p.
1874.
VRIJDAG 25 DECEMBER.
ier- en lopikerwaard en omstreken.
WEEKBLAD VOOR DE KRIMPENER-. ALBLASS
4‘
BINNENLAND.
n%
„Het wetboek van den arbeid.”
BUITENLAND.
OVERZICHT.
po.
scioomovEm courant
1^7.
ver-
581/,
vervolging
weder gewich-
Dr. Kuyper maakte
verduisteren van officieele bescheiden, die later
eens
atsen.
dat
nieuwe
komst
99*/.
I i ns
ctie. 7
59. 7
3
5
7
6
6
8
3
3
•iMteiM MAAL wordt
TWKK MAAL i. mLmmc ('be.aht.
maar dat
is nevel-
S. W. NT. VAN NOOTEN,
Uitcexers.
slechts, dat
en aan
zelf-
3
4
3
3
3
3
3
<16. 5
5
5
5
5
ÜÜO. 5
000. 5
een. 4} 948/,'
4
3
f
246
238
997,
100
5
5
5
6
7
6
6
6
.3
8
5
5
5
J0. 5
82"/.
70»/
304
297
81%,
65%
Z. M. heeft aan mr. J. Loudon,
onder dankbetuiging voor de door hem aan
den lande bewezen diensten, op zijn verzoek ver
leend een eervol ontslag als Gouverneur-Generaal
van Nederlandsch Indië, met ingang van den dag,
waarop hij zijne functiën als zoodanig aan
zijnen opvolger zal hebben overgegevenen in
zijne plaats benoemd Zijner Majesteits buiten
gewoon gezant en gevolmachtigd Minister in
België, mr. J. W. Van Lansberge.
Z. M. heeft J. C. Kuhlman Cz.ê
Prijs der Advertentiën Van 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
'laamsche f 7,40
Vl**niBcliex*kma*t
92
53%
23%
S3
143
61"/,
10%
139
79>/.
9t)‘%.
93%
100%
101
101
Deze Courant Xtordt geregeld iederen Zaterdag-raiddag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,70,"**
Franco per post door het geheele ryk 0,80.
5
ug. 5
i. 5
t. 5
860. f
1.
hoe zouden deze kunnen beslaan
geen kapitalen waren, of van
velen vereenigd die
hielden. Enkele dwafcei
de arbeiders op een
(meestal in hun persoonlijk M
opgezet tegen het kapitaal. Maar de arbeiders
in het kalme Nederland althanszijn niet zoo
onverstandig om daar lang naar te luisteren.
Iets anders echter is de vraagof niet de
maatschappelijke verhoudingen eene te groote
afhankelijkheid medebrengen, waarin de arbeid
zich tegenover het kapitaal bevindt. En daar is
in vele gevallen ongetwijfeld wel iets van aan.
De arbeiders zijn menschenhoofden van ge
zinnen, en aangezien die gezinnen moeten eten,
zoo moeten de hoofden werk hebben. Dikwijls
moeten zij dan voor lief nemen de minder voor-
deelige voorwaardendie hun worden gesteld.
De arbeiders zijn menschen, hoofden van ge-
zoo licht met al hun loe-
en goederen kunnen
r de arbeidsmarkt het
TEN.
dennep f20 a 22,
>0 kilogoeboler
er half kilo- kaaa
overloopers f8*
>eiea f 250 a 280
wrzen f90 a 100,
en 85 a 90 ct, per
schapen f30* $6,
5,00, peeren f 5,00
ter* f 1,10 per hec-
uks. De najaftrs-
jn er toch nog eu-
woerd 55 partijen,
lualileit.
voor Engeland 21
f 5 a 14, nuchtere
evoerd2 paarden,
Ivoren, 2 nuchtere
437 varken», 115
2 de qual. 62 ot.j
1. 85 et.; ichapon
or Londen 46 tot
ial. f 64 en 3de
sche f7,00 per 100
laamsche f 9,00 a
rmaassche f 8,601
ihe f 7,80 a 8^0,
NoordBr*b*nt»obe
Elakkeesche en
dito mindere f 6,00
ito mindere f 6,00
X) a 5,80, lange en
230 per 8100 Lite,
eeuwache f 8,70 a
85
1» l*».
il «1%
72%
96’/,.
89%
86
16'%.
12
46
102
81%
79’/.
De //arbeiders-quaestie” gelijk ieder haar
noemteene der groote maatschappelijke quaes-
ties van onzen tijd, verkeert tegenwoordig ook
in ons vaderland in eene zeer gelukkige phase.
De groote schrik voor werkstakingen, welke
nog niet lang geleden ieder om het hart sloeg
is vrij wel getemperd, en in Nederland althans
is het vertrouwen op den ordelievendeu zin onzer
arbeidende klasse bevestigd.
Waardoor?
Door dat de arbeiders (ieder weet wie onder
die woorden te verstaan zijn) als het groote
middel vvor hunne lotsverbetering hebben aan
gegrepen de coöperatie.
Met geestdrift bewegen zij zich op dat gebied.
Coöperatieve winkelvereenigingen vooral ver
rijzen schier overal.
Voor coöperatieve voorschotbanken tracht men
den weg te bereiden.
Op de coöperatieve vereenigingen van arbei
ders tot ondernemen van daartoe geschikte tak
ken van industrie begint men te zinnen.
De groote grief der arbeidende klasse is hare
te groote afhankelijkheid van het kapitaal. Zij
begrijpt weldat het kapitaal op zich zelf geene
vijandelijke macht tegenover haar is. Daaren
tegen. Hoe zouden al die groote ondernemingen
waarin de arbeidskracht haar werkterrein vindt,
wanneer er
1 enkeleof van
ze oprichtten en onder
in en heethoofden hebhen
dwaalweg Willen brengen
rsoonlijk eigenbelang) en hen
den vorst, nog tijdig
van den indruk die
het proces Von Arnim op hem had gemaakt
doch men aarzelde om te geloovendat de
schuld alleen bij den Rijksdag lag. Men wilde
aan het votum van dat lichaam geene beteeke-
nis hechten belangrijk genoeg, om het besluit
van den premier voldoende te rechtvaardigen.
Toch heeft de afloop van den crisis bewezen,
dat ontevredenheid over de houding der meer
derheid in den Rijksdag, die alvorens over het
bekende besluit te stemmen niet de meening
van den Rijkskanselier had gevraagdde hoofd -
aanleiding is geweest.
Of was het toevallig en moet het meer aan
den persoonlijken invloed van den Keizer en
den Kroonprins worden toegeschreven, dat, na
de aanneming met overgroote meerderheid van
het zoogenaamde rgeheime fonds,” waaraan door
een lid der Natinaie partij de quaestie van ver
trouwen was verbonden, Von Bismarck op zijn
besluit was teruggekomen? Waarlijk, in plaats
van zich over de houding der meerderheid te
beklagen, mocht de Vorst wel roemen in hare
groote volgzaamheid, ook nu weder zoo duide
lijk gebleken. Von Windhorst, de aanvoerder
van het centrumhield tot het laatste oogen-
blik den strijd vol. Hij kou echter niet meer
dan 79 stemmen voor zijn voorstel, om het
geheime fonds op te beffen, bijeenkrijgendaar
onder waren enkele sociaal-democraten.
Nadat de begrooting voor Elzass-Lotharingen
afgedaan en, niettegenstaande de bestrijding der
Elzasser ledendie het vooral op het verbe
terde onderwijs gemunt haddengoedgekeurd
was, ging de Rijksdag uiteen.
Zooals bepaald was, is Zaterdag jl. het von
nis over Vou Arnim door het Berlijnsche Stadt-
gericht uitgesproken. De hoofdbeschuldigingen
van ambtsmisdrijf en het ontvreemden van oor
konden zijn niet gehandhaafd.
Daarentegen is de graai schuldig verklaard
aan het verstoren der openbare orde door het
e aanvoer van vee
mals vorige weken
t dan tegen lager
100 265, mindere
a 200, piaken f 40
kilo 50 6 68 ct,
die van 70 i 80
i van 6 8 weken
zijn teruggegeven en veroordeeld tot drie maan
den grvcngeniwtraf en de kosten nn het ge
ding. Als verzwarende omstandigheden werden
bijgebracht de waarde der verduisterde stukken
en de hooge betrekking, die de beschuldigde
bekleedde; ale verzachtende: het teruggeven
der stukken en de langzamerhand veldwinnende
gewoonte van diplomaten om zich stukken uit
de archieven toe te eigenen. Geen der beide
partijen is echter over deze uitspraak tevreden:
zoowel het Openbare Ministerie als de veroor
deelde zullen in hooger bero°p komen bij het
zoogenaamde Kammer gericht.
Naar de Kofn. Zeitung uit Bayonne meldt,
is de Mecklenburgsche bnk Gustav eenigen tijd
geleden door de Carlisten in de bocht van Gne-
taria beschoten niettegenstaande zij de Duitsche
en de noodvlag had geheschen. Toen zij den
volgenden dag nabij Sarau op strand liepheb
ben de Carlisten zich van niets dan de lading
meester gemaaktterwijl de schepelingen met
groot gevaar ontkwamen. Het blad voegt er bij,
een parlementair is afgevaardigd. Eene
bijdrage wellichtdie vreemde tusschen-
in de zaken van Spanje op den langen
duur onvermijdelijk zal maken. Berrano's optreden
toch waarvan zooveel goeds verwacht weraheeft
tot nog toe niets uitgewerkt. Integendeelhet
bericht uit Madriddat sinds 9 dagen geen
post aldaar is aangekomen doet vermoedendat
er niet veel goeds te vermelden valt. Van Cal-
listische zijde wordt gewag gemaakt Van eene
nieuwe nederlaag, die de Republikeinen bij
Casedo zouden geleden hebben.
In de Nationale vergadering van Frankrijk
schijnt alle lust tot werken te ontbreken. Het
eenige belangrijke besluit, dat in de laatste dagen
genomen werd is de opdracht aan eene com
missie tot samenstelling eener speciale wet voor
het beheer der kolonie Algerie. De vervolging
tegen het Bonapartislische comité van het be
roep op het volk is plotseling gestaakt. De Mi
nister van Justitie weigert de stukken op de
instructie betrekking hebbende over te leggen.
Niet on mogelijk zal de regeering zich over deze
onverklaarbare handelwijze in de vergadering
moeten verantwoorden.
De Italiaansohe president-minister heeft in
den Senaat gelegenheid gehad zijn programma
te ontvouwen. Aangaande de belastingplannen
der regeering verklaarde hij dat zij trachten
zou overeenkomstig de Grondwet belastingen te
heffen in evenredigheid van het vermogen der
bevolking. De kerkelijke politiek der regeering
waarborgde de noodige vrijheid voor de kerk
mits deze van haar kant de wetten en rechten
van den Staat eerbiedigt.
Het wetsontwerp tot betere verzekering der
openbare veiligheid op Sicilië zal vermoedelijk
met dien algemeenen bijval vinden waarop het
aanspraak moest maker.. Of de omstandigheid
dat Minghetti vau de aanneming van dat ont
werp eene kabiuets-quaestie gemaakt heefthier
van oorzaak isis niet geheel onmogelijk.
Het is thans zekerdat weldra eene tweede
conferentie, als vervolg op het bekende Brussel-
sche congresdoor Rusland zal bijeengeroepen
worden. Engeland heelt ook nu weder gewich
tige reserve gemaakt.
In de Qrieksche kamer van afgevaardigden
is eeu conflict ontstaan tusschen de Rechter- en
Linkerzijde waarvan het gevolg is geweestdat
de leden van-laatst^enoemde partij allen de ver
gadering verlaten en' bij den koning hun beklag
hebben ingediend. De overblijvende leden vormen
geen genoegzaam getal om een wettig besluit te
nemen.
De arbeiders zijn i
zinnen, die zich niet
behooren aan personen
verplaatsen daarheen waar
voordeeligst is», als het kapitaal wordt verzonden
naar alle einden der wereld, waar het de meeste
winsten denkt te behalen.
Dit zijn een paar omstandigheden, en zoo
kunnen er vele andere zijn.
Doch omdat de arbeiders menschen zijn, geldt
ook bij hen de regel, dat waar de enkele menseb
te zwak is, de vereeniging van verschillende
enkelen die zwakheid omzet in kracht. De ar
beiders hebben de beteekênis begrepen der oude
vaderlandsche spreuk, dat eendracht macht maakt.
Zoo is de coöperatie, de samenwerking ge
boren, zoo is zij georganiseerd geworden. Man
nen van studie en toewijding hebben de grond
slagen der coöperatie wetenschappelijk vast
gesteld. Allerlei proeven zijn genomen, voor
het grootste gedeelte met gunstigen uitslag, en
met belangstelling volgt ieder de nieuwe stap
pen op dit gebied. Bladen voor coöperatie,
congressen voor coöperatie houden de belang
stelling, de geestdrift levendig. De ernstige be-
studeenng van dit middel lot verbetering van
den toestand der arbeidende klassen, is bloeiender
dan ooit.
Vrije werking der coöperatie.
Zietdaar de kracht, waarvan men thans den
invloed nagaat en wil afwachten.
Van den wetgever vraagt men
hij de coöperatie voldoende beschermen
de coöperatieve vereenigingen het recht van
standig optreden ih de maatschappij verleenen
zal. Inmiddels tracht men andere belemmerende
en drukkende instellingen weg te ruimen. Twee
•tappen zijn in die richting gedaan. In 1872
werden de strafbepalingen tegen arbeiders-coa-
lities affceschaft; en de vrijheid tan werken tegen
iedere gewelddadigheid in bescherming genomen.
In 1874 werd de kinderarbeid aanmerkelijk be
perkt.
En ziet, terwijl in den grond ieder ingeno
men is met de richting, die werd gekozen
staat op eenmaal Dr. Kuyper op, en in eene
zijner prachtige redevoeringen, in die, welke hij
hield bij de behandeling der begrooting voor
Justitie, vraagt hij den Minister, dat zijne Ex
cellentie moge indienen *een wetboek voor den
den titel van het boek met gulden letters
“op” maar van ^bi/iwn was het wit papier;
Daarom echter willen wij de waarde zijner
hulp niet miskennen. Dr. Kuyper wil, wil
vurig de arbeidersbeweging mede ten goede ont
wikkelen. Vele liberalen, die zich van het ego
ïsme der bourgeoisie hebben losgemaakt, mogen
hem de hand reiken. Maar hun eerste werk
zal behooren te wezen hem wat kalmer te stem
men, wat practischer te maken, hem te dwin
gen voor nevelen en woorden scherp geteekende
gedachten te geven. En, wanneer men dan
eens over die gedachten gaat samenspreken zal
het blijken dat Dr. Kuyper naast die hervor
mende liberalen staat.
Indien do uitslag anders is, dan ja dan
zal Dr. Kuyper ons zijn tegengevallen, dan zal
ons boven alles zijn tegengevallen de ernstdien
wij in hem verwachtendan zal hij gebleken
zijn een woordenpraler te zijn, die redevoerin
gen houdt, naar welke niemand meer zal luis
teren, hoe schitterend ze zijn, ihaar dan zal
hij den naam van staatsman voor goed heb
ben verbeurd,
Vooreerst echter hopen wij nog het beste.
De hervormingsgezinde liberalen mogen alzoo
Dr. Kuyper volstrekt met loslaten. Maar
zij moeten hem dwingen de i’s te schrijven met
flinke punten er op.
Had de DllitSOhe rijksdag kunnen
betreffende de inhechtenisneming van rijksafge-
vaardigden tijdens de zitting zou hebbenzeker
hadden de leden zich tweemaal bedacht, alvo
rens hunne stem vóór de motie uit te brengen.
Terwijl de vergadering zich den volgende® dag
bezig hield met het voorstel in tweede lezing
goed te keuren, ging het bericht rond dat
Von Bismarck zijn ontslag als Rijkskanselier
had ingediend: een bericht, naar men denken
kanwel geschikt om sensatie te maken.
Algemeen verdiepte men zich in gissingen
wat de aanleiding kon zijn voor dit geheel on
verwacht besluit. Men sprak van een nieuwen
aanslag op het leven van
door de politie ontdekt;
J ustitie,
arbeid.”
//Ziet, zoo was de zin zijner woorden, in de
wereldgeschiedenis heeft telkens iedere stand, die
zelfstandig werd en zich boven den ouden dunk
verhief, zijne rechten georganiseerd, zijne wet
ten gemaakt. Toen de geestelijkheid heerschte,
erlangde zij haar kerkelijk of kanoniek recht.
Toen de adel was opgekomen, werd het leenrecht
ingevoerd. Toen na de Fransche revolutie de
burgerstand zich een zelfstandig bestaan had
veroverd, kreeg zij haar burgerlijk-, haar han-
delswetboek en hare scheepvaartwetten. Weina,
thans is de vierde standde arbeidende stand
aan de beurt. Ook deze vraagt zijn wetboek,
en de Minister van Justitie is de man die het
moet indienen.”
Wondervreemde vraag. H istorisch, dit merkte
o. a. Mr. Van Houten zeer juist op, was de
uiteenzetting van Dr. Kuyper verre van juist.
De arbeid is immers juist vóór de revolutie reeds
georganiseerd geweest m het gildewezen en ieder
weet, dat juist de tyrannie van dat Stelsel voorspoeden welke! gevolgen de aanneming der motie/
den vrijheidszin van het laatst der 18e eeuw L-1—a J- J- ««--l*-;--•:i—
is geweken.
Wat bedoelde Dr. Kuyper? Wilde hij zich
op eens aan het hoofd der arbeidersbeweging
plaatsen. Wilde hij de arbeiders afroepen van
bet vhelp u zelven” en van de mannen die
hen tot dusver daarbij hadden geholpen? Wilde
hij aan de bekwame leiders der sociale en eco
nomische beweging van onze dagen de teugels
uit de handen nemen en aan de arbeiders loe-
roepen ziet hier uwen redder
Dit meenen wij niet. Dr. Kuyper weet zelf
veel te goeddat zoo iets met eene enkele ne
velachtige redevoering in de Tweede Kamer toch
met geschieden zou.
Neen. Dr. Kuyper wil zich aansluiten aan
die hervoïimugsgezindendie ook voor de be
langen der arbeiders hunne stem in de parle
menten doen hooren. Dr. Kuyper staat naast
die liberalen, die met de oude pretensiën van den
dusgenoemden burgerstand willen brekenalsof
alleen hun belang het algemeen belang beheerschte.
Maar Dr. Kuyper is daarbij het slachtoffer
van zijn geestdnit en van zijn zucht om alles
tot stelsels, liefst tot historische stelsels te brengen.
Fluks is zulk een historisch systeem gemaakt.
Geestelijkheid,adel, bourgeoisie. Prachtige trilogie.
Elk van deze van een bijzonder recht. Nu de
vierde stand. Ook deze eischt dus zoodanig
recht, en het wetboek voor den arbeid” is het
tooverwoord geworden.
Het wetboek voor den arbeid, alsof, om nu
eens iets te noemen, in de algemeene burgerlijke
jyetgeving de verhouding tusschen arbeiders en
meesters niet geregeld was.
Of wil Dr. Kuyper die regelen wijzigen?
Wil hij misschien den rechtstoestand der
coöperatieve vereenigingen geregeld hebben?
Wil hij den kinderarbeid nog meer beperken?
Neen, dat klinkt alles veel te eenvoudig.
Maar //wetboek voor den arbeid”, dat zegt veel
meer.
Neem niet kwalijk Dr. Kuyper,
zegt veel minder. Dat groote woord
achtig en blijft nevelachtig. Gij zegt ook te
gen de coöperatie bezwaar te hebbenomdat dit
middel niet in alles voorziet en het eigenlijk
de ongelukkigsten de minst ontwikkelden toch
niet helpt. Maar veel liever eene coöperatie,
die in elk geval velen, dan eene verzameling
van nevelen, en dat is uw vwetboek” nog, die
niemand helpt.
Dr. Kuyper verdiende dan ook het antwoord,
dat na zijne rede te hebben gehoord, inderdaad
niemand d&t wetboek zoude kunnen samenstellen.
Weet ge wat het eigenlijk was?
Dr. Kuyper maakte een prachtband en drukte
