N°. 465. Zondag 12 Mei. 1878. I dags- -SWIJK. Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht. UEF. ÏDSt BUITENLAND. BINNENLAND. te Schoonhoven <4 noide naar ling I. 'i, pret, mist, want ren over dit KOOTKN. I S. W. N. VAN NOOT1 Uiige* ebben, doch ikeren bar das als bui- rogt. et, bewjjst dat muggen af- el zal toch ook niet PP? t 0,75. treefkerk «g: f 0,50. ar Rotter- ar EIJEN Gz. do STOOM- V roes wij k nhoven. nhoven. mhoven. wijk. nhoven. nhovon. wijk. nhoven. nhoven. •wijk. mhoven. mhoven. oonhoven 9 6 uur 30 it kan men rd, on wildo 8 zijn voor- ler voordooi le borgstel- jetreft helpt willen gaan uur. ces wijk: lur. uur. n. mist, eni booten ■riden buiten hunne geboorteplaats vertoefden o^M»k eons te loeren wat anderen kunnen en kmwJn on doenP Zou het geon tijd worden voor de invloedrijke mannen te Schoonhoven om daaraan eons te denken P In een volgend artikel hopen wij doze vraag nader te bespreken. S. och niet be at hot nog at do Hoer ion, en dan an Frankrijk it het barre grossiers i leveran- ■ÜIHOBSffl CÖMJT. f 0,35. Hg voorden f is ook van jende plaat- ade tongen) te verdie- ingen geeft, {gevend vee eet (zoo hij •engst profi- oen guldens goedkoop de oorzaak zoo niet. I Deze, Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco per post door het geheelo rijk 0,80. Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels /0,50. Iedere regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco, en uitorlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 nre. Alle Binnenlandsche Advertentiën, waarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegovou, worden slechts 2 maal in rekening gebracht. annen altijd et gebleken iet over het (dat is ook adat alle Hen worden, maar daar kazen eer ik dan niet icgoocheling eer daar ik it geld be de praatjes IS. 'g overlegden samen t er zomers zóó uuur i lage fatsoen, dat de i regoenng, oeirenenue weken rust mogen nomen ïiT die volgens het verdi Overzicht. Nog altijd blijft de vraag van oorlog of vrede onbeslist, nog altijd is men aan het onderhan delen, sonder tot eenig wezenlijk resultaat te komen, nog altijd duren de wapeningen en oor- logstoeböreidselen voort. Toch luiden de berichten van de laatste dagen gunstiger voor don vrede. Rusland, dat door het houden op voet van oor log van een legermacht zóó geducht als het thans onder de wapenen heeft, financiëel geruineerd wordt, zou bereid zijn concession te doen. Het onthielden van den Russischen gezant te Londen, graaf Schouwaloff, naar St. Petersburg, beschouwt men als een zeer gunstig voorteeken, met het oog op de onderhandelingen, die tusschen Rus land en Engeland rechtstreeks gevoerd worden. Genoemde gezant toch is een groot voorstander voor eene vredelievende oplossing van het gewe zen verschil en zal dus de partij van den vrede, die ook in Rusland meer en meer van zich laat hooren, belangrijk versterken. Ook van Berlijn uit worden de onderhandelingen voortgezet, die hoofdzakclijk de strekking hebben, om de bij eenkomst van een congres mogelijk te maken. üe mededeelingen der Engelsche ministers aan het parlement, dat inmiddels weder bijeen kwam, blijven mede steeds het vooruitzicht openen op eene vredelievende oplossing, doch geven geen licht hoegenoemd over den aard der onderhan delingen. De regeering, zoo verzekerde zelfs een der ministers, achtte eene beraadslaging over die onderhandelingen op dit oogenblik onraadzaam. Dt^artij van Gladstone en Bright, die de staat kunde der regeering afkeurt, wint, naar ’t schjjnt, in den laatsten tijd aan aanhang; de petities en demonstraties in dien geest nemen steeds in aantal toe. Instusschen is, zoomin als jn den stand der onderhandelingen tusschen de kabinetten, op het tooneel waar beide partijen gewapend tegenover elkander staan, eenige verandering gekomen. Generaal Todtleben, die gezegd werd van nieuwe instructies voorzien te zijn voor onderhandeling met denEngelschen vlootvoogd, heeft de En- gelsche vloot nog niet uit de zee van Marmora kunnen verwijderen, en bezet met zijn leger nog altijd de posities van San Stefano. Gelukkiger was hij in zijne onderhandelingen met deTurksche regeering, betreffende de overgave der vestingen, die "->-drag door de Russen zouden bezet worden. Do Porte zou zich, zoo verzekert men, bereid verklaard hebben die ontruiming nu spoedig te doen plaats hebben. Het bezetten van die gewichtige punten is vooral op dit oogen blik voor Rusland van groot gewicht, mot het oog op den opstand, die zich in Rumelië nog steeds uitbreidt, en dagelijks eene ernstiger be dreiging wordt voor de gemeenschap der verschil lende legerafdeelingen met het hoofdkwartier. Er wordt dan ook eene expeditie op groote schaal tegen de oproerige benden, die reeds 80.000 man moeten tellenvoorbereid. Uit Oostenrijk komt het heuchelijk nieuws dat het Oostonrijksch-Hongaarsch verschil is uit don weg geruimd, althans tusschen de ministers der beide rijkshelften; het is echter niet onmogelijk dat de getroffen schikking weder schipbreuk lijdt bij de behandeling door de vertegenwoordiging der beide landen. De overeenstemming tusschen Weonen en St. Petersburg schijnt toch nog niet zoo volkomen te zijn dat alle wantrouwen is weggenomen: althans de beschikking over de 60 millioen fl., door de delegatiën bereids toe gestaan zal nü ook aan de beide vertegenwoor digingen gevraagd wordenomdat men ’t waar schijnlijk acht dat dit crediet spoedig zal moeten worden aangesproken. Men ziet n.l. in de op stelling van Russische troepen aan de grenzen van Zevenbergen eene bedreigingdie maatre gelen van voorzorg noodzakelijk maakt. Mis schien wel ten gevolge van die alom heer- schende onrust en onzekerheid, steken ook de republikeinen in Italië weder de hoofden bijeen. Zij hielden vergaderingen en demonstraties te Rome, doch de regeering was zoo wijs hen in niets te bemoeielijken, de beste wijze voorzeker om hun streven onschadelijk te maken. De bekeering van pater Curci mag als een eerste staaltje gelden van het diplomatiek be leid van Paus Leo, die zeker aan die geschie denis niet vreemd is. Genoemde pater heeft alle stellingen,die door het Vaticaan veroordeeld waren, herroepen en is als een gehoorzaam zoon in den schoot der kerk teruggekeerd. Op nieuw hebben een achttal herkiezingen in Frankrijk de Republikeinsche partij in de Tweede Kamer met een 6-tal leden versterkt. Twee Bonapartisten, wier verkiezing vernietigd werd, zijn herkozen. Eerlang zal ook in het Fransche parlement de Oostersche quaestie ter sprake komen. Eenige In „Sint Eloy”, Tijdschrift voor goud- en zil versmeden, leest men het volgende stuk: DE TOEKOMST VAN SCHOONHOVEN. In een paar der vorige nommers worden wij gewezen op het goede voorbeeld van onze vak- genooten te Schoonhovendje niet alleen zich hebben vereenigd tot onderlinge bevordering hunner belangen, maar ook tot verzorging van hunne werklieden. Wij willen op al dat goede niets afdingen, maar onwillekeurig rijst de vraag bij ons op „Zal Schoonhoven nog lang de plaats innemen onder de zilverwerk voortbrengende steden, die het sedert meer dan driehonderd jaren beroemd heeft gemaakt, of zal het met de zilverwerkers gaan, Oven als het met de koekbakkers aldaar ging, die de vermaarde fonteinkoek bakten, van welke laatste niets meer te vinden is?” „Als het getij verloopt moet men de bakens verzetten.” Wij vreezen dat onze Schoonhovensche confraters dat spreekwoord maar al te zeer uit het oog verliezen, en dat zij het zich te laat zullen be klagen. Ieder die den 'middelbaren leeftijd achter den rug heeft en in ons vak is werkzaam gebleven, zal moeten erkennen dat de werkplaatsen te Schoonhoven thans nog steeds dezelfde soort van werk opleveren als voor dertig, veertig en meer jaren; wel is w^ar met eenige kleine wijzigin gen, maar deze betreffen meer de soliditeit of liever de onsoliditeit dan de soort van werken. Het zijn nog altijd dezelfde knipjes, naaldenko kers, lepeltjes, bonbondoosjesoorringetjes en dergelijken meer, die wij reeds veertig jaren ge leden, maar toen wat zwaarder, in de magazijnen der grossiers aantroffen. Van een weinig later datum zijn de taschjes of portemonnaies en de flacondoppen; en van den allerlaatsten tijd de gemonteerde sigaren- en luciferkokers, maar in al dit werk is, in den grond der zaak, geen ver schil met dat wat reeds honderd jaar geleden werd gefabriceerd, dat is: uitsluitend voor de behoefte van den burger-on-boerenstand, vooral van de Zeeuwsche en Noord-Holl. boeren. Nu bleef onze Nederlandsche burgerstand lang go hecht aan zijne oud-vaderlandscho kleeding en gewoonten, maar wij hebben toch ook beleefd dat zelfs de kleine burgerij zich weet los te ma ken van het ouderwetsche. Zie onze tegenwoor dige dienstboden gekleed gaan en vergelijk dat bij hetgeen wij er ons van voor vijfentwintig jaren van herinneren. Zóó nu gaat het ook met het aanschaffen van zaken van weelde. Wie vroe ger geene hoogere begeerte kende dan een zil veren loderijndoosje (eau do la reine doos) on een knipje, die heeft thans het oog op een flacon met zilveren döp en op eene portemonnaiede oud-hollandsche tabaksdoos werd vervangen door gemonteerde sigarenkokers enz. enz. Welnu, zeggen de Schoonhovenaars, wij hebben in die nieuwe behoefte voorzien; wij maken flacondoppen bij duizenden en monteeron sigaren- en lucifer kokers zoo goedkoop als niemand in het land ons kan nadoen. Werkten wij vroeger solide en zwaar, thans verstaan wij de kunst om heel licht te werken! En tot zoover is er voor de zilverwerkers te Schoonhoven ook geen gevaar. Maar evenals de smaak van het publiek reeds gewijzigd is in de soort van goed, evenzoo zal ze veranderen met betrekking tot het meer of minder schoone van vorm of bewerking, en die verandering zal de Schoonhovensche werklieden niet gereed vinden. Alles wordt tegenwoordig gedaan om ook den kleinen burgerstand eene meer beschaafde oplei ding te gevenom het schoonheidsgevoel te ont wikkelen en zoodoende den mensch meer vatbaar te maken voor goede indrukken. Onze vaderen, althans een vijftig jaar gele den, vroegen, met betrekking tot zilverwerk, minder naar sierlijke vormen en netto bewerking, maar meer naar soliditeit in gewicht en gehalte. Door de weinige gelegenheid om zich buiten hunne woonstede te verplaatsen, zagjjn velen dan ook nooit iets anders dan dat zware solide, hoewel niet altijd fraaie goed; zij1 kendqnjiiets anders of hadden nooit iets gezien waaririede zij dat solide goed konden vergelijken. Thans is dat veranderd. Tot in de kleinste hoekjes van ons land vindt men de voortbrengselen van Pforzheim, Hanau, Gmönd en zelfs van Parijs; en zou het nu zoo te verwonderen zijn als me nigeen, de producten van het buitenland-verge lijkende met het gewone Schoonhovensche goed, dit laatste niet zoo aantrekkelijk vond als de eerste? Ieder onpartijdig beoordeolaar zal moeten toe stemmen dat, in den laatsten tijd vooral, niet alles wat uit Schoonhoven komt, met de noodige zorg is afgewerkt en aan de eischen van het schoone voldoet. Daar zijn loffelijke uitzonde ringen, en vooral in schepwerk kan het stadje wed jj voren met andere plaatsen in ons land, maar Óver het algemeen wordt door de fabrikanten igd, ik zal ib ik gezegd gen afkeur; n, maar om Bnkel om de ede door. alle vakken dat van ons kaasmakerij, loor SLUIS ed vierkante wjj Land- Z. M. heeft benoemd tot hoogheem raad van Schieland J. J. Snel en tot hoog heemraad van den Lekdijk Benedendams en van den IJseldam Mr. O. Braet Bisdom van Gattenbroek. Bij de herstemming in het hoofd kiesdistrict Zevenbergen is tot lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal gekozen Mr. R. Van de Werk (liberaal), met 901 stemmen. De heer Diepen (Katholiek) verkreeg 814 stemmen. Het getal geldig uitgebrachte stemmen bedroeg 1715. Tot wethouder en ambtenaar van den burgerlijken stand te Montfoort is benoemd de heer J. A. Jacobi. 8 dezer werd aan het Ministerie van waterstaat aanbesteed: het leveren en ver werken van stortsteen, ten behoeve van de over brugging van het Hollandsch Diep en het uit voeren van herstellingen en vernieuwingen aan de rivierwerken, aan den noordelijken oever van het Hollandsch Diep, tot de overbrugging be- hoorende, met het onderhoud dier werken tot 1 Mei 1879. Hiervoor waren negen inschry- vingsbiljetten ontvangen. Het minst had inge schreven de heer D. Volker te Sliedrecht voor f 65.278. Bij besluit van den Minister van Waterstaat enz. van 30 April 11. zal aan de postboden en brievengaarders voortaan van Rijkswege de benoodigde, maar eene meer doel matige tasch tot berging van de postpakketten of van de brieven enz. verstrekt worden. Maandag-middag te 2 uren vertrok de „Willem Barendsz” van IJmuiden naar de noordelijke IJszee. Gedurende zeer geruimen tyd wordt het, uit een oogpunt van oade bouwkunst, prachtig stadhuis te Gouda ontsierd door een kolossalen steiger, zonder dat er werkzaamheden worden verricht. De oorzaak daarvan isdat de door het rijk verleende subsidie voor de in 1877 te verrichten werkzaamheden slechts moest die nen voor de vernieuwing van het zuidelijk Arkel- torentje van den voorgevel. Dit werk werd aan besteed doch de inschrijvingssommen overtroffen de raming. Het Arkeltorentje werd afgebroken, daar eene instorting te vreezen was en derijks- adviseurs vonden geen vrijheid om de gunning van het werk aan te raden en wilden liever een grooter gedeelte van den voorgevel in dit jaar aanbesteden. Het bestek en de teekeningen zijn daartoe reeds gereed zoodat de aanbesteding spoedig kan worden tegemoet gezien. Bij beschikking van 6 Mei 1878, N°. 54, afdeeling Handel en Nijverheid, is aan L. A. Van Haaf ton, te Sliedrecht, tot wederop zegging vergunning verleend voor een stoom- sleepdienst op eenige stroomen, rivieren en ka nalen in zeven provinciën. De Utrechtsche tramwegmaat- schappij is thans tot stand gekomen. Binnen twee maanden verwacht men reeds de exploitatie, voorloopig uitgaande van de Neude te Utrecht, later van het station van de Rijnspoor. Op het congres der Nederlandsche Maatschappij ter bevordering van nijverheid, dat den lOden Juli e. k., daags na de algemeene ver gadering, te Gouda zal bijeenkomen, zullen de volgende punten worden behandeld Op het gebied van landbouw: kunstmeststof fen, besmettelijke, tongziekte, boterbereiding boterfabrieken, kunstboter, houtteelt, conifeeren, Lucerne-teelt, nuttige vogels, wilde kastanjes. In de afdeeling fabriek- en handwerksnijver- heid: proefstation voor de nijverheid, putborin- gengasmachinesschillen van akkermaalshout door stoomaardewerk-industrievanilinemu seum van kunstnijverheidkunst op nyverheid toegepast, lithophone, koperstaaldraad. In de afdeeling koophandelzeevaartvissohe- rijenvolkshuishoudkunde en statistiekhandels- overzichtenveehandelbelastingen in den land bouw, brandweer, vervalsching van voedings middelen grondbelasting op de ongebouwde eigendommeninstelling van eene afdeeling „landbouw” bij het ministerie van waterstaat enz. Tijdens hare 101ste algemeene vergadering heeft de Maatschappij een wedstrijd geopend voor voor werpen van kunst-nijverheid. Door wijlen den heer J. Alblas, te Giesendam overleden, is bij testamentaire be schikking en vrij van rechten aan de diaconie- armen der Hervormde gemeente aldaar en aan die te Leksmond ieder f500 gelegateerd. Met 1 Juni a. s. wordt van Nymegen naar Arnhem verplaatst als hoofdopzichter der genie de heer 8. Schreurs. Het district Gouda en omstreken van „Eigen Hulp” heeft met verschillende leve ranciers contracten aangegaan tot eene goedkoo- per levering hunner artikelen aan de leden. Dit is o. a. reeds het geval met een slager, een bak ker on een kruidenier. veel meer, of liever veel te veel op dan op mooi goed gelet. En dit zal wezep van Schoonhovens achteruitgang, van tollen ondergang. Wat wordt door do fabrikanten gedaan om hunne werklieden te ontwikkelen en ook het schoonheidsgevoel van deze menschen op te wek ken? Ze kunnen teekenen loeren, het is waar, maar zijn het niet meest de aanstaande graveurs die het teekenonderwijs volgen? en welk resul taat heeft dat onderwijs dan nog! Niemand zal tegenspreken dat Schoonhoven slechts een zeer klein getal goede graveurs bezit, een getal niet in evenredigheid met het aantal werkplaatsen. Toen, eenige tientallen jaren geledeneen paar ondernemende mannen te Schoonhoven eene fabriek voor grootwerk hadden opgericht, moesten zij de werklieden van elders laten komen. Men vond onder de inboorlingen niemand of nagenoeg niemand die bekwaam genoeg was voor zulk werk. De fabriek ging dan ook heel spoedig weör heen. Het teekenonderwijs op zich zelf, hoe nuttig en noodzakelijk ook voor den goud- of zilversmid, is niet voldoende tot vorming van bekwameontwikkelde werklieden. Tot zoo danige vorming is noodig de leiding van een bekwamen patroon. Maar nu is ’t juist in Schoonhoven een opmerkelijk verschijnsel dat ieder die maar een wijle tijds op een winkel heeft gewerkt, haast heeft om zich aan het on middellijk toezicht van een patroon te onttrek ken en zich als baas of werkmeester neêr te zetten. Van daar die tallooze kleine baasjes en kleine grossiertjes of reizende koopluidjes, die elkander wederkeerig dood maken, door hoe langer zoo lager fatsoen te berekenen en hier door ook de grootere kooplieden on j dwingen om aan hunne werklieden en ciers lager fatsoen toe te kennen. Dat de la gere prijs, bij slot van rekening, minder goed en minder schoon werk ten gevolge heeft, is licht te begrijpen, want er moot gegeten en dus dagloon verdiend worden. Nu beginnen sommige stakkers al om vier uur in den nacht en eindigen ’s avonds om negen uur, want doen ze dit niet dan kunnen ze in zes dagen niet genoeg verdienen om zeven dagen per week te leven. Vroeger was dat geheel an ders. Toon had men een betrekkelijk klein getal flinke bazen; in 1825 telde Schoonho ven 46 werkmeesters (zie Eloy le jaarg. blz. 66) thans zijn er ver over de 100. Toon begon men, in den regel, ’s ochtends om 6 uur en staakte tegen ’t laatst van December den arbeid geheel om tegen half Februari weer te beginnen; dan kwamen de bazen bij elkaar en hunne belangen. Thans wordt weinig verdiend door ’t lage fatsoen, baasjes geen zes v"*’ don winter. Voort! voort! altijd maar voort! en zou men nu niet meenen dat die onophou delijke jacht, dat rustelooze werken met altijd diezelfde voorwerpen voor oogen, zou men nu niet meenen dat dit invloed heeft op don gees testoestand van den arbeider? Zou de man, die jaar in jaar uit, van ’s morgens vier tot ’s avonds negen uur winter en zomer, niets dan knipjes of niets dan lepeltjes of niets dan doppen of boek sloten of wat dan ook, maar altijd hetzelfde werk heeft gemaakt, zou die man nog, na eenige jaren, geschikt zijn om iets anders goed te leeren ma ken? Men zal misschien antwoorden dat het juist in don geest des tijds ligt, die verdeeling van don arbeid; de man die jaren lang niets dan knipjes maakte, zal die ook volmaakt afle veren, schoon van vorm, zuiver afgewerkt en keurig gebruineerd en hij zal eene vaardigheid krijgen in het knipjes maken die hem in den zelfden tijd meer doet fabriceeren dan een ander die van den hak op den tak springt. Deze re-‘ deneering zou geheel juist wezen als het een kleer- of schoenmaker betrof, maar het goud en zilversmidsvak is een kunstvak; wie daarop de stellingen der moderne staathuishoudkunde wil toepassen, die zal in zijne berekeningen fa liekant uitkomen. Maar al ware dit niet zoo, do knipjesmaker moge zeer vaardig worden, hy heeft geen tijd om goed werk af te leveren. lederen dag verneemt hij dat Janbaas of Klaasbaas de knipjes alweer een stuiver of een dubbeltje goedkooper heeft gemaakt om maar aan geld te komende andoren moeten met den stroom meê en dit geschiedt ten koste van het werk zelf. En iemand die nu gewoon is ge worden knoeiwerk af te leveren, kan later on mogelijk weor op den goeden weg komen. Waar moet het dan heen met dat tal van kleine bazen die niets anders kennen, wan neer de smaak van don burgerstand eens verandering ondergaat; wanneer de menschen voor wie thans te Schoonhoven nog bjjna uit sluitend gewerkt wordt, niet meer tevreden zul len wezen met slordig of smakeloos werk, maar daarentegen hoogere eischen gaan stellen, en daarbij wijzen op hetgeen zij te zien krijgen uit het buitenland, waar wel op lager gehalte, veel lager dikwijls, gewerkt wordt, maar waar men aan de teekening en het afwerken de meest mogelijke zorg besteedt. Waar moet het dan heen met die honderden werklieden die nooit of afgevaardigden hebben overlegging van beschei den verzocht. Misschien zal dan blyken welke houding Frankrijk bij een mogelijken vredebreuk zal aannetnen.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1878 | | pagina 1