&KT, ING. dor gemeente erlieden eningen verwisselen N, ipt van ZiOON, lieden der vertering srpte in ’t Lerend en loosver- Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht, G van ten, enmet zes j zuivert ook ^en, met de M. van der s 1880, i dergelijken V» IER, iwater. 5CÏÏT, dienst te tre- Ameide. SE, nhoven, standigheden Ige collectie BUITENLAND. Overzicht. BINNENLAND. Het vraagstuk bij uitne mendheid. ■OfflüfflW COURANT de ul. NOOTEN. S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven, Uitgever». Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70, Franco per poet door het geheele rijk 0,80. houdt zich aanbevolen oor den aan- plaatsen, akselsü npeld met aardigere /hemisten. de den. 90 gehouden i SCHOP les morgens lagen en des geheel moe- dan r verbet aat, ia! romen ten, 1. sr van Stein, SN Gz. ,i)k, Schoonhoven, door buiten' ren zoor netto ijs van f 14, van f 5,50, Ie nog voor- it voor spot' bokomen bij an te Wijn- an don dag, >8-hoop, rier, voomoemd, PE. HEEREN- de modellen an de fijnste It gehoorden Men betaalt Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel meer 0,10. Groot© letters naar plaatsruimte. Inzending franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure. ontstaan aan de.Rijks- ”iep, behoorendo enen IJsel. Min- ...wou de heer H. do Leeuwork te gerekend had op uitgaven die nog gevoteerd Hardinxveldvoor f5600. moeten worden. In twee der afdeelingen kwamen verscheiden leden op tegen het voornemen der Regeering om do kosten der groote werken van nut in Indiö steeds zooveel mogelijk uit de gewone middelen te bestrijden. Ook wordt door velen verwacht, dat de uitkomsten der Indische begrootingeu allengs gunstiger zullen worden: in elk geval mochten bij de beoordeeling van den financioölen toestand en van de noodzakelijkheid der rente- belasting de bijdragen, die voor het moederland uit Indiö te wachten zyn, niet buiten aanmer king worden gelaten. Met genoegen heeft men uit het antwoord des Ministers gezien, dat hij hoopt het wetsvoorstel betrekkelijk de bedrijfsbelasting spoedig ie kun nen indienan. Eenige leden stelden op die spoe dige indiening te hooger prijs, omdat zy zich bezwaard bleven achten over de rente-belasting te beslissenzoolang zij de denkbeelden des Ministers omtrent de belasting op het bedrijf niet in de bijzonderheden kenden. Do scherpe critiekdie de Minister geeft van het ontwerp zijns voorgangersheeft op vele leden een min- der aangenamen indruk gemaakt. Die critiek kwam hun in vele opzichten onbillyk voor en was gedeeltelijk niet wel anders dan een gevolg van oen woordenstrijd over kapitaalbelasting en inkomstenbelasting. Omtrent de artikelen blijktdat men vele be denkingen heeft volgehouden on dat men zo geenszins voldoende opgelost acht. De in het ontwerp gebrachte wijzigingen gaven tot nieuwe bezwaren of het doen van vragen aanleiding. Voor het overige meent de meerderheid der commissie van rapporteurs door het uitgebracht verslag haar taak voltooid en de openbare be raadslaging over dit ontwerp genoegzaam voor bereid te hebben. Het verslag omtrent het nieuwe strafwetboek is zeer omvangrijkbehalve afzonderlijke nota’s is het 229 pagina’s groot. Het gaat vergezeld van een gewijzigd wetsontwerpwaarin op aan drang der commissie de nieuwe spelling is aan genomen. Het schriftelijk antwoord der Regeering op opmerkingen der commissie wordt telkens mede gedeeld. Aan vele dier opmerkingen is do regeo- ring tegemoet gekomen; op 35 punten iö vor- voldoet. Bedenken wjj, iedere vermeerdering ml«l «k oogao tonde kiezers is een vooruitgang, is een schrede naar het einddoel, algemeen stemrecht, dat we zeker eenmaal bereiken zullen, omdat do recht vaardigheid er gebiedend heenwijst. De gevolgen van de verwerping der Wet tot regeling der schadeloosstelling aan lerscho pach ters blijven niet uit. Nadat deze in verschil lende meetings tegen het gevallen besluit hadden geprotesteerd en het volk tot verzet hadden aangemaand, is men in de laatste dagen tot dadelijkheden overgegaan. Ernstige kloppartijen hebben hier en daar plaats en de laatste be richten waren van dien aard, dat de Engelsche Minister voor Ierland onverwijld naar Dublin vertrokken is. Het is een leelijke streep door de rekening der regeering, die de noodzakelijk heid niet inzag om de buitengewone maatregelen ton opzichte van Ierland dit jaar te handhaven. Dit Is echter niet het eenige wat in Engeland bezorgdheid wekt. Het bericht dat Ajub Khan, wiens legermacht voortdurend aanwast door den toevloed van ontevreden bergstammen, met de beschieting van Candahar is begonnen, terwijl generaal Robberts eerst in September aldaar met zjjno hulptroepen kan aankomen, doet niet ten onrechte beducht zijn voor het lot van generaal Burrows. Daarbij komt nog dat de Daily News, een blad dat gewoonlijk goed is ingelioht, be weert dat Abdur Rahman in het geheim met Ajub Khan samenspant. Bleek dit waarheid te zijn, dan zou de positie der Engelschen in Afghanistan al zeer hachelijk worden en de vrees gewettigd zijn, dat dé 18 millioen pond Sterling, die Engeland tot nog toe aan die expeditie ten koste legde, geheel weggeworpen waren, buiten rekening gelaten nog de duizende menschen- die daarbij werden opgeofferd. Onder den indruk van die weinig opwekkende berichten is het Parlement nog altijd bezig de taak af te werken, die Gladstone oplegde. Zon der stemming keurde het Lagerhuis deze week de wet goed, regelende de verantwoordelijkheid van de fabrikanten voor ongelukken in de werk plaatsen aan de arbeiders overkómen. In Frankrijk gaat het heel wat vrooljjker toe. De Ministers, die allen tot Voorzitters dor Generale Raden verkozen zijn heffen een loflied aan over den rustigen en vreedzamen toestand waarin het land verkeert en beloven alles in hot werk te zullen stellen om dien toestand te be stendigen. Ook Grévy, die, op reis naar zijn landgoed in de Jura, te Dyon feestelijk ontvangen werd, liet zich in dien geest uit en noch de demon stratie, die de Bonapartisten op Napoleonsdag bij de mis in de iïotre Dame beproefden, noch de stormachtige samenkomst, die de „begena digden” in de Salie d'Arras te Parijs hielden en die met een kloppartij eindigde, zijn in staat die rustige stemming te verdrijven. ’t Is geen wonder dat Frankrijk onder die omstandigheden weinig lust gevoelt, zooals men thans weer beweert, om aan Engelands aandrang tot handelend optreden tegenover de Porte ge hoor te geven. De maatregelen die in Duitschland achter eenvolgens tegen de Ultramontanon en de Socia listen zijn genomen hebben waarschijnlijk som migen op hot denkbeeld gebracht ook aan de Israëlieten een beurt te geven. Aan den toe nemenden invloed der Joden op de pers, de Staatkunde en finaneiëele aangelegenheden, wen- schen zij paal en perk gesteld te zien door de immigratie der Joden vooral uit Polen tegen te gaan; belasting in het leven te roepen op die takken van nijverheid, welke vooral door Joden gedreven worden en hen uit te sluiten uit alle openbare betrekkingen! Zulk een adres gaat rond in een land, dat nog kort geleden aan de spits stond der Mo gendheden, die elders gelijkstelling der Joden met de overige staatsburgers eischten! Oostenrijk vierde met veel luisterden vijftig- sten verjaardag van zijn Keizer, die, zooals op nieuw bleek, de liefde zijner onderdanen heeft weten te winnen en zich die heeft weten waar dig te maken. Het Belgische volk viert onder begunstiging van het schoonste weer, do feesten tor herinne ring aan zijne öOjarigo onafhankelijkheid. STATEN-GENERAAL. Dezer dagen hebben twee Verslagen van afdeelingen der Tweede Kamer het licht gezi Het eerste bevat het resultaat van het vernieuwde onderzoek der Rentebelasting. Over het al gemeen hebben de leden hun overweging be perkt tot do bepalingen die wijziging hadden ondergaanofschoon verscheiden leden daarmede niet geacht willen worden, van do ongegrondheid hunner bedenkingen overtuigd te zijn. Vele leden vonden het ook minder goed, dat de Min. bij zijn becijfering van den financiëelen toestand, schil blijven bestaan. Z. M. heeft aan H.D. G. A. Immink, op zijn daartoe gedaan verzoek, met ingang van 1 December 1880, eervol ontslag verleend als notaris te IJselstein. Bij de verkiezing voor een lid dor Tweede Kamer in het hoofdkiesdistrict Gorin- chem zijn 1657 geldige stemmen üitgebraeht. Gekozen is Jhr. Mr. M. A. De Savornin Lohman met 1127 stemmen. De heer J. A. A. Waldorp had 389, de heer Van Tienhoven van den Bo gaard 85 stemmen op zich vereenigd. Do. uitslag van de te Amsterdam gehouden herstemming voor een lid der Tweede Kamer is als volgt: Uitgebracht 1678 geldige stemmen, waarvan 1025 op mr. J. G. Gleichman on 653 op mr. J. Kappeyne Van de Coppello, zoodat gekozen is mr. J. G. Gleichmah. Do minister van financiën maakt bekend, dat, te beginnen met den eersten Sep tember aanstaande, door de betaalmeesters in alle arrondissementenin betalingen gebezigd en voor zooveel de aanwezige voorraad strekt, aan ingezetenen op hunne aanvrage, in kloine partijen, tegen overneming van ander wettig betaalmiddel of van biljetten der Nedorlandscho Bank, afgogeven zullen worden muntbiljetten van tien gulden, uitgegeven ingevolge de wet van 26 April 1852, naar den nieuwen daarvoor bij koninklijk besluit van 13 Maart 1879 be paalden vorm. 1 De Minister van Oorlog brengt ter kennis van belanghebbenden, dat den laten October a. s. eenige pupillen op de pupillen school te Nieuwersluis zullen worden geplaatst. Van deze plaatsen zullen er ook eenige kunnen worden vervuld door zonen van niet-militairen en wel tegen betaling eener jaarlijksche bijdrage van f 50. De vereischten tot toelating zijn: lo. een leeftijd tnsschen 12 en 14 jaren; 2o. een gezond lichaamsgestel zonder gebreken, zoo dat het te voorzien is, dat de knaap later voor don militairen dienst geschikt zal zijn. Naar men verneem t, heeft de gone- raal-majoor-inspecteur van den geneeskundigen dienst der landmacht, Dr. A. W. M. Van Hasselt, zijn pensioen aangevraagd. Tot noodheemraden van de Krim- penerwaard zijn voor den winter 1880/81 be noemd de hoeren P. J. Smits ta Berg-Ambacht A. Berkouwer te Lekkerkerk, L. Kooij te Krim pen aan den IJsel en J. J. De Jong te Krimpen aan de Lek, allen hoofdingelanden. Aan het Departement van Water staat, Handel en Nijverheid is aanbesteed: de uitvoering van herstellingen van buitengewone winter- en stormschade, c rivierwerken langs het Keteldie] tot de werken van den Gelderse., ste inschryver was Er zou zich, als resultaat van de pressie die in een bepaalde richting op de lieden weed uit- van geoefend, in de vertegenwoordiging een meer- zien dorheid vormen, die de letter en den geest van n““’ onze Grondwet vijandig zou zijn. Dat is geen fictie. Elke uitbreiding van het kiesrecht had steeds en overal reactie ten ge volge. Deze werd later wel weer geneutrali seerd, en meer dan dat, maar hier zou de teruggang te groot zijn. Natuurlijk willen wo hoofdzakelijk verandering ter wille van een be teren loop in den wetgevenden arbeid doch de anti-liberale leiders zouden heel spoedig hun best doen, om de vrije ontwikkeling onzer staatsin stellingen voor langen tijd aan banden te leggen. En al zou later de vooruitgang zich weer krach tiger doen geldenvolgens de eeuwige natuurwet, die geen stilstand erkent, indien we ’t eenige- zins kunnen ontgaan willen we de slachtoffers niet worden van een periode van onderdrukking, zij het dan ook ten bate van een goed beginsel. Het is geen partijbelang dat ons zoo doet spre ken; de liefde voor het vaderland dwingt ons, het te beschermen tegen dé gevaren, die uit een onverwijlde, onvoorbereide invoering van onbeperkt algemeen stemrecht zouden kunnen voortvloeien. En al zegt de heer Schippers het niet zoo openlijktoch is hij eigenlijk van dezelfde mee- ning. Immers wij lezen op bladz. 7: „Aangenomen zelfs dat die nieuwe kiezers het werk van „kiezen” volstrekt niet verstonden, ’t zou geen wonder wezen, want ze hebben ’t nooit mogen doendan is het zeer waarschijn lijk, dunkt mij, dat ze ’t spoedig zouden lee- ren.-Ik wil voor aanstaande kiezers ook gelegenheid tot voorbereiding. Ge wenscht toch met mij leerplicht, niet waar? Als daardoor de kinderen geregeld schoolgaan, kan hun dan in het laatste schooljaar b. v. als ze 13 h 14 jaar oud zyn niet eenig begrip van ons staatsbe stuur gegeven worden?” levens, Consequent redeneerendezouden we dus eerst leerplicht moeten hebbenen eerst later, als daardoor de ontwikkeling van ons volk tot een hoogeren trap was gestegen, invoering van een algemeen stemrecht. Welnu, in dat geval zou den de meeste bedenkingen zyn opgelost. Maar leerplicht krijgen we eerst dan, wanneer onze Volksvertegenwoordiging haar mandaat ontvangt uit do handen van het meest intelligente deel der natie, dus, eerst na een uitbreiding van het kiesrecht tot die velen, die tot de dusgenaamde capaciteiten gerekend kunnen worden. Eilieve, wie helpt ons uit dat doolhof? Is de aangewezen weg niet dezeEerst wijziging van de Grondwet, waardoor de regeling van het kiesrecht geheel aan den gewonen wetgever wordt overgedragen, en vervolgens een organisatiewaarbij tot kiezers worden bevorderd allen, die een bepaald minimum kennis bezitten, in hun eigen onderhoud voor zien, in het volle bezit van hun burgerschaps rechten, dat recht begeeren en in de uitoefening van hun kiesplicht niet te kort scÈieten? Dan kregen we ook algemeen stemrecht, doch eerst aan het eind van een overgangs-periode, die de gevaren eener al te schielijke invoering deed verdwijnen. Vergis ik mij niet, dan is het hierboven ge noemd comité in beginsel tegen beperkingen. Doch dan is het geschrift van den heer Schippers niet volkomen heterogeen met die zienswyze. Immers, hij zegt op bladz. 11 zeer duidelijk: „De eisch toch: „Verleen stemrecht aan ieder meerderjarig mannelijk Nederlander,” zal altijd enkele uitzonderingen moeten toelaten. Wie in een gesticht verpleegd wordt, omdat hij door ouderdom voor den arbeid ongeschikt is gewor den, wie bedeeld moet worden, omdat hij niet in staat is door de krachten van hoofd of han den zijn brood te verdienen, wie zich aan loven of goed zijnerimaasten heeft vergrepen en door den rechter van zijne burgerschapsrechten is ontzet, toen het vonnis over hem werd uitge sproken, wie nooit onderwijs heeft genoten en dus stellig niet weet wat het zegt een deel van den Staat uit te maken, die allen, en wellicht nog enkele anderen, zijn geen burgers, en tellen dus niet meedaarmede kan ik mij volkomen vereenigen. Maar niet met de gelijk stelling van mij en alle mingegoeden met last posten en misdadigers.” Wat ons betreft, we hebben steeds voor alge meen stemrecht geijverd, onder hetzelfde voor behoud, als hier wordt gesteld. Wo behoeven dus niet te zeggen dat het systeem, door den heer Schippers voorgestaan, onze instemming heeft. Of or mogelijkheid bestaat, in dien geest do publieke opinie te trekken, is nog alles behalve zeker. De voorstanders zijn op dit punt nog zeer weinig eensgezind, en zoolang men niet optreedt met een scherp begrensd, en door de ruime meerderheid der hervormingsgezind en er kend programma, is de kans van slagen niet groot. Nog lang zal het noodig zijn, het kies recht tot een onderwerp van gezette overweging te maken; en wanneer te avond of morgen een aannemelijk voorstel tot uitbreiding wordt inge diend, laat ons dan niet per se er ons tegen verklaren, omdat het niet aan de uiterste eischen Alle binnenlandsche Advertentiënwaarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegevon, worden slechts maal in rekening gebracht Er zijn twee hoogst belangrijke hervormingen aan de ordedie geen uitstel gedoogen. De eene is uitbreiding van onze Rijksmiddelen door hef fing yan belasting op de rentede tweede is vaststelling van het nieuwe strafwetboek. Deze twee moeten vóór alles gaangeen middel mag onbeproefd worden gelaten om het daarheen te brengen dat zij eindelijk eens van de baan wor den geschoven. Maar is dat resultaat eenmaal bereikt-v mag niet langer gewacht worden met de .„.„etering van ons kiesrecht. Er is geen on derwerp dat meer aanleiding geeft tot billijke klachtende pilarendie het staatsgebouw hel pen schragenzijn door en door bouwvallig. Er is geen slechter stelsel dan dat, waarmede we zooveel jaren achtereen hebben gesukkeld en de hemel weet hoe lang nog moeten blij ven sukkelenindien er niet iets bijzonders ge beurt, dat een eind maakt aan den waarlijk on- houdbaren toestand. Op onderscheiden wijzen kan hot kies-systeem worden verbeterd 1». Door verlaging van den census in de groote steden. 2d. Door nog meerdere verlaging, mede ten platten lande, en invoering van een matigen uniformcensus. 3°. Door de kiesbevoegdheid, behalve aan de tegenwoordige kiezers te verleenen aan allen die een bepaalde mate van kennis bezitten. 4°. Door het stemrecht algemeen tb maken on het aan vrouwen zoowel als aan mannen te verleenen. 5®. Door invoering van algemeen stemrecht met beperkingen. Alleen de eerstgenoemde wijziging valt binnen het bereik der grondwet; dewijl deze volstrekt niet zou voldoen, en de gebreken nog sterker zou doen uitkomen, is het onze bepaalde mee- ning) dat Grondwetsherziening noodzakelijker wijze de leus moet zijn van alle vrienden van den vooruitgang. Het ligt niet in ons planheden die verschil lende wijzen van hervorming van het kiesrecht in bijzonderheden te besprekenhot is alleen ons doel, de aandacht te vestigen op een klein geschrift, getiteld „Algemeen stemrecht”, van den héér J. Schippersen uitgegeven voor reke ning van het „Comité voor algemeen stemrecht”, dat de heeren Mr. J. D. Veegens tot president Mr. W. Heineken tot secretaris-penningm., B. H. Heldt tot tweeden secretaris heeft. Het stuk heeft dus een min of meer officiëele waardedaarom, en ook wegens den inhoud en den vormraden wij elk de lezing aan die geen grooter geldelijk offer dan 10 cent vergt. Schrijver begint met een enkel woord het onrechtvaardige, het dwaze van onze kieswet in het licht te stellen, en laat vervolgens enkele voorstellen tot verbetering de revue passeeren. Geen daarvan is in staat de onbillijkheid weg te nemen. Wat dan? vraagt de heerSchippers, en aan zijn antwoord op die vraag laat hij het verhaal voorafgaan van den „Chineeschon keizer”, die door zijn eersten minister op het onrecht vaardige van een veel opbrengende belasting gewezen werd, hem toen voorstelde, die be lasting tot de helft te verminderen, en van den eerlijken staatsdienaar het volgende antwoord ontving: „Wat zou Uwe Majesteit dunken van den betrapten kippendief, die den rechter wilde beloven voortaan maar ééne kip per week te stelen? De heer S. wil dus radicale verbetering. Op zijn herhaald „Wat dan?” zegt hij: „Wel, aan alle onbillijkheid een eind maken, door aan ieder meerderjarig Nederlander stemrecht to verleenen.” De bezwaren daartegen worden besproken en wederlegd. Aan de mogelijkheid, dat onder „algemeen stemrecht” ook kiesbevoegdheid aan vrouwen zou worden verstaan, heeft Schr. waar schijnlijk niet gedacht; ten minste, hij spreekt er met geen enkel woord over. Toch zou dat hier niet geheel ten onpas zijn. Tot heri, die het in theorie met den verdedig den maatregel volkomen eens heeten te zijn, doch voor de praktijk zouden terugdeinzen, her innert hij de vrij vertaalde woorden van Ovidius „Ik zie het goede en juich het toe, hoewel ik toch weor ’t kwade doe.” Doch ’t komt inij voor dat er over dit punt wel oen beetje al te los wordt heengeloopen. Het kwaad, dat sedert de laatste herziening der Grondwet is verricht, heeft zekere gevolgen gehad; het onthouden van kiesrecht toen, aan de groote meerderheid der bevolking, was oorzaak, dat een belangrijk deel van die meerderheid een uiterst slechte politieke opvoeding heeft gehad. Wilde men nu eenvou dig dat gevolg over het hoofd zien, en, do in- spraak van het edelmoedig hart volgende, aan die niet ontwikkelden den toegang tot do stem bus openen, wat zou er dan gebeuren?

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1880 | | pagina 1