1
UI
N". 551. Zondag 4 Januari. 1880.
Weekblad voor Zuid-H#lland en Utrecht.
Wat wij vragen.
ff
BUITENLAND.
BINNENLAND.
nu
Dezo Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Pfjjs: voor Schoonhoven per drie maanden f 0,70.
Franco per post door het geheele rijk 0,80.
Alle Binnenlandscho Advertentiënwaarvan
plaatsing maal vrordt opgegeven,' worden
slecnts 2 maal in rekening gebracht.
Wij heeten u welkomjongstgeboren telg onzer
eeuw Met geestdrift hebben wo uw verschijning
begroetgelijk wjj uw voorganger» ontvingon
vol verwachting van de goede dingen die gij
in uw schoot houdt verborgenvol hoop dat gjj
spaarzaam zult zijn met verdrietelijkheden en
teleurstellingen. Ach, uw broeders, die weder
gekeerd zijn naar hun eu uw vader, den Tijd
ze hebben wel eens wat ruw geleefd met onze
illussiën, en ons menig bitter uur bereid: maar
ook, zij hebben het niet doen ontbreken aan bloe-
mon op onzen levensweg. Gjj, 1880, wees voor
ons een bode des gelukseen heilaanbrenger
dien we zegenend mogen gedenken als hij weer
van ons zal, zijn weggegaan. Zie, wo buigen
voor u de opgaande zonnietmet misken
ning vaü de rechten uwer voorgangers maar
uit een diep gevoel van dankbaarheid aan Hem
die u tot ons heeft gezonden.
Wees ons genadig en zegen onselk in het
bijzonder in zjjn huiselijke aangelegenheden
in zijn maatschappelijken werkkring. Geef ons
lust en kracht, om door onzen arbeid het alge
meen belang te dienen. Versterk ons in do over
tuiging dat er geen grooter zelfvoldoening bestaat
dan hot bewustzijngetrouw te zijn geweest in
de vervulling van de taak, ons door de Voorzie
nigheid opgelegd. Enmocht gijwat de Hemel
verhoede, eenig onheil doen losbarsten boven ons
hoofd schenk ons dan den moedto berusten
in Hoogeren Wilhet vertrouwen, dat al wat
ons is opgelegd tot ons welzijn zal strekken.
Wees voor ons vaderland 1880een goede
geniUB. Zegen onzen Koning en Zjjn Huls, houd
alle rampen verre verwijderd van den Oranjestam.
Geef aan de mannen die ons regeerenwijsheid
en voortvarendheiden tracht het zoo aan te leg
gen dat zij hun zetels niet verlaten vóór gij zjjt
bjjgelegd in het graf der eeuwen. Laat de her
vormingen waarvan we reeds zoo vele jaren heb
ben gedroomd, niet langer zweven in de lucht,
maar, gebied ze neder te dalen op den bodem der
werkelijkheid. Wij hebben reeds, uw voorgangers
kunnen er van getuigen r zoo lang moeten teren
op toezeggingen en beloftenhonderd en een be
langrijke vraagstukken hebben sinds menachen
heugenis een voorwerp uitgemaakt van „ernstig
onderzoek", of zijn, door opvolgende regeeringen,
„niet uit het oog verloren"maar ochdat heeft
ons zoo bitter weinig gebaat. We smachten naar
daden evenals de reiziger in de woestijn naar een
verfrisschende teug. Laat zo ons eindelijk eens
aanschouwen 1880.
Schenk onzen Volksvertegenwoordigers een
practischen zin. Giet geen olie op do sissende
vlammen van den partij-haatdoo hen bij toe
neming gevoelen en begrijpendat zij geroepen
zijn tot deelnoming aan den wetgevenden arbeid
niet om elkander te verpletteren met de rotsblok
ken hunner welsprekendheid. Het is misschion
een banaliteitwanneer we van u vragen inkrim
pingen van het Bybladuitbreiding van het
Staatsbladen toch het zou zoo goed zijn
indien gij kondt besluiten aan dezo bede gehoor
te gevpn.
Weet, o 1880, dat er nog zoo ontzaglijk veel
quaestiën zijn, die oplossing veroischen; tracht
u in dit opzicht eens recht verdienstelijk te
maken. Begiftig ons volk met een nieuw straf
wetboek, en zorg tevens, dat de noodzakelijkheid
van straffen tot den kleinst mogeljjkon omvang
worde teruggebracht. Breng menig aspirant-
tuchthuisboef tot beter inzicht, en ontvolk onzo
cellulaire gevangenissen. Breng wanhoop in de
harten van de redacteuren dier bladen, die leven
yan sohandaal, zoodat zjj in vertwijfeling uitroe
pen: „Worden er dan in 't geheel geen belang
wekkende moorden meer gepleegd?
Geef onzen Minister van Financiën de gele
genheid, ons belastingwezen te hervormen, maar
fluister hora in het oor dat hij do burgers geen
al te sterke aderlating doe ondergaan. Want
och, de dubbeltjes zijn zoo moeieljjk te krjjgen,
en ofschoon elk onzer gaarne voldoet aanzijn
verplichtingen als staatsburger cn ingezetene
zijner gemeente, do draagkracht van don be
lastingschuldige is evenmin onbegrensd als eenig
ander vermogen op dit ondermaansche.
Laat onzen Minister van Oorlog naar harte
lust reorganiseerendoch verzoek hem, zooveel
mogeljjk rekening te houden met de eischen der
burgerlijke maatschappij. Kjjk, Boldaatjespelen
is een best ding, doch men moet er, geljjk van
de gember, niet te veel van eten. Een groot
leger is wel indrukwekkend, vooral bij herfst-
manoeuvresniettemin kan ook dit genot te duur
worden betaald.
Schenk, als go er kans toe ziet, Amsterdam
zijn Rjjnvaartkanaal, zonder andere belangen te
krenken. Laat Rotterdams waterweg niet ver
zanden en doo voor Schoonhoven een straal-
tjaf van hoop doorschemeren, dat het niet ten
muwigen dage van het spoorwegverkeer zal
bljjven afgesloten. Herinner aan onze autori-
S. W. N. VAN NOOTEN-Be^Schoonhoven
Uitgevers.
O»
Prjjs der Advertentiën: Van 1 tot B regels ƒ0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco, en ttiterljjk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
teiten dat een dijkvak op dan Noorder Lekoe-
ver bestaat, dat dringend behoefte heeft aan
voorziening, opdat niet te oeniger tijd het gevaar,
waarvoor zoo krachtig h gewaarschuwd, het
gebrek aan doortastendheid doe betrouren.
Verlaat ons nipt, vóór ge met eigen oogon
hot Koninklijk Besluit hebt g lozen, waarbij de
datum van de invoering der schoolwet is vast
gesteld. Uw voorganger wee* er alles van, hoo
we elkander over die onderwijsgeschiedenis het
hoofd warm hebben'gemaakt, en we vreezen(
zeer dat, hoe langer do beslissing, uitblijft, hoe
erger dit worden zal. Voor u is de eer weg
gelegd, aan dat treurig schouwspel een einde
te maken. En, kunt ge dan tevens bewerken,
dat in alle maatschappelijke kringen het ondér-
wjjs meer wordt op prij« gesteld, zoodat jfllo
kinderen in Nederland wier leeftijd zulks mede
brengt trouw hun plaatsen in do schoolbanken
innemen, wel, dan zal uw n^am met gouden
letters gebeiteld worden op de gedenksteenon
dezer eeuw.
We spraken daar van onze geschillen. Ge
zijt, o 1880, nog zeer jong, en hebt gedu
rende uw vierdaagsch bestaan nog weinig
ervaringen opgedaan, doch spoedig zult gij
bespeuren, dat sommigen onzer bijzonder twist
ziek van nature zijn. Niet dat zjj meenen de
wijsheid in pacht to hebben, maar zij kunnen
toch niet best verdragen dat do wijsheid van
anderen dq^ hunne overschaduwt. Ochhet is
ook zoo moeielijk een meening, die men eenmaal
heeft opgevat en met hand en tand verdedigd,
over boord te werpen en te erkennen dat men
dwaalde I Wij vragen ook niet van u, dat ge
al onzo geschilpunten uit den weg zult ruimen,
dat zou te veel van u zijn gevergd en bovendien
niet in ons belang zijn. Doch maak het zoo, dat
wij elkanders opinion, als zij met onze overtui
ging niet strooken» op waardige wgzo trachten
te wederleggen, opdat het verschil van meening
don broederlijken zin niet uitblussche.
En dan, er is een bepaalde soort van lie
den, die wo aan uw bjjzondere zorg opdragen.
Het zijn de mannen van de pers, met name zij
die in tijdschriften of dag- en weekbladen ons
volk op gezette tjjden de vruchten van hun
geest aanbieden. Verzoek hen dringend, niet
al te zeer de krijgstrompet te blazen. Zij vooral
hebben het in hun macht, vrede en verzoening
aan te kweeken; leer hen begrijpen, dat daar
het belangrijkste gedeelte van hun taak ligt.
Laat gulle scherts steeds zweven om de punt
hunner pen; maar roep hen tot de orde, zoo
dikwjjls zij gereed staan hun schrijfstift in alsem
te doopen.
Daar is nog een vraagstuk, 1880, waarvan gij
mogeljjk gedurende uw kortstondig bestaan nog
niet hebt gehoord. Een lastig, stekelig ding;
men noemt het do sociale quaestie. Evenmin
als uw voorgangers zult gij dat tot een oplos
sing brengen, dat gaat zoo maar niet in het
tijdsbestek van twaalf maanden. Misschien kunt
gij er iets aan doen, om eenige van zijn scherpe
kanten weg te nemen. Stort daartoe nieuw le
ven in de aderen van onze industrie; beziel
werkgevers met de begeerte, om de stoffelijke
en zedelijke belangen hunner ondergeschikten
naar vermogen te behartigen, en werklieden met
het streven ora do balans van rechten en plich-
len niet naar den kant der eersten te doen over
slaan. Kweek bjj beide partijen de zucht tot
vriendschappelijke samenwerking in het wogne-
mon van de wanverhoudingen, die het maat
schappelijk samenstel vertoont.
Wo hebben, o pasgeboren jaar, hier ver van
daan, onder en bij den evennaar, ook nog broe
ders wonen. Vergeet hen vooral niet bjj da
uitreiking uwer gaven. Leer Afjehnoezen en
Samarangsche kooplieden berusten in bet on-
vermjjdeljjke, en maak een eind aan het verve
lend gehaspel over krijgsbeleid in den laatsten
oorlog. Geef Kareltjo eon ruimen oogst van
welverdiende lauweron en roei in West-Java de
veepest uit.
Wij zjjn, o 1880, niet egoïstisch genoeg, om
alleen aan onze eigen belangen te denken. Ook
voor de andore natiën smeeken we uw gunsten
af. Geef den Belgen meerdere verdraagzaamheid
op godsdienstig gebied, opdat zij ophouden elk
ander te verwenschen en uit to maken voor nl
wat veraohteljjk is. Bedeel de Franschon met
meer politieken tact, en laat hen afzien van
hun roekeloos streven om hun eigen republiek
ondorst boven te worpen. Schenk aan de Duit-
schers gezonde staathuishoudkundige begrippen,
en noodig hen uit den Chineeschen muur weer
af te breken, dien zij, in strijd met den geest
dezer eeuw, om hun erf hebben opgetrokken.
Doof bjj de Engelsche staatslieden de nationale
zelfzucht uit; leer hun begrijpen dat het niet
aangaat links en rechts te annexeeren voor het
verkrijgen van onmogelijke „wetenschappelijke"
Senzen. Laat hen zich nu maar tevreden stel-
mot hun Cyprioten, Transvalers, Zoeloe's,
Kaffers en Afghanen; zij hebben er waarlijk de
handen aan vol.
Vorjjdel de aanslagen van nihilisten, en fluis
ter do Russische schoonen in het oor dat revol
ver en dolk niet in haar lieve handjes passen.
Tracht den Czaar een middel aan de hand te
dooi^M*rilqfr fcü, zÜdaRKé wettig gezag te
ondermijnen, zijn onderdanen die vrjjheden kan
schenken waarop zjj recht hebben.
Maak een eind aan het gezwets van het „On-
bevrjjd Italië:" doo den bewoners van het heer
lijk Apennijnscho Schiereiland inzien, dat zij
zich eerst vrij moeten maken van het vloekwaar
dig roofgespuisdat Sicilië teistert, voor zij aan
Undere dingen mogen denkon. Geef den Turk-'
'sohen Sultan geld omzijn uitgehongerde soldaten
te betalen, den Grieken hun grensregeling, den
Montonegrijnen hun Koosinje, ten minsto, als
gij dat doen kunt zonder tie hand te steken in
het wespennest dat do Oostorsche quaestie heet
want donk er aan, nergens meer dan daar liggen
voetangels en klemmen.
We willen, o 1880, van uw geduld geen mis
bruik maken, en Bluiten thans de lijst onzer
wenschen. Yan uw goede gezindheid koesteren
we do beste verwachtingenen is eenmaal het
oogenblik daar, waarop de middernachtsklok uw
uitvaart verkondigt, mogen we dan met blijd
schap terugzien op de weldaden, waarmede gij
het raenschelijk geslacht in het algemeen, het
volk van Nederland in hot bijzonder, hebt ver
rijkt.
maatregel, wrtartoo do moostö leden be/vooren.
Zij voeren aan, dat het sparen niet licht te zeer
kan worden bevorderd en gemakkelijk gemaakt;
het openen van meer gelegenheid om spaarpeu-
Overzicht
Frankrijk treedt het nieuwe jaar met een
nieuw Ministerie in, en dat nieuwo Ministerie is,
in aanmerking genomen de geruchten die er in
den laatsten tijd gingen, eene verrassing voor
velen. Garabetta en de zijnen gaan langzaam maar
zeker hun weg. Nanrmato de veldheer meer
discipline, meer staatkundig overleg, meer gema
tigdheid in zijn leger wist te wekken, groeide
dat leger steeds in aantal aan, met achterlating
van ©«nip© onwillipcn. Helft» Qrévy, de President
der Republiek, is eindelijk voor de overmacht
bözweken en heeft Waddington losgelaten. Frey-
cinet, van do Union Bepublicaineis opgetreden
als hoofd van een kabinet, dat uitsluitend uit
leden dier partij en van de linkerzijde is samen
gesteld. Jules Ferry en Lepère behielden hunne
portefeuilles; laatstgenoemde, die weinig bemind
is zelfs bij zijn eigen partij, waarschijnlijk slechts
tijdelijk. De premier heeft Wadflyrgton's porte-
fouille, die van Binnenlandsch^ jokten, overge
nomen en deze verwisseling h/eoftTrJoral in het
buitenland de aandacht getr<qjr>j|f3.# In Berlijn
is men daarover niet gerust; wb conservatieve
republiek had er langzamerhand baangebroken;
aan de democratische republiek zal dit niet ge
makkelijk gelukken.
Welke gevolgen deze verandering van kabinet
in den binnenlandschen staatkundigen toestand
zal te weeg brengen, moet weldra blijken als de
nieuwe Ministers bun programma zullen ontwik
kelen. Men spreekt van «ene herziening der
amnestie-wet, zuivering van het leger en, als
naar gewoonte, van het ambtenaars-personeel.
De verhouding tusschen Kamer en Senaat, die
in den laatsten tijd toch reeds vrij gespannen
waszal er zeker niet op verbeteren en 't is niet
onwaarschijnlijkdat de President met eenige
zorg den nieuwen jaarkring is ingetreden. Ove
rigens wordt de kunde van verscheidene der
nieuwe Ministers zeer geroemd.
De laatste dagen van het jaar 1879 brachten
voor Engeland uit Afghanistan wat gunstiger
berichten dan de laatste weken het geval was.
Nog vóór dat generaal Gough hcip ter hulp
kwam heeft generaal Roberts zich door don
vijand heen geslagen en de hoofdstad Kabrildie
hij had moeton verlatenweder bezet. Daarmede
is echte* de tegenstand niet gebrokener zal nog
heel wut mor ten gebeuren voordat Afghanistan
voor goed onderworpen is. Voor eiken verslagen
vijand treedt dadelijk een nieuwe op, die weer
even spoedig vordwijnt als hjj verschenen is.
De storm der laatste dagen heeft weder tal fan
slachtoffers geë' cht; hjj vernielde de brug over
de Tayop don spoorweg tusschen Edinburgh
en Dundeeen deed den gehoelen treindie van
Dundee kwam in do rivier storten. 90 passagiers
verloren bet levenwant aan redding viel niet
te denken.
De Grieksch-T«irkschc commissie tot regelin
der grenzen tusschen beide landen geeft de moed
niet opal leidden hare onderhandelingen tot
heden tot goen resultaat. Heel veel hoop dat
men dit jaar daarin boter zal slagenbestaat er
niet, tenzij do Mogendheden er zich mede gaan
bemoeien en dit is haast niet te hopenwant er
is nog brandstof genoog in het Oosten aanwezig
ora een nieuwen strijd te doen ontbranden. Laat
ons echter 't beste bljjven hopen voor Europa
dat moer dan ooit behoefte heeft aan rust en vrede,
om de talrijke vraagstukken die er in elk land
aan de orde zjjn, tot eene goede oplossing te
kunnen brengen.
ningen in te brengen werkt dadelijk op het toe
nemen van de besparing zelve. Nederland heeft
daaraan behoefte, en het Rijk alleen is er toe
in staat. Verschilleftde pogingen, van particu
liere zijde aangewend, leden schipbreuk; elders
is het RijksspaarbankstelBel goed geslaagd, dus
hét is alleszins natuurlijk en prijzenswaardig te
achten, dat de Regeering tot de invoering van
dat stelsel do noodige voorstellen deed.
2. De tegenstanders. Hun hoofdbezwaren
zijn, dat de Staat alweer een vreemd terrein be
treedt, de posterijen met nieuwe werkzaamheden
belast, en staatsbemoeienis in de plaats van het
particulier initiatief wordt gesteld. Het systeem
van banken, zooals zij hier te lande werken, biedt
eigenaardige voordeelen aan en komt met onzen
volksaard overeen. Deze leden doen hulde aan
de goede bedoelingen der Regeering, maar zullen
toch, huns ondanks'tegen het wetsontwerp
stemmen.
3. De midden-mannen. Ofschoon met het
denkbeeld ingenomen dat aan de voordracht ten
grondslag ligthebben zij toch bezwaar tegen
de wijze waarop de toepassing wordt voorge
steld. Het wetsontwerp zelf is een bewijsdat
aan een behoorlijke regeling van deze zaak moeie-
ljjkheden zijn verbonden. Redenen waarom zjj
zich hun oordeel voorbehouden.
STATE OGte N E R A A L.
Tweede hamer. MpUt voorloopig verslag over
het wetsontwerp tot^jlstelling eoner postspaar
bank worden drie meeningen uiteengezet. De
opinie van de besliste voorstanders van den
Bjj Zr. Ms. besluit is benoemd tot
notaris te Deventer, S. J. O. P. G. Van Weezei,
cand.-notaris, thans burgemeester en secretaris
der gemeente Eist.
Naar wjj vernemen, is weldra het
koninklijk besluit te wachten, waarbij ter uitvoe
ring der artt. 69 en 70 van de wet op het Lager
Onderwijshet ambtsgebied der inspecteurs be
paald wordtde districten en arrondissementen
worden omschrevenen do verdeeling der werk
zaamheden tusschen de districts- en arrondisse-
ments-schoolopzieners geregeld wordt. Zijn wjj
goed ingelichtdan zullen erin plaats van vijf,
zooals aanvankelijk het plan was, drie inspecteurs
zijnen verder 25 districten en omstreeks 100
arrondissementen. N. R. C.
Naar men verneemt, is de Com
missaris des Konings in de provincie Utrecht
door bet bestuur van Lekdijk Bovendams gedag
vaard voor de rechtbank te Utrecht, ten einde
de uitspraak van dezen rechter te verkrjjgen in
zake de aan het djjkbestuur opgelegde verplich
ting tot verhooging van den Noorder Lekdjjk
(art. 9 der wet van 12 Juli 1855, Stbl. 102),
waarvan genoemd bestuur de noodzakelijkheid
betwist.
Aan het Departement van water
staat, handel en nijverheid is Woensdag aanbe
steed: het maken van de landhoofden, peilers,
beveiligings- en verdere werken voor den over
gang van het Noordhollandsch kanaal bjj Pur-
merend ten behoeve van den spoorweg van de
Zaanstreek naar Enkhuizen. Minste inschrjjvors
waren de heeron G. Ylot te Ilardinxveld en L.
Hollander te Capelle a/d IJsel, voor f 165.900,
Bjj de door de Commissie voor de
plaatsoijjke werken te Rotterdamugehouden in
schrijving naar de levering van bouwstoffenvoor
den dienst van 1880, zjjn de volgende aanbiedin
gen voor steenen ingekomen Ylakke Waalklin
kers Wed. D. v. Lange Zn., f 16,54 en f 16,79
Geb. Huurman, f 17,74; Schaly Bekker, Schoon
hoven, f 16,75; H. J. Bosmanf 17,23; Wed. W.
G. v. Ileukelum, f 16,95; R. Janssen F. v. d.
Loo, f 16,92; N. v. Ileukelum, f 17,40 en f 15,90;
N. Terwindtf 16,85. IJselstraatsteen Schaly
Bekker te Schoonhoven, f7,24; J. C. Van Vliet
DJzn. te Gouderak, f7', L. F. Mijnlieff Azn. te
Nieuwerkerk a/d IJself7,33. IJsel Ondersteen:
J. C. Van Vliet Dzn. te Gouderak, f7,25; H. R.
Van Elk te Dordrecht, f7,35; Schaly Bekker
f7,15.
Te 's Ilage is door Burg, en Weth.
aanbesteedde levering van de in 1880 benoo-
digde materialen. Minste inschrijver was o. a.
de firma Schaly en Bekker te SchoonhovenIJsel-
ondersteen k f 7,44 de 1000 stuks.
Ten einde het overbrengen van
reizigers tusschen de stations van do Rjjn- en
Hollandsche ijzeren spoorwegmaatschappij to
's Gravenhage te vergemakkeljjkonheeft do
Minister van Waterstaat eerstgenoemde Maat
schappij uitgenoodigd met 15 Mei a. s. een dienst
met den stoomtramover den verbindingweg
aldaar, in werking te doen treden.
Men vernoemt, dat togon H. A.
Then Bergh, gewezen directeur der Rotterdam-
Bcho Handelsvereeniging, door de rechtbank te
Rotterdam rechtsingang met bevel tot govangen-
neming is verleend wegens valschheid in geschrifte
(valsche balansen), en dat hij op verzoek der
Ned. regeering te Dresden is gevangen genomen.
Zijn uitlevering is bij de Saksische regeering
aangevraagd en zal zeker binnen kort worden
toegestaan. Wordt de heer Then Bergh uitge
leverd, dan zal hij voor het gerechtshof te 's Hage
moeten terechtstaan.
Naar men mededeelt, Bal de zaak