1F1E.
ZONDAG 19 JULL
F. 266.
1874.
UI9PING.
ÏÏNDE,
imende Onder-7
rij ser essen
vau
WEEKBLAD VOOR DE KRIMPENER-. ALBLA^SER- EN LOPIKERWAARD EN OMSTREKEN.
Te hooge pachten.
ZEN,
BOUW-
Zand
:rs'
!ACEN,
BUITENLAND.
OVERZICHT.
□DE,
PILLEN
U iet, wegens het
ERING
RIFT
Alte binMaUodsolM AdvertaatiSn waarom 4a
f DRIE MAAI* wordt opgegeven, worden
'WEE MAAL in rekening gebracht.
plaaUi.
■lechti
Lekdijk onder
.TOL;
intend
Woensdag den 1 ben
D uur tut 'sjiamid-
i-Logoment ge-
vervaardigen van
ée)t GROEPEN,
rergrootingen naar
ide Uitgevers ver-
Prys der Advertentiën Van 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en uiterlyk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
n NOOTEN te
cht:
Vragen
g van het geleerde
EKEN KUN DE.
’e Stukje
je 50 Cents,
lijk te bekomen.
IACHT.
.adere inlichtingen
van genoemden
[58/1)
van den
SHOOHIOVEHSCIE COURANT.
b Notaris
AHLSTEDE,
nbacht, is voorne
men JüLTJ 1374,
in het Regthuis
r te veilen en te
deren, behoorendv
heer AN DRIES
al vroeg den noesten landbouw leeren lieten
ofschoon hij dezen arbeid maar met een kiemen
lust verrigtte Ziet, als alle boeren eeus, om
aan den kost te komen, altijd even hard mede
moesten werken als hun arbeiders, zou dan de
lust voor het boerenvak niet aanmerkelijk ver
minderen
En zoo zou het eenmaal kunnen wordenals
3- van Gouda
genoemd Logement
(5817)
Deze Courant wordt gtrqgeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prys: voor Schoonhoven per driemaanden ƒ0,70.
Franco per post door het geheele rijk 0,80.
raagd in een bur-
litenshuis is, eene
MBRB,
te Gouda.
verschijnt om de
•ing. De prys van
Iraagt 90 oentE.
n voorhanden.
De zoete rust die de Duitsohe rijkskansc»
lier, Bismarck, te Kissingdn dacht te genieten,
tot herstel van zijne in den laatsten tijd zoo zeer
geschokte gezondheid, werd deze week op zeer
onaangename wijze verstoord. Toen hij den 13en
zich naar gewoonte voor het diner naar de
Saline wilde begeven, werd plotseling een schot
op hem gelost, dat, dank zij de onbedrevenheid
van den sluipmoordenaar, slechts een lichte
wond aan de rechterhand veroorzaakte. De
verontwaardiging der omstanders over dezen ver
raderlijken aanslag was zoo groot, dat de aan
rander, een 19jange kuipersknecht uit Neustadt-
MaagdenburgKuilmaan geheeten, ter nauwer-
nood levend in hechtenis genomen kon worden.
Uit het voorloopig verhoor bleek dat dweepzucht,
die sluipmoord maar al te vaak als een Gode
welgevallig werk doet beschouwen, ook hier we
der de voorname drijfveer was tot een daad
die zeker aan de partij, wiens handlanger Kuil
man was, meer nadeel dan voordeel zal doen.
Naar men wil zou zijn medeplichtige een priester
zijn, die mede reeds in hechtenis genomen is.
Zoo luide de verontwaardiging zich uitte toen
de aanranding plaats greep, zoo hartelijk waren
de bewijzen van blijdschap, toen de Vorst zich
eenige oogenbbkken later weder in het openbaar
vertoonde. Aan ovaties van allerlei aard ontbrak
het niet, en eerstdaags zal te Kissingen een
kerkehjke dankdag worden gehouden.
Opmerkelijk was de aanspraak waarmede de o
Vorst na afloop van de USerenade daarvoor dank lijk verklaard heeft.
i ook geschikt om
o goed loon. Adres,
jau dezer Courant.
(5810)
LUFF’s
ander geneesmiddel
lim 50-jarige praktijk
revolg voorgesehreveu,
n groot aantal lijders
lokkige vinding. L1J-
10k lijdend rijt» mijn
overtuigend beweren
estof oplossend middel
op alle organen van
i heilzaam verbetert
jIJM en ziektestoffen
ft, het bloed zuivert,
BORST. MAAG en
rstelse) versterkt, en
te spoedig wegneemt
zaarborg ik den lijder
BOKST, MAAG, ZE-
en RHEUM ATI f.K
ler pillen zeer gelukkig,
en met eene gebruiks-
riektetoestanden nader
r f 1,ook doozen
ONHOVEN alleen bij
ZOON;
m, ADi.i*AAa Co.;
J treclit,'R. WStarn,
3. GELAUrr,
9 het Genootschap ter
Verlos- en Natuur-
(6800)
plaats zal exploiteeren er een gedeelte van bet
onmisbaar bedrijfskapitaal aan ten olfer brengt.
Dit is inzonderheid het geval met jongelieden
die gaarne gevestigd willen zijn en zoo lang
de ouders dan nog in staat zijn nu en dau bij
te springen gaat het weldoch waar zulks niet
geschiedt, is achteruitgang onvermijdelijk.
Zou het niet mogelijk zijn, door onderling
overleg, dat kwaad te temperen? Als bij voor
beeld de pachters een bond slotenom niet te
huren dan tegen een prijsovereenkomstig de
gemiddelde waarde der producten
Wij gelooven niet dat dit middel aanbeve-
lenswaardig is. ’tZou er net mee gaan als
met de werkstakingen; waarvan sommigen zich
ook gouden bergen beloofden om des te grie
vender teleurstelling te ondervinden. Voor een
oogenblik zou de concurrentie verminderenen
werkelijk zouden de pachten omlaag gaan; doch
niet de leden van een dergelijken bond zouden
er van profiteerenwel zijdie er buiten ston
den. Er zou dus eigenlijk niets zijn gewonnen:
de bond zou uitecnspatlende oude toestand
zou zich herstellenen zijdie de handen in»
eengeslagen hadden om verbetering aan te bren
gen zouden de lijdende partij zijn.
Eu to< h is vermindering van de concurrentie
het eenige middel dat voor de hand ligt. Wan
neer het getal van hen die met geweld boer
willen zijn minder wordt, dan zal men elkander
niet langer verdringen om huurder te worden
van een plaats die weinig meer dan de pacht
som opbrengt.
Dat de concurrentie zoo groot rs, daarvan
dragen de tegenwoordige landbouwers de schuld.
Zij willen, wat het ook kosten moge, hunkinde
ren ni hun stand houden. Daarop wordt alles
ingericht. Reeds gedurende de schooljaren
die vooral niet te lang gerekt mogen worden,—
laat vader zijn zoon nu en dan thuis blijven
om in drukke tijden behulpzaam te zijn; (ik
hoop dat de heer Saaijmans Vader mij niet
kwalijk neme dat ik in dit opzicht met ZEd.
in gevoelen en in ondervinding verschil;)
op twaalfjarigen leeftijd gaat hij mee naar de
marktneemt geregeld deel aan den arbeid
gaat, om zoo te zeggen met het werkvolk op
en neer. De zoon vindt dat heel mooihij
denkt er niet aandat buiten den boerenstand
ook nog wel het geluk te vinden is; hij weet
niet beter of het behoort zoo. Is vader be
middeld, dan vleit hij zich met de hoop, dat
zijn zoon, -1 1 1
vinden zal;
met een talrijk gezin
van de opbrengst v
dan neemt hij de jongens
na verloop van tijd een t 1
te hebben. Het getal boerenzoons dat
hoopt eenmaal boer te zijn is betrekkelijk nog
vrij gering.
Dit moge nu pleiten voor de omstandigheid
dat onze landlieden tevreden zijn, en dus een
verblijdend verschijnsel genoemd worden,
toch valt er over die gehechtheid aan het voor
vaderlijk bedrijf wel wat te zeggen. Onze land-
bouwer-dichter Poot zingt in zijn //Akkerleven
Als. een boer zijn hijgende ossen
’t Glimmend kouter door de klont
Van zijn erfelijken grond
In de luwt’ der hooge bosschen
Voort ziet trekken; of zijn graan
’t V et der klei met goud belafln
Of zijn gladde mellekkoeijen
Even lustigeven blij
Onder ’t grazen, van ter zij
In een bogtig dal hoort loeijen
Toon mij dano arme stad
Zulk een wellust, zulk een schat.
Maar onze goeie beste Poot was in de
eerste plaats dichter; het landbouwer-zijn
vond hij in theorie erg mooi, maar in de prak
tijk Getuigt hij niet zelf dat rziju ouders hem
betuigde. #De aanslag tegen mij gericht/’ reide
hijz/geldt niet een persoon, maar de zaak waaraan
ik mijn leven gewijd heb: de eenheid, vrijheid
en onafhankelijkheid van Duitschland. En al
had ik voor die groote zaak moeten sterven,
wat zou dat anders geweest zijn, dan hetgeen
duizenden onzer landgenooten is overkomendie
voor .3’jaren geleden bloed en leven op de slag
velden lieten. Het groote werk, dat ik met
mijne zwakke krachten heb helpen beginnen
wordt niet ten gronde gericht door zulke mid
delen als dat waarvoor ik door Gods goedheid
bewaard bleef. Het zal voltooid worden door
de kracht van het vereenigde Duitsche volk,”
Het is niet waarschijnlijk dat m den eersten
tijd die voltooiing gemakkelijk gemaakt zal wor
den door te gemoetkoming van de tijde der
bisschoppen. De geruchten als tonden op de
jongste bisschoppen-bijeenkomst te Fulda stap
pen m dien geest gedaan zijn, worden toch
geenszins bevestigd. Integendeel mag men het
voorval te Kissingen veilig als een vrucht aan
merken van de ophitsende taal, onlangs op
het congres der Duitsche Katholieke vereeni-
gingen te Mainz gevoerd.
Het ter dood brengen van twee Pruisische
officieren door de Carlisten geeft aan de Duitsche
pers weder stof tot tal van beschouwingen. Som
mige bladen achten zelfs den tijd gekomendat
Duitschland in Spanje tusschen beide kome
ten einde de bescnerming zijner onderdanen te
verzekeren. Of zulk eene tusschenkomst voor
Spanje gewenscht warewordt betwijfeld door
iemanddie de zaken daar te lande van nabij
bezien heeften daarvan een zeer treurig tafe
reel ophangt, indien men ten minste geloof mag
slaan aan de mededeelingen van de Gazette
d’ Italia. Dat blad deelt een gesprek mede,
dat een «ijner correspondenten odlangs met Prins
Amedeus voerde. Nadat de ex«kouing betoogd
heeftdat |iet republikeinsche leger volslagen
gebrek aan goede aanvoerders heelt en ook in
organisatie verre ten achter staat bij dat der
Carlisten, verkondigt hij als zijne meening, dat
Spanje binnen twee jaren .in de macht der Car
listen zal zijn, tenzij vreemde staten tusschen-
beide komen. Zulk eene tusschenkomst zou
echter niets baten en slechts strekkeu om de
verbittering te doen toenemendaar Spanje
geene vreemdelingen duldt. En waarlijk er is
wel eenige grond voor de beweringen van den
Prins. Dezelfde twisten welke voortdurend heer-
schen in den boezem der opvolgende kabinetten,
verdeelen ook de legeraanvoerders onderling en
maken elke geregelde operatie ónmogelijk of wel
elk behaald voordeel vruchteloos. Nadat eerst
verzekerd wasdat generaal Zaballa het krijgs
plan van de Concho zou voortzettenblijkt ou
dat daarvan geheel is afgezien en een geheel
ander plan van aanval is bt-raamd, waarvoor
nog een derde legercorps moet gevormd worden.
Als altijd maken ook thans de Carlisten van die
werkeloosheid gebruik om zich te versterken.
Een Engelsch vaartuig voerde dezer dagen weder
25 Kruppkanonuen voor hen aan. Het is waar
schijnlijk ook met het oog op dezen niet onvoor-
deeligen handeldoor Engelschc kooplieden bij
eiken oorlog in praktijk gebrachtdat JEng0-
land bezwaar maakt deel tc nemen aan het
dezer dagen te houden congres tot nadere rege
ling van het internationale volkenrecht in tijd
van oorlog. Lord Derby heeft den Russischen
gezant te kennen gegevendat hij er tegen opziet
deel te nemen aan de beraadslagingen over een
ontwerpdat oude internationale grieven weder
zou kunnen oprakelen. Ook maakt hij bezwaar
tegen belangrijke wijzigingen in het volkenrecht
en is er liepaald legen dat de conferentie over
maritieme quaesties handelt. De vertegenwoor
digers der verschillende landen, die wèl aan het
congres zullen deelnemen hebben nu eerst uit
te maken of met die beperkende voorwaardeu kan
worden genoegen genomenalvorens Engelands
vertegenwoordiger wordt toegelaten.
In het Lagerhuis heeft de behandeling van het
ontwerp, betreffende den openbaren eeredienst m
de Staatskerk de beide onverzoenlijke stryders
Disraeli en Gladstone, weder tegenover elkaar
gesteld. Laatstgenoemde heeft zea amendementen
op het regeeruigsontwerp ingediendUsgeu de
aanneming waarvan de premier zich onverzctlu-
liik verklaard heeft.
In de laatste weken hebben een paar Friesche
bladen zich bezig gehouden met het onderwerp
door ons tegenwoordig opschrift aangeduid. Wan
neer wij in dit artikel onze gedachten over
diezelfde zaak nederleggendan vreezen wij
geenszinsdat men ons zal beschuldigen van
de aandacht onzer lezers op min belangrijke
aangelegenheden te vestigen. Integendeel, alles
wat den landbouw betreft is niet alleen van het
uiterste gewicht voor hendie er rechtstreeks
mede in betrekking staan maar ook voor dege
nen die slechts de vruchten genieten van dezen
alleraanzienlijksten tak van nijverheid. En over
het algemeen is het vraagstuk van de verhouding
tusschen den gebruiker van den grond en den
eigenaar zoo diepingrijpend in het gebcele maat
schappelijk stelsel, dat een speciale studie daar
over zeer zeker de opmerkzaamheid van velen
zou trekken.
Zulk een diepe behandeling der quaestie ligt
echter nigt op onzen wegwij bepalen ons tot
een vluchtige beschouwing.
Dat de landhuren sedert eenige jaren ontzag
lijk naar de hoogte zijn gegaanis overbekend
velen onder onze lezers weten het maar al te goed.
Dat is zoo in Friesland en in Gelderland, in
Zuid-Holland zoowel als in Noord-Holland, al
waar schrijver dezes meer van nabij de toestan
den te platten lande kent. Nu is het evenzeer
waar, dat de prijzen der producteu aanzienlijk
zijn gerezen^ derhalve ook de waarde van den
bodem. (Immersde grond op zichzelf heeft
geen waarde; alleen is het uitsluitend recht
om dien te bebouwen het kapitaal dat grooter
wordt naarmate de landbouwproducten hooger
bedrag vertegenwoordigen.) Doch wanneer men
de waarde van vee, zuivel en akkergeïvassen tegen
over de landhuren stelt en beiden van jaar tot
jaar vergelijkt, dan zal men ontdekken, dat
oftr het algemeen de laatste veel sterker zijn
toegenomen dan het geial^ou zijn wanneer men de
eerste als bazis had aangenomen. De omstan
digheden zijn dus veel gunstiger voor den eige
naar dan voor den pachter, (’t spreekt van
zelf, dat zulks niet overal waar is, doch glo
baal wèl,) en de laatste betaalt gedurig hooger
huur voor de tijdelijke beschikking over den
grond dien hij bewerkt. ƒ-
Gelukkig is de toestand bij ons niet zoodanig,
dat wij voor agrarische verwikkelingen behoeven
hang te zijnzoodat wij onder al de agitatiën
die wij er op nahouden ten minste die niet
tellen. Doch als er ooit bij ons sprake kwam
van dergelijke quaestiëndan zou het pacht
stelsel wel het eerst aan de orde gesteld worden.
Bij ons toch is de huurder zeer afhankelijk van
zijn eigenaarcontracten voor een nog al aan
zienlijk getal jaren worden zelden gesloten
menig pachter huurt bij het jaar en onder zulke
drukkende voorwaarden dat bij misschien verder
vooruit zou komenindien hij als gewoon werk
man zijn arbeidskracht aan een ander verkocht,
dan thansnu hij als boer fungeert, Vandaar
dan ook, dat by ons de theoretische beschou
wingen over landbouwverbeteriug wel met be
langstelling worden aangehoorddoch veel te
weinig toegepast allerminst door de pachters
omdat zij niet weten of zij nog lang gelegenheid
zullen hebben om de resultaten van hun streven
te aanschouwen en te genieten. En dit werkt
alweder verlammend op de ontwikkeling van de
nationale welvaartdie toch voor een groot ge
deelte afhangt van de productieve kracht van
den bodem.
Bij het huren van landerijen is niet de prijs
der voortbrengselen de eenige factor; er komt
nog een zeer gewichtige bij, de al te groote
cqpcurrentie namelijk. Geraakt een boerenhof
stede vacantaanstonds dagen er liefhebbers
bij menigte op. Niet zelden, ten minste iu
Noord-Holland, geschiedt de verhuring bij in
schrijving enjuist omdat de candidaten dan
de, conditiën om zoo te zeggen in hun hand
hebbenbereiken de aanbiedingen vaak een zeer
hoog cijfer, zoo hoog zelfs, dat degeen die de
eenmaal volwassen zijnde, wel wat
is vader daarentegen zelf huurder
i en genoodzaakt uitsluitend
van zijn bedrijf te leven,
~s iu zijn dienst om
arbeider minder noodig
t niet
S. W. N. VAN NOOTEN,
UitRorera.
M.
veiloopen van het getijde bakens verzetten. Wie
een eigen bedrijf bezitgroot genoeg voor twee
zijnlr kinderen, bestemme ze niet allen, al
ware er ook een dozijn voor den boerenstand.
Wie huurboer isen bemerkt dat de voor
uitzichten niet gunstig zijn neme een koen be
sluit, en zoeke voor zijn kinderen andere uit
wegen. Er sluimeren frissche krachten in on
zen landbouwersstand, en hier en daar treft
men Knapen aan van wie het jammer is dat
zij met krabben en bijten boer trachten tc blij
ven; die in eer. anderen werkkring zich zeer waar
schijnlijk gelukkiger zouden gevoelen.
Werd dit meer algemeen ingezien, dan zou
den de volgende uitkomsten verkregen worden
1. De grondeigendommen zouden niet in zoo
kleine aandeelen worden gesplitst dat elk der
bezitters van zulk een stukje, om boer te blij
ven er tegen grof geld nog een stuk bij moet
huren; zoodat de winst, op het eigen land be
haald, door het gehuurde land somtijds wordt
verzwolgen.
2. De mededinging naar een opengevallen
huurplaats zou verminderen; dit zou weldra da
ling der pachtsommen ten gevolge hebben.
3. De maatschappijdie behoefte heeft aan
knappe, ijverige menschen, zou er zich
wel bij bevinden.
Wij besluiten deze wenken roet een aanha
ling uit de Friesche Courant, die hetzelfde
vraagstuk bespreekt:
■*De boerenstand moet verdwijnen. Hij
past niet meer in onze tegenwoordige maat
schappij. Men onderscheide niet meer een
burgerstand en een boerenstand. Wanneer een
erfgezeten landbouwer meer dan één zoon heeft,
bestemme hij een, om hem op te volgen,
maar late hij de andere een ander beroep of
betrekking kiezen. Het onderwijs wordt op de
dorpen met elk jaar beter en op zeer veel
plaatsen zijn hoogere burgerscholen en andere
inrichtingen voor onderwijs, waar de knapen de
voorbereidende kennis voor velerlei betrekkingen
en bedrijven kunuen opdoen. De landbouwer
gebruike zijne kinderen, .als ze 13 i 14 jaar
oud zijn geworden, niet meer oin een knecht
of arbeider uit te winnen. Hij late ze leeren,
en, in plaats van op de eenzame boereplaats,
zende hij ze, na goede voorbereiding, in het
bedrijvige maatschappelijk leven, om daar car
rière te maken. Zoo dit wordt verzuimd, laat
het zich aanzien, dat het nageslacht van onze
tegenwoordige landbouwers in maatschappelijken
rang zeer zal dalen, en in de toekomst schier
ieder landbouwer huurboer zal zijn.”
H—e.