ZONDAfij 6 EEBRUARL'
ff*. 347.
1876.
WEEKBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT.
I
IJSSEL”.
5 C19.
'ER,
t inrigten
nes voor
z.
BUITENLAND.
Kamer-Kritiek.
BINNENLAND.
5
7
aan
i
deu rijksdag.
100
66./,
LOP/,
Dew Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prys: voor Schoonhoven per drie maanden f 0,70.
Franco per post door het geheels ryk 0,80.
Het
partij
5
5
5
5
4- t
SCHOONHOVENSCH COURANT
95
925
L0P/,
77,
887,
20«/,
H7/,
1027,
4674
911/,
15»/4
277,
5
5
6
7
5
6
6
6
6
5
H
3
3
5
5
5
5
315
359
5»7i.
581./.,
637,
1637,
2857,
'588
140
«u7.
95'/,
Prijs der AdvertentieVan 1 tot 5 regels ƒ0,50. leden
regel meer 0,10. Groote lettere naar plaatsruimte. Inten
ding franco, en uiterlijk tot Zaterdags-toormiddags ten 10 ure.
Alle biaaMalandiehe AdvertentiSn waarvan da
plaaUiaf DRIE MAAL wordt opfefaran, worden
•leohU TWEE MAAL in rekening gebracht.
Advertentiën voor dit Blad uit Frankrijk
en België worden uitsluitend aange
nomen door de Hoeren G. L. DAUBE& Co.
(E. EL8BAOH), Hue du Faubourg Most-,
martro 81bu te Parijs.
28 Jas.
Ö3"/,,
57..
2»1/,
95‘/,
87..
'»7.
531-/,,
108
77
101
94
SP/,
97'/,
97./,
(8343)
iol 5
VEN.
n. 1876.
erna VVeiland en
ouders J. Itjes-
Hendncus, ou-
jaren, weduwe
de Januari-nonamers van Gids en
Tijdspiegel eens den oudejaprs-avond in de huis
kamers onzer liberale Kamerleden waren neder-
gelegd, dan zouden daarmede twee feilentoouende
vrienden zijn binnengekoinende Leidsche hoog-
leeraar Mr. J. T. Buijs en de gemaskerde
«Noorman.”
Het aangezicht dezer beide publicisten, (van
wier artikelen onze lezers waarschijnlijk wel
hebben kennis genomen) was streng. Wanneer
mi en dan een lach hunne lippen plooide, was
het de lach van het sarcasme of de bijtende
ironie. Hunne stemmen klonken scherp, waar
schuwend, verwijtend, nu en dan bitter.
Ook spraken deze tuchtmeesters niet binnen
de muren der stille huiskamer of als duisterend
in het vertrouweiijk gesprek. Meen, zij nepen
het gausche publiek tot getuige. Zelfs ten aan-
hooie van de vijanden hunner vrienden hebben
zij hunne boetpiedikingen ondernomen. Die
vijanden konden ervaren, dat zij voor geen ge
breken blind zijn, al zijn de mannen die er door
ontsierd worden, hunne geestverwanten. Zij heb
ben gesproken uit liefde voor de waarheid, uit
liefde voor de zaak die zij met hunne geest
verwanten dituen en zonder zich te sloren aan
de wSchadenlreude” welke hunne toespraken bij
de luisterende vijanden mochten verwekken.
Het ie hun euvel g.duid. Van iele liberale
zijden heeft men hun hunne strengheid verwe
ten, heelt men bet zoo al geen verraad
de gemeenschappelijke zaak, 'dan toch eene on-
verantwoordelijke en ongemotiveerde onvoorzich
tigheid genoemd, dat zij zich ten aanhuore der
tegenstanders aldus uitbeten over de eigen partij.
Al die verwijtingen, heelt men hun toegevoegd,
vooral in de «Stormschade” van Mr. Buys nog
opgesierd met eeuige complimentjes aan tiet
adres van den Minister Heemskerk en zijne
ambtgeuooten, heoben in het vijandelijk kamp
vreugdevuren doen ontsteken: de overmoed zal
er toenemen, en terwijl het aanzien der hberale
partij bij het groote publiek dat de beide tijd
schriftartikelen las, merkbaar zal zijn gedaald,
zijn, ingeval van strijd, de kansen der anti
liberalen op de overwinning meer gerezen, dan
hun sinds lang te beurt viel.
Het zoude ons leed doenzoo de gevoelig
heid voor de verwijtingen der heeren Buijs en
Moorman algemeen «as. Tegen zulk een kwalijk
nemen moeten wij waarschuwen in* het belang
der liberale partij zelve. De bedoelde publicisten
hebben, hoe streng ook, eeh in menig opzicht
uitnemend werk verricht en de liberale partij
zal wel doenwanneer zij ter wille der waarheid
en ter wille van hare eigen belangende ge
gronde terechtwijzingen loyaal aan ree uit, de een
zijdigheid hier en daar met te bieed uitmeet en
van aloude aan het werk der genezing harer eigen
onloochenbare kwalen krachtig aanvaardt.
■‘7..
pal. 62 cl.;
11,00; Scha-
^oor Londes
ide qua! f 72.
municatie te
weinig vee
teenng is op
ter voor het
Hetgeen er
He 126 kilo
Voor En
ds., minde-
f20 tot 40
rd.
NOJTEN
“"’pC.
4
3
4
8
3
3
8
3
6. 5
5
5
0. 5
0. 5
n. 4J
9. 4
3
5
5
5
aan de onvergeeflijke lichtvaardigheid, waar
mede eenmaal een der liberale Kamerleden, nis
uit tartende, der Regeering toevoegde, dat zij op
hire hoede moest wezen, dat de liberale partij
tot regeeren volkomen in slaat was, iets dat
eenvoudig eene onwaarheid behelsde.
is duidelijk gebleken, dat. de liberale
van haar juiste rol geen besef had. Zij
wist, zij koude welen, niets te kunnen doen,
dan te controleren, en zij critiseerde en viel
aan alsof zij Wen Minister van Binnenlandsche
Zaken, misschien zijne ambtgenooten met hem,
wilde verwijderen en - want dat moest er wel
op volgen vervangen.
Die onzekerheid, die dubbelzinnigheid in de
opvatting van hare roeping was de oorzaak van
alles en daaraan baar gedrag volkomen te
wijten.
Er valt te, controleeren. De tegenwoordige
Regeenng heeft eeuige neiging naar den clen-
cajen kant, althans zij kan nog niet als zuiver
anti-clericaal vertrouwd worden. Welnu, de li
berale meerderheid is sterk genoeg om haar m
de zuivere richting te dringen. Dat is hare
hoofdtaak. Maar om deze te vervullen, moet
zij optreden met waardigheid en oprechtheid,
moet zij de groote quaestién waarin de rechten
van den modernen staat tegenover de begeerten
der kerk te' handhaven zijn, noemen, noemen
zonder omwegen, noemen in woorden waaruit
hare onverzettelijkheid even krachtig spreekt als
de ernst harer overtuiging.
De heeren Buijs en Moorman hebben inder
daad de wonde plek gewezen. Laten wij ous
nu niet weder verdiepen in de vraag, of zij in
alle bijzonderheden gelijk of ongelijk hebben
gehad. In de hoofdzaak zijn hunne vertoogen
onwederlegbaar. Al die kritieken op hunne
kritiek bevordert slechts op nieuw de verdeeld
heid, die reeds lang genoeg aanhoudt. Liever
de handen aan den arbeid geslagen. Liever
ous best gedaan om elkaar te verstaan, met
elkaar te overleggen, elkaar te waardeeren, el
kaar iets te gunnen, elkaar voor te bereiden
tot den dag der regeenug, elkaar op te wek
ken tot eene eerlijke, grootmoedige coutrolee-
nng der Regeenug van het oogenblik, en te
zoekeu, ernstig te zoeken naar de mannen die
de lieden der partij kunnen zijn, om, zoo zij
gevonden zijn, hen als zoodamgen te erkennen,
te huldigen en te steunen.
Moge dan Januari 1876 eenmaal de maand
zijn eener goede herinnering.
Te Londen zijn berichten ontvan
gen omtrent een in Indië dreigenden opstand,
met ver van dë streken waar de Prins van
Wales tegenwoordig vertoeft.
Er is sprake van dat de Prins
van Wales, op zijn terugreis uit Indië, een
bezoek zal brengen aan de vesting Gibraltar,
waar men reeus groote toebereids'len maakt
voor zijn ontvangst. U. a. wil men, ter herin
nering aau dit bezoek, een gedenkzuil oprichten
met een borstbeeld van oen Pruis.
De Oosten rijksch-Hongaarsche
Monarchie, maar met name het eigenlijke Hon
garije, heelt een groot’ verlies geleden door het
overlyden van den edelen Frans Deak, den be
kenden patriot. Omringd door zijne bloedver
wanten en een aantal vrienden, heeft hij Zater
dag, na een langdurig lijden, deu laatslen adem
uitgeblazen.
Erans Deak was den 17den October 1803
uit een oud Hongaarscb geslacht te Kehida ge
boren. Ma zijne rechtsgeleerde studiën te hebben
volbracht, wijdde hij zich aan de openbare be
langen van zijn vaderland en ijverde met kracht
voor liberale hervormingen, in 1832 tot lid
van den landdag gekozen, bepleitte hij met warmte
de afschaffing uer onrechtvaardigheden van het
feodale stelsel.
Ma de gebeurtenissen van 1848 tot minister
van justitie benoemd, wijlde Deak zich geheel
aan ue reorganisatie der rechtspleging. In 't ka
binet slemue hij altijd met de gematigden voor
eene vredelievende vereffening uer geschillen met
Oostenrijk. Toen Kossuth in September 1848
het roer in handen nam, legde Deak zijne por
tefeuille neder, maar bleef did van deu rijksdag.
owas de onvermijde
lijkheid van het optreden en aanblijven der
tegenwoordige Regeenug. Aan bekwaamheid
ontbrak het deze allerminst. Regeerkracht be
zat zij in hooge male en het gezag was bij
haar, naar den eiseh, m vaste handen. Menig
vraagstuk van wetgeving, sinds lang onopgelost,
koude en wilde zij tot beslissing brengen.
Wat vloeide hieruit voort
Mr. Kappeyue heeft eens het liberaal parle-
menlair beirid aldus gelormuieerd conttoteeren
thans, gouverneeren straks. e
Twee plichten dus rusten op de liberale meer
derheid. Het straks was nog met aangebroken,
maar moest worden voorbereid. Men leefde in
het h thans” en moest dus controleerenscherp
maar met die waardigheid welke eene gruole
politieke partij past.
Haar optreden in deu laatsten politieleen veld
tocht moest dusom aan den eisch der ge
schetste omstandigheden te voldoen, het karak
ter vertoonen van eensgezindheid en waardigheid
in de contró.e, van vasten wil om de grond
slagen te Irgge.i voor het regeeren van later.
Eu wat is er van gekomen f
Zonder orde of afspraak hebben allerlei
sprekeis allerlei grieven tegen de Regeenng bij
gebracht, tot de kleingeestigste toe, die uit
de bewaarplaatsen werdgn opgerakeld. Kwam
het op stemmen aan, dan was er van meerder
heid geen spöot en-'.twij behoeven slechts te
herinneren aan de vijf of zes vruchteloze stem
mingen in zake de .Rijnspoorweg quaeslie, om
ten beeld in de gedachten terug te brengen,
dat het gedrag der liberale meerderheid het
scherpst van allen toekent. Voeg daarbij den
on behaag! y ken, weinig parlementairen, tegenover
eene Regeenug nu en dan ongepasten vorm
waarin de grieven werden geuit. Denk verder
I
8. W. 1ST. VAN NOOTEN,
Uitgaven.
--T-B
Eén ding moet men ook niet vergeten. Het'
kan waar wezen, dat de tegenpartij uit de twee
tijdschriftartikelen munt wil slaan. Op het oogen-
bhk is daaraan geen gevaar vwbojiden en aller
minst mag aan de beide heeren worden verwe
ten, dat zij die tegenpartij de kaarten in handen
spelen. Zoodanig bezwaar zoude kunnen gelden,
wannier de verkiezingen in aantocht waren. In
zulke oogenblikken moeten alle grieven tegen
de eigen geestverwanten worden ter zijde gesteld
voor de alleen machtgevende eensgezindheid. Ver
keerden wij in zulk een tijdperk stellig zouden
de heeren Buijs en Noorman hebben gezwegen.
Mtaar die tijd is er niet. Wij verkeeren in zoover
in een periode voor zelfonderzoek en zelfverbe
tering uitstekend geschikt. Maken de liberalen
zich dien tijd ten nuttedan zullen zijin
Juni 1877 eensgezinddankbaar zijn voor de
lessen in Januari 1876 ontvangen.
Wat is het groote verwijt tot de liberale
leden der Tweede Kamer gericht Gemis aan
inzicht in hun eigen zwakheidgemis aan door
zicht in de politieke omstandigheden waarmede-
moest worden gerekend gemis aan besef van
de waardigheid eener politieke partij en van
den eerbied dien men aan de Regeering ver
schuldigd is, kleingeestigheid in hunne opposi-
tieveronachtzaming der parlementaire vormen.
De feilen waarmede de liberalen hadden reke
ning te houden waren duidelijkvoor ieder
waar te nemen.
De liberale partij zelve was in de laatste jaren
gebleken tegenover de zware regeeri.-igstaak
machteloos te zijn. Gemis aan leiding, aan
inwendige organisatie en tucht, verdeeldheid van
inzichten r persoonlijke naijver en vijandschap
hadden de partij alle aanspraken om regeerings-
partij te wezendoen verliezen. Aan de mi
nisters uit haar midden waren doqr de vrienden
zei ven de teugels van het bewind uit ue banden
geslagen. Al die redenen 'van desorganisatie
waren nog verre van weggenomen en al hadden
de laatste verkiezingen aan de liberalen de meer
derheid verschaft in het parlementvan verkie
zingen alleen kan men geeue regeerkracht ont-
leenen.
Bovendien die parlementaire meerderheid zelve,
zij was met een enkel cijfer uit te drukken,
iedere ziekte iedere alwezigheid van zeer enkele
leden konde bij de beslissing der gewichtigste
quaestiën de meerderheid m minderheid ver
anderen.
Een derde omstandigheid
lijkheid van het optreden
7
7
3
5
7
6
3
3
schil f 23
1 f 9 a 10, goe-
ct. per half
26 a 29 ct.,
8lammeren
ter half kilo;
aardappelen
wrs f 2,50 a
1,80, appelen
ectol.; eieren
ggen handel;
fö a 31, natr
1,55 per kilo.
3or Engeland
7 a 20, nuch-
gevoerd: 960
n, 9 nuch-
en 201 var-
Later werd Deak naar Weenen geroepen, om ge
hoord te worden over de reorganisatie van ’t
land. Maar hij weigerde, daar het gedrag der
Oostenrijksche regeering te eenenmale met zijn
beginselen in strijd was. Toen in 1860 Deak
voor de tweede maal naar VVeenen werd geroepen,
gaf hij toe. Hij nam deel aan de onderbande-
hngen over de hervormingen en onderscheidde
zich daarbij steeds door zijne gematigdheid. Welk
aandeel Deak genomen heeft aan de belangrijke
geoeuitenissen na 1866, ligt nog versch in *t
geheugen. Hij is de eigenlijke schepper geweest
van ’t Oostenrijksch-Hongaarsch vergelyk van
1367. Zijne landgenooten droegen hem op de
handen. «De oude heer” en «de wijze des volk»’*
waren de namen, waarmede hij gewoonlijk ge
noemd werd. Door zijn eenvoudige levenswijze,
zijn eerlijk karakter, zijn onverzettelijke stand
vastigheid, doet hij vaak denken aan de groote
mannen der klassieke oudheid.
Sedert eenigen tijd nam Deak niet meer per
soonlijk deel aan de openbare zaken, maar grodt
was nog altijd de invloed, dien hij oefende, en
de DeaK-partij, gelyk in Hongarije de gematig
den genoemd worden, zal zijn verlies zeker zeer
diep voelen.
De Keizer van Oostenrijk gaf in
een schrijven zijne deelneming te kennen in bet
overlijden van Deak en de Keizerin bracht te
Pesth een bezoek aan zijn stoffelijk overschot
en legde een fraaien bloemkrans op het praal
bed neder. De plechtigheid bij de begrafenis
was eene indrukwekkende manifestatie ter eere
van den overledene. De Aartsnertog Jozef, de
Aartshertogin Clotilde, de adjudant-generaal des
Keizersbaron Mandellalle voorname ingeze
tenen en een aantal deputation namen daaraan
deel. De heer Ghyezy, president van het Huis
van afgevaardigdenmeld eene treffende lijkrede.
Volgens een depêche uit Berlijn
heeft de Russische Regeenng den Sultan ge
waarschuwd niet aan zijn voornemen om Monte
negro den oorlog te verklaren gevolg te geven.
Een andere depêche uit Berlijn berichtdat
de Bondsraad het voorstel heeft aangenomen
tot intrekking van het besluit, betreffende het
verbod van den uilvoer van paarden.
Al wederom heeft de Spaansche
Regeering aan de Mogendheden doen weten
dat binnen een week ui tien dagen de C irlisti*
sche opstand gedempt zal wezen. Dan zullen
weer troepen be chikbaar worden voor Cuba.
Een hevige storm heeft, volgens
berichten uit New-ïork van 2 Febr., aan de kust
van den Ailantischen Oceaan gewoed. De ge
meenschap tusscheu New York en Wasmngton
is lijdelijk verbroken. Torenspitsen en daken
zijn vermeld. Le verwoesting is enorm.
Wanneer onze liberale leden der 2de Kamer
reeds op d^n oudejaarsavond de Januari-nom-
mers van Gids en Tijdspiegel op hun schrijf
tafel hadden kunnen vinden, zouden zij inder
daad eene goede lectuur voor dien «dag der
boetedoening” gehad hebben.
Geen avond meer bestemd voor het terugzien
op de tekortkomingen, die achter ons liggen.
De zelfverwijten zijn den Sisten December zoo
aan de orde en Zi'O algemeen, dat men als van
zelf ook veel minder gevoelig is voor de ver
wijtingen van anderen. «Vrienden die feilen
toonen” zijn, in strijd met Van Alphen’s leer,
zelden welkom. Maar de dag waarop zij hun
bezoek toch nog het best kunnen wagen is de
oudejaarsavond. Zij vinden ons dan ietwat in
de stemming van een boeteling en omdat wij
weten, dat zij zelven op dien dag ook hunne
eigen penitentiën verrichten, willen wij ze wel
verdragen.
Welnu, zoo
Z. M. heeft benoemd tot rechter
in de Arrond.-rechtbauk te ’s Gravenhage, Mr.
J. C. E. Baron Van Lijnden, rechter in de
Arrond.-rechtbauk te Rotterdam.
Bij Kou. besluit zijn opgeheven
de ontvangkantoren der dir. belastingen en ac-
cijnsen te U root-A miners c.a. en te Meerkerk c.a.,
zooals die thans bestaan; de gem. Streef kerk,
Brandwijk en Molenaarsgraaf toegevoegd aan het
kantoor der dir. bel. en acc. te Albiasscrdam c.a.,
onder voortdurend beheer van den tegenwoordigen
titularis, den heer J. Neiszen; de gem. Leer
broek en Nieuw land toegevoegd aan het kan
toor der dir. bel. eu acc. te Leerdam o. a., onder
voortdurend beheer van den tegeuw. titul. B.
C. Wildrik; is mgesteld een kantoor der dir.
bel. en acc. te Ameide, behooreude onder de
coutróle Gorinchem, en bevattende de gemeenten
Ameide, Meerkerk, Tienhoven, Lmgerak, Nieuw-
poort, Gruot-Ainmers,Uitoland,Goudriaun, Nyor-
deloos en Hoog-Blokland; en is U. C. Ezaito
d’Alinaras, thans ontvanger der dir. bel. en acc,
te iVleerkerk c. a., benoemd tot ontvanger der-
zeilde middelen te Ameide c. a.
Z. M. heeft pensioen verleend, ten
laste van den Staat, aan W. Van Giessen, ge
wezen njksveidwachter te Viauen, ten bedrage
van f löÖ ’sjaars.
Men verneemt, dat voor de Spoor-
weglijn LeidenWoerden het station in laatst
genoemde gemeente zoo uitgebreid en vergroot
