"Ik voel mijn wortels weer verder de poldergrond in gaan"
Door Adri den Boer
'Trouw' Alblasserwaard gestencild in Nieuwerkerk
HART VAN HOLLAND ZUIDPLAS 26 MAART 2014
29
Schaapverloskundige Marjan Hoogerwaard:
Vervolg van voorpagina
Deze 'Hart van Holland' is gedrukt af te
halen en wordt bezorgd bij wie geen af
werende sticker heeft. Dat was anders
in WO II met ook gratis, maar illegale en
gestencilde blaadjes, zoals 'Trouw'. Tegen
5 mei 1945 vond iedereen het normaal dat
er illegale bladen waren en dat je er wat
voor kon geven. Eraan meewerken was
wat anders. Zodoende werd 'Trouw' voor
he Alblasserwaard zelfs even gemaakt in
Nieuwerkerk aan den IJssel.
Koerierslijnen van het protestantse ver
zetsblad 'Trouw' naar de Alblasserwaard
'iepen vanuit Dordrecht. Onder druk van de
oprukkende geallieerden reageerde begin
1945 de bezetter in Dordrecht steeds hefti
ger op alles wat hem niet zinde. De nieuwe
hrug bij Alblasserdam kwam als enige nog
bruikbare oeververbinding onder scherper
toezicht. (Bekend is nog dat de na de A12
aangelegde A15 een 'hazepad' voor terug
trekkende Duitsers heette!) Daardoor kon
he Alblasserwaard niet meer vanuit Dor
drecht over de weg van nieuws worden
voorzien. De dichtstbijzijnde stencilpost in
de Krimpenerwaard, die in Ouderkerk aan
de IJssel, nam dietaaktoen over. Datwerd
ook link en zo kwam de Nieuwerkerkse
stencilpost in beeld. Tot nu toe zijn acht
van die speciale 'Trouw'-edities voor de
Alblasserwaard bekend. De eerste vier zijn
gemaakt in maart 1945 in Ouderkerken drie
edities werden in april geproduceerd in
Nieuwerkerk aan de IJssel. Van de achtste
uitgave, die niet meer is gestencild maar in
druk verscheen, is de post van herkomst
niet te lokaliseren omdat een merkteken
ontbreekt. Staat rechtsonder in de kop van
zo'n illegale 'Trouw' de hoofdletter J, dan
was de productie op de post van de Nieu-
werkerker Jan Smit, zoon van de kassier
van de Boerenleenbank annex gemeente
ontvanger annex hervormd president
kerkvoogd N.C. Smit. Normaal staat die
Speciale
Uitgave
voor
de
Alblasserwaard
letter J alleen bij de editie voor Gouda en
Omstreken van 'Trouw'. De stencilpost was
eerst in de hervormde pastorie Kerklaan
92 uit 1887. De dominee daaruit verbleef in
Friesland. Later was die post bij een fami
lie aan de Oostringdijk, nu de plek van het
Raadhuisplein. De man had eerder met het
NSB-blad Volk Vaderland geleurd en
was een 'septemberridder': iemand die na
Dolle Dinsdag wat illegaals ging doen met
het oog op de komende zuivering. Naast
Jan Smit waren medewerkers Klaas Slob
en Guus Ideler. Koeriersters waren Leny
Molenaar, Ada Slob, Gré van de Linde, Adri
Schaddelee en Tankie Leppink. (Namen
volgens het Goudse herdenkingsnummer
van 'Trouw' van 5 juli 1945, waaruit ook de
bijgaande Nieuwerkerkse zolderfoto is.)
In 2010 verschenen een Verdieping-editie
29 Uaa** 1945.
No, 26.
- J.
Tgjpgto. "HEI? HAHIDSNBILAITDT^l
over «ie Betuv/e, maar over "heteiland''.y zoo
+han'8 riiéer over ae .öexuv/e, maar ovex "nex. errana'*., zoo
Niemand spreeKt Van militair standpunt bezien is dit vruchtbaar gebied
meldt Radio oranj egn De burgers hebben die uitdrukking over-
i rider daad niet me- a i j j. -- jj --
en een dvd over 'De laatsten van Trouw'.
De gereformeerde schoolmeestersdoch
ter Tankie Roelofs-Leppink (1926) kon toen
vertellen dat er uit de pastorie naast krant-
jes ook bonkaarten en vlees voor onderdui
kers werd verspreid. Bij Trouw-transport
werd ze door Duitsers aangehouden, maar
redde een Nieuwerkerkse agent haar. Eén
keer was ze op Dorp de krantjes verloren,
maar raapten alle mensen ze op! 'Er kwa
men mensen uit Zevenhuizen en uit Moer-
kapelle om de kranten bij ons thuis te ha
len. Ze lagen onder mijn matras', aldus dit
vroegere Kerklaan-meisje verder.
Ten slotte: dit verhaal komt ook op de website groene-
hartarchieven.nl/weblog mèt een mogelijkheid tot
reactie.
Capelle/Nieuwerkerk aan den IJssel - Marjan Hoogerwaard. Dochter van
Jan. Schaapverloskundige. Schoonheidsspecialiste. Het is een bijzonder vi
sitekaartje dat Hoogerwaard afgeeft. Ze noemt zichzelf bovenal een helper:
"Pukkels haal ik weg, haren haal ik weg, en als er een schaap verlost moet
worden, dan ben ik er ook."
Door Judith Rikken
"Ik ben blij dat je er bent", zegt
Deborah Verkade, als Marjan Hoo
gerwaard maandag net na het mid
daguur over het hek van het scha
penhok klimt. "De waterblaas is er
al een uur af, maar ik zie verder
niks gebeuren." De schrik zit er bij
de familie nog goed in, nadat vorige
week een bevalling slecht afliep.
"Het is een joekel, een heel groot
lam", weet Hoogerwaard na een
korte check van de ooi waarbij de
bevalling maar niet op gang wil
komen. Zo'n situatie kan wijzen op
complicaties.
Deborah (25) wordt erop uitgestuurd
om water te halen, haar broer Re-
mon (19) assisteert door het schaap
rustig op de grond te houden. Beide
Moordrechtenaren zijn bij hun tante
in Nieuwerkerk, die zes hobbyscha
pen heeft. Dit is de laatste ooi die
lammert. "Hier kunnen ze weer hele
nachten slapen", zegt Hoogerwaard
een kwartier later, als ze de ooi van
twee springlevende lammeren heeft
verlost. "Er is weer rust in de tent."
De 'dochter van Jan', zoals haar
kaartje vermeldt, besloot in haar
vaders voetsporen te treden, toen ze
na zijn dood vorige zomer bij klan
ten openstaande rekeningen ging
afrekenen. "Een vrouw vertelde mij
dat Jan haar een paar trucjes voor
het verlossen had geleerd. Toen
knapte er iets in mij. Ik dacht: dat
had 'ie mij moeten leren."
Vader Jan Hoogerwaard opereerde
decennialang vanaf de Capelse
Bermweg als rundveehouder, scha
penhandelaar en -scheerder. Ook
deed hij verlossingen. Marjan: "Als
klein meisje ging ik al met hem
mee om schapen te scheren." Na
de scheiding van haar ouders, ver
huisde Marjan met haar moeder
mee naar Rotterdam. Maar een
echte stadse werd ze niet. "Ik was
iedere zondag hier om de koeien te
mesten."
Met het diploma schaapverloskunde
op zak verruilde Hoogerwaard de
salon de afgelopen maanden re
gelmatig voor de stal. "Ik vind het
geweldig om te doen. Als mijn te
lefoon gaat, dan voel ik de adre
naline. En ik voel dat mijn wortels
hier weer steeds verder de grond in
gaan. Maar leuk is het niet altijd.
Het zit erop, terug naar de salon. Vorige week bleek een lammetje in
Zo vader zo dochter, (foto: Petra Hoogerwaard)
de baarmoeder overleden en heb ik
een veearts moeten roepen om ook
de ooi in te laten slapen. 'Meis-
sie, het ergste heb je nu gehad',
zei mijn moeder, die vroeger ook
schapen verloste. Over het alge
meen gaat het me goed af. Ik heb
de mazzel dat ik fijne handjes heb
en hetzelfde 'fingerspitzengefühl'
als mijn vader."
