1880.
ms
N*. 588.
kELEN,
ilES,
>vi:.v
succes in zijne
reeren,
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht
Ir echt.
46.
Praatjes over velerlei.
AAR.
DE,
met de wasch
voorzien.
De verkiezing in het hoofd
kiesdistrict Gorinchem
OOM,
DA.
e partij
gten en
WAY.
LLERIE.
JLLOWAY.
tillerie schrijft,
nber 1872, van
dras, dat zijn
in de kuit toe,
f, dat hij zich
bevondzonder
n te ondervin-
le wat aan te
nemen met de
olloway. Deze
id de pijn die
sappen uit zijn
leeslijk scheen
n zijne ziekte,
en soldaten en
te nemen tot
voor de gene-
en wonden en
lyk wanneer zij
en ongeneeslyk
f0,80, f 1,85,
rijn op franco
ij alle Apothe-
IOLLOWAY’8
BINNENLAND.
BUITENLAND.
SfflOOIfflöïEHH! COURANT
at.
roerd.
S. W. N. VAN NOOTEN tb Schoonhoven,
Uitgeven.
MA-
enz.
Deze Courant wordt geregeld lederen Zaterdag-middag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70,
Franco per post door het geheele ryk 0,80.
ken, door dat de
Oor de mindere
SCHILTE.
LINNEBANK.
SWEERMAN.
Uit den Turkschen warboel. De volken van
ZuidOost Europa.Een streek van de Porte.
De Sjah van Perzië uit zijn humeur. Het mo
derne Babylon.
De correspondent
't en Gecou-
BROEKEN,
in bezit
van vyf.
8TIBLE8 aan-
ak volstrekt in
hier.
SON te Jaars-
November èene
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels 0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
p verschillende
t hunner waren,
ien, Puddingen
ions, Spaansche
Cajenne Peper,
ige Marmalade,
jtée van Henry
i Jus, Liebig’s
igeh^Et, Corned
op Donderdag 23 September e. k.
Een enkel woord over de aanstaande
verkiezing voor een lid der Tweede Kamer
in het hoofd kiesdistrict Gorinchem.
De vorige maal hebben onze geestver
wanten ’t er slecht atgebracht: ’t was alsof
ze geheel den moed hadden verloren.
Thans staan de zaken eenigszins beter.
Door het bedanken van den heer De
Savornin Lohmann is er gelegenheid op
nieuw de krachten te meten.
Zullen de kiezers het zich nog langer
laten welgevallen, dat hun van hooger-
hand een capdidaat wordt aangewezen,
gevoelen zij niet het vernederende dat er
in ligt, op commando naar de stembus
te worden gedreven? Wat rest er van
onze constitutioneele instellingen, wan
neer de individueele vrijheid telkens zoo
wordt verkracht?
De generaal heeft gezegd: gij zult lui
tenant Seret stemmen, en men stemt
den luitenant.
Kan dat langer zoo blijven, en zullen
de liberalen en conservatieven niet als
één man daartegen opkomenom althans
de schuld voor dien achteruitgang van
hun schouders te wentelen?
In eene 11. Maandag gehouden verga
dering van liberalen en conservatieven
werd besloten den heer J. A. A. Waldorp
Hoofdingenieur Ie klasse te ’sHage,can-
didaat te stellen. Deze keuze achten wij
zéér gelukkig. De heer Waldorp is een
door en door bekwaam man en volkomen
op de hoogte van de groote belangen van
het district Gorinchem. Daarenboven,
het technisch element is in de Tweede
Kamer niet zóó sterk vertegenwoordigd,
dat het geen aanvulling zou behoeven.
Wij vertrouwen, dat de kiezers thans
in grooten getale ter stembus zullen op
komen en eene schitterende overwinning
zullen verzekeren aan den heer
LU. WALDORP,
Hoofd-ingenieur le klasse te ’s Gravenhage.
BONS,
WEGEN,
ivering,
g worden alle
rschillig of die
kten zijn ver
bet bericht van de „Times”. Men
jggen, ’t is daar een mooie boel, en meer
1 dat de Sultan eens wat opknapping gaat
Maar zou er nog wel eenig ernstig
gevonden worden, die werkelijk geloof
de vatbaarheid der Turken voor her-
Oxford Street
offers die Engeland bracht om Afghanistan tot
onderwerping te brengen, mag de annexatie van
dat gebied een niet te hoogen eisch genoemd
worden. Maar, men zal zich herinneren, Glad
stone en Granville waren de eersten, die zich
onder de regeering van Beaconsfield tegen an
nexatie van Afghaansch gebied verzetten. Het
is dus niet te denkendat zij nu met een voor
stel daartoe voor den dag zouden durven komen.
Alsof Ierland nog niet genoeg in beroering
was, door de geschillen tusschen landheeren en
pachters, komen nu de Bisschoppen twist stoken,
door hunne grieven tegen de onderwijswet te
berde te brengen.
Koningin Christina heeft aan Spanje een
Prinsesje geschonken, dat reeds vóór de ge
boorte, krachtens een koninklijk besluit, do
sjerp der edel vrouwenorde van Maria Louisa,
als eerste decoratie ten geschenke ontving.
De groote gebeurtenis had plaats, terwijl al
de Ministers en Rijksgrooten, alsmede het go-
heele corps diplomatique in het paleis aanwezig
waren. Eenige oogenblikken na de geboorte
werd het vorstelijk wicht hun op een gouden
schotel vertoond! De ex-Koningin Isabella hield
het Prinsesje ten doopdat den naam Mercedes
ontving. s
Do Duitscho Rijkskanselier, Prins Von Bis
marck, heeft op zijn ouden dag nog do porte
feuille van Koophandel aanvaard. Hij schijnt
daarmede voornamelijk het doel te hebben zelf
de onderhandelingen tot hernieuwing der han-
delsverdragen te leiden.
Z. M. heeft benoemd 'tot Burge
meester der gemeente Boskoop E. D. A. O. E.
Van Hal teren van Vrijenes en Sluipwijk.
Naar men meld zal de doop van
Prinses Pauline, ongeveer half October a. s.,
plaats hebben in de Kloosterkerk te ’s-Hage.
Bedienaar zal zyn ds. C. E. Van Koetsveld, en
onze geëerbiedige Prins Frederik zal hot kind
ten doop houden. Alleen do leden van het Hof
zullen de plechtigheid bij wonen.
Volgens een schrijven uit de Hof
stad in do „Amsterdammer”, zou prinses Pauli
no gedöopt worden met water uit den Jordaan.
Een paar vreemdelingen onlangs uit Palestipa
gekomen, hebben eene prachtige etui doen ma
ken waarin do flesch met water uit het heilige
land is besloten en die aan HH. MM. is aange
boden.
Naar men verneemt, bestaat bij
den Minister van waterstaat het voornemeneene
wottelijke regeling tot stand te brengen betref
fende het nomen van voorzieningen ingeval van
ijsgang en hoog opporwater op de rivieren. In
verband hiermede zijn reeds aan de Gedepu
teerde Staten dor verschillende provinciën opga
ven gevraagd omtrent het beheer en de aan
sluiting der dijken.
Waarschijnlijk zullen binnen kort
veranderingen in de inrichting der soldatenme
nage worden gebracht, daar do korps-komman-
danton zijn aangeschrevende bestaande con
tracted -mot leveranciers niet meer te vernieuwen
of zoonoodig, or de bepaling „tot wederopzeggen
toe” in te doen opnomen.
Do aanbesteding van een gedeelte
der lijn Dordt—Eist, n. 1. Gel^ormalsen—Tiel
zal 20 September a. s. plaats hebben. De aan
besteding van eene tweede spoorbrug, te Gel-
dermalsen, had reeds in Maart plaats. Met do
werkzaamheden aan de brug is echter tot heden
nog geen begin gemaakt.
Van 8 Augustus tot 4 September
jl. zijn door longziekte drie runderen igNoord-
Brabant aangetast. In het vorige tjjdvak van
vier weken waren geene ambtsberichten omtrent
het voorkomen van gevallen van longziekte on
der het rundvee ingekomen. St.-Ct.
Te 's Hage werd Dinsdag het
standbeeld onthuld van Baruch Spinoza, wiens
asch in do Nieuwe Kerk aldaar begraven ligt
en die zijn laatste levensjaren (hij leefde van
1636 tot 1677) in oene eenvoudige woning op
do Paviljoensgracht doorbracht. Niet ver van
die woning had do plechtigheid plaats, in te
genwoordigheid van talrijke autoriteiten, Ne
derlanders on vreemdelingen.
Op do vergadering van onderwij
zers in het zevende schooldistrict van Zuid-
Holland don 1 Iden dozer te Goudaonder
voorzitterschap van den Schoolopziener Dr. D.
Torpstra gehouden, schetste do hoor J. Vorboon,
hoofdonderwijzer te Krimpen a/d IJselin zeer
korte trekken den zesjarigen cursus aan do nor
maalscholen. 't Lag in den aard der zaak, dat
over inrichtingenwelke nog in hare kindsch-
heid zyn geen juist oordeel kan geveld worden
hetgeen dan ook door den inleider werd voorop
gesteld, ’t Gosprokone gaf daarom niet minder
aanleiding tot oen warm debatwaaruit bleek
dat de onderwijzers aan de normaalscholen te
Borg-Ambacht on Krimpen a/d Lek in ’t alge
meen ingonomon zijn mot don aldaar gevestigden
zesjarigen cursusterwijl enkelen do voorkeur
gaven aan do inrichtingen in sommige plaatsen
van Noord-Hollandwaar yoor de lagere afdee-
Overzicht.
Nu het er op aankomt schijnen de Albaneezon
weer berouw te gevoelen over hunne belofte tot
onderwerping aan de beslissing der Mogendheden,
met betrekking tot den afstand van Dulcino aan
Montenegro. Zij trotseeren tot nog toe de be
dreiging der Mogendhedondie zich gereed
maken de stad te beschietenen schijnen ook
niet bevreesd voor het handjevol Turksche sol
daten dat onder Riza-pacha door den Sultan
van Turkije is afgezondenom in vereeniging
met de troepen van Vorst Nikolaas, do opstan
delingen gewapenderhand tot onderwerping te
brengen.
Intusschen is de Sultan in deze .kritieke oogen-
blikken nog eens van ministerie verwisseld
ditmaal heet het weder-, dat het geschiedde, om
dat het vorig kabinet weigerde de concessie goed
te keuren die de Sultan wilde doen. Het zal
echter wel weer niet veel meer zijn dan eene
nieuwe poging om uitstel te verkrijgen en zand
in de oogen te strooien. En hiermede kan de
Porte veilig nog eenigen tijd voortgaanzoo
heel veel kwaads heeft ze van een vloot zonder
landingstroepen niet te duchten. Het is zeer
twijfelachtig of de eensgezindheid der Mogend
heden als het er op aankwamwel verder zou
reiken dan tot eene maritieme demonstratie. En
't kostte b.v, al heel wat moeite om Frankrijk
te bewegen’aan die vrij onschuldige vertooning
deel te nemen.
Het vraagstuk of de decreeten tegen de gees
telijke orden al dan niet zullen worden ten uitvoer
gelogd, heeft daar te lande, zeker bij gebrek aan
meer gewichtige aangelegenheden, een omvang
gekregen, die voor eene wijziging in het Kabinet
doet vreezen. Naar men beweert zou het hoofd
van het Kabinet, Freycinot, genegen zijn genoe
gen te nemen met de bekende verklaring der gees
telijke hoofdendoch zouden alle andere Ministers,
en vooral die van Binnenlandsche Zaken, vóór de
uitvoering van het decreet zijn. Natuurlijk wordt
de beslissing, die heden in den Ministerraad onder
voorzitterschap van het hoofd der Republiek,
Grevy, genomen zal worden, met spanning te
gemoet gezien. Tusschen die bedrijven in heeft
Frankrijk op vreedzame wijze zijn gebied uit
gebreid, door het in bezit nemen van de Ge
zelschap»- en Vriendschapseilanden en van het
eiland Ilivaoa in den Markiezen-archipel. Het
is een geschenk van den Vorst, die onder pro-
tectorschap van Frankrijk over die eilanden re
geerde en nu in ruil daaryopr een levenslang
jaargeld zal genieten.
Ook in Engeland gaan stemmen op, dio van
lust tot annexatie getuigen. Nu de zaken in
Afghanistan weer zóó staan, dat aan regeling
van den toestand kan gedacht worden, wordt in
sommige Engelsche maar vooral in Indische
kringen de wenschelijkheid besproken om Can-
dahar roet het omliggend gebied bij Indië in to
lijven. En waarlijk met het oog op de vele
Alle binnenlandsche Advertentiönwaarvan
de plaatsing 8 maal wordt opgegeven, worden
■leebts 2 maal in rekening gebracht.
viel het Kabinet in duigen. De Sjah liet zijn
plap niet varen. Toen \óór eenigen tjjd Ayoeb
naar Kandahar trok, waarschuwde hij het En-
gJpeh-Indisoh-gouvernemeAi, en bood nogmaals
aan hem den pas af te sninen, op voorwaarde
dat hijde Sjahzich vanmerat mocht meester
maken. Hij ontving een weigerend antwoord,
en nu is hij kwaad-, en heult met Ayoeb die
zich zeker na zijn nederlaag niet zou staande
houden, als hij in Perzië geen vfienden had.
Ik zou wel lust hebben om over het vraag
stuk der congregaties in Frankryk te schrijven;
de sprong van Nash’ Eddin Sjah en Ayoeb-Khan
naar Gróvy en Gambetta is wel een beetje groot,
doch de pen van een journalist is tot nog reus
achtiger dingen in staat. Maar erger is het,
dat ik dan den geachten schryver van het bui-
tenlandsch overzicht onder de duiven zou schie
ten, en daar beef ik voor terug. Toch wil ik
met u naar Parys. Vindt ge niet, dat men
daar tegenwoordig wonderlijke dingen uithaalt?
Van de verdorvenheid van het moderne Babylon
onder het tweede Keizerrijk is veel geschreven,
en het scheen wel alsof de republiek meerdere
gestrengheid van zeden zou aanbrengen. Werkelijk
is dat in den eersten tijd het geval geweest, maar
zooals het tegenwoordig gaatloopt het weer al
de spuigaten uit. Do lui spelen met vitrioolals
de brandstichters van ’71 met petroleum en do
Nihilisten met dynamietde meeste galante dra
ma’s, zoo ze niet op een salvo van revolver
schoten uitloopen, hebben een vyfde bedryf,
waar men gevoegelijk „la vitriolade” boven zou
kunnen schryven. En dan die ongeloofelijk
vuile persproductenmet geestigheden uit het
slijk opgeraapt, waarbij de taal die Zola inl’As-
sommoir zijn helden in den mond legt nog fijn
genoemd mag wordendie toenemende zucht
naar genot van het laagste kaliber, waarvoor
men zich op allerlei wijzen de middelen zoekt
te verschaffen, roof en moord niet uitgesloten?
't Zou innig jammer voor de Republiek zijn, in
dien zij machteloos was tegen zooveel bedenke
lijke verschijnselen die de moreele orde bedrei
gen, te moer, omdat dat alles koren is op
den molen van de voorstanders der reactie.
De correspondent van de „Times” te Konstan-
tinopel hangt een zeer verontrustend tafereel op
van de regeeringloosheid die in Klein-Azië
heersoht. De buitensporigheden waaraan de
Cirkassiërs zich overgeven doen volgens dat
schrijven in geen enkel opzicht onder voor de
beruchte moorden in Boelgarije, die in 1876 de
verontwaardiging van Europa hebben gewekt.
De toestand van Klein-Azië moet den Engelschen
van zeer nabij en rechtstreeks belang inboeze
men, omdat deze staat door de conventie van
Cyprus en het tractaat van Borlyn eonigermate
is opgetredon als borg voor het goedo beheer
van dat deel des rijks. Do beangstigde Muzel-
mansche bevolking, die gedurende den Russisch-
Turkschen oorlog voor de wapenen der Mosco-
vieten vluchtte en te Konstantinopel een schuil
plaats zocht, werd naar Klein-Azië gezonden
later, toen de aanslag der Turken op Soechoem-
Kaló was mislukt, moest ook een verblijfplaats
worden aangewezen aan diegenen der Cirkassiërs,
die partij gekozen hadden tegen de Russen, on
ook dozo werden naar Klein-Azië gevoerd.
De annexatie van Kars en van Batoem door
Rusland gaf aanleiding tot een nieuwe verhui
zing van Lazen en Cirkassiërs; men schat dat
er alzoo af en toe 200,000 zich in Klein-Azië
hebben nedergezet. Het Turksch gouvernement
had hun landerijen, landbouwwerktuigen en
zaaikoren beloofd benevens onderstand in af
wachting van den eersten oogst. Van al die
toezeggingen, ’t behoeft niet vermeld te wor
den, is niets terecht gekomen, en de gelden,
voor de uitgewekenen bestemd, hebben het niet
verder kunnen brengen dan tot stijving te dienen
van de particuliere fondsen der heeren pacha’s.
De landverhuizers waren dus wel genoodzaakt
te leven op kosten van de ingezetenen, on, dewijl
zij goede wapens bezitten, zijn zij feitelyk de
heerschers van het land.
In het district Ada-Bazar, nabij Ismid, zijn zij
ten getale van 45.000dat is meer dan de helft
der bevolking, en regeeren met een echt schrik
bewind; zij hebben zich meester gemaakt van
alle paarden en stelen insgelijks het vee. De
overheid is tegenover hen volkomen machteloos.
De Circassische beys hebben te Kanstantinopel
veel invloed, door hun kennissen en betrekUÉren
in de harems, en hot is hun niet moeielyHIen
Turkschon officieren die naar het tooneei der
verwarring worden heengezonden vooraf eenige
„mededeelingen” te doen. Het ergste is dat het
gouvernement niets doet om het kwaad te ge
nezen. Integendeel, alle dagen komen er nieuwe
bezendingen uitgewekenen uit de door Rusland
geannexeerde provinciën en zetten zich in Klein-
Azië neder.
Tot zoover
moet zej
dan tijd
houden.
Staatsman
hecht aan
vorming? In dat geval moet hij wel bijzonder
weinig inzicht hebben in de logica der feiten.
Turkjje zelf kan niet anders zijn of worden,
dan het thans is, ten minste, zoolang het onder
bestuur van de Porte is. Zijn toekomst hangt
af van het tijdstip waarop Wostersohe natiën
het terug zullen geven aan de volksstammen die
het vroeger, vóór de veertiende eeuw,
hadden, en die, door de overheersching van vjjl
honderd jaar, natuurlijk tamelijk zijn verwildert
en zeker eenigen tijd zullen noodig hebben al
vorens zij zich kunnen verheffen tot het bescha
vingspeil der Europeesche cultuurvolken.
Dat laatste wordt geheel uit het oog verloren
door de moesten die over don toestand in hot
Oosten spreken of schrijven. Men vindt over
het algemeen, dat Grieken, Boelgaren, Serviërs,
Roemeniërs, Montenegrijnen en hoo zij verder
ook heeten mogen, nog geen lui zijn om land
mee te bezeilen. Wat een wonder! Hetgeen
wij, in ’t genot van een hooge mate van staat
kundige vrijheid en nationale zelfstandigheid,
zijn geworden, zouden die volken dat reeds
moeten zijn in weerwil van de onderdrukking
die zij zoo lang hebben moeten torschen? Dan
zouden het waarlijk wel engelen zijn. Zoo ver
wijt mén ook den Grieken, dat zij hun schulden
niet betalen, dat zij zich schandelijk onttrek
ken aan de eenmaal aanvaarde verplichtingen,
’t Zou veeleer pas geven, de dwaasheid te laken
van financiers en speculanten, die met een nau
welijks herboren natie leening-contracten sluiten,
’t Is alsof men onmondigen kinderen crediet ver
leent.
De aandoenlijke eendracht en overeenstemming
der Mogendheden, die bewaard zal blijven zoo
lang er in de Adriatische zee nog geen schot
is gelost, maakt gewis een diepen indruk op den
Sultan; zoo heeft hij vooreerst zijn Ministers
voor een deel weggejaagd en door anderen ver
vangen, nu, dat gebeurt daar om de week of
zes; vervolgens aan Riza-pacha gemeld, dat hij
zich niet verzetten mag tegen de bezetting van
Dnleigno door de Montenegrijnen, doch er bijge-
voegtl dat hij zelf maar moet beoordeelen of en
wanneer er reden is om den tegenstand der Al-
baneezen te bestrijden. Een ieder gevoelt wat
daar achter steekt. Voor het oog der Mogend
heden is alles wel; de Montenegrijnen krijgen
Dulcigno, de Porte heeft er niemendal op tegen.
Doch ’t zou kunnen zijn, dat onze goeie vrien
den de Albaniërs eerst nog een honderd of wat
van die „schapendieven” den hals willen breken
in dat geval moet Riza maar weten wat hem
te doen staat en op zijn eigen houtje beoor
deelen of hij hun al dan niet zal laten begaan.
Hoe vieltig!
Och, maar vielterij vindt men overal, of na
genoeg overal. Laat ik u eens herinneren wat
er in Afghanistan is gebeurd. Beaconsfield wou
dolgraag een stuk van het land annexeerondat
weet men. Hij noemde dat het zoeken vnn een
wetenschappehjken grens. Best. Maar reeds in
het voorjaar wist men, dat Ayoeb-Khan, dezelfde
die nu van Roberts om zijn ooren heeft gehad,
oen niet te verwerpen tegenstander was. Daarom
werden er onderhandelingen aangeknoopt met
den Sjah van Perzië, onzen goeden ouden be
kende met zijn jasje met diamanten belegd. Die
Sjah heeft reeds lang zin gehad in do aan zijn
rijk grenzende provincie Herat, maar een
vroegere met Engeland gesloten overeenkomst
verbiedt hem, dat grondgebied te bezetten. Nu
werd deze voorloopigo afspraak gemaakt. Do
Sjah zou ten opzichte van Herat vrijheid van
handelen bekomen, en dan tevens zorgen dat
Ayoeb geen bokkesprongen zou maken. Er lokte
iets van uit, in ’t Lagerhuis werd do Premier
er over geïnterpelleerd, hij zei natuurljjk dat
er niemendal van aan was, enz. Kort daarop
