k
ZONDAG 21 NOVEMBER. 1875.
N”. 336.
BUITENLAND.
’I 61’/.
••■1
WEEKBLAD VOOR DE KRIMPENER-, ALBLASSER- EN LOPIKERWAARD EN OMSTREKEN.
T s«
Een levenstaak.
I
'72.
Ra. 100
feiNo?
burgerlijke in-
I
1
79
i
I
leerden
Allen,
S. W. N. VAN NOOTEN,
Uitgevers.
veelal een kracht is,
t een
4.
5.
aiCBTBN.
pC.
kalf-
vue
OVERZICHT.
Eindelijk is dan de quaestie, waarover in Frankrijk
I
*59.
*72.
*78.
één vraagstuk dat, gelijk
jotnaain dagblad geschre-
lijnt om de toekomst der
l weet in hoever een toe-
ineerschen.
imentsgewijze
srderheid van de
alp der Bonapar-
1. Wel deed de
Uv.d voor de
maar noch
1 -1 liddel
14»/.
87»/,
18»/4
8
4
8
3
3
3
3
79b en 1816. 5
5
5
561 k f loon. 5
866 4/1000. 5
*60 2e leen. 4J
rw. 1867/69. 4
3
5
5
5
f
MO1/,
6'9
.5* &9‘/,
SCHDÜNHOVENSCHE COURANT
-j:-
reeds zooveel
gelost. De ve
plaats hebber
Nationale ver
5
ebr.Aug. 5
arijJuli. 5
pr.Oct. 5
250, 1854. f
500,r 1860. j
1864.
V 6,f
5
mare—
konings
netelige
van. reg
yö‘/j
W‘/.
961
109
10U
lOU-/,
9k-/,
88’/.
69*/,
W/.
97>/.
169
MU
869
««‘A.
00
«»7»
7,
too’/,
98’/, I
W7’/,
Dftie' Courant
verzonden. Prijs: voe
tóhkndeel. I f
ff* 5
‘fflOO. l.H -
4.■(•iil
>d. at. 100.1. 5
enkk. A -
Qjty. A 5
uk. 1.
7o- j.
de plannen voor
letten te outwer"“
maar van de uit.uv.
van de tot standkc»
s De Carhsten 1iguu
orovincien huis en de
ig om iets tegen
expeditie is nu weder
immers
iwor
tuur voor
nederl
met J
tot een
schier c
is het
vluj
het grootste gedeelte der bevolkingen en wie “°lei
eenvoudig doet alsof ze er niet zijnweet
met wat staatskunst is. Doch het is met ge- Het g
noeg die kracht niet voorbij te zien, het komt i kringen
er ook op aan, ze een goede richting te ge- Stadij
ven. Immers, hoewel ze v 11 1_‘ naarde
die terugdringt, tegenhoudt of aanzet tot
noodlottige» en verlereudeii strijd, kan ze een
onwaardeerbare zegen wezen.
Met ernst willen wij waarschuwen tegen de
onverschilligheid waarmede alles wat godsdienst
en kerk betreft door velen onder onze geest
verwanten bejegend wordt. Niet enkel godge-
i i„„ en wijsgeeren mogen hierover spreken.
wie de belangen van staat en maat
schappij ter har Ie gaanmogen ja moeten
daarover inede spreken. En wanneer wij nu
onze gedachten mededeelen, willen wij den
godsdienst opvatten zoo ruim mogelijk, willen
wij alle schakeeriuge4|-in den kring dier ge
dachten opnemen, want aan alle schakeeringen
kunnen wij een aandeel toekennen in de groote
levenstaak, die wij voor kerk en godsdienst
wenseben; de veredeling van het zedelijk leven.
Het is onze innige overtuiging, dat alleen,
wanneer de k. rk en de godsdienstige overtui
gingen die zij vertegenwoordigt, haren in
vloed tot dat zeUelijk leven bepalen, dat allten
dan het ernstige vraagstuk der verhouding lus-
schen Kerk en blaat kan worden opgelost.
In een volgend No. hierover meer. Wij zien
in die levenstaak van godsdienst en kerk een
laak hun ten volle waardig, een taak aau welker
vervulling de gansche maatschappij behoefte heeft,
een taak waartoe zij zich kunnen bepalen en
eene waartoe zij zich moeten bepalen zoo zij
vrede boden willen wezen en met Funên die den
strijd aau blazen, een strijd waarin zij zelven wel
niet zullen te gronde gaan, maar waaruit zoowel
zij als de gansche maatschappij niet anders
komen zullen dan verminkt eu bedorven.
71.
Cert. A
c. 2e Sectie. 7
1869. 7
lig. 8
1869. 5
7
6
3
8
N.
nnep gelling f 20 a 22;
pC.
M «8
- «"/l.
997,
9.1
93
}’7>,
PF.
keesche en Overmaasache
nindere f 5,20 a 6,50, dito
mindere f 5,00 4 6,00.
3,80 a 4,80 tot 5,80, lange
ebe f207 4 210 per 2100
ie eu VlaatMche f 8,60 a
ndere soorten f 8,004 8,60.
lij een aanvoer van onge
ls jong vee, was de ban-
fO a 250, enkele rijpe
■e qual. 160 a 200,
ren f 25 50.
oer, vette van 150 4 160
ie van 120 4 130 kilo 62
s van 6 a 8 weken f 5,50
(boter f 1,38 a 1,42 per kilo.
L'arwe. Puike jarige Zeeuw-
i-sche f 9,40 a 9,ö0, goede
ike Zeeuwacbe, Vlaamacbe
30, mindere f 8,20 4 8,60.
bjf.N.TmHOOrSM
ihoven.
t op zijn reis door
teu deel. Van zijue
levolking door zijne
goeden indruk.
Jtnmige streken
moeten bekorten.
d« I die instellingen waarom hetgevecht zich beweegt.
u“ 1 Waar men nog verder achteruit is, waar nog
godsdienst- en persvrijheid moet, worden ver
worven, is het alweer de Kerk die in naam van
den godsdienst en ter eere Gods de oude banden,
die zullen worden losgesneden, bijeenhoudt.
M»ar de Staat gaat vooruit.
Vrijheid van geweten, jvan belijdenis, van
drukpers eischt hij, omdat hij gelijk recht, wi.
voorhallen, vrij onderzoek, vrijheid van de ont
wikkeling der geesten op aen grondslag van we
tenschap en verstand. i
Het huwelijk wil hij ajs een burgerlijke in-
stelling beschouwen, omdat daarmede maatschap
pelijke belangen samenhangeuwaarover hij en
hij alleen het toezicht heeft te houden.
In het onderwijs wil hij zich mengen, omdat
zijn belang, het algemeen belang meer en meer
vordert, dat de Staat bekwame burgers bezit te
en dat het onderwijs deugdelijk zij.
Zoo kunnen zich méér quaestiën voordoen.
Zal de koloniale politiek bovenal er op ge
richt zijn ffdc Mohammedanen en heidenen te
bekeeren” of de gewone middelen te verschaffen
voor het maatschappelijk verkeer en de vrucht
baarheid van den arbeid?
Zal ter voorkoming van epidemieën, van ziekte
en dood, de Staat zijn heil zoeken in het or
denen van openbare bedestonden of in het voor
schrijven vai> maatregelen van hygiëne?
Zal bij buitenlaudsche moeilijkheden en
dreigende oorlogen de Staat alleen rekening
houden met de eischen zijner onafhanke
lijkheid en neutraliteit, of ook b. v. met
de belangen van ’s pausen wereldlijke macht,
een der dierbaarste belangen van het grootste
gedeelte der christenheid?
Zoo zijn de punten van geschil tuaschen
Staat en Kerk of liever tusschen moderne maat
schappij en t o ..o
In Nederland is hun aantal misschien wel
het geringst, maar toch zijn ze ook daar.
Is de godsdienst bij dien strijd de groote
beweegkracht dan past tegenover dezen aller
minst onverschilligheid. De godsdienstige over-
tuigiugen bestaan. Zij bestaan bij verreweg
u n eu wie
er niet zijnweet
Doch het is niet
Prys der AdvertentiÖn Van 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en uiterlyk tot Zaterdags-voormiddaga ten lOuiw.
SSSSB!5SE5SESSS"SSH!5S!SSESSS9BHiiB
I BINNENLAND.
Z. M. heeft benoemd tot notaris
binnen het arrond. Haarlem ter standplaats
de gem. Haarlem, W. Hoogvliet, thans nota
ris te Wageningen.
De wetten nopens de opheffing
der Provinciale Gerechtshoven en de vestiging
van nieuwe Hoven, alsmede die tot aanleg tan
Staats-spoorwegen zijn reeds door den Koning
bekrachtigd en in het Staatsblad opgenomen.
De Prov. Staten van Zuid-Hol-
land hebben in hunne vergadering van 11. Dinsdag:
Voor kennisgeving aangenomen de mededee-
liug van Ged. Staten, dat, aangezien de regee-
ring ook thans nog geene beslissing heeft ge
nomen op de aanvrage van de heeren Mr. F. A.
Van Hall te Utrecht, en P. M. Montijn te
Gouda, om concessie tot de droogmaking van
plassen onder de gemeente Reeuiijk, gemeld
College, ook m verband met het besluit der
Prov. Staten van 10 Nov. 1874, zich van het
aanbieden van eenig voorstel op de aanvrage om
subsidie uit provinciale fondsen ten behoeve dier
droogmaking, vooralsnog meent te moeten ont
houden.
Mede voor kennisgeving aangenomen de me-
dedeeling van Gedep. Staten betrekkelijk de aan
vrage om subsidie voor de vtfbetering van den
grindweg van Nieuwpoort tot Neder Sbngdsnd
(gem. Peursum), dat gemeld College vertrouwt
in de aanstaande zomervergadering een voorstel
te zulleu kunnen doen, dat kan strekken om
in de behoefte aan verbeterde communicatie
tusschen Nieuwpoort én Gonnchem behoorlijk
te voorzien.
Zonder beraadslaging of huofdejijke stemming
aangenomen het ontwerp-besluit tot wijziging
van dat van 10 Juli 1874, waarbij o. a., voor
zooveel hel aandeel der provincie aangaat, mach
tiging was verleei.d tot overschrijving ten name
van den polder Prins Alexander, van een deel
der afkoopkas van Spiegelmsse.
Zonder beraadslaging of hoofdelijke stemming
aangenomen de conclusie van het rapport der
Commissie om zich te vereenigen met het ad
vies van Ged. Staten, om vooralsnog niet te
beschikken op eene aanvrage van de gemeente
Ouderkerk aan den IJselom tegemoetko
ming in de jaarlijksche kosten van haar lager
onderwijs.
Mede zonder beraadslaging of hoofdelijke
stemming aangenomen het ontwerp-gewijsigd
reglement voor het Hoogheemraadschap van den
Alblaaserwaard met Arkel beneden de Zouwe
waarmeê de Comm. zich had vereenigd.
Na eemge beraadslaging, zonder hoofdelijke
stemming, niet aangenomen de ongunstige con
clusie van het rapport der Commissie op het
verzoek van de gemeente Boskoop, om het
subsidie tot verbetering van den Reierskooper-
en Zijdeweg onder die Gemeente tot f 12000
te verhoogeu j maar is, op het daartoe door Ged.
Staten gedane voorstel, besloten deze zaak als
nog ten fine van nader onderzoek aan dat col
legia te renvojeeren.
Daarop is deze najaarsvergadering der Staten
in naam des Konings door den Voorzitter ge
sloten.
Het wets-ontwerp tot onteige
ning voor den Spoorweg Rotterdam-Munster
voor het gedeelte Rotterdam-Houten, hetwelk bij
de Tweede Kamer is ingekomen, bevat hel vol
gende
W ij verklaren, dat het algemeen nut de ont
eigening vordert, ten name van de Rotterdam-
Munster-spoorwegnuatschappij, van de eigendom
men, no/ilig voor den aanleg van een spoorweg
van Rotterdam naar Houten in de gemeenten:
Uverschie, Hillegersberg, Krahngen, Capelle aau
den IJssel, Nieuwerkerk aan den IJssel, Ouder
kerk a-rn den IJssel, Berkeuwoude, B rgambaoht,
Schoonhoven, Willige Lnngerak, Lopik, Benschop,
IJsselsteiii, Jutfaas en Houten, aanvangende op
bet gemeenschappelijk station buiten de Delft-
sche poort te Rotterdam, vau dat station aau
het westelijk uiteinde uitgaande met een boog,
vervolgens in Noordelijke richting over de Rot-
terdamsche Schie en de Rotte, ten zuiden langs
Hillegersberg, ooslelijk in rechte richting door
den Prins-Alexanderpolder, over den IJssel, ten
noorden van Ouderkerk, naar Schoonhoven, teu
SICHTB
Hear
jter 70 a 74 cl., wei-
df kilokaas f 24 4 30,
it., overloopera f 6 i 10,
teren 18 4 20; vette kaf-
ilo; nucatere idem f7,00
slen kleingeel f 2,70 a 3,00,
l a 1,80, roode I 2,10 per
Jperen f 8,00 per nectol.
vee, met vlaggen handel,
a 260, vaarkoeieu f 180 4
110, gmste vaarzen f 80 4
mei zeer vluggen bandel;
?njs: ie qual. f 31 4 34,
shleit.
.boter f 1,20 41,30 per kilo.
biggen voor Engeland 24
>ere dito f 6 a 18graskal-
Nov. Aangevoerd1227
graskalveren, 5 nuchtere
.mtneren, 412 varkens, 186
les.
5 ct, 2de quaL 60 ot.;
2de qual. 75 ct.; Scha-
per kilo. Voor Londen
Ie qual. f 683de qual f65.
e, Zeeuwsche, Flakkeesche
0,20, dito mindere f 9,00
9,80.
be en Vlaamsche f 7,30 4
lassohe en Noordbrabant-
rordt geregeld iederen Zaterdag-tniddag
I Schoonhoven per drie maanden 0,70.
Franco ipdr post doo|( het geiieele ryk 0,80.
plaatsing DRIE MAAL wordt opgegeven, worden
elechU TWEE MAAL ia rekening gebracht.
Wie nu en dat. zïi» gedachten laat zweven
boven de grootdl belangen der menséhheid en
hare toekomst, staat |mmigmaal hoofdschuddend
voor raadsels. Zou uflt waar zijn, vraagt hij
zich af, dat op alle groote vragen, die bet leven
der mensebheid beheer$chen en beroeren eep
antwoord is? Wawjigt dan de weg, <jp welken
het te vindeh is.
In onzen tijd is er
nog onlangs 'in een v«
ven werdbestemd sc||
beschaafde vólken, wié|
komst, duurzaam te bweerschen. Men noemt
dat vraagstuk gewoonïijkde verhouding van,
Kerk en Staat, en toóara is hel met genoemd
of van liberale zijde meenen velen dadelijk het
antwoord gerèed te hebpen. Dat antwoord luidt
voor wie lies'! kort [willen wezen: uscheiding”
,en voor wie u iets njieer woorden gunnennde
vrije kerk in den yrijen staat'' Doch meer
moet ge ook niet Vragen en die u het ant
woord gaven, gelooven maar al te dikwijls, dat
zij den steen der wijzen gevonden, en verder
niets meer te doen hebben, dan dien steen
midden in de kampplaats neder te leggen.
Laten wij dat voortaan niet meer doen. Ze
ker het ia de steen der Rijten. Ook wij zeggen
het allen die het ons voorzeiden gaarne na:
de vrije Kerk in den vryen Staat maar wij
willen den steen van alle zijden b>z.ien. Dat
doet men te weinig. Die woorden immers be
ttekenen niet alleen, dat de Slaat de Kerk moet
vrij laten op haar gebied, maar niet minder dat
de Kerk den Slaat diezelfde vrijheid gunne op
het zijne. Déér ligt de knoop, want dat doet
de kerk niet. Of men dat dan niet ziet? Och
weet ge wat het is? Velen zijn zelven over
alle» wat kerk en godsdienst betreft, onver
schillig geworden. Biunen de oude kerkelijke
grenzen zich niet meer thuis gevoelend, zijn
zij er natuurlijk buiten gaan staan, doch heb
ben nu ook hun gezicht met meer naar die
zijde heen gewend. Zij zijn struisvogels, heb-
ben het hooid in de bladeren gestoken en zeg
gen dat er geen gevaar is, omdat zij het niet zien.
Stelt gij hun de vraag: of Nederland te
genover iie groote quaestie der verhouding van
•Kerk en Staat niet een of ander standpunt heeft
in te nemen, dan zeggen zij: Nederland is het
land der vrijheid, het land waar het beginsel
der »8ckeiding" het grondbeginsel der kerkelijke
politiek is en blijven moet; Nederland heelt zijn
standpunt; de Kerk is vrij, daarmede uit.
Men vergeve het ons, maar wij zijn niet
tevreden.
Wij zouden wei willen, dat men om alle
misverstand te voorkomen liever sprak van de
verhouding van den Staat en den godsdienst.
Want wanneer de Kerk indringt op het Staats-
gebied om te trachten ook daar de zaken naar
hare hand te zeilen, dan mag vrij wat heersch-
zucht mede daaronder loopen, de groote beweeg
kracht, waardoor zij gedreven wordt, is en blijft
toch het belang van den godsdienst. Ter eere
Gods hebben de brandstapels der ketters gerookt,
ter eere Gods worden de groote kerkelijk-po
litieke partijen, Katholieke zoowel als Protes-
tautsche, saamgeroepen om den strijd aan te
binden legen do moderne maatschappij en haren
vertegenwoordiger, den modernen staat.
Men bthoelt slechts m ons eigen land om
zich heen te Zien. Twee groote, telkens terug-
kcerende tijdstippen zijn er, die het ons leeren,
de dagen der verkiezingen en de weken der be-
grootingsdiscussieën. Wat beheerde beide? De
bekende oi.derwijsquaeslie. En wat beheerscht
die quaestie? De godsdienst.
Neen, de Staat is niet vrij van de Kerk, is
niex vrij van den invloed der godsdienstige over
tuigingen. Eu toch, vrij wil hij wezen. Van
>^aar die strijd jaar in jaar uit. Bij ons is
het de zaak van het ouderwijs. Elders, waar
b. v. de Slaat aan de Kerk het sluiten der hu
welijken en het houden der registers vau den
burgerlijken stand begmt te ontnemen; zijn het-
1 geredeneerd en zoolang gestreden isop-
verkiezingen zullen arrondissementsgewijze
tenzoo besliste de meeruu.
:rgaidering dank zijde hul
tislen en ?an de meeste legitimisten. Wel
linkerzijde al haar best om eene meerderheid
departementsgewijze stemming te winnen;
de overredende taal van Gambetta, noch het middel
van geheime sletnming op zijn voorstel, bij de beslissing
over deze quaestie toegepast, mochten baten de regee-
ring behaalde de overwinning eu zij zal dus ook de
verkiezingen voor de nieuwe vergadering leiden. Be
halve deze belangrijke w.jziging in het voorstel der
commissie deze toch had zich voor departementsge
wijze verkiezingen, zoogenaamd scrutin de lis te,
verklaard bleef het ontwerp nagenoeg onveranderd.
Alleen werd op voorstel van den afgevaardigde Corne
bepaald, dat de stemming geheim (in een gesloten
omslag) moet geschieden en op voorstel van Rive
dat militairen, uitgezonderd de officieren van het terri
toriale leger en die welke als hoofd tegeu den vijand
hebbeu gecommandeerd niet verkiesbaar zullen zijn
als afgevaardigden. Na de beslissing over de kieswet
mag men aannemen dat <ie hoofdtaak der tegenwoor
dige vergadering is afgeloopen. Wel is er nog een
gewichtig wetsontwerp aanhangig, nl. de drukperswet,
doch na het blijkt, dat do regeering ook onder legi
timisten en keizerlijken over hulptroepen te beschik
ken heeft, zal ook dit outwerp wel eene meerderheid
vinden. Het bepaalt o. a., dut de staat van beleg in
vier departementen gehandhaafd blijft. Het wetsont
werp op de gemeentelijke organisatie is, ter behande
ling roor de volgende vergaderingter zijde gelegd.
Meer dan het behandelde in den Rijksdag, die we
gens gebrek aan werkzaamheden voor eemge dagen
uiteen is gegaan, trekt in Duiteohland de aandacht
de verschijning van een vlugschrift getiteld »Pro
Nihilo” eu betrekking hebbende op de bekende
Arnim-zaak. Het geschrift dat vrij algemeen aan
den graaf zelf wordt toegeschreven, bevat eene scherpe
Wnliek voor bet regeeriugsbeleid van Prins Von Bis
marck. Zoo wordt daarin betoogddat de dood des
vau Denemarken in 1863hem redde uit de
positie, waarin hij zich zelf door zijne wijze
ageeren met de minderheden gebracht had en
hem ongezocht de gelegenheid schonk Oostenrijks
invloed in Duilschlaud te fnuiken. Wederom onge
zocht immers op het zelfde oogeublikdat hij door
ingen afstand der Hoheuzollernsche candidu-
dcu Spaans heu troon eene deplomatieke
J verhief de goede uitslag van den oorlog
a in hel oog van de gansche wereld
i en scuonk hem in Duitechland eene
macht. Bij zulk een stand vau zaken
zoo redeneert de schrijver van het
rijkskauselier in een speld een
ziet en allen omgang met andere men -
eu vreestom als Tiberius op Carpi
Heen de wereld te regeer en.
ift heelt natuurlijk in de diplomatieke
lijn grootë' beWèging verwekthet
heeft de inbeslagneming bevolen en,
ing beweert, zal tegen den ver
graaf v. Armin, een disciplinair
gestold.
officieuse pers in Rusland cn
gaven van het onderhoud
•ezaut met den Sultanvoor een
vermoeden, dat de mogendheden eraan
in de Turksohe aangelegenheden meer
op te treden, thans verzekert men weer,
.1. 2. eerste plaats, dat ge
ïnde tussclienkomst of het st lieu van een ulti-
um volstrekt niet iu de bedoehug »Ui
veranderde voöra'
heel ten onrechte
zienswijze,
"etersbuq
--- ZOCUV I
godsdienstige overtuigingen velerlei, den gedi
er _r.
irlaagleed, verb
Frankrijk hem
'i geweldigeu
despotische i
begrijpelijk a
igschriftdat de
jordwerktuig
bu ontwijkt
Vurzin allee"
geschnf. u
i te Berli
dtgericht L
uaar de Kreuzzeitui
moedehjken schrijver,!
onderzoek worden iog(
Deed de toon der c
het verslagdat de bladen
van den Kussischen geza
week geleden vermoeden
dachten.in de TurL
handelend op te treden,
en de Russische bladen in de
wapende tussclienkomst of het st lieu van een ulti
matum volstrekt niet iu de bedoeling der Mogend
heden ligt. Men wil deze veranderde voorstelling, en
waarsuhijniijk wel met geheel ten onrechte, toeschry-
ven aan het verschil van zienswijze, dat t n opzichte
der (Jostersche quaestie, te Petersburg en te Weeuen
bestaat.
In'usschen berokkent het voortduren van den op
stand in de Herzogewina aan Oostenrijk eeu met
gering geldelijk nadeel. Niet minder dau 70 000 slaven
uit Bosnië en de Herzogewina hebbentengevolge van
deu opstand op Oosteurykscli grondgebied de wijk
genomen en hel ondersteunen van dat groot aantal
vluchtelingen, die geheel hulpeloos zijn, kost nu reeds
maandelijks aau de schatkist een som vau 70 a 80000
gulden.
De werkzaamheden der nieuwe regeering en van de
nieuwe vertegenwoordiging in Griekenland bepalen
ztch tot nog toe tot het intrekken van wetten, door
het vorige bewind tol stand gebrachten tot het ia
staat van beschuldiging stellen van dat bewind. Aan
uitvoering van het gestelde programma wordt voorloo-
pig met gedacht.
Uugeveer evenzoo gaat het in Spanje Herhaal
delijk eu ook nu wederom, komen de eerste staats
heden des lands bijeen, om de plannen voor de toe
komst te bespreken grondwetten te ontwerpen pro
gramma's daar te stellen maar van de uitvoering dier
plauuen en programma'svau de tot staudkomiug dier
wellen hoort uien niets De Carhsten houden nog
steeds in de uoordehjke provinciën huis en de regee-
nugstroepen schijnen onmachtig om iets tegen hen te
ondernemen. Een beslissende expeditie
tegen December toegezegd.
Den hingelschen. kroonprins valt
Indië overal eene güedo ontvangst
zijde maakt hij op hoofden eu be
vriendelijkheid en voorkomendheid een»
Door liet heerschen der cholera iu son
zal hij echter zijn reis aanmerkelijk
