ZONDAG 26 SEPTEMBER,
1875.
N°. 328.
WEEKBLAD VOOR DE KRIMPENER-, ALBLASSER- EN LOPIKERWAARD EN OMSTREKEN.
13 December 1872—
16 Augustus en 9 Sept. 1875.
I
SWEDE COURANT
f
i
—Nov.
144 yt
1864.
I.
96V,
HO-/,
per
in 6
263
«37 7,
ion/.
101-/,
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven pev drie maanden 0,70.
Franco per post door het geheele rjjk 0,80.
mag
reeds
S. W. N. VAN NOOTEN,
Uitgevers.
isi.
.000.
k
i.
1017/,
Alle biaMnlandiche Advertentie waarvan de
plaatsing DRIE MAAL wordt opgegeven, worden
.lacht. TWEE MAAL in rekening gebraoht.
graat-
f geilen.
35 et., 2de
t., 2de qual.
3
5
5
5
■s. 100.
CHTRN.
pO.
M
8
4
8
3
3
3
3
I en 1816. 5
5
5
if 1000. 5
4/1000. 5
i 2e leen. 4|
1867/69. 4
1.
1.
1.
21,50 4 23;-
7- ct., wei-
kaaa f26 4 28,
380
62‘/,
8*7>.
65>/,
65-/.
288
841/,
207.
15-/.
103 7.
52
17
88
16
55-/.
«7»
124
777
100’/,
087,
997.
1007.
ww.
037»
«7>.
997,.
94
92
52
102 >/8
7
Jert.
2e Sectie. 7
1869. 7
ig. .3
1869. 5
7
6
3
3
RICHTEN.
Hennep schil f2\
goeboter 67 a 70 et., wei-
Jf kilo; kaaa f26 4 28,
t.overloopers f 10 i 13,
ren f 16 a 18; vette kal-
i, nuchtere idem 8 4 12 gul-
n kleingeel f2,60 a 3,00,
i 2,00, roode f 1,80 a 2 30
4 5,00, peren f 5,00 4 6,00
ar 100 stuks.
met vluggen handelaan-
e qual. f 23 a 29.
aal alhier eene groote kaas-
liboter f 1,20 4 1,30 per kilo.
biggen voor Engeland 24
gere dito f 7 4 20, graskal-
f60 4 70.
I Sept. Aangevoerd: 1340
graskalveren, 10 nuchtere
lammeren, 254 varkens,
qual. 62 ct.;
75 ct.; Scha
lt. per kilo. Voor Londen
de qual. f 683de qual f 66.
he en Zeeuwscbe f 8,70 4
ke f9,80 a 10; jarige Elak-
J,30 a 8,ö0 tot f 9,30; nieuwe
E 8,50 a 9,25; nieuwe Flak-
f 8,00 a 9,00.
iche en Vlaamsche f 7,25 a
Overmaassche en Noord-
rsche, Flakkeesche en Over*
3,80, dito mindere f5,20 4
6,30, dito mindere f5,00
i lange naar qual. f 3,25 4
e dito f 3,50 a 4,50 tot 5,50,
ibrabantsche en Vlaamsche
5
r.—Aug. 5
.—Juli. 5
■.—Oct. 5
,50, 1854.
00, 1860.
H
5
5
6
7
5
6
6
6
6
5
M
3
3
aandeel. f
5
5
5
v. 5
l.st. 100. 5
nsk.
ipol. .5
k
I o
onwaar. Maar, al zullen
stakkers wezen, die het slechter
men het in
eenige mogelijkheid den
i, al mag ook niet worden
dat reeds het gemis der
ontzettend gemis is, strengheid moet bij
J van gevangenissen de leidende
gedachte zijn. Er moet worden gestraft.
euwsche en Vlaamsche f 8,25
jverige soorten f 8,0048,50.
75.
jmber. Bij een aanvoer van
was de handel weder in ge-
n alleen de beste soorten,
te plaatsen.
fkoeien I 200 4 260, mindere
ten f 115 a 175, vare koeien
f 28 4 45 nuchtere dito
kilo; weivarkens f28 4
4 8 weken f8,00 4 12,00.
-eiboter f 1,26 41,30 per kilo,
ie 26 stuks.
Tarwe. Puike jarige Zeeuw-
laassche f 9,10 4 9,50, goede
juike Zeeuwscbe, Vlaamsche
8,40, mindere f 7,40 4 7,80.
De dagteekeningen aan het hoofd van dit opstel
geschreven zullen in de geschiedenis der Neder*
landsche rechtspleging onvergetelijk blijven.
In den avond van 13 December 1872 werden
in een der volstrekt niet afgelegen gedeelten van
*s Qravenhage eene dame en bare dienstmeid in
hare woning vermoord en werd uit die woning
eene aanzienlijke waarde gestolen.
De justitie begon onmiddellijk haren arbeid
doch zij mocht met slagen. Zij tastte mis en
de zaak scheen afgedaan.
De geheele bevolking van Nederland had ge
gruwd van het bloedig feit en de schrik was
hun om het hart geslagen. Het mislukken van
de pogingen der justitie had haar beangstigd
haar vertrouwen op de heerschappij van het
rechtop de zekerheid van leven en eigendom
was hevig geschokt. De tijd maakt veel goed,
maar telkens en telkeus kwam toch hier bij
menigeen de klacht weder boven het is toch
schrikkelijk dat die moord niet ontdekt is. De
geringste aanleiding was voldoende om der
justitie en policie verwijtingeu te doen toevoegen.
Bijna drie jaren zijn sinds voorbijgegaan. In
den aanvang van dit jaar werden op eenmaal
alle herinneringen weder verlevendigdalle ge
moederen weder in spanning gebracht bij het
bericht, dat de justitiethans die te Rotterdam
nieuwe verdenkingen had opgevat tegen een
jongen man en zijne vrouw, die in arrest waren
genomen en wier zaak onderzocht werd. Evenwel
de eene mtiaud volgde op de andere en niets
lekte uit. Het publiek sprak er bijna niet meer
vanhaalde de schouders op en scheen van zins
de zaak te vergeten. Op eenmaal wordt de alge-
meene aandacht gewekt. Het bericht is wnar
bet is officieel, de vrouw van Jut, Christina
Goedvolk, heeft reeds den löden Augustus be
kend dat haar man in hare tegenwoordigheid
den dubbelen moord pleegde en dat zij samen
de effecten en kostbaarheden ontvreemddenden
9den September heeft die man zelf beleden de
moordenaar te zijn.
elk eene bevrediging voor het rechtsgevoel 1
Het bloedig geheim ontdekt en de daders in de
macht van den arm der gerechtigheid 1
Alle bijzonderheden, die bekend mogen zijn,
hebt gij zeker uit meer dan één blad gelezen
en herlezen. Van de publieke nieuwsgierigheid
hebt gij stellig ook uw aandeel gehad en het is
in het minst niet om uwe nieuwsgierigheid nog
meer te voldoen, dat wij heden een woordje over
die gebeurtenis schrijven.
Laat ons geduldig wachten, totdat de justitie
de tijd gekomen acht, om iets mede te deelen
van hetgeen is voorgevallen op de verschilleude
reizen, welke het misdadig echtpaar heeft ge
daan', deels om de gestolen goederen te gelde
te maken, deels om zich zeivon buiten hel be
reik der justitie te stellen.
Die tijd kan nog niet gekomen zijn, omdat
in het buitenland onderzoekingen zijn in te
stellen en een voorbarig bekend maken van het
geen de beklaagden zelven dienaangaande hebben
medegedeeld, aan de vertrouwbaarheid dier on
derzoekingen zoude kunnen schaden. Tot enkele
opmerkingen geelt echter het voorgevallene stof.
Juist die publieke nieuwsgierigheid, welke
dikwijls tot ongeduld overslaat, is een eerste
punt. Dat zij bevrediging zoekt is zoo natuur
lek inogelijk. Maar dat zij, en dit is een leit,
soms liever onjuiste verhalen wenscht dan geene
is ongezond. Die ziekte haalt echter het pu
bliek zich zelf niet op den hals. Wie het
ziek maken zijn die dag- en weekbladen, welke,
belust op sensatiebcnchten, niets liever wen-
Schen dan do overprikkeling hunner lezers
aan te wakkeren om er zelven hun voordeel
mede te doen. Minder kiesch op het punt van
waarheid of onwaarheid, nemen zij, zoo hun
berichtgever maar tenigen schijn van geloof
waardigheid bezit, gretig zijne mededeehugen zon
der verder onderzoek op. Dat de redactiën
Zelve verhalen uit hare duim zuigen, willen
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en uiterlyk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
JD-iJ ».■!■.■■■-■ "Un.
verslag geeft. De kanselier nl. gaf zijn vrees
te kennendat Frankrijk zich door de clericale
reactie zou laten medeslepenzooals reeds zicht
baar was in de totstandkoming der wet op het
Hooger onderwijs.
Ook de Oostersche quaestie kwam bij dat
onderhoud nog even ter sprake. Ofschoon beide
staatslieden het hieromtrent eens waren dat de
oplossing van dat vraagstuk voorloopig verdaagd
zou worden, meende men nu reeds te kunnen
voorzien, dat op den langen weg de zelfstan
digheid van Bosnië en de Herzegowina en de
uitbreiding van Montenegro daaruit zouden voort
vloeien. Die meening wordt door de gebeurte
nissen volkomen gerechtvaardigd. Reeds nu,
terwijl de opstand dank zij den invloed der
grootere mogendheden, geheel gelokaliseerd is,
heeft Turkije de handen vol om aan de op
standelingen het hoofd te bieden. Eenmaal den
opstand meester zal de Porie te rekenen hebben
met de mogendheden, die haar indirect hulp
verleenden en, zoo de autonomie van Bosnië
daarvan al niet het dadelijk gevolg zal zijfi 4
op den duur zullen de omstandigheden daartoe
wel dwingen. De Vorst van Servië, die slechts
door kunstmiddelen aan de volksstem het zwij-
gen op kon leggen, zou zich niet licht voor
de tweede maal laten vinden tot het afleggen
van eene belofte van onzijdigheid, die hem thans
zoozeer bezwaart.
De houding der groote mogendheden ten op
zichte der Oostersche quaestie, vindt intusschen
allerwege waardeering. Bij de opening der beide
delegation in Oostenrijk-Hongarije, bracht
de voorzitter der Hongaarse lie delegatie aan de
regeering hulde voor de goede leiding der bui
ten landsche staatkunde. De begrootiug bij die
zelfde gelegenheid ingediend sloot met een te
kort van ruim 95 millioen florijnen. Bovendien
vraagt de minister van oorlog een crèdiet van
17 il 18 millioen voor de aanschaffing van nieuw
geschut.
Nu de gemeenschappelijke vijand in SpanjO
uit zijne laatste verschansingen verjaagd wordt,
beginnen de politieke hartstochten en intrigues,
die eenigen tijd gesluimerd hebben, met nieuwe
hevigheid te ontwaken. Reeds de optreding
van het nieuwe kabinet levert daarvan het be
wijs. Het is toch gebleken dat niet in de
eerste plaats de quaestie van het stemrecht Oa-
novas del Castillo noopte tot aftreden, maar
veel meer de intrigues van de ex-koningin Isa
bella, tegen wier terugkeer hij en de meeste
zijner collega’s zich verzette. Dezelfde man.
die vroeger zich aan ’t hoofd stelde der bewe
ging van Alfonsus op den troon te plaatsen,
generaal Martinez Campos, stelt zich nu voor
den terugkeer van Isabella te bewerken. Daarbij
komt dat ook de Pauselijke vertegenwoordiger
de tijd gekomen acht om zijne eischeu te
formuleeren. In een brief aan de bisschoppen,
zonder toestemming of voorkennis der regeering
openbaar gemaakt, komt hij op tegen de be
paling der ontworpen grondwet, waarbij aan
alle gezindten buiten de katholieke, eene zeer
beperkte vrijheid wordt verleend. Hij eischt
verbod van eiken anderen godsdienst dan de
katholieke; verbod van elk onderwijs, dat niet
van de geestelijkheid uitgaat; de hulp van de we
reldlijke macht om afvalligen tot rede te bren*
apii. en onderwerping van de drukpers aan de
censuur der geestelijkheid. De brief neen na
tuurlijk bij alle liberalen en gematigd liberalen
de hoogste verontwaardiging opgewekt en de re
geering beraadslaagt over de wijze hoe in deze
te handelen. Het valt met te ontkennen dat
een breken met Rome de positie van den jon
gen koning aanmerkelijk zou verzwakken, en
toch is dit, tegenover zulk optreden, schier on
vermijdelijk. intusschen heeft Don Carlos weder
een manifest openbaar gemaakt, gericht aan zijne
vrienden in Frankrijk. Hunne hulp inroepende
tot voortzetting van den heiligen krijgnoodigt
hij hen tevens uit een kijkje te komen nemen,
wat betreft zijne wijze van inrichting der mili
taire en burgerlijke administratie, zooals hij
zich voorstelt die later in geheel Spanje in toe
passing te brengen. Hoe sleoht zijn zaken ook
Maan, zijn illusie geeft hij dus niet prijs. Het
is niet te hopen voor Spanje dat toenemende
verdeeldheid oorzaak worde, dat die illusie ook
maar voor een deel werkelijkheid wordeI
wij met onderstellen. Dit zoude ook te v<
gewaagd zijn. Wel geldt dit verwijt van spe
culatie op de zwakken van het publiek zonder
de nauwgezetheid der waarheidsliefde, niet vele
bladen, maar toch zijn er zoo, en die zoo zijn
maken misbruik van hunne positie, bederven
het publiek.
Een andere opmerking knoopt zich vast aan
hetgeen in sommige bladen te lezen stond ter
verheerlijking der Haagsche policie en dienen
moest om haar glorie te verhoogen ten nadeele
der justitie te Rotterdam, van welke men vreesde,
dat zij met de glorie zoude heengaan. Och,
wij willen niet streng zijn. De Haagsche policie
en de justitie in dat arrondissement hebben
zich veel moeite gegeven, om de schuldigen te
ontdekken. Het is inderdaad een afmattend werk
en men heeft wel alle plichtsgevoel en alle geest
kracht noodig om er bij te blijven, wannéér men
ijverig denkt, overweegt en onderzoekt, dagen, we
ken, maanden lang en dat alles zonder succes. Het
publiek waardeert die moeiten niet en de ambte
naren moeten hunne voldoening alleen zoeken
in het bewustzijn hunner plichtsvervulling. Het
was alzoo zeer natuurlijk eu zeer goed ook,
terwijl aller dankbaarheid gericht werd aan
het adres der Rotterdam.-che justitie, dat ook
herinnerd werd aan het vele goede door de
ambtenaren van 's Gravenhage in dezen verricht.
Het was goed, dat vermeld werd, hoe de Haag
sche politie in het laatste najaar de eerste aan
wijzingen ttgen Jut, op wien hare aandacht
door een naamloozen brief gevestigd was, aan
de justitie heeft verstrekt. Maar sommige bla
den zijn er niet mede tevreden geweest, haar
die tweede, die bescheiden rol toe te kennen.
Deze deden al haar best om de menigte te doen
gelooven, dat aan die politie eu aan deze alleen
eigenlijk het succès was te danken. Welnu,
dat is eenvoudig eene onwaarheid, tastbaar voor
ieder die onpartijdig is. Ja, men mag werke
lijk niet voorbijzien, dat er een groot, een on
begrijpelijk verzuim is gepleegd, toen men in
1872 zoo volstrekt met aan Christina Goedvolk,
de vroegere dienstmeid van mevrouw Van der
Kouwen en haren aanstaande heeft gedacht.
Die bedoelde bladen hebben ook inderdaad aan
de Haagsche politie geen dienst bewezen. Zij
hebben cue a - 1
schijnen voor maar half verdienden lof.
redactie vau het u Paleis
désaveu van c
meenen terecht,
politie moet om
de noodzakelijke reputatie van onbaatzuchtige
plichtsvervulling te behouden, ook den schijn
eener valsche ijdelheid vermijden.
Jut en zijne vrouw zullen nu worden ver
oordeeld en gestraft. Wat het,lot der vrouw
zal wezen is misschien twijlelachtig. £e man
echter zal eene levenslange tuchthuisstraf niet
ontgaan. Voor 5 jareu zoude hij de doodstraf
hebben beloopen eu menig voorstander dier straf
zal thans, in veler oogen terecht, de afschaf
fing van dit strafmiddel betreuren. Men zij
toch voorzichtig en bespreke zulke quaestiën
niet onder den indruk van een oogenblik en
van een enkel feit. Zeker, Uc maatschappij
zoude er niet onder lijden, wanneer Jut niti
meer leefde. Zeker, het zóu vrij wat goedkoo-
per zijn hem op te hangen, dan hem in een
tuchthuis jaren achtereen te onderhouden. Op
zich zelf Kan ook het recht van den staat om
met den dood te straffen niet worden betwist.
Maar zulke vraagstukken van wetgeving staan
niet op zich zelve. Zij hangen met den gehee-
len toestand der maatschappij samen. Een straf
stelsel, waarin dit uiterste midd.d wordt gemist,
waarin ook den zwaarsten booswicht de gele
genheid niet benomen wordt, om te breken met
zijn varleden en, al is bet binnen de muren
van het tuchthuis, een nieuw en beter leven te
leiden, waarin met het oog op de mogelijkheid
van gerechlehjke dwaling, nooit een onherstel
bare straf wordt bedieigd, zulk een strafstelsel
staat hooger, dan een, waarin de doodstraf nog
geldt. Welnu, een zwak georganiseerde staat
moet dooden. Vroeger stond de doodstraf op
allerlei geringere misdaden, welke later aan hare
bedreiging geheel ontkomen zijn en dat was toen
niet anders mogelijk. Maar de kracht der sta
ten is eene andere geworden. En Nederland,
ambtenaren zelven gevoelig doen
De i
het //Paleis van Jusutie” had een
die ambtenaren geweuscht. Wij
Een ambtenaar van justitie en
in de oogen van het algemeen
/ed^ljoe klejn ook, is inwendig sterk genoeg, kan
althans sterk genoeg zijn, om de doodstraf te
kunnen missen. Veel liever, dan op eene we
derinvoering der doodstraf, dringe men daarom
aan op eene betere organisatie der gerechte
lijke policie, op eene degelijke, eene strenge
inrichting der gevangenissen en tuchthuizen.
In dat opzicht is reeds veel gedaan, maar
nog niet genoeg. Het zeggendat de gevan
gen man het beter heeft dan menigeen die
eerlijk bleef, is dikwijls overdreven, dikwijls
«ok onbillijk en onwaar. Maar, al zullen
er altijd arme stakkers wezen, die het slechter
hebben dan men het in de gevangenissen
met eenige mogelijkheid den tuchtelingen.
gpven kan, al mag ook niet worden voor
bijgezien dat reeds het gemis der vrijheid
een
de inrichting
gedachte zijn. Er moet worden gestraft.
Over dit punt is veel, zeer veel te zeggen
en wij komen er wel eens op terug. Ja het
is de moeite wel waard in een volgend artikel
nog een en ander daarover te praten. Het is
zoo gemakkelijk de nieuwere denkbeelden over
strafrecht en straf van ziekelijke philantropisme
te beschuldigen, zonder dat men den feitelijken
toestand kent en zich van de moeilijkheid der
quaestie rekenschap geeft.
Jut zal ons dan nog meer stof tot schrijven ge
ven en dan niet alleen hijmaar ook die anderen
pp wie eenmaal de verdenking dezer misdaad
kleefde, het bekende drietal dat langen, zeer
langen tijd onder die verdenking in de preven-
tieve gevangenis doorbracht.
Thans hoort men ze beklagen, thans hoort
men het billijk noemendat zij worden’ scha
deloos gesteld van staatswege. Die klachten
en beweringen verdienen wel eenige aandacht.
BUITENLAND.
OVERZICHT.
Wie in het laatst der vorige week de dagbla
den in handen nam taoet' wel tot het besluit
komen, dat in Frankrijk gewichtige gebeur
tenissen op til waren. De prinsen van Orleans,
die nog met lang geleden hunne aanspraken op
den troon hadden nedergelegd aan de voeten van
den legitiemen Vorst, plotseling bekeerd voor
de Republiek; de Boiiaparli.-ten naar het scheen
gereed oin den beslissenden slag te slaan eu de
bestaande orde van zaken omver te werpen eene
regeering die moeielijk de beschuldiging kon ont
gaan van bevordering der Bonap'artistische aan
slagen en op het punt stond om daarover ter
verantwoording geroepen te worden door de
permanente commits edit alles scheen aan te
duiden dat een crisis ophanden ja onvermij
delijk was. En toch kwam de geheele beweging
neer op een storm in een glas water. De be-
keering der prinsen van Orleanswaarover de
legitnmstische bladen wraak riepen, en die door
dé republikeinen gewantrouwd werd, bleek niets
meer te zijn dan een zet op het politieke schaak
borddie, voor ’t oogenbhk door de omstandig
heden geboden, straks, als de kans verkeeit,
weder teruggenomen kan worden. Dé prinsen
zelf komen er openlijk voor uit. Zij willen de
republiek onder piesidium van Mac-Mahon voor-
loopig steunendoch behouden zich hunne vrij
heid van handelen «a.. k-»
ten einde is.Buffet, die tot verantwoording
zou geroepen worden wegens zijne werkeloosheid
tegenover het woelen der keizerlijkenvoorkwam/
den storm door opoffering van een zijner vrieiy.
den den beruchten prefect Ducros die reeds
lang door de publieke opinie veroordeeld was.
De permanente commissie, die bijeen zou koiftn
om te haudeleu, ging uiteen zonder iets te doen
of zelfs iets te vragen en de Bonapartisten gaan
voort met het houden van vergaderingen eu het
beramen der beste middeleu om tot hun doel te
gerakenzonder daarin in ’t uinisl gestoord te
worden. Alles ademt dus weder ru?t eu vrede
eu de maarschalk en zijn premier beijveren zich
in hunne redevoeringen ook hel volk vertrouwen
in den bestaanden loestaud in te boezemen.
Dat dit vertrouwen echter niet zoo algemeen
gedeeld wordt, bewijst ook het onderhoud, dat
Erins Gorlscnasoff van Rusland dezer dagen had
met den heer Thiers, eu waarvan de Bien public,
het bekende orgaan van den oud-presideut een
