rati
I
I
A 1376.
S’. 374.
IJ
IADE,
Z0WA9 13 AUGUSTUS.
2
li
WEEKBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT.
MS.
hoven
nootkn
oT’
F------7
g
nbevolen
Een bezoek han het Koloniaal
Museum te Haarlem.
BULTEN LAPW.
OVERZICHT.
BINNENLAND.
op eenige merkwaar-
loi
5
7
18
90“/„
447«
103‘4
105»/.
7
7
3
7
6
8
3
5
6
7
5
6
6
6
8
5
M
3
3
f
5
5
5
5
5
5
5
542
120
68
H’/i.
I
316
54‘«/„
53’/.
“’/l.
86>/,
SM/,
87‘/,
van
als zij
weldra
den Gr
Als zoodanig
het lager
het Engt
derheid is aanj
aantal vei
in de best
nier
de agen
dat die
gehande
‘pc.
H
3
4
3
8
3
8
5
5
5
5
5
4}
4
8
5
5
Alle binnenlandse he Advertentie*, waarvdh de
plaatsing 3 maal wordt opgegeveti sdorden elechte
2 maal in rekening gebracht.
SCHOQNHOVENSÈHE BIT.
alle roe-
laan van
en gevolge
troffen. Zij
len alle zijn
lande Koop*
tot even
828
8^/.
•Prys der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels /0,50. Iedere
regel' meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddag® ten 10 ure.
96-/,
Deze Courant wordt geregeld ieieren Zaterdag-middag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70.
Franco per post door het geheéfe rflk 0,80.
S. W. N.VAN NÓOTENL
Uitgeveri.
S'7„
Mli
231
94’/,
947.
HOEF-
o
iBTI-
enz.
leldoprr^
gerucL.
stand te v
de overige
De bericht,
loopen
zou hij
gendeel z<
stand van
beweerd it
I. 4 Aug.
I ^Vls
757.
97
98
15
997.
77
toL
5 Aug.170
er half kilo;
per half kilo.
’t Is thans- de tijd van pleziertochtjes, uit
stapjes, vacan tic reisjes en wat dies meer zij.
Fortuna’s lievelingen vliegen of zijn gevlo
gen over de grenzen, ver weg, om maar den
grootst mogehjken afstand' te laten tusschen
zich en den vaderlandschen bodem. Zij die
het metbescheidener lotsbedeeling voor lief
moeten pemen, bezoeken de merkwaardigste
plekjes van Nederland, en genieten daar onge
twijfeld meer dan de geblazeerde badplaats
habitué, die voor al wat Nederlandsch is den
neus optrekt. Personen, die zich vroeger slechts
weinige mijlen van bun woonplaats verwijder
den, doorvliegen thaps, dank zij de verbetering
van onze vervoermiddelen, beduidende afstanden,
en gaan oorden beschouwen, die zij eertijd»
nauwelijks //van hooren zeggen" kenden. Zij
die bfet nuttige met het aangename wenschen
te verbindenen hun getal wordt gaandeweg
grooter, bezoeken onze museums van kunst,
van geschiedenis, van nijverheid, en weten
alzoo dubbel en duurzaam genot te smaken.
Voor hen, die nog in twijfel staan waarheen
zij zich begeven kunnen om zich op de zoo
even genoemde wijze te verlustigen, zijn de
onderstaaude regelen hoofdzakelijk geschreven.
Zij zrjti gewijd aan een inrichting, die door
buitenlandscbe reizigers druk wordt bezocht
en bewonderd, maar door onze landgenooteu
nog op verre na met genoeg wordt gekend
en gewaardeerd. Ja, het is mij gebeurd, dat
ik met Haarlemmers uit den zoogenaamd fat
soenlijken stand over het Koloniaal Museum
aldaar sprekende, tot de ontdekking kwam dat
zij ternauwernood wisten dat het bestond, en
er in de verste verte niet aan dachten er eens
been te gaan. Toch is de toegang gemakke-
iijk genoeg: op alle werkdagen is bet Museum
geopend van 10 tot 4*/9 uren tegen betaling
van 25 cents de persoonenzop gij
toevallig hd zijt van de Maatschappij van
Nijverheid, door welke het is tot stand gebracht,
dan hebt gij op vertoon van uw diploma vrijen
toegang met één dame. Of bet Museum ook
Zondags open staat ben ik waarlijk vergeten
doch zoo een belangstellende zulks weasebt te
weten, wil ik dat gaarne onderzoeken. Hij
gelieve slechts zijn wensch daartoe aau ons
bureel kenbaar te maken.
Aan niemand, die weet dat er een stad
Haarlem bestaat, behoef ik te vertellen waar
hij het Paviljoen W elgelegen” moet zoeken
’t is van algemeene bekendheid dat bet staat
vooraan in den Huut, Haarlem*’trots en glorie.
Om de wandeling daarheen wat te bekorten
kan men, op het stationsplein komende, zich
bedienen van een van de nette omnibussen dife
de reizigers van daar tot buiten de Houtbar-
rière transporteerendaarna bereikt meo bin
nen enkele minuten het fraaie gebouw, voor
heen een geliefkoosde woning van Kon mg
Lodewijk Napoleon. Men moet thans met de
voorzijde zoeken aan den kant van hpt met
statige boomen omzette grasperk tusschen het
Paviljoen en den Hertenkampde toegang tot
het Koloniaal Museum is aan den kant van
de Dreef, zooal? trouwens door een opschrift
wordt aangewezen.
Wij bellen aan. De deur wordt geopend
door een man van naar mijn gissing ruim 50
jaar, in uniform: ’tis de custos van het Mu
seum. Tweemaal heb ik de inrichting bezocht,
eens bij allerakeligst, en eens bij overheerlijk
weer, en beide keeren vond ik gezegden be
waarder der koloniale schatten in dezelfde ge
moedelijke, beleefde stemming: een omstan
digheid die zeer bepaald in zijn voordeel pleit.
Hij is een oud gediende, heeft veischeidene
jaren m Indië doorgebracht, bezit beschaafde
manieren en is hier dus bijzonder op zijn
plaats. Wanneer wij het geluk hebben, dat
het bezoek niet te druk is,hetgeen natuur
lijk slechts bij uitzondering het geval is,
dan praat hij gaarne, en vertelt van de ten-
ralen rijkdom, geen zilver,) en met behulp
van een spijker, een hamertje, een lampje‘met
klapperolie gevuld bn een pijpje om d^ vlam
aan'te blazen maken zij die gracieuse voor
werpen. Bewonder ook die' allerliefste muiltjes,
keurig met gouddraad geborduurd, net groot
genoeg voor het fijne yoetje eener Javaansche
seboone, of die bloemen en boomtakken, (van
den muskaatnotenboomvan den nagelboom)
alles van vederen gemaakt, eil zeg dan uw
oordeel. Of die voorwerpen van schildpad,
van steenkool, die mooie ingelegde doosjes!
Daar valt ons oog op een collectie hoeden,
van allerlei vorm; sommigen zouden ons beter
staan dan onze traditioneele kachelpijpen, -*•
anderen zouden minder in onzen smaak vallen,
omdat zij zoo wat de eerbiedwaardige afmetin
gen hebben van een regenscherm. Menig Indiër
in Adamskostuum zou zich hier kunnen klee-
den, want men vindt er garderobe artikelen van
iedere soort, van af den slendang en het buisje
van boomschors tot aan de fraaiste geweven
stoffen, gebatikte sarongs die de Maleiers als
een rok om de heupen dragen. Wilt gij weten
hoe men die grillige figuren op de stol brengt,
de custps zal het u nauwkeurig vertellen en u
tegelijk de instrumenten laten zien waarmee
bet gedaan wordt. Ook zal hij u het model
toonen van een Indisch weefgetouw met daarbij
behoorende werktuigen, alles heel klein en door
een Javaan gemaakt. Honderd tegen een dat
hij dan tevens de opmerking maakt, dat het
weven in onze stoomfabrieken wel een beetje
gauwer gaat, iets dat gij zonder moeite
wilt gelooven.
Ha, daar staat een collectie modellen van
buff^lkarren, die aloude pedati’s, door Van
Hoëvell in het eerste hoofdstuk van zijn /'Uit
het Indische leven” zoo pittig geschilderd. Zij
zijn geheël tot een woonhuis ingericht, en
maken, als zij op hun door het .gebruik veel
hoekig geworden massieve wielen voortsukkelen,
een erbarmelijk leven.
Ginds tegen den wand zien wij stalen van
een geheel nieuwe industrie, slangen vellen die
gelooid en geglansd zijn. Een Parijzenaar is op
dat schitterend idee gekomen, en naar men zegt
vallen een paar laarsjes of handschoenen, ver
vaardigd uit de 'huid van het dier dat eenmaal
haar stammoeder het hoofd op hol bracht, bij
zonder in den smaak rvan de dames in de
hoofdstad der mode.
Hier,' in ‘dezelfde zaal waar eenige voor- J
werpen uit West-Indië zijn tentoongesteld, staat I
een kastje met Indische vruchten in was ge
boetseerd. Zij zien er zoo heerlijk uit dat gij
er van watertandt. In die West-Indische afdee-
ling is het merkwaardigst een hut met com
pleet ameublement van de Bokken (Indianen),
zoomede een voorstelling van de instrumenten
van een Neger-orkest. Vergeet niet den custos
te vragen hoe die muziek klinkt; hij zal er
een aardig boekje van open doen.
Maar ik moet eindigen, anders zou ik de
•heele courant wel noodig hebben en er nog
//wordt vervolgd" onder moeten zetten. Het
eenige wat ik hier nog bijvoeg is: vGaat en ziet 1"
Terwijl alle wetgevende vergaderingen van Europa
den arbeid voor een poos hebben gestaakt, om de
gewone zomervacautie te gemeten, bleven die van
Frankrijk en Engeland nog steeds ijverig aan het werk,
ter behandeling van met onbelangrijke wetsontwerpen.
ai. mag tocti beschouwd1 worden de wet op
'er onderwijs, die in de afgeloupen week door
;elsch Lagerhuis met eene vrij groote meer
«angenömen Hoewel door deze wet een
srbetenngen en aanvullingen gebracht worden
itaande wetgeving op bet onderwijs, die van
1870 dag teek ent, is de ingenomenheid der liberalen
daarmede niet onverdeeld, omdat de regeering tijdens
de beraadslaging menige waarlijk vrijzinnige bepaling
meermalen wijzigde in den geest der reactionairen.
Zoo veroordeelt men het o. a. zeer, dat de nieuwe
wet aan de gemeentebesturen de verplichting oplegt,
om het schoolgeld te betaleu voor kinderen van arme,
doch niet bedeeld wordende ouders, die aan de bij
zondere school boven de openbare de voorkeur govern
ISlechts onder voorbehoud vah nader protest tegen de
handelwijze der regeering, stemde de liberale partij
dan ook voor de wet, die ook door het Hoogerhuis
waarschijnlijk onveranderd zal worden aangenomen.
De Fransohe Tweede Kamer houdt zich altijd nog
onledig met de begrooting van oorlog, waarbij het vrij
kalm toegaat, niettegenstaande nog wel eens een punt
ter sprake kwam, geschikt orq de gemoederen in be-
weging te brengeu. De bezoldiging bijv., die de aal
moezeniers bij het leger tot nog toe genoten, ia op
de niéuwe begrooting geschrapt.
De Senaat bleef de behandeling der bekende ge-
:entewet nog steeds uitstellen. Nu is zij echter op
agenda der eerstvolgende vergadering geplaatst, zóo-
e zaak althans vóór de.'vacantie zal worden af-
nleid. De commissie adviseert tbt aanneming met
uitzondering van het artikel, dat bij wyze V*a amen
dement door de liberale partij in de Tweede Kamer
aan.de wet is toegevoegd, en dat eene hernieuwing
der gemeenteraden biinien drie maanden na de afkon
diging der wet voorschrijft.
Als tegenstander vanlDufaure voor den opengevallen
zetel als ouafzetbaar Senator in de plaats van Casimir
Pener, hebben de Brqglie en consorten de bekende
Chesneling gekozen. Da strijd zal hevig rijn. Het
voorstel om aan de weduwe van Wijlen den Minister
Ricard een jaargeld té verleenen, heeft genade ge
vonden in de oogen vak den Senaat.
Het beweerde door Prof. Reuleaux, dat Duitsóh-
land op de tentoonstelling te Philadelphia zulk eeh
armelijk figuur zou gemaakt hpbben, vindt zeer ern
stige tegenspraak bij sijhe medecommissarissen. Deae
geven wel toe, dat de inzendingen kariger waren, dan
verwacht mocht worden, doch zij verzekeren .tevena
dat in sommige afdeelingen Duitschland boven alle
andere landen uitmuntte, zooals uit de bekroningen
zal blijken. Het laat zich denken dat* hierover een
ernstigen pennenstnjd zal ontstaan. De Keiser ver
toeft nog altijd te Gastein, waar hij rustig den steeds
aanwakkerenden verkiezingsstrijd gadeslaat en hier en
daar bezoeken aflegt. Den 12en en 13en zal hij de
gast zijn van Koning Lodewijk van Beieren te Bayreuth.
Daarna zullen wellicht spoedig staatkundige belangen
hem elders roepen of althans zijn aandacht eiaohen.
Meer dan ooit toch is er sprake van een bemid
delend optreden der graote Mogendheden indeOos-
tersohe qunoetie. De gebeurtenissen der afgeloo-
pen week geven daartoe alleszins aanleiding en doen
een naderend einde van den strijd voorzien. Het rxd
geluk is de Turksohe wapens blijven dienen en de
Serviër® zijn ontmoedigd. Achtereenvolgen, hebben
zij Knaschervatz (Gurgusovatz) en Saitcnor moeten
ontruimen, zoodat zij hunne belangrijkste eu sterkste
stellingen verloren hebben eu hun noofdstad welhaast
bedreigd zien. De bevolking is verslagen en velen
zoeken reeds een goed heenkomen naar elders. Rus
land, dat zeker gaarne ook verder hulp zou willen
bieden, wordt daarin door Engeland weerhouden en
oogst thans voor zijn vroeger verleende hulp in geld
eu bevelhebbers, mets dan ondank en verwenschingen
in van de Servische bevolking.
Tegenover de Montonegrynen is Turkije minder
gelukkig. Moukhtar-Pacha wordt in Trebinje door de
zonen der zwarte bergen opgesloten gehouden en zal
waarschijnlijk genoodzaakt zijn te capituleeren. Een
gerucht wil dat Servië pogingen doet een wapenstil-
verkrijgen; een eerste stap voor Ruslanden
;e Mogendheden om tusschenbeide te komen,
aten aangaande den toestand van den Sultan
zeer uiteen. Volgens sommige berichtgevers
reetis overleden zijn, volgens apderen inte-
zeer in beterschap toenemen en Ook geen af-
i de regeering gedaan hebben, zooals vroeger
is. Het eerste bericht zal wel onWaar zijn;
wat er aan is van het tweede zal spoedig genoeg
'blijken.
De ex-Koningin Isabella schijnt, tot spijt van vele
staatkundige gelukzoekers in Spanje, vastbesloten zich
alle staatkundige bemoeiingen te onthouden, zoo-
I ook haren zoon beloofde. Deze, segt men, zal
i m het huwelijk treden met eene dóchter van
iraaf de Montpensier.
Z. M. heeft benoemd tot Bubsti»
tuut-officiei van justitie^ bij de arrondissements
rechtbank te Brielle Mr. J. Van Doorn, thans
substituut-gnffier bij de arrondissements-recht
bank: te Utrecht.
Z. M. heeft de benoeming van
Mr. H. W. Waardeiyburgburgem. van Hage-
stein en Everdingentot secretaris dier gemeen
ten goedgekeurd. -
Z.M. de Koning heeft een nieuwe
hulde gebracht aan de uitnemende stafmuziek
van het regiment grenadiers en jagers en zijp
directeurkapitein Duukler. Z. M. heeft aan
deze kapel den titel van //Koninklijke Militaire
Kapel” verleend.
Z. M. heeft aan J3. Vroege, brug
wachter te Gorinchem, als blijk van Zr. Ms.
goedkeuring en tevredenheid wegens de redding
van een drenkeling aldaar, op 5 Juli j.)., toe
gekend de bronzen medaille, mgesield bij be
sluit van 22 Sept. 1855, N° 64, alsmede een
loffelijk getuigschrift.
-j- Bij het Departement van Kolo
niën is per telegram van den Gouverneur-
Genèraal van Nederlandsch. Indië het navol
gende bericht uit Atphin (dd. IjJ Juli 1876)
ontvangen
Nadat doör de ageerende colonnes op 18
toongestelde voorwerj?en een aantal bijzonder- I »tnf, want Sumatra levert, bij al zijn mine-
heden. Kan enkele»- maal schiet hij wsl wat -
met, spek, inaar doet dit op zoo’n joviale
manier dat het ons zou spijten als hij het
niet deed.
Al dadelijk zijn wij in het volle Indische
leven. In het voorportaal staat een sierlijke
•lede, zoOals de vorsten van Madoera gebrui
ken voor hun wedrejnen. daarnaast hangt een
lederen lasso, waar^ xHtorr- op, de herten
jacht bedient. De custos’Serklaart ons ge
lukkig niet op dien zeurigfcn müsenmtoon
waaraan wij ons zoo dikwijls hebben geërgerd,
maar in een aangenamen trant, de inrichting
en het gebruik van de vóórnaamste voorwerpen,
enals hij misschien iets overslaat waarop onze
opmerkzaamheid zich vestigt, dan kunnen we
hem gerust vragenik geloof met dat zijn ge
duld spoedig uitgeput is.
Het eerst valt ons oog
dige exemplaren uit de Indische dierenwereld.
Boven de deur van de eerste .zaal is een
Kalong (vliegende hond) met uitgespreide vlieg-
sebermen vastgehecht. In de kas daaronder
hebben we slangen, kleine viervoetige dieren,
een jonge tijger, (de eersten pp spiritus, de
laatsten opgezet: levende voorwerpen zijn hier
natuurlijk niet te vinden.) Maar onze aan
dacht wordt spoedig in beslag genomen door
de voortbrengselen uit het plantenrijk, en beter
dan door de uitvoerigste beschrijving komen
wij hier tot het besef van den ontzaglijken
rijkdom van den bodem van Insnhnde. Al
behoort gij niet tot het getal van hen die in
die soort van dingen vdoen,” toch kunt gij
met nalaten een blik van belangstelling te
slaan op die groote verscheidenheid van paddi
(rijst in den dop,) van tabak, van koffie; gij
beschouwt met verbazing die honderden hout
soorten, de meeste kostbaar en voor allerhande
gebruik geschikt, en voorgesteld in vierkante
blokkenwaarvan sommige op een der vlak
ken zijn gepolijst en dan een fraaien donkeren
glans vertoonen..
Verwonderlijk is het, wat er al zoo van de
plantaardige voortbrengselen van Indie kan ge?
maakt worden, De gewassen van die door de
natuur zoo rijk gezegende gewesten stellen zich
niet tevreden met voor slechts één gebruik te
kunnen dienen: dezelfde boomen, die vruchten en
timmerhout leveren, bieden ook vaak bladeren aan
die voor dakbedekking worden gebezigd, en in
hun bast vezels, waarvan touw, weefsels, klee-
dingstukkeri'gemaakt worden. De geschiedenis
van dat alles vindt men hier aanschouwelijk
voorgesteld: het museum is een studieboek,
waarin het een genot is te mogen bladeren.
Ongemeen rijk is de verzameling vetstoffen,
gommen, harsen en verfstoffen die Jner wordt
aaugetroffen. ’t Spreekt vanzelf dat gij niet bij
elk dier voorwerpen blijft stilstaan, want daar
toe zou de langste dag nog veel te kort zijn;
maar een vluchtige beschouwing voert u reeds
tot de erkenning, dat er vóór de industrie, in
Indië een ruim veld ter bearbeiding aanwezig
is, en dat, al legerde de koffie ook geen dub
beltje aan onze schatkist meer, dan toch het
bezit der Aziatische koloniën voor ons een bron
van welvaart ia.
Daar hebben we modellen van woningen,
met een paar Mohammedapnsche bedehuizen.
Voor ons zouden die huizen weinig comfort
aanbieden, want het is er gewoonlijk vrij don
ker, en seboorsteenen zoekt men te' vergeefs
maar de Maleier weet het er zich gemakkelijk
genoeg te maken, en brengt het grootste ge
deelte van den dag toch door op de open voor
galerij. Aardig is het model van een huis in
de Padangsche bovenlanden, waar de bouw der
woningen het toppunt van Indische volmaakt
heid bereikt: bedoeld model is van kruidna
gelen gemaakt. Op dezellde wijze zijn een paar
tabaksdoozen en sigarenkokers vervaardigd, die
er inlarhjk smaakvol uitzien.
Van smaak gesproken, als er onder ons
mochten zijn die zich verbeelden dat alles
pjomp en wanstaltig is wat door inlanders
wordt gefabriceerd een kort bezoek in het
museum zal hen dadelijk van dien waan ge
nezen. Daar ginds staat een kaatje met klem
zilverwerk, vervaardigd door Padangers: die
lui nemen een r^jksdaalder, (dat is hun grond-
van alle
