Ringrijden, folklore uit oude tijden
Toegang gratis!
Sponsors 2008:
Eén PK één paardekracht, met die trekkracht draaide onze landbouw, ook in de mooie
polders rond Zevenhuizen, eeuwenlang. Zelfs in de jaren vijftig van de vorige eeuw ge
beurde alles nog met het paard, zoals het ploegen waarbij de boer en z n paarden lang
zaam over de akker liepen. Na elke ronde gaf hij zijn paarden rust. Daar stonden ze dan,
dampend van de inspanning, tegen het licht van de ondergaande zon. Plaatjes om zo in
te lijsten. De korenbouw, het zaaien en het oogsten, alles gebeurde met het trekpaard.
En als er een feest was, dan speelde het paard ook een hoofdrol. Neem bv. het ringste
ken op Koninginnedag: paard onder de man. En nu op het Oogstfeest van 2UUS
wederom, na het grote succes in 2001: RINGRIJDERIJ. We keren weer terug naar de
sfeer van weleer. De Zeeuwse Ringrijders Vereniging uit Walcheren brengt deze folklore
terug in ons dorp, waarbij de deelnemers zijn gekleed in originele Zeeuwse Klederdracht.
De deelnemers rijden op ongezadelde Nederlandse trekpaarden. Het evenement vindt
niet plaats in de Dorpsstraat, want die is te smal, maar in de Burg. Boerstraat.
Vroeger werd in de Dorpsstraat wel de jaarlijkse paardenmarkt gehouden. Het middelste
gedeelte van de Dorpsstraat was hiervoor zelfs met speciale klinkers bestraat.
Wanneer we de geschiedenis van
het ringrijden willen beschrijven,
dan blijkt al snel, dat veel van dit
volksvermaak niet op papier is
vastgelegd. De oorsprong van het
ringrijden is niet met zekerheid te
achterhalen, maar het uitgangs
punt, dat het landvolk van Walche
ren de kunst zou hebben afgeke
ken van krijgszuchtige en strijdbare
adel is ongetwijfeld niet de juiste.
Deze edelen hielden hun eigen
ringsteektoernooien, waarbij de
jonkvrouwen gewoonlijk tot een
ereprijs één van hun ringen ophin
gen aan brede zijden linten. De rid
der die het eerst driemaal de ring
wist te steken, mocht dit lint het
gehele jaar dragen.
Reeds lang daarvoor echter wordt
gewag gemaakt van het ringrijden
op de diverse dorpen op Walche
ren en Zuid-Beveland. Deze ring-
rijderijen, die waarschijnlijk reeds
in de 13e eeuw plaats vonden,
werden meestal gehouden tijdens
kermissen. Ook in de meikrans-
vieringen van de Germanen zou
volgens sommigen het ringrijden
zijn oorsprong vinden, vandaar
het ringrijden op derde pinkster.
De paardenknechten op de omlig
gende boerderijen kregen die dag
vrij, waarbij ze het paard tot hun
beschikking kregen om de ring te
rijden. Dat de ringrijderijen in die
tijd vaak ontaarden in een uitbun
dige uitspatting van feestvreugde
en drankgebruik, was dan ook niet
verwonderlijk.
Van enige organisatie was destijds
nauwelijks sprake en om één en
ander in juiste banen te lijden en
daarmee het ringrijden als folklore
en als sport ook voor de toekomst
zeker te stellen werd op 21 juli
1950 de Zeeuwse Ringrijders Ver
eniging opgericht.
De Zeeuwse Ringrijders Vereni-
I ging (ZRV) telt momenteel zo'n
750 leden en is onderverdeeld in
15 afdelingen, welke verspreid lig
gen over de verschillende dorpen
op Walcheren en één in Zuid-Be
veland.
De baan waarin wordt gereden is
tegenwoordig aan strenge normen
gebonden. Zo is de lengte van de
baan 36 meter en aan de voet
heeft hij een breedte van 1 meter.
De ring hangt halverwege de baan
op een hoogte van 2.20 meter.
De ring heeft een diameter van 38
millimeter. Voorwaarden voor het
tellen van de ring zijn: 1. dat het
paard onder de ring galoppeert, 2.
dat de ring uit de bus wordt gesto
ken en op de lans tot het eind van
de baan wordt meegevoerd.
Hebben aan het eind van een wed
strijd een aantal rijders een gelijk
aantal ringen, dan volgt een z.g.
kamp, waarbij op steeds kleiner
wordende ringen wordt gereden
tot één rijder overblijft die tot en
met de laatste ring in steekt.
Bij dergelijke kampen wordt de
ringgrootte achtereenvolgens ver
kleind van 38 mm, via 32 mm, 26
mm, 20 mm, 14 mm, tot zelfs 10
mm. Ter illustratie, een ring van
14 mm is 1 mm kleiner dan een
ouderwets dubbeltje. Dat deze laat
ste twee ringen meestal door het
puikje van de ringrijders wordt ge
stoken mag duidelijk zijn.
Een nog jonge tak van de ringrij
derij is het sjezenrijden. In enkele
dorpen op Walcheren werd in
de eerste helft van de 20e eeuw
al met sjezen ring gereden, maar
pas in 1953 vond de eerste grote
sjezenringrijderij plaats. Bij het sje
zenrijden wordt de veelal prachtig
versierde sjees "bemand" door
een dame en een heer in originele
Zeeuwse klederdracht. De dame
steekt daarbij de ring, terwijl de
heer paard en sjees op de juiste
wijze onder de ring door ment. Het
paard dient daarbij te draven.
De wedstrijden, die voornamelijk
op Walcheren worden verreden
bestaan uit klassewedstrijden en
grote ringrijderijen.
Tijdens de klassewedstrijden wordt
in 5 klassen, te weten een ere-
klas en le t/m 4e klas, gestreden
om de diverse kampioenschappen
van onze vereniging. In deze klas
sen is sprake van een promotie-
en degradatiesysteem voor teams,
afgevaardigd door de verschillende
afdelingen.
De grote wedstrijden bestaan uit 2
folkloristische dagen in Middelburg
en een ringrijderij in Vlissingen.
De le folkloristische dag staat in
het teken van het sjezenrijden.
Hieraan nemen ongeveer 35 com
binaties deel. Tijdens de 2e fol
kloristische dag wordt door bijna
200 ringrijders te paard gestreden
om de "Koningklijke Bekers"De
wedstrijden in Vlissingen bestaan
uit een ringrijderij te paard met
Waar moet men tegenwoordig niet betalen? Bijna overal. Voor veel
soortgelijke evenementen in bv. Brabant, Limburg en Gelderland met
een gelijk aantal inwoners als Zevenhuizen is de betaling van entree
de gewoonste zaak van de wereld, maar het Oogstfeest blijft GRATIS!
Mogelijk dankzij de inzet van heel veel vrijwilligers van de verenigin
gen, de steun van de Gemeente, politie en brandweer, steun van de
plaatselijke middenstand en in het bijzonder de steun en medewerking
van het bedrijfsleven uit zowel Zevenhuizen,Moerkapelle en zelfs daar
buiten. Wederom een gevarieerd Oogstfeestprogramma en de toegang
is vrij. Heel veel plezier en iedereen bedankt voor de steun!
Gemeente Zevenhuizen-Moerkapelle
Middenstandsvereniging Zevenhuizen
Marskramer - Schotte - Fixet doe-het-zelf
Rabobank Zevenhuizen Moerkapelle
Alfa Accountants en Adviseurs
Dekker Zevenhuizen
De Haij v.d. Wende advocaten
Van den Akker accountants B.V.
Eetcafé-Bar-Discotheek "La Baraque"
Cafetaria-Pub "Mainstreet"
Het Mekka - wijn- en versspecialiteiten
H.J. van Vliet B.V. - ETEC graafmachines
De Graaf bouwbedrijf
Perdijk Era Makelaardij
Knaap Moduulwoningen
Boode Tweewielers
Vakgarage Boode
Drukkerij Elgersma/Hart van Holland f00FURs>
-> VA Design
Bac hoogwerkers
Versprille - schildersbedrijf - speciaalzaak verf behang.
Fa. P. Visser Zn.-verwarming-airconditioning-luchtbehandeling
Bac - wonen, mode, schoenen en woninginrichting
Ambachtelijke bakker Gerritsen
Ed Plaizier
G. Hol sloopwerken B.V.
Bert de Bruin/Realvisie
Window World
Voorbrood Meubelen
Stichting Batterijen (STIBAT)
Outfit Mode
Cl000 Wals
Marlo Expeditie BV
Master's Tea Coffee
Meersma Pijnacker
Tuindersvereniging "De Zuidpias
Garage Schmidt
Javo Holland
Rabobank
Het ringrijden wordt
mede mogelijk
gemaakt door t/
Rabobank Gouwestreek
en
Meersma BV uit Pijnacker
Deze demonstraties worden op
aanvraag van bv. organisatoren
van evenementen en tegen beta
ling van de kosten, verzorgd in
en buiten Nederland, waarbij een
dagvullend programma wordt ge
boden. De tijdsduur van een der-
ongeveer 150 deelnemers en een
sjezenrijderij met 25 combinaties.
Tijdens de demonstraties wordt
het folkloristisch karakter van onze
vereniging benadrukt, waarbij de
deelnemers zijn gekleed in Zeeuw
se Klederdracht en rijden op onge
zadelde Nederlandse trekpaarden.
gelijke demonstratie is afhankelijk
van de afstand van Walcheren tot
de beoogde locatie, maar duurt in
principe minimaal 4 uur.
Bij de leden van het Koninklijk
Huis kan de ZRV op een warme
belangstelling rekenen, wat tot
uitdrukking komt door tal van be
zoeken in de loop der eeuwen.
Reeds op 1 juli 1786 kwam stad
houder Willem V naar Domburg
om het ringrijden gade te slaan.
Hij schonk 2 gouden dukaten voor
de winnaars. Koningin Wilhelmina
stelde in 1913 een zilveren pre
senteerblad beschikbaar. In 1947
schenkt zij een zilveren wisselbe
ker die nog steeds in omloop is.
Koningin Juliana stelt in 1950 een
wisselbeker beschikbaar, die na te
zijn afgereden in 1973 wordt ge
volgd door een tweede. Ook om
deze beker wordt nog steeds ge
reden. In 1981 schenkt Koningin
Beatrix een door haar zelf vervaar
digd bronzen beeldje van een ring-
j rijder te paard als ereprijs.
Rest nog te melden dat door een
grote aanwas aan jeugdleden de
toekomst van de ZRV tot in lengte
van jaren lijkt veilig gesteld. We
hebben er als ZRV dan ook ver
trouwen in, dat wij het ringrijden in
en buiten Zeeland op traditionele-
en sportieve wijze kunnen blijven
tonen.
Tot slot verwijzen wij u voor uit
voeriger informatie over de rijke
historie van de ringrijderij in het
algemeen en de ZRV in het bijzon
der, naar het boekje wat bij het se
cretariaat van de ZRV kan worden
verkregen.
(foto's: Ko Jan Provoost)
Oogstfeestkrant 3 september 2008
pagina 5
A
