Zondag 26 Juni.
1881.
N’. 628.
Keukenmeid,
verrichten, P. G.,van
>n. AdresMevrouw
«rtenaerstraat, No. 11.
JEKJES,
ri
ikersknecht
LIEDEN,
aangenomen werk,
aid m oenigcu tijd
Amsterdam.
Nabetrachting.
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
I
r
BUITENLAND.
Overzicht.
BODE,
BINNENLAND.
4
herstollin-
o
I
I
o
louteringskuur heeft onderworpen?
SCHOOHHOVEnSGM MEANT.
liste
200,
•krjjgbaar:
kleine Kaart 15 Cts.
groote Kaart 25 Cts.
hoofd-opzichter on beide op-
jr mot Pf 300
mg vuur i
jksbestuur
Gem. Schoonhoven.
Juni 1881.
Maria Constantia,
0. Vroede. An-
Isen en W. J. Bruins,
irmans en J. van dor
er dam wordt mot
EVRAAGD oene
Ifenst
andon in den Boek-
N. VAN NOOTEN
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
UitgeWh-
akomen by HERMs.
o Hekendorp by
Rj Mr. Metselaar to
Veer, vraagt
'SELAABS.
id.
rovincialen waterstaata-
00
iOOB dJv, VUUl nvv-
aangaatbedraagt
ijpink, oud 14 maan-
ad 74 jaron, weduwe
W. Stokelenburg, oud
onder, oud 74 jaren.
Groot.
RICHTEÏÏ
ui. Boter: lo qual.
por half kilokaas
3 26 A 28 ct., overloo-
f 26 A 30lammeren
ren 24 a 26 cts. per
to f6 A 8 per stuk;
1 f 5,00, Zeeuwsche
minors f4,40, Roode
Poters fl,80 per
k 19,50. Bint f 19.
zaad f8.
)0 stuks,
larkt.
faas le qual. f31 a
Noordholl. kaas f 25
ar tij en. Handel vlug.
10, wei- dito f 1,10
ie iets te vorderen
of verschuldigd zijn
N DAM, in leven
roond hebbende te
overleden den 23.
arvan opgaaf of be
fore van den Notaris
te Haastrecht,
10 ct. per half kilo.
23 A 27 ct. per half
1,60 A 2,25 per week.
Nuchtere kalveren
f 18. Vachten wol
van Donderdag word door
ng oen motio ingediond on
dezen inhoud: „Do Kamer,
het wonschelyk achtende dat eon van Ro-
georingswego to benoemen Staatscommissie
eon nader onderzoek instelio naar do moest
doelmatige verbinding van Amsterdam naar
den Rijn, schorst de beraadslaging ovor
het in behandeling zijnde wetsontwerp en
gaat over tot do ordo van don dag-"
Do Minister van Waterstaat verdedigde
uitvoerig zijn plan, on verklaarde zich met
do motio tot uitstel niot to kunnen ver-
eonigenook do Min. van Oorlog betuigde
dat hij wegens redenen van defensie aan
hot Merwodo-kanaal de voorkeur gaf. Nadut
do hoor Heydonrjjck het antwoord van den
Min. van Buitenlandsche Zaken op zyn
financieel bezwaar had bestreden, trad do
heer Tak Van Poortvliet op meteen krach
tige verdediging van het Valloi-kanaal, en
somde do voordooien voor den Rynhandcl
op. Do heer Do Jong vorklaardo zich voor
uitstel.
Z M. hoeft mot 1 Juli bonoomd
tot schoolopziener in het district Goes W. J.
Van Gojkom, schoolopziener in hot arr.
'Leiden, uit welke betrekking hem eervol
ontslag is verleend.
schien de Thorbecke <|er toekomst nog op
een of ander gymnasium zyn studiën voor
te bereiden, of staat hij reeds daar,
in den persoon van de-i beleidvollen Staats
man, die in den laatstcn tijd van de Groene
Tafel zip) geestdyiftvoUtoord Jiet hooren?
Dat alles ligt in het verborgen. Wij
kunnen slechts wenschen uitspreken. Ligt
het in den loop der dingen, dat de libe
ralen den beker der vernedering tot den
bodem moeten ledigen,het zy zoo. Door
strijd tot heerlijkheid. In ’t eind zal toch
de zege ons zyn.
Van eeno zijde van waar mon het zeker
het minst zou verwachten is den Israëlieten,
die het in Rusland zoo spaansch kregen,
door de campagne die ook daar tegen hen
geopend is, een toevluchtsoord geopend.
Nadat zij dit vergeefs in Oostenrijk on
Servië hadden gezocht, vond hun verzoek
een gunstig oor in Spanje! Zij zullen zich
daar, volgens het besluit van Koning en
Minister, kunnen vestigen waar zij verkie
zen en volstrekte godsdienstvrijheid genieten.
Het zou zeker een heugelijk feit in de
geschiedenis der regeering van Koning Al
fonso zijn, indien de 60.000 uit Rusland
verjaagde Joden in Spanje mochten onder
vinden, dat de tijden van Ferdinand en
Isabelladie ook hun zooveel kwaads be
rokkenden, voor goed voorbij zijn.
Voor het Rusland der 19de eeuw is het
eeno schande dat het zoover komen moest.
Maar de regeering dódr, die minder dan
ooit gezind schynt aan den wensch naar
hervorming gehoor te geven, heeft alle be
schikbare krachten noodig, om de partij
der ontevredenen ten onder te houden. De
keizerlijke familie heeft zich „in veiligheid
gesteld” te Peterhof bij Moskau. Vóór dat
zij haar verblijf daar vestigde, zijn alle mo-
gelijke voorzorgsmaatregelen aangewend.
De grond in den omtrek is overal omgespit
om te onderzoeken of er ook mijnen waren
aangelegd on de huizen in de nanyheid
moesten allen worden ontruimd. Van de
bemanning van het stoomjacht, dat de kei
zerlijke familie overbracht, werden onderweg
nog 3 officieren in verzekerde bewaring
genomen, die in het bezit werden gevonden
van bommen, als die waarmede Alexander
de II werd gedood. Ongelukkig land, waar
de Vorst zich zóó tegen zijne onderdanen
moet wapenen!
Heden zullen in Bulgarije de verkiezingen
plaats hebben, die over de naaste toekomst
van het land zullen beslissen. Terwijl de
oppositie, met Zancoff aan het hoofd, alles
inspant om de kiezers te beduiden, dat zij
niet aan de oischen van den Vorst moeten
toegevon, trekt deze het land door om door
zijne verschijning de kiezers gunstig voor
zich te stemmen. De geestdrift waarmede
hij allerwege ontvangen wordt, schijnt aan
te duiden dat zijn spel nog zoo kwaad niet
staat. Inmiddels zijn Zancoff en eenige
andere hoofden der oppositie wegens belee-
diging van den Vorst in hechtenis geno
men. Dat gaat er dua prufsisch toe!
Terwijl, ondanks het gebeurde in Tunis,
do vriendschappelijke betrekkingen tusschen
Frankrijk en Italië niet zijn verstoord,
mennen de burgers dier landen, in het ge
beurde, eeno aanleiding te vinden om een
oorlog in het klein te voeren. De eerste
aanleiding daartoe was de terugkeer van
eeno afdeeling troepen uit Tunis, te Mar
seille. Toen deze het gebouw der Italiaan-
scho club aldaar voorbijtrokken, werd er
gefloten en dit was het sein voor eenige
opgewondenen onder de bevolking om er
op los te rukken. Het schild werd van
het gebouw gerukt en het garnizoen moest
te hulp geroepen worden om de orde te
herstellen. Die botsingen hebben zich de
volgende dagen en ook elders herhaald en
vonden in Italië weerklank, zoodat ook
daar Franschen en Italianen handgemeen
worden. Van beiden zijden worden die
uitingen echter van overheidswege streng
onderdrukt, zoodat ernstige gevolgen niet
te vreozen zijn.
Do Italiaansche Kamer heeft de beide
hoofdbeginselen der nieuwe kieswet, census 1
en bekwaamheidreeds goedgekeurd en
overlegt met de meerderheid omtrent do
meerdere of mindere uitgebreidheid der
kiesdistricten.
Do Fransche Kamer houdt zich met
prjjzenswaardigen ijver bozig mot do be
groeting, dio nog vóór do verkiezingen zal
worden afgedaan. De verkiezingsstrijd is
goopend mot oeno redevoering van don
Minister-president Julos Ferry to Epinal.
Eon ploidooi to lovoron voor do llepubli-
keinscho party, tegen het streven van ra
dicalen on monarchalon, en tevens do ver
zekering te geven, dat do regeering zich
van elke inmenging iiv do verkiezingen zal
onthouden is eono tegenstrijdigheid in den
mond van oon rogoeringslid, dio ons Hol
landers wel wat vreemd in do ooren moet
klinkon. De Minister van Buitonlandscho
Zaken, Bartholomy St. Hilaire, heeft in eono
circulaire aan do Mogendheden do bekende
verklaringen betreffende Tunis nog oens
herhaald. Frankrijks bedoelingen waren en
t gevraagd tegen
a. s. eene
sin. Adresfranco
iANTOOR te Lek-
larktbericht van de
andelaars. Goudsche
partijen. Prijzen
2e qual. f24 A 27,50.
i. Bij een aanvoer
cs vee, was de handel
ukt en bepaalde zich
jrten.
are kalf koeien f225
60 A 220, dito vaarzen
n f 120 A 170, guiste
Ikkoeien f 140 A 200,
tere kalveren f 6A13.
zware, op levering
fokvarkens van 6 A 8
ik.
iO, weiboteij f 1,10 A
ren f 1,10 A 1,20 do
4 Juni. Aangevoerd
atte on graskalveron,
i788 schapen of
is, 161 biggen en 4
il. 88 ct., 2do qual.
ct.; Kalveren: 1ste
al. f 0,90; Schapen
60 cts. per kilo.
60, 2de quial. f56,
ZocuwscliOjl Flakk.
50, dito goeffe f9,00
A 8,90. I
Zeeuwsche en Ovorm.
iere f8,00 A 8,50.
Flakk. en Ovorm.
dito mindere] f5,00 A
,90 A 6,10, 'mindere
dikke f 4,60 A 5,30,
dito mindere f3 A4.
40 A 8,20.
A 8,00. J
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag verzonden.
Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco per post
door het geheele rijk 0,80. Men kan zich abonneeren bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
De liberalen hebben een lesje gehad,
schreef een onzer meest gelezen dagbladen
een paar dagen na de nederlaag. Het
voegde er den wensch aan toe, dat zij er
voordeel uit zouden trekken.
Het is mogelyk dat die wensch, door ons
natuurlyk van harte gedeeld, in vervulling
zal komen. Doch het omgekeerde is, vree-
zen we, met meer grond van waarschijn
lijkheid te verwachten. Het heeft waarlijk
in de laatste jaren niet aan lesjes ontbro
ken, en aan hoogst ernstige waarschuwingen
evenmin. Al missen wy het vermogen, om
onze geestverwanten, gelijk bij de tegen
partij gebruikelijk is, naar de stembus te
drijven, een gemis dat wy volstrekt niet
betreuren, krachtige aansporing, het eenig
middel waarvan we ooit gibruik kunnen
maken, is toch zeker niet gespaard, en,
met welken uitslag? Er moeten onder de
zich noemende vrijzinnige kiezers wel bij
zonder dikhuidige wezens worden aange
troffen, op wie niets indruk maakt, on
waardige vaderlanders, die hun bevoegdheid
aanmerken als een recht dat zij naar wel
gevallen ongebruikt kunnen laten, alsot de
gemeenschappelijke belangen^, aan hun be
hartiging toevertrouwd, voor hen niet be
stonden. ’t Is dan ook inderdaad, om een
volksuitdrukking te bezigen, vechten tegen
de bierkaai", als men dien lieden het pn-
verantwoordelijke van hun gedrag onder
het oog tracht te brengenzij halen de
schouders op en laten u praten.
Er is inden ondervonden tegenspoed nog
meer dat ons bezorgd maakt. Uitbreiding
van kiesbevoegdheid is van lieverlede de
leus geworden van alle partijen. De anti
liberalen verlangen verlaging van den census.
Zy weten zeer goed, dat zij daarby het
meest zullen profiteeren, aangezien er dan
een klasse van kiezers bijkomt die verstan
delijk lager staat dan de tegenwoordige, en
zich dus nog gemakkelijker door kerkelijke
hartstochten zal laten opzweepen. Wij
kunnen daarom met dezen wensch niet
medegaan, in de overtuiging dat vooral het
verstandelyk en niet het geldelyk.kapitaal
in deze quaestie den doorslag moet geven.
Toelating van hen, die door hun verkregen
kundigheden tot oordeelen bevoegd zyn
of, zooals het gewoonlyk met een niet fraai
woord wordt genoemd, van capaciteiten, moet
de leus der liberalen zijn. Doch daartoe is
herziening van de Grondwet noodig, die
slechts met een meerderheid van tweederden
kan worden verkregen.Zonder hulp kun
nen dus de liberalen die hervorming niet
tot stand brengenen dergelyke steun
zal wel niet worden aangeboden. Bij eiken
zetel dien wij in de Tweede Kamer verlie
zen, vermindert de kans om ooit tot be
doelde oplossing te geraken. Alzoo hebben
de Juni-verkiezingen ons ook weer verder
van de gewenschte kiesrecht-hervorming
verwijderd, en we zullen het nog langer
moeten aanzien dat er hoogleeraren zyn die
geen tegenover kleinhandelaars die wel
kiezers zyn.
Ook de liberalen in de Kamer hebben
een >lesje” gehad. Geachte vrienden heb
ben zij zien uitwerpen, en niet buiten
hun schuld. Zullen zy thans, nu de gele
deren dunner worden, gezamenlyk en een
drachtig front maken tegenover de schijn
baar vast aaneengesloten tegenstandei s
Wij hopen het, doch achten ook in dit
opzicht teleurstelling mogelyk. Onze libe
rale vertegenwoordigers spiegelen zich niet
genoeg aan hetgeen in Duitschland ge
schiedt, waar ook de mannen van den
vooruitgang politiek dreven op eigen hand,
totdat hun overwicht was gebroken.
Er is gevaar. De mogelykheid bestaat,
dat de clericalen meesters worden van het
terrein. Men ontveinze zich niet, dat ér
dan veel waarop wy prys stellen, gesloopt
zal worden. Het overschot van onze »aan-
voerders” kan dan als oppositie nieuwe
krachten scheppen, tot aan hen weer de
beurt komt, maar inmiddels zal de •storm
schade’’ groot zyn.
Waar is de man, die met fiere hand
de vaan van den vooruitgang zal opsteken,
alle verspreide krachten tot één geheel sa
menvoegen en nipuwe bezieling zal storten
in de harten van alle vryzinmgen in den
lande? Zal hy eerst ópstaan, nadat de
reactie ons aan een harde beproevings- en
louteringskuur heeft onderworpen? Zitmis-
Pnjs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote lettors naar plaatsruimte. Inzending franco, en
uitorlijk tot Zaterdags-voormiddags te 10 uren. Alle binnonlandscho
Advertentiën, waarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegoven, worden
slechts 2 maal in rekening gebracht.
1EVRAAGD;
tkwame
Ier letter D, of in
gen bij de Boekhan-
XTUM ZOON to
Ingevolge besluit van den
Minister van Binnenl. Zaken zullen in het
district Dordrecht met 1 Juli te Albassor-
dam, Oud-Beierland, ’s Gravendeel, Leer
dam, Lexmond, Numansdorp en Sliedrecht
ryks-normaailessen gegeven worden, en wol
naar tabel B, bedoeld in art. 4 van het
algem. regiem, behoorendo bij het Kon.
Besl. van 13 Mei 1881.
Bij Ministerieel Besluit zyn,
met ingang van 1 Juli a. s., verplaatst:
de commies 3e klasse A. F. Rijntjea van
Ameide naar Zwijndrocht en do commies
3o klasse G. 0. Gelderbloem van Katwijk
naar Ameide.
De Minister van Oorlog hoeft
bepaald dat hot leger met do werking dor
Rijkspostspaarbank zal worden bekend ge
maakt.
Bij don Raad van State, afdee
ling voor de geschillen van bestuur, is in
de Woensdag gehouden openbare vergade
ring ingekomon oen koninklijk besluit, hou
dende beslissing ten aanzion van het beroep
van den gemeenteraad van Krimpen a/d
IJsel, van een besluit van Ged. Staten van
Zuid-Holland, waarbij goedkeuring is ont
houden aan het besluit van den raad be
treffende de regeling der jaarwedde van
hot hoofd der openbare lagere school.
Met vernietiging van het besluit van God.
Staten is do jaarwedde van den hoofdondor-
wyzor vastgesteld op f 1000.
Do Provinciale Staten van
Zuid-Holland zullen Dinsdag 5 Juli a. s.
hun zomervergadering oanvangeb.
In doze zitting zullen o. a. worden be
handeld
do rekening dor provinciale inkomsten on
uitgaven over 1879, sluitende meteen voor-
deelig slot van f 23,138.92(
een voorstel tot het doen van
gen aan hot huis van den Commissaris des
Konings
een voorstol tot verhooging der jaarwed-
zichtor» bij den
dienstieder nic:
ao oegroormg
veol bet RyL>v.
f 78,420.
De onkel provinciale begroeting bedraagt
in ontvang en uitgaaf f342.745,88. Hierop
komt o. a. voor oon post van f21.500, zjjndo
do helft van hot meerdere bedrag dan 50 ct.
por hectarewaartoe de provincie zich ver
bonden heeft tegemoet to komen voor do
opdracht van hot behoor on onderhoud dor
Lingowerken aan do hoogheemraadschappen
van do Alblassorwaord met Arkel beneden
do Zouwe en do Vijf Heerenlanden. Voorts
een post van f50,000 voor buitengewone
aflossing van do geldleoning van 12/14
Juli 1870.
Do subsidien voor onderwijs voorgestold
zijn dezelfde ton vorigen jaro toogestaan.
Tevens wordt voorgosteld ter b^atryding
dor uitgaven te heffen 9 opcenten op do
hoofdsom der grondbelasting en 5 opcenten
op dio dor personeelo belasting.
Een verordening op het bouwen op of
in de zee of rivierwatorkeerendo dijken on
hot graven in deze. Dezo verordening strekt
om, ton aanzion van do dijkon dio voor do
zoo- en riviorwaterworing van belang zijn,
don provincialen wetgever to laten voorzien,
nu mot 1 Januari 1882 hot Keiz. Docroet,
verbiedende het bouwen van woningen op
dijkon of hun glooingnp, ophoudt van kracht
to zijn. Zij gaat van hot beginsel uit dor
huldiging van do vollo bevoegdheid van hot
dijkbohoorend waterschap om allo hande
lingen te weren, welke naar zijn oordeel
voor hot dijksbohoud nadoelig kunnon zyn,
on strekt verder om zoowel aan hot alge
meen belang als aan do bij don dijk mede
belanghebbende waterschappen don verlang
den waarborg tegen onvoldoende verzorging
van hot onderworp door hot dykbeheerend
waterschap te verschaffen.
Eon verzoek om subsidie van do hoeren
Mahlstode o. s., voor oon voorgenomen droog
making dor veenplasson onder do gemeenten
Reeuwyk on Sluipwijk.
Ontwerpbesluiten tot wijziging van do
waterschapsreglementon voor do Over
waard, don Iloogen Boezem onder Haast
recht, en tot vaststelling van nieuwe regle
menten voor eon zestal polders.
In do Maandag te ’s Hage ge
houden vergadering van het Nodorlandsch
groot Oosten, deoldo Prins Fredorik mede,
dat hij spoedig zijn betrekking van Groot-
moestor-Nationaal wegens zijn hooge jaren
zou nederleggon.
Ofschoon den generaal Van
der Hoijdondie dezer dagen uit Atjeh hior
te laude komt, geen eigenljjk gezegde fees
telijke ontvangst bereid wqrdtzul toch
generaal Verspyck hem tot Brussel tego-
mootreizen. In Don Haag wacht hemals
do plannon doorgaanoon feestmaalbij
welko gelogonhoid hom hot geschenk wordt
overhandigd dat de natie ten behoeve van
don dapporen generaal bijeenbracht.
Aan het Ministerie van water
staat handel en nijverheid word Woensdag
aanbosteed
1’. do uitvoering van baggorwerk in do
Koningshaven to Rotterdamtuwvhon do
zijn steeds welwillend; do Boy is uit den
brand geholpen en de bevriende Mogend
heden hebben niets te vroezen!
Hoewel langzaam vordert het Engelsche
Lagerhuis nu toch met de behandeling der
torsche landwet. Do vier eerste artikelen
zijn, eenigszins gewijzigd naar den zin der
landheeron, beroids aangonomon. Parnell
is naar Amerika getrokken; zoker niet met
do beste bedoelingen I
STATEN-GENERAAL.
Do Eerste Kamer verdaagde Woensdag
haar zittingen, na goedkeuring van de wets
ontwerpen, dio door do Twoedevóór het
reces waren aangonomon. Daaro’nder be
lmoren postpakkettendienst, drankwet, au
teursrecht, enz.
Do Twoodo Kamer kwam Maandag op
nieuw bijeen, on begon terstond met do
discussiën over hot wetsontwerp tot ver
hooging van Hoofdstuk IX dor Staatsbe
groting voor hot jaar 1881 (ten behoeve
van werken aan den Rotterdamschon Wa
terweg.) Slechts drie loden opperden be
zwaren, nam. do hooren De Vos, Insingor
en Do Casembroot, on drukten de moening
uit dat hot toch ondoenlyk is, don mond
van hot kanaal voor verzanding te bewaren.
Met 50 tegen 7 stommen werd het ontwerp
aangonomon. Tot de tegenstemmers be
hoorde ook de hoer Bichon van IJselmondo.
Van veol meerderen otavang waren de
debatton over bet ontworp tot aanleg van
een kanaal van Amsterdam naar do Morwode;
zij vingen nog dienzolfden dag aan en wer
den de vier volgende dagen voortgezot.
Reeds dadelijk waron do tegenstanders aan
het woord; do hoeren Gloichman on Froger
betoogden, dat de voorgesteldo vaart geheel
onvoldoende was voor do behoeften van
Amsterdams Rijnhandel; hetgeen do Ro-
geering thans wilde was half work, dat
later toch door iets botors vervangen zou
moeten worden. Do heoren Soret en Roöll
verdodigdon de voordracht om verschillende
redenen; do bezwaren door de beide vorige
sprekers geopperd, achtten zy ongegrond,
en zij stelden don Minister in het gelijk
waar hij beweert dat hot Merwodo-plan
boven het Valloi-plan de voorkeur verdient
wegens gomakkolijko uitvoerbaarheid, min
dere kosten en rekening mot do belangen
der binnonlandscho scheepvaart. Do heoren
Dirks en Van dor Hejjden zetten uiteen
dat de Nederlandscho handel slechts gebaat
wordt door do kortste verbinding van Am
sterdam met don Rijn, eon meening dio
door den heer Bastort word bestreden. Do
heer Heydonrijck vorklaardo zich om finaiu
cioele redenen togon hot kanaalplan; hij
wenschto perst te vernemen op welke wijze
de Regeering de geldelijke zaken zou rege
len, alvorens hij zyn stem aan nieuwe uit
gaven verleende. In een uitvoerige rede,
die in do zitting van Woensdag word
voortgezet, ploitto de hoer Rutgers Van
Rozenburg voor het Vallei-kanaal; de ver
binding met do Merwedo noemde hij on
voldoende, half work on duurvroeger
werd hot door do Staats-commissie, dio hot
thans aanbeveelt, voroordooldde voornaam
ste deskundigen verklaren zich voor oon
kanaal door do Geldorscho Vallei. Do hoeren
Blussó, Corvor Hooft, Insingor on ,Van
Nispen spraken ton gunste van hot Ro-
georingsplan.
De Min. van Buitonlandscho Zaken, (ad
interim van Financiën,) zou niot optreden
als verdediger van hot Merwedo-kanaal,
doch alleen antwoorden op do financiöele
beschouwingen vaa don heer Hoydonryck.
Niet eerst dan, wanneer de daarvoor be-
noodigdo gelden aanwezig zijn, kan besloten
worden tot uitgaven dio do welvaart mooton
bevorderenhot vindon van middelen volgt
bij de uitvoering dor wot. Het werk loopt
ovor verschoidon jaron, on do flnanciöole
zij do van het vraagstuk is thans niet aan
de orde.
In de zitting
den hoer Lontiiq
toogelicht van u.
De geschiedenis weerspreekt de stelling,
dat de menschheid zich beweegt in een
cirkelgang. Maar dat zij zulks doet met
horten on etooten, <rfr-em nauwkeuriger
te spreken, ongeveer op de manier van de
Echtérnachsche springprocessie, beurtelings
drie stappen voorwaarts en dan weer twee
achteruit, leert ons de ervaring reeds ge
durende den loop van een beperkt getal
jaren verkregen.
In Europa zyn het de twee hoogst ont
wikkelde rassen, die op den gang der be
schaving invloed uitoefenen: het Romaan-
sche en het Germaansche. En nu is het
juist opmerkelyk, dat zij als om beurt
zich aan de spits plaatsen; het eene legt
flinke schreden af in voorwaartsche richting,
terwyl dan tegelykertyd het andere zyn
heil schynt te zoeken in reactie. Dat ver
oorzaakt een soort van schommel- en slin-
gerstelsel, dat wel op den duur tot voor
uitgang voert, maar dien toch, alles bij
elkaar genomen, vry langzaam doet zyn.
Een tiental jaren geleden liepen de volken,
tot den Germaanschen stam behoorende,
vóóraan. Thans zyn de rollen omgekeerd.
In Frankrjjk en Italië is op elk gebied
vooruitgang te bespeuren, in België doet
vooral in het WaAlsch element het libe
ralisme zich krachtig gelden. Daarentegen
in Duitschland blijken de vrijzinnige par
tijen met toeneming machteloos te staan bij
den wassenden stroom van het clericalisme
in Nederland
Laat ons, vooral op dit oogenblik, nu
een belangrijke beslissing pas is gevallen,
den toestand met ernst onder de oogen
zien. Onze lezers weten het, wij hebben
ons nooit overgegeven aan sombere be
schouwingen; een overdreven pessimisme
was ons nimmer eigen, en steeds hield
by ons de juichtoon de overhand boven
het toegeven aan in drukken van moede
loosheid, door min ^vwcnschte oplossingen
teweeggebracht. Maar onmogelijk kunnen
we thans mededoen aan het optimisme,
dóór sommigen onzer geestverwanten in de
pers aan den dag gelegd na den uitslag
der jongste verkiezingen. Ook ons volk
is op den weg der reactie, en niemand
kan zeggen hoever wy in die richting nog
zullen voortgaan tot aan bet oogenblik der
kentering, dat wel komen moet en komen
zal, doch misschien eerst na een tydperk
van stryd en beproeving.
Het kan niet duidelyker gezegd worden
dan door de feiten zelve: het clericaal
verbond heeft een stouten slag geslagen
en dien glansryk gewonnen, ’t Is niet
de eerste zegepraal geweest en vermoedelyk
zal het ook niet de laatste zyn. Wy zyn
op nieuw een goed eind afgedreven naar
het punt waarheen men ons wil terugvoeren
om aan kerkelyke instellingen en personen
de heerschappy te verleenen over de wet
geving van den staatnaar het goddank
niet duizendjarig ryk van onverdraagzaam-
heid en liefdeloosheid dat overal wordt
aangetroffen waar godsdienstige begrippen
in het openbaar leven op den voorgrond
worden geplaatst.
•Komaan,’’ zeggen onze lichthartige
broeders, »’t is zoo heel erg niet ge
weest. We hebben, ja, verloren, maar
bij de ontzaglyke krachtsinspanning der
tegenstanders was dat wel te verwachten.
In elk geval, de zetels die zij veroverd
hebben brengen hen immers niet tot de
meerderheid? Reken eens na: van de zooveel
afgevaardigden kunnen er nog minstens
zóóveel tot de liberale partij worden ge
rekend,dat is de helft plus nog wat.
Waarover zodden we dus treuren? Wy
zyn er en wij blyven er, zei Mac-Mahon, en
hoewel hij in ’t eind toch wegging, zullen
wij zoo dwaas niet zyn. Met een zeer
kleine meerderheid hebben toch de liberalen
vroeger wel kracht genoeg ontwikkeld om
den geest onzer staatsinstellingen tegen elke
aanranding te beveiligen. Bovendien, het
is niet onwaarschynlijk dat de clericalen
thans hun laatste troeven hebben uitge
speeld: by volgende verkiezingen zullen
zy niets meer kunnen doen dan zy thans
gedaan hebben.”
Wij vreezen zeer, dat de uitkomst deze
gunstige verwachting zal logenstraffen. Er
zyn districten, waar de onzen slechts »op
’t kantje af hebben overwonnen een klein
ongelukje, een geringe dosis minder yver bij
onze geestverwanten als weder de stembus
roept, kan ook deze de tegenpartij in han
den doen vallenen dan
Sommigen gaan nog een schrede verder.
Zij erkennen de mogelykheid, dat te avond
of morgen de Tweede Kamer een anti
liberale meerderheid zal krygen. Maar,—
voegen zij er hoopvol bij, dan hebben wy
nog onze Eerste Kamer, waarin de liberale
richting een zcêr sterk overwicht heeft:
aan haar alsdan de taak, de grondwettige
beginselen te verdedigen, en zich met klem
te verzetten tegen elke poging om de duur
gekochte constitutioneele vryheden te be
snoeien.
Zonderling: we hebben tyden beleefd dat
de Eerste Kamer zoowat beschouwd werd
als een ramtoestel by den wetgevenden
arbeid, en het niet ontbrak aan stemmen
die eenvoudig op haar afschaffing aan
drongen. Thans zyn de bordjes verhan
gen de remtoestel is in een bolwerk
veranderd. Onwillekeurig denken we hier
aan den stroohalmwaarnaar de drenkeling
Sriipt
Want, gevoelt men niet dat ook dit
•bolwerk” langzaam maar zeker wordt on-
dermynd? Nog staat het daar, krachtiger
dan ooit: maar voor hoelangMen bedenke
tochde leden der Eerste Kamer worden be
noemd door de Provinciale Staten, en hoe
vaak zien we niet dat ook in de gewes
telijke vertegenwoordiging een zetel zonder
slag of stoot den tegenstanders in handen
valt, vooral door de gemoedelyke leukheid
waarmede de liberalen den stryd ontwyken.
Wat daarvan eenmaal het gevolg moet
worden, is niet mogelyk te voorspellen.
