s.
•s.
irsel
jrnsel,
act,
IR8EL
)ER
den Hgfcr
or -mij te-
echt
[jrr
Z0NBA& 2OAAE.T.
AT. 458.
878.
WEEL
i
r kop)
1
WEEKBLAD VOOR ZUID-ROLLAND EM UTRECHT.
ALK.
•nig,
loestea en
e daarom
MME.
BINNENLAND.
LATS
s WERK.
lLK.
t
Nog iets over de Onderwijswet.
r
Jic4i
h.
ver-
sfi>
net
sipdel
UUAJkA.
k
couran
L
CSCHEL-
lNInCHE
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70.
Franco per post door het geheele rijk. 0,80.
jaar.
toren en.
e en Oeeten-
tbetnfet-
jeune aeerga-
onrnstig.' In
)r ik?i.
ER, Mainz,
riend werd
«jleg.
bet or
den andt
boden.
wrkerk
de-kiezers
an EEN
N, hunne
eeder,
am.
i dit dis-
wt en bij
hebbende
olen door
heeft hem
ut district
een klein
92.
aan eiken
ek’én of te
iÊN, BE-
te nemen,
a Dam te
Bij Kon. besluit is de luit.-koi.
J. J. Collard, van het le reg. vestiüg-artillerie,
het bedrag *van dat
Voorts is tan
vau
htschapen
sb Can di
et district
ons mid-
el belang
eren moe*
den Heer
rgemeester.
•r 1877.
n den mij
3 zeer veel 1
ige flacons,
imeester.
baar in fla-
vnn geele,
Van roode,
nt die van
rziau. gijn
leksmerkte
F«fcZa,;
bij B.
J. D. den
Lekkerkerk
ij F. Jon-
Prijs der AdvertentiënVan 4 tot 5 regels /O 50. ledtfte
regel meer ƒ0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inten
ding franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
1001- en
NERIÊN.
algen
I MAC Hl*
nwerkers
i per dag
SS van de
(ENTEN*
CHINE3,
iiRS, enz.,
Bij het Nommer dezer Courant behoort een
Bijvtfoel.j
Alle binnenlandsche Advertentiën, waarvan de
plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden slechts
2 maal in rekening gebracht.
S. W. N. VAN NOOTEN,
Uitgevers.
- -
genomen konden en móesten worden, geldt bet
teven» den weg te baneti voor do toekómst.’V-jl
n Wel zal vermoedelijk worden beweerd, dat die
regeling in de wet op het lager onderwijs met
tehuis behoort; want zoo sprak men inderdaad
ook in 1857, zonder nochtans te weerleggen,
dat het voorbereidend onderwijs het eerste en
een zeer belangrijk deel van het volksonder
wijs uitmaakt en dus in een wet, die dit re
gelt, wel degelijk een plaats verdient. Op grond
der gemaakte tegenwerping verklaarde de Regee-
ring van 1857, dat het haar voornemen was,
een afzonderlijke wet op het voorbereidend on
derwijs na het tot stand komen van die op
het lager in te dienen: maar op die afzonder
lijke regeling, al werd door den Minister
Bock een poging daartoe gedaan, wachten
wij nog steeds. Is htt wonder, dat wij teleur
gesteld zijn, nu de Kegeering het andermaal
bij een dergelijken wissel op een bednegelijae
toekomst laat en niet althans die voorschriften,
waarop het bovenal aankomt, opnemen wil in
deze wet
Nu geeft bet ontwerp-Kappeijne in dit op
zicht nog minder dan liet outwerp-Heems-
kerk gaf, natuurlijk is alzoo de teleurstelling
nog grooter.
We zullen thans een grooten sprong doen,
om te wijzen op nog een naar onze meening
zwakke plaats in het wetsontwerp: de regeling
van bet r ij kstoezicht.
De Provinciale Inspecteurs zijn behouden;
in hun aantal is geen belangrijke wijziging
gebracht. Hun aantal, zegt ue Memorie van
Toelichting, zal geleidelijk worden ingekrompeu,
maar de betrekking zelve zal niet worden at-
geschftft. Daarbij zal het Kijk worden verdeeld
in schooldistricten aan welker hoofd schoolop
zieners zijn geplaatst, elk ter zijde gestaan door
minstens twee adjunct-schoolopzieners. De laat-
sten genieten geen bezoldiging.
Als wij deze regeling goed bezien, dan
komt zij op bet volgende nederde bezoldigde
schoolopziener worden een soort van inspec
teurs, die weer boven zich een kias.-e van
Hoold-lnspecteurs hebben; het adjunctschap
vervangt het tegenwoordig schoolopzieners ambt,
We krijgen alzoo een Kijkstoezictit met drie
trappen. En aaugezien nu de ervaring bij
eiken Lak van dienst leert, dat hue ingewik
kelder het raderwerk is, het ,des te minder
aan het duel beantwoordt, kunnen wij van deze
regeling, eenmaal wet geworden, geen huoge
verwacutingen koesteren. Het komt ons voor,
dat juist vereenvoudiging gepaard aan verster
king up den weg uer regcering zou liggen,
liet Kijk verdeeld in districten, eik omvattende
een bepaald aantal scholenover elk district
één schoolopziener, een flink honorarium ge
nietende, zuouat bij zich geueel aan zijn tauK
kon wijden en volkomen onafhankelijk van alle
invloeden kon zijn, en verder niets. Daar
de pruviucien uit een financieel ougpunt niets
meer met het onderwijs te maken heuben, vol
gens het stelsel der wet, verliezen provinciale
verslagen, overzichten en al wat dies meer zij,
d.e vooral van de Inspecteurs uitgaan, hun
noodzakelijkheid. De examen commissiën kun
nen telkens duor de Kegeering worden benoemd,
even als zulks ten aauzien van het Middelbaar
Onderwijs geschiedt.
op pensioen gesteld en
pensioen bepaald op f 1800.
genoemden luit.-kol. de rang verleend
kolonel.
Bij Kon.
ment vesting-ai
de 2e luit. T.
Door de heeren
dit is ons voornaamste
bezwaar tegen' de wetsvoordracht, is op den
eersten eisch geen acht geslagen. Geen enkel
voorschrift aan de gemeentebesturen, geen enkele
aanwijzing hoe de Kegeering over dit belangrijk
onderdeel denkt. Urn het gewicht der zaak
«pbrijven we eenige volzinnen over uit het
vi rapport, verleden jaar door het Hoofdbestuur
Vk# Volksonderwijs over bet ontwerpHeems
dfcdrk uitgebracht. (ó:e Bode, ib77 No 1) «Maur
daarnaast,” (naast de sympathie vuor het denk-
U beeld om de gewone .Lagere scuoul eerst op
dat de bijeenkomst
spend worden,
iners van den
inededeehng
aan de Mo
de telegraaf
overbrenging van
[ulusscbea zalai
leimaauigheid,
r in de naud
inof daardoor ook de zekerheid
dien wederkeereu is niet waar-
*Rusland ijverig voortga&t met bet bewapenen
tegenweer brengen der Uoatzee-ves-
hchtingeu oproept, niettegenstaande
nog op het Turksebe grondgebied ver-
dat Engeland bij Cousiantinopel en
schepen samenbrengt en op Malta
beeld om de gewone Lagere scuoui eerst
zes jarigen leeftijd toegankelijk te stellen,) «staat
de overtuiging bij ons vast, dat voor oer ei-
dend of bewaarschool-onderwijs van
overheidswege ouder het bereik van alkn be
hoort te worden gebracht. En reeds in dit
opzicht kan de voordracht der Kegeenug ons
niet bevredigen. Zij geeft aan de gemeenten
de bevoegdheid, aan de gewune scholen een
laagste uf voorbereidingsklasse te verbinden,
waarin kinderen beneden zes jaren tot het ont
vangen van lager ouderwijs kunnen worden voor
bereid. De bevoegdheid; maar vau Ue ver
plichting om ’t zij zulke opleidingskassen
t zij afzonderlijke inrichtingen in liet leven te
roepen, is geen sprake. Nu weten wy zeer
gued, dat het opleggen dier verplichting niet
mogtlijk wezen zuu zonder een ruim overgangs
tijdperk, omdat voorshands de onderwijskrachten
ontbreken, en wij zouden de laatsten zijn om
tegen zulk een overgangstijd in verzet te komen.
Maar terwyl gewichtige maatregelen reeds thans
besluit is bij het regi-
irtillene benoemd totl len .luit.,
H. A. Tromp.
i Van A»ch van
Wijck, Mackay, Van Wasaenaer van Cat wijck,
Van den Berch van Heemstede, Teding van
Berkhout. Saaymans Vader, Bichon van IJssel-
monde en De Jon^e, leden dér Tweede Kamer,
is eene nota opgemaakt, houdende protest tegen
de ingediende onderwijswet.
Bij de op 19 dezer plaats gehad
hebbende verkiezing voor een lid van den ge
meenteraad te Bleskensgraaf c. a., in plaats van
wijlen den heer P. Baan, ia gekozen de heer
A. Slingerland Jr., die echter heeft verklaard,
die benoeming niet aan te nemen. Op 2 April
a. zal nu eene nieuwe verkiezing plaats hebben.
De gemeenteraad van Montfoort
heeft 20 dezer besloten: 1. aan te koopen een
perceel tuingrond ten einae daarop eene nieuwe
school voor 300 kinderen eu eene onderwijlen*
womng te bouwen. 2. eene sloot dje voor de
gezondheid schadelijk is, te dempei. 3. twee
straten geheel van nieuwe klinkers ie voorzien.
4. eene nieuwe brandspuit met toebenooren aan
te schaffen. De kosten van dit een en ander
worden begroot op ruim f 11.000 en zullen ge
dekt worden uit de inschrijving op ’t grootboek
die gelijke som bedraagt.
De nieuwgebouwde school te
Brandwijk is door den provincialen ingeniegr
opgenoinen en goedgekeurd. Het is een fraai
gebouw dat den ontwerper en den vervaardiger,
respectievelijk de heeren J? Vermaas, architect,
en F. Streefland, aannemer, beiden te Sliedrecht,
tot eer verstrikt. De leestelijke inwijding zal
nu weldra plaats hebben.
19 dezer werden op de 4rerf van
de wed. 0. Boele Zonen te Slikkerveer de
kielen gelegd: 1” van de schroefsleepstoomboot
//Nelly”, te bouwen voor de reederjj «de Toe
komst”, te Rotterdam; 2° van de ijzeren steek
kaan «Homberg”, te bouwen vopr den heer
Johs. Kersken, te Homberg a/Rheiu.
Vour de N oo rd pool-expeditie ijl
van een ingezetene van 's Gravenhage eeö prach
tige bijbel ontvangen. Op de eerste pagina
kumt het opschrift voor: «Van een Nederlan
der, die den v W illem Barendsz” op den kloeken
nationalen tocht met zijne beste weuschcu ver
baar noemenwefch zeer goede wet, doch voor
verbetering vatbaar.’’ Nu is het waar, dat het
betere weleens de vijand’ is van het goede,
doch zulks neemt niet weg, dat wij de hoop
koesteren ten minste een gedeelte van onze
bedenkingen door de meerderheid in de Tweede
Kamer gedeeld te zien, tenzij we door bij
zonder krachtige argumenten worden overtuigd
verkeerd gezien te hebben. 1 n dat geval zullen
we ons natuurlijk zonder morren onderwerpen
aan de noodzakelijkheidonze begeerte te be
perken tot het bereikbare.
Het ligt niet in ons voornemenvooreerst
op de onderwijswet terug te komen hoe be
langrijk ook voor het gruote publiek,—al te
veel is ongezond, en we willen gaarne zoo mm
mogelijk vervelend zijn. Daarom aan het eind
dezer beschouwing nog eenmaal duidelijk onze
wenschee omschreven, opdat dan later moge
blijken in hoeverre de toepassing van het recht
van amendement ons ten goede is gekomen.
Die wenschen betreffen de volgende punten:
1. Wettelijke regeling van het voorbereidend
onderwijs, op deneelfdeti voet als ten aanzien
van het voortgezet ondétWijs is voorgesteld.
2. Trapsgewijze vereenvoudiging en verster
king van bet Rijks-schooltoezicht, in dier voege,
dat de thans iungeerende inspecteurs na het
eindigen van hun werkkring als zoodanig niet
worden vervangen, en het schoolopzienersambt
een zelfstandige, bezoldigde betrekking worde,
onvereenigbaar met andere.
3. Meer voldoende verzekering van het lot
der onderwijzersbehoorlijke classificatieop
zoodanige wijze, dat allen bij genoegzame
bekwaamheid, ijver en geschiktheid, het stel
lige vooruitzicht hebbeneenmaal te geraken
tol een politie die hun een bestaan oplevert
als hoofd van een gezin. Wettelijke grondsla
gen voor pensioen-verschaffing aan weduwen en
weezen beneden zekeren leeftijd.
4. Vaststelling van het beginsel van den
leerplicht, met aanwijzing van een behoorlijken
overgangstijd om de feitelijke invoering moge
lijk te maken.
BGliEiNLAMl
OVERZICHT.
Internationale scheidsgerechtenhet middel om langs
vreedzamen weg alle geschillen tusseben natiën ouder
ling te beslechten bet middel om de zoo kostbare
staande legers voor goed af te schaffenom den oor
log «oo goed ab ónmogelijk temaken. AJioonei.luaie,
die misschien in de toekomst, wanneer voixsiegeeriug
algemeen regel zal geworden zijnverwezenlijkt kan
worden maar voor het tegenwoordige tot het njk der
droombeelden behoort.
Uf is niet de geschiedenis van het voorgenomen con
gres tot beslechting der Oosteraohe quaeatie daar,
om dit ie bewijzen F Even uis net deukoeeid der con
ferentie, die in bet begin van bet vorige jaar te CLn-
stanUnopel gehouden werd, met geestdrilt werd toe
gejuicht zuu uok nu hei eerste voorstel tot bet houden
van een cougresdoch niettemin sluit het bij de
verwezeuiijking op taf van moeilijkheden. Nadat eerst
de Mugendueucn zich in beginsel hadden verklaard
voor eene onderlinge bespreking der internationale
belangendie bij net Uostersche stuk betrokken waren,
was over de plaats der bij-enkomst het voornaamste
punt van verschil, hu men het hierover, na breed
voerige gedacutenwisseling, eindelijk eeus is geworden,
heerscht er weder groot verschil van gevoelen over
de te bespreken punten. Engeland en waarschijnlijk
ook OuStunriJlt verlangen, dat ai ue bepalingen van
het ktusaiscn-Turkaolie vredesverdrag het onder
werp der besprekingen zuilen uitmakeuRusland daar
entegen wil slechts enkele punten aau het oordeel en
de beslissing der Mogendheden overlaten. Dan nog
bestaal er verschil over het al of niet toelateneu
zoo ja, op welken voelvan gemachtigden van andere
staten, dun die welke aan het vredesverdrag van Parijs
medewerkten.
Under zulke omstandigheden is het zaak niet dan
onder ernstige reserve te gelooven, dat dr 1
den 2den der volgende maand zal geo|
Dinsdag j.l. zijn vijf bijzondere koer
Czaar uit bl. Petersburg vertrokken o n
van het Zondag J.l. geraiiheerde verdrag
geudbeden te doen. Noch de postnoch
mochtennaar net schijntmet de t
dat gewichtig stuk belast worden. Ii
is het dan ook wat laterweldra de geüe
die het ouderling wantrouweh zoozéér
werkte, zijn opgelieven
en bet vertrouwen zul.
schijnlijk.
Dat Rt_I2
en in slaat van
lingennieuwe
13U.0UU man
blijf houden
Gallipoli steeds meer
Doch waar we, gebruik makende van ons
recht van entiek, gemeend hebben op eenige
vlekken in de wetsvourdracht te mogen wijzen,
daar eischt ook de billijkneid zuowel als’het
gezond verstand, dat wij den Minister hulde
brengen voor de belangrijke verbeteringen, die
hij iu de Wet van 1857 brengt met behoud
van haar beginsel. De zorg vour de opleiding
van ouderwijzers neemt een ruime plaats in de
regeerings-bemueiing; tegen een te grout aantal
leerlingen die aan één per.-oon wurden toever-
trouwd wurdt gewaakt. Het zelfstandig optre
den van onbevoegden, (kweekelmgen), wordt
belet; aan de verhouding tot het godsdienston
derwijs wordt behoorlijke aandacht gewijd.
Het verplicht stellen van ondetncht in nuttige
handwerken aan meisjes achten wij een zeer
te waardeeren verbetering.
Moesten we dus ons oordeel over deze voor
dracht m korte woorden uitsprekenwe zouden
Volgens het oordeel van de meeste deskun
digen kan het Lager Onderwijs eerst dan geheel
aan het doel beantwoorden, iudien het aan deze
drie eischen voldoet
.1. Het kind moet, als het tot de Lagere
School wordt toegelaten, de vatbaarheid bezitten
tot het opnemen van kennis; het moet kunfien
zien, spreken en denken.
2. De Lagere School zelve moet zóó zijn
ingericht, dat alle leervakken volkomen tot hun
recht komen.
3. Het moet piet ontbreken aan gelegen
heid om, na heteinde der eigenlijk gezegde
schooljaren, het gPlrerde te bevestigen, te ver
sterken, uit te breiden en op bet practisch
leven toe te passen.
Met andere woordenEen volledige school
wet moet zich uitstrekken over het Voorberei-
dend, het^Óewoon, en het Voortgezet Lager
Qpderwijs. Up dien eisch kan niets worden
afgedongen, tenzij men zich zou willen
genoegen met een partieele regeling.
Ten aanzien van het tweede onderdeel zijn
zeer gewichtige verbeteringen voorgesteld, waarup
w« aanstouds zullen terugkomen. Ook het derde
is de aandacht der Regeenqg met ontgaan.
We lezen in Art. 17: «Vóór zooveel doenlijk
wordt aan tien, o» het gewoon schoolonderwijs
genoten hebben, gelegenheid gegeven tot het
genieten van herhalings-ouderwijs.” Verder
wordt bepaald, dat dit zich ook kaïi uitstrek- I
keu lot een of meer der navolgende vakken
beginselen v^n Fransch, van Duiisch, vau En-
gelscb, algemeent geschiedenis, wiskunde, hand-
"leekenen, land bouwkunde, gymnastiek en Iraaie
handwerken voor meisjes, «lij achten du een
uitmuntende regeling, mdien kn minste blijken
mag dat de uitdrukking «voor zooveel dóeuiijk”
beteekent, dat aileeu ontheffing wordt verleend
waar inderdaad, door het verspreid woinn der
bevolking, de mogelijkheid ontbreekt. De be
paling: //die hel gewoon schoolonderwijs geno
ten hebbén” is vuldoeude om te vei hoeden dat
van de herhalingsschool datgene gt^aakt wordt
wat nog op een aantal plaatsen de zoogenaamde
avondschool is, namelijk ten gebrekkig sur
rogaat voor de dagschool en een middel om
verwaarloosde kinderen gedurende eenige uren
het straatslijpen te beletten.
Daarentegen, - en dit -
eersten eisch geen acht geslagen.
troepen bijeentrekt; dat de Hongaarsche
rijksche delegation iich vereenigden mst
voorstel van graaf Andrassy aija nog
ruststellende teekenen.
Ook in Theasalië en Syrië blijft het -o
Syrië hebben de opstandelingen zelfs éen niéuwen of
eigen Sultan uitgeroepen.
Gelukkig dat elder-, in andere aangelegenheden
meer verzoeningsgezindheid heerscht. In den Fran-
schen Senaat heeft zich eene meerderheid gevormd,
die zich niet langer vijandig stelt- tegenover de ttgee-
ring en de liberale meerderheid der Tweede Kamer.
Dit bleek voor ‘t eerst bij de behandeling van het
ontwerp regelende de afkondiging van den Staat van
beleg. Met 153 tegen 100 stemmen n&m de Senaat
mtwerp aan, zooals het door de! regeeribg en
leren tak van vertegenwoordiging was aaSn-
In beide staatslichamen kan de regeering du
op eene goed gezinde meerderheid rekenen, die nog
steeds, de laatste week weder met drie leden, ver
sterkt wordt
Ook van Rome gaan woorden van verzoening hit.
Paus Leo heeft aan den Keizer van Rusland en
naar de Kolnische Zeit. verzekert, ook aan dien van
Duitsohlaad het verlangen te kennen gegeven om
de haugende godsdienst-gescuilleu tot oplossing te
brengen. Beide monarchen hebben zich hiertoe bereid
verklaard. Mochten deze onderhandelingen tot een
goed einde leiden, dan zou voorzeker eene niet minder
netelige quaestic, dan de Oostersche, tot oplosajng
gebracht zijn.
De ministeriëele crisis in Italië duuyt nog voort.
Verdeeldheid onder de liberalen is ook;nu weder de
oorzaak, die aan de samenstelling van een nieuw
Kabinet in den weg slaat.
In Pruisen nadert de crisis zijn einde. Meu
zou nl. in Burghart, directeur-generaal der indirecte
belastingen, een geschikt Vervanger van Camphabeen
als financier en in Graaf Stolberg-Wernigerode, tot
dusverre gezant te Weenen, een vice-kanselier gevon
den hebben.