ikel,
r. 4io.
r
ZONDAG 22 APRIL.
EN,
OOPIM,
<4d,
EN,
alten moeten,
n, 1 biuin
i,
»LLAND EN UTRECHT.
Alles
>K,
WEEKBLAD VOOR ZLID-ftO
belovende
goederen,
oonstoffen
Rokken,
K,
ld.
dfd hebbende
N,
enz.
N,
BINNENLAND.
BU11 EN LAND.
OVERZICHT.
Op den kruisweg.
SCHOONHOVENSCHE COURANT
?n.
ortst mo-
in
de co.ife-
zijn geworden. In
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prjjs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70.
Franco per post door het geheele ryk 0,80
poli*
.angt
Jpenbare
ing.
Moordrecht is
PBiL 1877, des
(aftands),
i,
LKSEBBED-
Lpril 1877, des
are, ten huize
JURG, No. 65,
iigen.
ifooiMr.
iwoor
eden
loopige
In dat
kamer) 1
de keus
gezag, zooa
keerew. H<
?.HEIJMAH,
cht, zal up Maan*
77, des morgens
op de Hofstede
HJK te
liste Vaars,
alyeren,
[ernepaard,
4OEN, IJSSLE-
EDSCHA-PPEN,
aad enz.
(BOEDEL,
3t snijwerk, be-
TIN, BLIK-,
SRK.
1 zal begonnen
w des middag».
fgeuommerd te
SLEDE, eene
EN, SLIETEN,
CHAPPEN,
ekomen ten kan-
FORTUIJN
tda.
Doping.
RBBRO, te
tssoAQ den 18.
om 9 uur, en
medé te begin-
te
rssélt
A. VERKERK,
open:
alfd hebbende
R, een aftands
BIGGEN en
ene partij goed
L SPEEL- en
R, 2 8CHOU-
ier 1500 TAK-
klkgeheed-
ophandon zijnde hervatting i
gen der Tweede Kamer een
sing zal geven aan bet raadsel dat
houdt, willen wij den toestand van het oogep-
blik eens in bouid trekken nagaan.
Somu.ige liberale organen laten ziclj uit,
alsof de dagen van bet tweede Minislene-
Heemskerk geteld zijn, 't Is zelfs vóórgeko
men dat in een vergadering van de Amster-
damsche Kamer van Koophandel en Fabrieken
het zenden van een adres aan deze Kegeering
Prjjs der AdvertontiënVan 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer 0,10. Oroote lettors naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en uiterljjk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 Ure.
De Duitaohe per» toout uch al evenmin zeer Ras-
AwbaeMiui, zuo4« o. a. blijkt 4e vergelijking, die
de Kölniscbe Zeitung maakte tusseben de tegen
woordige houding van Rusland en de houding van den
hitsten Franscnen keper, aan den vooravond van den
Fransch-Duitschen oorlog. Gelijk toen Napoleon, acht
het blad dat tuans ook Rusland, door omnogelnke
dingen te vergen, een voorwendsel voor den oorlog
zoekt.
Uit den aird der zaak trekt het nieuws uit het
overige buitenland, onder de tegenwoordige omstan
digheden weinig de aandacht. In den Duitsohen Rijks
dag werd nog een oogenblik over den bekenden kan-
seller-crisis gedebatteerd. Een lid der Fortschritta-
partij voud er aanleiding in, om nog eens een lans
te breken voor de invoering van een Rijksmulisterie;
Von Windtbovqt, olericaai, verklaarde dat men ten
onrechte zjne partij had doen juichen bij het mogelijk
ontslag van den Rijk-k mselier; ‘integendeel bij de on
zekerheid wie de ledige plaats zou innemen, gaf zijne
partij er de voorkeur aan, om met Von Bismarck over
eene kerneiijk-po itieke schikking te handelen.
Ten slotte werd onder levendige toejuichingen eene
rede van Von Bennigseu aangehoord, die den Kanse
lier dank betuude voor zijn besluit om te blijven.
in Denemarken heeft de regeering. nu de verte
genwoordiging het o-er de begrootinj niet eens kQn
worden en geen anderen uitweg overbleef, eene voor-
loopige begrootmg vastgesteld bij komuklijk besluit.
besluit wordt aan het Fóikething (tweede
verweten, dat het den koning wil beperken in
zijner raadslieden en de verdeelidg van het
'ooals die bij de grondwet is geregeld, wil om-
keeren. Het ministerie acht het met zijn plicht in
strijd om ontslag te nemen, terwijl ontbinding van
het Fölkething uitsluitend aan de kiezers voordat
lichaam eene wijziging Van de grondwet in de hand
zou geven.
Het huwelijk van Spanjes koning is voorloopig
weder uitgesteld.
Z. M. heeft benoemd tot surnu
merairs der posterijen H. van der Wiel te Ke-
dichem en H. Coopmans te Leerdam.
Bij Kon. besluit zijn de jaarwed
den van den- Burgemeester en den Secretaris te
Montloort bepaald op f 750 en f 500, terwijl
ze vroeger waren f 500 en f 400.
Bij konink. besluit van den 24
Maart II., No. 8, zijn de jaarwedden van de
Burgemeesters en Secretari|sen der gemeenten
Jaayveld, Lopik en W illigê—Laiigerak, met in
gang van 1 Januari 1877, respectievelijk vast-
gcsteld als volgt: Ln de gemeente Jaarsveld op
f400 en f200; in de gemeente Lopik op
f450*en f 250; m de gemeente Willige- Lau-
gerak op f 325 en f 200.
- Bij den Raad van State ie inge
komen een koninklijk besluit van 12 Maart
jl., in de zaak van het K. K. parochiaal Kerk
bestuur te Gabauw, gemeente Wiliige-Lange-
rak, tegen een besluit van Gedeputeerde Staten
van Utrecht van 6 Juli 1876, betreffende de
verbouwing van eene kerk en pastorie binnen
den bij de wet verboden afstand van de bijzon
dere begraafplaats der K. K. gemeente, waarbij
is vernietigd het besluit van Gedep. Staten vau
Utrecht en aan vooruoemd kerkbestuur alsnog
vergunning verleend tot verbouwing zijner
kerk aan de oost- en westzijde tot op 6 meter i
ten zuiden van den bestaanden zuidelijken ge-
vel muur en tot vergrooting der pastorie oost
waarts enz., onder eemge voorwaarden.
Naar men verneemt, zijn aan de
Tweede Kamer toegezonden wetsvoorstellen tot
droogmaking van een gedeelte der Zuiderzee en tot
het maken van een vaarwater naar Duilschlpnd.
•—Bij de verkiezing van een lid der
Tweede Kamer in het hooidkiesdistnct Amster
dam is gekozen Mr. C. Van Heukelom.
In het hooidkiesdistrict Tiel is gekozen Mr.
W. H. De Beaufort, met 759 stemmen. De
heer P. A. C. H. T, A. Werdmüiler von Elgg
bekwaïn 586 stemmen.
In de zitting der Tweede Kamer
van Dinsdag is ingeaomen eene missive van
den heer Dr, A. Kuijper, waarin hij te kennen
geeft zich ua eene ongesteldheid van meer dan
een jaar zich nog niet hersteld gevoelende van
zijn zenuwlijden, genoopt te gevoelen zijn ontslag
te nemen als hd der Kamer, daar hij voor
loopig met in staat zou zijn geregeld aan de
werkzaamheden deel te nemen, tlij meeat
echter de kiezers in het district Gouda een
dienst te bewijzen dit ontslag eerst met 1 Juni
U nemen, opdat de verkiezing te zijner ver
vanging kunne samengaan met de periodiek?
verkiezingen.
werd ontraden op grond dat haar val misschien
eerlang te wachten stond. *t Komt’mij voor,
dat hier wel een weinig voorbarig werd gere
deneerd. In het algemeen, en met het oog
op de verhouding der pariijen bij onze Afge
vaardigden wat haar getalsterkte aangaat,
zouden wij een bestendiging van den tegen
woordige» toestand zeer wenschehjk achteneen
min of rqeer conservatief Kabinet met liberale
inzichten en gecontróleerd dütor eeu liberale Ka
mermeerderheid, bij welke geen sprake is van
jacht op portefeuilles, -r- zulk een Kabinet kan,
mits Mvoeliug links” houdende, zeer veel goeds
tot stand brengen. Deze laatste voorwaarde is
echter onmisbiar. Wanneer het conservatie!
beginsel zoodanig wordt begrepen dat het een
poging is om de beide uiterste partijen óf te
verzoenen, óf door nu eens de eene, dan weder
de andere em bewijs van sympathie te geven,
ze beiden tot vriend te houden, dan moeten
wij ten sterkste protesteeren, want het eerste
|3 onmogelijk, het tweede oiet-rlijk. Wat wij
verlangen is een oprecht vrijzinnig regeerings-
beleid, zij het dan ook dat rekening worde
gehouden met de eischen der gematigdheid.
Een Minister Heemskerk zonder clericale
neigingen zöu misschien nog lang op den sleuu
der volksvertegenwoordiging kunnen rekenen,
’t Is waar, al nam de Minister ook tegenover
de bestrijders der openbare school bij vooroeeld
een meer besliste houding aan, dan zon dit
hem nog geenszins vrijwaren tegen de vaak
onlieusche, dikwijls hoogst onbillijke, niet zel
den kleingeestige aanvallen die men nu eenmaal
zich schijnt verplicht te rekenen op hem te
richten, en waaraan sommigen onzer geestver
wanten meer meedoen dan voor hun gueden
naam wenschelijk is, doch veel kwaad doen
zulke slagen in de lucht gelukkig met.
Maar wat ieder van deze Regeering mag
en moet verwachten,-ja, zelfs met aandrang
van haar eischen, is, dal zij alles aanwende,
zelfs haar eigen bestaan in de waagscha d stelle,
om de onderwijsquaestie onmiddellijk na de her
opening der Kamerzitting aan de orde te bien-
gen. Nooit kunnen wij gelooven, dat het ±Mi-
nisterie in het aangeboden ontwerp zijn laatste
woord beeft gezegd, dat het geen andere voor
stellen wil noch kan doen dan die wij ouder
de oogen hebben gehad. Ware dat zoo, dan
zou alleen eeu collectief aftreden een waardig
antwoord zijn geweest op een voorloopig verslag
dat één doorloopende acte van afkeunïig is ge
wet st. En, dat in den boezem van het Kabinet
nug wel degelijk aan verlenging van levensduur
wordt ge’daciil, blijkt onder.inderen daaruit, dat
de Minister van Justitie bij de behandeltng'van
de rechterlijke wetten in de Eerste Kamer een
volledig ontwerp op de rechterlijke organisatie
heeft toegezegd in den loop vau het volgend
zittingjaar. Daaruit zouden wij met eeuige waar
schijnlijkheid mogen atleideu, dat de Kegeering
nog wel net middel meent te bezitten öin den
storm te bezweren, waarvan de nadering zich
reeds beeft doen gevoelen.
Welke echter die plannen zijn, wij weten
het met. De memorie van antwoord op gezegd
voorloopig vei slag is op dit oogenblik nog met
verschenen. Van sommige zijden is reeds de
onderstelling geopperd, uat de Minister met vuor-
daclit de indiening diarvan uitstelt, om de be
handeling der onderwijswet vóó? de verkiezingen
ónmogelijk te maken. vV ij, en gewis zeer velen
met ons, zouden dit een ramp acutén. Ofschoon
we met setiroomen zouden, op nieuw bij de
stembus den strijd over de neutrale volksscnool
le aanvaarden, wel overtuigd dat de gruoie meer
derheid der kiezers zich op grondwettig stand
punt plaatsen en het openbaar onderwijs, vrij
vau dogmatieke inmeugselen, als voor Nederland
het eemg mogelijke, handhaven zou, toch
wenscheu wij vuiig, dat het anders moge zijn,
want juist de omstandigheid dat de partijen
haar kracuteu alleen op dit beperkt terrein
meten is oorzaak, dac de belangstelling in an
dere hoogst noodzakelijke hervormingen zich
mei met genoegzame duidelijkheid duet gelden,
eu wij alzuo in een slaat van achterlijkheid op
wetgevend terrein verxeeren.
Daarom, vóór alles de schoolwet afge
handeld. Mocht daar de Kegeering zich on-
verzettelijk toonen en blijven bij haar voor-
Alle binnenlandtche Advertentiën, waarvan de
plaatsing 8 meud wordt epgegeven, worden elechie
2 maal in rekening gebracht.
van
rzou __o
dat in staat van wijzen is, aan de orde te stel
len, waarna een volledige wetsherziening
der dringend noidig zou z"- J"
elk geval, hoe de zaken ook mogen loopen,
de voorstanders van een g o e d i n g e r i c h t open
baar onderwijs kunnen gerust zijn.
Nog twee onderwerpen kunnen geen uitstel
lijden; ce reorganisatie van de militaire acadé
mie en de nieuwe kiestabel. Dat de eerste
spoed rereischt en eerst thans behandeld kan
worden, is toe te schrijven aan de wisseling
van Ministers van Oorlog. Wat de laatste be
treft, v»n haar lange verdaging draagt de Re
geering de schuld. De Tweede Kamer zal
dus hard moeten werken, om voor de Jum-
keutering het schip van staat in veilige haven
te bergen. Zij heelt echter m.den laitsteu tijd
zóóveel van zich doen hopen, dat wij ook nu
met de beste verwachtingen zijn vervuld.
Dit artikel wat ons reedt eenige dagen gele
den toegezonden.
Busland’s staatkunde zegeviert. Het spel, begon
nen met de mobilisatie vau bet leger en de confe
rentie te Coustautinopel en geëindigd met bet Lon-
dm^ilie protqcul. waarin de frase .eensgezind leid der
XGgeudhédeu nog eens een goede rol moest spuien
in volkomen gelukt. Turkije, het was wel met
anders te verwachtenheelt de uitdaging aangeno
men en dus de vraag oorlog of vrede beslisttenzij,
wat „echter niet aan le nemen isde .Uogendüedeu
of bepaaldelijk Rusland, ten laatste nog mocut terug
trekken.
Hoe jammerlijk het er ook nog uitziet met den
inwendigeu toestaud van Turkije en hoezeer het te
betreuren is, dat de geest vau aen vooruitgang en
der beschaving langs vreedzamen weg zicil guen bian
heeft kuuuen brcKt-n in die provinciënwelke Europa
zich bijna Ecnaamt te omvatten, -—toch moet men eer
bied hebben voor de wijze waarop de Porte het come-
diespel van- de beschaafde Mogendheden afwijst.
iu hare circulaire tot beantwoording van het pro
tocol, geeft zij iu de eerste plaats hare ergernis lucht
over bare uitsluiting bij de jongste beiaadslagingeu te
Loudeu waarbij de belangen van het Turksche Rijk
zoo zeer betrokken warenen over de miskenning
welke hare politieke hervormingen ondervinden.
Up de eisuhen van het protocolvrede sluiten met
Montenegro invoering der uoudig geachte hervormin
gen, demobilisatie vun het leger, waarborgen tegen
verdere Ubn.-tenvervolging eu zending van een gevol
machtigde naar St. Petersburgantwoordde de Porte
‘t volgende1° Hoewel Turkije Montenegro ais een
integreerend deel vau het l'urksche rijk bhjlt beschou
wen is de'regeering lot concessies bereid, doch hut
herstel van den vrede hangt geheet af van de ge
matigdheid der bewindslieden te Ueltinjc. 2° De re
geering is bereid de beloofde hervormingen in te voe
ren, doch zonder er eeu exclusief karakter, ten baie
der Cbristen-provincié.iauii te verleencn. 3° Z j is
mede bereid lot demobilisatie van het leger over te
gaan, doch alleen gelijktijdig met Rus.and. 4° Ver
klaart de Porte zich met verantwoordelijk voor de
Bmgaarscbe gruwelen, die door opuiuing van buiten-
landsche agenten waren veroorzaakt. 5° vVeigert zij
een gevolmachtigde naar bt. Petersburg te zenden
daar zulk eene zending naar haar gevoelen toen geeue
vrucuten zou dragen.
Het schijnt wel alsof nergens anders dan te bt.
Petersburg zulk een antwoord verwacht werd. Déar
was men gereed en ofschoon om den scU.jn zooveel
mogehjk te reddennog wel eemge ,laaiste’' oudur-
haudelingen zullen voorafgaanmag men het er voor
houdendat de oorlogsverklaring gereed ligt. Reeds
nemen de verschiliemle legercorpsen hunne position
in, en ligt een koninklijk jacht gereed om het ge
zantschap op het eerste bevel van Couslanliuopel naar
Odessa over te brengen. Doch ook lurkije is voor
bereid. Het heeft zich den tijd ten nutte gemaakt
die er verliep sinds Rusland» eene dreigende hou
ding dannam en zijne natuurlijke sterkten nog kunst
matig versterkt, zijn met onaanzienlijke vloot gereed
In Bngeland is men over den loop dien de zaken
namen met zeer op zijn gemak, De anU-Russische
gezindheid trepdt nu weder op den voorgroud en blijk
baar is men zeer ontevreden op de regeering die, door
hare medewerking aan het protocol te verleeneu, Rus
land eeu voorwendsel beeft gegeven om zich te beschou
wen ajs den wil-uitvoerder der Mogendheden. Zelfs
de bladen die ue regeer mg aauradeu eene strikte onzij
digbe.d aan te ueniuu tegenover de aaustaaude verwikke
lingen iu het Uosieu, zoOiang Rusland althans zijne
bekende roeping getrouw blijft, protesteeren tegen eeue
interpretatie van het protocol, die Rüsland tot gevol-
maontigde van Europa zou verheffen.
LK.
I. BAAS, om
’t Is een slechte tijd voor profeten op poli
tiek gebied. Voor de allernaaste toekomst hangt
ntfg een dikke sllfiér'; éh hu kan iften wel Tan*
taseeren over ’t geen daarachter ligt, doch met
zekerheid of ten minste met eenigen grond ver
kondigen wat het oog te zien zal krijgen wan
neer het scherm is opgehaaldzal wel niemand
beproeven.
Evenzeer als geroutineerde opmerkers met de
handen iu ’t haar zitten over de beantwoording
der vraag: Welke gevolgen zal het beruchte'
protocol hebben voor dp verwikkelingen die den-
vrede van Etfropa dreigen te verstoren, in aan
merking genomen de geheimzinnigheid waarmede
de voornaamste medespelers hun troeven één
voor één op tafel leggen, is ook onze bin-
nenlandsche staatkunde een mysterie voor de
^deskundigen”. De partijen in ons Parlement
zijn als de Groote Mogendheden: men gist te
vergeefs wat zij voothebben, men tracht te raden
welke houding zij zullen aannemep bij den strijd
die op bauden is en tot welken alleu hun troe
pen hebben gemobiliseerd.
Allen? Ook de anti revolutionairen?
Wat dezen betreft, hun tactiek is nog het
raadselachtigst Tan alles. Wij zien bij ben
een veldheer die het commando heeft nederge-
legd maar toch zijn volgelingen voorschrijft
welke houding zij hebben aan te nemen; wij
ontdekken een streven, om van alle bondge
nootschap af te zien en tot het vroegere stelsel
van isolement terug te keeren maar kunnen
er toch zeker van zijn dat de ongevraagde on
dersteuning van de beide andere anti liberale
fracties zonder protest zal worden aanvaard.
Doch voor het oogenblik kunnen wij de
geestverwanten van Dr. Kuijper buiten bespre
king laten; hun treurige houding van den laat
ste» tijd, hun voortdurend wisselen van stel mg,
hun zweven van den eenen eisch „naar den an
deren, alles onder dezelfde leus van vgeweteus-
vrijheid’’, heelt aan hun invloed meer geschaad
dan een volkomen nederlaag iu de Kamer zelve
ooit zou kunnen doen. Gelijk in het Ooskrsch
conflict op dit oogenblik veel, zoo niet alles
afhangt van de lurken, zoo zal bij onze bin-
nenlandsche aangelegenheden de aanstaande ge
dragslijn van het zoogenaamd conservatie! Ka
binet de* beslissing aangeveu. Ook hier hebben
de Russen ik vergis me, ik bedoelde de li
beralen het ultimatum gesteld. Bescherming
van de rechten der Christenen heet h> t ginds,
handhaving van de ueutiale volksschool is hier
de grondslag van alle overwegingen.
Zooveel is zeker, dat merkwaardige verras
singen ons wachten, eii dat elke dag dien wij
thans beleven eene historische beteekenis kan
krijgen. Dat zulks de taak van den schrij
ver van de hoofdarlikelen in een weekblad met
gemakkelijk maakt, zal ieder ons gereedelijk
toestemmen: uit den aard der zaak kan hij
niet van de allerjongste berichten gebruik
makenen er is kans óp dat hetgeen hij thans
aan het papier toevertruuwt reeds verouderd
zal zijn als het in meer leesbaren vorm on er
de oogen der geabonneerden zal komen. Meer
dan ooit dreigt hem het gevaar, dat hij//ouden
kost” zal opdissctien, of wel, dat de loop der
gebeurtenissen in de laatste dagen hem netjes
zal logenstraffen. Deze vrees mag hein echter
niet weerhouden, te zeggen wat hem oorbaar
dunkt; dwaalt hij, dan toont hij daarmee iu
de eerste plaats dat bij tot het mensclielijk
geslacht behoort. In afwachting dus, dat de
ophanden zijnde hervatting van de vergaderm-
begin van oplos
ons bezig-
S. W. N. VAN NOOTEN,
UitMns.
eo y *dit behoudens wyzi^iugen die het grondbe-
’gihsél niet raken’ dan is er van’ aanfie-
ming geen sprakeen is de nederlaag van het
Kabinet zoo goed als zeker. Ook dan zouden
wij niet behoeven te vreezen voor verkerkelij
king van onze staatsschoolwant de liberale
partij zou beginnen met het ontwerp Moeus,
