IS.
SCHOONHOVENSCHE COURANT.
i
WEEKBLAD
ers9.
VOOR DE KRIMPENER-, ALBIASSER- EN 10PIKERWAARD.
N°. tl. I. 1869.
raam,
i
IEPTEMBER.
ZONDAG 18
t
3
(112)
18
16
..I
Men zie o. a. de Hurl. Cour, van den 8. Juli.
edikant.
idsdienet-
e
0
PRIJS DEZER COURANT
Voor Schoonhoven per drie maanden 0,60.
Franco per post- 0,75.
i
S.&W. N. VAN NOOJEN TE SCHOONHOVEN,
Uitgevers.
igen aan-
enalle
(126)
Hachelijke en goddelijke
•ijk XIV en latere ko-
de hebben zij niet over
i het noodig te herinne-
latere dagen,
de
5-E van
staande op
wg nimmer
is:
COLOSSE,
Ponden
HET LE-
'jaren, we-
ENTRÉE:
15 Cis. (WO)
IUG.
ine Poffertjes,
mg. (12S]
i bchoonhovcn.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN
Van 1 tot 5 regels 0,50.
Iedere regel meer 2 0,10.
Groove letters naar plaatsruimte. Inzending franco.
lolide begin-
13 k werk-
menland*
.even Jrancol
S. W. N1
i.
De Spaansche revolutie, ih September van
het vorige jaar, heeft heel Europa verrast
door haren aanvankelijk zoo bedaarden tred.
In Engeland heeft het huis der Lords, na
veel tegenstribbelena, gehoor gevende aan den
tijdgeest, die de verwijdering van een eeuwen
oud onrecht eischte, zich met Gladstone veree-
nigd (door het aannemen van diens Irish-1
church-bill, welke met opmerkelijken spoed
door de Koningin Werd bekrachtigd)om een
struikelblok op te heffen op den weg van voor-
uitgang.
In Oostenrijk is nu, na een eeuw, de geest
van Jozef II, dien waren volksman, wiens
aandenken immer zal blijven voortleven in
den boezem .der na.tie, op nieuw Jachtig ont
waakt, en schijnt, zonder geweldige schokken,
dat rijk te zullen blijven voorlichten op den
weg, die tot volksgeluk leidt.
De revolutie, die onlangs in Frankrijk
dreigend het hoofd opstak, is door de maat
regelen van Napoleon III, door zijne her
vormingen in de constitutie, voor het
oogenblik althans, overwonnen. Hij heeft,
gehoor gevende, aan de rechtmatige eischen
van het volkFrankrijken tevens ge
heel Europa, voor groote gevaren behoed.
Niet zij zijn de vijanden der revolutie, die
steeds zoo eenzijdig wijzen op haar bloedig
handwerk, (wie toch zou dat niet verafschu
wen maar zij, die door eene ware vrijzin
nigheid er de aanleiding toe wegnemen. Zoo
zou men kunnen 'leggen, dat de ware revolu
tiemannen in de vorige eeuw niet die waren
der Conventie, maar de Foulon’s en hunne
geestverwanten.
Ik breng hier in herinnering het manifest
van den Hertog van Madrid, gelijk Het eenige
weken geleden door de dagbladen werd me
degedeeld
//Wij, Koningskinderen, weten, dat de vol
ken niet voor de Koningen bestaan, maar wel
de Koningen voor de volken; dat de koning
de meest rechtschapen man en tegelijkertijd
de eerste edelman ues lands behoort te wezen.
Men bedriegt het volkindien men het zegt,
dat het Souverein is; maar waarheid is het
daarentegen, dat deugd en kunde den besten
adeldom uitmaken; waarheid is het,.,dat de
persoon des bedelaars even heilig is als die des
edelmans, en dat de wet hutten zoowel als
paleizen moet beschermen/’
Die woorden zijn schoon; zij ademen den
geest des tijde; het manifest is grootendeels
ingegeven door hetgeen de Fransche omwen
teling van 1789 verkondigde. En moge nu
al de tijd nog ver af zijn, dat men een hut
met even veel eerbied binnentreedt als een pa-
al Rem een ge-
76.jaTen, met
>id' 72 jaren,
pieren.
et een aantal
egend, hunne
een eerlijken
a te voorzien,
oeden hadden
t verlies van
le nu nog in
ir, tot onder
tegen woordig
nlstrekt niets
dukkigen niet
lijken dag he
il vooruitzicht
lenschlievend-
s, hoe gering
rertrouwen in.
neer hewelda-
gen te onder
en gepast ge-
:ker zou dank-
Vader in be
unt in dit ge-
welgevallige
pogingen
ilad dankbaar
intvangst heb-
n:
te Rotterdam.!
te Meppel. I
■gerstraaa, V
ie Amsterdam.
S
/ii
derwijzer.
khandel. I
GEEN REVOLUTIE, MAAR HER
VORMING.
Met de beantwoording der vraag/Avat zou
het lot der wereld geweest zijn, wanneer in
1648 de vrede te Munster niet gesloten was?”
zou men boekdeelen kunnen vullen. Maar
ik raad niemand aan Bet te doenhet zou
monnikenwerk zijn.
Wanneer Lodcwijkde XVIe, de goedhar
tige koning, die zijn leven op het schavot liet,
of meer verstand had bezeten, om den geest
van zjjn tijd te begrijpen, bf, in plaats van
dien te bestudeeren, zijne koninklijke (landen
niet vuil gemaakt had met het maken van
ijzeren sloten, zouden wij dan de bloedige re
volutie van de vorige eeuw te Betreuren Heb
ben gehad? En wanneer Lodewijk Philips,
wien het waarlijk niet aan verstand en even-
min^aan andere goede eigenschappen ontbrak,
niet zulk een groot vertrouwen nad gesteld in
omkooping, en zijn steun niet had gezocht in
eene bureaucratische oligarchiezou dan een
Nppoleon weder den troon hebben beklom
men?
Ik geloof niet, dat er iemand, met mensche-
lijk gevoel bedeeld, zal worden gevonden, die
niet met afgrijzen y'ervuld wordt bij de herin
nering aan de Fransiflie revolutie. Wie heeft
geen medelijden met den ongelukkige!) Lode
wijk XVI, die beeft moeten boeten voor de
misslagen zijner voorgangers; met de jeug
dige schoone koningin, die, hoezeer door eene
trotsche moeder (Maria Theresia) opgevoed
in hare aristocratische neigingen te zeer een
hinderpaal vindende om de rechtmatige eischen
van het volk ernstig te overwegen, toch zulk
een’ wreeden dood niet verdiend had Wie
staart niet met ontzetting op al het bloed, dat
gedurende bet schrik be wind Frankrijks bodem
doorweekte, het bloed van tallooze onschul
dige slachtoffers, en wie zou niet wenschen die
vreeselijke bladzijde uit de Geschiedenis der
menschheid te kunnen doen verdwijnen
Er was een tijd, dat men uitsluitend onze
aandacht bepaalde bij de verschrikkingen der
uitbarsting zelve, zonder dat men zich reken
schap pcheen te kunnen of te willen geven,
van de oorzaken, der revolutie. Men stelde
het volk altijd voor als een vreeselijk eenhoof
dig monster, dat men zou wenschen te vernie
tigen. Het volk was waanzinnig; zeker, maar
van waar kwamxlie waanzin? Het was aan
gegrepen door/een koorts, die het gansche
lichaam deed^trillen, eene koorts, die vree
selijk was m nare uitwerking. Voorzeker;
maar had het gif niet reeds lang in het li
chaam rondgewoeld Had het volk niet lang,
zeer lang, een eeuw, twee, wellicht drie eeuwen
langgeleden? Vertrad niet reeds een Lode
wijk de elfde alle mi
wetten Een Lode
ningen, hoeveel ellèi
het volk gebracht? 1
ren aan de lettres de cachet van
aan de slachtoffers in de Bastille, aan
schandelijke willekfitr der Aristocraten?
Is het noodig er op 4è'wijzen, hoe door dat
alles het volk tfertraptwerd en vernederd, hoe
het werd uitgezogen «mishandeld Het volk
'een voedsel, het'was uitgemergéld; hol-
oogig en uitgeput dwaalde het rond; en toen
meendedaar de Bood al te hoog gerezen
was, tusschenbeide tftffloeten komen bij de re-
geering, in het belank-van het volk, datscllier
van lymgeivevgiflg, topp gaf de minister Fou-
lon ten antwoord//Laat hen gras eten.” Het
zijn allen bekende zaken; een ieder weet die.
Dat eindelijk de revolutie kwam en zich zoo
vreeselijk openbaarde, verwondert niemand.
Veeleer moet men vragen hoe het mogelijk
is, dat het volk zoo lang, zoo geduldig heeft
kunnen lijden, vóór het tót woede oversloeg.
Wij mogen de bloedige buitenzijde der revo
lutie betreuren, iemand, die hare noodzakelijk
heid niet inziet (met het oog op hetgeen
vooraf was gegaan), zou eene groote onnoozel-
heid vêrraden. Wij hebben ons 'dus geens
zins te verwonderen over het ontstaan der
Fransche revolutie in de vorige eeuwen wij
zegenen hare gevolgen. Wat wij zijn, zijn
wij door haar. Al die rechtenwaarop wij
zoo grooten prijs stellen, hebben wij aan haar
te danken. Zij was een zuiveringsproces, een
storm (om een oud beeld te gebruiken), die
veel schoone blpeinen knakte, maar die den
dampkring zuiverde.' Men zou nu ook kun
nen vragenHoe zou de toestand van Europa,
van Nederland zijn, wanneer de groote revo
lutie niet gekomen was? Ik zal mij niet wa
gen aan de beantwoording. Maar ik meen
met zekerheid te mogen zeggen, dat, wanneer
Lodewijk Philips,gelijk wij zeiden, zijn steun
zoekende in eene bureaucratische oligarchie,
niet eik voorstel tot hervorming had verwor
pen, dat strekte om het volk deel te doen heb
ben aan het werk der règeerfng, Napoleon III
den troon van Frankrijk niet zou hebben be
stegen en dat deze, verstandiger dan zijne
voorgangers, en partij trekkende van de lessen
der Geschiedenis, door zijne dezer dagen ge
dane concession en de afkondiging der Amnes
tie, bij gelegenheid van het eeuwfeest der ge
boorte van Napoleon I, eene daad heeft ver
richt, die zoo wel strekken zal om zijn troon,
als om den vrede van Europa te bevestigen.
Wanneer wij letten op hetgeen om ons
voorvalt, dan is de hoop niet ongegrond, dat
in het vervolg de omwentelingen zonder he
vige schokken zullen plaats hebben.
had g(
men meende
.i Oostenrijk is nu, na een eeuv r
•Jozef II, dien waren volksman,
den boezein .der natie,, op. nieuw kjachtig ont- 1
