ZOOAft 15 JTJKL
<1
WEEKBLAD VOOR DE KR1M PENEIb,
i
1
27.
BUITENLAND, t» t d
fAN NOOTEN,
ALBE ASSER- EN LOPIKERWAARD EN OMSTREKEN,
Weenen.
pC
ai
/71.
S. W. üjT.
90»/,.
86»/,
0
ƒ1000
iepschil, prijs f 22
50 kilo; hennepsaad
<82.
<84.
<85.
95>/8
95>/a
95’/,
88
32%
9iy,
111
7
228
94
1045
111
777,
667,
256
250
647,
657.
554
149’/4
IDW
brug in
517..
151»/,
88>»/„
98'/,
6 Juni.
'6>Z,
677,
89»/.
871/,
20‘/,
1571.
40’/,
100
«7.
80’/.
93’/,
997,
99
83
12»/.
79»/.
".M! i.u Tail 'lll'Ui'l I Hjl rit ,n
De» Courant wondt geregeld iedoren Zaterdagmiddag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per-drie maanden JO,70.
Franco por pooi door het geheel. Sjlc 0,80.
Weonen ia zeer belang, zeker een verblijdend verschijnsel, drt one doet
- “JÜ— -ijr. :_4 hopen op. vooruitgang in ieder opzicht,
wederwaardigheden dier sOid, H—
de. Wij stippen alleen het''1’ -"l.J -■
OTBBZW».
Niet alleen tusschen patroons On werklieden
wordt allerwege verzot waargenomen, wakrvan
werkstakingen *t gevolg zijneen dergelijk ver-
schijnael doet zich thans ook voor tuseehen re
geering en volksvertegenwoorijigingj In den
DuitBahen Rijksdag zijn in de laatste dagen
zulk een klein getal leden tegenwoordig, dat njeu
wel beraadslagen kon, doch geene besluiten ne
men en de zitting dus moest gesloten worden.
Daarover onderhouden door de dagbladen en
gewaarschuwd door den voorzitter jvan den Rijks
dag, zijn wel Weder eenige leden teruggekeerd
tot bijwoning der vergaderingen, doch telkens
op nieuw doet zich hetzelfde geval voor, totdat
de eisch zal zijn ingewilligd om de zittingen te
verkorten en vergoeding voor reis- en verblijf
kosten toe té staan, waarop reeds herhaalde!ijk.
en nu ook weer wordt aangedrongen.
Bij de behandeling van de begrooting stelde
een der leden voorom den post voOT den ge
zant te Rome te doen vervallenwalk voowtel
van clericale zijde natuurlijk hevig bestreden
werd. Het geheele debat liep over de Vraag
of de Paus, hoewel zonder wereldlijke macht,
als Souverein moet beschouwd worden en dus
het onderhouden van een gezantschapspost wet
tigt, al dan niet. Prins Bismarck verklaarde
zich vóór het behoud van dien post, al ver
oorloofden de omstandigheden ook Voot hét Ogen
blik niet tot de vervulling vah de openstaande
plaats over te gajqu De regeering toch mocht
zich niet officieel in de gelegenheid stellen kennis
te nemen van beleedigende uitdrukkingen, die
de H. V. zich tegenover het Duitaohe rijk ver
oorloofde. JJoor het behouden blijven van den
begrootingspostin welken zin dan ook beslist
werd, bleef echter de gelegenheid bestaan om
de betrekkingen weder aan tekaoopeii, aoodra
het thans bestaande bezwaar zou zijn uit den
weg geruimd. Tevens verklaarde hij dat de
regeering zich bij de verkiddng vaneen nieuwen
Paus van alle inmenging zou onthottdea, mits
de verkiezing wettig zou geschieden.
De door de regeering ingediende perswet
schijnt door hare reactionaire bepalingen de
liberale partij, die indertijd van haar initiatief
tot het indienen van een zoodanig ontwerp af
zag, toen de regeering zich daartoe bereid ver
klaarde, alles behalve te voldoen. De legerwet
zalmet het oog op de vrij algemeen gewenschte
verdaging der zittingen, waarschijnlijk nog niet
in .behandeling komen.
Een tastbaar bewijs dat Frankrijk zijne
tot nog toe gevolgde bnjtenlandscbt: politie*
blijft handhavenis de afbetaling van de eerste
250 millioen van het laatste milliard der oor
logskosten aan Duitschland. De circulaire, waann
de Minister de Batbic van die onveranderde po
litiek tegenover het buitenland en tevens van
het optreden der nieuwe regeering kennis geeft,
heeft in Erankrijk algemeepe ergernis verwekt,
die zeker de populariteit van het tegenwoordig
bewind niet zal verhoogen. De Minister toch rocht-
i wat nu de Directie be-
rman verwijstwelke zou
odige inlichtingen te ge-
s door middel van de
•nhemsche couranten als
het publiek Voldoende
ering, die half April zou
Ik meen hiermede duide
nd, hoe onhoudbaar de
eerman is. Hopende dat
doe, stap ik voor goed
860 2e leen. 4} 917#
867/69. .4
859. 3
(jRs.100.
MeiNov. 5
Febr.Aug. 5
Fan.Juli. 5
kpr.Oct. 5
1. 500, 1860.
)0, 1864. h
BRIGHTEN.
i. Hennepschil, prijs f 22 i
00 per 50 kilo; hennepsaad
a 58 ct.weiboter 47 i 50 ct.
a 32 vette koeien f 280 A
70 ct. per kilonuchtere kai-
varkens 26 a 33 ct., over
ren f 16, f 18 A 20; aardap-
i f 1,80 a 1,90 per heet.
s. Aangevoera 75 partijen;
weiboter f 1,15 a 1,20 per kilo,
st. per half kilo; magere dito
Ingeland 24 a 26 ct. per half
lammeren f 14 18nuch-
li. Aangevoerd802 run-
Aalveren, 57 nuchtere dito,
240 varkens en 96 biggen,
qual. fl,00, 2de qual. 80 ct.;
i2de qual. 85 ct.schapen
>8 ct.voor Londen 50 a 53
92de qual. f 54 en 3de
;ilo.
40, Overmaassche f 3,50 per
Ongeveer 250 stuks vee.
If-koeien f 200 a 290, mindere
vaarzen f 125 k 160, guste
re koeien f 135 180, pinken
eren f 7 ik 15.
u 100 ik 110 kilo, 48A50ct.
f 17 a 28, fokvarkens van 6 a
rei- dito f 1,00 a 1,08 het kilo,
de 26 stuks.
Tarwe. Nieuwe puike
en Overmaassche f 11,80
a 11,40, geringe en blauwe
he en Vlaamscbe f 7,60a8,00,
.N. Nootsu, öcliuouhovsa.
Venschen kan. Het hoogst gelegen gedeelte dér
iad had daar voorheen groot gebrek aan; thans
zyil er waterleidingen, die bet Douauwater door
esn kostbaar buizennet naar de meest verwijderde
woningen voèreu.
De vreemdeling, die er toegang kan krijgen,
v era ui me vooral niet het tuighuis te bezichtigen,
oirdat daar eenige historische merkwaardigheden
wojdeu bewaard, zooals zkttilla’s wapenrusting,
dei| maliën kolder waarin Gustaaf Adolf hij Lützen
sneftvelde, het hemd en het hoofd van Kara
Miatafa, den Turkschen groötvizier die io 1683
Wanen vergeefs belegerde, eu daarom op bevel
van den sultan is gewurgden een kpllossalen
ketiug, waarmee de Turken bij Ofeu den Donau
wilden afsluiten.
jpe geschiedenis van V'
rijk, Boekdeelen zouden er te vullen zijn tuef
het verbaal vau de r•-
in oorlog en in vrede. Wij stippen --
volgende aan
In den Bomeinschen tijd was het een plaatsje
va» weinig aanbelang, alleen daardoor van eenig
gewicht, dat het een overgang over den Donau
aanbood. Keizer Marcus Aurelius had er zijn
boofdkwartier iu zijn oorlog tegen de Alleman-
neu, en stierf er iu 180. Later was het achter
eenvolgens iu handen van GoÜienLongobardeu
eq Avaruu. Karei de Groote «telde er mark
graven aan, die hun kasteel op den Kahlenberg
hadden. In 1276 werd Weenen vermeesterd door
Rudolf van Habsburg, geraakte later nog eens
in de macht der Hongaren, doch werd voor goed
oi der de lieerschappij der Duitsche Keizers ge
bracht door Muximiliaandie er zich vestigde.
Van diei; tijd dagteekeut de opkomst eu bloei
der stad.
Tweemaal is Weeuen door de Turken bele
gerd, doch telkens vergeefs: eerst in 1527 door
sultan Soliman JLI, later, zooals wij reeds meldden,
door Mustafa in 1683. Dat laatste beleg is
hoogst merkwaardig geweest: ware Weeueu niet
door den Poolschen Koning Jan Sobièskj ont
zet geworden, wie weet hoe ver zich dan de
veroveringen van de Turken zouden hebben uit
gestrekt, te inter omdat zij in 't geheim door
de Franschen werden ondersteund, door den
vallerchristolyksten” Koniug Lode wijk: XIV1
Napoleon I bezette Weenen tweemaal. Na
diens val werd er, bij het zoogenaamd Weener
congres, het diplomatiek net uitgebreid, dat de
zoo moeielijk ontstane beginselen van staatkun
dige vrijheid jarenlang verstikte.
Maar geuoeg.over het vetedene. Thans viert
Weenen feest, en de Weeners, die zelfs in ge
wone tijden, mits het hun niet aan geld ont
breekt, naar hartelust genieten kunnen, zijn au
ten toppunt vau geluk, 't Is er ook zoo erg
mooivorstelijke gasten stroomen.er heen, Ko-
niugen en. Keizers, die ecu gewoon meuschen-
kmd slechts nu en dan te zien krijgt, zijn er
steeds voorhanden. Ook Thiers was er in zijn
quahteit vau President der Erausche Republiek
Ultgeuoodigdhet trof heel goed, dut hij
iftuur bedankt had, misschien gedreven door zeker
voorgevoel, dat zijn rol toch weldra zou zij9
afgespeuld.
Eu alles is er zon goedkoop en zoo best, vol
gens de -officiéele bescheidenl Waarlijk, onze
renteniers kunnen niets beter doen, dan zich
eenige maanden te Weenen gaan vestigen: zij
halen de reiskosten er gemakkelijk uit.
*t Verheugde ons, dat Nederland op de ten
toonstelling goed voor den dag komt. Zelfs ons
ouderwijs zal er vertegenwoordigd worden! Er
is een boek gemaakt met tabellen en verslagen,
eu natuurlijk zullen alle bezoekers daar dag en
nacht ijverig m zitten lezen, om zoo op de hoogte
te komen 1 Wij zijn iu dat opzicht slimmer
dan de Amerikanen: 'die komen er met eau
school en volledig stel hulpmiddelen -— wij be
reiken hetzelfde doel veel goedkooper.
Eere zij den hoofd bewerker van hut plan der
tentoonstelling, deu baron von Schwarz-Senborn.
C.wte moeielijkheden heeft die wakkere man
reisiger aan boord der
enter stoomboot .Paul
van Vlissingen
JUICHTEN.
Jert.
ific. 2e Sectie. 7
- 1869. 7
'blig. 3
1869. 5
7
6
6
8
3
t8
scioonomm coürant
1i.<’ ii.'inu 1,1 3 t-i ->..i I 't1 f 1 r ix Ht»/ jhlyil''* ■j&' I .07’1 1 S' f.’ 1 1 -jf .iji jns uL nzlarfu’f .1 g f.
Prys dér AdvertentiënVah 1 lot 5 regeïë /jÖ,50. tedere
regel meer 0,10. Grogte letters man: plaatei ujiute. Inzea-
dhg lhmeo, ea uiterigk tot Zaterdaga-voonmddags tea 10 WW.
moeten o ver winnen om in flen betrekkeRjk af
gelegen deel van. Europa zulk een onderneming
te doen slagen. Moge de Weener tontooaeiel-
ling vau 1873 werkelijk een profetie des vredes
zijnen voor den herboren Oostencijksch-rHon- s
gaarschen staat in het bijzonder, voor Europa
in ’t algemeen, rijke vruchten afwerpeUf
Dit, ten minste, kunnen wij nog vau b#ar
zeggen, dat zij al haar voorgangsters verre
in de schaduw stelt. Het ex positie-paleis be
slaat een oppervlakte van ruim twee milUoen
driehonderd duizend vierkante nieters, dat is u
vijfmaal zooveel als die vari Parijs in 1867. Zoo
vergroot zich van jaar tot jaar het atrijdpefck,
waar de uitnemendste kampioenen in konat en
wetenschap elkander onder de oogeu treduui-^zeer
hopen op vooruitgang in ieder opzicht.
2f 56’/.
.3
4
8
8
8
/69. 3
798 en 1816. 5
■g 1820 5
5
5
1862. 5
864 k ƒ1000. 5
866 h/1000. 5
5
5
5
6
7
6
6
6
5
- 4|
3
3
aandeel.
5
5
5
cow. 5
pd. st. 100. 5
jlensk. .5
ank. 3
5°/o-
Weenen in eigendom of in gebruik.hadden, ten
einde zich gedurende een korte<cp of iangeren
meer in de nabijheid te bevinden va,q de zon, j
waaraan zijals andere planetenbun licht ont
leenden. De invloed, dien de Qosteurijksche
Keizer en zijn dienaren op het Duitsche volk
uitoefenenis zeer vormiuderdOostenrijks macht
is als *t ware verdrongen naar 't Oostenmaar
Weenen is er niet miqder door geworden. Reeds
een oppervlakkige beschouwer, die vóór vijfen
twintig ja ren Weenen heeft gezien en er thans
wederkeert, behoeft niets van de geschiedenis
der jongst verloopen kwart-eeuw te weten, om
toch in de volksmassa, die zich langs de straten
beweegt, die omkecririg terstond te ontdekken.
Allerlei nationaliteiten ziet men er dooreenge-
mengd, eu op den voet .det meest gewenschte
gemeenzaam heid, voor zooverre het verschil in
taal dat niet onmogelijk maakt De trotsche
Magyaar (Hongaar) beweegt zich naast den
levendigen Pool, de ernstige Slavoniër nevens
den v rooi ij ken Duitscher ja, zelfs Turken,
Grieken en Serviërs schijnen hier volkomen thuis
te zijn. Dat was voorheen geheel andersWeenen
was toen een Duitsche stad, eu al de genoemde
volken schenen er niet meer dan geduld te
worden. u;t
En dan, wat een verandering nog in eën
ander opzicht! Er is een tijd geweest, kort
geleden, dat ingezetene zoowel als vreemde er
de meest mogelijke behoedzaamheid moesten ge
bruiken. Vooreerst was de pers aan een zeer
strenge censuur onderworpenzoadat de publieke
aangelegenheden door de dagblad.-n werden be
sproken, gelijk het keizerlijk gouvernement ver
langde, zonder dat er van oppositie sprake kon
zijn. Maar ook in de gesprekken moest men
voorzichtig zijnWie zich een enkele aanmer
king, de geringste spotternij aangaande regee-
nngszaken of bestuurders veroorloofde, mocht
van geluk spreken, als hij met binnen korter
of langer tijd in aanraking kwam met de politie
en hare aankleve. Dat is nu geheel anders ge
worden. Een vrijzinnige geest waait ons binnen
de goede stad Weenen tegen en ongedeerd mo
gen de Weeners uien tappen—-iets waartoe zij
v^n nature een byzoudereu aanleg schijnen le
buitten. Alweer de sprpnk bewaarheid: *Het
ongeluk, is toch wel ergens goed voor.” Oosten
rijk is er door geworden eeu bloeiende staat,
welks financieels toestand vertrouwen inboezemt.
Weenen beeft er aan te danken dat het, in
plaats van het middelpunt van onbegrensd despo
tisme, zooals het vroeger was, nu een stad is,
die een waardige plaats inneemt midden van
haar zusteren.
Een opsomming vau du regteriugsgebouweu,
van de inrichtingen ter bevordering van kunsten
en wetenschappen, van kerken enz., geven |rij
niet; wie Weenen bezoeken wil vindt k in zijn
uReisgids” nauwkeurig aangeduid. Hoogst be
langrijk is de Stefanuskerkwaaraan bijna derde
halve eeuw, van 1344 tot 1579, is gebouwd,
geheel beslaande uit gehouwen steen, en een
van de schoonste gedenkteekeneu van gothische
bouworde. Niet minder dan 38 altaren, prach
tige schilderijen, heerlijk geschilderde vensters,
reusaplit ge pilaren r dat alles maakt een over
weldigenden iudruk. En niet slechts ’t geen
men ziet, ook dat gedeelte van de kerk 't welk
zich onder dun grond bevindt is kolossaal. Het
gau^che gebouw rust op vijf verdiepingen van
ontzettend zware booggewelvende drie onderste
worden nimmer geopend, de twee bovenste dienen
tot begraafplaatsen. De daarin geplaatste lijken
gaan niet tot ontbinding over, maar verdrogen.
Bezienswaardig zijn de bruggen, vooral dié
over de Wien', ook die over de Alster, een
zijriviertje „van genoemde rivier. Op du geluk
kigste wijze zijn daarbij stevigheid van constructie
en sierlijkheid van vorm vereemgd. Eu, om
dadelijk; zooals het liedje zegt, «vau de
in liet water te vaUen/' de inrichtingen,
om aan het half millioen Weeners good drink
water te bezorgenzijn zoo goed als men slechts Groote
Wij mogen ons gelukwenscb?o, dat de publieke
aandacht ip deze oogenWikken niet wordt bezig
gehouden met berichten van bloedige slagvelden,
noch verwijlt bij de schriktooneelen binueu steden,
waar revolutiën woeden. Gelukkig, 't is een
triomffeest van den vrede, dat heden als ’t ware
het middelpunt der wereldgeschiedenis uitmaakt
en de hoofdstad der Oostenrijksche monarchie
mag er trotsch op zün, dat zij op die wijze
stof levert voor den schier onverzadelijken hou»
ger van dagblad-berichtgevers en van weetgierig
publiek. Naar Weenen dus!
Velen onzer lezers zullen et heen gaan, om
zich inet eigen oog te overtuigen dat Nederland-
sche handel, Nederlandsche nijverheid, Neder-
landtehc kunst daar een goed figuur maken.
Voor hog meer andëreu zal een reisje naar
Weenen een vurige maar onvervulde wensch
blijven. Die allen zullen ons ten goede houden,
dat wij thans met eenige losse aanteekeningen
betreffende die stad voor den dag komen.
De trotsche Donau heeft Beieren verlaten en
doorstroomt het aartshertogdom Oostenrijk, de
kern van het machtig keizerrijk van dien naam.
Alvorens dit te verlaten splitst hij zich in een
aantal armenj waardoor eilanden ontstaan, door
de milde wateren van den stroom, gedrenkt. Daar
was, lang vóór de Cnristelyke jaartelling, eeu
onbeduidend dorp, Wien geheeten, naar een
klein bochtig riviertje, dat op die hoogte zijn
wateren met deu reuzeustroom vereeuigt. Dat
Wien is, door den loop der eeuwen heen, aan
gegroeid tot een machtige stad niet alleenmaar
daar om fcteu zijn een aantal schoone voor
steden verrezen, die aan het geheel een uitge
strektheid gegeven hebben, meer dan éóne stad
bezit, waar de Duitsche taai wordt gesproken.
De bewonderaar van natuurschoon vindt bij
een bezoek aan Weeueu gebracht ruime bevre
diging. Die stadwier hooidgrachten rivierarmen
zijnweder op hun beurt met boomen begroeide
en met bloemen versierde eilanden omsluiteude,
ligt daar betooverend schoon aan deu zuidkant
vau een prachtige vlakte, het Mafckvcld, dat
zich uitstrekt aan de overzijde van den Donau
terwijl naar Let zuidenmet houtgewas bedekte
heuvelen het oog een aangename afwisseling aan
bieden. Het zuidelijk gedeelte der stad is reeds
tegen eun van die hoogten opgebouwd, zoodat
men eenige straten letterlijk met trappen moet
beklimmen. Bedoelde heuvel is de Kahlenberg,
ruim 471 N.EIlen hoog. Heerlijke wandelwegen
omringen de stad en de voorsteden: bovenal
verrukkelijk is de naar Schönbrunn, een
keizerlijk zomerpaleis, op een uur afstands van
de stad gelegen.
Weene/f zelf is ruim en frisch. Alleen iu hel
oudste gedeelte treft men dichtbevolkte buurten
aan met enge, kronkelige straten; overigens
kHJgt men deu indruk, alsof men de ruimte
niet heel angstvallig behoefde af te passenalsof
de inwoners van Weenen er steeds op beducht
waren, de gezelligheid van hef stadsgewoel aan
de genietingen van het buitenleven te paren.
In geen andere hoofdstad der beschaving vindt
men zooveel sierlijke tuinen; ook de pleinen zijn
er ruim en trotach. Het Buiten-Burgplein
waarop eik het ruiterstandbeeld bewondert van
Aartshertog Kareidien moedigen en bekwamen
tegenstander van Keizer Napoleon I, zoomede
het Binuen-Burgpleiu, waarop zich het kolossale
beeld van Keizer Frans I verheft, zijn buiten
gemeen fraai.
Opmerkelijk groot is het getal paleizen, dal
Weenen bezit. Er zijn er wel JbO. Dat komt
omdat die stad gedurende bijna vier eeuwen
van Keizer Maximiliaan tot aan de gewelddadige
verbrokkeling van den Duitschen Bond iu 1866,
liet middelpunt van het Duitsche rijk is ge
weest, eu zeer veel van de kleinere vorsten,
die over Duitschers den scepter zwaaiden, nog
behalve hun eigen residentie, een paleis binnen
