J
ZQNBA& 27 APRIL.
N°. 200.
1873.
WEEKBLAD VOOR DE KRIMPENÊR-, ALBLASSER- EN LOPIKERWAARD EN OMSTREKEN.
7
I
Drie grootsche figuren
UIT PBANKBUK8 PAHLEMENTAIHE
GESCHIEDENIS.
BUITENLAND.
OVERZICHT.
- -
4-
SEIOINHOmStlE CODRIN T
18 April.
667,
187^4
16*/»
van de koningin
82
a, Sciuwnlwve,.
18
9P/,
98‘/.
98s/,
99‘/,
»«7.
AND.
OVEN.
18. April 1873.
i T. van Arkel en
I met J. Staalcn-
drie jaren.
Sl
228 7,
ÖÏ7.
937,
9371,
»«’/i
1037
1117.
107 7.
90
68
65‘7„
937.
14» y,
867,
36
42
977,
97»/,.
90
767,
66
2517,
247
$*7«
««7>.
half kilo; en 00k
P« 8tuk,
r.
•chil, prijs f24 a
cilohennepzaad
weiboter 50 4 52
■te varkens 26 a
kalveren 60 4 65
f 10114; aard-
3.50, kleingeel
leotoliter.
ngevoerd 18 par-
,20 per kilo.
d£ kilo; magere
25 4 27 ct. p«
ncbtere kalveren
1 paard, 851 run-
nuchtere dito,
en 98 biggen.
2de <juaL 80 ct;
90 ct; schapen
Londen 50 4 52
1. f58 en 3de
arkt waren 557
360, drachtige
6 990.
kalf koeien van
L80, vare koeien
130 4150, pin.
k van f 19 4 24.
o. Boter 70 4 80
26 stuks.
Nieuwe puike
ssche f 11,00 4
inge en blauwe
che
sche Winter zak*
Overmaassche
ie en Vlaamsphe
t f6,70 4 6,90,
6.50.
t 4,00 4 4,40,
Jarige Voeder
687/
887,
87
2F/t
17
<0‘/a
987,
75
74
87
Prijs der Advertentiën Van 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
door een reeks
harde beproevingen
gesterkt tot een
hij concentreerde
die weggenomen
al de nieuwe denkbeelden, die in toej
gebracht moesten worden. De natuur L-
begiftigd met al de eigenschappen van lichaam
en geest., waardoor hij stormen kon trotseeren
het leven in de woelige wereld en bet nadenken
achter kerkersloten hadden hem de veerkracht ge
schonken, die hem allen tegenstand kou doen
overwinnen. Indien de konmg, in plaats van
door schipperende en overleggende plannenmakers
het ongeduld te tergen, een Mirabeau had kunnen
roepen om tot middelaar te dienen tusschen de
tekortkomingen van het verleden en de eischen
der toekomst, dan zou gewis de revolutie min
der bloed hebben doen stroomew, minder tranen
doen storten.
Heeds had Mirabeau zijn rampen zien eindigen,
door eenige geschriften schitterende van talent
en van geest, had hij de aandacht op zich
gevestigd, en de ministers, die toen zich bezig
hielden met het doen van hopelooze proefnemingen
om den naderenden storm te bezweren, gebruikten
zijn pen tot hun voordeel. Toegevende aan den
drang der omstandigheden, besloot de koning
eindelijk tot de bijeen roeping van de Slaten-
Generaal. Mirabeau vraagde zijn plaats onder
de afgevaardigden van den adel. Door deze
geweigerd, wendde hij zich tot het volk, dat
hem met open armen ontving. Zijn verkiezing
te Marseille en te Aix was een ware triomftocht
in de beste dagen van bet koningschap was geen
vorst met meer luister ontvangen door zijn onder
danen, dan Mirabeau door de kiezers van h$t
zuiden.
Weldra bleek het, dat hij zich in de Staten-
Genoraal, noch in de Constitneerende vergadering,
met een figurantenrol zou vergenoegen. Besteeg
hij de tribune, dan moest alles bukken voor
de tuovermacht van zijn vurige welsprekendheid
men vergat de leelijkheid van zijn gelaatstrekken,
of liever, die leelijkheid werd een nieuwe factor
in de overweldigende macht zijner persoonlijk
heid. Nu tens bruischte zijn woord als een
bergstroom, dan weder overwon hij met verplet
terende juistheid de argumenten zijner tegenstan
ders; op het eene oogenbhk voerde hij zijn toe-
Imorders tot de hoogste sfeeren der bespiegeling,
jatcr weder besprak hij als practise!) man met
ook niet zoo warsch van dat hij p toenhij tot
vertegenwoordiger was gekozen, haar bestreed;
integendeel bleef hij getróuw aan een liberale
staatkunde't geen daaruit bleekdat hij een
der ijverigste voorstanders was van de toelating
vah Louis Bonaparte als representant. In zeker
opzicht was hetalsof de geest van Mirabeau
een nieuw lichaam had bekomen, om wederom
de tribune der nationale vergadering te doen
weerklinken van welsprekende redevoeringen.
Evenmin als zijn kolossalere voorgangerheeft
de heer Thiers een aangenaam uiterlijk. Staat
evenwel die kleine man op het spreekgestoelte,
en doet hij dan een dier toespraken hooren
tintelend van gloed en vernuftvau schal ksch-
heid en van Zuidelijk vuur, ’t schijnt wel of
Frankrijk al zijn groote redenaars uit bet Zuiden
moet krijgen klinkt die metallieke stem den
toehoorders in ’t oorodan gaat de indruk van
nietigheid die zijn persoon omzweeftverloren
en men gevoeltdat men daar een vau de cory-
pheeën van bet levende woord voor zich heeft.
De naam Thiers is altijd het wachtwoord vau
het liberalisme in- Frankrijk geweest. Eerlijk
heeft hij de rechten der republiek verdedigdstegen-
over Bonapartistisch gewelden hij genoot de
eer tot de ballingen van den coup d’état te
behooren. Later teruggekeerd, was zijn toene
mende invloed een pistool op de borst van het
tweede keizerrijk. Anders, ware het gouverne
ment van Napoleon vrijzinnig geweestdan ook
zou Thiers er zich meê hebben kunnen vereenigen,
want niemand dweepte meer dan hij met de tra-
ditiën van het eerste keizerrijk. Het militairisme
zoowel als de centralisatiede handelspolitiek
zoowel als het concordaat werden door Thiers
uitstekende regeerings-elementen genoemd.
De val vau ’t tweede keizerrijk liet Frankrijk
in den toestand van een desolate» boedel. Thiers
alleen kon dien aanvaarden. Eu tot zijn roem
zal de geschiedenis meldendat hijondanks bet
stout optreden van de demagogie, ondanks het
wantrouwen dat de voorvechters van allerlei
dynastieke belangen tegenover hem stellen, toch,
onder een staatsvorm, waarmeé hy niet veel
opheeft, meester van deu toestand is gebleken,
dat hij in Frankrijke chaotische» toestand orde
heeft gebracht, dat hij de bronnen van welvaart,
die voor immer verstopt schenen, onder de
ongunstigste omstandigheden op nieuw heeft
geopend.
Zeker, wij bejammeren in den heer Thiers
zijn bekrompen begrippen van handels-économie;
wij betreuren zijn weifelende houding, tegenover
zijn toegever. zelfs aan clericale au»matiging
wij beklagen ons over zijn politiek van geven
en nemen, die ten slotte blijken zal niemand
te hebben bevredigd. Daarom ook kan Thiers
de man niet zijn, die aan Frankryk blijvende
instellingen verzekert. Doch, wanneer partijwoede
plaats gemaakt zal hebben voor kalmer waar-
deering, wanneer partijbelang met langer willens
en wetens verdienste miskent, dan zal men hem
recht doen wedervaren. En als men hem dan,
zooals wij thans deden, vergelijken met zijn
voorgangers op het gebied van politiek en wel
sprekendheid, dan zal ieder onbevooroordeelde
hem verheffen ver boven zijn tijdgenoot Guizot
in doorzicht en talent, oneindig ver boven zijn
evenknie op de tribune, boven Mirabeau, in
moraliteit en eerlijkheid van bedoelingen.
Hi.
In Frankrijk zijn aller oogen nog steeds op
de hoofdstad gevestigd, waar de republikeinsche
partij onvermoeid haren strijd voor de ophanden
zijnde verkiezingen voortzet. De verwacliting
dat de Barodet zijn candidatuur zou intrekken
nu de regeering ook de verkiezingen te Lyon
heeft uitgeschreven, en dus de gelegenheid is
opengesteid om ddur den oud-mairc candidaat te
stellen, heeft zich niet verwezenlijkt. Zijne ver
kiezing wordt echter hoe langer hoe meer onWa ir-
5
5
5
6
..7
6
6
6
5
i*
3
3 77,
5
5
5
D. 5
5
8
pc
- 4 56’/lc
8 °°'1
4
3
3
816. 5
5
5
5
5
000. 5
000. 5
leen. 4}
f
De toestand van het Fransche volk was on
houdbaar geworden. Jarenlang hadden de brand-
stoffen zich opgehoopt, die, zoo zij langzaam
en met beleid waren verbruikt, licht en warmte
aan de natie zouden gegeven hebbenmaar, door
een noodlottigen samenloop van omstandigheden
en misslagenbewaard bléven voor de groote
alles,vernietigende losbarsting. Het koninklijk
echtpaar, Lodewijk XVI en Maria Antoinette,
leefde voort in zorgelooze genietingenen begreep
niets van de onrustbarende teekenen des tijds
een hongerend volk was een te gewoon pendant
van de dagelijksche verlustigingen «ener weelde
rige hofhoudingbuitensporige verkwistingen
waren zoo vaak gepaard aan kranke financiën,
dan dat zulks de lichtzinnigen tot nadenken
zou gebracht hebben. Nog 'leed het volk in
sfjlte, maar een dof gemompel kondigde reeds
aandat het weldra zou gaan sprekenen dan
heel wat te zeggen zou hebben.
Eén was er, die dé aspiration van zijn tijd
zeer goed begreep, ’t Was Mirabeau. Hij,
de man wiens genie jaren van studie zou hebben
kunnen varvangenwiens toomelooze hartstochten
wel onedele handelingen konden verwekken
maar toch de heilige vonk eener verhevene in
telligentie niet vermochten te verdoovenhij
van avontuurlijke lotgevallen,
geurustelooze omzwervingen
strijder vau ontembare kracht,
in zijn persoon al de grieven,
al de misbruiken die gesloopt,
denkbeelden, die in toepassing
had hem
S/& W. N. VAN NO'OTEN.
Uiiwan.
veroverd; wiens schrijverstalent reeds toen werd
bewonderd, maar dié nog tot een hoogeren roem
was voorbestemd: Adolphe Thiers.
De Juli-revolutie verhief het huis van Orleans
op den Franscben troon. Thans was, naar veler
meening, de toekomst helder: Frankrijk had
verkregen wat het altijd zoo vurig had gewenscht
en waaraan het zoozeer behoefte had, een con-
stitutioneelen regeeringsvorm.
Zoo had het kunnen zijn, maar zoo was het
niet. De Fransche staatslieden zijn vaak helden
in de oppositie geweest; doch pas hadden zij
het roer in handen, of zij schudden de denk
beelden waarmede zij hadden gestreden en over
wonnen, af, als nultelooze praal, en klemden
zicji vast .aan het Behoud.
Niemand heeft misschien grooter invloed uit
geoefend op het lot van het burgerkoningschap,
dan Guizot, want na 1840 werd door zijn toedoen,
de vrijzinnige politiekdoor Thiers voorgestaan
geheel en voor goed ter zijde gelegd. Liberaal
in theorie, wist hij toch in de practijk alle
hervormingen tegen te gaan door de vèrzekering,
dat het land er geen behoefte aan had. En
zeker, in zooverre had hij gelijk, dat de Fransche
natie iii de laatste helft van het J uli-gou ver nement
in een soort van verdooviug was verzonken
een bedenkelijken toestand van apathie, een
onverschilligheid, een gebrek aan belangstelling
in de publieke zaak die altijd verderfelijk is.
'Wanneer een regeering, welken naam zij ook
drageen welke beginselen zij ook op den voor
grond stellen moge, niet met en door, maar
buiten het volk leeftwanneer' het haar niet
gelukt belangstelling in te boezemen voor de
publieke aangelegenheden dan is .zij onher
roepelijk verloren, Guizot en Louis Philippe
hebben dat ondervonden. Ondanks zekeren af
keer, die den koning van zijn minister ver.
vreemdde, waren beiden toch zoozeer één in hun
streven, dat de kreet: vWeg met Guizot,” die
den 23en Februari 1848 werd aangeheven
tegelijk het sein was voor den val van het
koningshuis. Louis Philippe ging in balling
schap, Guizot volgde hem, maar keerde eerlang
weder, om zijn invloed zoowel in de Academie
als in de Protests ntsche kerk van zijn vaderland
te hernemen.
t. 5
ig. 5
i. 5
k 5
160. f
De val van het burgerkoningschap was volstrekt
niet het streven van Thiers geweest. Integen
deel zou hij het xnet een vrijzinnige monarchie
heel goed hebben kunnen vinden. Hij zag ook
wel in, dat de republiek van .1818 eigenlijk
een misgeboorte was; dat zij, even als zulks
later met die vau 1870 plaats greep, alleen
was gegrondvest bij gebreke van iets beters.
De man, die thans aan ’t hoofd der Fransche
republiek staat, heeft nooit met republikeiusche
instellingen gedweept, en hij zou een vrijzinnige
monarchie boveu eiken anderen regeeringsvorm
verkozen hebben. //L e r o i r gn e et n e
gouverne pas,” ziedaar het waarachtig motto
vau het constitutioneel koningschap; en in dat
woord heeft Thiers met nooit geëvenaarde dui
delijkheid zijn eigen politieke geloofsbelijdenis
verkondigd. Zeker, als Lodewijk Philips er in
badde berust alleen te regeeren, en het besturen
aan een liberaal ministerie opgedragenals bij,
in plaats van zich toe té vertrouwen aan mannen
als den doctrinair Guizot, die, gelijk zijn geest
verwanten, zich verschuilen in de plooien van
hun theorie, en voorts de feiten en toestanden
laten voor ’t geen zij zijn als hij, in plaats
van de Wetgevende Maait te deeien met slechts
een klein getal kiezers, overeenkomstig de'ver
langens van den tiers-parti het stemrecht
uitgebreid, en voorts aan mannen als Thiers,
RémusatDufaure, Odilon-Barrot de teugels
van T bewind had loevertrouwd de geschie
denis der jongste kwart-eeuw zou gansch andere
gebeurtenissen te verhalen hebbendan thans
1 't geval is.
Doch de republiek kwam eren Thiers kon
niet anders dan er in berusten. Hij was er lan
Deze 1 Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden, Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,70.
Franco per post doer het gehede rijk O.UO.
v
de meeste kalmte de eischen van het tegenwoordige.
Zoolang hij dus aid met stalen draden de vlucht
der nieuwere denkbeelden binnen zekere grenaen
wist te houden, kon de revolutie niet overgaan
tot een chaos van bloed en‘geweld. Nauwelijks
had hij het vermoeide hoofd tot rust gelegd
of de band was weg en de omwenteling begroef
baar bewerkers onder haar puinhöopen.
Mirabeau was geen vijand van het koninklijk ge
zag,alleen bestreed hij met klem de misbruiken
van het koningschap. Te laat, veel te laat zag
Maria Antoinette in, dat, zóo de troon van
Frankrijk nog te redden ware, Mirabeau zulks
zou kunnen en willen. Zij trad met hem in
onderhandeling, had met hem een samenkomst,
meende hem reeds voor haar plannen gewonnen
Ie hebben toen kwam, de dood, èn brak den
Verderen loop der onderhandelingen af. Mirabeau’s
overlijden opende alle dammen voor den zieden
den stroom van volkshartstochten en volkswraak,
het lot van den koning en van de koningin
was niet meer te ontgaan.
Wij gaan een halve eeuw verder. De revolutie
had zichzelve afgemat in dolzinnige buitensjx)-
righedentotdat zij uitrustte in het dommelende
directoire, en eindelijk zonder veel moeite aan
Napoleons zegekar was gekluisterd. Maar ook
de Cesar van den nieuwen tijd was gevallen,
en de Bourbonsche Restauratie had al de vruchten
van de vroegere omkeeringen 'vernietigd. Wèl
bestond er een constitutie, doch alleen op het
papier. Wel was gelijkheid voor de wet ten
levensbeginsel in de staatkunde geworden, doch
alleen in theorie. Wel waren de meest voldoende
waarborgen voor de vrijheid gegeven, doch elke
uiting daarvan was verboden. Het witte
schrikbewind heerschte in volle kracht, eerst
onder Lodewijk XVIII, sterker nog onder Karel X,
en deed bijna verlangen naar de dagen van het
ronde. De telkens meer toenemende dwang,
waaronder de pers moest bukken, deed eindelijk
de maat overloopende Juli-revolutie brak los,
en Karel X verkoos niet zich te wagen aan
de kansen, wraronder zijn oudste broeder was
bezweken.
Ook voor Karel X zou redding mogelijk ge
weest zijn door één man. Doch het schijnt wel
dat reactionaire vorsten en regeeringen aan zekere
fataliteit zijn onderworpen, of zij de*handdie
zich naar hen uitstrekt, niet kunnen, niet willen
of niet mogen aangrijpen'.
Reeds in de eerste tijden der Restauratie had
Guizot den Koning trachten te overtuigen
van de noodzakelijkheid, terug te komen op den
weg der reactie, dien het toenmalig gouvernement
had ingeslagen, welke poging niet alleen mis
lukte, maar hem zelfs als verraad werd toege
rekend. ’t Is verwonderlijk, hoe een tijdsverloop
van vijftien jaren kon voorbijgaan, vóór een
crisis ontstond, en wel een bewijs, dat het caesa-
risme een uitstekende wegbereider is voor het
absoluut gezag. Guizot, de schrandere man bij
1 uitnemendheid, zag het vrucbtelooze van zijn
pogingen in en onttrok zich aan den staatsdienst,
om zich tot nader orde aan zijn historische voor
lezingen aan de Sorbonne te wijden. En toch,
diezelfde Guizot was niets minder dan een revolu
tieman. De omwenteling had zijn vader op
het schavot gebracht, het eerste keizerrijk had
hem zei ven ter ballingschap verwezen, ’t Was
veelmeer in 't belang van de Bourbons dan in
dat der vrijheiddat hij beiden met elkander in
overeenstemming wilde brengen.
Toen het derde tiental jaren dezer eeuw ten
einde liep, waren de dagen der Bourbons geteld.
Guizot vereenigde zich tot op zekere hoogte met
andere ontevredenen, die te zijnen huize bij
eenkomsten hielden. De vastberadenste, de vu
rigste dier opposanten was een man van twee-
en-dertig jaren, klein van gestalte, maar bewegelijk
als kwikzilver; die, van onaanzienlijke afkomst,
zich door zijn volhardende studiën en door zijn
geniereeds toeu een plaats onder de voornaamste
mannen van zijn vaderland en van zijn tijd had
tie. 7
7
3
5
7
6
6
8
8
4 8
lerstoL
