n°. 415. ZONAAS 27 MEL Bohemen! om. KG. WEEKBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT. ICONS 15 Mei 1877. BUITENLAND. OVERZICHT. BINNENLAND. regeering in het w urijveu utii> uc ivc| lolitieke vraagstuk HET rooRT! reeks van Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per driemaanden 0,70. Franco per post door het geheele rjjk 0,80 S. <fe W. N. VAN NOOTEN, u Uitgevers. vandaar j van ••Affè^'M.n.nevlandRclte Adrertentiën, waarvan plaatsing 3 waal wordt opgegeven, worden slecht» 2 maal in rekening gebracht. an ruim >oral m type 220, MLRADEN van en op Maan- orgens’Jten 10 meentehuis re goedkeuring, gramma De SCHOONHDVEÜSCHE COURANT C. B. TAM Dinsdag 22 rmiddags ten elf ENT te Schoon* erkoopen i te monteeren; iRAFFEN. i den oorlog op voeder f3.9Ok5.jO, VAN NOOTEN. geven. gingen aang Zee bewijst 00 kub. Meters n bergambacht, de Lek, Krim- i IJssel, Goude- verkooping. ran. :p schil f 26,00, !Ó,00, boter1ste er half küo; kaas overloopcrs f 8 2 a 14, vetu kal- nuchtere idem u kleingeel f 4,60, iVolkammers f4,20 Ier DIJKEN, N of BUITEN- >enerwaard, boonhoven, on- Lek, Merwede an de gezegde >n van STEEN- de Gemeenten Krimpen- en Gouderak en «erceelen in het sn voor de be- Semeentehuizen ckerkerk, Knm- sel, alsmede ten ERGH aan de jg van vijftig jretane van de kK verkrijgbaar rken aanwijzing si 1877, te be er de Gemeente te 9 uren tot i volgenden dag, zijnde inmid- ekomen bij den le Waard te f 54, 3de qual. f 48. ieeuwsche f 13,00 a 15, Flakkeesche en Vlaamsohe f 9,25 'dbrabantsche f 8,75 kkeesche en Over- dito Zomer f6,10 f4,50 5,80, ge goede f 7,00 i 7,50, 9,75. n aanvoer van ruim »k heden, voon ?rijzen: enkele qual. f 150 :n f 45 5 80, noch- I i 50 ct. per kilo, iO a 12 per stuk. f f 1,00 i 1,06 per stuks. like 3-jarige Zeeuw- .rnsche en Overmaas- uwe dito f 13,10 mindere en blauwe 0 k 12,50. a Vlaamsohe f9,80 Vlaamsohe Winter f 7,30 7,5p, Over- ,90, Nieuwe Zeeuw- naat f6,70 7,00., laassche en Flakkee- Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen ding franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure. s met vluggen ui; prijs f28 a evenredigheid. 1,10 a 1,15 per kilo. ;en voor Engeland re biggen f 1,25 tot i tot 12, Nuchtere lei. Aangevoerd graskalveren, 132 m of lammeren, geit en 1 ezel. 2de qual. 78 ct., qual. 11,05, 2dq i per kilo. dlo. Voor Londen Niemand was tevreden. Het bekende Schillersche voorschrift//Kunt gij het niet allen naar den zin maken poog dan toch aan sommigen te voldoen”, scheen aan de Nederlandsche Regeeringmet name aan den heer Minister van Binnenlandsche Za ken, bf onpractischbf versleten toe, zoodat Z. Exc. een8 beproefde of het niet doelmatiger zou wezen, niemand ter wille te zijn. In dat licht beschouwd kan het ontwerp tot wijziging van de wet op het lager onderwijs een belangrijke proeve van wetgevenden arbeid ge noemd worden. Reeds kort nadat het werd aangebodenzei //De Tijd” er van //De Regeering heeft herzien omdat zij her zien moest; zij heeft gedwongen werk ver richt; de bezielende kracht der vrije daad ont breekt. Daar zij zich geen bepaald doel stelde is het geheel een zonderling mengsel geworden. Daarmede is niet gezegd, dat de wet van 1857 niet op sommige punten is verbeterd maar die verbeteringen bewegen zich niet op het gebied, waar zij zich moesten bewegen.” Dit oordeel nu bet zal door alle partijen als volkomen juist worden erkendalleen denkt elke partij bij de motieven voor die afkeuring aan iets verschillends. Evenwel’t zou spoedig blijken wat de volks school van dit gouvernement had te wachten. De Tweede Kamer heeft, in haar afdeelingen, haar meening te kennen gegeven op een wijze, die niet voor tweeërlei uitlegging vatbaar is zeer algemeen heerschle het gevoelen dat de tegenwoordige verhouding tusschen de liberale meerderheid en het Kabinethoe schijnbaar vreedzaam ookniets anders is dan een wapen stilstand waaraan in beider belang zoo spoedig mogelijk een eind dient gemaakt teworden; ieder wist het, dat ten gevolge van een samen loop van omstandighedendie het elk vrij staat te betreuren, maar waaraan nu eenmaal mets is te veranderen de schoolwet het terrein is geworden waarop de slag moet worden geleverd ieder verwachtte dat de strijdende partijen beiden den moed harer overtuiging zouden hebben en liever, hetzij in ridderlijken kamp het onderspit delven hetzij gedurende den strijd een eerlijk vredesverdrag aangaandan de worsteling ontwijken zouden. Wie zoo dachtenzagen zich teleurgesteld. Reeds eenige weken geleden liep het gerucht De Regeering heeft het autwoord op het voor- loopig verslag nog niet gereed, en zal het niet gereed krijgen vóór het zomer-recès. De onderwijsquaestie zal worden ffgelaten zooals zij was”, en bij de stembus kan dan met nieuwen lust de oude vaan nog eens worden ontrold. Wij konden het bijna niet gelooven. Na al wat er was voorgevallen, men her- innere zich de ministeriëele crisis van verleden jaar f na de bewegingdie het bewuste vraag stuk deed ontstaan in alle rangen van ons volk, een beweging, waarvan het niet gemakkelijk is de wederga te vinden in de geschiedenis van het constitutioneele Nederland scheen dat be richt ons een goedkoope aardigheid toe van een of ander quasi wèlonderricht dagbladcorres pondent. Onze eerbied voor de politieke over tuiging van den heer Heemskerk, ofschoon de onze nietwas toch zoo grootdat we het bestaan van dergelijke verdagingsplannen niet mochten aannemen. Toch, de dagen verliepen en vereenigden zich tot weken. Het gerucht nam in kracht toe werd bevestigdgroeide aan tot zekerheid. Allerlei urgente dingen werden in de Tweede Kamer behandeld, over het urgentste van alles, de schoolwet, werd geen woord gespro ken. Niemand scheen zelfs aan haar te denken. Haar naam scheen wel met opzet te worden vermeden: ’t was alsof men vreesde, een spook op te roepen, dat, eenmaal verschenen, moeie- lijk weer uit te bannen zou zijn. f /rStil, still ontrust haar niet!” Nevens deze r brandende” quaestie verhief zich i- Het eeuig geloof, hetwelk ik nog ten aan- zien van dezen Minister heb overgehoudenis, dat hij wetsontwerpen indient, die van een ige studie getuigen. Als de Regeering nu zegtdat zijna al de geschriften die over de onderwijsquaestie zijn verschenen nog in lichtingen behoeft omtrent twee puntendie wel moeielijk zijn, maar toch zeer goed kunnen worden opgelost, als daarvoor nu nog zóó veel inlichtingen noodig zijn, dan vervalt ook dit geloof. Als de Regeering de Kamer niet I in staat stelt, de kiesquaestie en de onderwijs- quaestie te behandelen, dan moet hij dit alleen hieraan toischrijven dat de Regeering met deze Kamer hel politieke vraagstuk niet behande len wil.” Men leglge nu eens aanval en verdediging nevens elkanderen verklare dan aan welke zijde de meesfe zwakheid wordt aangetroffen. Mij dunkt, dè Regeering heeft zich, door haar houding ten aanzien der schoolwet vooral, zoo volkomen onmogelijk gemaakt, dat er geen hel pen meer aan is. Wij hebben te dezer plaatse meer dan een maal uiteengezet, dat een conservatieve regee ring met liberale neigingennaar onze meening onder de gegeven omstandigheden nog het beste was wat wij konden hebben. Maar eens breekt Alzoo liep, doodbedaard, het water der de tijd aan, dat er aan alle inschikkelijkheid een d.„ cjnd komt mi„i8terie.Heemskerk, of het steun zoekt rechts of links, kan nooit iets anders meer zijndan eeu overgangsvorm in ons staatkundig leven. De partijen staan te .scherp tegenover elkanderdan dat een brug geslagen over de kloof die haar scheidtbe staanbaar Zou wezen. Den strijd verdagen dat is de politiek der vreesachtigheidde slechtste die er te bedenken is. En als, gelijk in dit geval, het uitstel moet dienen om een wankelend staatkundig leven nog een poos te rekkenten koste van het belang van de natie, dat afdoening vereischtten koste ook van de zuivering van den politieken dampkringdie niet tegen gehouden mag worden dan is eeu protest gelijk door den heer Kappeyne werd uitgespro ken, geheel en al op zijn plaats. En zoo naderen wij de verkiezingen. De vraag, vóór of tegen goed iugencht open baar onderwijs, zal alweer de voornaamste leus zijn, waarover de strijd loopt. Enfin, ’t is met anders. ffOf de stembus van 1877 de vrucht van de verkiezingen van 1875 zal te niet doen”, sprak de leider der liberalen aan het slot van zijn redevoering, die voorzeker in onze parlementaire geschiedenis eeu belangrijke plaats zal inne men //daarop wil ik met vooruitloopeu. Dit is zekerdat onze politiek verkeert m een duistere atmosfeer. Doch iu weerwil van al dien mist, zijn er dagen, dat de zon zich in volle kracht vertoont. Al wil mendat de tegen woordige toestand voortduürdesteeds zullen de liberale beginselen blijvén wat de zon is voor de aarde. Wil de natie, dat er weer zijn zal .een liberale zonen deze in vollen glans zal schijnendan moet zij zich duidelijk uitsprekeu,” Wij kunnen zeggen, dat op den 15den Mei, op den dag dat de Kamer haar laatste verga dering hield van het vermaarde zittingjaar 1876/7, de verkiezingsstrijd een aanvang heeft genomen. Even als de liberale partij in de Kamer, vertegenwoordigd door haar aanvoerderdien strijd met kalme houding afwachtziet ook de liberale partij in het land haar zonder eenige vrees te gemoet. Minstens even belangrijk als het nieuws van het oorloj'stooneel is 't geen in 't laatst der voftge week in Frankrijk voorviel. Terwijl het ministerie Ju les bimon rustig aan het werk is, en, getuige de laatste stemmingen, meer dan ooit in zijne politiek gesteund wordt door eene flinke meerderheid, ziet het zich op eenmaal door een uitdagend en beleedigeud schrijven van den president-maarschalk genoodzaakt zijn ontslag te nemen. In het feit dat Jules Simon zich niet krachtig genoeg zou verzet hebben tegen een voorstel door een der leden van de linkerzijde gedaan, om drukpersdelicten van de lechtspraak der gezworenen naar die der Jury over te brengen, vond de maarschalk het lang gezochte voorwendsel om zich te ontdoen van een ministerie dat zóózeer tegen den zin zijner rómgeving" ’s lands taken bestüurde. Een voorwendsel want de overige inhoud van bet schrij ven aan den minister-president; het verwijt dat de regeering over geene meerderheid beschikt en zich laat leiden door de radicale partij, zoo gevaarlijk voor ’s lands rust en vrede, bewijzen genoeg dat de ware reden elders gezocht moet worden. Jn dit op zicht zijn alle bladen, van de meest uiteenloopende richtingen, ja is zelfs de geheele buitenlandsche pers het eens. De motie waarin de pogingen tot rustver storing van ultramontaansche zijde aangewend, met goedkeuring der regeering zoo onbewimpeld werden veroordeeld en in het ware licht gesteld, hoeft de verontwaardiging ten top doen stijgen van de conser vatieve raadslieden, die den maarschalk steeds omge ven, en slechts op eene gunstige gelegenheid wachten om, gesteund door de clericalen, de ontwikkeling der repubhkeinsche instellingen tegen te gaan en den weg open te houden voor het koning- of keizerschap hun ner keuze. In Mac-Mahon, die zich de vertegen woordiger, de verdediger der conservatieve beginselen noemt, vonden zij daartoe den mun hunner keuze. Hun toeleg is gelukt. De Broglie, zelf de hoofdman der omgeving, zal trachten den gang van het bestuur weder in het rechte spoor te leiden. Wel wetende dat tegenover den geduchten vijand, dien hij te be kampen heeft, alle troepen moeten worden bijeenver zameld, koos hij zich zijne mederedders zoowel in de njeu der keizerlijken als in die der legitimisten. De ministers van oorlog en van buitenlandsche zaken behielden hunne portefeuilles. De boodschap waarin dit alles aan de kamers werd medegedeeld, sneed tevens alle gelegenheid af om een oordeel uit te spre ken over dezen staatsaanslag, door het besluit om de zittingen dadelijk voor een maand te schorsen. Onder een hevig tumult gingen de kamers uiteen, doch de liberale fracties van de tweede kamer en van den benaat hebben, ieder in een afzonderlijk mani fest, tegen het gebeurde openlijk protest aangeteekend. De nieuwe regeering is natuurlijk dadelijk begonnen met het door opvolgende regeenngen zooieer bedorven personeel der prefecten te zuiveren. Tal Van,hen zijn reeds verplaatst, ontslagen en vervangen door verte genwoordigers der moreele orde. Die zuivering moet natuurlijk spoedig plaats hebben, want de mogelijk heid, de waarschijnlijkheid van nieuwe verkiezingen staat voor de deur. De Senaat zal wel te bewegen Zijn o.n t»t eene onvermijdelijke ontbinding der revo lutionaire tweede kamer mede te werken. Welk ant woord zal dan de natie geven? Van het oorlogstooneel in het Oosten is in de eerste plaats le vermelden de inneming van het ves tingstadje Ardahan, die deu Bussen den weg naar Kars en Erzerum opent Hoewel dit feit van Turk- sche zijde nog niet erkend is, mag het echter als zeker worden beschouwd. Overigens hadden bij laatstgenoe nde stad en bij Kars verschillende bloedige botsingen plaats, waarbij, te oordeelen naar de ver schillende berichten, de verliezen aan beide zijden niet onbeduidend waren. Van de landing te Suchem Kaleh verwachten de Turken veel goeds. Wapenen en ammunitie worden daarheen in groote hoeveelheid overgebracht en alles aangewend om den opstand tegen het Russisch bestuur in de hand te werken en voedsel te geven. Ook in de Krim en elders, worden daartoe pogingen aangewend, en de Turksche vloot in de Zwarte Zee bewijst daarvoor uitstekende diensten. De Russische regeering heeft dadelijk hare maatre gelen genomen om den opstaud tegen te gaan en daartoe zelfs een gedeelte barer legermacht in Klein- Aziê teruggetrokken. Aan den Donau is nu alles gereed voor den over tocht, die, naar de verzekering van de Weener Pressa, reeds zou ziju aangevaugen tusschen Braïla en Matschin. Waarschijnlijk zal de overtocht op meerdere punten te gelijk worden bewerkstelligd. De Russen toch hebben ongeveer vier vijfde gedeelte van den Rumaan- schen Donau-oever bezet. Oostenrijk schijnt met eenigen argwaan dit naderen der oervisene grenzen door Rusland aan te zien. Men verzekert althans dat hierover tusschen Petersburg en Weenen wordt ge correspondeerd. De verhouding tusschen Rusland en Engeland is in de laatste dagen wat verbeterd. Lord Derby zou n. 1 aan Rusland de voor waarden hebben mede gedeeld, waarop Engeland onzijdig wil blijven, en deze voorwaarden zouden door Rusland gunstig ont vangen zijn. Bumanië heeft zich onifhankehjk verklaard; zoo wel de kamer als de Senaat hebben het daartoe strekkende besluit der regeering goedgekeurd. Het vroeger medegedeeld bericht dat Oostenrijk en Enge land hier tegen zouden protesteeren, berustte op een misverstand. Ook Griekenland schijnt lust te gevoelen zich in den strijd te mengen; althans er is sprake dat een nieuw bewind met een minder vreedzaam pro za! optreden. vriendschappelijke én vredelievende verklaringen die men deu pranschen gezant bij het Duitaohe hof iu den mond legde, tijdens hij zijne opwachtiug maakte bij keizer Wilhelm te Metz, worden zijdelings tegengesproken door de versterking die de garnizoenen in Elzas Lotharingen ondergaan. Z. M. heeft op verzoek eervol ont slag verleend aan Mr. C. G. De 'Balbian van Doorn, als notaris te Utrecht. Uit een bij het Departement van Koloniën ontvangen telegram van den Gouver- een van minder ingrijpenden aard, een eenvou dig administratief onderwerp betreffende, maar die evenzeer moest worden geregeldde ver meerdering van het getal volksvertegenwoordi- ernstig gersovereenkomstig de Grondwet. Ook deze zegt is heel kalm //verdaagd”, na eerst //verjaard” te zijn. Het omgekeerde van hetgeen met niet- staatkundige dingen geschiedt. Onder die omstandigheden naderden wij het midden van Mei. De wetgevende arbeid ging op het Binnenhof zijn gang. Zachtjes aan liep men naar het eindede heeren verlangden naar huis of lie ver, zij gevoelden dat bet tijd werd om naar huis te gaan. De Minister van Koloniën bracht aan de natie het pleizierig bericht, dat de In dische millioenen negatief zijn geworden wij hoorden de mededeeling kalm aan. De Mi nister van Oorlog kreeg zijn militaire-acade- miewet klaar, doch,heelemaal in liberalen geest omgewerkt: .met zijn stalen kanonnen was Z. Exc. minder gelukkig misschien wel omdat Krupp geschut minder buigzaam is. De Rot- terdamsche waterweg was aan de ordeen natuurlijk zou hier geen sprake zijn van oppo sitie wantwie zou aan de tweede stad van ons land haar onmisbaar voedsel willen onthou den. Aizuu hep, d Maas langs den nieuwen waterweg naar zee.... Een oogenblikmijnheer de Minister ff Mijn goedkeurende stem zal zijn aan het adres van het werk, niet aan dat van de Re geering die het voordraagt. De Kamerdie een loyale medewerking heeft verleend om de wetten te helpen tot stand brengendoor het belang des lands geeischtdie Kamer moet thans constateeren dat de Regeering haar ver trouwen niet bezitwant zij is aan haar be lofte ontrouw geworden I” Het is de heer Kappeijne van de Copello die zoo spreekt. Of liever, het is de meerderheid der Kamerde liberale meerderheiddie uit zijn mond de houding des Ministers veroordeelt. //Toen wij werden bijeengeroepen, meenden wijdat wij niet zouden scheiden vóór de natie wisthoe liet groote vraagstuk zou worden be slist. Op dit oogenblik is het de schuld van de Regeering, dat die beslissing ónmogelijk is geworden.” Evenzeer had de natie rechtdat het aantal vertegenwoordigers met de Grondwet tijdig in overeenstemming werd gebracht. Ook hier is de schuld aan de Regeering. Hoe kan zij dus leiding en moreeleh invloed uitoefenen Verder, terwijl de afgevaardigde uit Haarlem de vraag oppertwaarom men nietdoor deze voordracht af të stemmende Regeering tot wijken tracht te nopenzegt hij ff W at de meerderheid der Kamer betreftzij wenschtdat de stembus uitspraak doe; de natie moet weten of zij een Regeering steunen wil, die de politieke vraagstukke^ ontwijkt. //Dat de stembus beslisse. Ik wil gedurende dien tijd de administratie niet bemoeielijken. Alleen om die reden zal ik de quaestie van vertrouwen niet stellen.” En - hoe verdedigde zich de Minister tegen dien aanval Het voorloopig verslag bevat een vragen waarvan sommige gemakkelijk te be antwoorden zijnmaar andere het instellen van een onderzoek noodig maken. Het bekomen van die inlichtingen vordert tijd, van het uitstek, dat alzoo geheel in het belang de zaak zelve is. Dood eenvoudigmet waar Zie nu eens aan die argwanende liberalen denken terstond aan politieke redenen. Natuurlijkz o o a 1 s de waard is, vertrouwt hij zijn gasten. Welnu, heeren, er is hier geen sprake van politiek. Hadt gijdie u nu zoo ongeduldig toont, niet zoo schrikkelijk veel gevraagd, de Regeering zou minder lang behoeven te zoeken naar een antwoord. Begrepen Het zijn de liberalen, die alle hervormingen op wetgevend gebied tegenwerken, niemand anders. Eer wij den Minister ons compliment maken over de vindingrijkheidbij het ontdekken van deze reden tot verontschuldiging aan den dag gelegdmoeten wij eens hoorenwat de heer Kappeyne er op te antwoorden heeft.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1877 | | pagina 1