LOEM REN. Zondag 15 Februari. EU. ieterij, 1880.. KERIJ gen te zenden, de Boekhande- e Schoonhoven. HOST zer Stad Wordt ingeboden een flinke Kamers, afzonderlijken Bovenhuis”, Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht. e JOAG. c Zoon, >T. rinchem. ieft reeds vele geleverd; kan kke gestel- ÉN. revmagd WAY. Over Weezen-verpleging en nog iets. BUITENLAND. BINNENLAND. te Zwelle, GUNNING Jr. (O O TEN, Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco per post door het geheele rijk 0,80. ige geeft uit: A” 5t kweeken van MEN DUEL is ver- in -ft- irk de Heer KUM. aagd in plaat- jevestigd xy n. HILDERIJEN ijs, te verkrij- 1TAKEN, bij ■OBfflHH! COÜRAIfT. Werktuigen A.. m herstellen WERKTUI- PANNEN- RMMACHI- ituks steenen SR8EN, enz. m grootten Prijs der Ad vertentiënVan 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco, en ni terlijk tot Zaterdags-voormiddag» ten 10 ure. nieuw is de daarmede in verband staande nieuwe be- De regeering wil nl., om de noodig» m te vinden, o. a. van alle mannen, die men een belasting heffen Vooral in ida TE HUUR stellingen enz. -, bij den Boek- ir. endekraoht- genees- en te vergeefs middel kon- om over al de zenuwen lloway zijne e Pillen had i onschade- iddelen voor iwdheid, de de kramp- irslagtigheid ichten. De de slechtge- versterken ;aat, zoodat nig of in ’t ir het voor- a; de onge- gestel door at resultaat e Holloway 30, f 1,85, op franco lie Apothe- LOWAY’S >rd Street, Alle Binnenlandsche Advertentiënwaarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden slechts 3 maal in rekening gebracht. I. Wanneer we ons de op allen rustende ver plichting voor den geest stellen, diegenen te ondersteunen die zichzelf niet helpen kunnen, dan dénken we in de eerste plaats aan de ou- derlooze kinderen; hun aanspraken gaan voor en boven alle andere. Hieromtrent zal zeker geen „quaestie” bestaan. Maar wel over de wijze waarop die onder steuning verleend moet worden. Op dit punt heerscht vrij wat verschil van gevoelen. Lang vóór hot Staats- en Gemeen tele ven tot 1 een begin van ontwikkeling was gekomen, maakte de Kerk zich verdienstelijk door zich het lot der weezen aan te trekken. In speciaal daar- i voor bestemde inrichtingen, onder de leiding der i geestelijkheid staande, werden zij verzorgd en opgevoed, in staat gesteld om volwassen zijnde voor zichzelf te zorgen. Na de Reformatie hand haafde het Hervormde Kerkgenootschap de tra- i ditie, terwjjl ook later ontstane godsdienstige gemeenten de achterblijvende kinderen harer leden tot zich namen en gezamenlijk grootbrach ten. In hoofdzaak is dit stelsel tot heden toe be houden; de weezenpleging een voorwerp van kerkelijke zorg. Niettemin, waar inzonderheid in grootere plaatsen de kerkgenootschappen geen middelen bezaten om hun taak in deze naar eisch te volbrengen, of waar een groot getal kinderen waren die om de eene of andere reden buiten den kring dor gemeentezorgen vielen zag de burgerljjke overheid zieh wel genoodzaakt, mede de hand uit te steken, en zoo ontstonden hier en daar inrichtingendie geheel of gedeeltelijk onafhankelijk van de kerkgenootschappen waren. Doch op de wjjze van verpleging was zulks van geen invloed; het systeem was en bleef ge zamenlijke inwoning in één huis, onder directie van „Weesvader en moeder,” benevens zoo noodig een zeker aantal suppoosten en verdere beambten, terwijl het toezicht was opgedragen Aan regenten en regentessen, benoemd hetzij door de Diaconie, hetzij door het Gemeente bestuur. In vroeger tyd verkeerden de weezen in een toestand van bijna volkomen isolement, en kwa men zij met de overige maatschappij weinig in aanraking; alleen op die uren dat zij mochten uitgaan om hun familieleden te bezoeken her innerden zij zich dat de wereld zich nog verder uitstrekt dan de muren van het weeshuis. Daar vond men ook de schoolde inrichting had haar eigen onderwijzer, of, indien zij hiertoe te klein was, werd er op bepaalde uren door iemand buiten het huis wonende les gegeven. Van ge regeld verkeer met andere kinderen was bijna geen sprake. Men begrijpt lichtelijk tot welke gevolgen dit moest voeren. De kleinen, die zeer jong in het huis waren gekomen, konden moeielijk een denk beeld krijgen van een samenleving, waarin geen gronslyn was getrokken tusschen ouderloozon en anderenzij moesten zich wel min of meer gaan beschouwen als een soort van verlatenen, onder geheel andere levensomstandigheden geplaatst; en daar opvattingen, in de jeugd verkregen, in de volgende jaren nooit geheel afgelegd kunnen worden, kon het wel niet anders, of de weezen werden nooit in alle opzichten aan gewone menschen gelijk. Zelfsal hadden zij reeds begrippen opgedaan en voorstellingen gevormd vóór hun opneming in het gesticht, die indruk ken verflauwden spoedigen de afzondering waarin zij de voor karaktervorming vruchtbaarste jaren doorbrachtenwierp een schaduw op hun gansche levensbeschouwing. Twee elementen, innig vereenigdzijn bij de opvoeding onmisbaar vrijheid en orde. Waar de eerste wordt gemist, oefent de laatste een eenzijdigen en alzoo onbe vredigenden invloed uit. Bovendien, de harmo nische samenwerking van al wat er omgaat in onze omgevingvormt ons tot menschendie zich in de wereld weten te bewegen. Waar alles dezelfde kleuren vertoont, geen afwisseling denk baar isblijft natuurlyk die harmonie achterwege. In latere tijden heeft men getracht dit bezwaar eenigszins weg te nemendoor de opheffing der weeshuisscholende kinderen werden dan, meestal onder geleide, naar de gewone inrichtingen van onderwijs gezonden. Of, waar men bedoelde soholen in wezen hield, werden zij uitgebreid tot dusgenaamde diaconie-scholenook toegan kelijk voor andere kinderen(meestal van onver- mogenden)tot hetzelfde kerkgenootschap be- hoorende. Dat hiel] genoeg. Immers, ders karaktervorming den moesten invloed uit als zij in vrijheid bijeen zijn dus onder het spe len. De school vertoont wel tot op zekere hoogte het beeld van een maatschappij in het klein maar toch op gebrekkige wijzedewijl de on derwijzer den toon aangeeft en het zelfbewust en eigenmachtig optreden der individuen uit den aard der zaak niet op den voorgrond staat. Nog andere oorzaken werkten mede of laat ik den tegenwoordigen tijd gebruikenwant we zjjn nog ten volle in het pas vermelde stadium werken mede om het isolement te handhaven. In de eerste plaats noemen we de uniform-klee- dinghier en daar vrij leelijkvooral in de stedelijke inrichtingen waar men er pleizier in heeft den kinderen de stadskleuren op zeer dis harmonische wjjze te laten vertoonenelders wat beter, maar bijna nergens gelijk aan hetgeen andere kinderen van overeenkomstigen leeftijd dragen. Dan het eenvormig opvoedings-sys- teem, waarbij geen rekening wordt gehouden met de individualiteit en “alle kinderen als het ware over denzelfden kam worden geschoren. In de kerk vinden de weezen speciaal voor hen bestemde zitplaatsen. Welmeenende lieden geven den weezen speciaal voor hen ingerichte pretjes. Gulle ondernemers van publieke vermakelijkhe den verleenen op een bepaalden avond aan hen alleen een bewijs van vrijen toegang kortom, alles wordt aangewend wat dienen kan om de weezen te dringen, zichzelven te beschouwen als een bijzonder slag van menschenwel niet als verworpelingen der maatschappij daarvoor zien zij zich te zeer omringd door zorgen van allerlei aard- maar toch als iets geheel bui tengewoons. Meestal krijgt hun karakter langs dien weg iets passiefs. Er wordt niets aan hun eigen initia tief overgelatert, en als de tjjd gekomen is om een beroepskeuze te doen, hebben zij daarover nog zoo weinig nagedacht, dat zij lijdelijk be rusten in al wat men hun voorslaat. Voorheen werd vap die eigenaardigheid op schromelijke wijze misbruik gemaakt: men zond de jongens naar het leger of naar de vloot, en dezen had den er niets op tegenhun eenige begeerte was, ontslagen te worden van de weeshuis-discipline, en de „wyde wereld” in te gaan, waarvan zij zich doorgaans heel onjuiste voorstellingen maak ten. Soms werden zij dan goede soldaten en bruikbare matrozen, doch niet zelden ook sloegen zij later geheel uit den band en gingen voor de maatschappij verloren. Thans nog wordt er vaak minder gezien op de individueele geschiktheid van den knaap voor een of ander ambacht of beroepmen gaat na welke bazen behoefte heb ben aan een leerling of „jonkmaatje”, en daar naar wordt de bestemming der jongens geregeld. Om billjjk te zijn, moeten we ook wijzen op gunstige uitzonderingen. Daar, waar de geld middelen niet ontbreken of de philanthropie een handje meehelpt, wordt aan knapen en meisjes die zich onderscheiden door meer dan gewone geestvermogens, de gelegenheid geopend zich te bekwamen voor het een of ander studievak, waarbij in overleg wordt getreden met de on derwijzers der lagere school. Tot dusver zjjn dit echter, zooals gezegd js, uitzonderingen. Wat er ook is beproefd, om binnen het ge meenschappelijk opvoedings-ételsel verbetering aan te brengen, er blijven groote bezwaren over, die niet weg te ruimen zjjn. De tucht is natuurlijk in een weeshuis strenger dan in een gewoon gezin; er kan niet genoeg op elks bij zondere neigingen worden geletbij vergrijpen dienen de bestaande bepalingen consequent te worden toegepast en kunnen geen verzachtende omstandigheden worden aangenomen, dewijl an ders de verpleegden met hun oppervlakkig oor deel zeer spoedig aan onrechtmatige begunsti ging zouden denken. Dat geeft aan het karakter der kinderen zekere achterbakschheidzij ver- keeren onder den indruk, steeds te worden be loerd en uit oen soort van instinct stellen ook zij zich in hinderlaag. Menigmaal ontaardt dit in een soort van guerilla tusschen weezen en verplegers. Voorts, dewjjl zij alles, kleeding, voeding, en wat zij noodig hebben, gereed vinden zonder dat zij gelegenheid hebben waar te nemen wat er gedaan moet worden om dat alles te verkrijgen, maken zij zich zekere zorgeloosheid eigen, die hun langen tijd, soms wel hun gan sche leven door, by blijft. De gebreken van het systeem worden nog verergerd door de keuze der personen die het moeten toepassen. Aan het hoofd van een weeshuis worden meestal personen geplaatst „zonder kinderen ten hunnen laste”, en die niet den minsten waarborg aan bieden dat zij ooit een enkele minuut ernstig hebben nagedacht over de gewichtige vraag: „Hoe kan en moet men van kinderen menschen maken?” Nu wordt dat gemis aan ervaringen aan paedagogische kennis wel eenigszins geneu traliseerd door het oppertoezicht van heeren regenten en dames regentessen, doch deze ver vallen wel eens in een andere foutzij zijn dilet tanten op het gebied van opvoeding, berijden oeen bijzonder stokpaardje, en stellen er prijs op lielp wel ietsmaar toch niet hun denkbeelden te zien gevolgd. Straks wor de kinderen oefenen op elkan- 1 den zij weder opgevolgd door andere, die vlak _s__ a-_-ji--j -ixl tegenovergestelde beginselen huldigen. De wees vader en weesmoeder worden dan geplaagd door allerlei wind van paedagogische leering, hetgeen zij zich in den regel niet al te zeer aantrek ken, want de heeren en dames zijn er gelukkig niet altijd by. Overzicht. Kerkelijke- en schoolquaestiën beheerschen tegenwoordig in vele landen de politiek. Ook Oostenrijk, dat dank zij de matiging der uiterste partijen op dat gebiedtot nu toe gelukkig die klip omzeilde, dreigt ook zijn schoolquaestie te zullen krijgen. Terwijl Taaffe met zijn coalitie- ministerie alle moeite heeft om de verschillende nationaliteiten te bevredigen en in evenwicht te houdenen daarbij alïe kracht inspant om staande te blyven, komen de Boheemsche bis schoppen vragen om herstel in alle rechten van de confessioneele school, en voegen daarbij al dadelijk eene oorlogsverklaring tegen do open bare school. Hoe weinig moeite het tegenwoordig kost om op het gebied van het onderwijs de gemoe deren warm te maken en de hartstochten op te wekkenbewjjst de geschiedenis van zoo menig land. De nationaliteitsbolangendie in Oosten rijk natie en parlement als 't ware in twee helften verdeelenDuitschers en Slaven dreigen ondergeschikt gemaakt te zullen worden aan het nieuwe punt van geschil, en zóó is het best mogelijk, dat de minister-president, die nu bij de Rechterzjjde, de Slaven, vooral zijn steun vindt, weldra de kans ziet verkeeren en zich voor de noodzakelijkheid geplaatst ziet om öf een nieuw program te volgen öf af te treden. O vér deze laatste eventualiteit maken de bladen zich al tamely k druk. Terwijl in Oostenrijk de godsdienstvrede in gevaar is, staan de kansen om dieifkvrode in Dultschland te herstellen, niet ongunstig. Zóó deelde de Pruisische minister van Eerddienst mede, bij de behandeling van het budget voor Eeredienst in den Landdag. Toch was zijne mededeeling een teleurstelling voor het centrum, dat in den opvolger van Falck nog altijd wei gerde een geestverwant van dezen te zien, be paaldelijk ten opzichte van de handhaving der Meiwetten. De minister weigerde dan ook den lof, hem door sommige centrum-mannen toegezwaaiddie meenden te ontdekken dat er eene wending in de regeerings-beginselen zou zijn waar te nemen. Hoe gaarne ook bereid om de onderhandelingen die met den H. S. gevormd worden, tot een goed einde te helpen brengen, verzekerde hij dat, mocht het vergelijk tot stand komendit alleen zou kunnen gegrond zijn op de Pruisische wet geving. In verband met deze verzekering ver dient vooral de aandacht de verklaring der Germania dat, welke ook de uitslag der onder handelingen zijn, de geestelijkheid zich daaraan onderwerpen zal. Een nieuw wapen tegen de voorgestelde ver meerdering van het Duitsche leger en daarmede gepaard gaande uitzetting der oerlogsuitgaven S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven, Uitgeren- HBB—B—BB“ Aan onzen tjjd is het gegeven, een stelsel van weezenverzorging te beproeven en de lasting, algr-peene invoering voor te bereiden. Wij be- middelen re vinaeno. doelen de opvoeding in het gezin, niet by het leger dier. De Diaconie der Evangelisch Luthersche ge- van 4 Mark voor 1000 inkomen. meente te Amsterdam, die onlangs het verslag Beieren heeft men op die nieuwe militaire lu- van haar armbestuur over 1879 openbaar maakte, ten veel tegen en een der Landdags-afgevhar- heeft 125 weezen op te kweeken. In haar gods- digden aldaar heeft dan ook het voorstel gedaan oóxdc» 73 verpleegd: voor meerdere is om den Koning te verzoeken de Bondraads- w :ond zij eenigen tijd geleden gevolmachtigden te gelasten tegen de uitbrei- voor het dilemma: öf een tweede stichting, öf, ding van het leger te stemmen. Het 700-jarig bestaan van 1/ Weezen in huis in Beieren zal aanleiding geven tot een nationaal feest. De Koning heeft den wensoh uiterlyk vertoon het volk op groote lasten te zou zien, dat, tot vereeuwiging van dien gedenkwaardigen dageene of andere nuttige stichting verrees I de laatste dagen den cussiëu in de Franscl verstoren. De Minister van Oorlog klein échecdaar de Kamer weigerdt op de begrooting aangevraagde gelden toe te staantot aanleg van versterkingen aan de havens in de koloniën. Een oogenblik liep daardoor het gerucht, dat de Minister van Ma rine zou aftreden, doch de laatste berichten spreken het gerucht ten stelligste tegen. Op dit oogenblik is het amnestie-voorstel van Louis Blanc aan de orde, dat zeker wel tot levendige tooneelen aanleiding zal geven. In het gele boek deelde de regeering aan de Kamers een en ander mede over de jongste gebeurtenissen in Egypte. Behalve op een troonrede die, wat de bul- tenlandsche politiek betreft, vrij optimistisch is en door het toezeggen van hulp aan het nood lijdende Ierland de meest actueele binnenlandsche qUaestie tracht ter zyde te stellen, heeft de Engelsche regeering de vertegenwoordiging nog vergast op een aantal depêches en andere diplo matieke vertoogen, verzameld in een zoogenaamd blauw boek, dat licht moet verspreiden over de verhoudingen tusschen Engeland en Rusland in Midden-Azië. De Engelsche diplomaten toonen aan, dat do oorlog met Afghanistan zoo niet geheel dan toch voor het grootste gedeelte aan Russischen invloed is toe te schryven. Het vastenavond-recös der Belgische kamers heeft nog geen einde gemaakt aan de debatten over de begrooting van onderwijs, die nu reeds van 20 Januari af voortduren. De eindstemming zal nu den 17den bij de weder-bijeenkomst der Afgevaardigden plaats hebben. De Spaansche koningsmoordenaar Otero is ter dood veroordeeld. Men verwacht echter dat het Hof van Appel dat vonnis zal wijzigen. Men bericht, dat het wetsontwerp tot heffing van een rentebelasting het Depute- ment van Financiën verlaten heeft en naar den Raad van State is verzonden. Ingevolge kon. besluit zal er dit jaar weder eene commissie van officieren naar Hongarije gezonden worden tot den aankoop van paarden voor de cavalerie. In eene Maandag te Dordrecht door de Commissie tot voorbereiding der verbinding van de Hoeksche Waard met den vasten wal, gehouden vergadering werd de wensohelykheid aangetoondom die verbinding door middel eener brug daar te stellen, terwijl Puttershoek als de meest geschikte plaats voor die overbrugging werd aangewezen. De verschillende gemeenten in de Hoeksche Waard zouden door een stoom tram met elkander in verbinding worden gebracht. Ten slotte werd besloten den 26 dezer te Dord recht eene algemeene vergadering te houden waaraan ook door de afgevaardigden der gemeen teraden uit de Hoeksche Waard zal worden deelgenomen. Naar men verneemt, zal de reke ning van de Arnhemsche tentoonstelling ver moedelijk sluiten met een nadeelig saldo van omstreeks 50.000 gulden, tot welks dekking 83 pct. van het indertijd ingeschreven waarborg fonds zal moeten gestort worden. Met het oog op het zeer ongunstige weder van verleden jaar en andere ondervonden teleurstellingen, hadden velen gevreesd, dat het tekort grooter zoa zijn, en valt deze uitkomst ten slotte niet tegen. Indertyd is gewag gemaakt van de commissie van bekroonde inzenders, welke eene verandering in de wjjze van bekroning trachtte te verkrijgen en, toen het tentoonstellings-bestuur meende daar aan niet te kunnen voldoen, eene uitnoodiging richtte aan de overige inzenders om voor hunne bekroning te bedanken. Slechts één inzender heeft tot nu toe aan die uitnoodiging gehoor gegeven. Commission voor de loterij ten be hoeve der noodlijdenden door den watersnood zijn nog gevormd te Kralingen, Krimpen a/d Lek, Krimpen a/d IJselZevenhuizen Meerkerk LeerbroekNieuw landAsperen en Heukelum. Er werden reeds ongeveer 40.000 loten geplaatst. huis worden er 78 v geen plaats. Nu stoi voor het dilemmaöf een overeenkomstig de beginselen van de Nederland- sche Vereeniging tot Opvoeding van TO-'< het gezineen Vereeniging die in onderschei den gemeenten van ons vaderland afdeelingen te kennen gegeven dat hjjliever dan door veel telt en met zeer veel vrucht werkzaam is, de x1_ overige kinderen bij geschikte lieden te plaatsen, jagen, zou zien, dat, tot vereeuwiging van Zij besloot tot het laatste, en heeft thans alle dien gedenkwaardigen dageene of andere reden zich daarmee geluk te wenschen. De kin- nuttige stichting verrees 1 deren werden opgenomen in burgergezinnenDe tarief- en onderwijs-qnaestiën kwamen in meest op Geldersche dorpen, waar zij zich naar de laatste dagen den goregelden loop der dis* het lichaam en naar den geest voordeelig ont- cussiëu in de Franscbe Kamers gelukkig niet wikkelen. Zoo voldaan is zij ever die eerste verstoren. De Minister van Oorlog leed een resultaten, dat zij er ernstig aaii denkt de thans klein échecdaar de Kamer weigerde hem de nog interne kinderen te verdeelen over door haar te openen familiewoningen, waarin voor een tien tal plaats is. Aan het hoofd van elke groep komt dan een echtpaar, van ’twelk niet gevor derd zal worden dat het „geen kinderen tot zijn last” heeft. Bovendien behoeft het hoofd des gezins zich niet uitsluitend te wijden aan de op voeding der hem vertrouwde kleinen: hij kan ook andere bezigheden waarnemen, mits deze niet van zoodanigen omvang zijn dat zij hem beletten de noodige zorg aan zijn pleegkinderen te wijden. Terecht wordt de opmerking gemaakt, dat niet zij, die „niets omhanden hebben,” door gaans de meest geschikte opvoeders zijn. Con- tröle zal er natuurlijk worden uitgeoefend, doch niet van zoo wijde strekking, dat de persoonlijke opvatting zijner taak door don huisvader niet tot haar recht komt. #at is eigenlijk een nieüw stelsel, wel on derscheiden van ’t geen gewoonlijk door „opvoe ding in het gezin” wordt verstaan. In ons vol gend nummer zullen wij dat nader bespreken, en dan tevens gelegenheid vinden het u „en nog iets” van ons opschrift te motiveeren. het regeerend stam- J eft

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1880 | | pagina 1