Zondag 29 Augustus.
1880.
N°. 585,
Aardewerk,
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht
J
l Lek,
jpenbaar, om con-
OPINQ
lAREN te Schoon-
ept ember 1880,
<OWAY.
EDERENj
BUITENLAND.
Overzicht.
VERSLAG
tv:
•jkbCL
ene voor de ver-
Alle binnenlandsche Advertentiënwaarvan
de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden
■lechte l maai in rekening gebraakt.
i 1,60, wei- dito-
boter f 1,20 k 1,26
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
Deze Courant wordt geregeld lederen Zaterdag-middag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70,
Franco per post door het geheele rijk 0,80.
oeien f220 a 290,
vaarzen f125 i
Ivoren f20 k 40,
RIJWILLIGE
■öfflöfflMÏ «W,
tijen aangevoerd;
j qual. f33 it 36,
rkt is bepaald op
HTEN.
>rle qual. 60 ot,
aas f 30 k 32, vette
i f6 k10,schapen
vette kalveren 21
itere dito f5 k 8
eel f3,50, Zeeuw-
ners f2,80, Roode
Viter.
t f25,OO, Gelling
t. per half kilo.
27 ct. per kilo,
een aanvoer van
de handel heden
it grootste gedeelte
Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere
regel meer f 0,10, Grooto letters naar plaatsruimte. Inzending
franco, en Uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
df, f0,80, f 1,85,
zijn op franco
a bij alle Apothe-
HOLLO WAY’S
5Oxford Street
bovenal
perspneel.
leerlingen
Bijna d(
UT
ch-Kristal
'S en
ODA
uK Jz., F. H.
WEMMELAAR
M; Oudewafer
jIJssetetein
C. ZELDEN-
UIKS; Viauen
c A.B. KROEF.
26 stuks.
ag. Aangevoerd
graskalveren, 12
pen of lammeren,
ezel.
2de qual. 72 ct,
1ste qual. f 0,95,
et., alles per kilo,
ter kilo.
qual. f55, 3de
ieeuwsche, Flakk.
adere f 7,00 k 9,80,
>re f9,00 k 10,40.
ZeOuwsche en
dere f 7,00 k 8,00.
Flakk. en Overm.
dere f 4,70 k 5,50,
dere f 4,50 k 5,30.
VAN NOOTEN.
HOLLOWAY.
st tot eten. Deze
rende oorzaak tot
verouderde etter
de huidziekten, die
voortkomende oor-
gen dag,aan al de
ling hebben weer-
a Holloway op de
estaan door eene
Pillen, werkt won-
hg en neemt alle
ntstokene klieren,
e vermagering en
g tot dag bij den
■igste ziekten, die
spijsvertering, van
en van het klier-
liet weerstaan aan
ig van de Zalf en
sneesmiddelen van
eiken leeftijd en
uchtatreken en alle
ing 60 k 64 ct,
kilo, fokvarkens
^enigszins oudere
F
ms een VRACHT-
i, en oen jonge
Het liberale kabinet in Engeland stelt het ge
duld van het parlement wol op een zwaren proef.
Terwijl de vertegenwoordigers van andere landen
het landleven genieten, op reis zijn of zich aan
eigen bezigheden wijdenmaken hunne Engelsche
collegas zich dagelijks dik en warm bij de be
raadslaging over onderwerpen die lang niot ge
schikt zijn om hen lijdzaam hun lot te doen dragen.
Do behandeling van wetsvoorstellen tot voor
ziening in ongelukken aan fabrieksarbeiders over
komen en tot beperking van het jachtrecht, juist
in een tijd nu alles wat geeu vertegenwoordiger
is jachtgeweer en tasch opzoekt, wordtafgewis-
sold door alles behalve rooskleurige berichten
omtrent den toestand in Ierland on Midden-Azië.
Ierland isdank zij do opruiende taal van het
parlementslid Dillon, in vollen opstand. De politie
hoeft de handen vol om hot volkdo booron
in bedwang to houden on do pachters leiden
grooto schade door gebrek aan arbeiders.
Ten aanhoore van hot geheele Lagerhuis heeft
do Minister Forster, die van zijn lersche reis
alles behalve opgewekt is teruggekeerdDillon
zijn handelwijze verweten en die als laf on slecht
gekenmerkt. Natuurlijk bleef deze het antwoord
niet schuldigen noemde als oorzaak voor do
herhaalde onrust in Ierlandde slechte pachtwet.
Ook Amerikaanscho agenten schijnen de ontevre
denheid in Ierland gaande te houden. De regeo-
ring meent hot echter voorïoopig vrij wol zonder
uitzonderingswetten to kunnen stellen.
Uit Afghanistan komt hot bericht, dat Asub
Khan druk bezig is mot het opworpen van ver
dedigingswerken on werken voor den aanval ron
dom Caudahar. Een uitval van het garnizoen
een WINKEL in
JERVIEZEN, KA
DEN, SCHALEN,
HENEN, SAUS
EN, BEELDJES,
SPOTTENVA-
een grooto partij
verordening dienaangaande, u toegezonden bij
missive dd. 10 December, N°. 204,
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
De bestaande verordeningen betreffende do
inrichtingen van onderwijs werden behoorlijk
nageleefden daar waar men in strijd daarmede
handelde, is de afwijking dadelijk onderzocht
en behandeld. Wenschelijk ware het, dat een
ieder, met het onderwijs belast, nimmer vergat
dat lichamelijke straffen niet mogen worden too-
gepast, en dat do schoollucht met dusdanige
straflbn niet staat of valt. Ook dat de werk
kring van den onderwijzer niet eindigt bij het
uitgaan der school, maar dat men ook daarna
geroepen is om zijne betrekking te vervullen in
het belang der aan zijne zorg toevertrouwde
leerlingen.
Vooral dient door do ouders in hot oog te
worden gehouden, dat hot èn voor leerlingen
èn voor onderwijzer van het hoogste belang is,
dat men niet onverstandig partij trekt voor een
kind, dat eene straf, naar zjjn inzien ten on
rechte, heeft ontvangen. Door zoo te handelen
begaat men eene groote fout; immers men geeft
daardoor den leerling de bevoegdheid om zijn
onderwijzer te beoordeelenmen oordeelt vóór
dat men zich op do hoogte hoeft gesteld, waarom
eene straf is toegepast; men ontneemt daardoor
aan het kind het ontzag, dat hij noodwendig
voor den onderwijzer hebben moet en men on
dermijnt alzoo de schoollucht in het algemeen.
Op grond van het vele, dienaangaande ter onzer
ooren gekomenheeft de Commissie gemeend
het vorenstaande andermaal als hare zienswijze te
moeten mededeelen, zich vleidnde dat ook de
ouders zullen inzien dat hunne taak niet is af-
geloopen met het ter school zondon der kinderen.
Het is der Commissie aangenaam over 1879
een zöo gunstig verslag omtrent de inrichtingen
van onderwijs binnen dó gemeente aan uwo
aandacht te kunnen onderwerpen. Mogen do
opmerkingen in dit verslag een gunstig onthaal
bij u vindon! Hot belang der onderwezen wor
dende jeugd zal daardoor voorzeker bevorderd
worden.
Wij vleien ons, dat de aan uw oordeel on
derworpene concept-verordeningen spoedig in
openbare behandeling zullen komen en een gunstig
onthaal vinden. Do vaststelling daarvan kan
niet anders dan heilzaam zijn èn voor do kin
deren èn voor de onderwijzers. In die concept
verordeningen toch is veel gorogold, wat tot
dusver ongeregeld is.
Gaarne wil do Commissie erkennen, dat ook
in het afgeloopen jaar wederom veel is tot stand
gekomen, waarop zij hoogen prijs stelde, als
zijnde in het belang van het onderwijs.
Nog wil de Commissie u doen opmerken, dat
vorenstaand Verslag niet is ingezonden op den
daarvoor aangewezen tijd, maar dat zij daarin
verhinderd is geworden door omstandigheden,
van haar onafhankelijk.
Ten slotte deelt de Commissie mededat zij
dit Verslag, evenals het vorige, door middel
dor Schoonhovensche Courant ter kennis der
ingezetenen zal brengendaar zij van oordeel is,
dat publiciteit in deze niet anders dan heilzaam
kan zijn voor do medo aan hare zorg toever
trouwde zaak.
De Plaatselijke Schoolcommissie te Schoonhoven,
S. GRATAMA Hz.Voorzitter.
W. N. VAN NOOTEN, Secretaris.
van de Plaateelljke Schoolcommissie te Schoon
hoven aan den Gemeenteraadbetreffende het
Onderwijs in die Gemeente, over 1879.
UITGEBREID LAGER ONDERWIJS.
Hoofdonderwijzer: G. H. Westbroek.
Hulponderwijzers:
E. W. Van Maanen, met acte van hoofdon-
dorwyzer on aantoekoning voor Fransch on
Wiskunde
W. A. Hissink, met aanteekening voor Fransch,
Hoogduitsch, Engelsch en Wiskunde.
Hulp onderwijzer es s en:
M. 8. Bourdrez, met aanteekening voor de
Franse he taal en mot acte voor handwerken
M. C. O. Van der Kop, met aanteekening
voor de Fransche taal (ongesalarieerd).
Kweekelingen:
G. C. Vredendaal;
8. Van der Wal.
Volgens ingekomen berichten telde do school
op ultimo December 1879, 51 leerlingen, zijndo
37 manlijke en 14 vrouwelijke. Van die 51 leer
lingen leerden 48 Fransch17 Hoogduitsch
4 Engelsch en 3 alleen gewoon lager onderwjjs.
De geheele hoogste klasse, tellende 15 leer
lingen, ontving onderwijs in wiskunde, algebra
en daarmede verwante vakken.
Met het oog op het aantal leerlingen is het
vreemd te noemen, dat slechts zoo weinigen
onderwijs ontvangen in do Engolscho taal.
Het onderwijs is in het afgeloopen jaar gere
geld gegeven, en kan zqer goed worden ge
noemd, terwijl de vorderingen der leerlingen
dan ook voldoende aanwijzen dat het onderwjjs
vruchten draagt. Dat niet alle leerlingen met
evenveel vrucht het onderwijs bijwonen, kan
niet aan het gegeven wordend onderwijs worden
toegeschreven, maar eenig on alleen aan minder
goeden aanleg, vljjt en ontwikkeling dier leer
lingen.
Ook moeten de ouders niet vergeten, dat do
onderwijzer niet alles kan doen. Het is waar:
hij kan veelmaar zal hij veel doendan moet
hem de zoo gewaardeerde steun der ouders niet
ontbreken, en die steun ontbreekt helaas! te
dikwijls. De kinderen moeten ook te huis aan
het werk gehouden worden en nimmer tot het
spelen vrijheid hebben, voor en aleer het hun
opgedragen werk gereed is. Bepaaldelijk moeten
de ouders hunne aandacht blijven schenken aan
de weekstaatjes, houdende het bewijs van goed
gedrag, vlijt en vordering, welke weekstaatjes,
nakr de Commissie vertrouwtmet zorg en oor
deel worden ingevuld. Is de weekstaat minder
goeddan moet het kind het eon of ander ge
noegen te huis worden ontzegdzoo handelende,
steunt men den onderwijzer in zijne zoo moeie-
lijke taak.
De Commissie blijft het uit een oogpunt van
billijkheid wenschehjk achten, dat de verordening
op de schoolgeld-heffiug worde herzien, en ver
wijst dienaangaande naar den inhoud vau het
Verslag over 1878. Is het geene onbillijkhoid,
dat men betalen moet voor hetgeen in werke
lijkheid niet ontvangen kan worden? Men kan
toet don kinderen geene vakken met vrucht on
derwijzen, waarvoor zij nog niet vatbaar zijn!
Andermaal wenscht de commissie ’s Raads
aandacht te vestigen op de moeilijkheden, die
zich vóór en na opdoen bij de toelating van
leerlingen op de school, en verwijst ook dien
aangaande naar het verslag over 1878. Met
leedwezen moet de Commissie zulks doen, daar
het voor haar niot aangenaam is, wanneer zij
met het oog op het op de school gegeven wor
dend onderwijs, en iu het belang alleen van
dat onderwijs, zwarigheid moet maken tot toe
lating van kinderen, die iu den waren zin des
woords nog niet zoo ver ontwikkeld zijn, dat
zij met vrucht en niet ten koste van anderen
die school kunnen bezoeken, en door van de
ouders te moeten hooren; „nu ja, dat is onze
zaak; wjj betalen immers het schoolgeld; de
verordeningen zijn niet gewijzigd; vroeger kon
het, en waarom nu niot?” Het is dan ook te
hopen ia het belang der billijkheid en in hot
belang der jougd, dat aan ’s Raads aandacht
spoedig mogen worden onderworpen de door do
commissie ontworpene verordeningen, ingezon
den bij missive van don 10 December 1879,
No. 204.
Het ia der Commissie eene aangename taak
te kunnen mededeelendat thans meerdere zorg
Oan het onderwijs der meisjes, de school be
zoekende, wordt besteed. Het blijkt meer en
meerdat de opmerkingdienaangeuaande voor
komende in het verslag over 1878, maar al te
zeer gegrond was. Men heeft nu door ver
meerdering vau personeel in dieafdeeling meer
dere klassen kunnen vormen.
Het hulponderwijzers-personeel heeft zich ge
durende het afgeloopen jaar met ijver toegeFgd,
om de door hen gegeven wordende lessen Vruch
ten te doen dragen.
-~i De Commissie acht zich verplicht, uwe aan-
.4 dacht te vestigen op het feitdat de aan c,
school geplaatete kweekelingen geene boloonint
hoegenaamd ontvangen. Op grond dat die kwee
kelingen zich door ijver, nauwgezetheid en op
passendheid onderscheidenacht de Commissie
hot wenschelijk dat hun ter gelegener tijd eene
gratificatie worde verleendzoowel ter belooning
van bewezen diensten als ter aanmoediging voor
het vervolg.
De verschillende verbeteringenin den loop
dos jaars aan de school gedaanhebben vele
klachten doen ophoudenzoodat dan ook de
lokaliteitin alle opzichten voor hot tegenwoor
dige goed te noemen is.
GEWOON LAGER ONDERWIJS.
Hoofdonderwijzer: L. Akkerhuijs JEz.
Hulponderwijzers;
J. M. Kosten, met acte van hoofdonderwijzer.
H. J. Krebbers.
Eene vacature (de benoeming geschied, doch
de benoemde nog niet in functie).
Hulponderwijzorossen:
Th. J. A. Van Schouwenburg, met aanteeke
ning voor handwerken;
H. J. Schless, met aanteekening voor het
Fransch en aanteekening voor handwerken.
Kweekelingen:
M. Akkerhuijs;
A. Ubben.
Volgens ingekomen berichten teMe de school
op ultimo December 1879 ongeveer 440 leerlingen.
Het onderwijs heeft ook op deze inrichting
in het afgeloopen jaar geregeld plaats gehad,
en kan goed genoemd worden, ja zelfs zeer goed,
wanneer men rekening houdt èn met het getal
leerlingen, vooral in do laagste afdeelingen, èn
met het getal onderwijzend personeel. Ook hier
moet opgemerkt worden, dat de ouders den lust
van de kinderen om to loeren in de hand kun
nen en moeten werken, en wel door hen te huis
in de gelegenheid te stellen om af te maken
wat hun als werk wordt medegegeven.
De kweekelingen hebben zich gedurende het
afgeloopen jaar zeer goed van hunne taak ge
kweten. Hunne werkzaamheden bestonden in
hulp en toezicht in de laagste afdeelingen. Eene
meerdere belooning tot aanmoediging zou niet
ondienstig zijn, vooral doordien de diensten, door
hen aan het onderwijs bewezen, dagelijks groo-
ter worden.
Het hulponderwijzerspersoneel kweet zich mede
zeer goed van zij no taak; en mocht het door
hon gegeven onderwijs niet bij allen evenveel j
vrucht dragen, dan is zulks meer te wijten aan
te groote klassen. Ook het schoolverzuim, 't
welk hier in verhouding tot andere gemeenten
maar zeer weinig voorkomt, dient in aanmerking
te worden genomen. Het ware wenschelijk, dat
de Gemeenteraad kon besluiten eene flinke som
te bestemmen tot uitreiking van prijzen voor
getrouw schoolbezoek, vlyt en uitstekend gedrag,
of zoo men liever geene prijzen wil uitreiken,
die som te doen besteden voor het een of ander
uitstapje, b. v. Diergaarde Rotterdam, bezoek
aan Dordrecht of iets dergelijks. Men zal door
zoo te handelen het onderwijs in de hand wer
ken en de ouders aansporen om de kinderen
niet te lichtvaardig uit do school te houden;
ook zou daardoor eenige poëzie in de volksschool
behouden blijven.
Omtrent de avondschool is ons oordeel minder
gunstig. Die school is meer eene bewaarschool,
als men het zoo noemen mag. Ook voor het
bezoeken dier school moeten noodwendig grenzen
gesteld worden, wil men het onderwijs dienstig
doen zijn.
Op de avondschool toch vindt men zoovele
verschillende elementendat hot niet doenlijk
is de leerlingen in zooveel klassen te verdeelen
dat er niet vrucht onderwijs kan gegeven wor
den. Ook dienaangaande verwijst do Commissie
naar de Memorie van toelichtingingediend bij
do verordening betreffende do school voor Ge
woon Lager Onderwijs.
Wat de ruimte der school aangaat, acht de
Commissie zich verplicht den Raad te doen op
merken dat het lokaal voor de laagste klasse
meer dan overbevolkt ishetwelk schadelijk is
voor don gang van het onderwijs on do vorde
ringen dor leerlingen, voor orde en tucht, maar
bovenal voor de gozondhoid dor kleinen en hot
Immers daar worden geborgen 150
in eon vertrek van 98 M1 oppervlakte.
Bjjna do helft dier oppervlakte kan voor do paden
enz. niet gomist worden te meer daar ook langs
do wanden dier school (togen alle regelen der
gezondheidsleer in) de kleederon van die kleinen
moeten geborgen worden. Ook in deze verwijst
de Commissie naar het daaromtrent aangevoerde
in het voorgaande verslagonder bijvoeging dat
bij het stichten van een nieuw schoolgebouw met
onderwijzerswoning (waartoe wel zal moeten
worden overgegaanwanneer de nieuwe wet op
het lager onderwijs wordt ingevoerd)behoort
gezorgd te worden voor eene inrichting tot gym
nastiek ten dienste van al do kinderen, do ge
meentelijke scholen bezoekende. Immers niemand
zal in ernst kunnen bewerendat gymnastiek
niet heilzaam en nuttig is voor het jongere ge
slacht 1
Wenschelijk ware het ook, dat in do behoefte
de jam drinkwater'en water tot reiniging konwor-
ing [den voorzien.
Hot schoolgebouw verkeert inwendig in een
goeden staat.
BEWAARSCHOOL.
J Directrice; Mej. D. B. Van der Wel.
J Hulppersoneel;
A. 8. Lasonder.
E. Van Oosten.
J. B. Oldenburg.
1 M. Preger.
1 Volgens ingekomen berichten tolde do school
op ultimo December 1879 156 leerlingen (zjjnde
74: manlijke en 82 vrouwehjke). Het is der Com
missie aangenaam te kunnen meldendat het
aantal leerlingen in het afgeloopen jaar is toe
genomen met een getal van elf.
Het onderwijs heeft in het afgeloopen jaar
geregeld plaats gehad. Aangenaam is het der
Commissie te kunnen mededeelendat thans
meerdere zorg wordt besteed aan de kinderen
die hun zesde jaar zijn ingetredenzoodat dan
ook dio kinderen met beter gevolg do school voor
gewoon lager onderwijs kunnen bezoeken. Dio
meerdere zorg is ook wenschelijk en noodzakelijk,
te meerdaar thans vele kinderen aldaar langer
verblijvendan zij ingevolge de bestaande ver
ordening met recht plaatsing op de school voor
gewoon lager onderwijs kunnen eischen.
Is het in het algemeen moeilijk voor hon die
met het onderwijs belast zijnom ieder ouder
die kinderen ter school heeftte voldoenvooral
voor haardie aan eene bewaarschool zijn ge
plaatst is zulks dubbel moeilijk. De klachten
en opmerkingendienaangaande ter onzer kennis
gebracht’t zij schriftelijk of mondeling zijn
allen door ons onderzochten daar waar het
mogelijk en doenlijk waszijn wijzigingen of
verbeteringen aangebracht. Wanneer het buiton
ons bereik viel, om de grieven, die ons gegrond
voorkwamenweg te nemenhebben Burge
meester on Wethouders op ons advies al datgeno
gedaan wat dienen kon om daarin te voorzien.
Wenscheljjk ware het, dat er eene instructie
werd vastgosteld èn voor degene die aan het
hoofd der school staat, èn voor haar die als
hulppersoneel aan de school verbonden zijn
opdat een ieder wete, waaraan zij zich te hou
den heeft on wat zij heeft te verrichten. In die
instructie moet onder anderen ook bepaald wor
den dat de school een kwartier uur vóór den
aanvang van ioderon schooltijd voor do kinderen
j toegankelijk is, en dat hot hulppersoneelbeur
telings twee aan tweetwintig minuten vóór
den aanvang van iederen schooltijd aldaar aan
wezig is om de kleinen in ontvangst te nemen
en de surveillance te houden. Het gaat immers
niet aan, dat, wanneer .kinderen eenige minuten
vóór den aanvang van don schooltijd komenzij
geene gelegenheid hebben om binnengelaten te
worden.
Wat het reinigen van de schoollokalen aan
gaat diene men in het oog te houdendat in
geen geval eonigo aanveging of andere schoon-
maakaangelegenheid gedurende de schooltijden
plaats hebbe, daar dit niet anders dan nadoelig
is voor den gang van het onderwijs en voor het
toezicht op en de gezondheid van de kinderen;
ook dim niet, wanneer een of ander lokaal ge
durende den schooltijd soms onbevolkt is.
Het hulppersoneel gaf redenen tot tevreden
heid; een ieder begreep meer en meer do zoo
moeilijke taak om met vrucht werkzaam te zijn.
Moge eene vlytigo bestudeering van de haar
verstrekte boeken, onder leiding van het hoofd
dier school, het personeel meer en meer bekwa
men voor den zoo eigenaardigen werkkring.
Het is ons aangenaam te mogen on te kunnen
mededeelen, dat de kinderen met genoegen ter
schole zijn.
In hot belang dor jeugd acht do commissie
het dienstig, dat in don speeltuin iets grover
kiezelzand worde aangebracht, daar de kinderen
bij langdurige droogte alö het ware in hot stof
spelen on na aanhoudenden regen de speeltuin
van wege den moddor niet te gebruiken is.
De plaatsing van eenige hoornen in den speel
tuin; het verven der glazen aan de zuidzijde
dor school, tor wegneming van hot hindorlyko
zonlicht; het plaatsen van een kachel in do
tweede afdeeling on. do herplaatsing van hot
schotwork tusschen de eerste en tweede afdeo-
linghet plaatsen van eene tochtdeur, het aan
schaffen van eon letterkast en meer andere klei
nigheden, alles in 1879 tot stand gebracht, zijn
niet anders dan in hot belang van die inrichting
te noemen.
Moge zij moer en meer aan haar doel beant
woorden en do ingezetenen meer en meer inzien,
dat, daargelaten het te hooge schoolgeld, de
kinderen aldaar niet alleen goed bowaard zijn
maar tevens nuttig worden beziggehouden. Ook
om dio inrichting moer aan haar doel te doen
beantwoorden, acht de commissie hot wonsche-
lijk, dat de verordening omtrent do schoolgeid-
heffing worde herzien en eene verordening, in
den geest als hiorv.oren is aangewezen, wordo
in het loven geroepen.
Moge ook spoedig aan uwe aandacht worden
onderworpen de door ons ontworpene Concept-
