111
1.111
N'. 603.
Zaterdag 1 Januari.
1881,
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
Op den eersten dag.
i. BUITENLAND.
BINNENLAND.
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
rensonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70,
Franco per post door het geheele rijk 0,80,
S. W. N. VAN NOOTEN te, Schoonhoven,
Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels 0,50, Iedere
regel meer 0,10. Qroote letters naar plaatsruimte. Intending
franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
Alle binnenlandsche Advertentiën, waarvan
de plaatsing 8 maal wordt opgegevenworden
aladhts f «aal In rekening gébracht.
Bij den aanvang van onze werkzaamheden voor
het pas ingetreden jaar valt het ons gemakke
lijker dan ooit een onderwerp van bespreking te
vinden. Immers, onze lezors zullen er zeker wel
niets op tegen hebben dat we thans een oogen-
blik blijven stilstaan, om een blik te slaan op
het afgesloten tijdperk, dat we eens met elk
ander overwegen, wat het jaar 1880 geweest is
voor het vaderland in 't bijzonder, voor de
menschheid in het algemeen? Al kunnen we
dan geen volledig historisch overzicht geven,—
er is stoffo genoeg om in enkele trekken het
beeld van dat jaar in het geheugen terug te
roepen.
In de eerste plaats vragen wjj dan: Heeft
Nederland reden tot klacht of tot dank?
Wjj gelooven, behoudens het vele dat nog
te vergeefs om verbetering vraagt, dat we terecht
bet jaar dat achter ons ligt onder de goede mo
gen rangschikken. De toestand van ons volk
mag, vooral wanneer wij vergeljjkingen gaan
maken met hetgeen wjj elders aanschouwen,
gunstig worden genoemd. De meeste bronnen
van onze nationale welvaart hebben milder ge
vloeid dan te voren. Wel kan er nog niet ge
zegd worden, dat de vroegere kwijning in handel
en nijverheid geheel heeft plaats gemaakt voor
een opgewekt leven, maar het herstellings-
prooes ia in vollen gang, en het mag geen ijdele
verwachting heeten, wanneer wij op blijvende
verbetering hopen.
Met dit verschijnsel staat het lot der arbei
dende klasse in nauw verhand. Een jaar ge
leden, wij herinneren ons maar al te zeer, was
dit in vele opzichten treurig. Een harde en
lange winter, gevoegd bjj andere oorzaken, had
vroegtijdige staking der werkzaamheden ton ge
volge, en in vele gezinnen, die gewoon zijn door
eigen vljjt voorziening in de behoeften te vin
den, heerschte armoede. Thans is dit,gelukkig
in' veel mindere mate het geval. Wel wordt op
sommige plaatsen opnieuw over werkeloosheid
geklaagd, maar dat is nu de uitzondering, ter
wijl het toen de regel was.
De voornaamste oorzaak van den veel gun
stiger toestand zoeken wjj in den voordeeligen
staat van den landbouw gedurende het afge-
loopen jaar. De oogst was ruim en kwam meer-
enaeels goed binhen, onze veestapel werd door
geen ziekten geteisterd. Onze landbouwers heb
ben, door hun flink optreden bij de Londensche
tentoonstelling, een bewjjs gegeven van opge
wekt leven; de Nederlandsche boer zal, mits hij
voortga op den ingeslagen weg en partij trekke
van de lessen van ervaring en wetenschap, door
den buitenlander niet meer minachtend bejegend
worden, en men behoeft zelf niet tot den land
bouwenden stand te behooren om zich daar innig
over te verheugen.
Ook voor de geschiedenis van onze wetgeving
is 1880 een goed jaar^eweest. Het zou ons te
ver uit den koers brengeu als we in bijzondor
heden nagingen wat er op dat gebied is voor
gevallen; doch twee zaken kunnen we niet on
vermeld laten, de invoering van de Wet op
het Lager Onderwijs, waardoor bij toeneming
kennis en beschaving het gemeengoed zullen
worden van alle Nederlandsche knapen en meis
jes, en de aanneming door de Tweede Kamer
van het Strafwetboek. De behandeling van dit
laatste onderwerp ligt ons allen nog versch in
het geheugennogmaals wenschen wij er elkan
der geluk moe dat een gewichtig beginsel,
de blijvende afschaffing van de doodstraf,
zegevierend uit den strjjd is getreden. Onge
twijfeld, de worsteling der partijen bleef niet
achterwege; toch mogen wij er ons over ver
heugen dat deze binnen de grenzen der gema
tigdheid is beperkt gebleven.
Terwjjl wij met smart denken aan de verlie
zen, die het vaderland ook weer getroffon heb
ben, vooral op letterkundig gobied, wij noemen
hier slechts Cremer en Ter Haar, herinnoren
we ons aan den anderen kant hot geluk dat
ons Vorstelijk Huis ten deel viel, en waarbij op
nieuw ten duidelijkste uitkwam hoe innig do
band is die Nederlands volk aan Oranje hecht,
j Jammer dat we onze schildering van don toe
stand met eenige donkere lijnon moeten aan
vullen. Voor do bewoners der riviorstrekon is
het laatsto gedeelte des jaars droevig geweest;
overstroomingen hebben op nieuw belangrijke
schade aangericht. Die bijkans periodieke terug-
koer van hooge waterstanden is een hoogst
ernstig verschijnsel, en het is zeer te hopen dat
de aandacht van alljeft'die door hun konnis en
hun invloed er toé'-'zijn geroepen, voor goed
daarop gevestigd moge blijven. Geldelijke over
wegingen mogen hier niet op den voorgrond
staan; het water, onze krachtigste bondgenoot,
is maar al te dikwijls onze bittere vijand, en
heeft het voorgeslaoht den strijd niet geschuwd,
ook wjj moeten toonen in dat opzicht niet van
natuar te zjjn veranderd en verbasterd. Hot
geldt hier een zaak die ons geheele volk Aangaat,
en die men zich onder geenerlei voorwendsel
van den hals kan schuiven.
Volledigheidshalve moeten wjj nog gewagen
van den Btaat onzer bnitenlandsche bezittingen.
Ook daar is reden van tevredenheidde veepest,
die het eiland Java teisterde, vermindert in
woede; uit Atjeh blijven de strijdberiohten ge
lukkig weg, en voor Suriname, langen,tijd het
stiefkind van onze officiëele verzorgers, zijn
betere dagen aangobroken.
Richten wij het oog aan gene zijde der gren
zen, dan ontdekken we verschijnselen van meer
verontrustenden aard.
Het jaar 1880 heeft van veel strijd getuige
moeten zijn. In de eerBte plaats vermelden wij
dien op kerkeljjk gebied. De grondslag is nog
niet gevonden, waarop beide mededingers naar
de heerschappijKerk en Staatvrede kunnen
sluiten, en het wederzijdsche wantrouwen geeft
aanleiding tot handelingen, die den toets eener
rechtvaardige critiek niet kunnen weerstaan. De
strijd van het Belgisch episcopaat tegen de school
wetgeving overtreft verreweg het bitterste dat wij
op dat gebied hier te lande beleefdeneven zoo
kunnen we niet dan met leedwezen gewagen van
de verwikkelingen in Frankrijk, die tot de uit-
drjjving der geestelijke orden hebben gevoerd.
Men vergeet maar al te dikwijlsdat geweld het
slechtste overtuigingsmiddel is; in een land als
Frankrijkdat aan zoo velerlei afwisseling bloot
staat, moet men nooit uit het oog verliezen dat
de reactie de actie op den voet volgt, en dat,
wie heden wordt weggejaagdmorgen terugkeert,
onverzoenlijker dan ooit. Och, als Staat en Kerk
elkanders rechten wisten te eerbiedigenen geen
benijdende blikken sloegen op elkanders vreed
zame ontwikelingwat zou er dan door eer-
ljjke Bamenwerking veel goods tot stand ge
bracht kunnen worden.
Nog meer reden tot bekommering geeft de
toestand in Duitschland. De strijd tegen de
Joden is een treurig staaltje van de herleving
van den Middeleeuwschen geesteen teruggang
die door allerlei oorzaken in de hand wordt ge
werkt. AI» door een schroef omspant het ijzeren
budget de nationale welwaarthet leger, en nog
eens het leger, is het begin en het einde van de
regeeringsbemoeiingen, en alle fiscale en admi
nistratieve maatregelen hebben alleen ten doel, de
honderdduizenden die naar Bismarcks meening
onmisbaar zijn om de nationale eenheid te hand
haven op de been te houden. Met dat al verarmt
de natiezij die aan de spits der beschaving kon
staan en een heerlijke roeping heeft te vervullen in
de broederschap der volken, staat daar als bet ware
geïsoleerd; gevreesd, maar niet geacht. De on
tevredenheid in de geringere klassen, uitgemer
geld door de „beschermende" en andere rech
ten, neemt toe en uit zich in democratische
heftigheden, die wel een tjjd lang onderdrukt
kunnen worden, maar die men toch onmogelijk
voor goed tot zwijgen kan brengen. Het heeft
er al den schijn van of hij, dien men als den
grootsten staatsman onzer eeuw huldigt, bestemd
is het Rijk door hem gesticht op den rand eener
revolutie te brengen.
Maar geen van de Europeesche volken staat
op dit oogenblik voor een duisterder verschiet
dan Engeland. Den toestand in Ierland hebben
we kort geleden uitvoerig besproken, en nog
niet uitgebreid genoeg om een helder denkbeeld
te geven van den staat van ellende, van ver-
dierlijking zelfs, waarin de geringere klasse in
sommige deelen van dat eiland verkeert. De
Engelschen hebben dat zoo maar laten voort
duren het rogeering8beleid had wel belang
rijker onderwerpen van bemoeiing. Wind heb
ben zij gezaaid, en thans rijpt do oogst van
storm.
Storm oogsten zjj ook in Zuid-Afrika. Do
geschiedenis van de Britsche politiek benoorden
Kaap de Goede Hoop is, van het oogenblik dat
zij de Nederlandsche kolonisten vandaar verdreef,
een lange, lange rooks van onrechtvaardigheden.
Wij gevoelen modelijden met de Engelsche moe
ders, die op menig onbekend slagveld haar zonen
moeten derven, sneuvelende voor een slechte
zaak; sympathie tot op zekere hoogte ook voor
de tegenwoordige bewindslieden, die de gevolgen
moeten dragen van do daden hunner voorgan
gers; doch dat er een onverbiddelijke rechtvaar
digheid voorzit bij de uitkomsten der wereld
historie, zien we opnieuw bevestigd.
Maar genoog van het verleden en het tegen
woordige. De toekomst wenkt onsen wij treden
die to gomoet met mannelijken moed en blij
vertrouwen. Dat wij allon, elk in zijn kring,
streven naar de zegepraal van het goedeeen
Staat ia gelukkig als zijn burgers eensgezind,
ijverig en rechtschapen zijn.
Zij 1881 ons vaderland, ons Vorstenhuis, onze
gemeente, elk onzer in het bijzonder gunstig.
Zij hot vruchtbaar in werken van blijvende
waarde. Lato het bij zijn afscheid niets dan hart
verheffende herinneringen na. Met dien wensch
in het hart zetten ook wjj, medewerkers aan de
Schoonhovensche Courant, onzen arbeid yoort.
Overzlebf.
In vrede zijn Senaat en Kamer van afgevaar
digden in Frankrijk uiteengegaan. Beide hebben
iets van hunne eÏBchen laten vallen en zóó is de
begrooting ran inkomsten eindelijk vastgesteld.
Vóór het scheiden ontving de regeering nog
eene berisping van den Senaatover de onhan
dige wijzewaarop sommige harer ambtenaren
waren te werk gegaanbij het verwijderen der
crucifixen uit de gemeentescholen van Parijs. De
regeering die reedsvóór dat de Senaatbij
monde vaji Buffethaar er een verwijt van ge
maakt hadhaar ongenoegen aan die onhandige
vrienden had te kennen gegeven kon dus vóór
de motie van afkeuring die het gevolg was van
Buffet's interpellatievrjj onverschillig blijven.
De kalmte, die in Frankrijk heerscht, ten-ge
volge van de staking van den parlementairen
arbeidzal echter spoedig door nieuwe stormen
worden gevolgd.
De wet op de rechterlijke organisatiedie nog
altijd bij den Senaat aanhangig iBdoet een nieuw
en ernstiger conflict vreezentusschen de beide
takken van vertegenwoordigingterwijl de re
geering daarbjj mede geene onverschillige toe
schouwster zjjn kau. De gemeenteraadsverkie
zingen die in het begin van 1881 plaats moeten
hebben zijn eene slechte voorbereiding voor de
hervatting van den wetgevenden arbeid. De pers
heeft niet eenB het einde van dezen reeds zooveel
bewogen jaarkring afgewacht om den kandida-
tenstrjjd te beginnen en hare slachtoffers te kie
zen. Gelukkig dat niet allen het partijdig oordeel
en de verguizing, waaraan ieder die zich op
publiek en vooral op politiek terrein waagt, zoo
licht blootstaat, het zoo ernstig opnemen als de
nieuwbenoemde President van het Zwiteersebe
Eedgenootschap. DezeAnderwerttrok zich de
•oavalUn van de zijde der dagbladpers tegen
hem gerichtnu hjj gereed stond de hoogste
trap van de maatschappelijke ladder te be
klimmen zoozéér aan dat hem de moed in de
schoenen zonk en hij de hand aan eigen leven
sloeg. Zooals natuurlijk isheeft het geval in
alle Bondsstaten een smartelijken indruk gemaakt.
De Ooatenrijkscbe regeering is door de ver
tegenwoordiging gemachtigd om de Staatszaken
voorloopig voor drie maanden op den ouden voet
voort te zettten; hot voorpostengevecht toonde
echter nu reeds aan, dat het de regeering niet
gelukt door hare staatkunde van geven en nemen,
Duitscher8 en Slavén te bevredigen. Met kunst
en vliegwerk zal zij er misschien in slagen om
de zaken nog eenigen tjjd gaande te houden.
Onbezorgd treedt zij dus het nieuwe jaar niet in.
Dit geldt evenzeer van de Engelsche regeering.
Voordat het Parlement haar de middelen toe
staat om zich uit den nood te redden, zal het
beleid der regeer in g voorzeker aau eene scherpe
krjtiek onderworpen worden.
Dc geruchten omtrent oneenigheid in den
boezem van het Kabinet zullen niet bijdragen
om het vertrouwen in dat beleid to verboogen,
en uit de ongunstige berichten van Zuid-Afrika
zal de oppositio ongetwijfeld nieuwe wapenen
smeden tegen de regeering. De nadere berich
ten uit Kaapstad van den Gouverneur hebben
doen zien, dat het den boeren ernst is met hun
verzet. Uit Indië zjjn troepen ontboden om de
rust to herstellen. Vóór dat die troepen zijn
aangekomen kan er echter nog heel wat gebeuren.
Do beantwoording van de Turkscbe nota,
waarin voorstellen gedaan werden tot beslech
ting van het geschil met Griekenland, wacht
nog altijd op de beslissing der Mogendheden
betreffende het scheidsgericht. De laatste be
richten melden, dat aan Span;© het voorzitter
schap der conferentie zal worden opgedragen.
Intusschen heeft Griekenland aan zijne vertegen
woordigers in het buitenland doen weten, dat
het niets van een scheidsgericht weten wil, en
men weet, dat de onderwerping van Griekenland
en Turkjjo aan do uitspraken van het tribunaal
do hoofdvoorwaarde is voor de verwezenlijking
van bet denkbeeld. Als het zoo voortgaat zal
1881 ons misschien nog niet eens do oplossing
dier quaestio doen zien.
STATEN-GENERAAL.
De Eerste Kamer hervatte Maandag-namiddag
te 3 uren haar werkzaamheden.
De ingekotö£en wetsontwerpen, waaronder die
tot vaststelling van do Staatsbogrooting voor 1881,
werden naar de afdeelingen verzondondie Dins
dag-avond to 8 uren bijeenkwamen.
In de zitting van Woensdag heeft do Eerste
Kamer van do Staatsbegrooting alleen behan
deld en aangenomen Hoofdstuk I (Huis des
Konings), Vila (Nationale Schuld), en de Wet
op de middelen. Voorts werden nog eenige
kleine wetsontwerpen goedgekeurd: verworpen
werd, met 17 tcgon 8 Btemmon, een voordracht
tot verhooging en wijziging van het Hoofdstuk
Waterstaat der Staatsbegrooting, wegens een
daarop voorkomende post tot subsidie aan do
waterschappon van Hoog-IIemaal en Oyen.
De Kamer ging tot den lOen Januari uiteen,
om bij haar terugkomst de Staatsbegrooting
verder te behandelen.
Uit het voorloopig Verslag der Tweede Kamer
over het wetsontwerp betreffende de verzending
van pakketten met den post blijkt, dat de meer-
derheid der leden zich met het beginsel van
dat ontwerp vereenigt.
Bij Kon. besluit is benoemd tot
kantonrechter te Gorinchem Mr. J. Offerhaws,
vroeger kantonrechter te Winschoten,
- Bjj Koninklijk Besluit is, met in
gang yan 15 Februari 1881, op zijn verzoek
eervol ontslag verleend,{aan J. Van Vollenhoven
als burgemeester vanJj Rotterdam, onder dank
betuiging voor de v«e en gewichtige diensten
door hem in die baarekking bewezen; on tot
burgemeester dief gemeente benoemd Mr. S. A.
Vening Meinesz. lid Van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal.
Bjj Kon. Bpsluit is benoemd tot
hoogheemraad va» den Lekdijk Bovendams jhr.
mr. O. d' Aumale Van Romondt.
Bij Kon. besluit is bij de rustende
schutterij eervol ontslag verleend wegens ver
andering van woonplaats10de bat. in Zuid-
Holland aan J. M. Muylwjjk, als lste luit. En
benoemd in Zuid-Holland10de bat., tot kapt.
J. G. Maris, thans lste luit.; tot lsten luit. H. De
Haas en T. ALindemanbeiden thans 2de luit.;
tot 2den luit. B. Tukker ven J. A. A. Meevers,
beiden thans schutterW. G. Hopmanthans
fourier, F. S. Qp tenNoort, J. H. A. C. E. Vau
den Andel en B. Mijnlieffallen thans schutter.
Tot lid van den Gemeenteraad te
Rotterdam is Dinsdag bjj herstemming gekozen
de heer J. Voorhoevo HCzn. met 974 stemmen.
De heer J. H. Klütgen had 694 stemmen, ter
wijl 33 stemmen in blanco waren uitgebraoht,
De Minister van Binnenlandsche
Zaken heeft beslist, dat onderwjjzers, behouden»
goedkeuring van Gedeputeerde Staten, agent
van eeno brand- of levensverzekering-maatschappij
mogen zijn, mits zjj zorgen, dat het onderwijs
daaronder niet lijdt.
Op den avond van den eersten
Kerstdag was door de zorgen van H. M. de
Koningin, evenals verleden jaar, een Kerst
boom opgericht in het paleis het Loo. Tal
van kinderen uit de gemeente waren daartoe
uitgenoodigd, en allen keerden huiswaarts, voor
zien van geschenken, die de boom had opgele
verd. De jonge Princes was ook bjj de feest
vreugde tegenwoordig.
Aau het gebouw van het provin
ciaal bestuur te 's Hago werd Maandag aanbe
steed hot onderhouden van en het doen van
eenige herstellingen aan het gebouw van 's Rijks
Hoogere Burgerschool te Gouda, gedurende de
jaron 1881 en 1882. Minste inschrijver was de
heer N. Koning Hz. te Gouda, voor f1275.
Door burgemeester en wethou
ders der gemeente Utrecht is 24 dezer aanbesteed
Hot doen van eenige vernieuwingen aan het
éénjarig onderhoud van de sluis enz. te Vreeswijk;
minste inschrijver de heer J. Bar no veld te Vrees
wijk, voor f1880. Het doen van eenige ver-*
□ieuwingen aan en het éénjarig onderhoud van
den straatweg on hot jaagpad van Utreont naar
Vreeswijk; minste inschrijver do heer J. Barne-
veld te Vreeswijk, voor f9910. Het doen van
eenige vernieuwingen aan en het éénjarig onder
houd van het jaagpad van Utreeht naar Woer
den; minste inschrijver de heer Van Hattera te
Utrecht, voor f2019.
Bjj de ten behoeve der gemeente
Rotterdam gehouden aanbesteding is aangenomen
de levering van vlakke Waalklinkers door Schalij
Bekker te Schoonhoven, voor f 17,30 per 1000
stuks. IJselstraatsteen per 1000 stuks C. I.
Vroege, te Alblasserdam, f6,68; Schaljj Bek
ker, te Schoonhoven, f 6,88; J.C. Van Vliet Dzn.,
te Gouderak, f 6,90H. R. Van Elk, te Dordrecht,
f 6,90; Schalij Bekker, te Schoonhoven, f7,10;
K. J. Van Houwoningete Gouderak, f7,13;
Gebr. D. B. P. Huurman, te Delft, f7,29.
IJselondersteen por 1000 st.: Schalij Bekker,
te Schoonhoven, f 6,88 C. I. Vroege, te Alblas
serdam f 6,90J. C. Van Vliet Dzn., te Gouderak,
f7.20; Gebr. D. B. P. Huurman, te Delft,
f7,49. Luiksche kluitkalk, M. Luijten te Rot
terdam f 965 per .massa.
Door de arr.-rechtbank te Utrecht
is rechtsingang verleend met bevel van gevan
genneming tegen Gerson Salomon Rosenbach,
oud 41 jaren, koopman in manufacturen, ge
woond hebbende to Rotterdam, gestalto middel
matig en gezet, aangezicht rond en vol, kleur
rood, vormoedeljjk ton govolge van hot veel
vuldig gebruik van sterken drank, haar bij zwart
af, hetwelk aan do voorzijde van het hoofd
wordt gemist, bakkebaardon tot aan do ooren
donkerblond, oogen blauw, voorhoofd laag, neus
breed en dik, kin rond, hebbende een schelle
stem on laatstelijk gekleed als heer met een
bruine ratine winterjas en phantasiehoed.
In de laatste tijden schjjut hij zich inzonder
heid ten platten lando en in de omstreken van
Woerden te hebben opgohouden, zich voordoende
als tolk van een vermogend koopmanaap enkele
personen hoeft hjj goederen van gerinBeswaarde
