1
I Een Wekstem.
■'fi
1881.
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
I
i:
1
-i
I
I M
(Ij
BINNENLAND.
■ommsm courant
I '7
i Beituur:
as
i
ft gore
A 8chf
3
S NOOTEN.
S, W. N. VAN NOOTÈN te Schoonhoven,
Uitgever».
^ovengenoemde
te nemen om
eerderheid van
lilver-industrie
ivden bloei
aarlyk gouden
i zal worden
jekomen.
week zijn volgens
>kken aange-
e Gorinchem
4
8
lO
‘s
Do
ige uitbreiding
indien do ge
daan.
de zeemacht
op pen-
pensioen
der wet
verhooging van dat
i, den Spj
laren van
Li
andbouwer, ter
te beproeven,
iel aanbevolen
ereiding; ieder
endt alles aan
en na talrijke
igd, om zoowel
n blauw wor-
rdoor men een
een veel hoo-
vat geene scha-
bederf werend.
e metalen zoo
zal;
rade onder de
vooruitzichten
e en jjver tot
iistrie mede te
concurrentie
I veren werken
ergens
laat ons toch niet
van 1881 vergeten
historie
R8EVEEN,M
Secretarie
•acht N<$36.
Prjjs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere
/egel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco, en uiterlyk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure,
Het adres, ontworpen door de ver-
eeniging „Het Klaverblad”, in ’t belang van de
nationale goud- en zilverindustrie, is in de Zondag
te Amsterdam gehouden vergadering door ruim
100 aanwezigen geteekend.
De directie der Nuts-spaarbank
te Sloterdijk heeft een maatregel genomen, die
ook elders met goed gevolg is aangewend. Zij
heeft nl. bons verkrijgbaar gesteld ten bedrage
van 5 centdie op de gewone zittingen der spaar
bank tegen geld of een inschrijving op een spaar
bankboekje kunnen ingewisseld worden. Onder
scheidene winkeliersdie niet' tevens tappers zijn
werden aangezocht, zich met den verkoop van
die stuivers-kaarten te belastenwaartoe zij zich
bereid hebben verklaard.
De heer E. Overbosch te Gouda
is benoemd tot plaatsvervangend lid van de com
missie, die gedurende de jaren 1881, 1882 en
1883 belast zal zijn met het afnemen van het
veeartsenijkundige examen.
Vyf vrouwelijke candid at en heb
ben zich aangemeld voor het examen voor klerk
bij den Rijks-telegraaf.
Door het hoogheemraadschap Delf
land is eergisteren opengesteld eene 4 pet. geld-
leening, groot f 156,000. Er is ingeschreven voor
een bedrag van f287.000.
De directie van het „Amstel-Ho-
tel” te Amsterdam heeft zich met den heer
Lefèbre uit ’s-Gravenhage verstaan, om de con
certen, welke in het Paleis voor Volksvlijt wor
den gegeven, per telefoon duidelijk hoorbaar over
te brengen naar het hotel of eene in de nabij-
heid gelegen salon.
Op de Maand.
M
■a
it.
>t, dat behalve
vere stallucht,
lelijkheid enz.)
akelijk is van
line bijzonder-
torkomen. Een
caamheden be
lt al hetgene
sen vergissing,
Iran hier schip-
ik, men knede
3 niet genoeg;
n zoute ze met
on keukenzout
zuiver datgene
ellen: dikwijls
n in voor, o. a.
zakt dan niet
lat men er de
i duidelijk ge-
Wek. Landb.-
y de vertaling
ij die gelegen-
lijke Lünebur-
ite zout dat er
ins de belang-
kleine détails
loest, dan had
lere smokkel-
ilukkig echter
e scherp be-
onden worden,
pen en die er
>ut thans, door
i Gastro &Co.
te krijgen;
van deze hee-
succès: zelf-
det schoolge-
iderwjjs de I
ital leerlinge»
larart. 6 én 18
stus en 20 Oc-
r -
doen van elke beschikking over zijn lot. Op don
26en Juli des jaars 1581 nam het kortelings
herboren Noord-Npderlana zijn eigen lot in
handen, verklaarde het eenvoudig voortaan zjjn
eigen meester te willen zijn. Die dagteekening
duidt de wederopstanding aan van onze natieen k
telkens als zij wederkeertzouden wij kunnen
spreken van een nationaal Paaschfeest. Ook in
dien zindien onze Israëlitische landgenooten aan
het liefelijk voorjaarsfeest hechtenwant im
mers is de onderteekening van de Acte van
Afscheiding niet het oogenblik van onzen uit
tocht uit het land der politieke afhankelijkheid P
We hebben gemeend op deze dingen eenigen
nadruk te moeten leggen alhbewel wij er niets
nieuws van hebben gezégd.
Want ziet, de driehonderdste gedenkdag der
Afzwering nadert met rasflche schreden, en we
vreezen zeer, dat zij nagenoeg onopgemerkt zou
kunnen voorbijgaan. Om meer dan één reden
zouden wel dit levendig betreuren.
Er is weleens op gewezendat wij in het ge-1
heel geen „nationaal feest” bezitten. Eigenlijk1
weten we van feesten niqts af. Jabestaande
dingenkermissen bijv., wil men afschaffeh en
schaft men af, maar zoodra er gevraagd wprdt
iets er voor in de plaats te stellen, dat verede
lend werkt en do behoefte aan feestvreugde op
gepaste wijze bevredigtdan staan afschaffers,
en behouders der min aantrekkelijke kermissen
en dergelijken, verlegen. Een volksfeest moesten
we hebben dat in staat is geestdrift te wekken
en te onderhouden I, roepen ze uit. Maar hoe
het te krijgen P Onze historie biedt aanknoopings-
punten genoeg aanen een ander volk met zulk
een ryk verleden zou slechts behoéveq te grijpen
in de schatkamer zijner herinnering. Maar wij
het schijnt wel of we geen keus kunnen doen.
Welnu zal er ooit sprake kunnen zyn van
de instelling van een nationalen gedenkdag, die
de geboortedatum kan zijn van onze onafhanke
lijkheid en met volle recht den naam zal verdie
nen van „Nederlandsch Vrijheidsfeest”, dan is
het diezelfde 26ste Juli. En hebben we verle
den jaar' tot onze beschaming kunnen zien hoe
zeer onze zuidelyke broeders hun vijftigjarige
zelfstandigheid op prijs wisten te stellendat
voorbeeld mag ons waarljjk wel aansporen eens
in ernstige overweging te nemen of onze drie
honderdjarige onafhankelijk geen geestdrift ge
noeg wekt om het eerste van een lange reeks
jaarfeesten in het loven te roepen.
We vragen dit, met aandrang omdat ons
volk behoefte heeft aan opwekking. Zij die ons
behooren voor te gaan verwaarloozen onbedacht
een schat die ligt te roesten in de dieptezij
houden het heilig vuur niet brandendedat ge
voed kan worden door do herinnering aan een
grootsch verleden en den onmisbaren gloed moet
gevendie aanspoort tot den opbouw eoner niet
minder schoone toekomst. Ons volk hoeft eon
of meer feestdagen noodigwaarin het er leven
dig aan herinnerd wordtdat het werkelijk een
volk iseen innige vereeniging van broeders
die met gezamenlijke krachtsinspanning den voor
uitgang dor menschheid willen dienen een of
meer dagenwaarin aan het kleingeestig partij-*
gekibbel het zwijgen kan worden opgelegd en
we ons alleen willen te binnen brengendat we
vrij zijnvrijook om te kibbelen als we dat
verkiezen.
En als onze zwakke stem misschien
weerklank mocht vinden
gedoogen dat de 26ste Juli
worde. De buitenlanders bewonderen onze
en wijzen op de daad der Afzwering als een feit
van de hoogste beteekeniszij zouden volkomen
recht hebben ons te minachten indion we den
schoonen herinneringsdag verwaarloosden. Hier
en daar zijn aansporingen opgegaan. Wij voggen
de onze er aan toe. In oen onzer oostelijlw ge
meenten is men nog iets verder gegaanWin
terswijk zag een feestcommissie geboren worden.
BravoKomaanzal het goede voorbeeld geen
navolging vinden Of moet er gewacht worden
tot mannen met wijdschklinkende namen een
beslissing hebben genomen over het al of niet
gepaste van het feest
Opvolk van Nederlandneemt gij eens een
krachtig besluit! ’t Geldt immers uw belang,
uw eer een deel uwer toekomst wellicht
STATEN-GENERAA L.
Dat verbetering van de gemeenschap te water
tusschen Amsterdam en den Rijn wenschelijk en
noodzakelijk is te achten en wel door aanleg van
een kanaal van Staatswege, hierover waren de
leden der Tweede Kamer, die deelnamen aan het
afdeelings-onderzoek van het Regeerings-ontwerp
tot aanleg van een kanaal van Amsterdam naar
de Merwedehet algemeen vrijwel eens.
Minder eenstemmig was het oordeel over de
voordracht zelve. Het tegenwoordig plan werd
door velen bestredenmen achtte de verdediging
door de Regeering onvolledig en niet klemmend
bij vergelijking met het Geldersche-vallei-plan
en het plan van den ingenieur Waldorp.
Een aanmerkelijk aantal leden verklaarden
ontwerp; anderen keurden het aannemelijk, nog is belegd over de verschillende kantoren,
anleren stonden een nader onderzoek voor, hetzij 1
do»r parlementaire enquête of door eon Staats-
cQ^missie. In de meeste afdeelingen echter vond
£8| denkbeeld van een nader onderzoek geen
bijval.
Wordt de rechtvaardiging der Regeering om
trent deze keuze door de meerderheid onvoldoende
geacht, dan brengt het wezenlijk belang der zaak
mede het ontwerp ter zijde te stellen en ten
spoedigste door eon ander te vervangen.
Z. M. heeft H. B. H. Malingé, ont
vanger der dir. bel. en acc. te Buiksloot be
noemd tot ontvanger derzelfde middelen te
Leerdam.
Bij Koninklijk Besluit is de offi
cier van gezondheid 1ste kl. bij d« vx
W. Littel, op verzoek, met 1 Mei a. s.
sioen gesteld, onder toekenning van een
van, f 1400 en ingevolge c van art. 1
van 1 April 1875 van eene o
pensioen van f900 voor werkelijk verblijf in
militairen dienst in ’s Rijks overzeesche bezit
tingen en koloniën en tusschen de keerkringen.
Namens den Koning is door den
Minister van WaterstaatHandel en Nijverheid,
tot wederopzeggensvergunning verleend tot den
aanleg en het gebruik van eene electrische ge
leiding aan de stearine kaarsenfabriek „Gouda”,
te Gouda, ter verbinding van het kantoor van
hare directiede woning van haren directeur en
hare fabriek aldaar.
In den Haag gaat het gerucht,
dat de heer Vissering als Minister van finan
ciën zal aftreden en dat hij wijlen den heer
Bachiene als lid van den Raad van State zal
opvolgen. Wie hem als Minister van Financiën
zal vervangen, wordt nog niet gemeld. (Hblad.)
De nieuw-benoemde Gouverneur-
Generaal, de heer 's Jacob, heeft Dinsdag zyn
intrede in Batavia gedaan.
In het kiesdistrict Gorinchem is
Dinsdag gekozen tot lid der Provinciale Staten
van Zuid-Holland in plaats van wijlen den heer
W. RooseboomMr. P. R. Van den Bergte
Vianen met 322 stemmen, De heer A. Blankere,
teGorinchem, bekwam 208 stemmen.
De verkiezing van hoofdingelan
den en hoofdingelanden-plaatsvervangers van
Schieland, op den 7den dezer gehouden, heeft
den navolgenden uitslag opgeleverd: In het
1ste district zijn gekozende heer P. Visser tot
hoofdingeland en de heer A. Voorwinden tot
hoofdingeland-plaatsvervanger. In het 2de dis
trict de heer Mr. A. A. Gevers Deynoot tot
hoöfdingeland en de hoeren A. Buijs en H. Van
Alphen tot hoofdingelanden-plaatsvervangers
laatstgenoemde in plaats van wijlen den heer
R. Van Alphen. In het 3de district: de heer
K. Achterberg tot hoofdingeland en de heer E.
Hoogendijk Az. tot hoofdingeland-plaatsvervanger.
In het 4de district: de heer K. Van der Too-
ren Kzn. tot hoofdingeland en de heer H. M.
Van der Haak tot hoofdingeland-plaatsvervanger.
De an ti-re volut ion a ire kiesver-
eeniging „Nederland en Oranje” te Delft heeft
tot haren candidaat voor de Tweede Kamer bij de
Juni-verkiezingen geproclameerd den laten
luit, der artillerie J. C. Fabius.
H. K. H. Prinses Hendrik is door
de mazelen aangetast. H. K. H. bevindt zich
gelukkig naar omstandigheden redelijk wel.
De heer Mr. A. Kerdijk heeft zijn
benoeming tot algemeen secretaris der Maat
schappij tot Nut van ’t Algemeen aangenomen
en zijn eervol ontslag vdrzocht als directeur der
Ryks-postspaarbank.
Aan het Departement van water
staat werd Woensdag aanbesteed: de uitvoering
van herstellingen en vernieuwingen aan de wer
ken tot verbetering van den waterweg van Rot
terdam naar zeeaan den Hoek van Holland
met het onderhoud dier werken en de herstel
ling van buitengewone winter- en stormschade
ingaande 1 Mei 1881 en eindigende 30 April 1882.
Minste inschrijver was de heer C. Van der Plas
te Hardinxveld, voor f85.490.
In het verslag der Rotterdamsche
Bank over 1880 wordt door de directie met leed
wezen geconstateerd een verlies vanf 1.107.118,89.
De post, waardoor het verlies zoo hoog is, wordt
veroorzaakt door den verkoop van aandeelen in
eene Berlijnsche maatsch., waardoor f738.145,91
verloren werd. In het belang der Bank meenen
directie en commissarissen in de algemeene ver
gadering van 26 April a. s. aan dé aandeelhou
ders te moeten voorstellende nominale waarde
der aandeelen in overeenstemming te brengen
met de door de balans geconstateerde werkelijke
waarde. Deze nominale waarde bedraagt nu
f250 per aandeel en f 125 per halfgefourneerd
aandeel. Alsnu wordt voorgesteld het bedrag
der volgefourneerde aandeelen te brengen op
f200, dat der halfgefourneerde op f 100. Daar
door wordt het verlies op de balans gedekt.
Ten bewijze, dat de Rijkspost-
spaarbank zich al dadelijk op succes kan be
roemen, dient, dat van 1 tot 10 April voor een
bedrag van ruim twee en veertig duizend gulden
stempel worde
goud ofsilver
d‘" AVr
wlver;
len invoer hldt
voor goederen
jk wordd.
lag te Utrecht gehou
den palmpaardenmarkt waren ruim 1400 paarden
en veulens aan de lijn. De paarden werden
verkocht van f600 tot f900; de veulens van
f 250 tot f 400. Spanpaarden verkocht voor
f 2000. Er waren buitengewoon veel binnen- en
buitenlandsche kooplieden. De handel was le-
l vendig, het weder goed.
In het succursaal ziekenhuis aan
den Schiedamschen Singel te Rotterdam is een
geval van pokken voorgt'
In de jongste
de N. R. C. te Ameide door de pok
tast 2 en overleden 4 personen. Te
werd 1 aangetast.
Het zuider-zendingsfeest zal dit
jaar den 20sten Juli weder gehouden worden op
het landgoed De Hondsberg, bij Oisterwijk, daar
toe door Jhr. Mr. J. v. d. Feltz van Twello
welwillend afgestaan.
Beroepen te Meppel Ds. D. H. Teljer,
pred. te Helvoetsluis.
Beroepen te Linschoten Ds. J. C.
Reesse, pred; te Leersum.
Bedankt voor het beroep naar de
Chr. Geref. gemeente te Waddinxveen, in Zuid-
Holland, door Ds. M. Bpon, pred. te Zaamslag.
Na afgelegd examen is acte als
onderwijzer verkregen door de heeren J. Spek
van Nieuwerkerk a/d IJsel, kweekeling der Nor
maallessen te Krimpen a/d IJsel; Th. Van
Straalen, kweekeling te Bodegraven, leerling van
do Normaallessen te Gouda; C. Timmerman uit
Ameide en C. J. Hoolboom uit Asperen.
Tot de normaallessen te Krimpen
a/d IJsel zijn 5 manlijke en 2 vrouwelijke kwee-
kelingen toegelaten, allen tot de eerste klasse.
GOUDA, 14 April. Eenige ingezetenen dezer
gemeente hebben zich met een adres tot den
Minister gewend, waarbij zij vergunning ver
zoeken tot toelating van hunne dochters tot de
Hoogere Burgerschool alhier.
De Zuid-Hollandsche gymnastiek-onderwij-
zersvereeniging zal op den 23. en 24. April a. s.
alhier hare halfjaarlijksche vergadering houden.
De netto-opbrengst der soiréedoor de
vereeniging L. O. gegeven ten voordeelo der
Transvaal, bedraagt de aanzienlijke som van
f 528,25, die aan Prof. Harting is toegezonden.
♦GORINCHEM, 14 April. De mazelen heer-
schen hier thans zoo algemeen, dat ruim 600
gevallen van die ziekte aangegeven zijn. Hoewel
over ’t geheel van een goedaardig karakter, is
de vorige week toch van vier gevallen van
overlijden aan die ziekte bij den burgerlijken
stand aangifte gedaan.
Het huis naast het Postkantoor van wijlen
mej. de weduwe W. De Stigter, de vorige week
voor f 6000 ingezet, is 11. Maandag voor reke
ning van het Rijk gemijnd voor f 6600. T'
bedoeling is hiermede de noodij
''té geven aan het Postkantoor,
meente dit aan het Rijk wil afsl
Op 30 dezer zal alhier in den Doelen
eene vereenigde vergadering gehouden worden
van het Hoogheemraadschap „de Alblasserwaard
met Arkel beneden de Zouwe”. In deze ver
gadering zal de begroeting van ontvangsten en
uitgaven voor het dienstjaar 1881/82 in het
openbaar behandeld worden.
Door Dijkgraaf en Hoogheemraden van
„de Alblasserwaard” is bepaald, dat do herstem
ming voor hoofdingeland in het 1ste district
tusschen de heeren F. H. Von Lindern te Al-
00
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middug
verzonden. Prys: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70,
Franco per post door het geheolo ryk 0,80,
l èen_ BtjvoecfseLi
f” Alle! binnenlandsche Adverteniiënwaar An
dé plaatsing i maal wordt opge^even, wor$an
slechts l maal in rekening gebracht.
I „Alzoo een iegelyk weet, dat'het volkjfejet
)m dep Vorst, maar de Vorst om' het volk’ge
schapen isdat een Vorst, zijn onderdanen*!be
handelende als slavenvoor eén dwingeland Wet
gehouden Wordendie vrijelijk mag worden W-
stootenWanneer geen ander middel cfrerscniet
om de vrijheid te bewarenhebben wij
-omeene samenstemming verstaan, den Sppmi-
schen Kjoning vërVallen te verklaren van alle
recht tot de heerschappij.”
Dut klonken de onvergetelijke woordenwaatin
de !Néderla,nde^8 der zestiende eeuw, het beginsel
der ^Afscheiding van Spanje hadden nedorge-
legd -f- zoo luidde de meest kenmerkende volzip
van de verklaring die óp den 26en Juli des japrs
i 1581 door ide gemachtigden der Geünieerde ke,-
wesfep te 7s Gravenhage werd geteëkend.
Het komt my voor, dat in deze handeling,liet
zwaartepunt ligt van onzen woritelstryd ihet
Spanje. t>e, laatste band, die ons volk nog aan
zyndoor blinde dweepzucht geheel vervreeüiden
Vorst hechtte, 'werd door dat volk verbroken;! de
onhoudbare stelling, dat men geen/Krijg vbéi-de
tegen Filips maar alleen tegen de uitvoerderi van
zyn despotiekon wilwérd voor goed opgegeven
er Werd e4n „voldongen feit” in het leven geroe
pen, vvaarpp nopitneen nooit zou kunnen wórden
teruggekopen. Want, zoolang Filips, in naam al
thans, nog'Heer der Nederlandsclje provinciën was,
bleef een sclfkking nog altijd mogelijk: hij zou,
’t was wel niet waarschijnlijk, maar toch niet
geheel ondenkbaar, terugekeerd kunnen zyn
tot de politiek van Keizer Karei minus de ge
loofsvervolging; hij zou hebben kunnen sterven
en een opvolger nalaten, die een andere, een meer
vrijzinnige zienswyze ware toegedaanwie weet P
En dan v^are er nooit sprake geweest van een
vrije en Zelfstandige, volkomen onafhankelijke
Republiek der Vereenigde Nederlanden, die haar
vlag op alle zeeën vertoonde en meermalen in
Europeesche geschillen als scheidsrechter mocht
optreden. Dan ware Nederland geworden wat
Belgié nóg twee eeuwen daarna is gebleven,
de ootmoedige dienaar van vreemde souvereinen
de voetveeg en twistappel tevens van vreemde
natiënde kampplaats wellichtdie herhaal
delijk door haar legers werd vertreden. Maar
nooit zou het geworden zijnwat het sedert is
geweest, het veilig toevluchtsoord voor vervolg
den en verdruktenhet Beloofde Land, waarheen
allen w>er godsdienstigewetenschappelijke of
staatkundige overtuiging geweld werd aangedaan,
van uit de verte de verlangende blikken richtten.
En let ook eens op het beginseldat aan de Acte
van Afzwering ten grondslag ligt. „De Vorst
is geschapen om hef’volk, niet omgekeerd.”
Was het denkbeeld nieuw? Volstrekt niethet I
stemde volmaakt overeen met de beschouwing
der oude Germanen ons aller voorvaderen. Deze
kenden eigenlijk niets dat maar eenige overeen
komst had met een erfelijke monarchie. Hun
oudsten bestuurdenmeer nietsenkwam
het er op aan het ploegijzer te laten rusten voor
het oorlogszwaard, dan werd de dapperste en
bekwaamste gekozen om de voortle (Vorst) of
leider te zijn bij aanval of verdediging. Die lange
en broede rij van „Heeren en Gebieders,” onder
welken titel zij ook later hun gezag uitoefenden,
zyn ons door vreemde overheerschers opgedrongen
en dat zij het „Goddelijk Recht” aan hun zijde
hadden is een stelling, die op historischen grond
zeer gemakkelijk te wederleggen ismaar die
dienst genoeg heeft gedaan om de moeite van
haar uit te vindon ruimschoots te beloonen.
Bovendien, de eed van trouw, die bij de hul
diging van een Vorst werd afgelegd, was niets
meer, doch ook niets minder dan een overeen
komst tusschen twee partijenwaarvan de een
beloofde zekere achten te zullen eerbiedigende
andere zekere plichten te vervullen. Schond een
der twee de verbintenisdan was ook de andere
feitelijk ontkeven. Nu had de Koning reeds
meer dan twintig jaar zijn beloften verloochend:
alle hoop Óp een eerlijk herstel van het onrecht
was vervlogen. Waarljjk, de wederpartij had
geduld genoeg geoefend!
„Wanneer geen ander middel overschiet om
de vrijheid *te bewaren,” heet het in de Acte-
Men had het aan die middelen waarlijk niet laten
ontbreken. Smeekingen noch protesten hadden
gebaatde verdedigers dor duurbezworen rechten
werden met schavot of vogelvnj-verklaring ge
straft. De Afzwering draagt zoo weinig het spoor
der overijlingdat men er zich veeleer over moet
verbazen* haar niet vroeger te zien verschijnen.
Met die daad keerde men eenvoudig terug tot
hetgeen voorheen was, toen nog niet een des-
potieke macht zich aanmatigde het volk voor te
schrijven wat het onmogelijk kon volvoeren, i isen aanmerKoiya aamai
namelijk gelooven op Hoog Bevel en afstand 1 zich, behoudens* nadere inlichtingen, tegen het
i
fl
■1
