zome 28 jïïnl
IT. 268.
1874.
WEEKBLAD VOOR DE KRIMPENER-. ALBLASSERf EN LOPIKERWAARD EN OMSTREKEN.
«7.
De verwerping der Censuswet.
S. W. Sr. VAN jtoOTEN
f
BUITENLAND.
OVERZICHT.
BINNENLAND.
pc.
71
89
997,
7
verworpen,
Deze Courant wordt geregeld* iederep Zaterdag-middag
verzonden* Prijs: voor Schoonhoven per driemaanden ƒ0,70.
Franco per post dóór het geheele rijk 0,80.
105
157*
g-
1869.
94«/4
82’/,
69
292 7a
283
81‘A
65>/a
66«/ie
581
138 «/4
AMe biamBUtMiwlM A4wrW»tifc*
ft.
2e Sectie.
1869. 7
3
5
7
6
6
8
3
3
KIOlHinimi COÜRANT
lï, lti 't.- .j -Af f».?W
12»/4
98
89’/4
6
244
235 7,
99V4
99
19 Juni.
-7.
«7.
96
90'/,
017*
79
7»7.
8771.
99
101%
90
Ó9
«7.
7«l7,.
27
22
1«7.
527.
IICHTEH.
Hennep, 't geheele gewas
110 per 50 kilo; goeboter
4 et. per half kilo; kaas
i 4 26 ct.overloopers f 6
per kilo, nuchtere kalve-
a 32,00, lammeren f 12,
nieuwe aardappelen f 10
per 100 stuks. Ter markt
Aangevoerd 210 partijen;
dito f 1,00 4 1,10 p. kilo,
biggen voor Engeland 20
ct. per half kilo; nuchtere
wol f 1,10 a 1,90.
Juni, Aangevoerd; 939
askalveren14 nuchtere
meren, 242 varkens, 142
1. 90 ct., 2de qual. 70 ct.;
!de qual. 70 ct.; schapen
ct., voor Londen 46 tot
2de qual. f 55 en 3de
Overmaassohe f4,00 per
amsche f 12,75, f 13,50 4
Overmaassche f 11,75 a
i 11,50.
euwsche f 10,75 a 11,30,
Noord-Brabantsche f 10,50
wsche, Flakkeesche en
8,75, dito «omer f 7,50
iwsche en Overmaassche
idere f5,20 4 6,20.
che f 270 per 2100 kilo.
Ondanks de heden gelijk -
in het naburige Meerkerk,
mm 250 stuks, vrij aan-
220 a 270, mindere qual.
a 175, guste vaarten f 100
4 125, pinken föOa 86,
voor Engeland van 42
van 6 4 8 weken f446,
duurder.
boter f 1,00 41,08 p. k.
iks.
we. Puike nieuwe Zeeuw-
rassche f 13,00 4 13,50,
nndere en blaUwe f 10,10
en Vlaamsche f 10,50 a
Leeuwsche en Vlaamsche
ort f 8,40 4 8,70, Over-
10 4 8,20; aomer, nieuwe
:maat f 8,20 4 8,60, ge-
laassche en Hakkeesche
J Voeder f5,00 4 5,50,
9 kilo.
Prijs der AdvertentiënVan 1 tót 5 regels ƒ0,00. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en uiterlijk tot Zaierdags-voormiddags ten 10 ure.
punt met
c c. u. Ook aan
den geest van het eerste gedeelte had hij zich
niet vijandig verklaard. Alleen achtte hij de
dopr de afdeelingen gewenschte f 28 ais nor-
maalcijfer voor het platteland te hoog en
meende hij dat men neter f 26 zonde stellen.
Met hoop op goeden uitslag werden de open
bare beraadslagingen afgewacht. Het ontwerp
was nu wel eene transactie geworden, de vrucht
van loven en biedenmaar dit was bij dit
onderwerp niets vréémds. Men bedenke dat wel.
Hoog wordt er dikwijls afgegeven opdat plooien
en schikken in de politiek, op dat toegeven
van beide zijden en menigeen zegt of zal zeg
gen neen het is maar uitstekend, dat zulk een
wetsontwerp is gevallenwelk een flink beginsel
lag daarin; hoe dikwijls was het gedraaid en
gekeerd; zulke halfbakken regelingen kunMen
toch niet goed werken.
Die zoo redeneeren vergeten tweeërlei. Voor
eerst, dat de staatkunde beoogt een voortdu-
renden vooruitgang, dat ieder die vooruit wil,
eene menigte personen ontmoetdie hem tegen
houden en dat hij ai zeer goed manoeuvreert,
die zoo zachtjes aan een eindje verder komt.
In de tweede plaats zien zij met het oog op
dit bijzondere onderwerp voorbijddt de cyjers
van een kiestabel voor de censusbepaling inde
verschillende gemeenten altijd willekeurig gesteld
DRW MAAL wortk wM» zyn eu dtfMand, die al hét willekeurige
*-* ontwijken wil, aan het ontwijken kan olijven
zijn leven lang. 28 gulden of 26 gulden, dat
is eene quaestie van meer of minwelke naar
de waarschijnlijkheidrekening misschienmaar
zeker nooit naar de regelen der exacte mathesis
kan worden opgelost. I)e heer van Reenen en
de heer van Keenen is een man van groot ge
zagvroeg aan den minister, met welk recht
hij voor de eene gemeente dit, voorde andere
een ander cijfer had gekozen. De minister moest
hem een meetkunstig overtuigend antwoord
schuldig blijvenmaar indien de heer van Ree-
nen en de minister eens van rol verwisselden
zoude de eerste in //willekeur” voor den heer
Geertsema niet onderdoen.
Welke is nu de groote reden geweest van
den val der wet?
Eenige, vooral Friesche afgevaardigden waren
voor eene verlaging op het platteland bevreesd.
Al te goed, want dat is eigenlijk de zaak,
kennen zij den invloed, bovenal in Friesland.te
platten lande uitgeoefend door de protestantsche
geestelijkheid. Hoe lager men daalt, hoe grooter de
af hankelijkheid en domheid der kiezers is. Daar
om stelden die heeren voor het platteland als
normaalcijfer in de plaats van f 2628 gld. voor.
De minister wilde echter van zijn oorspronke
lijk verlagingstelsel niet afwijken en het amen
dement werd verworpen. Misschien is dit zeer
jammer geweest. Met het oog op het gevolg
althans kan dit gerust worden gezegd en had
men eenmaal den stap van f28 gedaan, dqn
zoude men later, met de ervaring tot leer
meesteres, gemakkelijker tot f 26 zijn afgedaald.
In dien zin toch hebben wij van den aanvang
af het geheele ontwerp altijd bezien. Wie kies
bevoegdheid toekent, doet een stap, die niet
volkomen zeker zijn kan en moet dan verder
de leertpgen afwachten, welke de ervaring hem
geeft.
Nu echter het amendement was verworpen,
hadden de heeren der kamer gcene andere keuze
dan öf de wet geheel verwerpen, d. i. alles bij
het oude laten, het belangrijk onderwerp der
hervorming Van het kiesrecht te laten rusten,
het over te geven öf in de armen van den dood
slaap, waar het zoude worden gesmoord öf in
de handen eener nog geheel onzekere politiek,
die er misschien van alles mede zoudeg kunnen
bedrijven.
En zij verwierpen de wet.
Velen der mannen van het Friesche amen
dement, die hun cijfer van 28 niet bepaald
hadden kunnen krijgenwilden liever alles laten
bij het oude, en overgeven aan het onzekere,
dan toe te geven op die f 2,die^in hunne
oogen een beginsel vertegenwoordigen.
Eerbied hebben wij voor hun gevoelendat
census-verlaging op het platteland gevaar konde
geven. Maar geen eerbied kunnen wij hebben
voor die vasthoudendhe'd, welke, toen het amen
dement eenmaal verworpen wasnu, ter wille van
die vrees voor een enkel gevaar, alles liet bij
het oudeen al die personen in de steden
welke ook naar hunne meening kiezers moesten
wordenvan het kiesrecht verstoken heeft ge-
houuen. Eerbied hebben wij niet voor de poli
tieke lichtvaardigheid, waarmede bedoelde perso
nen mannen der liberale richtingdoor de wet
af te stemmen, wij zeggen nu met dit ministerie
hebben doen vallen, maar een onderwerp als de
regeling van het kiesrecht in handen hebben
gegeven van partijenin wier handen het kies-
reent het gevaarlijkste wapen is, dat men hun
geven kan.
Het votum is echter gevallen.
W at wij wenschen zouden
Aftreding van het ministerie, regeering door
de gecoaliseerde conservatieve en kerkelijke par
tijen
Ween dat niet, na deze beslissing vooral niet,
omdat wij aan die partijen de hervorming van
het kiesrecht niet toevertrouwen. Immershoe
zoude nu de heer Heemskerk aan bet bewind
kunnen komen de mandie in 1869 in zijn
amendement eene nog veel uitgebreider verlaging
heeft voorgestelddan dje voor welke eene kleine
meerderheid in de Kamer thans is teruggeschrikt P
Aanblijven van het bewind met de inwij
ding eener zoete rust van ettelijke jaren voor
Alweder is eene wet verworpen. Alweder is
een vraagstuk van buitengewone politieke betee-
kenis onopgelost gebleven. Alweder is de beant
woording eener quaestie, welke sinds jaren reeds
aan de orde was, in het magazijn der uitgestelde,
misschien der afgestelde quaestiën bijgezet. Al
weder heeft de Tweede Kamer uitgesproken wat
zij nieten verzwegen wat zij wel wil. Alweder
is eene politieke en ministerieele crisis in het
leven geroepen, welker oplossing zeer moeilijk,
bij uitstek moeilijk is. Alweder staat mep voor
de verwarring, welke zoodanige crisis iu het
leven roeptzonder nog den uitweg te ontwaren
die uit dien doolhof naar buiten leidt in de frissche
lucht, in de gezonde atmosfeer. Alweder is aan
de werkzaamheid van verscheiden ministers een
einde gemaakt. Alweder zijn allerlei onderwerpen,
waarvan men de regeling te gemoet zag, op de
lange baan gezetwaar zij öf stil staan öf mis
schien onmerkbaar worden voortgeseboven.
Droevige tegenstelling na de heerlijke Meifees
ten, die het geloof in de politieke kracht van
Nederland bij menigeen, ook bij ons weder had
den wakker gemaakt.
Een kort woord over de beteekenis van dit
feit en zijne gevolgen» Een kort woord ook over
de wenschen, welke wij er aan vastknoopen
wenschen die wij zouden willen dat bij deze
gelegenheid krachtig en algemeen werden ge
hoord.
De regeering had bij haar optreden gezegd
dat zij de quaestie der uitbreiding van het kies
recht aan de orde zoude brengen. Dat moest
zij doen, sinds in 1869 het bekende amende
ment van Mr. J. Heemskerk Az., een amende
ment, dat eene zeer ruime census-verlaging be
doelde, de quaestie aan de orde had gebracht
en de opvolgende ministerszoowel als de
Tweede Kamer haar aan de orde hadden ge
houden. Oude zaken moeten eenmaal worden
opgeruimd. Oude vragen moeten eenmaal wor
den beantwoord.
De regeering had een voorstel gedaan van
zeer wijde strekking. Verlaging van het census-
cijfer overalin de stéden zoowel als op het
platteland.
De Kamer had dat voorstel afgekeurd doch
eindelijk op een nader onderzoek aangedrongen.
Het onderzoek was afgeloopen doch had wei
nig nieuw licht ontstoken.
Toen had de meerderheid der afdeeling aan
den minister eene wijziging van zijn ontwerp
in overweging gegeveneene verhooging van
het door hem gestelde cijfer voor het platteland
en eene grootere verscheidenheid in het census-
cijfer voor de steden.
De minister was tot het laatste
enkele kleine wijzigingen toegetreden.
immer^.^"
gemaakt.
Neen, wat wij zouden willen is
anders, is het stellen van een l
transactie
Herziening van art. 76 der Grondwet.
Tot dus hebben de verschillende takken der
wetgevende macht, de regeeringen en kamers
haar als middel om eene kiesrechts hervorming
tot stand te brengen, niet ernstig besproken. Dat
was natuuriijk. De bezwaren aan zoodanige
grond wets-herziening verbonden, zijn niet licht.
Men heeft dus eerst eene hervorming beproefd
met behoud van het grónd wettig stelsel. Maar
men is er niet gekomen. En zoo zal het altijd
blijven. Tegen censuscijfers zijn altijd bezwaren
te maken, vooral wanneer men bezwaren maken
wil. Wat den eenen te hoog is, vindt de an
der te laag. En de organen der openbare mee
ning onder de liberalen hebben het genoeg ge
zegd, in' honderde particuliere gesprekken heeft
-men het kunnen hooren, eene afdoende verbe
tering verwacht men van die zijde niet, zonder
dat het stelsel der Grondwet wordt herzien en
naast het systeem van den census het systeem der
bekwaamheid wordt toegelaten. De uitwerking
daarvan in bijzonderheden zoude men dan gerust
aan de gewone wet kunnen overlaten.
Op het oogenblik werken wij dit denkbeeld
niet verder uit, maar wij meenen, dat thans, na
al dien tegenspoed, dien wanhopig stemmenden
tegenspoed, dien de kiesrecht-quaestie ondervond,
het groote vraagstuk met groote middelen moet
worden opgelost. Och, dat nu eens van liberale
zijde die oplossing werd voorgedragen. De libe
rale richting zoude daarbij aan hare roeping be
ter beantwoorden, dan zij in de laatste jaren
ooit heeft gedaan.
De oplossing der politieke crisis is dan een
voudig. De regeering stelt eene wijziging van
art. 76 der Grondwet voor. Wordt zij door de
Kamer aangenomen, dan volgt, volgens de bepa
lingen der constitutie,eene ontbinding der Kamer.
Wordt zij door de Kamer verwotpen, dan volgt
ook eene ontbinding, opdat de kiezers over die
levensquaestie uitspraak doen, en beslissen tus-
schen eene regeering, welke een kraebtigen stoot
voorwaarts wil geven aan het staatkundig leven
en eene Kamer, welke alles afstemt en de groote
vraagstukken maar niet oplossen kan.
Wij zouden juichen, indien de politieke crisis
van heden de brug was, waarover de staatkunde
in Nederland dien ruimen, koninklijken weg uit-
glng-
Kan de liberale richting daartoe niet beslui
ten, dan meenen wij, dat öf zij, öf een kabinet
van gematigd conservatieve richting een beschei
den voorstel zal moeten indieneü, overeenkom
stig den waarschijnlijker! wil van de meerderheid
der tegenwoordige Tweede Kamer, tot census
verlaging in de steden. Na do te verwachten
aanneming daarvan kan dan eene kamerontbin
ding met uitblijven, na een verwerpen evenmin.
En dan blijft ons de hoop, dat zulk eene ont
binding eens een nieuw leven zal gieten in het
staatkundig Nederland. Blijft dat nieuwe leven
dan toch weg, ja, dan zullen wij moeten wach
ten, totdat nationale rampen en tegenspoeden de
heilzame reactie zullen hebben opgewekt, die
zonder deze maar niet schijnt te kunnen komen.
Dat is droevig, maar dat zal dan toch het
eenige zijn.
Terwijl de commissie van 30 in Frankrijk
iu het geheim beraadslaagt over de constitutio-
neele voorstellen van PérierLambert, St. Croix
en Wallon, en daarbij vermoedelijk aan dat van
den tweeden genoemde de voorkeur zal geven,
bracht de Kamer de behandeling van de ge
meentewet ten einde. Zij deed dit niet, zonder
de regeering hier en daar beduidende nederlagen
te hebben bezorgd. Zoo werd het eerste artikel,
’t welk den 25-jarigen leeftijd eischte om stem
gerechtigd te zijnverworpen en den 23-jarigen
leeltijd daarvoor weder in de plaats gesteld.
Artikel 11—18, welke aan sommige minderhe
den, b. v. de hoogstaangeslagenen in de belas
ting eenige privilegies toekendenwerden even-
it-quaestie? Ook dat is onmogelijk. I eens verworpen
quaestie dringt, om te worden uit--
Hen is gansch iets
beginsel voor eene
RICBTIER.
I- --
!?7«
3
4
8
3
3
3
'98 en 1816. 5
1820. 5
5
5
1862. 5
64 ƒ1000. 5
66^/1000. 5
60 2e leen. 4{
67/69. 4
59. .3
Rs. 100. f
H
eiNov. 5
ibr.—Aug. 5
-n.Juli. 5
pr.Oct. 5
500, 1860.
1, 1864. r
6
5
5
6
7
2. 6
4. 6
5. 6
5
4|
3
3
aandeel. f
5
1000. 5
5
r. 5
l.st. 100. 5
nsk.
k.
/o*
eens verworpen en de benoeming van burge
meesters door de regeering onvoorwaardelijk
aan zich voorbebpuijcnhaar slechts schoor
voetende voor een tijdvak van twee j'aren over
gelaten. Ten gevolge dier veranderingen ging
het wetsontwerp achtereenvolgens over van de
handen der meerderheid in de commissie in die
der liberale minderheid, tot het eindelijktoen
ook de minderheid het liet vallendoor den heer
Paris, halve Bonapartist, werd overgenomen.
Niettegenstaande de overgroote meerderheid,
waarmede de La Rochefoucoulte voorstel tot her
stel der erfeiijke monarchie werd verworpen,
hebben de legitimisten nog niét alle hoop op
gegeven. Op nieuw wenden zij pogingen aan
om het tooverwoord te vindendat het koning
schap bij de gratie Gods in de oogen des volks
verzoent met de constitutioneelc eischen des tijds,
doch zelfs de pretendent heeft zoo weinig ver
trouwen in het welgelukken dezer pogingen, dat
hij weigert zich, overeenkomstig het verlangen
zijner getrouwen, naar Parijs te begeven.
Uit Pruïson komt het zqer verrassende doch
tevens zeer onwaarschijnlijke bericht, dat de Duit-
sche bisschoppen on de conferentie, die zij dezef
dagen te Fulda houden, aan de regeering de voor
waarden zullen mededeelen. waarop zij zich zou
den willen onderwerpen. Hun taktiek zou dan
al zeer spoedig moeten veranderd zijn. De
besluiten uer onlangs te Mainz gehouden Alge-
meene Duitsche Kathoheken-veteoniging getuig
den nog volstrekt niet van lust tof onderwerping
of tegemoetkoming zelfs. Integendeel werden
daar alle Katholieken opgewekt in hun verzet
tegen de kerkelijk-staatkundige wetten te blijven
volharden.
To Kissingen wordt op last van den Konihg
van Beieren alles iq gereedheid gebracht
om vorst Bismarckdie atdaar de baden zal
gebruiken recht vorstelijk te ontvangen. De
Koning heeft daartoe een gedeelte van zijne hof
houding afgestaan.
De overeenstemming tusschen regeering en
vertegenwoordiging in Hongarije laat nog
veel te wenschen overen zal zeker weldra
weder op een crisis uitloopeii. De mimster-
president wenschte dat men het rapport omtrent
de invoering van het burgerlijk huwelyk van de
lijst der werkzaamheden zou verwijderende
regeering zou dan in de volgende zitting die
zaak in een ontwerp regelen. De Kamer besloot
echterna een^ zeer langdurig en heftig debat
waarin het niet aan insinuaties ontbrakten
aanzien van dit verzoek over te gaan tot de
orde vaii den dag.
Maarschalk de Concho wordt altijd nog door
het weder belemmerd in zijne bewegingen tegen
de Carlisten in het noorden van Spanje. Hij
heeft daarom dan ook van een gedeelte zijner
omtrekkende beweging moeten afzien.
Zijn leger moet echter tegenwoordig voldoen^
van ammunitie voorzien en omstreeks 50.000
man sterk zijn krachtig genoeg dus om zijne
bedreigingen tegen de Carlistischgezinde bevol
king van Navarra ten uitvoer te leggen.
De Minister vpn Financiën die nog pas on
langs verklaarde, dat de gemaakte overeenkom
sten omtrent de betaling der coupons Buiten-
landsche Schuldvolkomen zonden nagekomep
worden schijnt nu weer besloten die overeen
komsten te vernietigenwegens daarin voorko
mende onregelmatigheden. De dienovereenkom
stig gewijzigde tinanciëele plannen der regeering
zouden binnen korten tijd worden openbaar
gemaakt.
Z. M. heeft benoemd tot voor?..
van den polder de Eendracht, gemeente Vianen
en Lexmond, J. Mijnliett, Az.
In ons vorig nommer hebben wij
medegedeeld, dat art. 1 ‘van het wetsontwerp
tot wijziging der kieswet door de Tweede Kamer
was verworpen. In de zitting van 11. Woensdag
deelde daarop de Minister van Binnenlandsch?
Zaken o. a. het volgende mede
//Als daartoe door Z. M. den Koning gemach
tigd, heb ik de eer te verklaren, dat het wets
ontwerp tot wijziging der Kieswet van Juni 1850
door de Regeering wordt ingetrokken. Ik heb
tevens de eer daaraan toe te voegen de mede-
