1875.
r. 316.
ZONDAG 4 JTTLL
Ij
BUITENLAND.
WEEKBLAD VOOR DE KRIMPENER-. ALBLAfjSER- EN LOPIKERWAARD EN OMSTREKEN.
5?1*
1027,
80’/,
921/»
*7.
BINNENLAND.
Vormenwaardeering en
vormendienst.
NOOTKN,
u.
61“/,,
>1
947,
5
7
56>/,
S. W. N. V.|
Ultg
ni>/.
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70.
Franco per post door het geheele rijk, 0,80
100
100
valt ook
deel van
Alia binnenlandiohe Advertentiftn waarvan da
plaatiing DRIE MAAL wordt opgegevan, worden
■lacht. TWEE MAAL in rekening gebracht.
is aan
die Toulouse en
□scheu eene zeer
elijke beraadsla-
setie. 7
b9. 7
3
5
7
6
3
3
5
5
6
7
5
6
6
6
5
M
3
3
5
5
5
00. 5
den'
•qde
3U-
inge
de Garonne
louse eu omstrek
honderden het
inzicht
latgene
'rmalen
larom
OVERZICHT.
voorzeker de
.ale partij in
irkteom t
bestuur te scheuk
e moest vaak aan
657u
65%
283 7,
597
142%
imaratol.
1 tot 26 Juni: 68
e Bol” 17 zalmen;
F kilo.
TEM.
pC
4
8
3
3
8
3
1816. 5
5
5
1000. 5
1000. 5
leen. 4}
7/69. 4
3
5
5
5
f
25 Juni.
62%
747/»
99>/.
128'/,
80
98’/,
IO»'/,
977„
SCHOONHDVENSCHE COURANT.
Flakkeesohe eu
dito zomer f 6,30
!0 k 6,20, lange en
per 2100 kilo.
«euwsche f 9 00 a
ten f 8,50 f9,10.
like nieuwe Zeeuw*
f 9,00 a 9,30, goe-
auwe f 7,30 a 8,20,
Taamache f 7,70 i
,msche winter sak-
,30. Overmaaaaohc
we Zeeuwsche en
00, gestort f 7,00
ie f 6,30 i 6,50.
■der f4,20 4,70,
wsche f 9,00
vermaassche f 8,25
she f 7,80 a 8,20,
N oord Brabant scho
100%
95»/,
89’/,
897.
7’A<
1017.
94
84%
157t.
100
54%
11%
85%
266%
241
>v. 5
iug. 5
til. 5
ct. 5
1854. f
860. H
Prys der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. In«a>
ding franco, en uiterlyk tot Zaterdags-voormiddags ten lOura.
zijne gedachten in den tooverkring van het I
schoone beweegt, ziet ze reiner, edeler terug-
keeren. De oude Grieksche wijsgeeren noemden I
altijd het schoone en het goede in éénen adem.
Is het goede ook iets anders, dan wat zedelijk
schoon is
De vorm treft het eerst; alles wat wij waar
nemen wordt bij ons ingeleid door den vorm.
Maar de vorm is vorm en de inhoud ligt er
achter. Naar den inhoud moet de vorm trek
ken, bij den inhoud moet hij passen. Is dit
een eisch der schoonheidsleer, d m zal de waar-
deering en de bestudeering van den vorm ook
leiden tot een dieper doordringen in het wezen
der diigen.
Dit geldt evenzeer hem die de vormen schept,
als die ze ziet.
De breede, strenge architectonische lijnen van
het hospitaal doen u verwijlen bij het stemmig,
edel en grootsch liefdewerk binnen zijn wanden.
De hoog opgaande gewelven van het kerkge
bouw herinneren aan de verheven, eindelooze
behoeften van wie er samenkomen. Zoude
iemand een passende poort met hekwerk kun
nen ontwerpen voor den ingang eener begraaf
plaats, zonder al den weemoed te gevoelen van
het vreeselijk lijden, dat daar door heen zal
gaan Zoo de décorateur een feestgebouw moet
versieren, zal hem dan de liefelijke of de groot-
sche beteekenis van dat feest ontgaan?
Neen, den vorm te kweeken, zonder in het
wezen der dingen door te dringen, gaat niet
aan. En toch mag aan ieder worden toegei
roepen: dringt door in het wezen der dingen.
Met hoeveel meer aandacht iemand de dingen
der wereld beziet en tracht te doorgronden, hoe
beter zijn leven besteed is. Aan diepte, met
aan oppervlakkigheid heeft de wereld behoefte.
Maar zij die onze borger- en professioneeie
scholen verlaten, zij die in de verschillende be
drijven en handwerken een zoo onwaardeerbaar
bestanddeel van de natie zullen uitmaken, zij
zullen in de wereld niet enkel hunne gereed
schappen vinden en de materialen, waarin zij
te werken hebben, zij vinden er ook menschen.
Sommigen zullen zij er naast zich vinden, An
deren boven zich, weder anderen onder zich,
enkelen tegenover zich. De vormenwaardeering,
welke zij door de beoefening der beeldende
kunsten vermogen te erlangen, kan hun ook in
hunne verhouding tegenover al die menschen
ten goede komen. De menschen zullen wel
doen door in hunne onderlinge verhouding de 1
vormen hoog in eere te houden. Tegen de
minachting dier vormen, eene minachting, he-
laas in veel te ruimen kring niet alleen geduld
maar zelfs als eene. soort van deugd beschouwd,
moet worden opgekomen met allen ernst. Het
is gebrek aan doorzicht, wanneer men der be-
leetdheid tegemoet; voert, dat zij de leidsvrouw
is der onoprechtheid en schijnheiligheid. vBeter
is het, zoo heet het dau, de menschen flink
weg de waarheid te zéggenzij weten dan wat
zij aan ons hebben.” Beleefde vormen verwijst
men naar de diplomaten, gelijk men die spot
tend teekent, boe zij met hun witte handschoenfen
en gt borduurde statierokken aan elkaar de staats
geheimen uil den zak stelen, terwijl zij buigen
als knipmessen. Doch dat is onware spotternij,
gestoken in liet kleed der deugd.
Vooreerst ontmoet men in de wereld eene
menigte menschen, aan wie men niet veel an
ders doet, dan voorbijgaan. Bij eene wandeling
op de straat is het de eerste keer en de laatste.
Misschien vragen zij ons den weg of het uur
van den dag of hoogstens eenig vuur van onze
sigaar. Tegenover dezen onbeleefd te zijn, zoude
kortweg onzinnig, grillig en voor hen zonder
eejiige reden hinderlijk'wezen. Juist onze yor-
men, onze manieren zijn het eenige wat dezen
van ons te zien krijgen. Waarom zouden zij
zich moeten ergeren aan onze lompheid?
De groote wereld met hare typit dooreen woe
lende menschenmassa’s, die ieder oogenblik on
verschillig langs elkaar heenstrijken en daarbij
niet zelden elkaar tegen het lijf kunnen loopen,
of met de ellebogen stooten en uit den weg
dutoen, wordt voor een groot deel door de macht
der vormen saamgehouden. Personen, die elkaar
onverschillig waren en onverschillig konden blij
ven, zijn mei zelden door gebrek aan vormen
verbitterde vijanden geworden. Meer dan eens
Het is
opleiding
len niet alleen voor de degelijkheid van weten
schappelijk onderwijs, maar ook voor lessen in
het teekenen en het boetseeren, d. i. voor be
oefening der beeldende kunst, in hoe eenvou
dige proportiën dan ook, gezorgd wordt.
Immers daarin hgt de erkenning der hooge
waarde van de vormen en door dat onderricht
tracht men diezelfde erkenning ook bij de leer
lingen te wekken
Nu is het van hoog, van overwegend belang,
dat zij die vormenwaardeering mededragen door
hun leven;, dat die waardeering hen kenmerke
én-in hunnen "arbeid èn in hunnen omgang.
Wij leven niet in de sprookjeswereld der
feeën; niet alles wat wij moeten zien •-
niet alles wat wij moeten hoorenw
De grillige natuur zelve stoort zich
Bevonderenswaardig mag voorzeker de gematigdheid
heeteawaarmede de liberale partij in Frankrijk
in dtn laatstee tijd samenwerkte, om aan het land
emde.ijk een geregeld bestuur te schenken.
Hare vaderlandsliefde moest vaak aan eigen
het zwijgen opleggenom voorshands alleen dat
te beoogen wat binnen het bereik la^. Meertn
bracht zij dat offer gewillig. Te meer is het dai
te bejammeren, dat een der woordvoerders of, juister
goaegl, bet enfant terrible der uiterste linkerzijde,
Louis Blancbij de behandeling van het wetsontwerp
tot regeling der verhouding tusschen de openbare mach
ten, een oogenblik van die goede gedragslijn afweek.
Met hartstocht bestreed hij het ontwerp dat naar
zijne meeurng aan defi president eene veel te uitge
beelde macht toekende en aan de republiek haar we-
rste rechterzijde bleef niet
1 ultra-legitimist, generaal
iplekwam zij op tegen dien eersten stap tot
der gehate republiek en wel in bewoordingen
lelijk voor het hoofd der regee-
„esloot den généraal het woord
j oppositie tegen het ontwerp alleen
iebtingen, euwat de uiterste lin-
paar leden dier partij
eene lang te vergeefs
de geheele linkerzijde
Op uittartende wijze daagd
len der quaestie van vertroi
rende dat zoolang hij aan het
ig te wachten wasnoch
noch in het personeel der
zegevierde echter de ge-
j weigerden de uitdaging
:te de duidelijke toeleg
het kamp der repubh-
serderheid m het
TEN.
ep f 21,00 a 22,00;
62 A 64 et., wei-
kaas f25 A 30,
loopers f 10 a 12,
a 12; vette kal-
e idem 7 A 10 gnl-
he Jammen 12,00
n f 5,00 A Q.00 per
tuks.
net vluggen handel.
;geu handelaange-
teit f 29 a 32,50,
1,15 k 1,22 per kilo.
1 voor Engeland 22
f 6 A 14. Nuchtere
lo.
Aangevoerd: 902
1, 41 nuchtere kal-
290 varkens, 80
t., 2dequal. 64 ot.j
tl. 75 ot.; schapen
tor Londen 50 tot
ual. f 58 en 3de
Z. M. heeft benoemd tot rechter
plaatsvervangers in de arrondissemente-reclitbank
le Gorinchem Mr. M. Kolft en Mr. W. B.
Reynen Jr., beiden procureurs aldaar.
Z. M. heeft tot burgemeester der
gemeente Ermelo benoemd J. H. Van Marselis
Hartsinck, aan wien tevens eervol ontslag is
toegekend als burgemeester der gemeente Boskoop.
Bij de verkiezing voor een lid
van de Tweede Kamer, te Breda op 11. Dins
dag, werden uitgebracht 3410 stemmen. Ge
kozen Mr. H. A. Des Amorie v. d. Hoeven met
2148 stemmen. De heer Mr. J. H. Van Mierlo
(liberaal-katholiek) verkreeg 1164 stemmen.
Mr. Jacob Dam, sedert 1866 lid
der Tweede Kamer voor het kiesdistrict Zutfen,
is Woensdag te Neuenahr (Rhijn-Pruisen),
waarheen hij zich tot herstel zijner gezondheid
begeven had, overleden.
Blijkens een bij het Departement
van Koloniën ontvangen telegram van den gou-
verneur-generaal van Nederlandse!) Indië, heelt
de kolonel Wichersvan Kerchem, die den 12deu
dezer het bevel in Atchin tijdelijk van den gene
raal-majoor Pel heeft overnotnenden 22sten
aan de Indische regeering geseinddat de ge
zondheidstoestand stationair en de sterfte gering
was. Gevallen van cholera deden zich weinig
voor en de koorts en buikloop waren minder
kwaadaardig. De in Kotta Radja gegraven asta
tische put leverde ongeveer 60 kan goed water
per minuut, terwijl 140 kilo ijs per dag ver
kregen werden met eene van Batavia naar Atchin
gezonden ijsmachine.
D|C gemeenteraad van Gorinchem
heett bet besluit genomen tot exploitatie der
gasverlichting van wege de gemeentemet in
gang van 1 November 1875zijnde de termijn
waarop het eertijds gesloten contract tot open
bare straatverlichting vervallen is,—tot aankoop
der gasfabriekmet alles wat tot de gasverlich-
r tuig gebruikt wordt of behoort en tot het aan
gaan eener uader te regelen geldleening tot dek
king van de kosten van overneming.
beschikking van 28 Juni 1875
P. Smitjr., te Slikkerveer, tot weder
opzegging, ver^trhning verleend voor een stoom-
uer verla
renblik vau die goede ged
cht bestreed bij het ont'
aau defi f
toekende en at.-
zen sntnam. Ook de uiters*-
achter. Bij monde van den ul
du Temple,
regel ng der gehate rept-
zóó beleedigend bepaalde
ringdat de Kamer bef
te ontnemen.
Hoewel dus de
van de uiterste richtingeneu
kerzude betreftslechts van eeh
uitgingvond Buffet bierijp
zochte gelegenheid om aan
handschoen toe te werpen,
hij haar uit tot het stelle
wen de verzekering geve
bewind was geene veranderiiq
in het regeenngsprogramma
administratie. Ook ditmaal
matigdheid der liberalenzij
aan te nemenen zoo mislukl
om tweedracht te strooien m
keinen en eene nieuwe reactionaire mei
leven te roepen.
Ook de beraadslaging over de al of niet geldigheid
der jongste verkiezing in Cotes du Nord waarbij din
gen aan bet licht kwamen, die zeercompromitteerend
waren voor de vorige regeeringgaf tot zeer storm
achtige tooneelen aanleiding. Ten slotte werd de ver
kiezing goedgekeurd.
De mare van eene groote ramp, die Toulouse en
en omstreken teisterde, bracht intusscheu eene zeer
-droevige afwisseling in die hartstochtelijke beraadsla
gingen.
bene geweldige en plotselinge was van de anders
zoo kalme en ondiepe rivier de Garonne, heeft dui
zelde inwoners van Toulouse eu omstreken van have
en goed beroofd en aan honderden het leven gekost.
De bladen zijn overvuld met beschrijvingen van de
bijzonderheden dezer ramp en van de treurige toonee-
leu, die daarbij plaats hadden. Mac-Mahon heeft zich
dadelijk naar de plaats des onbeils begeven zijne echt-
genoote heeft zich aan het hoofd gesteld eeuer com
missie tot ontvangst van liefdegavende nationale
vergadering heeft onmiddelhjk aanzienlijke credieten
bewilligd tot leniging van den nood der ongelukkige
slachtoffers eu geheel Frankrijk door en ook elders
reeds beijvert men zich hulp in dien nood aan te
brengen.
bene soortgelijke ramp, doch in mindere mate, heeft
dezer dageu de stad Ofen in Oostonrijksch Hon
garije getroffen. Eene wolkbreuk, na dagen lange
droogtebeeft een groot gedeelte der stad en omstre
ken onder water gezet verschelden gebouwen doen
bezwijkenaan vele menschen het leven gekost en
ook het spoorwegverkeer gestremd.
Te Brunn heeft een groot aantal arbeiders het werk
gestaakt. Het stadsbestuur heeft echter maatregelen
genomen, om verstoring der orde te voorkomen en
aan die arbeiderswelke den arbeid willen heriatten
zijne bescherming toegezegd.
De geruchten omtrent eene minder goede verstand
houding tusschen de drie keizere zijn nu voor goed
gelogenstraftdoor het bezoek dat Keizer Frans den
Russischen keizer gebracht beeftop diens terugras
van Jugenheim naar 8t. Petersburg Um«treeks de
helft dezer maand zullen de keizers van Duitsch
land en Oostenrijk elkaar te Gastein ontmoeten, zoodat
dan de gebruikelijke bezoeken alle zijn afgclegd.
Het hooger beroep van den graaf von Arnimin
zake het vonnis door het Berlijnsche Stadtgericht
den I9den December jl. over hem uitgesproken waarbij
hij tot drie maanden gevangemsstrat werd veroordeeld,
wegens het opzettelijk achterhouden van verschillende
ofücieele bescheiden heeft hem niet veel gebaat. Het
k a m mergerich tdat de zaak in tweede instantie
behandelde, heeft hem evenzeer schuldig verklaard aan
o pee t tel ij ke achterhouding dier bescheiden, doch hem
tevens een veel zwaardernamelijk 9 maanden ge
vangenisstraf opgelegd. Ook van deze uitspraak is de
graaf in hooger beroep gekomen thans btj bet Ober-
l'ribanal. Een gerucht wil, dat de keizer den graaf
gratie zou willen verleenen.
De Frui>ischo minister van eeredienst, Falck,
-1
I zijn slechte vormen de oorzaken geworden van
I verwijdering, van misverstand, van verachting,
I van vijandschap. In menige grootere en klei
nere wereld zijn de booze genieën van verwar
ring en verdeeldheid binnen gehaald over de
hoekige brug der ruwe, der onaangename vor
mei heen.
Eoch daar is meer.
vindt gunstiger waardeering van zijn arbeid dau de
ongelukkige graaf. Op zijne inspectiireis door deKyn-
provinciën valt hem overal de hartelykste ontvangst
ten deelzelfs in steden waar het ultramonlaansche
element bet overheerschende is. Dit belet intusschen
de regeering niet vastberaden op den eenmaal ingesla
gen weg voort te gaan. Te Berlijn zijn in de laatste
dagen verschillende Katholieke vereenigingen, die zich
met politiek inlieten, gesloten, en bij den Bondsraad
is een voorstel aanhangig om alle openbare processien
door het geheele rijk voor goed te verbieden.
Het Duitsch-Belgische geschil is thans voor goed
uit den weg geruimd. De Duitsche regeering is zóó
tevreden over de wijze waarop België aan hare grie
ven te gemoet kwam dat zij die tevredenheid in een
officieel schrijven heeft kenbaar gemaakt. Daarin wordt
o. a. gezegddat de keizer van eene gelijktijdige be-
handeling van hetzelfde ontwerp (strafbaarstelling van
elk aanbod tot misdaad) in de DuiUcbe en Belgische
vertegenwoordigingen een heilzamen invloed verwacht
op het openbaar geweten. De Belgische kamer van
afgevaardigden heeft bedoeld wetsontwerp reeds met
groote meerderheid aangenomen.
In Spanje begint men er eindelijk aan te denken
om de Cortes bijeen te roepen, iets waartoe koning
Alfonsus bij het aanvaarden der regeering beloofde
zeer spoedig te zullen overgaan, maar dat tot nog
toe bij belofte bleef. De minuterieele bladen melden,
dat de verkiezingen in September zullen plaats heb
ben en de eerste bijeenkomst in October bepaald ia.
Veel hoop dat alsdan de Carliaten zullen ten onder
gebracht zijn bestaal er nietal kondigt de regeering
voor de houderdste maal aan dat thans de operatiën
eerst recht zullen beginnen. Wel behaalden de regee-
nngstroepen onder Martinez Compos deter dagen een
niet onbelangrijk voordeel door de inuetaiag van het
fort Miravete waardoor de verbinding tusschen Arra-
gon en Catalouie den Carliatan werd afgesnedao, doch
het ontbreekt aan de noodige élan, om van behaalde
overwinningen dadelijk de meeat mog.lyke partq te
trekkeneen kunst die de Carlisten beter verstaan.
Kindelijk valt nog te vermelden het overlijden van
een oud-keizernl. Ferdinand 1 van Oostenrijk
oom van den tegenwoordigen keizer. In 1793 gebo
ren regeerde hij van 18351848 als keizer van Oos
tenrijk ot juister gezegdprins Metternich regeerde
voor hem. Toen diens staatkunde door de beweging
van 1848 veroordeeld werd, waren de omstandigheden
den keizer te machtig en deed hij afstand van de
regeering ten behoeve van zijn neef. l>e overige jareu
zijns levens bracht hijdoor oud en jong bemindin
stille afzondering in zijn geliefkoosd Bohemen door.
is schoon,
welluidend.
1 aan geen
regelen der schoonheidsleer. En de menschen-
wereld? Mengeling van voorspoed en ellende,
van verhevenheid en alledaagschheid, bevat zij
ook eene mengeling van schoon en ieelijk.
Wij willen daarover niet klagen, wij willen
er ons aan gewennen, wij willen gaarne het
vele goede waardeerendat achter die onvol
maakte vormen dikwerf verborgen is.
Maar waar de mensch het zelf in zijne hand
heeft, waarom zoude h,ij daar niet trachten
schoone vormen te geven, in de plaats van lee-
lijke. 'In ieder bedrijf is dat mogelijk. Wan-
neer de bouwmeester een huis zet, de schrijn
werker een stc^l mpakt, de wever een klee-
dingstof, dan zjen wij niet inwaarom zij aan
hunne werkstukken niet liever een schoonen
vorm zouden geven, dan een die Ieelijk is.
De vorm is het eerste wat de zinnen treft.
Waarom zou de werkman niet ook door den
schoonen vorm van zijn werk het leven zijner
medemenschen aangenamer maken? Het is vol
strekt onnoodig, dat een huisschilder mijne oogen
pijn doet door de ónmogelijkste en schelste
kleuren naast elkaar te strijkenwanneer de man
het in zijne hand heeft, dat ik op mijne wande
ling eenige minuten met genoegen stilsta, om
te kijken naar de aardige tinten, die hij wist
te brengen op de deuren, de kozijnen en de
gevellijst van het landhuisje, dat daar zoo
schilderachtig uitkomt tegen de groene beuken.
Doch het waarnemen van schoone vormen
doet veel meer. Het werkt verheffend, vere
delend, beschavend op geest en gemoed. Zij is
uit bet leven gegrepen de oude mythe van Or
pheus, wiens wonderzoete zangen dc wilde dieren
temden. De hooge bogën van den Gotbischen
dom hebben menig gemoed tot ernst gestemd,
de witte bloemkransen op het zwarte kleed der
lijkbaar hebben menige smart verzacht. Vraagt
eens, hoe dikwijls de madonna’s van Rafaël door
hare reine vormen tot reinheid hebben gestemd,
hoe dikwijls de Jorscbe Jaeelden van Michael
Angelo eerbied eu stoute gedachten hebben ge
wekt. Duizenden zouden u het autwoord geven.
Schoone vormen geven eèn indruk van harmo
nie, die ook in de gedachten en het gemoed,
waar zij vermag door le dringen, harmonie,
reinheid en vrede wekt.
Is dit de invloed van schoone vormen voor
wie ze waarneemt, wat moet hij dan wezen voor
wien het gegeven is, ze voort te brengen. Ze
zijn beiiijdeiiswaardig die gelukkigen, die bij het
scheppen hunner kunstwerken, zich kunnen ver
lustigen in de rijke, reine wereld der schoone
vormen. En een deel van dien zegen valt ook
op hen, die in nederiger bedrijf een
hunnen arbeid aan den eeredienst van het schoone
kunnen wijden. Wanneer iemand als architect
of metselaarsbaas een gevel ontwerpt, als fa
brikant zint op een schoon patroon, als smid
het model zoekt van een hekwerk, dat hij
naar de regelen der schoonheidsleer wil vormen,
dau zal de t\)d, welken bij aan die gedachten
geeft, geen verloren tyd voor hem wezen. Wie
i.
een gelukkig verschijnsel, dat bij de
op onze burger- en professioneeie scho-
illeen voor de degelijkheid
•wijs, maar ook
het boetser
lessen in