I
0
i
1
596.
1880.
TEW
Zondag 14 November.
urnen,
G,
hebben ran
e nota’s by
December
rTENi
IUIL
I
4ie
,1
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
DNIG.
LOOS,
ZON Eli.
BINNENLAND.
-BUITENLAND.
G Dz.,
Een bladzijde geschiedenis.
Dz.,
S08KOOP.
n Zontn,
skoop,
soorten van
IRLAND.
francoj
zy is hem
ala
Het
L
TS, barbier.
berichten
at zij den
at-
sffloofflomn couraht.
m.
be,
M
D. BOLLE
A W. N.
n TEGEN
elfde voor-
ebt en ao«-
)QTEN.
adat do
.GROEI van
fy authori-
verrassende
aubliceeren
N 'T RIET,
neester,
ÏOSSIEAU.
van W. J.
tbeambte.
OON,
8 v. Arrest.
D.VELDE.
lari 1876.
I. S0NIU8.
BLEEKER,
Rentenier.
J. VER
HEI JEN.
VAN DEK
EMPER8.
IJ-
VRIES.
lifers. Dun
fehédelhuid,
vroegtijdig
•middel 2.
itallin (fijne
-Zeep (fijne
Brochures
gevaar en
ele jarenbij
nden
Irrijgbaar in
[ie van geele,
lie van roode,
Jent die van
n zijn waarop
nerk, te
tZn.; Gouda
iij B. J. R.
den Hartog;
rkerk bij P.
:er Idenburg.
Prijs der AdvertentiönVan 1 tot 5 regels 0,50. Iedere
regel mee? 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voomjddags ten 10 ure.
I, postzegels
aarkundige
)kt beléwd
egunstigw
(EN, be%-
m door hWn
erd wordfep.
bijzijn vita
eenbezoék
>ud dit goedb
VOLEN.
OEST
>t,
HOEST,
De Minister van Waterstaat heeft
aan de Provinciale Staten van Zuid-Holland
nopens de verbetering van den waterweg tusschen
het IJ en de Zuid-HoIIandsche rivieren en stroo-
men o. a. medegedeelddat Gedep. Staten van
Noord-Holland hebben verklaarddat zij eene
aanvrage om provinciale subsidie voor dit werk,
en op de voorwaarden als do Staten van Zuid-
Holland eerlangen niet zullen ondersteunen. In
dien stand der zaak kan van voorbereiding eener
wettelijke regeling van regeeringswege geen
sprake zyn en moet de Minister er zich toe be
palen aan beide collegien van Ged. Staten nader
overleg aan te bevelen.
üoor Ge'd. ^taten van Utrecht is
tot voorzitter van hot waterschap Willige-Lan-
gerak herbenoemd do hoor Mr. D. Van Oosten
Slingoland te Schoonhoven.
Voor do vacature van hoofdinge
land in het 2do district van het hoogheemraad
schap do Krimpenerwaard, ontstaan door het
overlijden van den heer M. Van Dorp, to Ber-
kenwoude, moet herstemming plaats hebben tus
schen de heeren W. Verdoold Kz., te Berken-
woude, en D. Rooken, to Zuidbroek.
De heer Mr. A. O. Wesonhagen
heeft zijn ontslag genomen als lid van den
Rotterdamschen Gemeenteraad.
Naar men verneemt zijn de voor
waarden, die het Hoogheemraadschap de Al-
blasserwaard gestold hooft tot den aanleg van
een paardentram van Giesendam naar Papon-
drecht over de dijken van genoemd Hoogheem
raadschap door don concessionaris aangenomen,
zoodat do aanleg van do lijn is verzekerd.
Het hoofdbestuur der Vereeniging
voor lijkverbranding heeft zich opnieuw tot
Z. M. den Koning gewend mot een adres om
verandering dor wot betreffende het begraven
in dion zien, dat het aan do voorstanders van
hot verbranden evenzeer vrijsta naar hunne ziens-
wijs te handelen als aan de voorstanders van
het begraven.
Twaalf inschrij vingsbiljetten zyn
bij het Waterschap de Overwaard ingekomen
voor hot 4-jarig houtgewas der grienden, go-
logon onder llardwixveld, en wel vanJ. v. d.
Plas, to Hardinxveld f1275; C. J. Ophuijssen,
dichter bij hot Christen-
lestryder. Do Min. gelooft
irom wil hij den
bekeuring niet afimyden.
i Saksen hebben drie ge-
aan de spits, dor beweging
tegen de (doodstraf gbsteld, -x wel een bewijs dat
zij geen 4politieke quaostie is. De voldoening
aan zekerj rechtsge«fel, waarvan de heer Lohman
dealers dan wraakzucht, in een
wetenschappelijk pakje gehuld.
De Min. wöes^n^® op de onrechtvaardigheid,
bij doodstraf VOór vwrschillende gevallen, op haar
ondeelbaarheid, haarfonherstelbaarheid, haar on
zekerheid. Zij" sluitede boete, de zedelijke yer-
hefing, uit. Zij is iKtot onmisbaar. Ook levens
lange gevangenisstraf) maakt den misdadiger on-
schadolijk. En hoe wil men de executiön in
ritten? Openbare werken demoralipoorendge-
heine missen het (zoogenaamd afschrikkend ka
rakter. Dè voorstanders zeggen niet te hechten
aaa de statistiek: zij zouden heel anders spre-
kea indien i deze in h«4 voordeel ware. De Min.
hejht er ook zoo héélilveel niet aan: zy is hem
slechts het middel ojïi 'het geschut zijner tegen
partij te vernagelen, jjj In Saxen-Weimar had de
Kaner met één stern meerderheid in 1836 de
doodstraf weer ingekoerd: later heeft zij tot
dritmaal toe met eep meerderheid van ruimdrie-
vieiden ziel} vóór de'afschaffing verklaarddoch
de Regeering weige$e.
Im stemmig gebracht, werd het amendement
verworpen met 611 tegen 20 stemmen. Vóór
stonden alle anti revolutionairende Katholieke
leden min 2 (de heeren Van der Hoeven en
Nijst,) de conservatieven min 1 (de heer Oorver
Hooft.) Alle liberalen stemden tegen. Niet
minder dan 25 leden waren bij deze belangryke
beslising afwezig.
Overzicht.
’t Was wel te denken
Kamers in Frankrijkdie
zekere spanning wordt
ditmaal met beweging
MP,
volste ver-
i haar
maatregf
i deinzep.
pen, dat^met
'mogen, j®
doen in||M
Wij 18 in Hu
Eindelijk!
tep willen
volken vp
in deii iyi
Deze Courant wordt geregeld lederen Zaterdag-middag
verzonden. Prijst voor Schoonhoven per drie maanden 0,70,
Franco per post door het geheele rijk 0,80.
S. W. N. VAN NOOTEN té Schoonhoven,
Uitflevwh
oenen macher, jdie tooM veel d‘
oude quaestiedie nimmer zal verouderen; zyj dom stoqd, was een Xestryuer.
is begonnen met het mensohdiorn en zal eerst i aan een volgend Wendaai
met net mensohdom eindigen/ Is er óóit een' misdadiger den wejptot
quaestie yan actueel belang geweest, dan is het In Zwipden, Portugal’ en
aezo overal is zij aan de orde van den dag, kroonqe [hoofden ziel» aai
waar die straf werd afgeechaft, voert men haar i tegen de (doodstraf gestel
weder in, -*■ waar zy' bestaat handhaaft men
haar; zelfs Frankrjjk/zpo vooruitstrevend op --o
M het gebied der moddsis ten aanzieq der dood- sprak, was diets
straf zoo conservatief Aiogelijk, j l’e roep om de 1-a:1,_
.doodstraf bij het ongelukkig geval in Den Haag
«‘was niet een reactie, mar de pp welling van een
goed geschapen gevoeu: werkelijk was het toen
„de stem des volks dè'stemme Gods.” De nood
zakelijkheid der doodstraf is naar sprekers.inzien
:a }j0|j benig middelde eenige
tegen verstokte misdadigers. Alle ar-
4ie tegen haar werden aangevoeld acht
iyjverwegend bela^g^— Zelfs miet dat
fetölbaarheidl. Is mém daartvood bang,
tin twijfelaöhtige gewaden gratie worde
Waren tot dusver, met Uitzondering van
Batijn, de voorstanders 'van ile doodstraf
l geweest, thans tradqn een paar
n het krijt Eerst dol heer Nijst.
dezéni afgevaardigde een jaar ge
duide! ijk zij is
waarboiw
gument®
5y niet yi
van onht
welnudi
verleeno/ji
den heera.
aan hetj'itoord
tegenstaüqars in
Indien iepMind __,o_r o_
leden ,had|Syoorspel$l, dat in deze zitting de dood
straf'Jveettytpr sprhlw zou gebracht wprden, hij
zou het nipt gelobd hebbensedert dp debatten
van 1870, 4- die niat slechts redevoeringen, maar
geleerde dissertatie^ genoemd mogenl worden, is
geen enkel argumeht vóór of tegen laan te voe-i
ren. Het gaat niet op, zijn oOrdeel in deze af-
hankelyk te makên van één of twee mporden
in Den Haag gepHegd; wy leven Iniet in een
land waar de Strmfcroovery tiert, n|aar in een
deugdzame maatschappij, waar ergerlijke mis
daden zeldzaam zijn en wederinvoer in y van de
doodstraf niet noodig is om ze tegpn te gaan.
Spr. beschouwt de doodstraf niet als een party-
quaestie, maar alleen uit een sociaal oogpunt.
Wie de levenslange gevangenisstraf licht acht,
kent haar niet; zij is veel zwaarder dan de dood
straf. Hot bezwaar der onherroepelijkheid is
vooral niet gering te tellen. De statistiek be
wijst, dat do misdaden in aantal zijn vermin
derd, derhalve is de wederinvoering der dood
straf thans niet noodig.
De heer Lenting vroeg of voorheen, toen ge
regeld gratie werd gegeven, het rechtsgevoel
telkens geschokt en beleedigd is geworden?
Neen, men had eerbied voor het gevoel, dat uit
de gratie sprak. Maar dan beroepe men zich
nu niet verder op het gebruik van gratie, als
de doodstraf weer wordt ingevoerd. Dan zal zij
moeten worden toegepast, zonder door gratie
feitelijk te worden opgeheven. Men beroept zich
evenmin op het behoud der doodstraf voor mi
litairen in vredestijd is zij afgeschaft, alleen
in oorlogstyd geldt zij als noodweer. De af
schrik dien zij heet in te boezemen is niet by-
zonder; er zijn genoeg voorbeelden datexecutiën
juist tot het plegen van misdaden hebben op-
gewekt.
Nu volgden de twee overige onderteekenaars
van het amendement. De heer Donner besprak
do quaestie van een theologisch standpunt; zy
hangt samen met het begrip van recht, dat on
afscheidelijk is van de ideeën omtrent het Op
perwezen. Zijn overtuiging omtrent het recht,
dat op Gods gebod steunt, dringt hem op de
wederinvoering der doodstraf aan te dringen
wordt dit niet gedaan, dan is het wetboek niet
Nedorlandsch-nationaal, niet de uiting van het
rechtsgevoel van het volk, dat op grond der
H. Schrift de doodstraf eischt.
De heer De Jonge werpt ver van zich af het
verwijt dat het voorstel zou gedaan zyn om het
volk te bevredigen; God beware hem er voor,
dergelijk argument voor zijn stem aan te voeren.
Hij kent slechts eigen overtuiging en zyn plicht,
en vraagt er dan niet naar hoe het volk er over
denkt.
De heer Lieftinck achtte het zyn plicht oen
enkel woord in het midden te brengen tegen
hetgeen van Christelijke zijde voor de doodssraf
is gezegd. Hij, van de overzijde van ongeloof
beschuldigd, meent toch dichter bij het Chris
tendom te staan dan de „geloovigen”. Men maakt
zich bezorgd dat Gods recht niet zal gehandhaafd
worden, en beroept zich dan op het Oude Tes
tament; maar waarom niet op het Nieuwe, dat
heel wat anders zou leeren? Beter ware het,
beide hier buiten sprake te laten. Dat .de the
ologen zwijgen, maar de godsdienstige (mannen
spreken. Een waarlijk godsdienstig man zal do
doodstraf niet invoeren, als zij niet geheel on
misbaar is.
De Minister van Justitie nam nu het woord.
Hij wilde ook de natie buiten de Kamer gerust
stellen en inlichten over de oppervlakkigheid,
waarmede voor de wederinvoering der doodstraf
is gestreden. Men beroept zich op de volks
overtuiging; deze is iets subjectiefs: het recht,
dat tot richtsnoer moet strekken, is objectief.
Omtrent het godsdienstig standpunt merkt de
Min. op, dat de eerste Christenen, de kerkva
ders de eerste bestrijders van de doodstraf zijn
geweest. In Amerika bestreden haar de Kwa
kers. Straus verdedigde haar, maar Schleier-
de tegenwoordige omstandigheden zeker niet be-
nydenswaardigde keus tusseben meer links of
meer rechts is waarlyk niet gemakkelijk, nu de
godsdienstquaestie meer en meer de ftUee over-
heerschende dreigt te worden.
Niettegenstaande het in het Britsche Rijk ook
niet alles zoo vóór den wind gaat, zaten de En-
gelsche Ministers op denzelfden dag, dat hunne
collega's in Frankrijk de vlag streken, rustig te
maaltijden bij den nieuwen Lord-mayor. Ierland
en het Oosten boden overvloedige stof voor staat
kundige speeches, zonder welke een feestmaaltyd
in Engeland nu eenmaal niet compleet is. Glad
stone herhaalde, dat de regeering in de eerste
plaats de orde in Ierland zou handhaven (her
spellen ware juister uitgedrukt) desnoods door
het aanvragen van uitgebreider volmacht en
voorts hare aandacht pou wijden aan verbete
ring van de wetgeving op het grondbezit. Wat
de Oostersche quaestie betrof, waschte hij zich
de handen in onschuldEngeland had zyn plicht
gedaanmaar Europa wilde niet x en alleen
handelen mocht hij niet. Hij wanhoopte er
eohter nog niet aan om iels te verkrygen: de
eipdehjke overgave van Duloino! Nu, hij kon
zich dan ook beroepen op eene nieuwe belofte
van Turkije. De Bulten heeft den lOen dezer
maand voor de overgave vastgesteld, doch het
bericht, dat hij zijne gelofte gestand deed, be
reikte ons nog niet.
Na die toast van Gladstone behoeft Grieken
land zich ook niet meer met een ydele hoop
te vleien. Toch vond de Kamer aldaar nog
aanleiding om in het adres van antwoord op de
troonrede haren dank uit te spreken voor de
hulp en medewerking der Mogendheden! De
pogingennu vry eensgezind door dezen aange
wend om Griekenland tot kalmte en bezadigd
heid aan te sporen, worden beantwoord met
voortgaande wapening. Middellijk zal de regee
ring daarbij toch de hulp der Mogendheden
vragen, door het aan de markt brengen eener
nieuwe leening. Die hulp zal waarschynlijk niet
te vergeefs worden ingeroepen!
Van uit Duitechland dreigt eene beweging
uit te gaan tegen de Israëlieten. Niet alleen
circuleert er een adres, in honderd-duizenden
exemplaren over het land verspreid, om aan de
regeering te verzoeken aan den toenemenden
invloed der Joden paal en perk te stellen, door
hen uit te sluiten van de voornaamste openbare
bedieningen en aan hunne vestiging in het Rijk
beperkende bepalingen te verbinden, maar die
strijd ging reeds in daden over bij de jongste
verkiezingen voor den gemeenteraad van Berlijn.
De toeleg om Dr. Strassam, voorzitter van den
gemeenteraad te doen vallenwashoewel hij
als zoodanig en als mensch zoor gezien was,
bijna gelukt.
Het is een teeken des tyds!
dat de opening der
trouwens altijd met
tegemoet gezienvooral
en standjes zou gepaard
gaan.
Tusschen de sluiting en de wederopening der
zittingen hadden gebeurtenissen plaats gehad
die ook een minder levendig parlement als het
Fransche allicht in een staat van opwinding
zouden gebracht hebbennl. een ministerieele
crisis en een veldtocht tegen de kloosters. Even
als de natie, verkeerden ook de leden van het
parlement nog onder den eersten indruk van de
maatregelen diena eerst zoo lang mogelijk te
zijn uitgesteldin de laatste dagen met onver
biddelijke gestrengheid tegen de kloosterorden
zijn ten uitvoer gelegd.
Hoe onwelvoegelyk en onrechtmatig ookwas
hotonder die omstandighedenechter wel be
grijpelijk dat een der heftigste legitimisten hot
kabinet als „do regeering van inbrekers” beti
telde waardoor hij door de Kamer gecensureerd
en tijdelijk geschorst werd. Doch toen dit voor
viel had de regeering reeds eene nederlaag
geleden.
Vooraf ging de gebruikelijke verklaring, waar
mede de Fransche regeering do Kamers bij weder
opening der zittingen gewoonlijk te gemoet treedt
en waarbij haar o. a. werd medegedeelddat do
jongste verandering in het kabinet geen veran
dering bracht in de leiding der openbare aan
gelegenhedendat do Wetten op de geestelijke
orden zijn ten uitvoergelegd en tengevolge heeft
gehad, dat 261 niet-erkende orden zijn ontbon
den dat die Wetten niet zullen worden toege-
pastop dovrouwelyke orden; dat wetsontwerpen
tot verbetering van het onderwijs, der rechter
lijke inrichting, dor drukperswetgeving en tot
nadere regeling van hot recht van vereeniging
zijn voorbereid en dat er vrede naar buiten
heorscht.
Daarna volgde de ook al weer bij de herope
ning dor zittingen gebruikelijke motie van ver
trouwen, die de regeering, naar het schijnt, dit
maal had vastgeknoopt aan de regeling der
werkzaamheden. Of nu de Kamer er tegen opzag
om, na de gebeurtenissen der jongste dagen, al
dadelijk tot de behandeling eener wet over te
gaan, die zoo nauw met den kerkehjken strijd
in verband staat als de onderwijswet, of wat
anders ook de oorzaak wezen moge, het is een
feit dat de Kamer met eepe meerderheid van 34
stemmen besloot niet de onderwijswet, zooals de
regeering voorstelde, maar'de rechterlijke orga
nisatie in de eerste plaats te behandelen. Ge
volg: een ministerieele crisis; de Ministers dien
den onmiddellijk hun ontslag in. Dit alles viel
in do Kamer van afgevaardigden voor, doch do
wijze waarop de Senaatsleden elkander onder het
voorlezen dor verklaring allerlei liefelijkheden
naar do ooren smeten, bewijst genoeg dat ook
daar de hartstochten geweldig aan het koken zijn.
Ook in het tribunaal dor conflicten ontbrak
het niet Xan conflicten. Onder protest dor cle-
ricale advokaten werden de besluiten genomen
tot uitvoering dor wetten, goedgekeurd en do
bezwaarschriften der Jezuieteu als/niet-ontvan-
kelijk afgewezen. De positie van *8 onder
Alle binnenUndBcbe Advertontiënw«ar.atj 1 De keer Van Bear noemde de doodstraf
do plaatsing>8 maal wordt opgegeven, worden
Slechte maal in rekening gebracht. 4
De aanneming van het nieuwe Wetboek van
Strafrecht door de Tweede Kamer is eenfzeer
'jke gebeurtenis. Vooreerst omdat njenig
rerp van wetgeving, dat dringend rogöling
Tte, noodzakelgk moest worden verdaagd
^handeling van het lang verwachtqiont-
wer i, Mat om die reden weleeps de groote kap-
stol werd genoemd waaraan allerlei quaesties
tot lader order werden opgehangenwe noemen
slee ite vervalsching van levensmiddelen>en dieren-
tuis indeling, om van een adntal an|dere niét te
spr«p». In de tweede plaats, inhet belang
1 vanlTn^t prestige der Volksvertegenwoordiging.
In den laatsten ty4 toch is«i hiar, en niet steeds
zonder reden;' machteloosheid verwdtteh op wet
tend (tebieijl; men J^ond yry algem^n, datizij
w krachten uitputte tep «behoeve ifnn klmne
U n, en voor de groote achetói terug te
Welnu, de Kamet heeft tl^ujs bewe-
let haar niet ,ontbréekt aan werkjer-
.dat zij, wanneer het moei,(veel kan
linig ,tyd. We hepen voqrtaah q|k-
at te zyn, hetzelfde te con^tateei
tog juichen we die1 gebeurtenis
In onzen goeden naam by dq besphaa
Europa. Uitstekende rechtsgeleerdfen
..qemde hebben dit Strafwetboek zfler
geprezen^ en daarom zou «het diep te betreuren
zijn indién het in de nationale archieven ware
A begraven. 1
Over onderscheiden vraagstukken werd dege-
hjk gesproken, en we meenen aan oiwte lezers*
verplicht te zyn de discussiën over f tómmige
daartan wat uitvoeriger terug te geven'dan we
in onze wekelyksche overzichten kondim doen.
Voor ditmaal zullen we ons bepalen4bij een
quaestie, die door zekere party en tot eqh onder
werp van agitatie dreigde te worden gqmaakt;
na do beslissing der Kamer is daar thauè' weinig
gevaar meer voor. Wij bedoelen de' weder
invoering van de doodstraf, welk vraagstuk, te
onzaliger ure in verband gebracht met de te
’s-Gravenhage gepleegde misdaad, de gemoederen
eenigszins in spanning bracht.
Art. 9 van het Strafwetboek, welk art. be
handeld is in de zitting der Tweede Kamer van
Dinsdag 27 October, luidt aldus„De straffen
zyna. Hoofdstraffen1. gevangenisstraf, 2. hech
tenis, 3. geldboete; b. bekomende straffen enz.
Door de heeren Bichon Van IJsselmonde,
Heydenrijck, De Jonge, Van Baar en Donner
werd als amendement voorgesteld heiteerste
gedeelte van dat art. aldus te lezen:
„De straffen zijn: a. Hoofdstraffen: 1. de dood
straf; 2. gevangenisstraf; 3. hechtenis; 4. geld
boete.
De heer Bichon, het amendement toelichtende,
onthield zich van uitvoerige verdediging der
doodstraf, aangezien hij dit vóór vijf jaar had
gedaan. Haar rechtmatigheid, haar onmisbaar
heid in ’t belang der maatschappij hield hij vol
het zwaard komt den Staat toe, die verplicht is
het vast te houden. De vreeselyke misdaden
van den laatsten tijd, op welker schrikbarende
toeneming hij reeds het vorige jaar wees, heb
ben hem in zijn overtuiging versterkt.
De heer Patijn, lid der Commissie van Rap
porteurs, had op dit oogenblik het amendement
tot invoering vqn de doodstraf niet verwacht,
juist omdat het nu allen schyn heeft dat die
aandrang is een product van de agitatie over
den te ’s Hage gepleegden moord. Willen de
voorstanders voor die soort van misdaad aan
hun eisch zien voldaan, omdat zij beweren dat
het aantal moorden is toegenomen, dan weer
spreekt hen de statistiek. En al steekt hot jaar
1879 iets ongunstiger af bij de overige, één jaar
mag toch niet als leiddraad worden genomen
voor de onmisbaarheid eener straf.
Een ander lid der Commissiede heer De
Savomin Lohman achtte het geroep om wraak
uit den mond des volks vernomen, geen uiting
van wraakzuchtmaar de begeerte tot herstel
van een groot onrecht. Het gaat niet aanvoor
standers der doodstraf overdreven philanthropen
te noemenhet recht om haar op te leggen
moet weer in de wet worden opgenomen ook
opdat niemand in deze aan de bevoegdheid van
den Staat twyfele. Aan de statistiek't zij vóór,
’t zij tegen, hechtte hij niets: niet om het aan
tel moorden maar uit een rechtskundig oogpunt
zou hij vóór het amendement stemmen. Niette
min achtte hij het beterdat het amendement
werd ingetrokken; bij aanneming zou misschien
de Minister het ontwerp terugnemenen dan
kregen we toch de doodstraf niet. De heer
Heydenrijck verklaarde namens zyn medevoor-
stellers aan dezen raad geen gevolg te kunnen
gevenZy geloofden niet, dat de Min. een zoo
absoluut tegenstander wasdat hij er het ge
heele strafwetboek aan zou ten offer brengen
bovendienkwam men tot die uitkomstdan
zou de wet van 1870 (afschaffing der doodstraf)
ook worden ingetrokken.
iaar,
telende Ro-
yerepeetyde
verse söbr-
imiséiën fan
den 1
n den
jekkefl
Heer DJ 0.
