m, rk, by roerden. l I NV 612. Zondag 6 Maart. 1881. toren Een ministeriëele beslissing. leid ,AR. Weekblad vpor ZiiidtHolland en Utrecht. i Jz., RD IUETS. tiige oogen- jn geweest, sond*r reuk gelijkmatige BUITENLAND. BINNENLAND. Amelde. 4 aagt ten rangen met idewater. COATS wuuegeueeia aai een aireci verzo land aan de Engelsche Regeering 1 znn ziin. Dneh dn Minintar hnnft postzegel* aderikgpUm IJ aan hols. at L onhoven. in Naai- B Onde- e.k. eene het HAAR- aai eenige aar ik, dat :hadolijk is ken dank ddel. •ruikte ik ,"e heesch- ■echt. 8 HAART, fens baard zwart, on- lelfjk. d heeft men de hoeveel- tonde -HONIG 4ainz, ijmegen. S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven, Uitgeren. hide Haven, iggjfrek luid- vaHkoloniën Bij het Hommer dezer Courant behoort een Bijvoegsel. 'noten. ig middel wor- schoolbezoek Alle binnenlandsohe Advertentiënwaarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden slechts 2 maal in rekening gebracht. ■OIO VEWE COURANT. verwelle. igge. legraven, meide. sselstein ofdsteden en Win- Prjjs der AdvertentiënVan 1 tot 5 (regels 0,50. Iedere regel meer 0,10. Groote letten naar plaatsruimte. Inzending franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure. n.’; Gouda B. J. R. m Hartog; »k by P. Idenbwrg. Door rvindlng. voner van el van den weder ge- tevens op ugen, een aanwenden tal mij toch j hem, eer- gebleken, m vrijheid tend, rentenier. Ifers. dan hedelhnM, »n, al deze n door de nen korten irige groei- >ienaar DRIES, ïruiven- echt ver- k fl. 2,- voorzien ■staand fa- Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco1 per post door het geheele rijk 0,80. ei aan- twwohenpoozen het eind van den lageren cursus kunstmiddeltjes in den vorm van schoolfeesten of stoffelijke belooningen. Van welke zijde we de zaak ook bezien, de uitspraak des Ministers is een prachtige, of schoon niet door velen verwachte, maar daarom misschien te meer welkome vrucht van de jongste schoolwetherziening. Overzicht De laatste berichten van devorif den, dat de Engelsche Minister vi aan het Nederlandsche Transvaal-oomité had te kennen gegeven, dat het verzoekschrift ten gunste van de onafhankelijkheid der Boeren in ernstige overweging zou genomen worden; ter- wjjl daaraan zeer goed aansloot het bericht, dat Colley met de Boeren in den Langnek-pas aan het onderhandelen was. Nuer is ook onderhan deld, doch op een andere wijze dan zich, op grond van bovenstaande berichten liet verwachten. In den nacht van Zaterdag op Zondag jl. bezette Colley met zijn staf en een troepenmacht van ongeveer 700 man en 35 officieren de Ma- jubahoogte, die de positie der Boeren in den Langnek-pas bestreek. Na verschillende ver- goefsche aanvallen gelukte het eindelijk den Boeren den steilen heuvel, die de vijand ’s nachts, zonder tegenstand te ontmoeten, had bezet, te beklimmen en de Engelschen tot eene verwarde vlucht te noodzaken. De offioieele telegrammen, waarin zelfs geen poging wordt gedaan om de besliste nederlaag der Engelschen te ontkennen melden dat, behalve de aanvoerder Colley, nog 82 man en 3 officieren sneuvelden, 129 manen 9 officieren gekwetst, 50 man en 7 officieren ge vangen genomen en 12 man en 1 officier ver mist zijn. De Engelschen trokken naar hun kamp op Mount prospect terug, terwijl de Boeren de Spitsberg zooals de bestormde hoogte heet bezet houden. i Dat het bericht van deze nieuwe nederlaag in Engeland en niet minder in Zuid-Afrika een geweldigen indruk gemaakt heeft, laat zich be grijpen. Vóór alles is men bedacht op het uit- wisschen van den geleden smet en op het hand haven van het prestige, dat op die wijze duchtig aan het wankelen zou gebracht worden. Wood, die voorloopig met de waardigheid van den ge sneuvelden Colley bekleed is, zal als zoodanig weldra vervangen worden door Roberts, den be kenden opperbevelhebber in Afghanistan, die daar zich geoefend heeft in het overwinnen van moeielijkheden en in het doen van geforceerde marschen. 13000 man nieuwe troepen worden in gereedheid gebracht om naar Zuid-Afrika te worden ingescheept, terwijl te Gibraltar en el ders reserve-troepen zullen worden gestationeerd. Hoe vereerend en verbljjdend die nieuwe over winning, door de vrjjheid-lievende Boeren be haald, op zich zelve ook zjjn moge, aan de zaak des vredes zal zij zeker niet bevorderlijk zijn. De Engelschen zullen niet ruston voor- ;dat zij zich gewroken en den vjjand ten onder gebracht hebben. Do houding der Boeren doet verwachten dat dit niet dan mot verlies van veel menschenlevens zal kunnen geschieden. De eerste der lersche dwangwetten is thans door de beide Huizen aangenomen en door de Koningin bekrachtigd; do tweede, het verbod om waponen te dragen, is thans in behandeling on zal zeker ook spoedig kracht van wet erlangen. Na de behandeling dier wetten en van een deel der begrooting zal de regeering eene hervorming in de regeling van het landbezit, de eigenlijke oorzaak der herhaalde onlusten in Ierland, voor stellen. Dat de hoofden der beweging nu be ginnen in te zien, dat hunne heerschappij niet meer van langen duur zal zijn, mag men opma ken uit het laatste middel door Parnell ter hand genomen. Hij deed een beroep op den Fran- sclien dichter Victor Hugo, die dezer dagen, begraven onder do bewyzen van hulde zijner landgenooten en van tal van vreemdelingen, zijn tachtigsten verjaardag vierde. Een begenadigde communalist, Roquet, zal weldra als afgevaardigde in de Kamer plaats nemen. Saint Denis geniet de eer van op die wjjze vertegenwoordigd te worden. Do oudste zoon van den Duitsclien Kroonprins, Prins Wilhelm, is dezer dagen in het huwelijk getreden met Priuses Augusta Victoria Van SleeswjjkHolstein. Aan ceremonieel heeft het niet ontbrokenevenmin aan de bewijzen der deelneming van de bevolking. Eulenburgs ont slag is ton slotte aangenomen, zoodat voor Pruisen het vraagstuk even aan geroerd te hebbenon* op het gebied der practjjk begeven. Een groot aantal gemeenten van ons land hebben slechts één school. In de meeste daar van bepaalt zich het onderwijs tot de verplichte vakken, zijnde lezen, schrijven, rekenen, de beginselen van vormleer, van Nederlandsche taal, van vaderlandsohe geschiedenis, van ken nis der natuurhet zingen en de nuttige hand werken voor meisjes. Somtijds is er een klasse voor de Fransche taal aan toegevoegden het moet gezegd wordenniet altijd omdat ing van het gros der gemeenteleden irderdemaar alleen om enkelen ge- wille te zijndie dan voor hun gemakkelijke voorbereiding vonden L Loon Niet lang geleden heeft Z. Exc. de Minister van Binnenlandsche Zaken een beslissing uitge sproken die voor de toekomst van ons lager onderwijs belangrijke gevolgen kan hebben. Ve len zjjn er door verrastniet weinigen hebben zich er aan geërgerd en tochhetzij men de letter of den geest der Wet van 17 Augustus 1878 tot richtsnoer neemtde juistheid van ’s Mi nisters uitspraak is aan geen redelijken twyfel onderhevig. Zooals men weetmaakt de nieuwe wet geen onderscheid meer tusschen gewoon en uitgebreid lager onderwjjs. Artikel 2 geeft slechts aan in welke vakken onderwijs moet gegeven worden, en voegt daaraan een negental andere toedie tot aanvulling van het schoolprogram kunnen dienen. Zij zijnde begiilselen der Fransche Hoogduitsche, Engelsche taal; die der algemeene geschiedenisder wiskundehet handteekenen de beginselen der landbouwkundede gymnas tiek en de fraaie handwerken voor meisjes. Natuurlijk zijn de gemeentebesturen volkomen vrij in de bepalinghoever het onderwijs zich boven dat minimum behoort uit te strekkenof wel, dat het tot de verplichte vakken zal be perkt bljjven altijd onder goedkeuring van Gedeputeerde Staten. Daarwaar vroeger uit gebreid lager onderwijs werd gegevenzal het wel in hoofdzaak behouden blijvenomdat het middelbaar onderwijs er of geheel ontbreekt, of niet voldoet aan de behoeften van een min of meer belangrijk deel der burgerij. Ook is het volstrekt niet noodigaan alle scholen in dezelfde gemeente het onderwjjs tot denzelfden omvang uit te breidenovereenkomstig den bestaanden toestand kunnen de scholen in verschillende klas sen worden gerangschikt, in verhouding tot de leervakken en het bedrag van het schoolgeld. Omtrent het laatste geeft art. 46 de volgende voorschriften al. 1 „Ter tegemoetkoming in de kostenwelke voor rekening der gemeente bljj- venkan eene bijdrage van ieder schoolgaand kind worden geheven.” Al. 4: „Bedeelden en zijdie schoon niet bedeeldonvermogend zjjn worden nietde minvermogenden niet of slechts voor een gedeelte, aan de heffing onderworpen.” Nu rees de vraag: Heeft deze geheele of ge deeltelijke vrijstelling alleen betrekking op de verplichte leervakkenop het minimum van het onderwijsof is zij ook toepasselijk op die andere vakken, die facultatief zijn aangewezen en alleen worden opgenomen indien de Gemeenteraad ver klaart, dat zij noodig zijn, de plaatselijke om standigheid in rekening gebracht? Het antwoord op die vraag bracht verschil van meening aan den dagzoodat men zich op de Regeering beriep. En de Minister, uitspraak doende in hoogste ressortbepaaldedat be doelde vrijstelling zich behoort uit te strekken tot het lager onderwijs in zijn geheelen omvang zoodat ook onvermogenden er van kunnen pro fiteered Wjj behoeven niet uiteen te zettenvan hoe veel gewicht deze uitspraak is voor de toekomst van onze lagere volksklasse. Lang is het veler grief geweestdat kinderen van aanleg dikwijl* niet verder konden komenomdat de middelen der ouders ontoereikend waren voor de bekosti ging van het uitgebreid lager onderwjjs, al werd dat ook in hun eigen gemeente aan de kinderen van meer gefortuneerden gegevenwelnuaan dit bezwaar zal thans, voor zooveel doenljjk, worden te gemoet gekomen. Van radicale zijde is meermalen de eisch gesteldAlle onderwijsvan overheidswege ver strekt, hetzjj lager, middelbaar of hooger, zij toegankelijk voor allen- en kosteloos. Zelfs al zou men in beginsel zich vóór deze hervor ming willen verklarendan moet het toch worden erkend, dat zulk een verbazende sprong zoo maar niet op eens is te maken. Elke maat schappelijke vooruitgang, die van bljjvenden aard zal zjjn, moet zich uit een vroegeren toe stand ontwikkelen: het land van Belofte wordt niet per luchtballon bereiktmen komt het, na lange omzwervingen, steeds naderbij. Een belangrijke schrede in die richting wordt thans gedaan. De volstrekte kosteloosheid, zelfs van het lager onderwijs, komt ons thans evenmin als den wetgever gewenscht voormaar de school- geldheffing mag geen hinderpaal zjjn op' den weg der beschaving. Zij is een vorm van be lasting, waartoe ieder naar vermogen moet bij dragen: zij is geen vergoeding voor zekere dien sten, die de Staat of de Gemeente den burgers bewijst. Deze diensten moeten verleend worden aan alle burgers die ze verlangen, onverschillig of zjj de bedoelde belasting kunnen betalen of niet. Laat ons thans, na de theoretische zjjde van I een nieuwe Miniate van Bmnealandsohe Zaken gevraagd wordt, die weneigd is onder de bevelen van Prins Von Bismaick te arbeiden. Tochzal het wel niet aan liefhebbers ontbreken. De behandeling der begrooting in den Duitschen Rijksdag is aanggvangen met een standje tu*- schen den afgevaardigde Richter en den Rijks- kanselier. Het bericht, dat tusschen Rome en Duitsch- land eindelijk een begin ran overeenkomst zou getroffen zjjn, vereischt nog bevestiging. STATEN-GENERAAL. De Eerste Kamer hervatte Maandag-avond haar werkzaamheden. De Voorzitter begon met een woord van warme hulde aan zijn overleden ambt genoot van de Tweede Kamerwiens begrafenis hjj dien dag had bjjgewoond. Daarna verzocht de heer Schimmelpenninck van der Ojje tot den Minister van Buitenlandsohe Zaken deze vraag te mogen richten: „Heeft de oorlogstoestand in de Transvaal de. Regeering aanleiding gegeven om te trachten tot herstel van den vrede mede te werken Of be staat daartoe nog het voornemen?” Volgens ver klaring van den Voorzitter had do Minister deze interpellatie verwacht, en zich beschikbaar gesteld er reeds Dinsdag op te antwoorden. Nadat de heer Schimmelpenninck bij den aan vang der volgende zitting zijn interpellatie had toegelioht met te wijzen op de sympathie die de strijd der Boeren in ons Vaderland heeft gevon den zette de Minister het standpunt der Regee ring uiteen. Reeds in December 1880 zond zij een depêche naar Engeland, waarin zij de aan dacht vestigde op de beweging van sympathie hier te lande, tevens herinnerende dat die sym pathie in Engeland in goeden bodem zou vallen en dat do tegenwoordige regeeringsleden zich ernstig tegen de annexatie hadden verklaard. De Engelsche Regeering toonde zich bereid de I Transvalere te gemoet te komen, doch gaf niet onduideljjk to kennendat zjj van geen recht- streeksohen aandrang door anderen wilde weten. Later werd den Minister een schrijven getoond van een Engelsch Parlementslidwaarin werd medegedeeld dat een direct verzoek van Neder- j niet onwelkom 1 zou zjjn. Doch de Minister heeft zich vergewist, dat dit onjuist was; niet alleen zou een zijdeling- sche aandrang worden afgekeurdmaar ook een rechtstreeksch aanbod van bemiddeling zou ten stelligste van de hand worden gewezen en niet dan ongunstig op de verhoudingen met de Trans vaal werken. Sedert hebben tusschen onze en de Engelsche Regeering voortdurende gedachtenwis- selingen plaats gehadde laatste weetdat de Nederlandsche bereid is voor de Transvaal te doen wat zij, zonder de eigen belangen in de waagschaal te stellen, zou kunnen doen. De interpellant betuigde den Minister zjjn dank. Daarna werd overgegaan tot de beraadslaging over het nieuwe Wetboek van Strafrecht, het welk, nadat sommige leden over enkele onder dooien het woord hadden gevoerd, met algemeene stemmen werd aangenomen. Ook in de Tweede Kamer werden bjj de her vatting der zittingen op Dinsdag 1.1. door den waarnemenden Voorzitter, den heer Mirandolle, de verdiensten van den heer Dullert herdacht. Woensdag werd de candid«tenlijst voor het presidium opgemaakt. Zjj bevat de namen Mirandolle, Cremers en Van Nispen. De toe lating van het nieuwgekozen lid voor Amsterdam, den heer Dirks, werd goedgekeurd. Z. M. de Koning heeft het nieuwe wetboek van strafrecht bekrachtigdals wet van 3 Maart 1881 (Staatsblad N#. 35). Aan de Tweede Kamer der Staten- Generaal is een adres gericht door de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Gorinchem ter zake van het „ontwerp van wet tot verbete ring der bestaande Keulsche Vaart”. Op verschil lende gronden wordt in dit adres de Kamer ver zocht in het algemeen en financiëel belang van Nederland, hare goedkeuring te verleenen aan dit wetsontwerp kan het zyn geamendeerd met de bepaling van „onmiddelljjke opheffing en afkoop der bestaande tol-, sluis- en bruggelden”. Ten behoeve van de garnizoens- bakkerjj te Breda werd 2 dezer in het openbaar aanbesteed de levering van 375 heet, jarige witte en 125 heet, jarige roode tarwe. Behoudens nadere goedkeuring van den Minister van Oorlog is de levering gegund aan den heer M. De Gier te Gorinchem tegen den prijs van f 10^07 per heet, witte en f 10,12 per heet, roode tarwe. Bjj kennisgeving in de „Staats courant” van den Minister van Binnenlandsche Zaken zjjn do pokken te Ameide „epidemisch verbreid” verklaard. Te Waddinxveen werd door de leden van den gemeenteraad eene collecte ge houden ten behoeve van de watersnoodljjdenden. Vermeerderd met een batig slot van eene door de rederijkerskamer aldaar voor gelijk doel gebou- den uitvoering, was de opbrengst ongeveer f 400> het belai zulks voi goeden ter zonen een g voor het toelatings-examen der elders geves tigde Hoogere Burgerschool. Het voor min vermogenden te hooge schoolgeld was oorzaak dat dezen van de „Fransche klasse” geen ge bruik konden maken. Die soort van bevoorrech ting houdt nu opwil men het Fransch be houden Gedeputeerde Staten zullen zich er niet tegen verzetten, do'ch voortaan zal het allen ten goede moeten komen. Als het ons hier vergund ware, een „vromen wensch" uit te spreken, we zouden een pleidooi leveren voor de uitbreiding van het onderwijs ten platten lande met het leervak r, de begin selen der landbouwkunde. Hoe noodzakeljjk dit is, blijkt van jaar tot jaar meer. Wel is het getal onderwijzers, die bevoegdheid voor dat vak bezitten, nog zeer klein, maar dat komt daar van daan, dat de Regeering er zich zoo weinig aan laat gelegen liggen. Een loffelijke poging heeft zjj verleden jaar in het werk gesteld om de belangen der industrie te bevorderen door het instellen van een cursus voor het teeken- onderwjjs; als zjj eens hetzelfde beproefde voor den landbouw, dan zouden wellicht goede resul taten te wachten zjjn. Gesteld, er werd eens, gedurende zes weken, samenvallende met de groote vacantie, een cursus over landbouw-on- derwjjs voor de lagere school gehouden, toe- gankeljjk voor onderwjjzers, die gedurende dien tjjd reis- en verblijfkosten ontvingen; datzelfde werd een volgend jaar herhaald, onder dien verstande, dat zjj die er verder gebruik van wilden maken in den tusschentjjd de werken, door de leeraren aangewezen, ijverig bestudeer den; bjj het einde van dien tweeden cursus kon de gelegenheid worden geopend om een diploma te verwerven. Als nu de gemeentebesturen voor dat onderwjjs een flinke toelage beschikbaar stelden, zou weldra de animo om zich voor dat vak te bekwamen zoo groot worden dat binnen een niet lang tijdsverloop het aantal bevoegden groot genoeg werd om in de behoefte te voor zien. En, op grond van de thans besproken ministeriëele beschikking, zou deze uitbreiding niet enkelen meergegoeden landbouwers tot voor deel verstrekken, neen, ook de zonen der veldarbeiders zouden kosteloos een onderwjjs krij gen, dat hun bruikbaarheid zeer verhoogen zou. In de grootere, gemeenten met meer scholen zjjn deze somtijds van denzelfden aard; de uit gebreidheid der plaats is veeltijds oorzaak dat een enkele school door alle kinderen moeieljjk te bereiken zou zijn. Wat wjj hierboven hebben gezegd, geldt ook voor deze. Rest de groote gemeenten met een dichte be volking. De scholen die men daar heeft zijn gewoonljjk in klassen verdeeld of dragen ken merkende namen naar het al of niet betalen van schoolgeld. De zoogenaamd kostelooze scholen of scholen voor onvermogenden, en zelfs de „tus- schenscholen” of scholen voor minvermogenden hebben steeds het beperkte programmabe staande uit de verplichte vakkenin enkele ge meenten is er teekenen, of gymnastiek, of bei den, aan toegevoegd. In deze gemeenten vooral brengt de ministeriëele beslissing een groote om- keuring te weegmen zal de verordeningen, voor zooverre zulks nog niet is geschied, daarmede in overeenstemming moeten brengen. De meest voor de hand liggende oplossing is niet, dat overal dezelfde uitbreiding wordt gegeven, zoo dat bjj v. in een handelstad op alle scholen zonder onderscheid ook vreemde talen zullen onderwe zen worden. De tegenwoordige verdeeling kan behouden blijven, mits, en dit is het waar het voorname- lijk op aankomt, aan de leerlingen, die up de kostelooze en tusschenscholen de vereischlc kun digheden hebben verkregen, de gelegenheid tot overgang op de scholen met uitgebreid progam zoo gemakkehjk mogelijk worde gemaakt. Het spreekt van ?elf dat het gemeentebestuur daaraan voorwaarden kan verbinden. Daar het wenscheljjk is dat geen leerlingen van al te uit- eenloopenden leeftijd op de schoolbanken nevens elkander zitten, kan bepaald worden dat kin deren die gratis of tegen verminderd schoolgeld op laatstbedoelde scholen toelating erlangen zullen op een vastgestelden leeftijd een examen afleggen, waaruit blijkt dat zjj het beperkt lager onderwjjs met vrucht hebben genoten. Alzoo kan deze beschikking een krachtig den tot bevordering van geregeld i» ouders, die hun kinderen waarlijk vooruit willen brengen, zullen wel zorg dragen dat dezen zonder

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1881 | | pagina 1