ZONDAG 7 DECEMBER.
1873.
N°. 232.
WEEKBLAD VOOR DE
EN OMSTREKEN.
)LAAS.
rs, eng.
1TERNEHME
\L!
KRIMPENER-. ALBLASSfiR- EN LOPIKERWAARD
S. W. N. VAïL
Uitgewni'
OLFF Tm.
DSLOTERU.
BUITENLAND.
OVERZICHT.
Het Muutwets-ontwerp.
stinnoniiscii coiisant
NOOTEN,
IS
Deze Courant wordt geregeld lederen Zaterdag-middag
verzonden. Prgs: voor Schoonhoven per driemaanden ƒ0,70.
Franco per poet door het geheele rijk 0,80.
eft de eer aan zijne ge-
adgenooten te berigten,
men
NICOLA AS,
k beste
fuust aanbevelende,
lienstw. Dienaar,
E HOOG.
hole Provision. Red-
Jorrespondenz noting.
L poste restante
k). (4846)
voor het
eemge
een best
groote
'F’scm MAL&-
en géheimmiddel
de hoofd huid te
tvallen der haren
le groeikracht der
t. te hernieuwen
en tal van gebrui-
ize POMMADE -
i GEZOND haar
bben.
nt en /l.ver-
(4830)
CHOONHOVEN.
EWD!
voorgegaan en hebben over he
opstellen geleverdblinkende
geleerdheid ten zeerste getuigende
zinnige kennis J— -
meeste lezers
waarin
quaesties
wer.len nu
zij waieu
aan koer» onder
hevig overeenkomstig de prijsveiauderiugeu van
het goud.
Voor den wereldhandel zou het een groot voor
deel zijnindien alle volken konden goedvinden
een uniform muntstelsel in te voeren. Inderdaad
op het laatst van 1865 door toedoen van Keize
Prgs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
Napoleon een muntconventie gehouden, om ten
minste die eenheid te verkrijgen voor c_ ?2_2._
van Zuid-Europa. België, Zwitserland en Italië
slosen zich dadelijk bij Frankrijk aan, en vorm
den met elkander de zoogenaamde Latijnsche
munt unie, op den grondslag van den dubbelen
idaarumet een waardeverhouding van zilver
goud als 1 tot 15.5. Ook andere Staten,
Oostenrijk, Spanji
neiging om tot (ie unie vue ie ireucn, uw
staatkundige gebeurtenissendie Frankrijks
wicht e»*n zwaren schok toebrachten,
zulks. Thans maakt België zich gereed
zijn munslstelsel op nieuw
te onderwerpen, zuuuai. bei
ook daar wellicht afgeschaft
;even kennis, dat zij
eene fraaie collectie
!N, PLATEN,
iWDEAH
erspoolgoederen
IICOLAAS, hopende
«rd te worden.
r 1873. (4846)
IIDSLOTERIJ van
EN EN VOORWERPEN
k, ten behoeve van
rbouwing van het
iANNEN-eu VROU-
;ekeurd bij Z. M. be-
zal plaats hebben in
tande.
sticht doet een beroep
iid, zoowel wegens het
om tot prijzen te die-
koop van Loten, die
r gesteld. Het heeft
iersteumng en mede-
imaar behoeft die m
i zijn doel te bereiken,
ber 1873.
n voornoemd Getlicki,
NEMAN, Voorzitter.
S, Vice-Voorzitter.
in DANTZIü, The».
URENSecretaris.
LEER, geassum. Lid,
JDEN, r
stand deed i
zijnen neef.
De 25 jaren die sedert verliepen beboeren tot
de belangrijkste die Oostenrijk gekend beeft.
Hoewel de nieuwe regeering al dadelijk brak
met de traditioneele politiek om gehoor te geven
aan de nieuwere eischen des tijds, moesten er
echter nog jaren, woelige jaren verloopeu, alvorens
aan de binnenlandscbe aangelegenheden eene
krachtige haud kon geslagen worden. Herhaalde
en ongelukkige oorlogen deden het land voet in
Italië verliezen en beroofden het van allen invloed
Wanneer ik een paar dozijn koehuiden bezit,
daarvoor eenige zakken graan in ruil wensch
'/VHiigeiiuau behoef ik mei rund ie zien,
er toevallig ook iemand is die graan heeft
dat tegen koehuiden wensch t te ruilen. Ik
ze van de hand doen voor een koopwaar
en ten allen tijde is gewild,
op-
daardoor
Bevoor-
uviiwucviuig v»n koopers.
schuldenaars, onrecht aan
en
te ontvangen, dan behoef ik niet rond te zien
of
en
ga
die door iedereen
welke koopwaar dan als tusschenpersoon
treedt, als ruilmiddel fungeert.
Zulk een ruilmiddel moet niet of zoo min
mogelijk onderhevig zijn aan bederf, siijting of
andere waardevermindering. Het moet daarenbo
ven een betrekkelijk hooge waarde bezitten, anders
zou men er bij elke ruiling een te groote massa
van moeten bezitten. Toen de groote wetgever
der Spartanen, Lycurgus, uitsluitend ijzeren
munten liet vervaardigen, zoodat men -
vervoer van een relatief kleine geldsom
karrevrachten noodig had, had hij wel
middel gevonden om de opeenhoopiug van groote
kapitalen tegen te gaan, maar belette hij te
gelijk de uitbreiding van den handel.
De edele metalen doen beter dienst als
ruilmiddel. Voor een niet al te groote hoe
veelheid zilver, voor een nog veel kleinere hoe
veelheid goud kan men zich een aanzienlijke
hoeveelheid versc.iatfeu van de koopwaar die
men begeert. Enom met genoodzaakt te we
zen telkens het gewicht en net gehalte van de
aangeboden waarde in goud of zilver te onder
zoeken, heeft men sinds overoude tijden van
die metalen stukken vervaardigd van bepaalde
zwaarte, van bekend gehalte, en ze, ten
bewijze dat zij aan beide vereischten voldeden,
voorzien van een merkvan een muntstempel.
’t Moet een zeer ontwikkeld volk geweest zijn,
dat zich het eerst heeft bediend •Van gemunt geld.
De uitvinders zijn evenwel ver te zoeken, en,
dewijl men gewoon is van dergelijke dingen bf
de Chiueezen, bf de Chaldeërs, bf de Egypte-
naren, bf de Pheniciërs de eer te geven, zuilen
wij dat ook maar doen. De keuze zij hun over
gelaten die daarvan meer weten dan wij.
Alle imintstelsels zijn gebouwd op de hooge
waarde bf van het goudbf van bet zilver, bf
van beiden tegelijk. De grondslag van het
muntsysteem is bf het goud, bf het zilver, bf
beidenin 't laatste geval is er een oepaalde
waardeverhouding tusschen goud en zilver vast
gesteld. Met andere woorden: men heeft bf
een gouden, bf een zilveren, bf een 'dubbelen
standaard.
Vóór het jaar 1847 verkeerden wij in ’t laatste
geval. Wij hadden den rijksdaalder en den gulden,
resp. met 23,625 en 9,45 gram fijn zilver nevens
de gouden tientjes en gouden vijfjes met 6,056
en 3,028 gram fijn goud. De verhouding van
waarde tusschen goud en zilver was dus 1 tot
15,604.
Maar in andere landen, waar insgelijks de
dubbele standaard was ingevoerd bestond die
zelfde verhouding niet. Het gevolg was, dat bf
het goud, bf het zilver bij ons ineer waard was
dan elders, waardoor een van beide metalen in
het buitenland sterk werd gezocht en derhalve
hier aan de circulatie onttrokken.
Nu kwam ten gevolge van de ontdekking
der Ualifornische goudvelden in J 848en later
van den aan voer uit Australië, een massa goud
naar de Europeesche markten stroomen. Alge
meen werd nu voor een sterke dahng*van de
waarde vau dat metaal gevreesdwel kwam die
dan ookmaar toch uu-t in zoo groote mate als
eerst werd vermoed. De nadeelen, die daaruit
Voortvloeidendeden zich echter bij ons niet
gevoelen, omdat hier tijdig het muntstelsel ver
anderd en de zilveren standaard ingevoerd werd
De vroegere gouden standmuuten
negotiepenuingendat wil zeggen
voortaan aan rijzingen daling,
FF’s Balsem
imatiek.
llMm beeft bewezen te
ekende middel, dat met
date libeumatiek aal
i, die jaren lang aan de
je van het Rheumatiek,
idwillig zullen verklaren,
zen Balsem te danken te
onfeilbaar middel tegen
Hacbtkrampen, Verlam-
j ving der leden en pezen,
en^Jiij alle plaatselijke
Cents.
3 GENEESMIDDEL
ikhoest.
olen ah onfeilbaar tegen
nadeelige gevolgen achter
in zijn voor een ieder ter
aan verouderde kramp-
Korte Ademhaling en
iben gelaboreerd en door
eld. Verzegelde flacons,
1,50.
t Cachet W. G. ft Co.
aanwijzing en een geel
en bij
'F S ZOOlf;
it, K. W. Stïbn, Vree-
rs; Weesp, J. W. Vos;
Amsterdam, G. Wr-
G. GELAUFF.
ndige te Nieuwer Amstel
het Genootschap ter Be-
eel-, Verlos-, oebei- en
(4887)
rn Nooten, Sahoonhe**^
standaardmet een
tot goud als 1 tot 15.5.
injeZwedenenz. betoonden
die unie toe te treden, doch de
3 over
beletten
om ook
aan eeu onderzoek
zoodat het Fransohe systeem
't zal worden.
Indertijd zijn ook in Duitschland krachtige
stemmen opgegaan om aansluiting bij de La
tijnsche Unie aan te raden, en zelfs nb den
oorlog, bij de Muntwet van 4 December 1871
werd dezelfde waardeverhouding vastgesteld als
daar. Maar spoedig bleek dat dit slechts een
overgangswet was en in ’t begin dezes jaars
werd zonder de minste tegenkanting, de gouden
standaard ingevoerd.
O «k bij ons moet het nu dien weg op, ten
minste volgens het voorstel der regeering, dat
met geringe wijziging het advies der muntcom-
missie heeft overgeno nen. Wel zal dan de
gulden rekeningseenheid blijven, maar het muiit-
rtm^Van dien naam wordt even als het aniere
zilvergeld, pas munt, waarvan niemand ge
dwongen kan worden meer dan tot een zeker
maximum in betaling te ontvangen. Onze stand-
munt bij uitnemendheid wordt dan het tiengulden
stuk met 6,0561 gram fijn goud, waardoor de oude
verhou ling tusschen goud en zilver, (15,604 1)
zal behouden blijven.
Gewis zijn de hoofdbepalingen van het wets
ontwerp bij onze lezers genoegzaam bekend
wij behoeven ze daarom niet te herhalen.
Voor wie over 't ontwerp schrijft, is het mode
geworden, één of meer aanmerkingen ten beste
te geven. Alleen om die mode te volgen, komen
wij ook voor den dag met deu wensch, dat het
zilveren vijfcentstuk er uit gelicht moge wor
den, dewijl toch de afstand tusschen het //tien
centstuk” en het bronzen centstuk door het
twee en een halve centstuk, insgelijks van
brons, genoegzaam wordt aangevuld. Die //stui
vertjes” toch zijn zulke akelig kleine dingetjes,
dat niemand ze gaarne in betaling ontvangt
’t zijn misschien de meest impopulaire van onze
munten.
Voorts wenschen wij de regeering het beste
succès met haar o itwerp. Dat de wet zonder
veel discussiën tot stand zal komen, is, blijkens
de ervaring bij andere regeeringsvooratellen, niet
te verwachten. Mogen die discussiën evenwel
blijken dragen, dat onze vertegenwoordiging ten
opzichte van de muntquaestie objectief zijdat
zij haar be-chouwe met betrekking tot de zaak
zelve, niet in verband met de politieke richting
vau het gouvernement, dat haar tot oplossing
wil brengen. He.
Den tweede.i dezer maand was het 25 jaren
geleden dat Keizer Frans Joseph van Oostön-
rijR, toen nog slechts 18 jaren oud, den troon
beklom. Het was in het woelige jaar 1848
dat zijn oom Ferdinand I, bukkende voor den
nieuwen geest, toen iu Europa ontwaakt, af-
dvvd van de regeering ten behoeve van
i, vui ten I de Duitsche aangelegenheden, maar legden
de Staten ook tevens den grond voor een meer zuiveren
toestand, zoo dringend gevorderd door de tallooze
binnenlandsche quaesties, die al dringender en
dringender oplossing eischten. En al duurt nu
ook de strijd tusschen de verschillende nationa
liteiten, die te zamen de Oostenrijksch-Hongaar-
sche monarchie vormennog steeds voortal
dreigt de kerkelijk-pohtieke quaestie ook met
nieuwe moeielijkheden en al vordert de flnancieele
toestand der beide rijkshelften ook de meeste
voorzichtigheidtoch valt het niet te ontkennen
dat Oostenrijk sedert 1867 is vooruitgegaan.
Van alle zijden ko nen deputaties uit het volk
den Keizer gelukwenseben met het feest. Op
merkelijk, in verband met de ingediende ker
kelijke wetten, is liet antwoord dat de Keizer
gaf aan de commissie uit de bisschoppendie
hem namens deze kwam gelnkwenscnen. Ik
hoop, antwoordde de Keizer, dat de werkzaam
heid der geestelijken, welke zich ten doel stelt
den op godsdienst gegronden vrede bij het volk
te bevorderen, met Gods zegen zal worden be
kroond en houd mij verzekerd dat gij met al
uwe krachten zult medewerken tot dit doel.
Opmerkelijk is dat antwoord ook met het oog
op de jongste Pauselijke encycliekdoor den
legitimistischen Unieer» dezer dagen medegedeeld.
De H. V. spreekt daarin op nieuw zijne afkeu
ring uit over de aanranding van het wereldlijk
gezag door de Italiaansche regeering, m*ar vooral
over de vervolging van het Katholieke geloof in
Zwitserland eu Duitschland. Inzonderheid wor
den de maatregelen gewraakt, waardoor de op
leiding en benoeming van geestelijken aan het
staatsgezag wordt onderworpenterwijl eindelijk
over alle geestelijken, die door leeken gekozen
zijn, en met name over den Oud Katholieken
bisschop Reinkensden grooten ban wordt uit
gesproken. Voorzeker zal dit Pauselijk schrijven
er niet toe bijdragen om in Zwitserland en vooral
in Pruisen waar de vervolgingen steeds toe
nemen, de geestelijkheid tot toegevendheid te
stemmen.
De Aartsbisschop van PozenLedochowski
is thans door den president vau het Provinciaal
bestuur aangemaand, om zijne betrekking vrij
willig neder te leggen, daar anders de regeering
bij het Hooggerechtshof voor kerkelijke aange
legenheden zijne afzetting zal eiechen. De aarts
bisschop, die door zijne onderhoorigen eu naar
men wil, ook door den Paus in zijn verzet wordt
gesteund, heeft besloten echter alleen voor ge
weld te wijken.
Zijne aanhangers in den Landdag hebben in
den laatsten tijd van zich doen sprekendoor
het indienen vau een paar voorstellen, waar
mede zij zich van dea steun der liberale par
tijen trachten te verzekeren. Deze schijnen die
toenadering echter te wautrouwen. Althans het
voorstel van von Windt heeft, om de tegen
woordige wijze vat» verkiezen voor den Landdag
door algemeene en rechtstreeksche verkiezingen
te vervangen, is met groote meerderheid voor
zes maauden, d. i. tot na afloop der tegeu-
woordige zitting, uitgesteld.
De verkiezingen voor den Duitsohen Rijks
dag zijn tegen den lOeu Januari uitgeschreven.
De wijzigingen in het Fransohe ministerie
zijn meer beteeke^end dan aanvankelijk vermoed
werd. Niet alleéu Beulé maar ook de la Bouil-
lerie, Erxoul eu Baihie zijn afgetreden en ver
vangen door de Larcy en Fourtau, beide Oud-
Mimsters onder Thiers, Descazes en Depeyre,
de laatste woordvoerder van de minderheid iu
de commissie van 15. De uiterste rechterzijde
is dan ook zeer *verstoord op de regeering en
spreekt reeds vau verraad. Die minder goede
luim openbaart zich ook bij de verkiezing der
commissie van 30 leden, die de constitutioueele
ontwerpen zal onderzoeken. Reeds van af 26
November is men aan het stemmen, doch nog
is het niet gelukt de comiui-sie bijeen te krij
gen. Aan de oppositie, iudien meu het linker
centrum bij de tegenwoordige samenstelling van
het Kabinet daartoe rekenen magzijn 4 plaatsen
ingeruimd, de anderen zijn allen door de ver-
Nu weldra onze vertegenwoordiging geroepen
zal worden eeu oordeel uit te spreken over de
gewichtige aangelegenheid door het opschrift van
dit artikel aangeduidachten wij het niet onge
past de aandacht van onze lezers er een oogen-
blik bij te bepalen. Andere blade^zijn ons hierin
hebben over het munt-vraagstuk
_a o:, tjg van je 0|je (jer
’s voor de diep-
der schrijvers, doch voor de
tamelijk vervelend: opstellen,
alle mogelijke staathuishoudkundige
overhoop gehaald waren om het op
zich zelf niet zeer ingewikkeld vraagstuk ten
minste wat on» land betreft door dichte ne
velen te omhullen.
Wij voor ons, wij willen zooveel geleerdheid
qiet ten beste geven. Wij schrijven een courant
artikel, geen wetenschappelijke verhandeling:
onze lezers zijn meer gesteld op een duidelijke
uiteenzetting van hoofdbeginselendan op een
haarfijne uitpluizing van bijzonderheden.
Immerswat is ’t geval
Een machtige naburige staat- Duitschland,-
heeft, zonder zich te storen aan de gevolgen
die daaruit voor andere rijken voortvloeien zul-
lenonlangs een gewichtige verandering in zijn
'muntstelsel tot stand gebracht. Hêt heeft den
zilveren standaard verworpenen ua een korte
overgangsperiodedien voor den gouden verwis
seld. Een groot deel van het in omloop zijnde
zilvergeld zal daardoor, in Duitschland n.l., aan
de circulatie worden onttrokkenen een uitweg
zoeken naar die landen, waar het zilver nog
standmunt is, zooals België, Nederland en zijne
koloniën, enz. Het gevolg zal wezen: waarde
vermindering van het zilvergeld, en
stijging van de prijzen der goederen,
deeling van verkoopers benadeeling van
Bevoorrechting van s_’22.
schuldeischers gepleegd.
Dat gevaar heeft onze regeering opmerkzaam
gemaakt. Den SOsten October van het vorig
jaar verscheen een Koninklijk Besluit, waarbij
een commissie werd benoemd tot onderzoek van
de muntquaestie. //Een Staatscommissie wordt
ingesteldten einde te onderzoekenwelke na-
deelen voor Nederland te duchten zijn ten ge
volge van de maatregelen die in den laatsten
tijd in naburige rijken, in het bijzonder in
Duitschlandop het gebied van het muntwezen
zijn genomen, en Ons, bij de mededeeliug van
de uitkomsten van haar onderzoekzoo noodig
de middelen voor te stellen die zouden kunnen
worden aangewend om de voor Nederiaud ge
vreesde nadeelen te voorkomen.”
’t Is zoo eenvoudig als goeiendag: de rmunt-
cotnmissie” is in het leven geroepen, niet om
uitspraak te doen over de vraag: Wat is over
het algemeen wenschelijk, gouden, zilveren of
dubbele standaard, maar, uu eenmaal Duitsch-
land het eerstgenoemde stelsel heeft aangenomen,
wat staat ons nu te doen, opdat wij, en de
volken die met ons iu ’t zelfde geval verkee-
ren, niet de dupes worden van de geschiedenis.
Dit nu wordt door staathuishoudkundigen
door dagbladschrijvers door Ministers (den Bel
gischen Minister van Financiënden heer Ma-
lou b. v.) en door volksvertegenwoordigersnaar
onze meening niet genoeg op den voorgrond ge
steld. De voorgestelde verandering is een gedwon-
gene; en moge het waar zijndat de invoering
van den gouden standaard eenige nadeelen ten
gevolge zou hebben het behoud van zilver
alleen, derhalve, een min of meer geïsoleerd
standpunt ten opzichte van andere natiën, zou
nog veel bedenkelijker zijn.
Het spreekwoordVan twee kwade dingen
moet men het beste kiezenis een waar woord.
Dit begreep ook de pasgenoemde Commissie.
Daarom adviseerde zij tot het insgelijks in
voeren van den goudeu standaard.
Alle handel is ruilen geld is een ruilmiddel.
