WE,
I.
N°. 418.
ZONDAG 17 JUNL
mi\G
erak, Zatükdag
i ter. 5 ure, van
«LAND,
SN, ENZ,
HOOPING
a
1877.
{DAM,
s 1877.
WEEKBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT.
IJNEN.
e Gouda.
riJM Tan f 26
sschen, kwart en
:o thuis geleverd.
rüKT
i
°EtwÈedË
van
BILE
Teekeningen met de pen.
BUITENLAND.
OVERZICHT.
BINNENLAND.
SCHOONRDVENSCHE COURANT
■eest God, eert
eer.
EEFKERK
RDAM en terug:
and tarief is ook
SW1JK
vau
j de
’te'
iorgens 7 u. 35 m.
ags te 3 uren.
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70.
Franco per post door het geheele rijk 0,80
Secretaris.
VAN NQÖTEN.
mag
Mahon i
noemd tot
dat men te
ite i
pets
het
i Hage.
u hart voor 'net
Ten overstaan
e Streefkerk.
H7M-VATEN.
izigtigen.
r vsb het Water-
>ping te zien,
Notaris Mr.
UN, KAM-
j voorschijn zal
SIDE naar
k., gmteld:
van het Water*
Baandag den 18.
i 11 tte, om con-
Alle binnenlandse ke Advertentièn, waarvan de
plaatsing g maal wordt opgegeven, wihrdeii slechts
2 maal tn rekening gebracht.
barkassen waren de Russen i
der gelukkig; tij verloren er
eens wilden beproeven
de lucht te doen vliegen.
in Klein-Azië dringen d_
wel in den laatsten tnd langzamer,
Olti bij Erzerum is door hen bezet
Turksche berichtenlater weder onti
nog altijd weerstand bieden. Terwijl
nieuw leger van 218.000 man op de
spant ook Turkije alle krachten in.
contingentbegt
in aantocht; op
beslag gelegd i
gebezigd word<
voortzetting van
plechtig is afgekc
De Vorst van
nige houding.
Rumanië zijn
vens niet tiji
te
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels ƒ0,50. Ieder*
regel meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddaga ten 10 ure.
m DRIJFAS met
JVBN. IW"»
ZAA UB ANKEN
'EN, gefabriceerde
N, Palm*, IJpen-
NTOORBENOO-
B.
rerkooi
van
III. De Al bediller.
Lang geleden had ik een vrind, mis
schien heb ik hem nog, ofschoon ik niet weet
waarheen hij gestoven is. Eigenlijk gezegd
was ’t maar een «kennis,” maar, zooals
bekend is, het taalgebruik en de goede toon
wettigen den eerst gebezigden titel.
Die vrind nu was begaafd met een zeer hel
der oordeel. Wie hem in een of ander opzicht
verschalken wilde, moest al zeer vroeg bij de
hand wezen, en dan mislukte het gewoonlijk
nog. Nooit stelde hij zich tevreden met een
oppervlakkige beschouwing van de dingen, maar
hij trachtte, als er eemgszins mogelijkheid op
bestond, het fijne van de zaak te weten te
komen. Hij redeneerde logisch, vlak op
deu man af; als bij zijn opinie uiteenzette, was
het een heele toer, zijn betoog omver te praten.
Altijd heb ik hem gehouden voor een radicaal,
en ik geloof dat hij zichzelven daar ook voor
uitgaf; ten minste, nooit wilde hij, op welk
terrein ook en onder welke omstandigheden,
van transactie weten. Voor hem bestond er
maar één weg, en dat was de rechte.
Een man als hij was voor criticus als gebo
ren; dat begreep hij zelf ook. Hoewel hij in
geen enkel vak van kunst of wetenschap een
specialiteit kon genoemd worden, bezat hy toch
die aigemeene ontwikkeling, waardoor iemand
in staat wordt gesteld over alles wat hem voor
komt een eigen opinie te vormen. Daarbij
had hij veel gelezen en ook, naar hij verze
kerde, veel nagedacht. Dat alles maakte, dat
ik mij gaarne bij hem aansloot, ondanks de
menigvuldige nederlagen die hij mij toebracht
waaneer hij met mij aan het redekavelen was.
Want, onze vriendschap weerhield hem met,
mij de volle laag te geven, als ik somtijds aan
kwam zetten met hetgeen hij //bakerargumen-
ten” noemde.
Doch ik sprak zoo even van zijn critisch talent.
Ieder weet dat er gaven zijn, welke dengene
die er mede is bedeeld niet gelukkig maken.
Juist die eigenschappen waardoor hij zich zoo
gunstig onderscheidde waren oorzaak, dat het
leven voor hem minder rooskleurig was dan
het bad kunnen zijn. Zoodra zich iets nieuws
aan hem voordeed, viel de schaduwzijde, het ge
brekkige, hem terstond in het oog; zijn geest
bleef er aan hangen, en weg was zijn genot.
Overal merkte hij leemten op en wondeplek-
ken; van lieverlede werd bij er toe verleid,
zijn eiseben al hooger te stellen, waardoor
natuurlijk zijn teleurstellingen talrijker werden.
Dat voerde hem tot een pessimisme, ’t welk
zijn levens,- en wereldbeschouwing somber kleurde
en hem op den rand van menschenhaat bracht.
Dat hij mij, in weerwil van mijn ontelbare
zwakheden, nog al genegen bleet, schrijf ik
alleen déAraan toe, dat ik in den regel met
geduld naar de opsomming en uiteenzetting
van zijn bedenkingen en gneven luisterde.
Wat vooral ieder die met hem in aanraking
kwam van hem vervreemdde, was zijn hebbe
lijkheid om altijd en overal zijn oordeel uit
te spreken. De wereld zou er heel anders
uitzien, sprak hij, indien alle menseben den
moed bezaten voor hun zienswijze uit te komen.
Eeuwen lang hebben de lui elkander bedorven,
door dingen die pikzwart zijn wel met wit te
noemen, maar toch als min of meer helder
getint voor te stellen. Had ieder den moed
van zijn overtuiging, er zou voor huichelarij
en laster geen plaats meer zijn. Daarenboven
zouden we niet telkens geschokt worden door
de driestheid, waarmede het middelmatige naar
den eerepalm dringt, en de onbeschaamdheid,
Waarmee onkunde haar onzinnige beweringen
aan de markt brengt. Als nu niemand anders
zijn stem verheft dan de botte lofredenaars,
en zij die beter weten er het zwijgen toe
doen, waar blijft dan de waarheid, en hoe
wilt ge dan dien hooggeprezen vooruitgang,
waarover in onze dagen zoo schrikkelijk wordt
gezwetst, bevorderen.
voorm. elf uur,
CE" en daarna in
ik N, No. 241»,
verkooping van
oeger reeds bree-
S. W. TSF. VAN NOOTEN,
Uitgevers.
/tig ^criticus waardeert iu de eerste plaats het
streven, vervolgens het wel geslaagde, om eerst
in de derde plaats op te merken en aan te
wijzen, in welke opzichten men beneden het
voorgestelde peil is gebleven. Wordt dat op
de goede manier gedaan, dan zal men ontdek
ken dat van de twintig keeren de man wiens
werk wij beoordeelen het circa twaalfmaal met
ons eens is.
Niet alzoo de vitter, de albediller.
Als een razende Roland trekt hij er op los,
en legt de ruwe hand op de kwetsbare plaats.
Hij wil verbeteren, zoo zegt hij ten minste,
maar hij verbittert; en het is geen ongewoon
verschijnsel, dat zijn afkeuring precies wordt
opgevat als een bewijs, dat het werk allen
lof verdient.
Een schilder, om met deze anecdote te
besluiten, had voor een tentoonstelling een
kunstwerk voltooid. Toen het klaar was, invi
teerde hij zijn kennissen, en verzocht hun drin
gend, hun aanmerkingen hem niet te onthou
den. «Critiek,” zeide hij, vis het voedsel van
de kunst en ook van den kunstenaar; zonder
deze zou hij niet vooruitgaan en zich ten laatste
gaan verbeelden dat hij het onbereikbare reeds
had gegrepen." Bedoelde vrinden wilden dan
ook toonen, dat zij belang in hem stelden;
zij gaven hun oordeel ten beste, zorgden wei
dat zij wat af te wijzen hadden en op 't
laatst geleek het wel een wedstrijd, wie zich
het meest onbevredigd zou verklaren, Houdt
op, in ’s Hemelsnaam" riep hij lachend, wik
h«b wel verzocht, gevoed te worden, maar gy
stfpï mij "zoo vreesdij! veel in de maag dat
ik op het punt ben van te stikken. Als het
publiek en de jury niet genadiger zijn dan
mijn vrindenzal ik er ditmaal slecht
afkomen." Hij exposeerde zijn werk, dat na
weinige dagen bekroond en verkocht was.
Zoo is het. Onze goeie kinderdichter praat
van uvrienden die feilen tooneu,” en daardoor
op ons hart «groot vermogen" hebben.
De hemel beware ons allen echter voor
vrienden, die geen audere middelen bezitten om
ons hun sympathie te bewijzen.
De regiering van de »zed«lijke orde” in Frankrijk
zit niet Stil. Als de verkiezingen want üoe langer
zoo meer blijken deze het noódzakelijk gevolg van de
kunstgreep van 16 Mei te zullen worden niet naar
den zin der regeenng uitvallen, zal dit zeker niet aan
haar liggen. Het verbieden van redevoeringenzelfs
van de meeat onschuldige, het schorsen van dagbla
den is tegenwoordig aan de orde van den dagdoch
hiermede niet tevredenheeft de Fourtoudie in deze
al zijne collega’s overtreftzijnen rechterlijken ambtena
ren gelast, om nauwkeurig acht te doen geven op de
gesprekken die op openbare plaatsen gevoerd worden
eu het minste afkeurend oordeel over de regeenngs-
handelingen van den laatsten tijd niet ongestraft te
laten. Het nieuwe bewind begint zich dus langzamer
hand den naain van schrikbewind alleszins waardig te
maken. Hoezeer dit naar den zin der geestelijkheid
men opmaken uit de eer die Maarschalk Mac-
is toegedacht. Deze ia n.l. door den Paus be-
üroot-kruis der Pius-orde, een eerbewijs,
i eer ia verband mag brengen met de jong-
regeeringsdaad van den presidentnu de ollicieuse
zich beijvert om de benoemingdie het eerst door
ollicieuse pauselijke orgaan werd medegedeeld
tegen te spreken, ’t Spreekt van zelf, dat de regee-
ruig daardoor nu ook op den fienteu voet is gekomen
met de legitimisten. Deze hebben de toezegging ge
kregen, dat het mandaat vau Mac-Mahon niet ver
lengd zal worden; dat bij de verkiezingen in elk
departement minstens één legitimistisch candidaat van
regeenngswege zal worden gesteund en dat ook in
den Senaat eenige plaatsen voor die partij zullen
worden gereserveerd.
Zal Frankrijk zóó met zich laten sollen, en aldus
zyne instellingen waaraan het zijne wederopkomst te
danken heeft, op het spel zetten r We hopen enge-
looven het niet. Al kwam het tot nog toe tot geen
uitbarsting, al blijft de republikeinsche paltij op de
voortdurende uitdaging der regeenng hare kalmte en
waardigheid bewaren, aan protesten van hare zijde
en van de zijde der natie ontbreekt het met. Menige
nieuwbenoemde regeeringsagent moest dit ondervinden
bij zijne eerste receptie en een aantal industneelen
van Troyes en elders hebben in een adres aan Mac-
Mahon den nadeeligen invloed, dien de jongste gebeur
tenissen op handel en industrie uitoefenden, aange
toond. Aan den goeden wil van de meerderheid van
den Senaat om mede te werken tot eene ontbinding
der Tweede Kamerwordt met meer getwijfeldsinas
de zoogenaamde constitutioneelen zich daartoe mede
bereid verklaarden.
De keizer van “Rn aland is eindelijk bij het Donau-
leger aangekomenhij is vergezeld door Vont Gort-
senakoff, dien men als een vredebode beschouwde.
Do ollicieuse Russische pers heeft zich echter ge
haast om die voorbarige geruchten van vredesonder
handelingen tegen te spreken. Van vrede kan geen
sprake zijn zoo verzekert zijvóór dat er ook op
Europeesch grondgebied eenig belangrijk voordeel zal
behaald zijn en van vredesvoorwaarden, die door
Rusland zouden gesteld ziju, kan dus nog minder
sprake zijn. Men schijnt er thans ernstig aan te
gaan denken om den Donau-overtocht te beproeven.
De Russen namen bezit van het eiland Slokan eu
zonden parlementairen naar de overzijde om de Tur
ken tot overgave te sommeeren. Binnen weinige
dagen kan men dus belangrijke berichten van die zijde
van het oorlogstooneel te gemoet zien. De Turksche
vlootdie gedeeltelijk tusschen de vijandelijke tor
pedo» opgesloten waskan zich thans weder vrij op
den Donau bewegen, daar het den Turken gelukt is
door middel van duikers, de torpedos die de vrije
beweging verhinderdenweg te nemen. Met de stoom-
barkassen waren de Russen in de laatste dagen min-
r drie, waarmede te nog
een vijandelijken monitor in
de Russische troepen, hoe-
-steeds vooruit.
>ezetdoch volgens
itruimd; Kara blijft
xvTwijl Rusland een
’•I 218.000 man op de been brengt,
-rkije alle krachten in. Het Egyptische
geleid door Turksche oorlogsschepen is
op het goud en zilver der moskeeën is
en de loodbedekking die* gebouwen zal
leu voor bet gieten van kogels, tot
den heiligen” oorlog, die thans
Jorviö volhardt in zijne dubbelzin-
Hij ging den Keizer van Rusland ia
-- zijn opwachting maken, doch verzuimde te-
sijn Suzerain dbu Sultan daarvan kennis
geven.
De Belgiaohd Tweede Kamer heeft de wet tot
wering van misbruiken bij de verkiezingen met eene
kleine meerderheid aangenomen. Die wet laat echter
een der voornaamste en gevaarlijkste misbruiken be
staan nl. het onberekenbaar groot misbruik, dat de
geestelijkheid in zake de verkiezingen van den biecht
stoel maken kan. Zulk een invloed kan volgens
artikel 46 dier wet straffeloos worden uitgeoefend.
De liberalen zijn hierover natuurlijk ten hoogste ver
ontwaardigd en de regeenng zelve zal, naar ssen wil,
maatregelen beramen om te trachten den nadee
ligen invloed van het beruchte artikel door den Se
naat eemgszins te doen verminderen.
Het Grieksohc ministerie Commondouros heeft
het niet verder gebracht dan tot de ontwikkeling van
zijn programma. Reeds is weder een nieuw samenge
steld dat het nu weer eens beproeft met een minder
oorlogzuchtig programma.
Tuaschen Engeland en Rusland heeracht in den
laatsten tijd wat beteren toon. De geruststellende
verklaringen van Graaf Schowvaloff, den gezant bij
het Engelsche hofschijnen in Engeland een goeden
indruk gemaakt te hebben.
Z. M. heeft pensioen verleend,
ten laste van den Staat, aan M. H. Kluitman,
gewezen hoofdonderwijzer te Gouda, ten bedrage
van f 767 ’s jaars.
Uitslag der verkiezing van Leden
voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal, op
12 dezer
GOUDA. (Gewone verkiezing.) Uitgebracht
2258 stemmen, waarvan 6 blanco of niet geldig.
Herkozen Mr. M.BICHON van IJ S3 EL MON
DE met 1189 «temmen. Op Mr. P. P. Van
Bosae waren 1037 stemmen uitgebracht. Verder
verkregen de heeren Wijnmalen 18, Patijn 4,
Brummelkamp 2 stemmen en verschillende per
sonen één «tem.
GOUDA. (Buitengewone vacature, door het
bedanken van Dr. Kuijper.) Uitgebraehte stem
men 2263, waarvan 25 blanco of niet geldig.
Gekozen Mr. J. G. PATIJN met 1132 stem
men. Op Dr. Th. O. L. Wijnmalen waren 1092
stemmen uitgebracht.
DORDRECHT. Uitgebracht 1318 geldige
stemmen. Herkozen de lieer J. P. BREDIU3
met 909 stemmen. Op den heer J. Voorhoeve
HCz. waren 393 stemmen uitgebracht.
GORINCHEM. Uitgebrachte geldige stem
men 2106. Herkozen Mr. J. J. TEDING van
BERKHOUT met 1059 stemmen. DeheerJ.J.
Van Tienhoven Van den Bogaard verkreeg 602,
de heer Mr. E. H. *s Jacob 432 stemmen.
UTRECHT. Uitgebracht 1739 stemmen; van
onwaarde 12. Gekomen Jhr. Mr. J. Roell met
957 stemmen. Mr. B. J. Lintelo Baron de Geer
van Jutphaas verkreeg 680 stemmen. Voorts wa
ren 41 stemmen uitgebracht op den heer E. H.
Kol en 27 stemmen op Mr. F. F. L, U. Last,
I Als gewoonlyk kon ik <U»r rr.et veel tegtA
zeggen, en toch gevoelde ik zeer goed, dat
mijn vrind op een verkeerden weg was. Nooit
kon hij besluiten, ziju opmerkingen binnen te
houden; onweerstaanbaar werd hij tot spreken,
tot oordeelen, en alzoo doorgaans tot veroor-
deelen gedrongen.
Bereikte hij daarmee zijn doel?
In geenen Jeele. In het eerst luisterde
men naar zijn critiek, omdat men het wel
aardig vond hem zoo te hooren //doorslaan;"
slechts zelden werden evenwel zijn wenken
opgevolgd. Later begon men zijn voortdurend
//vitten” eentonig, vervelend, onuitstaanbaar te
vinden. Hij kreeg de reputatie van een onaan
genaam menseb, een Robertus Nurks in een
nieuw gewaad; men meed zijn omgang, en
wist ten slotte geen gepaster naam voor hem
op te sporen dan «de albediller." In die
periode van zijn leven was hij er wezenlijk
ongelukkig aan toe, en werd zijn humeur
juist niet bijzonder gezellig.
Uitersten zijn zelden aanbevelenswaardig.
Evenmin als wij ons aangetrokkén gevoelen
door iemand, die alles mooi, en goed, of prach
tig, of ook wel «allerliefst" vindt, kun
nen we ons vereenigen met hem die steeds
iets te laken vindt, eu zijn afkeurend oordeel
te allen tijde op den voorgrond plaats. Laat
ons er nog bijvoegen, dat er dusgenaamde «albe-
dillers” zijn, die niet eens gezond verstand
genoeg bezitten om een eigen meening te heb
ben, dooh slechts aan hun neiging tot vitten
bot vieren, omdat zij denken dat zulks mooi
staat en een air van voornaamheid geeft. Die
soort van critici, hoe talrijk zij ook overal is
vertegenwoordigd, is evenwel zoo jammerlijk,
dat wij ons de moeite met geven er een schets
van te ontwerpen. We hebben alleen de beste
soort aanschouwelijk trachten voor te stellen,
en dan nog moeten we zeggen, dat zij ons
niet erg bevalt.
Zou het een zwakheid zijn, dat wij behoefte
hebben aan lof? Behoort het tot de onvol
maaktheden vau de menschelijke natuur, dat
een woord van aanmoediging, van bevoegde
lippen vernomen, onzen ijver verhoogt, en ons
moed geeft om te blijven vechten tegen de moeie-
lykheden die onzen weg versperren? In elk
geval, dan is het toch een zóó algemeen zwak,
dat er rekening mee dient gehouden te worden.
Ja, er zijn menschen die zoo verzot zijn op
loftuitingen, dat zij ons doen denken aan papa
gaaien, iedereen den kop toestekend om ge
krauwd te worden; dat zijn alweer de uiter
sten, maar als regel kan gesteld worden, dat
een bewijs van waardeering voedsel is voor de
geestkracht. Nu is het ook waar, dat w&ar-
deering en aanwijzing vau feilen hand aan hand
kunnen gaan, ten minste, dat zij elkander
niet uilsluiten. Doch het is slechts zeer wei
nigen gegeven, m deze de rechte verhouding
in acht te nemen, of den juisten toon te tref
fen, die voor beide vormen van beoordeeling past.
Er is geen grooter dwaasheid te bedenken,
dan de critiek het zwijgen te willen opleggen.
Haar recht vau bestaan is zoo onweersprekelyk,
dat niemand er aan denkt het te ontkennen.
Alleen wenschen sommigen haar binnen zekere
grenzen te beperken, eu bij voorbeeld geen oor
deel te dulden dan van degenen die m slaat
zijn iets beters te leveren. Wat ons betreft,
wy nemen die exceptie met aan. Al zijt ge
niet bij machte, iemands taak over te nemen,
gij kunt toch wel zien, m gewone gevallen
ten minste, of hij geen vergissingen begaat.
Onfeilbaar zijn we geen van allen, en wat soms
aan de blikken van wijzen, geleerden of kun
stenaars ontsnapt, ligt open voor het oog van
den alledaagschen toeschouwer.
Laat echter nooit de lust om critiek uit te
oefenen zoozeer bij ons tot ontwikkeling ko
men, dat wij haar desnoods niet zouden weten
te onderdrukken. Want dan geraken wij er
zoo licht toe, de zon haar vlekken en de pauw
haar onaangenaam geluid te gaan verwijten.
Het volstrekt schoone is een ideaal, en als zoo
danig niet te bereiken; zoo we nu toch mee
nen, alles te mogen toetsen aan een denkbeel
dig begrip, dat misschien voor ons alleen waarde
heeft, dan zijn we niet in ’t reine. Een em-