4xj5l
1876. -
ZONDAG 30 APRIL
weekblad' voor- zuid-holland en utrecht.
«‘7.
«7.
‘“7.
M
”7.
“7.
94
ui
ö67.
Verplichte persoonlijke dienst.
BINNENLAND.
buitenland.
OVERZICHT.
100
naliieiten hebben daaraan
5
van
eendeneieren
HOUTEN
07
“7.'
9‘7.
m
1007,
68
00
8»
‘371.
00
i»y.
SCHOONHOVENSCHE WANT
67.
3
255
230*/,
WP
»»7<
5
5
5
5
7
7
3
5
7
6
3
3
5
5
6
7
5
6
6
6
6
5
3
3
6
5
5
5
de
kig is de over-
ift Turkije, dank
zijne bedrei-
en. Er wordt
in» men zal
r de opstan-
eer bereid
irige Zeeuw-
10,10, goede
Vlaamsche
en blauwe
)he f 7,80
.0 7,20.
winter iak-
Flakkeesche
ische zomer-
robe f6,00,
I.
5,50 i 4,40,
21 Apr.
lay,
l57i.
5‘7..
ioo y,
«7,
697
"7.
947,
907,
8»7.
er
94
‘•>47,
318
310
53
501/,
255
Mtoh
92 April: 917
r half kilo; ook
1,50 per «tuk.
m:
pC.
.2|
3
4
3
3
3
3
8;35
5
5
0. 5
0.-5’
1. 4}
4
3
5
5
5
f
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-naiddag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per driemaanden 0,70.
Franco per post door het geheele rijk 0,80g
Alle binnenlartdeche Advertentien, waarvan de
plaatting 3 maal wordt opgegeven, worden slecüts
2 maal in rekening gebracht'.
357,
42
101 »/4
104
S. W. N. VAN iSTOOTKlSr,
Uitgevers.
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels 0^0^ Iedere
regel meer 0,10. Gfroote letters naar plaatsruimte/ Inzen
ding franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
V.
schil f 23
f 10.00. bo-
‘4 ot. per half
97 a 30 et.,
0, lammeren
er half kilo;
aardappelen
4.00, Roode
elen f 8,00,
jr 100 stuks.
met vluggen
24 i 30 naar
l, 20 per kilo.
>or Engeland
ito f 8 a 19,
paard, 1913
63 nuch-
m, 141 var-
mal. 76 ct.,
fl,10» 2de
kilo.
roor Londen
ie qual. f 58,
en verzetten
ingevoerd en
iht op goede
lindere qual.
pinken f30
1. per kilo;
6 8 weken
Óndanks de vele milliodlendie jaarlijks in
den schier bodemloozen afgrond,van ons Depar
tement van Oorlog wegzinken, in weerwil van
het groot aantal Ministers, die elkander in de
laatste jaren aan het hoofd van gezegd Depar
tement hebben opgevolgdziet het er met onze
verdedigbaarheid bij voortduring alles behalve
schitterend uit. Als op eenig onderwerp het
bekende beeld van deu heer Des Amorie van
der Hoevende naam van //cirkelgang/’ Éan
worden toegepastdan is het op onze Defensie,
Sedert bij de mobilisatie van ons leger gedurende
den Franscb-Duitschehi oorlog, de gebrekkige
inrichting zonneklaar was geblekenen kort
daarop de heer Thorbecke rmet h$t geweer op
schouder” in onze Tweede Kamer verscheen, is
er niets gedaan om duurzame verbetering aan
te brengenalleen zijn de uitgaven immer stij
gende gebleven.
Onze militaire specialiteiten hebben daaraan
ongetwijfeld veel schuld. Van de hoogte hunner
onfeilbaarheid veroordeelen zij elk stelseldat
niet volkomen strookt met hun persoonlijke in
zichten doen zij slagen regenen op alle voor
gestelde hervormingen, zonder er aan te denken
dat het betere zeur djkwijls de vijand is van
het goede. En zoo blijven we voortsukkelen
met een stelselloosheid die aan het belachelijke
grenst.
Nederland is er volstrekt niet begeerig naar
tot de militaire mogendheden gerekend te wor
den. Niets lacht ons volk meer toe, dan in
vrede te leven met al de naburen, en in rust
zijn grond te bebouwen zijn nijverheidsbronnen
te exploiteereu. Wij kunnen zelfs niet eens er
aan denkem, volkomen opgewassen te zijn tegen
een eventuëelen aanval van een der groote
machten van opa werelddeel: elke poging, om
onze verdedigbaarheid tot dat peil op te voe
ren zou voor onze welvaart dq bedenkclijkste
gbvolgen hebben. Maar wij moeten in staat
gesteld wórden, bij een worsteling buiten onze
grenzendie grenzen zoodanig te bezetten dat
de strijdenden onze neutraliteit eerbiedigen; als
men dpar ginds de kolossale legers in botsing
ziet komendan moeten wij sterk genoeg zijn
om onze rol van onpartijdige toeschouwers met
kalmte te handhaven. Kunnen we ,dat niet,
dan stellen we ons bloot aan de kansdat een
van dé strijdende partijen den vaderlandscheu-
grond tot het tooneel barer bewegingen kiest,
en dit zon voor onze nationale onafhankelijk
heid hoogst gevaarlijk kunnen zijn. Er is geen
treuriger denkbeeld, en ’t wordt toch helaas!
door zoo velen gevoed,dan de meening, dat
.wij geen krijgsmacht noodig hebben, aangezien
we toch niet bestand zzoujien zijn tegen buiten-
landsch geweld; en hen, die in dat idéé ver-
keerenverzoeken we eens ernstig na te den
ken wat de gevolgen zouden geweest Zijnals
in 1870 of d^Duitschersóf de Eranscheu
eens goed gevJRen hadden ons grondgebied te
bezetten uit voorzorg tegen een soortgelijk voor
nemen van hun tegenstanders. Dat juist is
hetgeen wij zelf moeten kunnen afwerenen
om dat te doen hebben wij geen groot, maar
een degelijk en welgeoefend leger noodig. Ver
meerdering van onze levende strijdkrachten is niet
van overwegend belangen zou zelfsvoor ’t
geval dat een aanzienlijke versterking van het
jaarlijksch militie-contingent werd gevraagdver
werpelijk geacht wordenmaar verbetering van
het gehalte is een eisch, die niet langer af
gewezen mag worden.
Dat gehalte, wij weten het allen, - en
wie er persoonlijke ervaring van heeft zal zulks
gaarne bevestigen, laat veel te wenschen
over. Het beste deel van onze jongelingschap
onttrekt zich aan den dienplicht: de zonen
l uit den gegoeden burgerstand blijven thuis en
laten «ich vervangen. Voor het ontwikkelde
element, dat om .zoo te teggen de keur van
onze landsverdedigers zou kunnen zijn, komt
een ander in de plaats, hetwelk tot de heffe des
volks behoort. W ie het kazerneleven uit eigen
waarschijnlijk de Porte aanraden, dat deze een nieuwen
wapenstilstand tracht te verkrijgen en door toegeven
aan sommige eischen de opstandelingen tot onder
werping overhale. De toestand blijft nogthans zeer ge
vaarlijk en, zooals in de laatste week gebleken is,
slechts één vonkje kan alle berekeningen doen falen
en Europa in vuur cu ylam zetten.
Behalve met de Turksche aangelegenheden hebben
de Oostenrijksche Staatslieden net tegenwoordig druk
met orde te brengen in eigen huishouding. Er wordt
nl. tusschen Weeneu en festh ijverig onderhandeld
over het vergelijk tusschen beide njkshelften. Volgens
de laatste berichten is nu toch omtrent de meest be
langrijke punten eene gewenschte overeenkomst ver
kregen.
In Frankrijk hebben Zondag weder drieaanvul-
lingsverkiezingen voor de Tweede Kamer plaats ge
had, die ditmaal voor de republikelnsohe partij zeer
gunstig afliepén. Twee der gekozenen beboeren tot die
partij, een tot de gematigde-rechterzijde. Dat de open
nare meening zich langzamerhand al meer en meer
ten gunste der republikeinsche instellingen doet gel
den, blijkt ook Uit het feit dat 180 m air es, door de
vorige regeering aangesteld, het oogenbiik niet hebben
afgewacht dat hun mandaat zou worden teruggevraagd, -
maar nu reeds vrijwillig hun ontslag hebben inge
diend. Een aantal prefecten, aan wip bij de jongste
mutatie ’eene andere standplaats werd aangewezen,
heeft mede, liever dan op die wijze onschjdelijk ge
maakt te worden, ontslag gevraagd. De commissie be
last met het ontwerpen van een nieuwe gemeentewet
is met haren arbeid gereed; die voor de begrooting
is steeds druk aan het werk. Van hare voorstellen,
die zeker op sommige punten niet onbelangrijk zullen
zijn, lekt vooralsnog echter niets uit, daar de beraad
slagingen geheim zijn.
In zake de titel-quaestie in Engeland is*het wel-
licht niet onbelangrijk te vermelden dat Gladstone,
in strijd met de .stellige verklaring van zijn oud-colle^a
Lowe, aan de daily News schrijft, dat de koningin
tot hem nimmer, het verzoek heeft gericht om een
ontwerp tot wijziging van den koninginnentitel in te
dienen. w
Eindelijk heeft de regeering van Spanje in de
Cortesjhare finanöieele plannen medegedeeld, en wel
bij de indiening der begrooting. Eerlijk, en rond legt
zij dentoestand bloot en schroomt ook- niet voor
stellen te doen, ten einde het reeds langen tijd ver
broken evenwicht te herstellen en bare verplichtingen
tegenover de schuldeischers na te komen. De oorloga-
belasting zal daartoe voorloopig in stand blijven, ver
schillende andere belastingen verhoogd en de. tracte-
menten van sommige ambtenaren en van de geeste
lijkheid met 25 °/o vermindérd worden. Als men nu
de regeering maar lang genoeg handhaaft om hare
voornemens ten uitvoer te kunnen brengen. Alvorens
daarmede echter te kunnen beginnen, zal zij nog moei
lijke oogenblikken te doorworstelen hebben. De beraad
slagingen over het ontwerp-groudwet zijn in vollen
gang eu eene krachtige doch gematigde oppositie doet
zich daarbij zeer gelden. Gpvaarlijker voor de regee
ring evenwel is de quaestie der opheffing van de vrij
heden, die de Baskische provinciën tot nu toe genoten.
Dit voorstel heeft de gemoederen In hooge mate op
gewekt en zal zeker tot eene stormachtig^ discussie
aanleiding ge^en.
De prins vou Wales heeft op zijn terugreis naar
Engeland ook Madrid bezocht en is daar seer feeste
lijk ontvangen.
De president der Duitsohe rijkskanselieren, minis
ter Delbruck,( heeft zijn ontslag als zoodanig gevraagd,
en verkregen. Volgens de verzekering der National
Zeitung hebbeti redenen van gezondheid alleen den
minister hiertoe dppu besluiten en is de politiek hier
aan geheel vreemd. ft’
Ook tegen den president der Vereen,igde staten
van Amerika is thans eene aanklacht ingediend
wegens omkooperij. Hij zou nl. 30.000 dollars hebben
doen uitbetalen om op de verkiezingen te werken 1
Z. M. heeft7 aan H. P. Voorduin
eervol ontslag verleend uit zijne betrekking van
notaris te Schoonhoven en tot notaris te Schoon
hoven benoemd D. Teijinck, candidaat-notaris
aldaar.
Bij kon, besluit zijn benoemd:*
tot heemraad van het groot waterschap van
Woerden, G. H. L. baron Van Boetzelaer;
tot hoogheemraad vau den Lekdijk Bovendams,
G. J. baron Van Harden broek van Ammeratol;
tot hoogheemraad van den Lekdijk Beneden-
dams en van deh IJseldam, mr. 0. G, Berger
van Hengst.
De Eerste Kamer heeft eergiste-
ren het wetsontwerp tot regeling van het Hooger
Onderwijs met 28 tegen 4 stemmen aangenomen,
Het Rijkstelegraafkantoor te Bo- z
degraven is voortaan openop werkdagen van
8 tot 11 uren Voof- en van 1 tot 3 en 6 tot 9
uren namiddags; op Zon- en feestdagen van 8
tot 9 uren voor- en van I tot 3 en 6 tot 7
uren namiddags.
De Minister van Koloniën heeft
het eerevoorzitterBchap aanvaard van de Hoofd
commissie voor een te Gouda op te richten mo
nument voor de gebroeders Houtman,
aanschouwing kent, weet ook, dat de zooge
naamde plaatsvervangers en nummerverwisse-
laars tot de slefchtste soldaten wordqn gerekend,
^en dat juist onder die klasse het gebrek aan
orde en tucht en verkeerde neigingen het meest
worden aange.troffen. Zoo lang men op die
wijze feitelijk de beste .krachten aan ons leger
onthoudt, en daar onwetendheid en losbandig
heid aan toevoegt, zullen alle pogingen om het
peil van onze land- en zeemacht te verhoogen
een onbegonnen arbeid zijn.
1 Er zijn tegen persoonlijke dienstvervulling,
of, om een jneer met de za'ak overeenkomenden
naam le gebruiken, tegen persoonlijken oefen
plicht eeirige bezwaren tip te werpen. Voor
den jongeling die zich: voorbereidt voor een
wetenschappelijken werkkring is het een groote
opoffering,een jaar van zijn besten studietijd
te moeten missen. Doch in die moeielijkheid
zou de 'wet kunnen te gemoet komeif, door
den milipiën zijn oefenuigstijd te- laten door-
brebgen- in de gemeenté waar hij zijn oplei
ding ontvangtom ten minste eer. gedeelte van
dien tijd tot zijn beschikking te laten. Over
het algemeen heersebt er een zonderling en
alles behalve logisch begrip omtrent het woord
dienst: de,Staat legt niet alleen den recruut de
verplichting »p, zich in den wapenhandel te
oefenen en de beginselen van militaire kennis
op te doen maar noodzaakt hem tot het ver
richten van werkzaamheden, die daarmede vol
strekt in geen verband staan, zooals daar zijn
het 'bereiden van zijn maaltijd, het schoon
houden van de kazerne en nog zoo menig
baantje dat de ëx-miliciens onder onze lezers
zich wel zullen herinneren; dat wordt dus een
soort van heejrendiensten nevens den oefen
plicht. Ik kan mij met goed voorstellen dat
de Staat het recht heeft de eersten van iemand
te vorderen. Laat men eenvoudig den soldaat
Voeden, huisvesten en kleeden, en vóórts al die
andere werkzaamheden tegen betaling opdragen
aan hen die langs dien weg wat willen ver
dienen, eti de weerzin van velen tegen _den
//militairen dienst” zal voor een groot deel ge
weken zijn. Wanneer nu de tijd, die niet
door de ^dagelijksche oefeningen in beslag wordt 1
genomen, disponibel bleef voor de maatschap
pelijke opleiding, dan geloof ik dat vele tegen
standers van den persoonlijken dienstplicht zich
zouden bekeeren.
Want, indien het stelsel van plaatsvervan
ging niet'bestond, dan vertrouw ik, zon wel
niemand deu moed hebbqnde 'invoering er van
voor te stellen. Zóó ver is dan toch de pu
blieke opinie op dat punt vodruitgegaan. Dat
het nog bestaat moeten we in de eerste plaats
toeschrijven aan de gewone moeielijkheden
waarmede hervormingen bij ons te worstelen
hebbeneu vervolgens aau het niet geheel on
verklaarbaar égoïsme der bevoorrechte standen.
Maar dat er werkelijk een merkwaardige om-
keenng op dat gebied plaats heeftblijkt uit
de navolgende feiten, ontleend aan het per
soonlijk adres van den oprichter van den 'Anti-
dienstvervaugingbondGraaf van Limburg
Stirum.
In 1861 .werd Art. 4 vap de thans vigeerende
mihtiewet//Hpt staat eik vrij zijn dienst bij
de militie, overeenkomstig de bepalingen dezer
wetdoor’ een ander te doen waarnemen door
de Tweede Kamer der Staten-Generaal zonder
beraadslaging en zonder hoofdelijke stemming
aangenomen. Alleen* waren er enkele waarschu
wende opmerkingen gehoorden ae toenmalige
Minister van Binnenlandsche Zakenbaron Van
Heemstra verklaarde niet te geloovendat wij
den afkoop op den duur zouden kunnen be
houden.
Tien jaar later, na den Fransch-Duitschen
oorlog, werd een nieuw wetsontwerp aangeboden,
gegrond op het beginsel van den persopnhjken
dienstplicht. Dat ontwerp werd ingetrokken
om in 1873 te worden gevolgd door een nieuw
concept, hetwelk uitdrukkelijk de bepaling in-
hield: u Ieder, die |er. inlijving bij de militie*
wordt opgeroepen, is verplicht ?ijii dienst in
persoon waar te nemen.”
De Tweede Kamer verwierp dat beginsel
maar nu vond het toch reeds 25 voorstanders
bij dién tak van onze volksvertegenwoordiging.
Sinds dien tijd is de publieke opinie iu de
zaak betrokken geworden. De Graaf Van Lim
burg Stirumwieh de verwerping van het
Wetsontwerp van 1873 zijn ministerzetel Jcostte
richtte den anti-dienstvervangingbond opwelke
vereenigingthans reeds zeven duizend, leden
sterkdoor een krachtig petitionnement nog
maals de aandacht van Begdering en Volksver
tegenwoordiging voor het gewichtige vraagstuk
inroept.
Ik geloof niet te veel te zeggenals ik beweer
dat de afschaffing del vervanging ^l&hts een
quaestie van tijd is. Er komt' leven in de
brouwerijeu gewoonlijkals ?er eens goed
gfeschud wordt aan de piidren waarop verou-*
derde 'instellingen rusten dan zijn lipar dagen
geteld. De jongste tijd biedt daarvan menig
treffend voorbeeld- aan.
De voordeelen, aan den persoonlijken oefen
plicht verboudèn, zijn te groot, dan dat zij
de nadoelen, die altijd aanmerkelijk ver
minderd kunnen worden, niet geheel in de
schadu^ zouden stellen. Laat mij de eersten
ten ^otte nog eens^in korte woedden uiteen
In de eerste plaats wordt alleen dair vol
daan aan het grondwettig voorschrift, volgens
hetwelk het dragen van de wapenen tót hand-'
having der onafhankelijkheid van den Staat*
eir tot beveiliging van zijn, grondgebied een
der eerste plichten .blijft van alle inge
zetenen.
2. De algemeene ontwikkeling van onze
levende - strijdkrachten zal er aanmerkelijk
door bevorderd wordén.
3. L)e verschillende standen, onder één
vaandel te zamen gebracht, zullen daardoor
tot nauwere aaneensluiting geraken.
4. De belangstelling van alle Nederlanders in
hetgeen voor oiué defensie noodig is zal daar
door toeneuieig Moeten daarvoor geldelijke
offers wonjen gebracht, men zal te 1J
gevoDi^tfpordea, die te brengen.
5/ De verbetering van den toestand onzer
miliciens gedurende den oefeningstijd zal spoe
diger ter hand genomen worden eu meer af
doende geschiedenwanneer alle burgers recht
streeks belanghebbenden zijn.
6. De kleine burger zal niet langer ge
drukt worden door de zorg voor het verzame
len van de gelden voor den afkoop benoodigd,
een maatregel waartegen zijn financiëele positie
zich verzet, maar die door zijn zoogenaamd
//fatsoen” wordt geboden.
7. De lieden, die thans als plaatsvervan
gers optreden, zullen zich voor een gedeelte
laten aanwerven als 'vrijwilligers; zoo doende
kan er van hen ook nog iets goeds terecht
komen.
Dat zevental punten, dat nog wel met
eenige vermeerderd kan worden, is, dunkt mij,
voldoende om ons te doen wenschen, dat het
doel vAn den antidienstvervangingbond spoedig
bereikt moge worden. He.
De reeds xoo ingewikkelde Oosterscbe quaestie is
in de laatste dagen zoo mogelijk nog ingewikkelder
geworden door de spraakverwarring die er heerschte
tusschen de „groote Mogendheden, opgetreden met het
doel om eene séhikking te bewerken. Oostenrijk
eu Busland waren het in een oogenbiik oneens over
de te volgen gedragslijn tegenover de eischen door d'e
opstandelingen gesteld en ziet, nauwelijks was dit be-,
kend, of er staat een politieke onruststoker op, zoo-
als er altijd gevonden worden, die door het versprei
den van sensatie-berichten tracht beide StateÜ tegen
elkander in te nemen en-de wederzijdsche. bedoelin
gen verdacht te maken.
Te midden van die spanning bericht de Turksche
opperbevelhebber zijne regeering, dat bij de jongste
gevechten oen goed georganiseerd corps van 7ÜÜ0
Montenegnjucn zich bij de opstandelingen heeft ge
voegd. Montenegro had dus openlijk zijne onzijdig
heid geschonden en dit was het sein voorden Sultan
om zijn overige militaire krachten te verzamelen togen
de .trouwelooze republiek. Het scheen dus een oogen
biik alsof de strijd, tot nog toe beperkt tot eene pro
vincie, trots de bemoeiingen der Mogendheden, in een
meer algemeenen strijd zou ontbranden, waarvan
gevolgen niet te gissen waren. Gelukkig is de
eenstemmiag nog tijdig hersteld en heef
zij vooral den invloed van RuslaudJ aan z“*
ging tegen Montenegro geen gevoJJjgegeven.
nu weder druk beraadslaagd, welke Uuudir"
aannemen tegenover de voorwaarden door de opstan
delingen gesteld, üp aandringen van Duitschland en
Engeland, die in deze te'zamen handelen, zal men
