F. 368.
ZONDAG 2 JULI.
iö},
WEEKBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT.
«V.
Onder critieke omstandig
heden.
”7.
BUITENLAND.
OVERZICHT.
BINNENLAND.
SfflOONWEHE COURANT
129
komt
101
96
verwachting van
eu
De
lo.
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70.
Franco per post door het geheele rijk 0,80
i qual. f 65.
10 10,80,
keewhe en
en minden
he f7.70è
foi7M
widter Uk*
PlakkresA»
laotezoaer»
MOUTEN
907.
957.
89
840
104
•rmMUMche
MO»
0 a 5,50.
2100 kïl<
teit.
S. W. N. VAN NOOTEN,
Uitgevers.
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en ui terlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
29»/4
197.
100
377,
‘*71.
947,
1O’/M
86
387,
1047,
106»/,
te doen ontbranden,
aanleiding dier
verder zegt, nl.
chouwer blijven,
l.j dan
ït zuiden
l
161/.
97»/.
97i/,
89
78A/.
65
907/,
335
823l/,
55
5.7Vn
57‘/,
278
Alle binnenlandsche Advertentiën, waarvan de
plaatsing 3 maal wordt Opgegeven, worden slecht»
2 maal in rekening gebracht'.
f7,50 1
srdbrabant-
lard wuop
i lijn; dapr-
vooral de
dodere qual.
inken fkQè
mf 3,50* 7.
overlooper-
18 per stol.
,20 per küö.
ri« Zeeuw -
10,80, goede
ViaamUhd
5 en bUnw»
de gewas,
ter: late
half Ulo
27 oh,
lammeren
half kilo;
ardappelen
ie jammen
f 3,50. per
handel,
en handel;
mindere
1,30.
o; magere
angevoetd:
1 veren, 2*
lammeren,
geiten.
il. 76 et,,
1,00, 2de
Loods.
uvu-inter-
zou blijven trachten
len ingang te doen
irklaring verzekerde
duel hoegenaamd
irtenissen te Constan-
middellijk
geleverd. Deze laatste
antwoord op een artikel
ju ue ui»los, waarin de
de dreigende houding van
t geworpen, dat aan Turkije
1.000 pond sterling had ver*
■■?rigens noodig is om den
i binnen Turksch grondge-
kleiner. De partijen matten elkander at in
onvruchtbaar gekrakeel, en al de vruchten, die
het parlementair stelsel zou kunnen opleveren,
gaan verloren, zonder dat wij er die, welke
een krachtig persoonlijk gouvernement kan ge
ven, voor in de plaats krijgen. Dat maakt,
dat onze grondwettige instellingen meer en meer
door sommigen met onverschilligheid, door an
deren met minachting worden bejegend, en wij
het recht verliezen, dengene van ondankbaar
heid te beschuldigen, die het oude stelsel terug-
wenscht, waarbij het Hoofd van den Staat
alles, het volk niets was.
Onze geestverwanten, de liberalen, zijn te
allen tijde bereid, een lofrede te houden op
Thorbecke. Dat is mooi, dat is billijk: het
zou slecht van ons zijn, als we den man, die
zoo vele jaren de drager is geweest van het
liberaal beginselde machtige aanvoerder op
den weg van vooruitgang, de eer betwistten
die hem boven a'le anderen toekomt. Maar
de lezers een geschiktbewondering en waardeenng sluiten geen billijke
en wij gelooven de nagedachtenis
grooten staatsman geen onrecht aan
zóó zelfs, dat het niet langer twijfelachtig
behoefde te zijn in welke richting de meest
gewenschte' regeering ware te vinden.
Maar dat alles is niet te verkrijgen zonder
grondwetsherziening; een maatregel, waarop in
den laatsten tijd sterk wordt aangedrongen.
Onze constitutie heeft reeds een vierde van een
eeuw beleefd; dat reeds is een reden, om aan
•te nemen dat zij niet meer aan onze behoeften
kan voldoen, wanneer men niet buiten aanmer
king laat welke veranderingen ons volksleven
sedert het jaar 1848 heeft ondergaan. En de
drang moet nog sterker worden als men na
denkt over de gebrekkige vertegenwoordiging,
die zij heeft in fhet leven geroepen.
<Mt zoolang aan dien
net tijdperk der schie-
ministeriëele crisissen
Er is geen ongeluk zoo groot, of er
altijd een beetje geluk bij; dit ziep we weer
bevestigd in het feit, dat het conflict tusschen
onze regeering en de Tweede Kamer der Staten-
Generaal in het warme jaargetijde is losgebro
ken. Juist in een tijd, waarin gewoonlijk het
nieuws schaars, het aantal onderwerpen ter be
spreking in onze couranten klein, en de lust
om voor een poos achter een dag- of weekblad
weg te duiken minder levendig is, juist in
dien tijd is een ministeriele crisis voor het
schrijflustig journalistenvolkje een hoogst wel
kome versnapering, voor c“
voorwendsel^ om een oogenblik langer dan an
ders zich verdiepen in de belangwekkende
hoofdartikelen, waarop hij naar aanleiding van
het gebeurde wordt vergast.
Voor bet overige maakt de i/crisis” op ons
volk geen bijzonder Verpletterenden indruk. Onze
landlieden halen even rustig hun hooi binnen,
als wanneer er op het Binnenhof geen minis
teriëele storm had gewoed, en ik betwijfel zeer
of eenig zomeruttfstapje, door onze burgerluidjes
op ’t getouw gezet, er wel om uitgesteld is ge
worden. Trouwens, men gewent aan alles, én
Ww hebbsn in Uon tijd i'ri-
tories van dien aard doorleefd, dat het piquante
er langzamerhand af is geraakt.
Of dat nu, met het oog op den vooruitgang
in het algemeen, verkieselijk geacht moet wor
den, is een tweede vraag. Immers, we zitten
onder zulk een stortvloed van //quaesties” van
allerlei aard begraven, dat het waarlijk goed
zou zijn, als er eens eenigen uit den weg ge
ruimd konden wordèn, en dat kan toch maar
niet geschieden, indien de uitvoerende macht
telkens en telkens weer af marcheert. Van af
de Zuiderzee, die nog altijd even nat is als vóór
de beslissende stappan, door den heer Heemskerk
in de richting van de droogmaking gedaan, tot
de onderwijsquaestj® toedie zoo quaestieus is
als ooit te voren, heeft men meer dan één paar
handen noodig, om de onderwerpen, die drin
gend herzigping of wettekjke regeling behoeven,
op de vingers te kunnen tellen. Van het de
fensie-vraagstuk sprdien we maar niet eens;
waarschijnlijk is he^etal Nederlanders, die de
verwachting van een eindelijke afdoening van
deze aangelegenheid koesteren, niet zeer groot
meer, met uitzondering wellicht van de eer
zame Muntendammers, die voorstellen de heele
boel maar op te ruimen. DaT is bepaald een
radicale enlogische oplossing. Imipers, als
er niets is dat deugt, en ook niets aannemelijks
kan worden vastgesteld, dan is er geen andere
uitweg.
’t Is wel aardigdat deze Regeering juist
over een militaire quaestie is gestruikeld, en
dan nog niet eens over een onderwerp, dat
eenig beginsel raakt. Het is zelfs verwonder
lijk, dat de heer Heemskerk, na ten opzichte
van beginselen een voorbeeldige of wel voor-
beeldelooze meegaandheid aan den dag te heb
ben gelegd, hier in conflict is gekomen met de
Kamerhet doet ons denken aan iemanddie
over hekken en balken is heengesprongen
maar nu over een strootje bet evenwicht ver
liest. Van alle kabinetsquaestiën, waarvan het
thans levend geslacht de ondervinding heeft
opgedaan, is er geen, die minder ernstig, min
der waardig, minder eervol is geweest.
Het schijnt ook wel, alsof kleine staten het
meest gevaar loopenmet hun constitutioneele
instellingen in de war te geraken. Om van
Servië, Roemenie en Griekenland niet te spreken,
behoeven we slechts het oog te slaan op België
en op Denemarken, om grond te vinden voor
die meening. Maar terwijl in laatstgenoemde
landen de partijen ten minste weten wat zij
willen, en daardoor doen verwachten, dat de
zaken er, zij het dan ook na veel tweespalt,
per slot van rekening in het reine zullen
komen, wordt bij ons de kans hoe langer hoe
critiek uit;
van onzen u t,
tq doen, wanneer wij beweren dat de Grond
wet, voornamelijk door zijn genie tot stand
gekomen, voor een aanzienlijk deel de schuld
draagt van het gebrek aan vastheid in onze
politieke verhoudingen.
Terwijl nog niets békend is van de beslis
sing, die de Koning zal nemen op het verzoek
om ontslag, door de leden der regeering inge
diend, spreekt het van zelf dat in de dagbladen
verschillende opiniën worden uitgesproken over I »an I
hotboon in de gegeven omstandigheden als de
beste oplossing wordt beschouwd. Daar is niets
tegen te zeggen; en zij, die er de dagbladpers
een grieve van maken, dat zij op die wijze de
uitspraak des Konings vooruitlooptvergeten
dat er hierbij slechts sprake kan zijn van per
soonlijke wenschen, die in een land waar vrij
heid van drukpers heerscht, met alle gerustheid
kunnen worden uitgebracht. Het is natuurlijk
te gek om los te loopen, wanneer men mocht
meenen dat Z. M. eeuige uotitie zal nemen van
hetgeen Dagblad of Nieuwe Rotterdammer on
gevraagd adviseeren.
Dit in het oog houdende, hebben ook wij
onze wenschen. Wij dwergen van de dagblad
pers, wij zijn vrijpostig genoeg om ook onze
opinie naast die van de pas genoemde reuzen
te durven plaatsen.
Zooals we straks zeiden, is de Grondwet zelve
schuldig aan het gemis van stabiliteit in onze
binnenlandsche staatkunde.
Zij, die voor zich de meeste waarborgen voor
bestendigheid heeft vastgesteld, zoozeer dat een
herziening allerlei zwarigheden ontmoet, zij heeft
er geen bezwaar in gezien, dat de verhouding
der partijen in de Tweede Kamer om de twee
jaren aanijgjkelijk kan veranderen. Immers, de
leden dierKamer worden voor vier jaren be
noemd terwijl om de twee -jaar de helft der
leden aftreedt. Dus om bet andere jaar hebben
wij de periodieke verkiezingen met al den om
slag, daaraan verbonden; ua verloop van twee
jaar kan telkens de meerderheid worden ver
plaatst, inzonderheid wanneer, gelijk in den
laatsten tijd bij ons het geval is geweest, re-
geeringspartij en oppositie nagenoeg even sterk
zijn. Zou het met veel beter zijn, wanneer om
de vier (of meer) jaren die geheele tak onzer
volksvertegenwoordiging werd vernieuwd, zoodat
er dan met recht gewaagd kon worden van z/de
uitspraak der natie?”
Maar wacht even, de natie I Eigenlijk ge
zegd is die zoo vaak gebezigde uitdrukking on
zin, onder het thans van kracht zijnde kies
stelsel, dat mede door de Grondwet is vastge
steld. Naar alle waarschijnlijkheid is Het getal
van hen, die volkomen in staat zijn tot bet
doen eener zelfstandige keuze, doch daarvan door
deu census zijn verstoken, minstens even groot
als dat van de tegeuwoordige kiezerseu een
parlementaire regeermgsvonndie een zoo aan
merkelijk gedeelte van het volk uitsluit, ver
dient dien naam niet. Wanneer werkelijk de
natie, dat wil zeggen het intellectueel ge
deelte van het geheele volk in de gelegenheid
werd gesteld, zich aan de stembus te doen
hooren, dan nou men hoogst waarschijnlijk een
geheel andere partijverhouding zien ontstaan,
Daarom beweren wij,
wensch niet is voldaan,
lijk elkander opvolgende
nog zal worden verlengd. Daarom zijn Wij
van meening, dat?’ zoo- Z. M. mocht besluiten
een Ministerie van geprononceerd liberale rich
ting tot het bewind te roepen, hetgeen
naar vSter opinie de meest waarschijnlijke op
lossing van het tegenwoordig conflict zou zijn,
de eerste stap tot het bewerken van een be
teren toestancl zou wezeneen voorstel van
regeeriugswege tot wijziging van de Grondwet,
vooral metbetrekking tot de uitoefening van
het kiesrecht, en in zake de aftreding der
Tweede-Kamerleden,
Wij gelooven wel niet dat deze wensch ver
vuld zal wordenmen zal zich nog wel eeni
gen tijd met hulpmiddelen vergenoegen in plaats
van het radicale geneesmiddel aaó» ia wenden.
Ls vrees kon ons echter niet weerhouden
onze meening voor te dragen, en zal ons even
min beletten /lie te handhaven, zoolang ons
niet overtuigend wordt- bewezen dat wij iets
ónmogelijks of iets onbillijks verlangen.
H—e.
Nog altijd maakt de Oostersche quaestie de Irnofd-
schoi^l uit van de staatkundige beschouwingen der
laatste dagen. In de verrassende wendingen, die zij
telkens neemt, is zij daartoe dan ook alleszins ge
schikt en een ware uitkomst voor den dagbladschrij
ver, die bij den naderenden komkommertijd verlegen
zou raken om stof.
Wie zich voorstelde, dat met de omverwerping van
het wanbestuur van Abdul-Azis ook de orde hersteld
en de moeielijkheden, die Turidje aan dec rand eens
afgronds brachten, uit den weg zouden zijn geruimd,
hij moet zich bitter teleurgesteld gevoelen als hij
nagaat wat er sinds gebeurde. Wel werden enkele
misbruiken afgeschaft, vele hervormingen ed verbete
ringen in het vooruitzicht gesteld, doch overigens
bleef alles bij het oude ot liever de toestand is thans
hachelijker dan ooit. De zoon van den verjaagden en
overleden Sultan spant met het garnizoen der liootd.
stad samen, dm het onrecht, zijn vader aangedaan, te
wreken en zijne aanspraken op den troon te doen gelden
De opstandelingen doen alsof hun geeue aanbieding
van wapenstilstand ware gedaan en gaan voort met
hunne strooptochten, die zij telkens al verdeé en verder
uitstrekken. Het trouwelooze Servië, dat, niettegen
staande zijne verklaringen van onzijdigheid, door den
drang der Mogendheden afgeperst, eene voortdurende
bedreiging was, heeft eindelijk zijn leger aan de gren
zen tegenover het lurksohe leger gesteld en is gereed
de eerste de beste gelegenheid waar te nemen om af
te dwingen, wat het tot nog toe niet kon verkrijgen,
eene vergrooting van grondgebied eu kwijtschelding
van achterstallige belastingen. De Mogendheden
Rusland, Duitsohland en Oostenrijk, doen
Wel al hun be-t om Servie van een ouberaden stap
terug te houden, doch Vorst Milan weet ook wel dat
de eensgezindheid der Mogendheden door de afzonde
ring van Engeland in den laatsten tijd te wenschen
overlaat. Dat Engeland, teneinde Servië van den
aanval terug te houden, tot lluslands staatkunde zou
willen naderen, zooals de jongste berichten meldden,
blijkt geenszins uit 't geen Lord Derby, naar aanlei
ding eener interpellatie in de beide Huizen, verklaarde
omtrent den stand der zaken m het Oosten. Hij erkende
dat de toestand in het Oosten door de onverwachte
wapening van Servië hoogst gevaar vol was; Enge-
lauds politiek zou echter eene politiek van nou-inter-
ventie blijven, en de regeering
die politiek bij andere Mogeudhedei
vinden. Aansluitende aan deze ver.
Lord Derby dat Engeland geen deel
had gehad in de jongste gebeurtenissen t
tinopel en ook geen wapenen of munitie
of onmiddellijk aan Turkije
verklaring diende tevens tot antwoo.u
van het Russische orgaan de Uol<
verantwoordelijkheid voor c'
Servië op Engeland wordt
wapenen, munitie en 3QQ.f
strekt. Hoe weinig er over
strijd die zich tot nog toe I
bied beperkt, ook daar buiten
blijkt uit hetgeen genoemd blad naar
beweerde inmenging van Eugeland v
dit: Rusland zal wel eerst rustig toescl
maar liever Europa in vuur en vlam zetten
te dulden dat zijn slavische broeders in het
vernietigd worden.
Eindelijk behelst het officiëele orgaan in Frank
rijk een brief van den Maarschalk aan den Minis
ter van Oorlog, waaruit blijkt in hoever de regeering
toe zal geven aan den wensch der kamer om de
beschuldigden wegens deelneming aan de commune
met eenige verschooning te behandelen. Behoudens
enkele uitzonderingen zullen geen nieuwe vervol
gingen meer worden ingesteld. Die uitzonderingen
betreffen de hoofden van den opstand en zij die
aanslagen pleegden tegen het leven of de vrijheid
van medeburgers. Daarenboven gaat de brief verge
zeld vatf een decreet, verleenende geheele kwijtschel
ding van straf aan 87 veroordeelden.
Ten aanzien der gemeentewet wordt nog altijd de
gewenschte overeenstemming tusschen de regeering
en de Linker-fracties gemist. Niettegenstaande den
verstandigen raad der republikeinsohe organen om
gematigd te zijn in bare eischen, blijft de Linker
zijde onvoorwaardelijk aan hare eischen vasthouden.
Aan den senaat is het tot nog toe gelukt de be
handeling van de zoogenaamde gradenwet uit te stellen.
De regeering blijft er echter op aandringen, dat het
ontwerp nog voor de vacantie wordt behandeld. Aan
de weduwe van den overleden minister Ricard is door
de Tweede Kamer een jaargeld van 60U0 francs
toegestaan.
Tusschen den Landdag en het Heerenhuis in
Pruisen is een conflict ontstaan. In de door eerst
genoemde vergadering aangenomen Stadte-ordnung
zijn door het Heerenhuis verschillende wijzigingen
gebracht, waarmede de Landdag echter geen genoegen
wil nemen, hoewel de regeering tot toegeven aan
spoorde. Met spanning wordt uitgezien wat de regee-
nng, die veel aan de tot .undkomüi^ *«r
wet hecht, thans zal aan vangen.
Ook de Spaansohe Senaat heeft het voorstal
tot afschaffing der zoogenaamde fueros aangenomen.
De begrooting is nu in behandeling.
In Denemarken is het Fojkething uiteengegaan
na eerst het gebruikelijk votum van wantrouwen tegen
de regeering te hebben uitgebracht.
Men verneemt dat de heer Van
Reenen, vice-president van den Raad van State,
door den Koning naar Het Loo ontboden is,
vermoedelijk om met bet oog op den mmiste-
rieelen crisis zijn advies in te winnen.
De uitslag der herstemming in
het hoofd-kiesdistrict Ridderkerk, ter verkiezing
van een lid der Provinciale Sthteo van Zuid-
Holland, is als volgt: uitgebrachte stemmen 606,
blanco de heer C. A. Molenaar, burge
meester van IJselmonde, is gekozen met 337
stemmen; de heer L. A. De Raadt, notaris te
Barendrecht, bekwam 264.
Uit den Haag wordt aan de Ar nh.
Ct. gemeld, dat eerstdaags telegramzegels inge
voerd zullen worden.
Door den raad der gemeente
Hooi naar is tot wethouder verkozen de heer
G. Slob Gz. De heer E. Aanen, die deze be
trekking meer dan 30 jaren bekleedde en het
vorige jaar nog met algemeene stemmen her
benoemd was, had voor eenige dagen, tot aller
leedwezen, daarvoor bedankt.
Aan het Ministerie van Binnenland
sche Zaken werd dezer dagen aaubesteed het ma
ken van een gedeelte der werken voor den spoorweg
van Arnhem naar Nijmegen, tusschen het sta
tion Arnhem en de brug over den Rijn. Hiervoor
waren negen biljetten van macbrijvmg ontvangen
minste inschrijvers waten de heeren D. Volker
te Dordrecht en A. Volker, te Shedrecht. voor
f 118.500. j
Door ingezetenen van Goudriaan,
Noordeloos; IJoornaar en Hoog-Blokland is een
adres aan hb. Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland opgezonden met verzoek om den nieu
wen provincialen grindweg van Nieuwpoort op
Gonnchem aan te leggen langs den Nieuwpoort-
schen weg over Goudriaan tot aan den Gonsjes
weg; daarna langs dezen over de Overslmge-
liindsche kade en verder over den hoogen en
lagen Molenweg tot aan de Slingelandsche brug;
vervolgens over Hoornaar, langs den Hoornasr-
seben weg, den Hoog Bloklandschen eu den Haar*
weg, over den Mollenlflirgscben weg op’Go-
nnebem. Adressanten beschouwen deze richting
in het algemeen belang als de minst kostbare
en minst gevaarlijke.
De rekening van het Burgerlijk
Armbestuur der gemeente Streefkerk, over het
jaar 1875, is door den Raad dier gemeente
tegen 1
•asrenboTen gaat
aan 87 veroordeeldei
der gemeentenet wg
ereenstemminf -
•fracties gei
raad der r
zijn in bar
raardelijk aan
is het tot
zoogenaamde
jft er eoliter
ar de vacantie wor
den overleden minister Rit
Lamer een jaargeld van
