N426.
ZONDAG 12 AUGUSTUS.
AAM
erder alle toe-
Te bevragen
bij de Boek-
NOOTEN te
Irakkerii
no.
■FEN,
k van
WEEKBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN, UTRECHT
ÏllÈ.
50) per
1100 kilo,
inde MEST-
iere gewassen,
a.
Naar aanleiding van een
Voorloopig Verslag.
BUITENLAND.
0VMZICHT.
SfflOMIOVEM MT
op
eu
zij houden
NCOTJlW.
Deze Courant wordt geregeld iedéren Zaterdag-middag
verzonden. Prigs: voor Schoonhoven per driemaanden 0,70.
Franco per post door het geheele rijk 0,80
8. W. N. VAN JNFOOTRUST,
Uitgevers.
•en afgewerkt.
J.
la quart heure.
laschenj.
iren-kleediug-
e der Veer-
•wnpmt a/rf
and is de
)n en Vee
idag 6 Aug.
tentweester,
EEN HOEP.
dienaar
1ANT.
n 15 per cent.
g onzer firma.
se pas nitge*
aanrien.
istratie. Spoc-
t er verdrae"-
alleu wuu-
;r geestelijken siju, die
des, keizers p.
ie opbrengst van een
{even leesboekver-
itestantschezoovel
te Breslau zal et
an van Katholh
Loop
schil 26,00,
0, boter: 1st*
lalf kilo; kaas
overloopar» f8
i 16, vette kal-
nuchtere idem
JA3,50, poters
e huis van af
ie ingerichte
It zich voor
sdig aan voor
ich Wasscben
verschillende
buitengewóón
f 30 a 34 voor
dighetd, swaar-
a 1,35 per kilo,
voor Engeland
biggen f 1,26
Aangeveerd
ukaiverea, 2
of lammeren,
geit.
qual. 76 ot.,
d. f0,90, 2de
r kilo.
Voor Londen
3de qual. f 52.
vsche f 12,90 i
flakkeesche ea
tamsohe f 9,30
tordbrabantsohe
6,50 A 7,80.
naar qualiteit
Alle binnenlandtche Advertentie*, waarva n d
plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden tleeite
2 maal in rekening gebracht.
Co.
oor den Agent
blasserwaanlen
Timers tol.
per 2100 kilo,
roer van oag®.
o«r -t geheel
el vraag tegen
ing 50 A 54 et.
skcn f8 A 12,
.2* A 1,30 per
ejarigc Zeeuw-
asche en Over-
re dito f 13,40
mindere ea
f 11,30 A 12,80.
ische zakmaat
ïesche 6,50 i
-zakmaat f 6,70
'ermaaaeche en
amsche f 9,60
f *,40 i 4.90,
De historie'Van de in u wording” verkeerende
kies wet herziening met hetgeen daarbij behoort
is een echte lijdensgeschiedenis een treurspel
in ik weet niet hoeveel bedrijven.
Eigenlijk moest ik hier het woord treurspel
niet gebezigd hebbenwant de vertooning mist
alle waardigheid, die toch een onmisbaar be
standdeel is van een tragédie. We hebben veeleer
te denken aaneen van die wajangs of schim
menspelen der Javanen: vooreerst omdat de
elkander opvolgende tafereelen een loodje nemen
met het gezond verstand, in de tweede plaats,
dewijl bij de toeschouwers een bovenmensenelijke
mate van geduld ondersteld wordt.
Hoe lang men al gesukkeld heeft met die
beklagenswaardige lijderes, die de kieswet ge
noemd wordt; hoeveel hopelooze pogingen
reeds zijn aangewend om de werkelijkheid eenigs-
zins in overeenstemming te brengen met het
grondwettig voorschrift: vDe Staten-Generaal
vertegenwoordigen het geheele Nederlandscbe
volk it durf het waarlijk niet zeggen, omdat
ik bang zou zijn nog altijd te weinig te noemen.
En nog is het eind niet te bespeuren: het
schimmenspel belooft nog een oneindige reeks
van tooneelen. Gelukkig voor de toeschouwers
als sij hun slaapmutsen meegebracht hebben.
Zooals de getrouwe courantlezers weten, is
er over de kieswethereiening zoomede over de
wijziging van de kiestabel nog altijd een re-
geenngs-ontwerp waanhangig.” Een poging, om
die quaestie tot een begin van beslissing te bren
gen nog in den loop van het thans ten einde
spoedend zittingjaar is wel is waar mislukt,
maar de afdeelingen der Tweede Kamer hebben
toch niet geheel stil gezeten: het ontwerp is
onderzocht en het resultaat .van dat onderzoek
is nu onlangs openbaar gemaakt.
Een zaak die zoo diep ingrijpt in het wezen
van ons constitutioneel leven, behoortnaar wij
meenen, niet tot den werkkring van een ministerie
der minderheid. Wel zijn er hervormingen die
zeer goed door het Kabinet-Heemskerk in over
leg met de liberate meerderheid tot stand ge
bracht kunnen worden, maar daartoe kan de
oplossing der electorale quaestie niet worden ge
rekend: deze moet wel degelijk uitgaan van een
regeering, die een bepaalde, met haar gelijk
gezinde meerderheid achter zich heeft. Het is
daarom dat wij nooit eenige verwachting ge
koesterd hebben van het regeenngs-onlwerp
en hetgeen wij van het afdeelmgs-verslag gele
zen hebben kon niet strekken om ons optimisme
in dit opzicht te verhoogen.
Maar wat wij wel hadden gehoopt is,
dat het voorloopig verslag ons zou geleerd hebben
boe de liberale meerderheid over het bewuste
vraagstuk denkt. Er is, zoo roept men luide,
omtrent hoofdbeginselen overeenstemming bij de
leden der liberale partijdie uitkomst, die ook
door ons met vreugde werd begroet omdat wij
haar hielden voor den dageraad van een nieuw
leven,—-kan niet verkregen zijn dan na ern
stig* samenspreking over de belangrijkste punten
van den wetgevenden arbeid. Het komt ons
ongelooflijk voor, dat ook het kies-vraagstuk geen
punt van overweging heeft uitgemaakt; zelfs
meenen wij te mogen beweren dat er geen sprake
kan zijn van eenstemmigheid in de gelederen
van wélke partij ook, als de grondslagen voor
een niet langer te vermijden herziening in deze
materie niet zijn gelegd. En daarom rekenden
wij er vast op, dat het voorloopig verslag
van die eenswiilendheid de bewijzen zoü opleve-
ren, dat voor het oog der wachtende natie
ten minste één hoekje zou worden opgelicht van
het gordijn, dat de politiek der meerderheid in
de Volksvertegenwoordiging nog voor het oog
van niet-ingewijde Nederlanders verbergt.
Hoezeer zijn wij op nieuw teleurgesteld!
Het voorloopig verslag onderscheidt zich in
geen enkel opzicht van een groot aantal van
jrijn voorgangers. *t Geeft weer een aaneenscha
keling van op zichzelf staande meeningen,. oen
staalkaart van politieke overtuigingen als ze 1
ten minste dien naam mogen dragen! We
krijgen weer het bekende relaas van rzeer vele,”
//vele,” //andere,” svele andere,” //een vrij aan
merkelijk aantal jzeer enkele” enzoovoort le
den maar ik zet het den besten collega
Mop dit oogenblikmèt een officieel document
vóór zich een courantartikel zit te schrijven,
om uit dien stprtvlped van beschouwingen één
bepaalde opinie der meerderheid te distilleeren.
Het eenige wat als zoodanig kan worden bpge-
teekend is misschien de meemng van szeej ve
len dat het behandelde voorstel niet ernstig
gemeend kan zijnen de Minister beter
zou gedaan hebben de drie zaken, die thans
ineens worden ter sprake gebrachtnamelijk
kieswetwijzigingwaarborgen Dtegen 'misbruiken
en kie8(tabel-berziening, bij afzonderlijke wets
voorstellen te regelen. Maar voor het overige
zoeken we te vergeefs naftr een leidend beginsel.
Het is nog niét eens uitgemaakt of de liberalen
als partij herziening willen in de richting van
censusverlaging en hoever zij met die verlaging
gaan willendan welof tij er aan deuken een
eerlijke scheiding te bewerkstelligen tusschen
kiesbevoegdheid en census, met andere woorden
of het woord 'herziening van artikel 76 der
Grondwet” op hun program is geschreven.
Hebben alzoo de liberalen verzuimd deze ge
legenheid waar te nemen om iets van hun ge
meenschappelijke bedoelingen de doen dóórsche
meren, een van de ijverigste leden d«r partij,
de heer Van Houten, heeft in een aan hel ver
slag toegevoegde nota zijn meemng betreffende
de kiesquaestie helder uiteengezet.
Hel is bekend dat de Groninger afgevaar
digde een voorstander is van algemeen stem
recht met eenige noodzakelijke beperkingen.
Schrijver dezes gaat gaarne met hem mede.
In boofdtrekken komt zijn stelsel hierop neer:
1. Algemeen stemrecht in dien zin, dat als
kiezers op de kiezerslijsten zullen worden inge
schreven alle meerderjarige, mannelijke ingeze
tenen, Nederlanders, die in het volle genot zijn
der burgerlijke- en burgerschaps-rechten, in de
laatste drie jaren geen bedeeling van eenig
burgerlijk of kerkelijk armbestuur hebben ge
noten, gedurende het laatste jaar hun hoofd
verblijf in het kiesdistrict hebben gehad en
door inlevering van een eigenhandig geschreven
en geteekend verzoek of op een andere bij de
wet te bepalen wijze het bewijs hebben gele
verd dat zij de schrijfkunst hebben geleerd.
Aan de verkiezingen zal geen deel worden
genomen door:
a. de vrijwilligers in het leger beneden den
rang van officier;
b. de .miliciens gedurende den tijd, waarin
zij zich onder de wapenen bevinden.
i. Vernieuwing dec Tweede Kamer in ééns,
en niet, zooals thans geschiedt, bij helftpn.
8. Vaststelling der kiesdistricten voor eens.
De heer Van Houten is, zooals licht te be-
grijpen is, niet zeer gezind om het aanhangig
Begeerings-Ontwerp te steunen. Hij vergenoegt
zich evenwel niet, met dat eenvoudig maar te
constateerenhij is van meemng dat er niet
alleen entiek uitgeoefend, maar ook opgebouwd
moet worden. Hij ziet in de aangeboden - wets-
voordracht een aansporing te meer om het
kiesvraagstuk opnieuw voor goed te regelen;
met het oog op de eischen van dezen tijd, met
het oog op de uitbreiding, die het staatsbur
gerschap in naburige landen verkregen heeft,
en enkel met het vaderlandslievend doel om
aan de natie te geven wat zij in de eerste
plaats mag eischeneen- vertegenwoordiging,
welke de zuivere uitdrukking van haar denken
en willen is.
De afgevaardigde van Groningen heeft de
quaestie ruiterlijk gesteld, en wij zijn hem
daarvoor zeer dankbaar. Al wat men tracht in
te brenged tegen het denkbeeld, door hem aan
gegeven, en tegen de grondwetsherziening, die
aan de uitvoering van zijn plan zou moeten
voorafgaan, is logisch onhoudbaar. Ik weet
wel, de liberalen zijn het lang niet allen met
hem eensals er sprake is van algemeen stem
recht, dan zijn zij gewoon iets te laten zien
dat aan verontwaardiging grenst, en zij houden
dat beginsel voor slechts een weinig minde
^zinnig dan gelijke verdeeling van alle
eigendommen of zoo iet*. Nog kort geleden
verklaarde de edele Voorzitter van de Vereé-
niging tot bevordering van Fabriek»- en Hand-
werksnijverheid, baron Mackay, in zijn ope-
ningSrede van de Algemeene Vergadering zich
er tegen. Eft toch, mijne Heeren, we moeten
er heen. Het gaat niet langer aan, een wil
lekeurige sciieiding te maken tusschen burgers
van dep staat, alléén omdat er zijn bezjttenden
en die van hun arbeid moeten leven, Wan
neer slechts gezorgd wordt, zooals de heer
Van Houten voorstelt, diegenen uit te slui
ten die geen onderwijs hebben gehad, en ook
hen, die niet in een onafhankelijke positie ver-
keeren, (bedeelden, militairen,) dan behoeft
niemand zich van dat ralgemeen stemrecht”
een schrikbeeld te maken.
't Is waar, het zou ten gevolge kunnen
hebben dat zeer veel kiezers zich lieten inzpi-
reeren door geestelijke en andere raadgevers.
Maar, waar dat gedaan zou worden, geschiedt
het nu ook. Sommige liberalen zijn erg bang
voor reactie, en om die vrees te motiveereu,
beroepén zij zich op de ondervinding na de
invoering van het algemeen stemrecht bij het
Protestantsch Kerkgenootschap. Die vergelij
king echter gaat volstrekt met op. De recht
zinnige partij zou daar nooit de overhand ge
kregen hebben, indien bij haar tegenstanders
geen gemis aan belangstelling in kerkelijke aan
gelegenheden viel op te merken, een feit
dat wij even aanteekenen zonder het verder te
bespreken. Doch belangstelling in politieke
zaken zou juist het uitgangspunt worden van
de kiesbevoegdheid; immers, niemand zou op
de kiezerslijsten worden geplaatst die niet met
een eigenhandig geschreven en geteekend ver
zoek en persoonlijke inlevering van de uoodige
documenten, om te bewijzen dat hij alle ver
eischten bezit, zijn begeerte daartoe te kennen
geeft?
Nog eens, men moge allerlei pogingen
in het werk stellen om door een min of meer
belangrijke censusverlaging den afkeer van bet
thans in kracht zijnd systeem te besweren,
eenmaal zal men er toe moeten komen elk
Nederlandach burger recht te doen wedervaren.
Een ervaring van meer dan een kwarteeuw is
niet voldoende geweest, naar het schijnt, om
aan te toonen dat de Nederlandsche regeling
van het kiesrecht een onding is, welnu, we
zullen nog maar wat geduld oefenen.
Maar dat is zeker, - de stem van den heer
Van -Houten zal in geen geval op den duur
blijven - dié eens roependen in de woestijn.
-—H,-
laatste dagen brachten weinig nieuws van het
qMpgstooneel. De grootebeslissende veldslagen laten
zflSï nog steeds wachten. Het échec, dat de Russen
bij Plewna in verschillende gevechten geleden hebben,
van neer beteekenis dan de eerste tijdingen deden
vermoeden. Al kan de opgaaf van Turksoao zijde,
als tonden daarbij 8U00 man aan dooden en 24000
aan gekwetsten op het slagveld door de Kussen zijn
achtergelatenzeer overdreven genoemd wordendit
is zeker, dat de overwinning aau de- turken gebleven
is. Üok in een gevecht bij Jenisagbra delfden de
Russen het onderspit.
Volgens de laatste berichten was generaal Gouwkhe,
vreezeudeten gevolge van het rau alle zijden aan
rukken der Turkscho troepenbezuiden deu Balkan
ingesloten te zuileu wordenteruggetrokken en aou
alleen nog de Chipkapas door zijn leger bezet wotden
gehouden.
Groote troepenmadsas worden in Bulgarije samen
getrokken mei het doel om Plewua te hernemen
dat de Russische veldheeren dit geen lichte taak ach
ten, blijkt duidelyk, uu zij eeue geheele week be
steedden om hunne ponties te versterken en de ge
lederen aan te vullen. Ongetwijfeld zullen tij dit
maal de Turken met eene verpletterende meerderheid
op het lijf vallen ben dwingen Plewna te ontruimen
en hunnen tocht naar Adnanopal trachten te vervolgen.
In de plaatsen, die door de Turken hernomen
zijnhadden deze nog een* verwoeden kamp te strijden
met de Bulgaarscbe bevolking, die, wetende dat zij
op geen genade konden rekenen, zich in de straten
verschansten en op leven en dood kampten. Ie ver
wonderen is het niet, dat de klachten over weder-
zijdsch bedreven wreedheden aanhouden. Ofschoon uit
de rapporten van Consuls, militaire attaché’s en
dagblad-oorrespondentensommige klachten als over
dreven of ongegrond blijken te^ zijnbehoeft er
Keen twijfel aan te bestaan of er worden gruweldaden
Prijs der AdvertenjtiöflVan 1 tot 5 regels fOJSO. Ieder#
regel meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. ïnsaa-
ding franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 um>
gepleegd die geen pen vermag te beschrijven, In den
ïransch Duitscben oorlog werden tij bedreven elke
oorlog brengt ze medg aoü dan iets ander» tq. ver
wachten zijn van desendie wel een godsdienstoorlog
kan genoemd wordenai in de vaan van den Profeet
nog niet ontrold, eu die gevoerd wordt tusschen le
gers waarv <n eeu deel uit ongeordendehalf barbaar,
sche troepen bestaat
Te Konstantinopel is men bevreesd voor een opstand
in> Thessalië en Epirus gesteund doör Griekenland
terwijl op Servië ook een wantrouwend oog gericht
wordt. Wellicht met het oog hierop, trekken de
Turkscbe troepen uit den Kaukasus terugal dendaar
gelande troepen worden weder ingescheept eu de in
woners., voor de wraak der Kozakken beducht, verla
ten bij duizenden het land. Ve bestemming dier troe
pen is niet bekenddoch de Turkscbe regeering ucht
Jiunne tegenwoordigheid zeker elders mear noodig
hetsy ‘n Europa ot in Klein-Aaiëalwaar de Russen
hunne voorwaartsche beweging hervatten sn hunne
legers te OniÜolveran en Kurnkdare sterke posities
lieten innemen. GSheraal Tergukasoff stsat aqn de
grenzen bij Karadoulah en een Tursch leger onder
Istnael-Pacbaeeu uur westelijk yan Bayatid.
Het oorlogsnieuws schraal zijndeliet men geruch
ten over vrede de ronde doen in de dagbladen» Eenige
waarde zoq men daaraan iqpgen hechten, naar aan
leiding van de verklaring van Lord Salisbury dat de
Engelsohe regeering de moeielijkheden van den toe
stand hoopt te boven te komen met behoud vap den
vrede, doch leest men dan weder, dat een ander
Eugelsch staatsman bir 8. Northoote, op eene recht
streeks tot hem gerichte vraag ,of er eene overeen
komst bestaat tusschen Rusland, Uostenrijk en Duitsch-
land tot verdeeling van Turkije?” daarop het onbe
vredigend antwoord volgen laatrde regeering heeft
daaromtrent niets vernomen wat meegedeeld kan
worden”, dan schijnt vrede nog verre qprwqderd. Moge
de ontmoeting der Keizers van Oostenrijk en Duittcb-
land, die elkander Woensdag te Ischl-allerhartelijkst
begroetten, iets gunstigs uitwerken., dit blijven wij
hopenmaar waarschijulijk is het ook ai weder niet.
Oostenrijk ten minste heeft door alle voorbereidende
maatregelen voor eene spoedige mobilisatie te nemen,
getoond, dat ket den toestand niet vertrouwt en op
zijne hoede wil zyn voor het geval, dat, b. v. door
eene oorlogsverklaring van Serviëde belangen van
bet Rijk schade zouden kunnen loopen.
Frankrijk, Italië en Spanje blijven eene strikt
neutrale houding in acht nemen. De hertog De Broglie
gaat steeds voort met de republikeinen te sarren en
de Bonapartisten met gunsten te overladen eu wel ten
koste der Urieanisten. Dagelijks zijn de bladen op
gevuld met nieuwe handelingen van bet Fransche
Ministerie, waardoor het zich de zege bij de aanstaande
verkiezing tracht te verzekeren. Na eerst onder Pre
fecten en Kantonrechters opruiming te hebben gehou
den, komen thans de van republikeinscbe gevoelen*
verdachte maires aan de beurt. De lezing van repu-
bhkeinsche nieuwspapieren wordt bemoeilijkt, koffie
huizen en herbergen, waar republikeinen samenkomen
of waar eeu verdacht woord tegen de regeering wordt
geboord, worden gesloten, vrijmetselaarsloges met
sluiting bedreigd, kortom, niet» wordt onbeproefd
gelaten om dp ^republikeinen tot represaille maatrege
len te brengen. Gelukkig zijn deze vol vertrouwen
op deu gopdcu uitslag hunner raakzy houden rich
kalm eu waardig. Elke poging van de regeering, om
bunnen phalanx te verbrekenstuit af op hunne eens
gezindheid. Met de koele ontvangst, die Mac-Mahon
te Bourges bij zijn bezoek dier stad te beurt viel,-
maakte de schitterende ovatiewaarvan de heer Thiers
het voorwerp was te Isle Adameen sterk sprekend
contrast.
De Spaanaohe regeering beijvert zich de wonden
te heulen van den langdurigen burgeroorlog; zij wanseht
door vernieuwing van handelsverdragen met i raukrijk
eu Engeland op den grondslag van volkomen reprooi-
telt en verlaging der taneren belemmerende bepalingen
voor den handel weg te nemen en dien te doen her
leven.
Na geruimen tijd ran eenig nieuws omtrent den
opstand op Cuba verstoken te zijn geblevendoelt
de Spaansobe regeering nu een bericht mededat de
opstaudelmgen in verschillende gerechten aau de oefect
van de ban Pedro-rivier geslagen zyu en deze daarbij
vele leden van de revolutionaire junta en twee der
beste aanvoerders verloren.
In Italië zal, met bèt schooljaar 1877—«1878 aan
te vangen het onderwijs verplichtend worden gesteld
voor kinderen van 6—9 jarendóch voorloopig alleen
in die gemeentenwaar het onderwijzerspersoneel vol-'
doende is.
Eene aangename taak is het, na zooveel geschrijf
over oorloguit Duitaohland een bericht te kunnen
ineödeeleudat bewijstdat de leeken er verdraag
zamer zijn dan de geestelijken t‘h niet allen aan den
leiband loopen, en ook dat ei
den keizer blijven geven wat c.
In het district Heinsberg wordt de
door Katholieke onderwijzers mtgege
deeld ouder de weduwen van Piot
als van Katholieke onderwijzers en te
tweede vergadering worden gehondei
geestelijken, ten einde middelen te beramen tot
stnjding van het Ultramontanisme.
De werkstaking der spoorwegbeambten in Amerika
is door eeue grève van kolenmynwerkers in *t graaf
schap Luzerne gevolgd. Het verkeer op de spoorw*
gen is hersteld. De schade door de oproermakers te
weeg gebracht beloopt 5 millioen dbHarsongerekend,
de vernielde ot verloren geraakte vrachtgoederen.
