ZONDAG 4 APRIL.
WEEKBLAD VOOR DE KRIMPENER-, ALBLASSER- EN LOPIKERWAARD EN OMSTREKEN.
S. W. N. VAN NOOTEN,
Onze Geschiedenis en de j
Volksschool.
BUITENLAND.
OVERZICHT.
BINNENLAND.
SCDOONIOVENSCIE COÜBAÏT
I
op
W1
en
als
laar
arm
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per driemaanden ƒ0,70.
Franco per post door het geheele ryk 0,80.
het P taschfeest werd op niet
r eene
die nog
i Arthur
van de
eer goed dan kwaad
den pretendent. De
in het midden liggen
voor Don Carlo»,
leden Vrijdag
een post later
Prys der Advertentiön Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere
regel meer 0,40. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
Alle binnenlandsohe AdvertentiSn waarvan de I
plaatamg DRIE MAAL wordt opgegaven, worden I
•leekte TWEE MAAL in rekening gebracht.
Welk doel stelt zich de lagere school voor,
met het opnemen van "de beginselen der ge
schiedenis” onder de verplichte' leervakken
Het kan haar streven niet zijnvan de leer
lingen volleerde historici te maken. Vooreerst
zou zulks dwaasheid zijn, wanneer wij letten
op den leeftijd van hen die de schoolbanken
bezetten ten tweede wordt dit reeds aangednid
door het woord beginsel en. Ook niet bij
voorkeur zich bezig te houden met historische
kritiek, om dezelfde reden.
Het voorgestelde doel is drieledig.
1°. De kinderen moeten bekend gemaakt wor
den met de voornaamste feiten uit de geschie
den!» des vaderland»opdat zij wetenlangs
welken weg onze staat geworden is wat hij
thans is.
2°. Uit het verband der feiten moeten zij
tot nadenken worden gebracht over oorzaken
en gevolgt
3°. la
ding, 5
worden
te wekken.
Op die wijze wordt rekening gehouden
de eischen der paedagogiek in het algemeen
die de vormende kracht en den zedelijken in
vloed van elk leervak bepalen. De geschiedenis,
volgens een definitie, die wij allen indertijd
van buiten hebben geleerdis een aaneenge
schakeld verhaal van gebeurde zaken. Welnu,
de onderwijzer verhale slechts wat gebeurd i».
Zorge, dat zijn verhad begrepen wordt, en dat verwekt, die alle«
het verhaalde in het geheugen be* aard blijve I ting kan brenger
op welke wijze dat meet hij zelf weten. D;vooroordeelden
Voor scherpe karakterteekening, het stok
paardje der bijzondere-school-manneni» in
de inrichtingen van lager onderwijs geen plaats.
Geef den leerling hoofdfeilende appnciaüe van
karakters en beginselen is een quaestie van
tateren leeftijd. Als de school hem met de
voornaamste gebeurtenissen in kennis heeft ge
steld, en hem lust heelt ingeboezemd om later
zelfstandig zich toe te leggen op het verzamelen
van meer en veelzij liger kennis op dat gebied
dan heeft zij haar taal? volbracht.
De tachtigjarige oorlog, bij voorbeeld, is een
feit. De godsdienstvervolging en het inbreuk
maken op verkregen rechten door een vorst die
deze landen als een wingewest van Spanje wilde
regeeren, gaven er aanleiding toe. Niemand kan
zulks loochenen. Met kinderen van 8 lot 14
jaar de quaestie van het recht tot den op-
stand haarfijn uit te pljnzen, is overbodig, of
ineer dan dat, onpr.ictisch, omdat dit hou be
grip te boven gaat. Dat Prins Willem van
Oranje de grondlegger is geweest van ons on
afhankelijk volksbestaan, moet ieder kind we
ten: welk beginsel hem aandreef om zich
te verzetten tegen de staatkunde des Konings,
ligt buiten den gezichtskring der lagere school.
De tragische dood van Oldenbarnevald, van de
De Witten, zijn historische feiten die in de
school verhaald moeten worden, ook al weet
men dat de leerlingen niet genoeg ontwikkeld
kunnen zijn om zich een zuiver denkbeeld te
maken aangaande de Staatkunde der genoemde
ihannen. Als gij den jongens verhaalt van
het kloek gedrag van Mart» n ilarpertsz. Tromp
bij Duins, dan klopt hun hart van geestdrift
uoor dien*echten Hollandscheu Zeeman, en het
zal niet bij hen O| komen hem een opstandeling
te noemen tegen zijn wettigen Koning. De zelf
opoffering van Van Speyk wekt steeds hun be
wondering, ook zonder dat angstvallig is onder
zocht of de Belgen al of niet in hun recht
waren toen zij zich aan het g> zag van Koning
Willem I onttrokken. De ontvluchting van
Hugo De Groot blijft steeds hun belangstelling
waard, al zijh zij niet in staal te bcoordeelen
of hij op goede gronden tot levenslange ge
vangenis op Loevestein was veroordeeld. De
gestalte van Albrecht Beding was eerbiedwaardig,
I en blijft dit nog, nadat Prol. Van Vloten hem
als een heftig partijganger heelt doen kennen.
Waar twee uitstekende geschiedschrijvers, G roen
Van Prinsterer en Motlev, gelijk de/er dagen
nog is gebleken, gansch verschillend oordeeien over
ijn patroon,
oost al weg weze
al wachten Ee
>t zijn aoon en zijn
g was, morgen ben
rijt; ze hebben hem
onfraters te Z. V at
sn volgde ha«r zuster
)aar kwam Rienslra
andere hoeren, en
zeide Lotje snel eu
n arm
vertrekt?
a met dien 4rtik van
len kannen vertolken,
x-r innig bekend zij
e jonge liefde eigen,
i; toewijding; heilige
gen 't kwade; levens
baar hem op als hij
roeide en dezen of
ak. Het gelaat van
traditioneelen knevel,
meisje en hoe schoon
it schrander profiel,-—
inelijkheidde kracht,
i’a gelaat. Hoe ern-
eer was hij van zijn
<<i werd? Hoe een-
Lotjes vader of aan
n, wat hij niet wist
■ogen rusten op haar
- ohoe boel anders
ouden zij wellicht als
n. Doch neen! Hij
i reden zou hij ont
in rond. Toch beefde
ij nu maar altijd door
vliet, met de schadu
wde golven en beider
tjd tot tijd elkanders
fel ijk was dit oogen-
ter werèld had zij dit
l haar arm om haar
wijde Daniëlla, inde
goeden vader en blij
er haar Frans en
niemand het hoorde,
vloed Zij schrikte
kom, meisjes, een
tje droomt geloof ik.
i. Lotje stemde spoe
lt bariton en bij den
tra op zijn roeispaan
.sstem, dat de meisjes
wreef in de handen,
ken en toen het lied
uit: »nog meer,jonge
i uit dc jonge harten
i deden zij de zachte
n zij de geesten aan.
erug en zongen. Lotje
r zilveren stem vloeide
er samen om zich op
a het lied, die zacht
t geheele gezang als
t een uur! welk een
welk een weelde voor
een kracht liefheeft,
Ir der feeën door den
Uitgevers.
I .Ui :'r k.I tü'i'K :l H i|H i'! in i i.
stellen van historische figuren in een traditioneel
gewaad. Daardoor werd hel oordeel reed» voor-
loopig verduisterd, en velen mijner lezer» zullen
weten welk een moeite het hun heeft gekost
om die eerste mdrukken door betere te ver
vangen. Een onoordeelkundig onderwijs in de
geschiedenis is oorzaak geweest, dat onveran
derlijk Karei De Stoute een roekelooze vech
tersbaas, Egmont een vlekkelooze martelaar,
Granvelle een soort van staalkundige Mephis-
topheles, Alva een bloedgierige hyena, Maunt»
een onverzettelijke stijfkop werden genoemd.
Soortgelijke qualification, die in onze jeugd vrij
algemeen gangbaar waren, moeten zorgvuldig
vermeden wordenmen dringt daardoor den leer
lingen een oordeel op dat misschien heel on
juist is, en dat hen in elk geval bemoeielijkt
in het vormen van een eigen oordeel. Alge-
ineene feitenkennis
waarop on»
Bouwd, en
kundig ont’
overtuiging moge zijn, ook hierbij de neutrali-
jg op eenmaal Johanna
noemen als zulk een
ingeslagen. Toch was
Lotje zat op eenmaal
id aan en was gereed
er nam het woord op.
vragen, 't Is niet goed,
dien dat de genoemde
jp de fabriek werkzaam
n als wijKarei Rien-
over deze zaak denken
snstra zeggen. Waarom
moet vader, voor ver-
entwil dat hij u spreken
)ben dat hij
n echtgenoote aan
lig en kalm uitzag i
toe en ging met hi
terwijl hij zijn
’t I eerlijk roeitochtje
kon haar geluk toch
t A as inaar goed dat
om te radenwaarom
zingen op het water
vun mijnheer Rienstra,
Daniëlla spraken; om
zuster zoo dankbaar
;en en verholen span-
elen dag van vervuld
was zij er van vervuld
En toen de gewichtige
•eder naast haar vader
egenover haar die haar
3 zij wel een weinig,
fehjke beelden en ge-
>ets alledaagse!) te zijn
enstra, dc vrije Fnes
de familie van zijn
i haar voor te komen
en geprezeh had. als
ij verkilde op de ge
el dan werkelijk nog
er en niets meer was
Maar dan beurde zij
laat werd hooger ge-
üet zoo peinzend meer;
was en bleef met hem.
n om de teetafel zaten;
leur in ’thuis vallen,
neer dan ik u zeggen
ilde zeggen, moê en
ijk op Johanna’s plaats
ar moeder morgen
mij vragen, hij is’t...
hevige aandoening haar
Ier leunen.
iet af, maar een diep
ik. Johanna was zeer
bij haar moeder gaan
R en vleiend fluisterde
//Het Openbnar onderwijs is niet neutraal,
jen kan niet neutraal zijn. Het niet ter sprake
brengen van meeningen, die ons dierbaar zijn
is reed» een partij kiezen tegen deze en het
zoogenaamd kleurloos lichtwaarin sommige
waarheden door de openbare school worden ge
plaatst, is juist oorzaak, dat de jeugd wordt
opgeleid tot een soort van verwaand scepticisme,
dat zijn hoogste kracht zoekt in ontkenningen.”
Niet waar, lezers een soortgelijke redeneering
is de cirkelbaan, waarin zich de bestrijders der
staatsschool bij voorkeur bewegen. En a|q wij
hun dan vragen, of er ook bij geval Christelijk-
historisch lezen, schrijven, rekenen, vormleer,
enz. of Katholiek dito bestaat, dan blijven zij
gemeenlijk het antwoord schuldig, maar bewaren,
vooral in den laatsten tijd al de kracht hunner
argumenten voor het leervak, dat onder letter
van Art 1 der Wet van 1857 is opgegeven de
beginselen der geschiedenis.
rHoe kunt gij,” zoo vragen zij, //in uw
scholen het voorschrift niets te leeren te
doen of toe te laten, wat strijdig is met den
eerbied verschuldigd aan de godsdienstige be
grippen van andersdenkenden hoe kunt gij
dit handbalen met betrekking tot 4e geschiede
nis, terwijl het toch van algemeene bekendheid
is, dat zoowel anti-revolutionairen als clericale
Katholieken dc historische gegeven’ uit een
gansch ander oogpunt beschouwen en geheel
anders wnardeeren dan gij, liberalen en conser
vatieven of hoe gij ook besten moogt, voor
standers van neutraal onderwijs? Hoe is het
mogelijku op een neutraal standpunt te plaat
sen wanneer het feiten geldt als bijvoorbeeld de
opstand tegen Spanje, de kerkelijke twisten tij
dens het bestand, en persoonlijkheden als Willem
van Oranje en de overige hoofd figure o van den
tachtigjarigen oorlog, Oldenbarneveld en anderen?
Hóe is het mogelijk Prof. From, Mr. Groen van
Prinsterer en Dr. Nuyen» in één kamp te doen
samen wonen
Die vraag beeft werkelijk eenigen schijn van
gegrondheid. Zekerhet is ónmogelijk uit de
meeningen der drie genoemde historieschrijvers
één amalgama te maken dat als neutrale ge-
schiedenis-beschouwing dienst kan doen. Maar
met het opwerpen dier quaestie hebben onze
tegenstanders ons volstrekt niet schaakmat ge
zet zooals zij zich misschien verbeeldenen
ik geloof, dat het zeer goed mogelijk i» hun
tegenwerpingen te wederleggen.
Hetgeen wij tullen trachten te doen bij deze.
Wij moeten voorop zetten, dat het ondoenlijk
is, alle bijzondere begrippen al zijn zij nog
zoozeer in strijd met het fe.telijk beslaande,
recht te doen wedervaren. Als een Katholiek
zich ergert, dat zijn kind in de school Italië
een koninkrijk boort noemen met Rome
tot hoofdstad, terwijl de Kerkelijke Staat,
waaraan hij, Katholiek, zich blijft vastklemmen
met met erkenning van het fait accompli,
in 't geheel met wordt aangeduidwanneer hij
op dien grond bijv, protesteert tegen de
openbare-schooldan kunnen wij niets anders
doen dan de schouders ophalén en hem met
zijn proleet laten staan. Evehzooals de anti
revolutionairen het wrakendat in de volks
school van natuurwetten wordt gesproken die
zij niet als vast en onv<randerlijk erkennen,
met het oog op de wonderen, dan mogen wij
op dien grond bun eischen niet billijken.
Niemand, wie ook kan of mag begeeren dat
zijn zienswijze als de absolute waarheid wordt
verkondigd.
<Accoord I” roepen onze tegenstanders in ver
bazende eenstemmigheid//en daarom nog
eensaan ons de schoolopdat o n ze over
tuiging onzen kinderen ten'erfdeel zij!”
W aarlijk als elke speciale ineening de be-
jen.
De voorbeelden van deugd van volhar-
van vaderlandsliefde moeten hun levendig i
i voorgesteldom hen tot navolging op
moet de grondslag zijn
ge’
een
iderwijzer, welke ook zijn persoonlijke
i overtuiging iüügc Zijii, ook hiérbij de neutrali-
met teit met kan in acht nemen.
De strijd tegen het onderwijs in de geschie
denis in de openbare volksschool heeft wel iets
van vechten tegen windmolen». Men volgt
daarbij een tactiek, die niet eens behendig is:
aan de school onpaedagogi-che eischen stellen,
en dan zich beklagen, dat aan die eischen niet
wordt voldaan. Op die wijze wordt een agitatie
verwekt, die alleen onnadenkenden in verwar-
;nwanneer men met een on-
1 blik het onderwerp van den
strijd bekijkt, dan zal men spoedig tot de over
tuiging komen dal onze volksschool van zul kg
tegenstanders weinig gevaar te duchten heeft.
Ten minste, als de verdedigers niet in
slapen op hun post 11e.
Een schrandere bol, die uit de berichten welke
in den laatsten tijd uit Spanje tot ons kwa
men, met juistheid kan opmaken hoe de zaken
daar gesteld zijn. Schenkt men geloof aan de
mededeelingen uil Madrid, dan zou er van het
Carlistische leger al heel weinig meer zijn over
gebleven, daar eiken dag de onderwerping van
voorname hoofden, tal van minderen en ver
deeldheid onder de overgeblevenen gemeld wordt.
Raadpleegt men daarentegen de berichten uit
Carlistische bron, dan is er, ja, een enkele
ontrouw geworden, doch overigen» heeft Ca-
brera’s aival en manifest
gedaan aan de zaak van
waarheid zal ook hier wel
en dit is al kwaad genoeg
indien ten minste de rtgeenng van haar oogeu-
blikkelijk voordeel weet gebruik te maken. En
dit i» noodig, want vftege teekenen doen zich
voor. Terwijl de verschillende partijen, het
lange wachten moede, trots de maatregelen van
onderdrukking, de hoofden beginnen op te ste
ken, treedt dc onlangs van Cuba teruggekeerde
luitenant generaal Concho als beschuldiger op
van den tegenwdórdigen Minister van Oorlog
Jovellar. In een adres aan den Koning betoogt
hij, dat het gebrek aan tucht in het leger op
Cuba een gevolg is van het wanbeheer zijns
voorgangers, Jovellar.
Ook op Rome valt niet al te zeer te reke
nen, sinds Alfonsu» aan Mac-Mahon en Bis
marck de orde van/het Gouden Vlies geschon
ken beeft. Het Pauselijk orgaan, de Obaerta-
tore Romano, dat eerst zuo ingenoinen was met
den nieuwen Kuning, valt hem nu daarover
heftig aan. Vooral de onderscheiding aan //den
grootsten vijand der Katholieke kerk” heeft
wantrouwen gewekt. En toch, wie weet hoe
onschuldig die beleefdheid was, tegenover den
man, die met de Gustav quaestie voor een deel
Spanje» lot in handen had! Die quaestie schijnt
nu uit den weg geruimd. Spanje mo t als
schadevergoeding 1 1.000 thalers aan Duitsch-
la id u ilk cere n.
Mocht dit ook
voretgwi *w4w, beraamt deze al wader nieuwe
maatregelen. Thans zou het voornemen bestaan
om al de overgebleven kloosters, voor zoover
de leden zich met uitsluitend met liefdewerken
bezig houden, op te heffen. Met dat al wordt
eiken dag het gevaar dreigender, dat de strijd,
die zich tot nog toe’ binnen de grenzen van de
verschillende landen bepaalde, een internationaal
karakter aanneemt. Reeds maakten we melding
van de vertrouwelijke gedachtenwisseling, die
plaats had tu’sclicn de Kabinetten van Pruisen
en Italië over de vrijheid die den Paus gelaten
is om oproer te stoken in andere landen. Het
Journal de Pari» spreekt thans van eene nota,
door Von Bismarck aan den Minister van Bui
ten landsche Zaken van België gezonden, over
den ongepasten toon, door de clericale bladen
daar te lande tegen Duitschland gebezigd.
Waarlijk men behoeft niet Pessimistisch te
zijn om te vreezen, dat de kerkelijk staatkun
dige strijd, die op zijn hevigst in Duitschland
gevoerd wordt, eerlang tot eenig internationaal
conflict zal aanleiding geven.
Het Engelsoho lagerhuis heeft in zijne
laatste zitting voor de Paaschvacantie de ver
zachte uitzonderingswet voor Ierland aangeno
men. Een der afgevaardigden heeft in diezelfde
zitting het voornemen te kennen gegevenom
na de vacantie een voorstel in te dienen tot
erkenning der Carlisten al» oorlogvoerende partij.
De stilte van b“’ D-—i.r„„.. —4 --
zeer stichtelijke wijze afgewisseld door
talrijk bezochte meeting van lieden, dk
altijd de wegens bedrog veroordeelde i
Orton voor den wettigen erfgenaam der Tich-
borne» willen dien do irgaan. Natuurlijk werd
zij bijgewoond door het bekende parlementslid
Dr. Kenraly.
In Frankrijk begint de partij van Oam-
betta ongeduldig te worden. Zij wacht nog
steeds te vergeefs op de daden der nieuwe
regeering. Het ergert haar, dat Buffet telkens
op nieuw aan ieder die het hooren wil, de stel
ligste verzekering geeftdat de staatkunde der
regeering eene zuiver conservatieve zal zijnen
dat hij er zich toe bepaalt om het verspreiden
van Bonapartistpche blaadjes en portretten tegen
'te gaandoch de talrijke keizersgezinde prefecten
op hunne posten laat. Het blijkt du» nu reeds,
dat de uiterste linkerzijde zich in hare verwach
tingen omtrent de nieuwe regeering bedrogen ziet.
Het liberale dagblad Le temp» heeft beter ge
dachte omtrent de jonge republiek. Het doet
uitkomeii hoe hemelsbreed de tegenwoordige
republikein van den vroegeren verschilt. De
moderne republikein zegt het blad heeft ge
leerd rekening te houden met den tijdhij ia
geen revolutionair meermaar een politicus
d. i. iemand die de zaken neemt voor *t geen ze
zijndie zich niet schaamt voor moeilijkheden
uit den weg te gaan en geduld weet te hebben.
Wat de regeering wil zal spoedig blijken uit de
circulaires, die de ministers van Justitie, Dufaure,
en van Binnenlandsche Zaken, Buffet, eeratdaag»
zullen uitvaardigende eerste aan de Procureurs
generaal de tweede aan de prefecten. Naar men
verzekert worden de laatMen daarin aangemaand
zich te gedrag**!! overeenkomstig de staatkunde,
nedergelegd in de constitutionsele ontwerpen.
Niettegenstaande er nog g<?en sprake i» van
ontbinding der tegenwoordige vergadering en
dus nog minder van algemeene verkiezingen
zijn de Bonapartisten onder de leiding van
Rouher reeds druk bezig met het terrein te
bereidenzij zullen daarbij echter rekening
houden met de tijdsomstandigheden en hunne
gevoelens zooveel mogelijk trachten te ma’keereu.
De Kamers in Griekenland zijn deze week
geopend om waarschijnlijk spoedig weder gesloten
te worden. De oppositie toch blijft weigeren de
zittingen bij te wonen zoodat men niet in staat
i» een wettig b sluit te nemen. Gelijke toestand
van gemis aan samenwerking tusachen regee
ring en vertegenwoordiging bestaat nu reeds m
4 andere landen ian Europanl. Servië
Denemarken, Zw»den en Noorwegen,
in Griekenland is zulk een toestanl trouwens
niet» ongewoons, maar eer regel.
eigen oordeel. Alge
geschiedkundig onderwijs is
dan zie ik niet in wiarom
zegd kunnen worden. Het tegendeel i» echter
waar. Terwijl eenige bisschoppen te Fulda bij
een zijn gekomen om te beraadslagen op welke
wijze de strijd tegen de regeenng het best kan
voegdheid en Lel recht had zu h op algemeene
kosten een school te slichtendan zouden wij
in korten tijd al een zeer vreemdsoortige spraak
verwarring zien ontstaan.
Z. M. heeft, na afgelegd examen,
benoemd tot surnumerair bij het vak der poste-
