F. 270,
1874.
ZONDAG 16 AUGUSTUS.
--
WEEKBLAD VOOR DE KRIMPENER-, ALBLA^SER- EN LOPIKERWAARD EN OMSTREKEN.
Patriot of Cosmopoliet?
n
BUITENLAND.
OVERZICHT.
SCIOHimmi tOBRINT
862.
k.
l
91*/,
100
000.
100 */8
o*
Daast
79
f
■I
3de
iqual.
f 120
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prys: voor Schoonhoven per driemaanden ƒ0,70.
Franco per post door hei geheelé ryk f 0,80.
Prijs der Advertentiën Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en uiterlijk tot Zatei dags-voormiddags ten 10 ure.
10%
51
Alle binn—lendnhe Advertantiln waarvan de
plaat**»* DRIE MAAL werd* opgegeveB, worden
•leekt* TWEE MAAL ia rekening gebracht.
O,4/1.
243
r/69.
100.
101%
101%
94%
83%
1869.
*7
6
6
8
3
3
286
290
63
63*/a
66%
668/ifl
t.
2e Sectie. 7
1869. 7
3
5
per kilo,
{eland 20
nuch-
7 Aug.
W7.
»«7.
92
17'/,
12
«‘/s
ioi 7,
si
80’/,
8’71.
»«7.
1045
l'l’1/.
I 8»7,
82
'7'/.
'57.
55’/.
S. W. N. VAN NOOTEN,
Uitgevers.
treilend voorbeeld om onze meening te ntelu
del ij ken.
Dat moest en zou anders worden. Der'*be-
schaafde volken gingen begrijpen en gevoelen,
dat zij bij vriendschappelijke betrekkingen met
hun naburen oneindig meer zouden winnen dan
door den best gelukten verdelgingsoorlog. Meer
der bekendheid had ook alweer zooais gewoon
lijk booger waardeering ten gevolgeen wij
zijn nu zoo ver gevorderd dat het volkdat
geringen dunk koestert aangaande zijn naburen
daardoor sterk vermoeden van eigen onvolkomen
heid opwekt.
Doch nu zijn velen een schrede verder ge
gaan. Zij redenceren aldus
//De grenzendie de volken scheiden zijn
eigenlijk willekeurig getrokken. ‘Zij zijn ontstaan
door meestal niet gerechtvaardigde oorlogen
gevolgd door vredesverdragenwaarbij niet zel
den onbillijkheid en kleingeestigheid den boven
toon voerden. Zelfs het verschil van taal be
wijst heel weinig, als wij letten op de splitsing
van elke taal in een aantal dialecten en op
het feitdat aan de grenzen de talen van twee
naast elkander wonende volken vooral in de
spreektaal, (de schrijftaal kan be
schouwd worden als een willekeurig aangeno
men een bevoorrechten tongvaleen der vele
dialecten dat men goedgevonden heeft als de
taal bij uitnemendheid op den troon te zetten)
inéénvloeienzoodat bijvoorbeeld het Franscb
in den Elzasvrij sterk op Duitsch, in de 8etal
nabijheid der Pyreneeën op Baskisch of op rekei
Spaansch gaat gelijken. Het verschil van zeden
en gewoonten heeft niet veel te beduidenom
dat deze toch al heel wat zijn veranderd en een
voortdurend streven naar gelijkvormigheid ver-
toonen. Het verschil van regemngsvorm is zoo
groot nietof men kan zich bJR een ganschen
volkengroep voorstellen onder één systeem le
vende. Derhalveweg met dat bekrompen
hechten aan het verouderd denkbeeld van va
derland de beschaving moet alleswat dje
voiken scheidt, omverrukken, alles, w»t de
volken verbindt, versterken. Geen zonen meer
van het vaderlandmaar wereldburgersgeen
patriotten, maar cosmopolieten.”
Wij willen aan die meening volle recht laten
wedervaren. Er ligt iets zeer edelmoedigs aan
ten grondslag. Zij streeft er naar, onzen ge
zichtskring te verwijden, opdat onze blik al onze
natuurgenooten omvatte; zij verlangt ons hart
te verruimen, en daarin plaats te maken voor
de gansche menschheid. Zij wijst aan hetgeen
wij hier te doen hebben een honger en uitge-
strekter doel aan, zij verkondigt, schooh in
andere vormende hoofdgedachte van het Chris
tendom, liefde voor alle menschen.
Ofschoon wij dus tot op zekere hoogte me-
degaan met hendie wij zooeven sprekende heb
ben ingevoerd, geheel met hen eens zijn wij
het niet. Wij berusten niet in de aangehaalde
motieven, noch in de gevolgtrekking. Wij ver
langen niet de grenzen die de volken scheiden
te zien wegrukkenalleen zorge men de scheids
muren zoo laag te houden, dat zij het vrije
verkeer volstrekt niet belemmeren. Evenmin als
wij een opgewekt gemeen televen in strijd achten
met liefde tot het gemeenschappelijk vaderland,
zien wij in de laatste een hinderpaal voor alge-
meene menschenhefde. Het cosmopolitisme, dat
op zichzelf een uitmuntend beginsel is, sluit
geen patnotisme uit. Als elk zich beijvert, zijn
vaderland ten zegen te zijnzij het dan ook in
den meest beperkten kring, dan bevordert hij
daardoor noodwendig het welzijn der menschheid
in het algemeen.
’t Is daarmee eveneens gelegenals met bet
welbegrepen eigenbelang. Ook dit richt zich
eerst op eigen geluk, eigen welvaart; doch de
middelenwaardoor dit doel wordt bereikt, ko
men van zelf anderen ten goede. Zoo is het
eigenbelang niet in strijd met, doch juist
de oorzaak van het welzijn van auderen.
Niet het minst bij het onderwijs moet dit
denkbeeld in de gedachten blijven. Het verhalen
van hetgeen onze vaderen te lijden hadden van
buitenlaudsch geweld kan zoo licht aanleiding
geven tot haat tegen andere natiën. Persoon
lijk heb ik meer dan eens menschen ontmoet, inurcniauuscuc zu&cu,
inzonderheid in den tijd van den Fransch-Duit- steeds zijn plicht deed
Aangevoerd: 2 paarden,
a graskalveren, 4 nuchtere
mmeren, 359 varkens, 101
;en.
al. 82 ot., 2de qual. 62 ct.;
2de qual. 70 ct.; schapen
ot., voor Londen 44 tot
2de qual. f 58 en
k3,90, Overmaassche f4,00
aamsche f 12,00, f 12,60 a
30 a 13,60, Flakkeesche en
dito mindere f 10 a 11,55.
ie f 8,50 a 9,50, nieuwe
uwache, Flakkeesche en
«te f7,50 a 8,00, mindere
e beste f7,25 a 7,50, min-
Jmindere f 5,50 a 6,80.
tsche f 270 per 2100 kilo.
1G H T E N.
Hennep, *t gebeele gewas,
i 10 per 50 kilo-, goeboter
>7 ct. per half kifo; kaas
25 ct., overloopers f 5 a
>er kilo, nuchtere kalveren
4 34,00, lammeren f 14 a
poters f 1,70 a 2,00 per
100 stuks.
Aangevoerd 110 partijen
ia!, afwijkend goed f 24 a
1 alhier groote kaasmarkt
dito f 1,10 a 1,20
biggen voor Engeli
igere dito f 5 i 13;
De erkenning van Spanje is ook in den
Franschen ministerraad ter sprtke gebrachthaar
aanleiding van een mondgesprek met den Duit-
schen gezant, die te kennen gaf, dat zijn gou
vernement voornemens is dit te doen. Het
schijnt Duitschlands bedoeling te zijn in deze
in overleg met de andere groote mogendhe
den te handelen; men verzekert althans dat ook
bij andere groote mogendheden op erkenning
der Spaansche regeering is aangedrongen en dat
Engeland, Oostenrijk, Italië en Rusland daartoe
bereid zouden zijn. Verder schijnt de Duitsche
regeering voorloopig niet te zullen gaanvan
eene gewapende interventie is, zooais trouwens
de Engelsche regeering reeds verzekerde, geen
sprake.
Voor Spanje zou echter zulk een bewijs van
welwillendheid reeds veel waard zijn. Was Don
Carlos van het begin af aan aan zich Zei ven over
gelaten ware hij niet, dank zij de geïsoleerde
positie der regeering, in de gelegenheid geweest,
zich in het buitenland ruimschoots van amu-
uitie en manschappen te voorzien, dan zou
voorzeker de onderdrukking van dien opstand
thans voor de regeering niet zulk eene zware
taak zijn. Omtrent de verrichtingen van het
noorderleger verneemt men nog steeds weinig
of niets. De Carlisten maakten zich dezer da
gen, ouder Dorregaray, door eene krijgslist
meester van La Guardarukten daarna op naar
Arganzon, door welke stoute beweging zij de
beide spoorwegen van Alava, die Vittoria met
Miranda en Logropo verbindenbeheerschen.
Generaal Blanco is afgezonden om La Guards
te hernemen. In Catalonie waren de Carlisten
minder gelukkig. Een aanval op het dorp
Moulins-del-Rey, dat den spoorweg naar Bar
celona bebeerscht, werd door Lopez-Dominguez
afgeslagen; de Carlisten trokken daarop terug
naar Villafranca, waar zij echter weder een ander
meer belangrijk spoorwegstation bedreigen.
Don Carlos heeft in eene circulaire gepogd
om zich te zuiveren van de beschuldigingen van
wreedheidhem door den Minister van Buiteu-
landsche Zaken ten laste gelegd. Dit zelfde heeft
hij ook getracht te doen in een mondgesprek
met een der correspondenten van de New-York
Herald. Toen deze hem echter wees op den moord
aan Schmidt gepleegd, verklaarde Don Carlos
plechtig, dat deze als spion was veroordeeld;
hij had hem evenwel gratie geschonken, doch
het bericht hiervan was niet tijdig genoeg aan
gekomen. Zou Duitscbland om deze zaak willen
interveniëeren, dan zou, zoo meer.de de pre
tendent, geheel Spanje zich onder zijn vaandel
tegen den gemeenschappelijken vijand scharen.
Italië wordt tegenwoordig zeer verontrust
door de woelingen der Internationalen, die hier
en daar met de volgelingen van Mazzini en de
geavanceerde republikeinen gemeene zaak maken
tegen de bestaande orde van zaken. Op een
villa nabij Rimini hadden de hoofden dier ver
schillende partijen zich onlangs vereenigd, onder
het voorwendsel van maatregelen te beramen voor
de eerlang te houden verkiezingen. De regee
ring, tijdig van het gevaar onder richt, liet het
gebouw omringen en de vergaderden gevangen
nemen. Op eene andere plaatstusschen Imola
en Bologna, trachtten 49 h 50 belhamels den
spoorweg op te breken en de telegraafdraden
te vernielen. Verscheidene kisten met amunitie
werden bij hen in beslag genomen en overal
hebben huiszoekingen plaats. Sicilië wordt we
der zeer onveilig gemaakt door rooverbenden.
Ook m Duitsohland. hebben voortdurend nog
huiszoekingen plaats, die echter, naar 't schijnt,
vooralsnog weinig licht doen opgaan over den
aansiag op het leven van Prins von Bismarck.
Deze is niet alleen geheel van zijne wond her
steld doch ook zijn gezondheidstoestand is
door de badkuur te Kissingen veel verbeterd.
Reeds is hij van daar vertrokken. De circu
laire van den Minister van Justitie aan de
rechterlijke autoriteiten, om een wakend oog te
houden op de zoogenaamde Katholieke vereeni-
gingen, heeft hare uitwerking niet gemist. Ver
schillende dier vereenigingen zijn op booger last
gesloten, terwijl te Aken 16 leden van het
centraal comité der Meiniger Unie van de Kath.
vereenigingen tot boete en gevangenisstraf ver
oordeeld zijn.
144 1 3
63
H%
43
126%
75
100%
ien oorlog, die den. l'ranschen glip rampen
toewensebtenomdat zij het ons in het begm
dezer eeuw zoo lastig hadden gemaakt; en ik
herinner mij nog zeer goed, dat ik het in mijn
schooljaren heel flauw vond van onze vaderen,
dat zij, nog geen dertig jaren na het sluiten
van den Munsterschen vrede, een vloot zonden
om de Spanjaarden bij te staan, de Span
jaarden, nog zoo kort geleden onze bitterste
vijanden.
Al wat nationalen haat kan wekkenmoet
bij het onderwijs in de vaderlandsche geschie
denis zorgvuldig worden vermeden, 't Spreekt
van zelf dat daartoe geen feiten behoeven ver-
zwegen te wordenintegendeel doch men
plaatse de gebeurtenissen in hun ware licht en
gewage tevens van veranderde omstandigheden.
Daarbij verzuime men niet de zegeningen van
een vriendschappelijk verkeer met andere volken
helder te doen uitkomen als een der hoofdver-
eiscliten voor den bloei van het eigen vaderland.
Op de vraag, als hoofd boven dit artikel
geplaatst: Patriot of Cosmopolietis der
halve ons antwoord
//Niet uitsluitend het een, evenmin het an
der;” doch beide, innig verbonden door de kracht
van hetzelfde beginsel. He.
't Behoeft geen opzettelijke vermelding, dat wij,
sprekende over .onderwijs in de vaderlandsche geschiedenis,’’
het oog alleen hebben op die onderwijzers die dat geven
kannen. Voor hendie met gebrekkige hulp een groot
jetal niet getrouw ter school gaande kinderen voor bun
i»»ening hebben van wie zij daarenboven bijna zeker we
ten, dat zij op jeugdigen leeftijd de school zullen verla
ten om daarna in 't geheel geen onderricht meer te ont
vangen is het beproeven van het leervak .beginselen
der vaderlandsche geschiedenis." op zyn zachtst genomen,
onnoodig verlies van tijd en werkkracht.
CHTEft.
pC.
3
4
3
3
3
3
en 1816. 5
829 5
5
5
5
iaƒ1000.5
IAf 1000. 5
2e leen. 4J
.4
3
-
Nov. 5
r.—Aug. 5
.—Juli. 5
Oct. 5
00, 1860. f
1864.
5
5
5
6
7
6
6
6
5
3
3
landed. f
5
- 5
5
5
.st. 100. 5
isk.
Bij een aan voer van on-
s de handel in de beste
Het jonge vee was ech-
en f 180a 280, mindere qual.
5 a 170, guste vaarten f 120
130, pinken f-50 a 80,
per kilo, die van 40 a 50
4 ct. per kilo, fok varkens
90, oudere 50 ct. per week
reiboter f 1,16 a 1 24 p. k.
26 stuks.
irwe. Puike nieuwe Zeeuw-
maassche f 12,70 a 13,20,
mindere en blauwe f 10,00
:he en Vlaamsche f 8 50 a
a 9,20.
he en Vlaamsche zak maat
a 8,20, Overmaasaohe en
nieuwe Zomer uit het
che Voeder f ^,50 6,00,
A tons les coeurs bien nés que
la patrio est chore I
»Hoc dierbaar is het vaderland voor elk recht
geaard hart I” Dus luidt de uitroop van den
Franschen dichterwelken uitroep wij als
motto boven dit opstel plaatsen.
In gewone omstandigheden is het ons niet
mogelijkde volle kracht te gevoelen die er
ligt in dat woord. De gezonde gevoelt niet
diep genoeg de hooge waarde der gezondheid
de welgestelde vormt zich een veel te flauw
denkbeeld van liet genot, rich geen billijke
wenschen te moeten ontzeggen. Om recht te
waardeeren, moet men eerst missen.
Eu daarom klinnen wij moeiehjk beseffen
welk een rijikdom vaa gewaarwordingen het
woord //vaderland” in het gemoed van een
gevoelig mensch kan wekken. Wij leven en
bewegen ons te midden onzer landgenooten
zelden bereiken andere klanken dan die onzer
moedertaal ons oorop onze vreugdedagen zien
wij de nationale kleuren allerwege zich ont
plooien. Wij 'hebben de altaren onzer hmsge-
nooten opgericht ter plaatsewaar sedert eeuwen
wellicht onze vaderen het leven genoten.
Maar wilt ge weten wat het woord vaderland
zegt vraag bet den man dien de macht der
omstandigheden beeft genoodzaakt onder vreem
den hemel het brood zijns bescheiden deels te
zoeken den Zeeman bij voorbeeld, die, hoe ruw
ook vaak en hoe schijnbaar ontoegankelijk voor
zachte indrukken, toch het hart voelt zwellen
bij de gedachte aan de vaderlandsche kust.
Doch laat ons met voortgaau op dien toon.
Alleen dit nog de letterkunde van geen enkel
volk biedt roerender bladzijden aan, dan daar,
waar door afwezigen aan het verre vaderland
wordt gedacht. Het treffend-t, het dichterlijkst
zijn die psalmen die gewagen van vergoten
tranen aan den oever van Babels stroomenvan
het weemoedig verlangen naar Sions veste.
Elke deugd heeft Kaar schaduwzijde. Er is
een patriotisme’t welk dien naatn met dragen
mag. ’t Is een mengsel van eigenliefdevan
nationalen trots, gepaard aan verregaande
blindheid voor al hetgeen buiten de grenzen
voortreffelijk wordt gevonden, en van bék rompen
•zelfgenoegzaamheid. De geschiedenis van alle
eeuwen en van alle volken weet er van meè
te praten.
Die verkeerde vaderlandsliefde vindt in vroe
gere toestanden een voldoende verklaring.
In vorige eeuwen waren zoowel de stoffe
lijke als de geestelijke behoeften der individuen
in verhouding' tot de hedendaagsche, beperkt
elk kon in den echoot zijner stamgenooten vin
den wat hy npodig had. Men had minder sym
pathie voor den buurmanomdat men nem
beter kon missen. Daaruit ontstond een stelsel
van afsluitingdat elk volk een sterk gepronon
ceerd nationaal karakter deed erlangenin ver
band met den toestand van zijn land, van de
zwarigheden die men er moest over winnen van
de genietingen die men er kon smaken.
Niet alleen de volken, ook de vorsten werkten
het bastaard-patnotisme in de hand. Hun macht
was onbeperkt, en zij streefden er naar, die
macht uit te breidennietom over meerdere
volken te beerscheümaa^ om de woonplaats
van hun volk te vergrooten ten koste van den
geheelen ondergang der beroofde natie. Zoo zien
wij de Assyrische en Babylonische dwingelanden
de volken van Israël en Juda aan het veroverd
land ontrukkenen dat land bevolken met
andere volksstammendie reeds de zeden en
gewoonten der veroveraars hadden aangenomen.
Zoo zien wij Willem van Normandië, na Enge
land op de Angelsaksers te hebben veroverdhet
grondgebied verdeelen onder zijn eigen krijgs
lieden. Zoo zien wij, eenige eeuwen vroeger,
de Galliërs door de Franken niet alleen ten
onder gebrachtmaar als volk geheel uitge-
wischt. En om niet zoo ver in het verleden
terug te gaande russificatie van Polen is een
De eene moeielijkheid is nog niet uit den
weg geruimd, of er verrijzen nieuwe voor de
Fransche regeering. In het begin der vorige
week werden plotseling de Fransche bladen in
hunne alles behalve rooskleurige beschouwingen
over de afgeloopen zitting gestoord door het
bericht, dat de ex-Maarschalk Bazaine, die
zooais men weet op het fort St. Marguerite ge
vangen zatvan daar ontsnapt was. Geen won
der dat men deze ontvluchting al dadelijk in
verband bracht met de Bouapartistische woelin
gen van den laatsten tijd. Dc geschiedenis van
de capitulatie van Metz en de feiten door het
onderzoek van den krijgsraad aan het lic.it ge
bracht, gaven daartoe dan ook alleszins aan
leiding. Dit heeft de regeering begrepen. Zij
heeft een streng onderzoek bevolen, den bevel
hebber vAn het fort en allen die bij de ont
vluchting betrokken konden zijn doen gevan
gen nemen, en eindelijk ook iets medegedeeld
omtrent de vorderingen van het onderzoek naar
het bestaan van geheime Bouapartistische ge
nootschappen iets waarop de bladen reeds her
haaldelijk met nadruk hadden aangedrongen.
Die mededeeling heeft zich bepaald tot de ver
klaring dat de instructie nog niet is afgeloo
pen; eene verklaring geruststellend in zooverre,
daar men vreesde, dat de zaak eenvoudig ge
smoord zou worden.
Omtrent de ontvluchting zelve zijn allerlei i
geruchten in omloop. Volgens sommige bladen
zou het plan daartoe reeds geruimen tijd be
staan hebbendoch weigerde Bazaine. Eerst
toen eene poging om zijne gevangenschap in
ballingschap te veranderen mislukt was,gelukte
het zijne vrouw hem daartoe over te halen. In
den nacht van Zondag op Maandag liet hij zich
langs de steile rots aan den oostkant aan een
touw afzakken, in een bootje waarin ook Me
vrouw Bazaine zich bevond, om daarmede aan
boord van een Italiiansch schip overtegaan.
Waarheen Bazaine zich heelt begeven is niet
bekend; sommigen zeggen dat hij zich te Brus
sel of te Spa, anderen weder dat hij zich in
Italië of Spanje bevindt.
Ook van öpaansche zijde wordt bevestigd,
dat de Fransche regeering thans beter hare gren
zen bewaakt. Hoe deze maatregelen te rijmen
zijn met de verklaring van den minister van
Buitenlandsche zaken, dat Frankrijk vroeger
is onbegrijpelijk.
-a. r-