1876.
ZONDAG 18 JUNI.
It
WEEKBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT.
M
3
3
f
5
5
5
5
5
BINNENLAND.
Een stel mooie woorden.
BUITENLAND.
OVERZICHT.
SCHOONHOVENSCHE COURANT
100»/.
I
5
7
rergund
hoog-
t
'iuuibN
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70.
Franco per post door het geheele rijk 0,80.
laat
op-
S. W. N. VAN NOOTEN,
Uitgevers.
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels /0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruiirtte. Inzen
ding franco, en uiterljjk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
85
803
98
ö7>/4
Alle binnenlandsche Advertentiën, waarvan de
plaatsing 3 maal wordt opgegetfen, worden slechts
2 maul in rekening gébracht.
5
5
5
5
5
5
6
7
5
6
6
6
6
5
ihermi
als
rige Zeeuw-
10,80, goede
Vlaamsche
ea blauwe
«71/,
l»1/.
100
35
12‘/,
92’/,
19-/,
1 paard, 1
raakal veren,
lammeren,
d geiten,
tal. 78
fl,00,
ilo.
aor Londen
iwondenheid, zoodat de uurj
de gebouwen der Katholle
Z. M. heeft op verzoek e ei vol
ontslag verleend aau "W. N. Van Nooten, all
82»/,
«7.
258
232
95
95
94«/8
86i/4
onhebbelijkheden, die
tot bullebakken en menst
ken. Wanneer men
onze humaniteit kan
is onze verdienste niet
r.
pC.
2 j
3
4
a
3
3
5 Ha/s.
5
5
5
6
4
3
5
5
5
f
e qual. f 55.
i verzetten
aan de lijn,
rij wel op-
indere qual.
raarzen f95
5è60, fok-
h 7.
8. per kilo,
:en f8 a 15.
,20 per kilo.
9 Juni.
«a*/a
«b’/l.
95-/,
96
lï»/,
W.
groote Mogendheden
oi Inj zijl
houden het er vooi
de macht hem onl
dorst”, zegt de Franschman
I.i een kopje of
’t een of ander vocht. //Ik
wan-
88»/,
162
324
314>/,
52»/„
55>/,
SS-/,
261
636
124>/,
O’/,
36
34
102’/,
105
100’/,
76’/,‘
86’/,
95 7,
88’/,
767,
7
7
3
5
7
6
3
3
L
ieele gewas,
boter: 1ste
>er half kilo
i 28 ck,
l, lammeren
ir half kilo;
aardappelen
a 6, Roods
er 100 stuks,
n handel,
{en handel
I, 2de qual.
IN.
876.
iniusouden
in ouders zijn
ie f7,50k
3 7,60.
winter zak-
flakkeesche
iche zomer-
che f 6,00
'0è5,50.
,60 k 4,30,
Inlandse ba
geven van reusachtige namen aan nietige za
ken, een overdrijving, waarvan wij ons
moesten onthouden, zoowel in het belang van
ons taalbegrip als in dat der zedelijke beginselen.
Die bewering is gemakkelijk te bewijzen.
k 1,20.
ilo; magere
re kalveren
//Wat blieft u, mijnheer? liberaal, ja, dat
ben iktot in hart en nieren. Het kan me
woedend makendat er in stads- en staats
bestuur zooveel lui zitten die met het geld
van de belastingschuldigen huishouden, dat bet
een schandaal is, en die, enkel op eigen voor
deel bedacht, met den vooruitgang net zooveel
op hebben als de baker met een Noordpool-
expeditie. En daarom zeg ik, als er geen ver
andering komt
Ik weet natuurlijk niet, lezer, of ge veel
liberalen van die soort onder uw kennissen telt
mocht zulks het geval zijn, dan benijd ik ze
u volstrekt niet. Zulke lui toch zijn niet altijd
amusant; ze kunnen het ons lastig genoeg
maken.
Gedurende het klein getal jaren, die het mij
tot hiertoe vergund was in de wereld rond te
kijken, heb ik ai heel aardige variëteiten van
het gen^s liberalen ontmoet; of liever, heb
ik al dikwerf gelegenheid gehad, op te merken,
op hoe vreemdsoortige wijze die naam somtijds
wordt gegeven of genomen. In gezelschappen,
op vergaderingen, in onze sociëteiten, loopen ze
ons van zelf in het oog: //Wij herkennen ze
daaraan, dat zij verschrikkelijk veel leven ma
ken, niets dat door anderen wordt verricht met
het zegel hunner hooge goedkeuring believen
te bekrachtigen, en alle denkbeelden, die niet
overeenstemmen met hun zienswijze, bekrompen
noemen. De groote menigte luistert met ver
bazing naar hun diepzinnige adviezen, bewon
dert hun woordenrijkheid, en vraagt zich af:
//Hoe dat één man aau zooveel wijsheid kwam,”
en zij, verblind door dien bijval, nemen toe
in driestheid en slaan door als blinde vinken.
Wiet ieder is er van doordrongen, dat libe
raliteit een eigenschap is, die voortvloeit uit
een helder verstand, een bezadigd oordeel, een
ruim gemoed. Zij beoogt vrijheid, maar zoekt
die niet in losmaking van alle banden, ook van
die welke de individuen tot natiën, en deze tot
een groot menscheugezin samensnoeren. De
waarlijk vrijzinnige tracht zich slechts te be
vrijden van de boeien, die zijn ontwikkeling
tegenhouden, doch verlangt niet als een dolle
man alles onderste boven te halen wat door
anderen met moeite en vlijt is opgebouwd.
Liberaliteit is een kracht tot bandelen, met
omzichtigheid somtijds, met geestdrift altijd;
voor velen is zij slechts een leus, of een voor
wendsel om de handen in den zak te stekeu
en minachtend den arbeid van hun medeöur-
gers gade te slaan.
Van het liberalisme op politiek gebied kan
gezegd wordenVerscheidenheid van gaven, maar
niet dezelfde geest, in Spanje rekenen som
mige lieden zich ai heel vrijzinnig, omdat zij
er in toestemmen dat andersdenkenden in het
godsdienstige niet het land worden uitgedreven,
tien Sultan van Turkije zal misschien liberaal
genoemd worden, wanneer het getal zijner dames
het dozijn niet te boven gaat. Hier noemt men
iemand liberaal, als hij in qfn lange speech het
cultuurstelsel bestrijdt, elders, als Inj het talent
bezit, den clericalen nu en dan eenige bitterhe
den naar het hoofd te werpen.
Even groote afwijkingen ontmoeten weindien
we aan het woord dat ons bezig houdt een meer
uitgebreide beteekenis geven en het toepassen op
maatschappelijk gebied. Menigeen noemt zich
neer I
van verliefdheid.
Dergelijke groote woorden worden bij ons
minder algemeen gebezigd, waar het de gewone,
laag bij den grond blijvende aangelegenheden
des dagelijkschen leven geldt. Evenwel zijn wij
ook niet geheel en al vrij te pleiten van het
van reusachtige namen aan nietige
een overdrijving, waarvan wij
onthouden, zoowel in het belang
-.t- orge I
waa Amautine Aurore
den ouderdom van 72
dit voor de Fransche 1
deux Mondes i
ewerkers, die i
)ft bijgedragen.
isututie
uit in
Trachten wij zulks te doen, door het gebruik
na te gaan van een viertal woorden, twee van
uitheemscheg, twee van echt Nederlandschen
oorsprong. Tusschen twee haakjes, smijt de cou
rant nog niet neer, waarde lezer! ik be
loof u op mijn eerewoord, van etymologie of
logica, of andere ie ’s en a ’s zal geen sprake zijn.
Een ondergeschikt ambtenaar heeft een abuis
geljad. ’t Is waar, hij had het kunnen vermij
den, maar van de tien zouden er negen vap
zijn collega's er op dezelfde wijze zijn inge-
loopen; ’t was meer een ongeluk dan een dom
heid. Niet zonder vrees verbeidt bij thans de
eerste ontmoeting met zijn chef er zal
wat zwaaian! Boven alle verwachting blijft de
gevreesde losbarsting uitde gezaghebbende ver
genoegt zich met een: »Hm... hm... kijk
voortaan beter uitje oogen I” //Wat een hu maan
man is toch de chef, roept de gerustgestelde
schuldige uit, //hij heeft mij niet eeus een
uitbrander gegeven.”
Een candidaat voor een examen onderwerpt
zich aau de vuurproef, en slaagt naar wensch.
//Wel,” vraagt men hem, nrhoe hebben de
oomes je behandeld Hebben ze je erg geplaagd
//Volstrekt niet,” is het antwoord, //ze halen
hun evenmensch het bloed niet uit de teenen,
ze waren zeer humaan.”
Een sollicitant vervoegt zich bij een hoog
geplaatst persoon, om hem te smeekeu zijn
//vermogenden invloed” aan te willen wenden
ten einde hem in het genot van een vacant
postje te stellen. De arme drommel is ontroerd
van het puntje van zijn kruinharen tot aan de
zolen zijner laarzen. Die schroom is geheel
overbodigde groote mijnheer ontvangt hem
met een bloinzoet glimlachje, en belooft hem,
vbij gelegenheid eens aan hem te zullen den
ken.” Buigend als een knipmes gaat de stum
per heen, en zegt bij zichzelven: //Hè, wat
een humaan heer; hij had mij evengoed niet
thuis” kunnen geven of bij de deur afwijzen.”
Een schatrijke weduwe zonder kinderen ver
neemt dat een liefdadigheidsinstelling te gronde
moet gaan als zij niet met een paar duizend
gulden wordt bijgesprongen, en dat de bestuur
ders daarom een inschrijving zullen openenom
het dreigend gevaar ai te weren. //Kom maar
het eerst bij mijzegt zijen als dat ge
schiedt teekent zij voor bet halve bedrag. De
gansche stad is opgetogen over die mildheid en
roemt haar als een trek van ware huma-
nite.it.
In een gezin wordteen //kinderjuffrouw” ver
langd. Het beloofde salaris is niet hoog, maar
vvoor een humane behandeling wordt inge
staan eu dat vergoedt veel in het oog van
menig beschaafd meisje, dat genoodzaakt is een
//betrekking” te zoeken om te kunnen leven.
Waarin die humaniteit bestaal? Och,
ons niet met onbescheiden hand de gordijn a
lichtenwaarachter zoo menige huiselijke tragi-
comédie wordt afgespeeld want anders....
Waarlijk, dikwijls moeten wij ons ergeren
over de lichtzinnigheidwaarmede sommige lie
den met het heilig woord humaniteit om
springen. Men heeft nog geen rechtzich die
hoogstedie eenig nöodige eigenschap des gè-
moeds toe te schrijvenenkel omdat men zijn
itschland en Oosten
beloften, met aan-
’orte, die memorie
al de groote iMogend-
dit puut, dat deu
gegeven om zijne
en niet de opstande
een vergelijk te komen.
dig geoordeeld
kraciit bij te
is in de
om, bij eventueelen
j belangen te verde-
van de Eugelsche ouder-
minderen niet mishandelt, kwelt, afgrauwt, de
huid vol scheldten tegenover zijns gelijken
rekening houdt met de wetten der beleefdheid
of van zijn overvloed een klein gedeelte afstaat
ten bate van zijn naasten. Wij begrijpen niet
levendig genoegwij gevoelen niet diep genoeg
wat mensch te zijn beteekent. Wij verliezen
wel eens uit het oogdat in dat woord de eisch
van onbegrensde liefde, van immeh vaardige zelf
opoffering ligt opgesloten. De humaniteit
die wij soms bij anderen prijzen, waarmede wij ons
zelven feliciteerenheeft menigwerf met de ware
menschelijkheid evenveel overeenkomst als een
koolraap met een ananasen bestaat meer daarin,
dat wij ons vrij trachten te houden van zekere
ons, indien wij ze bezaten,
schenplagers zouden ma-
slechts in die beteekenis
prijzenvoorzeker, dan
iet bijzonder groot.
vrijzinnig, die alle vrijheid voor zich verlangt,
onverschillig of hij daardoor ook de rechten van
anderen krenkt, en die op hetzelfde oogenblik
geneigd isde vrijheid van anderen aan banden
te leggen. Bij velen ook bestaat de vrijzinnig
heid in het overboord werpen als nutteloozen
ballast, van alle hoogere beginselen, en is zij
alzoo nauw verwant aan den geest-van-Jan-Rap,
door De Génestet en vele anderen na hem zoo
naar verdienste aan de kaak gesteld. Een aantal
heden zoeken hun liberaliteit in een onbe
schaamd verdacht maken van de beginseletT
beweegredenenhandelingen van hen die zij
hun tegenstanders noemen. En bij een nog
grooter getal is liberaliteit niets anders dan een
eigengemaakt stokpaardje, waarop zij meenen
de wereldruimte te kunnen doorvliegenzich
verwonderende over de dwaasheid en het gebrek
aau doorzicht van hendie aan een ander rij
beest de voorkeur geven.
Van al die onderscheiden soorten willen wij
liefst niet gediend zijn. Onze vrijzinnigheid zij
een kracht ten levengeen mantel van zelfge
noegzaamheid. Vooruit willen we, niet over
slooten en hekken heen, maar met omzichtig
heid. Vrij willen we zijn, niet als een heiden
in het bosclimaar zoo vrij als een beschaafd
Nederlander kan en moet zijn. Liberaal kun
nen we hem slechts noemendie mee wil hel
pen om de wereld vooruit te brengen niet om
haar uit haar verband te rukken.
rik sterf van f o‘
als hij wel trek zou hebben in
een glaasje van
aanbid u” roept hij in vervoering uit,
hij nog maar verkeert in de eerste phase
Over een paar andere //mooie woorden waar
van het gebruik aau bedenkingen onderhevig is
spreken we bij een volgende gelegenheid. Voor
ditmaal is de preek lang genoeg. He.
Ons vermoeden, dat de Oostersche quaestie ditmaal
nog met met liet zwaard zal worden beslecht, Jioe
verontrustend de oorlogsgeruchten de vorige week
ook waren, heeft zich tot heden bevestigd. Op aan
raden der Eugelsche diplomatie voorkwam Turkije,
door vrijwillige aanbieding van een wapenstilstand
aan de opstandelingen, de indiening der memorie, door
de drie Keizers ontworpen eu waarin wapenstilstand
in de eerste plaats gevorderd werd. De opstandelin
gen zullen wel genoodzaakt zijn het aanbod aan te
nemen, daar zij thans den steun moeten missen van
bervië, Rumenie eö Montenegro, welke staten contra-
orders uit Petersburg hebben ontvangen en hunne
krijgstoerustingen moesten staken, bervië heeft zich
zelts tegenover Turkije trachten te verantwoorden met
de bewering, dat het volstrekt geen plan koesterde
aanvallenderwijze op te treden, alleen op zelfverdedi
ging o. q. bedacht wus eu zijn leger réorganiseerde.
Deze verklaring is door den Grootvizier op gelijke
wijze beantwoord: de Porte had dimmer plan de
autonomie van bervië te kort te doen, erkende dat
er schending van grondgebied had plaats gehad en
zal daarom gevolmachtigden zenden om met Prins
Milan te coniéreren, ten einde zulks voor het ver
volg te voorkomen.
bultan .uurad, thans door de v
erkend, zal nu kunnen toonen oi hij zijne belotten
wil en kan nakomen. Wij houden het er voor, dat
zijn wil goed is, doch dat de macht hem ontbreken
zal. Het Mahomedaansche fanatisme toch kan met
duiden, dat Christenen gelijke recuten genieten als de
volgelingen van den Profeet. Eu dit juist is het punt
dat beslist moet worden. De bevolking van Europeesch
Turkije, de vlrsalslaten daaronder begrepen, bestaat
voor uit Christenen, wier voortdurend streven het
blijft zich van het Turksche juk te bevrijden. Al
moeten deze, door nood gedwongen, den nieuwen
bultan erkennen, de vonk blijft smeulen, de quaestie
onopgelost.
iingeland draagt er roem op den vrede in het
Oosten bewaard te hebben. Zoowel iu de dagb.aden
als in het Parlement wordt het resultaat van de Brit-
sche Staatkunde in het Oosten met zeil voldoening
besproken. Disraëli verklaarde in het Parlement, dat
hij net oogenblik lot openbaarmaking der gevoerde
correspondentie nog niet gekomen achtte, doch dat
bij wel kon mededeelen, dat door de weigering, van
Engeland, om zijne adbaesie te schenken aan de be
wuste memorie van Rusland, Duite"1'*1
njk, ea tengevolge der vrijwillige l
bod van wapenstilstand, van de P(
ingetroksen was, en dat er bij
heden overeenstemming bestaat op
nieuwen bultau tijd moet worden
politiek tot vrijheid te brengen
Hngen iu de herzogewina tot e w
'Toch heeft Groot-Br ittanmë het noodi"
door machtsvertoomng zyne woorden k.avu.
zetten; een zevental Eugelsche oorlogschepen
Turksche wateren gestationeerd c
ommekeer van zaken, de Bnlsohe
digen zoo door bescherming
danen in het Oosten, als door het verleeuen van bij
stand aan da Porte.
Ook Duitaohland heeft er voor gezorgd desge
vorderd met metalen monden een woordje te kunnen
meepraten. Vier gepantserde oorlogsvaartuigen zijn
naar de Middellaudscho zee gestoomd en zullen ins
gelijks in de Turksche wateren post vatten. En dit
alleen tot behoud van den vrede, want ook deDnit-
sche bladen beroemen er zich op, dat de Duitsohe
Staatkunde een' algemeenen oorlog heeft voorkomen.
Volgens hunne lezing hield Duitschland Frankrijk
terug van aansluiting bij de Eugelsche politiek en
isoleerde daardoor het Londenscbe kabinet. Voorts
wendde het zijne pogingen aan om de Russische Staats
lieden te weêrhoudeu hunne gevoeligheid te toonen
over het door Engeland geleden échec, met dit gun
stige gevolg dat Rusland eensklaps volle face maakte,
aan de vaaalstaten van deu Grooten Heer alle onder
steuning ontzegde, den nieuwen Sultan erkende en de
meest vredelievende verklaringen aflegde.
Keizer Alexander en Keizer Wilhelm vergaderen
met hunne Ministers thans te Ems. Aller oogen zijn
daarheen gericht veel gissingen zijn geopperd om
trent den vermoedehjken uitslag dier conferentie, doch
alleen dit is zeker aan te nemen, dat Rusland en
Umtschlaud éóue lijn blijven trekken aangaande de
aangelegenheden van deu zieken Man. Ook Oosten
rijk schijnt uitgeuoodigd* te zijn tot deelneming aan
die conferentie, maar Andrassy, die van de Berlijn-
sche zoo weinig voldoening beeft gehad, bedankte
voor de eer, waaruit men mag afleiden, dat Oosten
rijk eene meer alwachtende houding wil aannemen.
V olgens gerucht zal de Czaar op zijne terugreis eene
ontmoeting hebbeu met den Oosteunjkschen Keizer,
waarschijnlijk om hem het besluit van de Emser
conlereutie mee te deelen en uit te noodigen zich
daarbij aan te sluiten.
De politieke toestand van Europa gaf deze week
in de Eransche Kamer aanleiding lot eene interpel
latie, waarbij door den Minister van Buitenlandaehe
Zaken Decazes gezegd werd: .dat die toestand voor
Frankrijk geen reden tot ongerustheid kou geven.
De Erausche Staatkunde zou zich alleen laten roepen
om verzoenenden invloed uit te oefenen. De uitzen
ding van een Eransch eskader had slechts plaats ge
had, tengevolge van den moord te Salonica.
De Mogendheden beoogen allen de intégriteit van
l>at otto ..uuiaaiia Huk tehandhaven en lieti .in wan-
digen toestand te verbeteren, waarbij Frankrijk zich
aansluit. De taak van bet Kabinet is: het werk des
inwendigen borstels krachtig voort te zetten."
Het wetsontwerp van den Minister Waddington,
strekkende om academische graden alleen door den
Staat toe te kennen, is met overgroote meerderheid
(353 tegen 57 stemmen) door de Kamer aangenomen,
waarna zij lot de behandeling der Muntquaestie over-
ging. De Panjsche gemeenteraad verkreeg wederom
twee nieuwe leden: Herisson gematigd republikein
eu Bnsson radicaal.
De beroemde schrijfster George Sand, wier eigen
lijke naam was Amautiue Aurore Lucile Dupin, is
overleden in den ouderdom van 72 jaren. Een groot
verlies is dit voor de Eransche letterkunde en de
Revue des deux Moudea verliest in haar een der
ijvéngste medewerkers, die veel tot den bloei van dit
tijdschrift heef _TO.
De nieuwe Constitutie maakt nog steeds een pont
van behandeling uit in den öpaanschen Senaat. Ten
spijt van de krachtige oppositie der geestelijkheid is
het artikel, waarbij vrijheid van godsdienst iu Spanje
gewaarborgd wordt, met eene geringe meerderheid aan
genomen. De Minister van Financiën heeft op nieuw
aan de Comité's van Spaansche fondsenhouders beloofd,
dat de belangen van alle schuldeiscbers bij do rege
ling der schuld nauwkeurig overwogen zu.len wor
den. üudertusschen nadert Juli met rassche schreden;
de schaar ligt reeds gereed om de coupons af te
knippen wie zal ze betalen Een beuaalslid Senor
Lau beeft de bekwaamheid en eerlijkheid van den
Minister van Financiën geprezen en een voorstel inge
diend om door het invoeren van radicale hervormin
gen du schatkist te stijven doch daarmede is de
Juli-coupon nog niet betaald. Volgens gerucht zou
de Spaausche regcering het voorstel van het Comité
der Eugelsche houders van Spaansche fondsen hebben
aangenomen eu een gevolmachtigde naar Amsterdam
zenden om met de N ederlandsche fondsenhouders in
schikking te treden. We kunnen de verschillende voor
stellen met beoordeelen., doch houden het er voor,
dat de bpaausuhe fondsenbezitters zich gelukkig mo
gen rekenen, wanneer een vergelijk getroffen wordt en
de middelen aangewezen, waaruit de renten betaald
zullen worden.
Met eene betreurenswaardige mededeeling moet deze
keer ons overzicht besloten worden. Tengevolge der
in clericalen geest uitgevallen verkiezingen voor de
Kamer (slechts 2 liberale leden werden verkozen in
de plaats van clerioale, zoodat er in de Kamer eene
ciencale meerderheid van 12 stemmen blijlt bestaan)
hebben er Dinsdag en Woensdag jL in Antwerpen,
Brussel eu Gent mauifestatieu plaats gehad voor de
Katholieke instellingen. In deze drie plaatsen heerschte
groote opgewondenheid, zoodat de burgerwachten en
gendarmerie de gebouwen der Katholieke instellingen
moeten bewaken.
Te Antwerpen werdén vlaggen neergehaald, glazen
ingeslagen en doorliepen duizende personen de stad.
Om de orde te haudua'ven was de geudarmerié zelfs
verplicht eeuo charge t|e maken, waarbij vele burger»
gewond werden. Er hébben vele arrestalién plaats
gehad.
