s, 1878. ZONDAG 3’FEBKDARL lei ÏG. SER ’ING. louda u WEEKBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT. .AND NING JIT ■MRM« I D, BINNENLAND Behouden of Afschaffen. BUITENLAND. OVERZICHT. SCHOONHDVENSCHE COURANT °dC worden gehouden zijn; ‘t. per stuk. OTOU -I* ■fcl,...»» i Vrijwil- ooping en Fbbruakw ■e, ten huize kastelein te den 22 Fe- erf met den nen ten kan- RüIJT te IOMBW, riFBE- ranoo toe- liggende in men, zelke zijn. aa muuiu ca volvoeren om .anne troepen Italiaansche met het oog L en 'erke- e onder- Speciali- ft, door p franco *dzijden atuur- ren eene snezen halte de gelezen. 2 HOOI- DOREN, be- EILAND, te bekomen schop. 9. Januari s 11 uur, DRUIS te en verkocht Hectare, 4 ■orstkira- slechte Bloedar mer ge- of verschul- PIETER ian, gewoond jar overleden litende zoowel orzaken, wor de opgaaf of f*. MA HL- Ier. ms van •panje i pracht voltrok- -ronderhelaas laats innemen. Iruk bezig met de -u:j de plaatsver- __j dikwijls deze wordt geregeld. De schiedt op voordracht ’E ATER en t de daarbij van halver tot halver endom van m den heer Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere regel meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen ding franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure. uari 1878, van der tensohop betaling der Mei 1878. komen ten rik. MJEN te I Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag verzonden. Prys: voor Schoonhoven per driemaanden 0,70. Franco per post door het geheele ryk 0,80 den polder rijen sub lo. Iweg tot den ot omstreeks Ts»el, in en nabij Fssel tot den bunders. streek aan de DonaumondingBeasarabié, terug, terwijl- Rumania in ruil daarvoor de Dobrudscha zon bekomen en Bulgarije eene aanzienlijke uitbreiding bezuiden den Balken zon erlangen. De Dardanelles zouden voorts voor de Russische en Turksche oorlog schepen opengesteld wordenmet uitsluiting van alle andere mogendheden. Over een en ander wordt echter nog druk onderhandeldzoowel met Oostenrijk als met vorst Karel van Rumania. ’t Is haast met te denkendat Oostenrijk in deze annexatie der Donaumonden door Rusland zal bewil ligen terwijl het ook op de vorming van zoovele half of geheel onafhankelijke staatjes en staten, nog wel onder Russiscben invloedveel zal hebben af te dingen. Hierop doelde ook de Engelsche kanselier toen bij zeidedat Oostenrijk, evenmin als Engeland, zich bij zulk eene onderhandsche regeling van veelzij dige belangen zou kunnen nederleggen. En om aan dit protest desnoods kracht te kunnen bijzetten, vroeg de regeering aan het Huis een crediet van 6 millioen pond. Over dit voorstel vangen heden de beraad slagingen aandievooral ook daarom belangryk beloven te zullen zijn, omdat het kabinet Disraeli van de al- of niet aanneming eene quaestie van ver trouwen gemaakt heeft. De berichten uit Constantinopel luiden bij voort during allertreurigst. Nog steeds komen treinen vol vluchtelingen aan, die aan alles gebrek hebben en voor een groot deel geene huisvesting kunnen vinden. Ook bestaat er groote vrees voor opstand moord en plundering, indien de Russen hun plan vc'- de hoofdstad tijdelijk te bezetten of hui aldaar voor een gedeelte in te schepen, en Fransohe oorlogschepen zijn reeds, op mogelijke gebeurtenissendaarheen op weg de Engelsche vloot zal dan zeker ook niet w< loos blijven. In Griekenland is men zoo weinig ingenomen met de vredegeruchtendat het volk bij het verne men eener valsche tijding, dat de vrede geteekend was, de ministers in hunne woningen belegerden en door de troepen moest worden uiteengejaagd. De opstand in Thessalië duurt voort. In Frankrijk hebben de aanvuilings-verkiezingen van j 1. Zondag aan de republikeinen op nieuw eene aanwinst van zeven leden verschaft, meest allen in de plaats van conservatieve leden, wier verkiezing ongeldig was verklaard. Het onderzoek van de ge loofsbrieven van nog een aantal andere conservatieve leden, wordt nu afgewisseld door de behandeling van de bcgrootiiig, waarvan reeds twee hoofdstukken bijna onveranderd werden goedgekeurd. Aan allen die se dert 16 Mei wegens persdelicten of wegens gehou den redevoeringen veroordeeld werden, is door de Kamer amnestie verleend. Zooals men zich herinne ren zal behoort ook Gambetta hierondt Het huwelijk van koning Alfonst is met grooten luister en ongekende ken. Nog duren de feesten voort, waan ook de Stierengevechten nog een ph De Duitnohe pers houdt zich dt.._ bespreking van een ontwerp, waarbij vanging van den Rijkskanselier, zoo verhinderd is zelf te fungeeren, i keuze van de plaatsvervangers geschiedt op voordracht van den Rijkskanselier, zoodat van belangrijke wijzi- .vt regeeringsbeleid, die sommige bladen zoeken, wel geen sprake zal zijn. Een bericht van 30 Januari uit Wee- t nog nader het hierboven medegedeelde houding van Oostenrijk. Het verzet ligste tegen elke bepaling van het vredes- irbij Oostenrijks belangen kunnen betrok- zal evenmin eene overeenkomst tusschen Turkije erkennen, die verandering brengt i bestaande verdragen, welke mede door andere Mo- mdheden onderteekend zijn. Misschien wel tengevolge der moeielijkheden die van de zijde van Engeland en Oostenrijk It. heeft bet, toen het er op aankwam, ge- t voor een wapenstilstand omv opige vredesvoorwaarden te onder en rukt nu met zijn legers tegen Constan- tinopel op, waar Mehemed, Moukhtar en Suleiman de laatste krachten tot tegenstand verzamelen. Dit bericut zal waarschijnlijk wel invloed uitoefenen op de beslissingen die heden of morgen in het Engelsche parlement zullen genomen worden. Bij kon. besluit zijn de plaats vervangende districts veeartsen E. Overbosoh te Gouda, W. F. Steygerwalt te Leiden, W. Snijders te Rotterdam, D. Van Hulst te Nieuw- veen, J. B. Huysmans te Rotterdam en C. S. Van Klaveren te Ameide, van 1 Februari tot 30 April 1878 toegevoegd aan den districts- veearts wien Haarlem als standplaats is aange wezen. Verder zijn toegevoegd aan den dis- tncts-veearts wien Utrecht als standplaats is aangewezen, als plaatsvervangers, de veeartsea A. Overbosch te Amersfoort, H. Voetelink te Zwolle en 0. S. Van Klaveren te A meide. Z. M. de Koning heeft de wet tot herziening der kiestabel bekrachtigd. Volgens deze kiestabel bestaat het Hoofdkies district Gouda voor de Tweede Kamer uit de volgende gemeenten (de cursief gedrukten zijn ten gevolge van deze herziening bij het district Alle binnenlandsche Advertentiën, waarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden slechte 2 maal in rekening gebracht. Nu we met rassche schreden het oogenblik zien naderen waarop de plannen der Regeering met betrekking tot de herziening van de Wet op bet Lager Onderwijs openbaar zullen worden, is de volgende vraag met overbodig: Zal het tegenwoordige stelsel voor de benoe ming van hoofdonderwijzeis, op den grondslag van een vergelijkend examen, worden besten digd, of wel, zal het door een andere rege ling worden vervangen? Bij den eersten oogopslag kan het schijnen, alsof die vraag voor het groote publiek van weinig belang is. Als wij maar bekwame en geschikte onderwijzers hebben, zal menigeen zeggen, dan doet bet er niet veel toe, langs welken weg die wordeu verkregen; de heeren mogen voor zichzelf aan die quaestie eenig ge wicht hechten, zij kunnen haar dan beschouwen als een zaak van huishoudelijk belang, maar in elk geval hebben anderen die buiten het onder wijs staan, er evenmin een opinie over uit te spreken als, bij voorbeeld, over bet al of met verkieselijke van een globe bij het onderricht in de aardrijkskunde. Met uw verlof, zeer geachte heer Publiek, dat ben ik niet geheel met u eens. Ik geloof, dat de quaestie van de vergelijkende examens wel degelijk ook u interesseert. Het zij mij vergund dit aan te toonen. Bijna al dothans werkzaam zijnde hoofdon derjrijzers hebben aan den uitslag van zulk een examen hun benoeming te danken. Het is dus te begrijpen, dat onder hen althans zekere voor liefde voor die insteiiing aanwezig is, al vult het niet te ontkennen dat in den laatslen lijd menige stem ook uit de gelederen dier mannen zelve ziel: er tegen verklaarde. Zelfs zou men kunnen zeggen, dat de ouderwijzers op dit oogen blik in twee kampen zijfi verdeeld,-de voor- en tegenstanders, en dat het moeieiijk is uit te maken aan welke zijde de meerderheid wordt gevonden. Niemand zal kunnen beweren, dat het ver gelijkend examen geen geschikte personen aan wijst. Al moge er hier of daar een door de mazen zijn heen gesnapt, die in later tijd vol strekt niet voldeed aan de verwachtingen om trent hem gekoesterd, uitzonderingen beves tigen den regel, en deze is, dat het bewuste net wel degelijk de ongeschikten op een afstand houdt. Doch hetzelfde net heeft nog een andere eigenschap; het houdt er ook een groot getal tegen, die wèl, die in alle opzichten geschikt zijn. Als vau verscheiden dozijnen mededingers slechts één de gelukkige kan zijn, dan zou het wel een mirakel wezen, als juist de waardigste er uit gevonden werd; en waar dit niet ge schiedt, wordt onrecht gepleegd aan al dege nen, die iu gehalte boven den overwinnaar staan. Datzelfde onrecht kan zich ten opzichte van denzelfden persoon onderscheiden malen her halen, en moet dan, het kan niet anders, ziju gevoel van eigenwaarde kwetsen, zijn moed ver minderen, ziju ijver doen verflauwen, en hem meer ea meer ongeschikt makes voor zijn taak. ’t Spreekt van zelf dat de jeugd daardoor nog meer wordt geschaad dan tiij. Of meeut ge wellicht dat hij, die werkelijk uitmunt, toch vroeg of laat zegevierend uit het strijdperk zal te voorschijn treden? Met sommigen zal dit werkelijk het geval zijn, velen echter, sieraden van hun stand, blijven vergeefs worstelen totdat zij, na herhaalde teleurstelling, alle denkbeeld aan avancement opgeven en zich met stoïcijnsche kalmte in bun lot schikken, in ’t geheim het oogenbhk verwenschende waarop zij hun keus bepaalden bij een werkkring die de kansen van slagen uitdeelt met dezelfde billijkheid als de mij met bij name bekende genius van de Lo terij;als voorbeelden tot waarschuwing voor anderen, die daardoor in tijds worden terug gehouden van het opgevatte plan om ook aan het onderwijs hun krachten te wijden en hun levensonderhoud te vragen. Zie, dat uu is een der voornaamste grieven 8. W. N. VAN NOOTEN, Uitgever». ingeflfét ,-dat het alle wensebelijjte waarborgen geeften dan is ieder die de acte bezit t)é- noembaar als het zijn beurt is, en zou hij ook, na eenige jaren dieust iu een school vau minderen rang of omvang recht hebben op over plaatsing met bevordering. In Indië wordt dat stelsel toegepast, en ik weet geen enkele reden waarom he.t voor Nederland met bruikbaar zou wezen. Dat een onderwijzer soms zijn leven lang op dezelfde plaats blijft doorbrengen, heeft misschien iets voordoch zeer bepaald nog veel mee» tegen werd hij een paar maal gedurende zijn loopbaan naar een andere standplaats geroe pen, dan zou zulks een krachtig middel zijn om eenzijdigheid te bestrijden. Doch de clericale stoutigheden? Och, wan neer zal men toch ophouden met spookverschij ningen voor bewijsgronden te bezigen? Als we hebben een krachtig, verlicht, onafhankelijk staatstoezicht, en dat moeten we toch krijgen onder elk stelsel, ook onder het tegenwoor dige; als aan de leden van dat staatstoezicht een overwegende invloed wordt gegeven op de aanstelling van onderwijzers, als de neutraliteit der openbare lagere school als een voldongen feit in alle opzichten wordt gehandhaafd dan hebben we waarlijk zulke oudbakken huis middeltjes als vergelijkende examens niet noodig oin de geestelijke heeren van welke richting en kleur ook of hun bondgenooten onder de leeken te verhindereneen van hun beschermelingen aan het hoofd eener school te plaatsen. Na hetgeen hierboven is gezegd behoeven we niet veel woorden te bezigen om ons stelsel uiteen te zetten. Een regeling gelijk die in Indië bestaat komt ons in hoofdzaak zeer voldoende voor. Verdeeling der onder- wijzersbetrekkingen in drie klassen met vaste cijfers voor bezoldigingen en toelagen vopr langdungen diensten bevordering volgens anciënniteit onder voorbehoud van gebleken ge- ^hiklheid, door het staatstoezicht te beoordeelen. Het zou echter kunnen zijudat bij het in toepassing breugeu van dit systeem de invloed van den staatvan het rijksgezag op de lagere school grooter moest worden, zelfs, dat ook de bezoldigingen door de schatkist gedragen en de onderwijzers tot rijksamblenaren gemaakt dienden te worden. Welnu, ook dat komt ons niet zoo heel verschrikkelijk voor. Er zijn bovendien nog redenen die vóór zoodanige verandering pleiten. Wij zullen die ditmaal buiten bespreking laten. Om alleen het punt in quaestie, de vergelij kende examenster overweging aan te bieden niet van de onderwijzers in de eerste plaats, maar voornamelijk van alle andere belangstel lenden in den bloei van onze volksschool. Het eerste gedeelte van het drama in het Oosten is afgespeeld. Rusland heeft den vijand onder den voet en deze is wel gedwongen zich op genade en ongenade over te geven. Turkije nam de vredes voorwaarden aanzoo werd in het Engelsche parle ment van regeeringswege verzekerd en hoewel het olliojeele benoht der onderteekening zich nog altijd laat wachten, zal eene enkele voorwaartsche bewe ging der Russische heirmaebt wel voldoende zijn om die laatste aarzeling van de Porte te overwinnen. Maar men behoeft niet scherpziende te zijn, om te voorspellen dat daarmede de vrede niet gesloten veel minder bevestigd is. Het tweede tooneei heeft zooals te verwachten wasde rEuropeescbe belangen" op den voorgrond doen tredenen het laat zich in 't geheel nog niet met zekerheid vooruitziendat deze door eene vreedzame conferentie zullen bevredigd wor den. De gestelde voorwaarden zijnvolgens de mede- deeling van iSir Northcote in het Engelsche Huis, de volgende autonomie van Bulgarije met een grenslijn althans niet minder uilgebreid dan door de conferentie in der tijd werd bepaald en onder een chnsten-gou- verneur door Ruslaad te benoemen Montenegro Rumanië en Servië worden onafhankelijk en verkrij gen een meer of minder uitgebreil groudgebiedde llerzegowina verkrijgt autonomie onder de uoodige waaroorgenterwijl ook de toestand van de overige christelijke provinciën geregeld wordt. Rusland ver krijgt oorlo issebadevergoeding in geld, land of op andere wijze terwijl zijue belangen in de Dardanellen geregeld en gewaarborgd zullen worden. De inededeelingen van de Engelsche regeering zijn op vele punten vrij onbestemd; doch dit wordt ruim schoots vergoed door niet minder geloofwaardige be richten van andere zijde. Rusland zou nl. Kars Balum en Erzerum bezet houden als waarborg voor de betaling eener vnj hooge oorlogsschadevergoeding. Daarenboven eischt het de vroeger afgestane land- tegen de vergelijkende examens; «ij schrikken velen af vau de carrière Van onderwijzer en zijn alzoo oorzaak van de ergste kwaal die onze volksschool teistert: Gebrek aan personeel. Men versta mij wel't is niet de vrees voor examens in het algemeen die onze jongelieden terug houdt; dat de Staat zijn eischen vau kennis en geschiktheid zoo hoog opvoere als bet publiek belang vordert; wie aan die eischen niet kan voldoen, hij zoeke een anderen werkkring. Dat van Staatswege een zoo nauw keurig mogclijk onderzoek worde ingesteld naar de waarde van hen aan wie de volksopvoeding zal worden toevertrouwd, dat tot in de kleinste bijzonderheden worde afgedaald desnoods, alvo rens de acte van bekwaamheid wordt uitgereikt; doch, als eenmaal de met die moeielijke taak belaste commissie haar goedkeurend votum heeft gegeven, dan moet van den candidaat niet tel kens en telkens weer geëischt worden dat hij nu iu dit, dan in dat gedeelte van ons vader land aan een repetitie van dezelfde kuur wordt onderworpen, opdat men weten moge wie van al hetgeen de examinatoren eenmaal verlangden het meest heeft onthouden. Altijd en overal heeft men onderwijzers aangetroffen, die een om van werkkring te alleen omdat zij niet proeven van bekwaam- bevordering, maar die of van een gelukkige het meest heeft onthouden. Altijd heeft men aangeboden gelegenheid veranderen aangrepen, i krachtens hun afgelegde beid recht hadden op slechts van het toeval kans konden verwachten. Een tweede reden om de afschaffing der ver gelijkende examens bij de benoeming van hoofd onderwijzers in ernstige overweging te nemen is deze, dat zij het schoolverzuim erg in de hand werken. Ik bedoel niet van de leerlin gen, maar van hun leidslieden. Als men nagaat, dat er examens worden gehouden waaraan van bü tot 100 ouderwijzers deelnemen; dat van die sollicitanten sommigen drie a vier dagen daarvoor afwezig rijn; dat er candidate!! worden aangetroffen die minstens iedere maand een campagne van dien aard medemaken en dit, als het geluk btn niet dient, ettelijke jaren volhoudenzouden we dan geen recht nebben die examens strijdig met den geregelden gang van het lager onderwijs te noemen Nu spreken we nog niet eens van de examinatoren, die ook vaak uit de school worden genomen om nu hier, dan daar een paar dagen met het wegen van aspirant-collega’s zoek te brengen. In de derde plaats wijzen we nog op de verkeerde richtingwaarin de studiën der ou derwijzers noodwendig door het examen-stelsel moeten gebracht wordenbijzaken worden ver heven tot den rang van hoofdzakeuterwijl datgeen wat het allereerst iu aanmerking moest komen, op den achtergrond geraakt. Een on derwijzer die vooruit wil komen en bij een sollicitatie een behoorlijk fignur maken dient onophoudelijk te werken aan vermeerdering van zijn voorraad wiskunde, taalkennis, historische wetenschap en wat dies meer zij de eigenlijk gezegde theorie van z ij n vak, in verband ge bracht met zijn dagehjksclie waarnemingen en ervaringenziedaar een ding waarmede hij zich liefst met bezig moet houdenomdat het bij de ^harddraverij” om een plaats aan ’t hoofd eener school vau geenerlei waarde is. Het ge volg van zulk een onmogelijke verhouding laat zich wel nagaan somtijds ziet men jongelieden pas na het verkrijgen der acte als overwinnaars uit het strijdperk treden, omdat zij met hun splintemieuwen voorraad kennis een paar puntjes meer behaalden dan mannen van hoo- gereu leeftijddie evenwel dit ge^nge tekort ruimschoots vergoedden door hun meerdere er varing, waaromtrent natuurlijk geen onder zoek noodig werd geacht. Nu zijn er velen inden lande, die met ons de bedoelde prijskampen in beginsel af keuren maaj aarzelen voor afschaffing te adviseeren, dewijl zij ze beschouwen als een noodzakehjk kwaad. Vooreerst omdat ze de eenige gelegen heid aanbieden om een oordeel te vellen over de betrekkelijke waarde der candidaten,ten tweede als een middel om intrigues van de vijan den der neutrale school zoo niet geheel, dan toch voor een groot deel tegen te gaan. Evenwel is het niet moeieiijk die beide argumenten te weerleggen. Het rangexamen moet zóó zijn len Riiksli gingen iu liet er in willen Naschrift, nen bevestigt omtrent de b< zich ten stelli~ verdrag, waar ken zijn, en zu. Rusland en Turkije in bestaande verdra gend beden ondertu Missok.. Rusland ondervindt, uo»» uu«, «uou weigerd de overeenkomst zoowel als de voorloopige vi teekenen, e. >pel op, laatste met s jrned,

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1878 | | pagina 1