1873.
ZONDAG 7 SEPTEMBER.
r. 219.
:f.
WEEKBLAD VOOR. DE KRIMPENER-. ALBLA8SER- EN LOPIKERWAARD EN OMSTREKEN.
I
Over Kwakzalverij.
BUITENLAND.
OVERZICHT.
SCIOONHOTENSEHE MINT
De
19.
a
deel
0.
'9.
I
het terug te krijgen, handen zijnden veldtocht.
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer 0,10. Gropte letters naar plaatsruimte. Inzen-
ding franco, en uiterlyk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
107
90
12
29 Aug.
58
«»7r.
9274
88
l»7i.
1*71.
«7.
100*/4
253/,
297/,
94»/2
77
52«/4
om te besluiten:
vermeende oor-
Deze Courant wordt geregeld i^deren Zaterdag-middag
verzonden. Prys; voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,70.
Franco per post door het geheele rijk 0,80.
5
5
5
6
7
6
6
6
5
M
8
8
5
5
5
100. 5
bestaat tusschen de beide feiten
ins de gelijktijdig ge-
irkt waa de aanvoer
de handel ook niet
f 1,14 M.90 het Hk>.
ituks.
Puika.Zeeqmche,
',40 a. 13.60, atadere
m 1M0.
ache en OveriMMsche
en Viaamsche ƒ9,80
W.
Vlaaasohe winter
7,804 840-
Nootea, Schoonhoven.
88*/r
99‘/x<
99>/4
2e leen. 4} 90*/4'
79
W/i.
254 7,
2577,
6271.
627.
657,
6&7i.
556
150
59
ie7<
507,
154 7,
837.
99/1.
997,
101
977a
1574
77.
2317.
95%
967,
957,
947/.
Sectie. 7
IR. 7
3
5
7
6
6
8
3
8
HTXM.
innep f 23,00 A 24,00
9,20 p. heet; goeboter
t. per half kilo; kaas
ens 28 a 32 et., ov«r-
i 70 A 75 ot. per kilo,
meren f 16 A 13ap-
8,50 per heet.; aard-
,40 a 1,60 per heet,
ingevoerd 55 partijen;
f 1,90 A 1,30 per kilo,
half kilo; magere dito
l 24 A 26 ct. per half
askalveren f35 a 50,
angevoerd: 2 paarden,
kalveren, ft nuchtere
i, 232 varken*, 186
>,95, 2de gaal. 75 ct;
voor Londen 50*52
qual. f 59 en 3de
DVermaassche f 4,25
euwsche, Flakkeesche
idere f 11,75 A 12,75
f 19,75 A 14;00.
0 A 10,25, Vlaamacbe
,25 A 11,50, dito dito
□vermaassche en N.«
t f7,50 A 8,20, nieuwe
’t Is een hoogst bedroevend verschijnseldat
over ’t algemeen de meiischen nog zoo slecht uit
hun oogen zien, Jet waarnemingsvermogen is
bij velen zeer weipig ontwikkeldzij aanschou
wen de verschijnselen des dagelijkschen levens,
nemen' het een of anderdat er aan is vooraf
gegaan als oorzaak aanzpnder zich angstvallig
af te vragen, of er wel inderdaad eenig verband
11t t_ 2_ f-?—en vervolgens
zijn zij zoo ingenomen met dê resultaten van hun
zoogenaamd nadenkendat zij als onomstotelijke
waarheid opvatten hetgeen, op de» keper be
schouwd toch, aan een legio bedenkingen on
derhevig is.
Voorzeker is deze methode wel de gemakke
lijkste. Zij is die Van Piet, wien het tamelijk
onverschillig isdat een komeet voor de wijzen
nog een onbekende grootheid is doch zich te-
vreden stelt met d§ zelf gevonden, Vernuftige.
Verklaringdat het is veen star met. staaft.”
Als Piet, nu nog een stapje verder gaaten
bemerkt, dat morgen de aardappel- of varkens
ziekte heerschtovermorgen de cholera zich uit-
breidt of de oorlog losbarstdan weet hij precies
waar dat van daan komt, en verbaast hij zijn
toehoorders door de verzekering, dat hij ’t wel
verwachtte^toen die .ter met zoo’n raren staart
zich vertoonde.
gebrekkig waarnemen, verband zoeken waar
’t niet bestaat ziedaa. de oorzaken van zoo
menige afdwaling van den menschelijken geest'.
Het bijgeloof met al den aankleve van dien is
er uit geboren. En, dewijl er geen mehschelijke
zwakheid bestaat, die niet door anderen tot
baatzuchtige doeleinde/) is geëxploiteerdkan het
I ons niet verwonderenHat er behendig partij wordt
getrokken ook van deze. Nog altijd, in weerwil
van het licht dat de wetenschap doet opgaan
is het getal vrij groot van hendie op drieste
wijze de zotste begrippen voortplanten en behoe
ven zij zich van geen Diogenes-lantaarntje te
bedienen om dupes te vinden. Wij nemen 'de
vrijheiddie lui samen te vatten onder de alge-
jneene benaming van kwakzalvers; en, als
wij dan maar even rondom ons zienzullen
wij bespeurendat er nog heel wat charlatan isme
in de wereld bestaat.
’t Woord zelf; in zijn meer beperkte betee-
kenis, duidt iemand aan die, zonder daartoe
de vereischte bevoegdheid te bezitten, voor on
gesteldheden geneesmiddelen aan de hand doet,
waarvan de invloed op de te bestrijden kwaal
voor ’t minst genomen twijfelachtig is. Die soort
dus eerst eens bekeken.
Ziit ge wel eens met rhumatiek geplaagdlezer
Mocht gij onverhoopt in dat geval verkeerendoe
dan eens de moeite aanteekening te houden van de
versohtllende raadgevingenwaarmee uw vrienden
en kennissen hun belangstelling toonen. Schrij
ver dezes kent iemand die het, heeft gedaan
en waarlijk, die catalogus is zoo vermakelijk,
dat zij den lachlust van den stroefste zou op
wekken. ’t Getal ingrediënten die men o. a.
den lijder achtereenvolgens in zijn zak wilde
stoppen is ongeloofelijkeen aardappel, een stuk
alum, een ui, den poot eener kat, eenige var
kenstanden, een pijp lak, een kastanje, een
spijker van een doodkist de Hemel weet wat
ai meer. En onder de raadgevers waren er nog
wel, die in ontwikkeling juist zoo heel achter
lijk 'niet waren. Eigenlijk gezegd, doen wij
allen een weinig aan die soort van kwakzalverij.
Wij hebben in een of ander middel baat ge
vonden bij ongesteldheid, (of werkelijk dat
middel ons heeft geholpen, staat nog te be
zien), en meeuen nu, wanneer wij in den toestand
van een ander overeenkomst opmerken met d$n
onze, verplicht te zijn hem ten spoedigste dat
zelfde medicament te verschaffen. Boat hoc, T-
ergo propter hoc; ’t geschiedde daarn»,
derhalve ook daardoor; gelijke oorzaken heb-
ben gelijke gevölym, dusOf nu werkelijk
■TAND.
)N HOVEN.
bb 29. Augustus 1873.
is, ouders B. van der
itte, ouders J. Schenk
8. W. N. VAN NOOTEN,
Uitgevers.
|MR
kruiden of middelendie overal geleverd kunpen
worden.
De wet verbiedt den verkoop van genees
middelen in zekere hoeveelheden, hetzij afzon
derlijk hetzij in den vorm ran mengsels. - Ook
deze bepaling weten de heeren kwakzalvers en
hun vrouwelyke geestverwanten te ontduiken. 1
Hoe zou het anders mogelijk zijn, dat het debiet 1
‘van Urbanus- en Hollowaypillenvan Haarlem-
merolje, van allerlei andere mengsels en kook-
seis en brouwsels zoo aanzienlijk is? Van een
aantal middelen wordt gezegddat zij voor alle 1
of ten minste bijna alle krankheden nuttig zijn.
Wij begrijpen niet, hoe deze omstandigheid i
alleen» met reeds in staat is om de liedeb 'te
overtuigen dat men een loopje met hen rifeemt.
Wanneer een geneesheer’ den staf des 1
kwakzalvers in de hand neemt, dan wordt de 1
zaak nog veel bedenkelijkeren dan is niets 1
alleen de macht van het gejond verstand in
staat de schare de oogen de doen openen. Wij 1
hebben een dokter gekénd, wien het, nadat hy 1
zich ergens had gevestigd, niet gelukte een noe-
menswaardig aantal patiënten ie krijgen, dewijl
de ‘concurrentie van zijn ouderen en geëxperi-
mjenteerden ambtgenoot hem te sterk was. In
- plaats Van nu te beproevenof hij elders beter
zou slagen, ging hij speculeeren op de licht-
geloovigheidnadat hij een paar maanden bui-
tenslands was geweest, zette hij zich neder op
ee/i welvarend dorp, vlak tegenover de herberg, 1
eri werd vergeef mij de niét mooie titulatuur,
lezer! waterkijker. -Nu strodmden de lijders
hem toe. De vreemden wachtten dan in de 2
herberg, totdat hun beurt was gekomen.c* De
spraakzame waard wist hem aan ’t praten te 1
krijgen, en "vervolgens, door een vernuftig ge-
vonden samenstel van signalen den tegenover s
hem uitkijkenden empirist op de hoogte te bren- j
gen. Kwam dan de patiënt bij den gropten
man, dan wist deze, hoe verwonderlijk! door 1
één blik een aantal 1
ziekteverschijnselen op te noemenen boezemde
zoo een vertrouwen in, dat natuurlijk een'gun-
stigen invlped op de genezing' uitoefende. Als 1
zijn collega’s hem vraagden, hoe.hij de heilige t
wetenschap zóó kon degradeeren, dan verzocht t
hij hun heel leukhun opmerkingen achterwege i
te houden, totdat ook zij met de praktijk zoo- 1
veel hadden verdiend dat zij zulk een mooie s
koets en zulke sierlijke paardjes reden als hij. j
Is, onder den invloed yan de negentiende- t
eeuwsche verlichtingde macht der kwakzalvers
niet eenigszins gedaald? Misschien Weljofschoon 1
men geneigd zou wezen daaraan te twijfelen met
het oog op de omstandigheiddat de dagbladen 1
nog heel wat advertentiën bevatten, waarin de
aandacht wordt gevestigd op zoo menig //on- i
feilbaar middel.” Indien er geen ruftn debiet I
meer was, dan zou men van zelf die kosten Wel
sparen. Langzamerhand begint zelfs de adver- 1
tentie den vorm te ktijggn van de reclame I
alweer' een gelukkige nabootsing van hetgeen' in l
Amerika in dit opzicht geschiedt. Dóór ten
minste heeft men het vèr gebracht in de kunst
om de menschenzand in de oogen te strpoien,
en, ’t moet gezegd worden, hef geschiedt er op
een geniale wijze. Een opsomming van de ver
schillende dagblad-reclamesop ons onderwerp
betrekking hebbende, zou een merkwaardige
litteratuur vórmen.
Als proeve één voorbeeld:
z/Master Josiah Warren is een hartstochtelijk
jager. Geen gevaren schrikken hem af, inte
gendeel zij prikkelen juist zijn zucht naar avon
turen, en doen hem vaak de eischen der voor
zichtigheid uit het oog verliezen. Eenige maan
den geleden was hij, bij het vallen van den
avond, van zijn jachtgezelschap verwijderd ge
raakt, en'wel in een voor hem gansch onbe
kende streek. Op eens bevindt hij zich'voor
een wijde rotskloof. Hij wil er overheen springen,
en bereikt inderdaad gelukkig de overzijde, toen—
o ramp! zijn geweer hem ontviel en in de djepte
alle gegevens Voorhanden zijn
eerstens tot de betrekking van
zaak en geconstateerde werking, vervolgens tot
de volkomen overeenkomst van alle omstandig
heden die tot dezelfde oplossing moeten- leiden
jadaarover bekommeren wij ons zelden. En ook
*voor dit geval hebben wij een troostwoord klaar
//Baat het niet, dan schaadt het toch ook nietA
Maar, mijn waarde! Weet gij wel zoo zeker,
dat uw aangeprezen middel niet “schaden zal
En dit zoo zijnde wij willen aannemendat
het ii^den zak dragen van een aardappel iemands
toestand niet zal verergeren toch geeft gij
aanleiding, dat de kranke, door het volgen van
uw raadeen soms kostbaren tijd doet Verloren
gaanwaardoor later de genezing van zijn ziekte
moeielijkmisschien wel onmogelijk wordtafge
zien nog van het gevaardat het wegzinken van
de illusiëndie gij bij hem hebt opgewekt, moe
deloosheid kan te weeg brengen hetgeenin
ernstige gevallenwel degelijk schaden kan.
Voorwaal;, *t is veel mèer overeenkomstig de
eischen der vriendschapdat wij ons onthouden
van soortgelijke raadgevingen. Hst blijve den
geneesheer overgelaten, de vruchten zijner waar
nemingen en van die van anderen in toepassing
te brengen.
Groot is nog het getal van Ijen die in plaats
van den arts te raadplegenhun toevlucht zoeken
bij den empirist? Oi hun dit goedkooper uitkomt?
Gewoonlijk niet, want dat slag van menschen laat
zich in den regel goed betalen. Veelal komt het
daar vandaan, dat de kwakzalver zijn slachtoffets
weet te overtuigen door zeker air d’assurance, 1
waardoot hij zich onderscheidt van den tnan van
wetenschap. De laatste zoekt en denkt na, en
houdt rekening met alle gegevens alvorens een
besluit te trekken; hetgeen de eerste niet behoeft
te doen eenvoudig omdat hij kwakzalver is.
Tot voor korten tijd leefde er in zeket stadje
van Noord-Holland een oude vroufr, die den
uaam had’ van voor een groot aantal ziekten,
inzonderheid van vrouwen en van kinderen
onfeilbare middelen te kunnen aanwijzen. Geen
wondpr dan ook, dat zij dikwijls bezoek kreeg
Van lijdersdie soms verre reizen deden om het
reddiugswoord van haar lippen op te vangen. De
wijze waarop zij consult verleende was inderdaad
curieus. Gewoonlijk was zij knorrig dat hoort
er zoo bijenwie met deze eigenaardigheid
niet bekend was, zou geneigd geweest zijn reeds bij
't begin van het bezoek de brommende oude naar
de maan te wenscheu. Had de patient echter
den moed dien eersten aan- of uitvai het hoofd
te biedendan begon zij zoowat te luisteren naar
de opsomming der ziekteverschijnselen. Pas was
het relaas begonnen, of zij maakte daar een
einde aan door te zeggen //Schei maar uit
ik weet het al.” En dan noemde zij een
reeks middelen op, soms al van heel vreem
den aard, op dezelfde wijze, alsof zij een
van buiten geleerd lesje opzei, maar, op den
keper beschouwd, zoo onzinnig dat'het naar
niets geleek. Daarmee op het toeschuiven
van de betaling, in den vorm eener vrijwil
lige gave na, wps de zaak afgeloopën. Na
tuurlijk, in de meeste gevallen hielp het vol
gen van haar advies niets; en, indieu al eens,
ondanks de voorgeschreven middelen, de Onge
steldheid week, eenvoudig door het natuurlijk
herstellings-proces, dan werd daarvhn een ophef
gemaakt van belang, hetgeen weder strekte om,
de oude eenige graden hooger te doen rijzen
in de schatting van het lichtgeloovig publiek.
Enfin de vrouw is den weg van alle kwak-
zalveressen gegaanen de openbare gezondheids
toestand is er biet erger door geworden.
Vraagt men nu, of de wet dergelijke hande
lingen niet kon beletteft? t
Wel neen! vooreerst, zij eischte voor haar
hulp geen betaling, ofschoon menig geneesheer
zou wenschen naar verhouding zoo ruim geremu-
nereerd te worden als zij. Vervolgens, ziXschreef
nooit iets, leverde geen enkel medicament, en
beval alleen het gebruik aan van spijzen of nederstortte. Geen kans
1 Hij wil verder, eri, zich naar het dalend zon
licht richtende, zijn gezellen weder opzoeken.
Daar staat een prachtige jaguar voor hem, en
verspert hem dén doorgang. Wat tje doen Het
dier maakt zich gereed op hein toe te springen
nog één oogenbhk. Daar herinnert hij zichriat
hem nog één redmiddel overblijft.... Hij haalt
uit den zak een doos Perzisch Insectenpoeder,
en werpt dien den jaguaj: tegen den opgesper-
den muil.... Het dier, half verstikt, bedwelmd,,
wentelt zich eenzpaar keer om en blijft roerloos
liggen, en Master Josiah Warren heeft ruim
den tijd om zijn mes te trekken en zijn vijand
af te maken.
N, B. Het Perzisch Trisectenpoeder, dat reeds
op grootere dieren zulk een krachtigen invloed
uitoefent, is voor insecten oogenblikkelijk doo
delijk. Met gebruiksaanwijzing te verkrijgen
bij enz.”
Wat dunkt uzou weldra die wijze van an-
nonceeren teit onzent ook algemeen in ’zwang
kómen t
Kwakzalvers op ander gebied zullen ons stoffe r
leveren tot een volgend artikel. H—e.
Met grooten luister is dezer dagen te Berlijn
het monument onthulddat ter herinnering aan
de overwinningen, in de drie jongste oorlogen
tegen Denemarken, Oostenrrik en Frankrijk be
haald, is opgericht. Geheel DuitSOhïandl,
dat doör die oorlogen trapsgewijze zijne eenheid
zag tot stand gebracht, nan deel in die feest-
viering, waarvoor de verjaardag van den slag
van Sédan gekozen was. Omgeven door een
schitterenden militairen stoet werd het onthulde
standbeeld, na eene feestrede van den veldka-
pelaan Thielen, met 101 kanonschoten begroet
terwijl het domkoor rNun daqket Alle Gott” aan
hief. Het geheel yerd besloten met eene groote
revue, waarbij de Keizer met de meeste geest
drift werd toegejuicht.
En waarlijk Duitschlaud inag, zoowel met
het oog op hetgeen werd tot stand gebracht
als met het oog op de vriendschappelijke be
trekkingen met het buitenland feestvieren al
is de binnenlandsche staatkundige toestand nog
niet geheel naar wensch. De verhoudingen tus-
schen de verschillende deelen van het Rijk eischen
nog in menig opzicht betere regeling, die niet
altijd zoe gemakkelijk verkregen wordt, en ook
de staatkundig-kerkelijke quaestiön gebieden de
meeste omzichtigheid; vooral nu in het naburige
Frankrijk de clericale partij zich' tot den strijd
aangordt.
Niet van beteekenis ontbloot is in verband
hiermede het bericht dat de Koning van Italië
binnen kort naar Weenen zal vertrekken en te
vens bij den Duitschen Keizer een bezoek af
leggen. Gesteund dooï Duitschlaud en in het
bevriende Oostenrijk geeu tegenstander te duch
ten hebbende, zou eene poging tot herstel der
wereldlijke macht van den Paus, het geliefkoosd
denkbeeld varó den graaf van Cfiarnbord-, geen
de minste kans van slagen hebben.
Doch het wordt hoe lange» hoe meer onwaar
schijnlijk, dat zulk eene poging vooreerst zal'
gewaagd worden. Er is toch veel waarheid in
de bewering, dat juist de verzoening tusschen de
Orieansers en de Bourbons het meest de tot
standkomiug eener monarchie in Frankrijk
tegenwerkt. Wat nog een oógenblik geloofd
werd is nu gebleken eene hersenschim te zijn:
de graaf van Uhambord is de man niet om $ijne
beginselen te verzaken, hij is alléén bereid
de kroon onvoorwaardelijk aan te nemen. En
of Frankrijk bereid zal zijn hem die kroon aldus -
aan te,bieden, afstand te doen van hare vrij
heden en zich te bukken onder den ijzeren scepter
van het absolute Koningschap, mag op goede
grondèn betwijfeld worden. De KoningSgezinden
gaan intusschen voort op allerlei wijzeifïiun ter
rein -in gereedheid te brengen voor den op-
i,u~u gene niet oubedui-
hartstochtelijk
zucht naaravon-
AMMEB0TOL.
1 25 tot 30 Augustus;
it f 1,30 per half kilo;
jts. per half kilo. De
ber geëindigd.
H T E N.
PC
4
.8
3
bh 1816. 5
80. .5
5
5
2. 5
i ƒ1000. 5
1/1000. 5
4
3
100.
Nov. 5
-Aug. 5
-Juli. 5
-Oct. 5
1, 1860.
864. f
