1873. r. 202. ZONDAG 11 IEL WEEKBLAD VOOR DE KRIMPENER-, ALBLASSER-' EN LOPIKERWAARD EN OMSTREKEN. - - Spoorweg-aangelegerilieden. BUITENLAND OVERZICHT. ik. n 1 9771. a. 777, 251 I in een beperkte ruimte, het grootst 107 iboouhoxu. l Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,70. Franco per post door het geheele ryk 0,80. 187. 797, 94 987, 93 voorne- sns de en 5 5 5 5 9. f te 18 n i, e e e «671. 937. 5 5 5 7 6 6 6 5 8 8 5 5 5 5 5 3 447. 467. 917. 1357. 547, 867. 827, S. w. N. VAN TSTOOTEN, Uitgevers. 647. 68»A. 6«7. 667. 563 155 7, 577, 16*71. 527, 1527. 887, 987. 987. 997. 86 157, 6*71. 2267, 7 7 3 5 7 6 6 8 8 8 24 54»A« 3 4 3 3 3 3 6. 5 5 5 5 5 0. 5 0. 5 4} 907, 4 3 f conservatieven ais radicalen zijn voornemens aan de verkiezingen geen deel te nemenzoodat de p—j,—l-g alsdan eene geinakkelijke overwinning De leener hebben zal. Prjjs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere regel meer 0,10. Groot? letters naar plaatsruimte. Inzen ding franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 üne. stnnnniiscii coiiint. lil, pry. f20 i; heanepzaad boter 5Q 53 loeien f 250 a reran 60 a 65 a 12; vette aardappelen Bctoliter, yTer rd1030 ran* uchtere dito, 136 biggen en uqual. 75 ct.; ct.schapen idea 50 i SS f 56 en 3de Elakkeesoha ere f 10,50 i 7,00 7,60, -Brabantsche iche en Orer- r 6,00 i 6,60, 0. sware f5,20 r 2100 kilo, iche f6,801 ika Tee. 320, minder. 200, enkele ïSOO, guste luchtere kal- rerloonerties .16 perstuk. 16 het kilo. uwe puik, e f 11.30 en blauw. f 7,00 7,40, Whiter sak- vermaassch. i Vlaamsche 6,20 17,20, >.70, jarige ,20 1 4,60, van zelf, dat geen sommen van onze jaarlijksche begrooting kun- gebracht worden. er mülioentjes uit Indië komen en dan hier een spoorweg-brug aan te leggen eindje bij is, dat, op zichzelve beschouwd, en afgescheiden van ’t geheel, minder winstgevend misschien is dan het overige. Dat kan alleen geschiedenwanneer staatsaan- leg het concessie-stelsel vervangt. De geschiedenis van het onlangs door de Tweede Kamer verworpen wetsontwerp tot aan koop van de lijn Moerdijk-Kozendaal/is ook al weer een leerzame geschiedenis met betrekking tot ons onderwerp. Zeker, de Belgische Maat schappij, als eigenares, kon zooveel geld vragen als zij wildein aanmerking genomen de winsten die het transport aldaar afwerpt. Intusschen zouden wij onze belangen heel wat beter heblien behartigdals dezelfde lijn nooit aan buitenlan ders ware geconcessioneerd. Wij voor ons, wij hadden nu de keus tusschen de volgende din gen: de Maatschappij van de Grand-Central Beige haar eisch toestaan de Tweede Kamer heeft daarover reeds in ontkennenden zin be slistbf wachten, tót wij, voor nog meer geldin de toekomst de lijn kunnen naasten, óf, en dit strijdt met ons Hollandsch karakter, er een parallel-lijn vlak naast leggen, 't Laatste ware wel ’t goedkoopst, maar tegelijk het dé- loyaalst. De minister %an Binnenlandsche Zaken heeft eenigen tijd geledenals zijn gevoelen te kennen gegeven, dat met den aanleg van spoorwegen moest voortgegaan wordenook na de voltooiing ~?an dat gedeeltewaaraan de Wetgevende Macht haar goedkeuring had gehecht. Een prachtig verschiet opende zich dus voor de oogeu van die gemeenten, die een spoorverbinding zoo goed kunnen gebruiken als iedere anderemaar haar tot nog toe moesten missen. Schijnbaar echter. Want wat baten dergelijke onbestemde verklaringen, waarop eiken dag van het jaar teruggekomen kan worden, als wij niet weten, nauwkeurig weten, wat Z.Exc. daarmee bedoelde, welke strekking zijn verklaring had? Men zie bij voorbeeld de bekende geschiedenis van de Noord-Hollandsch-Fnesche spoorweg, voor het hoorden des lands in ’t algemeen en voor den groothandel in ’t bijzonder zoo noodig als brood Een ijverig comité (Bloem c. s.) had het zoover gebracht, dat met eenige betrekkelijk niet aan zienlijke subsidie van de betrokken provinciën en van het Rijk, de lijn bepaald tot stand zou komenalles was reeds nagenoeg opgemeten en in kaart gebracht, de meest uoodige over eenkomsten waren gesloten daar valt de mi- nisteriëele toespraak als een bom in een stoom ketel, en - de adressen, die in de betrokken gemeenten hebben gecirculeerdde meetings daar gehouden, kunnen getuigen hoeveel, mis schien ongegronde verwachtingen daar zijn op gewekt. Aanleg van Staatswege. Een vast plan, dat in de eerste plaats rekening houdt met het algemeen belang maar ook tot op zekere hoogte de locale belangen niet geheel miskent. (Zie b. v. de statidhs aan den Centraal-Spoorweg, meest ge legen op enorme afstanden van de gelijknamige gemeenten.)* Exploitatie door den staat, of vanwege den staat, met goede waarborgen ten behoeve van reizigers-transport en goederen vervoer. Maar nu ’t geld? Zeker niet de minst be langrijke vraag. f i Spreekt aanbelang op nen Wachten tot e om daarvoor nu te bouwen, ginds etón lijntje noeine 't wenschelijk wie wil,, wij hopen dien weg nooit bewandeld te zien. 't Eenige maar voldoende, en volkomen te rechtvaardigen middel, is, naar ons inzien, een f j’ wegc ui (geschreven. Letmingen zijn, i te verdedigen, wanneer het bedrag wordt aan- iregeering OVER Nog geèn halve eeuw is er verloopen, sinds de eerste locomotief langs de ijzeren richels voort stoof, en wat al veranderingen zijn niettemin door dit nieuwe vervoermiddel in het maatschappe lijk leven teweeggebracht. Juist die vermeerderde- snelheid van verplaatsing, waarover de mensch sedert kan beschixkenis een der hoofdoorzaken, waarom de geschiedenis der menschheid in onze dagen baar bladzijden met duizelingwekkende vaart volschrijft. Om maar iets te noemeneen omwenteling was voorheen ietswaaraan een .gansch menschengeslacbt zijn heele leven lang genoeg badwaarvan de grootvader vertelde aan zijn kleinzoon. Wij gelukkigen wij beleven, zij bet dan ook niet binnen onze landpalen, dan toch niet zoo heel ver daar buiten, revoluties bij dozijnen. De uitbreiding, die onze handelsbetrekkingen hebben verkregen door middel van het spoorweg vervoer, is onmetelijk. Die steden nu of laat mij liever zeggen die gemeenten, dewijl geen enkele schooljongen meer het onderscheid tus schen stad en dorp weet op te geven, en zijn onderwijzer evenmin, die gemeenten, die het geluk hebben gehad door de ijzerbaan verbon- deh te worden, of toevallig aan zoo’n verbin dingslijn gelegen te zijn, voeren er be?l best bij. Zij zagen baar hulpbronnen vermeerderenhaar Wai.staltigste buizen plaats maken voor moderne woningen, haar kroegen werden hotels, de genius der beschaving shfcg er zijn tenten op. Treurig daarentegen was het lot der gemeenten, die bet zoo even genqemde voorrecht niet ge noten. Wanneer de ingezetenen genoeg energie hadden overgehouden om tegen den stroom op te zeilendan bleven zij in den toestand waarin zij vroeger verkeerden, en geraakten dus reeds van zelf ten achter bij haar beter bedeelde zus ters maar in de meeste .gevallen had er een met onmerkbare achteruitgang plaats. De zeer harde, maar zeer practisdfö waarheidDes eenen dood is 'des anderen tóood,” bevestigde zich ook hier. Zooals algemeen bekend is, werden de eerste spoorwegen, zoowel bier als elders, aangelegd door particuliere maatschappijen. Dat zou nu volstrekt niets gehinderd hebben, als wij daarbij onze traditioneele middelen van vervoer nog had den behoudendan zouden de nieuwe stoompaar- den voor velen niet de minste verandering ver oorzaakt hebben. De locomotief was echter een te érnstige concurrent voor bolderwagens en trek schuiten ,- heel spoedig zagen de laatsten zich in een toestand van volslagen hulpeloosheid gebracht, door het verminderd personen- en goederenver voer, zij smolten weg als sneeuw voor de zon of verborgen zich vol schaamte, en weldra zag de eerste zich in het bezit van het monopolie voor het transport van reizigers en koopwaren. Ook dat zou nog niet erg zijn, want wij moe ten erkennendat de smaak van weinigen, zeer weinigen zelfs, aan diligences en schuiten de voorkeur geeft boven den spoorweg, ware het niet, dat menige maatschappij een alles behalve gematigd gebruik maakt van haar overwicht. Ieder monopolie, dat zich in handen van par-- ticidieren bevindt, bevat in zich de kiem van een gevaar, en in dat geval behoeft men niet eens te zoeken om haar te ontdekken. Immers, de maatschappij die een spoorweg aaulegt en exploiteert, waakt in de eerste plaats voor de belangen van de aandeelhouders. Dat is geenszins onbillijk; maar pieizierig is het evenmin. Er wordt niet naar gestreeld om den reizigers meer dan het minimum gemak te geven, maar wel om het dividend zoo groot mogelijk te maken. Of men het de lui al aangenaam maakt, het getal reizigers zal er toch niet door toene men. Niemand gaat uit om het pleizier,te hebben x o van in een waggon of coupé van den trein te zitten, uitmakenen daarbij behoeft dan niet angstvallig Percentjes daarentegen zijn hoogst aangenaamte worden overwogenof er wellicht een of ander heeft dan een waarborg: hij is, om zoó te «pre ken, hypotheekhouder op een onvervreemdbaar perceel. En wij houden ons verzekerd, dat een spoorwegleening ten behoeve van de alg heele voltooiing onzer ijzeren communicatie-wegen aan gegaan grage nemers zou vindenen den Neder- landschen kapitalist ook een weinig zou doen terugkomen van de gewoonte, om zijn geld toe te vertrouwen aan de zonderlingste ondernemin gen in den vreemde. Dan ook zouden wij eenmaal in ’t bezit ge raken van een spoorwegnet, gelijk aan dat, hetwelk België’s of Engeland’s bodem bedekt. Of staat ons nationaal crediet misschien ten achter bij dat van de genoemde landen? P. 8. Na het schrijven van bovenstaande regelen namen wij -met genoegen kennis van het voornemen des Ministers, in de zitting van de Tweede Kamer van 5 Mei aangekondigd om voor die lijnen, die niet door de particu liere industrie konden worden tot stand gebracht aanleg van staatswege voor te stellen. Dat is dus alweder een stap voorwaarts op den goeden weg. H~—e. De indruk, door de jongste verkiezingen te Parijs, voor deFranSChö nationale vergadering, teweeggebracht, en waarvan thans de verschil lende dagbladen de meest uiteenloopende be schouwingen leverenis niet zoodanig geweest als met het oog op hetgeen aan die verkiezingen voorafging verwacht kon worden. Terwijl zoowel de zegevierende candidaat, de Barrodet, als zijne tegenpartijde Rémusat, zich gehaast hebben woorden van verzoening te spreken, en gematigdheid op den voorgrond te stellenschijnt het ook dat de regeering, vi mens is dien weg te bewandelen, blij kei woorden die men Thiers in den mond legt de taal der offleieuae organen. De verschillende fractiën der rechterzijde, die met de onderlinge verdeeldheid der republikeinsche partij hun voordeel meenden te zullen doen zijn Wel het meest teleurgeste'd. Want zelfs de meest gematigden onder de republikeinen de zoogenaamde //réunie der behoudende republiek”, zooals zij zich in haar hoofd, den heer Perier uitspreekt, verklaart dat de Monarchie eene onmogelijkheid is, en de conservatieve republiek, maar toch de republiek, de eenige uitweg is om eene geregelde orde van zaken daar te stellen i en te onderhouden. De regeering houdt zich thans onledig met het samenstellen der constitutioneel» ontwerpen, haar door de commissie van dertig opgedragen, en welker behandeling aan eene ontbinding der nationale vergadering moeten voorafgaan. Dat deze alsdan niet meer lang uitblijven zal, is zeer waarschijnlijk. De geruchten als zouden de Carlisten in Spanje, geheel ingesloten tegen de grenzen, de wijk hebben moeten nemen over de Fransche grenzen is door de feiten der laatste dagen tegengesproken. Don Alphonso verontrust met zijne bende, 1200 man groot, c’ het stadje Vera versterkt en ve opstandelingen l Te midden en de verbittering der staatkundige partijen tengevolge van t' j o regeering, zullen de verkiezingen voor de con- -IA 1<„- U x-U. --x-.l- Als gewoonlijk is inmenging in verbod dat, onder gewone omstandigheden stand van ontevredenheid en willekeur, zeker en in ’t oog van sommigen de eenige realiteit des levens. De spoorwegmaatschappij bestaat uit en vdor de actionarigsende belangen der reizi gers komen daarbij slechts voor zoover in aan merking, als Zij invloed uitoefenen op het be drag van ’t jaarlijksch saldoen —in zoover de wet daaromtrent, ten einde toch eenige waar borgen te hebben, voorschriften gaf. Van daar dan ookdat menop sommige dagen in een derde-klas-waggon kijkende, erken nen moet, dat de spoorweg-directie het verbazend ver heeft gebracht in de oplossing van het vraag stuk rHoe, in een beperkte ruimte, het grootst mogelijk aantal menschen bijeen te pakken zon der dat zij stikken.” Daaraan moet men het ook toeschrijvendat de beambten de goeden niet te na gespro ken niet zelden zoo beleefd zijn als de voer man van een hondenkar. Daaraan ook., dat het vervoer van kleine pakjes zoo omslachtig mogelijk en kostbaarder is dan ooit. Doch wij willen op die wijze niet voortgaan. Wij behoeven ons slechts te beroepen op elke persoonlijke ondervinding, om een gansche jere miade uit te lokken. Daarbij, het geval is denkbaar, dat alle be- staande maatschappijen haar belangen doen in- éénsmelten, en alzoo, tot één machtig lichaam vereenigd, het publiek geheel aan zich cijnsbaar maken. ’t Is waar, in onzen tijd van concur rentie gaat dat zoo gemakkelijk niet als de op richting van de Oost-Indische Compagnie bij voorbeeld, doch, de mogelijkheid zal niemand betwisten. Gebeurde zulks, dan zouden wij er heel slecht aan toe zijn. Algemeener wordt dan ook de overtuiging, dat de aanleg en zelfs de exploitatie van spoor wegen van staatswege moet geschieden. De spoorweg-schandalen in Amerika, de laakbare handelingen bij ’t verleenen van concessies in Duitschland hebben niet weinig gestrekt om die meening te bevestigen. In Engeland en België zeker wel autoriteiten op dat gebied zijn velen van oordeel, dat de Staat de reeds be staande lijnen behoort aan te koopen, en geen vergunning tot den verderen aanleg door parti culieren te verleenen. Bij ons is tot nog toe het heerschende ge- voeleu, dat de Staat alleen dan tot den aanleg moet overgaan, ingeval het particulier initiatief daartoe onmachtig is. Wanneer, zoo wordt er geredeneerd, de publieke opinie de noodzake lijkheid van het leggen eener lijn gevoelt, dan komt zij er want elk zal dan, van haar rentegevend vermogen overtuigd, zijn geld daar toe beschikbaar stellen. ’t Blijft evenwel een feit, dat de Nederland- sche kapitalist liever zijn geld besteedt voor het tot stand brengen van spoorweg-verbindingen in de hemel weet welk werelddeel, waar hij zelf nooit zal komentusschen plaatsen, wier be staan hij te voren nimmer had vermoed dan in ’t eigen vaderland, waar hij behoorlijk op alles controle kan uitoefenen. Wil men om gekeerd hier geld hebben voor een spoorweg, dan moet het in *t buitenland worden gezocht. Evenwel, dat' doet er weinig toe. Van den Staat alleen kan verwacht worden, dat de be langen van ieder worden overwogen en behartigd. Als spoorwegen Werkelijk rentegevende dingen zijn, dun kan, bf het tarief van vervoer zoo- danig in overeenstemming met de opbrengst wor den gesteld, dat inkomsten en*uitgaven tegen elkander opwegenbf de meerdere opbrengst in de staatskas vloeien. In elk geval zullen dan de vette lijnen niet worden aangelegd en ge ëxploiteerd door een klein getal geldmannenhet aan de kleinere gemeenten overlatende zich zelve te redden. Een spoorwegnet moet één geheel pC. 21 Mei. 2A 54»/.. 8771. 8771. 867< f® 40 981/. 76 t zijne uenuc, i»vu groot, de omstreken van Barcelona, terwijl ra, dat door de regeeringstroepen rerdedigd werd, op nieuw door de i bezet is. midden van die voortdurende verwarring □5 der staatkundige partijen den jongste» staatsgreep der stituante op J 0 Mei e. k. toch voortgang hebben. 11 s aan de overheidspersonen alle die verkiezingen verboden; een o' i van weinig beteekenis, nu, bij dien algemeenen toe- flinke spoorwegleening, natuurlijk van staats- geene uitwerking hoegenaamd hebben zul. Zoowel mingen zijn, naar ons inzien, dan alleen gewend tot werken van blijvend nut.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1873 | | pagina 1