ZONDAG 23 IAABT.
F. 195.
1
I
L
I
WEEKBLAD VOOR DE KRIMPENER-, ALBL^SSER- EN LOPIKERWAARD EN OMSTREKEN.
n
8
3
5
5
5
»«7.
BUITENLAND.
OVERZICHT.
Het Onweder afgewend.
14 Mrt.
PC.
Cl
9»7.
801/,
1073
1187,
110 V<
5
5
5
5
f
7
7
3
5
7
6
6
8
8
3
SCHOINHOÏEMSCHE COURANT
«»7.
887.
887.
237.
197,
397,
99
ieuwe puike
>e f 11,20 4
ge en blauwe
f7,00 4 7,30,
Winter aak-
Ivermaasache
6,20, nieuwe
riakkee^U
5,20 4 6,40.
Scïkooultovea^
i«7,
857.
ui vee onge-
325, minder*
0, guste dito
kvarkens van
5
5
5
6
7
6
6
6
5
5
5
3
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prys: voor Schoonhoven per drie maanden /0,70.
Franco per post door het geheele ryk 0,80.
Prys der Advertentiën Van 1 tot 5 regel» /0,50. leden
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en uiterljjk tot Zaterdags-voormiddag» ten 10 ure.
56’/»
8
4
8
3
3
3
5
5
5
5
5
D. 5
0. 5
4}
4
3
f
S. W. 1ST. VAN JSTOOTEIST,
142 7,
877,
39
87
927,
977.
7«7.
«77»
262
647,
667.
«67..
581
161
M/l.
937.
947.
187,
1597.
177,
8’/..
2287,
ook leden dier minderheid
van inzicht om zulk eene
men welke zij on mogelijk kon-
ih «ciucuigcn, laat staan bezet houden.
Zij wilden iets anders
:hil, prijs f24 4
hennepsaad
iboter 54 4 56
varkens 25 a
'eren 90 a 95
10 4 12 j aard-
er hectoliter;
omen.
den gehouden
•artijen, welke
60 4 34,00.
er kilo.
kilo; magere
I a 26 ct. per
itere kalveren
*erd: 828 run-
auchtere dito,
109 biggen,
equal. 75 et;
et.; schapen
bonden 52 ct.,
f 66 en 3d*
Flakkeesch*
dere f 9,75 4
6,80 4 7,30,
l-Brabantech*
k.
sche en Over-
f6,20 4 6,80,
aware f4,70
«che f7,104
een vrees, dat
van de baan zal
leiden tot afstel,
jnsusquaestie in de
Van de liberalen schenen alleen de heeren van
Gratama, gelijk men weet de een
-..-vZ meer voorstander van het al-
..„en dus tegenstanders van dit
ontwerp, door zoodanige vrees beheerscht. Zij
-u- ijie politieke partij, welke
minderheid tegen het voorstel
Of het groote, maar geheime motief van hun
leedwezen over hét gedane voorstel niet lag in
de teleurstelling, dat door het nader onderzoek
het ontwerp wellicht juist aannemelijker Zoude
worden gemaakt en dat de kans op omverwer
ping van het bewind daarmede weder zou ver
dwenen zijn?
Wij vragen alleen. Ieder kamerlid, die tot de
genoemde minderheid behoorde, moge zich voor
zijn geweten verantwoorden, ieder lezer hunner
redevoeringen moge naar de mate zijner men-
schenkennis zich zijn oordeel vormen. Wij vra
gen alleen maar wij vragen ook bepaaldwaar
toe dan die armoede van bewijsgrondendie
ongeregeldheid en heftigheid in het debat Waar
toe zoo telkens herhaald, dat men niet begreep
hoe de .regeering nog een onderzoek had kunnen
aanbiedendat men betwijfelde of de regeering
hare waardigheid daarmede wel had opgehouden,
dat eene aanneming van zoodanig uitstel eigen
lijk eene beleefde, zachte afstemming van het
ontwerp was enz.
Evenwel waren er
staatslieden te fijn
stelling in te nemen
den verdedigen, laat staan bezet houden.
Zij wilden iets anders en van hunne zijde werd
voorgesteld de wet toch Maandag in behandeling grondgeb
te nemen en dan tegelijk met de wet het voor- Zooals
aid van den beer vau Reenen natuurlijk alleen
in zijne bewoordingen eenigszins gewijzigd.
Hoe werd nu van die zijde geredeneerd Dat
voorstel van den heer van Reenen heeft eene zeer
belangrijke politieke portée. De houding der
regeeringwelke aan dit ontwerp steeds zooveel
heeft gehecht, is daarbij op het allernauwst be
trokken. Wat verklaart de Kamer, wanneer zij
de motie van Reenen aanneemt Ik wil het
antwoord niet geven zeide de heer Heemskerk
maar ik stel de vragenIs het eene zachte
wijze van afstemming van het wetsontwerp
Of bedoelt de motie uitstel der zaak om af te
wachten de verkiezingen van Juni? En zoo de
motie eenvoudig een onderzoek wenscht, wat
wenscbt zij dan onderzocht te hebbenwant in
de nota der regeering staat dat niet duidelijk te
lezen Genoegging Mr. Heemskerk voort
om aan te toonen, dat het voorstel met bet
wetsontwerp zelf ten nauwste sarnenhangtdat
het onmogelijk is over de motie te spreken en
over het wetsontwerp te zwijgen; en aangezien
thans de bespreking van het wetsontwerp niet
aan de orde en het spreken daarover derhalve
verboden iszqo meen ik dat motie en wets
ontwerp beide Maandag tegelijk in debat kunnen
komenhoewel bij de stemming de motie natuur
lijk de prioriteit zal hebben.
Gelukkig is echter ook dat gekeerdwant
indien eenmaal de wet zelve aan de orde was
gekomen en de sluizen der welsprekendheid over
die teedere quaestie waren geopendwie weet
of dan niet de politieke stroom buiten zijn oevers
zou zijn getredenof een dijk zoude hebben
doorgebroken P
Alles is nu nog goed afgeloopen.
De regeering heeft het onderzoek op zich ge
nomen. Zij heeft het mét haar ontwerp altijd
ernstig gemeend. Zij zal ongetwijfeld de zaak
niet langer ophouden dan in bet belang van
zoodanig onderzoek noodzakelijk is.
De Kamer zal nu het ontwerp niet behoeven
af te stemmen op grond dat de regeering aan
bare wenschen niet beeft voldaan. Het ontwerp
beeft zeer zeker aan a^hnemingskansen zeer ge
wonnen. De regeering zal alzoo hoogstwaar
schijnlijk de ministerieele fauteuils blijven be
zetten en bare werkzaamheid den lande tot zegen
doen zijn.
Een woord van dank daarom aan hendié tot
de afwending van het onweer hebben medege
werkt.
Maar al was het een verlichting van het gemoed,
toen de zwarte onweerswolken wegdrevenbet
tooneel zelf, waarboven die wolken een oogen-
blik dreigend hebben gehangenmoest allerdroe
vigst stemmen. Van het donkere zwerk werden
onze blikken afgetrokken naar het tooneel aan
onzen voet binnen de muren der Kamer. Een
politiek debat werd daar nevoerdwy uit
het Bijblad zouden wenséwn weg te scheuren
een debat, in welks tonen de zachte melodiën
van het gezang der nationale eenheid en ste
vigheid niet waren te herkennenmaar welks
dissonanten het oor verscheurden.
Dit is nu voorbij. Mocht zoodanig tooneel niet
weder worden opgevoerd. Het is hard bij bet
zien daarvan te moeten zeggen dat het in Ne
derland speelt. Men zou zoo gaarne alleen Spanje,
RumeniëGriekenland willen noemen.
Maar wanneer het Nederland blijkt te zyn,
dan mag dit niet worden verzwegen.
Ieder die er iets aan doen kanhebbe dan
zijne pdging aan te wenden om eene herhaling
te voorkomen. De kiezers en de gekozenen.
Wij hebben ditmaal twee belangrijke feiten
uit Frankrijk te vermelden n. 1.: de aan
neming van het ontwerp tot regeling der con
stitutioneels aangelegenhedenen bet tractaat met
Duitschland tot geheele ontruiming van het
•bied.
de bewoordingenwaarin de vervroegde
ontruiming van bet Ffansche grondgebied door
den Duitschen Keizer werd ter sprake gebracht,
reeds deden vermoedenbestaat er verband tus-
schen die twee feiten.
De aanneming van het bedoelde ontwerp,
waarbij wel niet de staatkunde der boodschap
geheel verwezenlijkt wordt, maar dat toch eenige
meerdere waarborgen voor de toekomst daar-
stelt, werd bijna onmiddellijk gevolgd door de
mededeeling, dat er eene overeenkomst met
Duitschland getroffen was, waardoor, te beginnen
met 1 Juli e. k., de laatste departementenen
den 9den September de laatste vesting zou ont
ruimd worden. De vijf milliards oorlogskosten
zullen dan geheel zijn afbetaald, niet alleen
lang binnen den gestelden termijn, maar zelfs
zonder eene merkbare crisis op de geldmarkt
te hebben teweeggebracht.
De Nationale Vergadering heeft in eene motie
de verdiensten van den president in deze erkend,
en een groot gedeelte der vergadering begaf zich
persoonlijk naar Thiers om hem geluk te wed-
schen. De vreugde der rechterzijde werd even
wel spoedig gematigddoor het vooruitzicht op
eene aanstaande ontbinding der Kamer; het ge
wone schrikbeeld, dat zij tot heden met hand
en tand trachtten uit te stellen tot een tijdstip
meer gunstig voor hare belangen. Van daar
ook dat zij nu reed», terwijl nog alleen een
gerucht die ontbinding in October a. s. bepaalt,
al hare krachten inspant om te betoogendat
ook, nadat aan alle vredesvoorwaarden volledig
voldaan is, de taak der tegenwoordige verga
dering niet is afgeloopen. Hoezeer deze gele-
genheidspolitiek in strijd is met hare beginselen
van het goddelijk recht, schynt zij over het
hoofd te zien.
Het wordt hoe langer hoe meer ouwaarschijn-
lijk of eene geregelde republiek wel ooit in
Spanje zal tot stand komen.
Op de beslissing der constituante, die, door
de aanneming van het voorstel van prins de
Rivera, in Mei zal verkozen worden en in Juni
bijeen zal komenwordt door sommigen als
noodmiddel nu en dan reeds voorpitgeloopen.
Zoo was de rust te Barcelona alleen te herstellen
door de belofte eener federale republiek, door
den prefect als zeker voorgeste'd. Sommige pro
vinciën en gemeenten handelen dan ook reeds,
alsof elke provincie een staat op zicbzelven
vormt en met de regeering niet te rekenen heeft.
Vandaar ook dat het leger met dat der Carluten
in bandeloosheid en gebrek aan tucht wedijverf
dat niet anders dan ten voordeele der laatsten
strekken kan.
Of het besluit der Cortes tot wapening vau
Evenwel verklaarde zelfs de heer van Reenen
dat hij op een zoo levendig debat over zijn
eenvoudig voorstel wezenlijk niet had gerekend,
en vooral de ernstige toon van dezen kal men,
verstandigennooit door partijzucht verblinden
staatsman was een verkwikkend contrast bij de
wanklanken, die hier en daar in de korte dis
cussie werden vernomen.
Wezenlijk, het was o. i. een allernaarst
debat, een debat waarvan de lezing een zeer
ongunstiger)pijnlijken indruk achterlaat. Ner
gens bij de tegenstanders van het voorstel een
geregeld, bondig betoog, dat men óf weerleggen
of waarvoor men wijken moest. Neenhet was,
alsof de meesten althans de ware reden van den
tegenstand niet hardop durfden uitsprekendoch
duidelijk genoeg wilden fluisteren om haar te
doen raden.
Vooreerst wordt opgegeven
langs dezen weg het ontwerp
geraken, dat het uitstel zal
dat van eene beslissing der cei
eerste jaren niets komen zal.
Houten en C
minder de ander i
gemeen stemrecht
Ontwerp,
waren de eenigen
ten slotte met de -r-
van den heer van Reenen stemden.
Onder de conservatieven werd dit vrees-argu-
inent des te gretiger aangevat en zelfs door den
heer van Lijnden van Sandenburg in eene zeer
scherpe formuleering voorop gesteld, toen hij
sprak van eene pogingom door dit uitstel het
ontwerp te etcamoteeren.
Wat gaf onder de rijen der conservatieven die
vrees? Was het werkelijk ingenomenheid met
het ontwerp en de wensch om iedere mogelijke
escamotage, iedere begraving met stille trom te
ontmaskeren en te voorkomen
Och neen, in ernst was dat immers niet vol
te houden. Dit konden die heeren niet blijven
beweren, zoodra hun door twee contra-argumenten
eigenlijk iedere uitweg werd onmogelijk gemaakt.
Zeer juist toch werd hun herinnerdhoe im
mers het ontwerp, nu het eenmaal aan de orde
was, daaraan bleef, hoe de oude regel, die met
de sluiting der zitting de behandeling van alle
aanhangige ontwerpen deed vervallenbij het
nieuwe reglement van orde was afgeschaft. De
Kamer konde nu immers ieder oogenblik eQn
dag voor het openbaar debat vaststellenindien
het door de regeering aangevangen onderzoek
baar te lang duurde, daaromtrent inlichtingen
vragen, en, niettegenstaande het onderzoek nog
niet wa» voltooid, toch tot de behandeling be
sluiten.
Dit was het ééne punt.
En dan het andere.
Met fijne ironie herinnerde de heer Cremers
aan het gebeurde met de inkomsten-belasting in
het afgeloopen voorjaar. Toen waren ook po
gingen gedaan om nader onderzoek en daartoe
uitstel vpn behandeling te erlangen. De meer
derheid had die pogingen verworpenen zij die
er vóór hadden gestemd waren zelfs van bevriende
zijde verdacht geworden alsof zij door zoodanig
uitstel het gsheele ontwerp in de doos hadden
willen duwen!!
En wat had de uitkomst geleerd
Dat verre weg de moesten, die ten slotte vóór
het ontwerp stemden, ook aan die pogingen tot
nader onderzoek hunne stem hadden gegeven.
Dus redding, geen esgamoteering was toen het
doel geweest.
Tegenover deze beide opmerkingen konden im
mers de tegenstanders van het verdagingsvoor-
stel hunne bewering niet volhouden I
Menig hoorder en lezer der redevoeringen zal
dan ook zichzelven wel hebben afgevraagd of die
heeren tegenstanders niet hier en daar hun spijt
lieten dóórschemeren over het gemis van de ver
wachte gelegenheid voorden val van het kabinet?
In het voorlaatste no mm er van dit blad wezen
wij onheilspellend naar een donkere wolk, die
aan den staatkundigen horizont van Nederland
kwam opzetten en een rampzalig onweder in
zich scheen te verbergen. Wij bezwoeren alle
welgezinden van invloed het dreigend gevaar
van ons vaderland af te wenden. Vooral in
een tijd als den tegenwoordigen is staatkundige
vastheid en éénheid dubbel noodig. Daar worden
helaas reeds in meerdere staten pogingen aan
gewend om het bestaande gezag en de nationale
eenheid op losse schroeven te stellen. In Spanje
en Frankrijk zijnde waarschuwingen in overvloed
te vinden voor wie gewaarschuwd wezen wil.
Met zekere spanning wachtten wij hetgeen ko
men zoude in zake de censuswet.
Er was een goed teeken.
De nadere schriftelijke nota, die de regeering
nog had toegezegd, ofschoon strikt genomen de
wisseling der stukken over dat onderwerp tus
sen haar en de vertegenwoordiging reeds ge
ëindigd was, had de toenadering mogelijk ge
maakt.
De Kamer had, gelijk men weet, steeds bij
monde der commissie van rapporten, op een
nader onderzoek aangedrong“n. De regeering
had een nader onderzoek naér hare meening
onnoodig en bovendien onuitvoerbaar verklaard.
Zij had zich echter nog tot het instellen van
zoodanig door de Kamer verlangd onderzoek
niet ongenegen betoond, indien de Kamer de
punten, waaromtrent zij onderzoek wenschte,
aangaf.
De commissie van rapporteurs had evenwel
gemeenddat dit op den weg der vertegen woor-
diging niet liggen kan, had de schouders op
gehaald, de banden in onschuld gewasschen en
rich gekruist.
Gelukkig heeft het ministerie begrepen dat
de eerste stap tot toenadering alleen van zijn
zijde komen kon. En aangezien het de aanne
ming zijner censüswet bleef wenschenwas er
niets onnatuurlijks in, dat* het eene eervolle
poging wilde wagen, om de kans op aanneming
van het ontwerp te vergrooten. Het kabinet
nu, hoewel zijn standpunt handhavende en nog
eens verklarende dat het volkomen bereid was
nu .reeds de wet te verdedigendat het voor
zich zelf geen meerder licht behoefde, meende
echter te hebben opgemerkt, dat vele Kamer
leden in beginsel wel voor censusverlaging ge
stemd waren, zoo zij niet weerhouden werden
door eene zekere vrees voor de werking der wet,
zoo zij niet met angst verwachtten, dat voor
eene menigte geheel ongeschikte personen de
toegang tot de stembus zoude worden geopend.
Welnuom die vreeze weg te nemenkonden
zij nog een onderzoek naar eenige bijzonder
heden instellenhetwelk tot dusver niet ingesteld
was. Gaarne zouden zij dit doen en de resul
taten van de Kamer mededeelen.
Niet te vergeefs was de hand der verzoening
uitgestoken. De commissie van rapporteurs, welke
zooveel van haar scherp verslag had moeten
hooren, had zich gehaast, die hand aan te
vatten.
Toen dan ook in de zitting van den 12den
Maart de voorzitter der Kamer voorstelde om
de openbare behandeling van het censusontwerp
Maandag den 17den te doen aanvangenstond
onmiddellijk de heer van Reenende voorzitter
der commissie van rapporteurs, op, ten einde
namens de leden dier commissie een ander voor
stel te doen, n. 1. om het door de regeering
aangeboden nader onderzoek aan te nemen en
intnsschen de behandeling van het ontwerp te
verdagen.
Och, helaas, men moet al zeer.optimistisch
gestemd zijn gefeest, al zeer geneigd alles in
rozekleur te zienom, toen dit voorstel gedaan
werd, te meenen dat het zonder discussie met
algemeens stemmen zoude worden aangenomen.
