Kerstmarkt Historische Kring Benthuizer Zangertjes helpen ZoBeRo Wanneer kunnen de schaatsen onder? - - ■- -■ •*- m - J De uitputtingsslag om het spruitjespak Herinneringen aan Zevenhuizen-Moerkapelle Een AVONTUURLIJK MEISJE COLOFON éaBtÊËÊm (ti Jfe pagina 26 Hart van Holland 11 december 2002 J^rT Stichting Oud Zmnhuizen-Moerkapeue mmSBÊm - Z£ VENH U l-Z-E N M OE R K A P£ L LE*"^ Zevenhuizen - Op 9 december 1757 werd in Waddinxveen gedoopt Maria, dochter van Willem van Span je en Jannetje van de W», o-'iuiien Tiiet bevroed hebben wat een merkwaardig leven toen een aanvang nam. Schoolgaan deed Maria niet; als telg uit een arm gezin werd zij geacht spoedig wat geld in het laatje te brengen. Vermoedelijk was dat het werken in de turfmake- rij, of een baantje als dienstbode. Hoe dan ook, dit leven beviel haar niet. Omstreeks 1780 besloot zij een heel andere wending aan haar leven te geven, en zij nam geen halve maat regelen. Voor een vrouw waren de interessante baantjes niet gemakke lijk te vinden, dus bedacht zij wat anders. Zij trok mannenkleren aan en monsterde zich aan op een schip. Dit gaf geen problemen en zij werd aangenomen op het oorlogsschip "Thetis" onder gezag van de kapitein van Braam. Maanden lang ging dit goed, niemand had iets in de gaten. Dertien maan den lang kruiste zij met dit schip over de zeeën.Toen het schip op zijn thuisreis op de rede van Texel kwam te liggen, ging het echter fout. Een nieuwe matroos die aan boord kwam, ontmaskerde haar toen zij weer uitvoeren. Of hij haar herken de of dat zij op een andere manier door de mand viel, vermeldt de historie niet. Hoe dan ook, zij werd door de kapitein op het achterdek geplaatst bij de andere vrouwen. Die andere vrouwen zullen vermoedelijk de vrouwen van de kapitein en de officieren geweest Zijn. Toen de "Thetis" in de haven Helle- voetsluis afmeerde, werd zij naar Rotterdam gestuurd en daar veroor deeld wegens het verzaken van haar sexe. Zij werd veroordeeld tot één jaar in het Werkhuis der stad Rot terdam. Deze straf was zo hoog omdat zij na ontmaskering zo kwaad was geworden dat zij de aanbrenger gedreigd had "met een mes onder de voet te steken". Zij was juist van plan het oorlogsschip te verlaten en dienst te gaan nemen als soldaat, maar door de ontdekking van haar sexe is hier niets meer van geko rde- Ti.c ou «r met gêneel uit hoeven te dienen, na achttien weken werd zij weer in vrijheid gesteld. Dienst doen op een vloot of in het leger, was er nu niet meer bij, maar avontuurlijk bleef zij. Weer trok zij mannenkleren aan en trad nu als boerenknecht in dienst bij een boer woonachtig aan de Oude Dijk onder Rotterdam. Toen zij drie weken in dienst was, ging zij met koeien naar de markt in Rotter dam. Zij heeft toen erg lang moeten wachten totdat de boer op kwam dagen, waardoor zij boos is gewor den. Eindelijk kwam hij er aan, zij kreeg toen van hem de opdracht om mét een koe haar de boerderij te gaan. Lopend met de koe over de Hoogstraat, kwam zij haar broer tegen. Op haar verzoek hielp hij haar met drijven het drijven van de koe, Zonder haar te herkennen. Aange- komeh bij de Oostpoort, heeft zij de koe aan een leuning vastgemaakt en heeft haar broer in een herberg op 4 a 5 glazen getrakteerd. Zonder dat haar broer haar heeft herkend is deze vertrokken. Zij heeft toen de koe maar aan zijn lot pver-gelaten en is büiten kennen van de boer uit zijn dienst getreden. En dat was het einde van de carrière als boeren- ■«nakht Dat dit verhaal hapwelijks is te gelo ven, is begrijpelijk. Vooral dat zij door haar broer niet werd herkend, komt vréémd vóór. Wellicht is de verklaring dat zij elkaar lange tijd niet gezien hadden. Het bovenstaan de is echter geheel op feiten geba seerd en blijkt uit de uitvoerige ondervragingen dooi de Rechtbank van Schieland, waaraan zij in een latere fase van haar leven onderwor pen werd. Wij zullen Maria van Spanje verder in haar leven volgen. Na deze turbulente periode vinden we Maria van Spanje terug in Zeven huizen. Haar wilde jaren zijn voorbij en zij trouwt aldaar op 19 mei 1782 met Aper Bouwman, watermolenaar OD één lnér jJKTT Eendrachtspolder. In de tijd van 18 jaar kregen zij niet minder dan 13 kinderen, welke allen in de kerk van Zevenhuizen gedoopt werden. Gedurende deze tijd vernemen wij geen bijzonderhe den over Maria en haar man. Eerst in 1802 komt Maria van Spanje weer in het nieuws.Van haar kinderen waren er toen nog 7 in leven en het gezin leefde in armoedige omstandighe den. Maria was al eens naar de arm- meesters van Zevenhuizen geweest met een verzoek om bijstand. Dit verzoek werd afgewezen, de oor zaak is onbekend. Mogelijk dat zij zich nog wel eens aan de drank ver greep en in dat geval was een ver zoek om bijstand vruchteloos. Op een avond kreeg Maria van Span je bezoek van Pieter Meynen, een 37 jarige timmerman uit Zevenhuizen. Zij kende hem goed, want al gedu rende tien jaar kwam hij regelmatig bij de molens voor reparatie en onderhoud. Zij raakte met hem in gesprek waarover Pieter later ver klaarde: "dat zij aan hem haare bekrompen en armoedige toestand te kennen gaf, waarmede hij dan ook zeer bewogen wierd". Volgens Maria heeft Pieter daarop gezegd: "Ik weet daar wel raad voor, ik zal je wel hel pen, ik weet ijzerwerk in 't magazijn, dat zullen wij gaan halen en dan kund gij het verkopen en brood voor de kinderen krijgen". Dit werd overigens door Pieter ontkend. vol gens hem heeft zij hem overgehaald. Gezamenlijk zijn zij middernachts gegaan naar het magazijn van de molens van de Endrachtspolder. waar allerlei materiaal lag opgesla gen Via een geforceerde opening aan de achterkant kwamen zij in het magazijn en konden van binnen uit de deur openen. Allerlei ijzerwerk, zoals spieën, bouten, stroppen, ket tingen, wiggen enz. werden op een kruiwagen geladen, die zij gestolen hadden van één der ondermolens, bemalen dooi:. Leendert Legersteen. Uit gestolen ijzer werd "woggoi,:j en gebracht in een schuit die zij gestolen hadden bij nr. 2 van de bovenmolens. Het gestolen spul werd opgeslagen en verborgen in de molen van Aper Bouwman en Maria van Spanje. De schuit en de kruiwa gen hebben zij laten afdrijven in de Zuidpias. Na enige tijd stuurde Maria haar 14- jarige dochtertje Lijntje naar Willem Lemmens, een oud roest en lorren- koopman uit Zuid-Waddinxveen. Toen de vraag of hij interesse had in 'enig oud ijzer' bevestigend werd beantwoord, hebben Maria en haar dochtertje per boot het ijzerwerk naar hem toegebracht en verkocht. Zij kreeg hiervoor 32 stuivers. Dit zal haar wel tegengevallen zijn. Ongetwijfeld zal Willem Lemmens wel gezien hebben dat het geen 'oud' ijzer was en over de herkomst zijn gedachten hebben gehad en daarom de transactie in zijn voordeel uitge buit. Maria had echter niet alles ver kocht. Enige tijd tater is zij de Zuid- plas overgeroeid naar de Goudkade van Waddinxveen. Daar woonde de oudijzerhandelaar Gerrit Bremmer, die haar handel graag afnam en daarvoor 7 gulden en 10 stuivers neertelde. De zaak liep echter slecht af, de dief stal kwam uit en zowel Maria van Spanje als Pieter van Meynen wer den opgepakt en door de schepen bank van Schieland aan een uitge breid verhoor onderworpen. Dank zij deze verhalen kunnen wij u dit verhaal brengen. De straf die Maria kreeg is voor die tijd zeer mild te noemen, kennelijk oordeelde de rechter dat er ver zachtende omstandigheden waren. Zij werd veroordeeld tot een maand gevangenisstraf met water en brood, door te brengen onder het Stadhuis van Rotterdam. Pieter kreeg dezelfde straf en bovendien nog een verbanning voor drie jaar uit Schieland. Haar man Aper Bouwman, overleed op 6 juli 1811. Maria van Spanje moest de molen verlaten en is gaan Ar. mwrp van haar kinderen vertrokken uit Zevenhui zen.® Alleen de dochter Lena bleef in Zevenhuizen wonen, zij trouwde op 20 april 1814 in Zevenhuizen met Arie van Kleef. In de trouwakte wordt vermeld dat haar moeder Maria van Spanje was overleden op 25 augustus 1813 in 's Gravenhage Bij het opvragen van de overlijdens akte uit de burgelijke stand van 's Gravenhage was er weer een ver rassende vondst. Uit deze in het Frans opgestelde akte blijkt het overlijden te worden aangegeven door de concierge van 's Gravenha ge. Een nader onderzoek in de archieven van de Rechtbank bracht aan het licht dat Maria van Spanje, zonder vaste woon- of verblijfplaats, was gearresteerd op 10 juli 1813 in Zegwaard, wegens diefstal in Bent huizen van twee zware kettingen en andere voorwerpen. Tot een recht zaak is het door haar overlijden niet meer gekomen. Hiermee kwam er een einde aan het veelbewogen leven van Maria van Spanje. Tekst Samenstelling: Inlichtingen: E-mail: W.Paul j. Ooms Tel. 0180-632962 ozm@planet.nl Internet: http://welcome.to/OZM Benthuizen - In het Molenhuis en rondom molen "de Haas" wordt vrij dag 13 december de inmiddels tradi tionele kerstmarkt gehouden, geor ganiseerd door de vrijwilligers van de Historische Kring Benthuizen. Op vrijdag 13 december van 16.00 tot 21.00 uur en zaterdag 14 december van 10.00 tot 16.00 uur zal er een sfeervolle drukte zijn rondom de verlichte molen. De plaatselijke middenstand, diverse verenigingen en verschillende particulieren zullen hun waar demonstreren en te koop aanbieden. Op de Kerstmarkt kun nen bezoekers bekenden ontmoe ten, proeven van eigengemaakt lek kers, kerstcadeautjes uitzoeken, kof fie drinken, rondkijken naar het maken van allerlei kerst-crea-artike- len, etcetera, ledereen is welkom. 11 ry -r% f-% Benthuizen - Kinderkoor de Benthuizer Zangertjes houdt zaterdag 14 december een sinaasappelactie. De kinderen gaan de deuren langs om sinaasappels te verkopen voor het goede doei. De opbrengst is bestemd voor de stichting ZoBeRo (hulp aan Roemenië). De kinderen starten om 9.30 uur met de verkoop. Voor meer informatie en bestel lingen: 079-3313247. Marathonschaatsen W W»' - L Zevenhuizen - De vorst doet z'n best, nog even en de schaatsen kunnen onder. Dat zal dan voorlopig nog op opgespo ten ijsbanen en op sloten moeten gebeuren, want de wind lijkt voorlopig nog roet in het eten te gooien voor wat betreft schaatsen op de Rottemeren. De nu nog open plekken vriezen niet snel dicht met deze harde wind. Als de weervoor spellingen goed zijn blijft het echter voorlopig flink vriezen, zodat de ijslaag snel dikker wordt. Niet alleen Elfsteden- voorzitter Henk Kroes wordt momenteel veelvuldig gebeld over het doorgaan van de 'Tocht der Tochtenook in Zeven huizen wordt druk gespeculeerd over de opening van de baan op de Rottemeren en het organiseren van Molentochten en de marathon over 200 kilometer. Zevenhuizenaar Gerrit van Vliet, nu nog op skeelers actief langs de Rottemeren, verwacht (hoopt!) eind deze week de skeelers voor schaatsen te kunnen verruilen. Den Haag - De mannen en vrouwen van de lange adem doen zaterdag 14 december schaatscentrum de Uithof aan voor de vijfde wedstrijd van The Greenery - Six. Een schaatsmara- thonzesdaagse die gisteren startte in Assen en zondag 15 december eindigt met de finale in Utrecht. Een ware uitputtingsslag op schaats- gebied, want de combinatie van elke dag 100 of 150 ronden schaatsen en het reizen naar de diverse banen is een aanslag op de fysieke gesteld heid van de sporters. Maar gezien de gretigheid waarmee de mannen en vrouwen dit aanpakken, belooft voor het publiek heel mooie sport. De start is om 19.30 uur met 60 ron den dames en om ongeveer 20.30 uur 100 ronden heren-A. Om onge veer 22.00 uur starten in het bijpro gramma nog de heren-veteranen voor een landelijke competitiewed strijd. Gelet op wat er tot op heden in de competitiewedstrijden is gebeurd, zal de strijd zich toespitsen op man nen als Henk Angenent, Jan-Maarten Heideman, Cedric Michaud (alle drie eerder keer winnaar van het spruit jespak) en wellicht dat Kurt Wub- ben, de gewestelijke favotiet, zich in deze strijd kan mengen. Outsiders zijn zeker Erik Huizebosch en M'el Rozendaal, maar niet te onderschat ten is Bart Veldkamp, die ook zijn zinnen op deze 6-daagse heeft gezet Aan de start zal ook staan de Duitse langebaancrack Frank Dittrich. Bij de dames zijn alle ogen natuurlijk gericht op Greta Smit en Jenita Hui zebosch-Smit die dan wel af zullen moeten rekenen met Petra Grimber gen, Danielle Bekkering, Sandra de Ronde en gewestelijke toprijdster Linda Verdouw en niet te vergeten debutante Lucy Witteman met ijzer- sterk debuut op het landehjK niveau. Alle ingrediënten zijn aanwezig "n' schaatsmarathonsport pur sang zien, waarbij sport en emotie dien bij elkaar zullen komen. Maandagavond 9 december werd de eerste marathon op de natuunj gereden in Noordlaren. Jenita riu zebosch-Smit won bij de dame Kurt Wubben bij de heren.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Hart van Holland | 2002 | | pagina 26