r
I
J
I
I
N°. 703.
Zondag 3 December.
1882.
i Chocolaad,
lenders.
IANTANT.
LAGEN,
f
a
i
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
f
y
iGENTEN
r
VRRLRGH,
VEN.
ifPHUIZEN,
lier., GOUDA.
ND IJK
JTEIT
Coupons,
146,
D A.
irlandsche
laatschappij
LEVEN,
en ongelukken,
d te
nhage.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
rerkoudheid,
logen enz.
f
=SE
lijn
hoi
aanvangendo in de
N. VAN NOOTEN,
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgeven.
Vijanden van uw geest, uw lichaam
en uw beurs.
tender 50 Cents.
calender 75 Cents
ider f 1,25.
nder 30 Cents,
broeden Koster, met
A H 1 U r II s
benoemd tot
accynsen te
er.
ïr.
nder.
SMOfflüfflfflE COURANT.
ion. Zich te adres-
len Hoofd-Agent.
TEN, Schoonhoven.
ip met de geesten we-
We behoeven niet te
insche revolutie en de
m Omstreken:
CE.
IR kOFFIE.
jrten.
CCO of BLOEM-
let pakje, om voor
toe te gebruiken,
erkrijgbaar.
spoken
fluitend
zoowel
DANS, op
i November a.a.,
den Kastelein
IKERK.
Aanvang 7) uur.
F 0,50 tweede rang.
nder 90 Cents.
g -8 -
■kalender 90 Cents,
mder f 1,50.
dender 75 Cents,
ider 75 Cents,
sheurkalender door
uitgave De Hoogh)
aat f 1,15.
nder door Couvee
4*/. j—«, U-
ijdo, mits oen halve
iwende.
1000 en daarboven
fondsen verstrekt.
alenders 4Ö, 75 en
Prps der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzendingfranco, en
uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags te 10 uren. Alle binnenlandsche
Advertentiën, waarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegevenworden
slechts 2 maal in rekening gebracht.
lelijke KAPITAAL-
WEDUWEN- en
N, dadelijk Ingaan-
IFRENTEN, verae-
iKKEN OP REIS en
ijf voortspruitepde.
vorkrygeni bij den
IPRUIJT ta Ouder-
7. N. va« NOOTEN
olgende BCHEUR-
18:
or f 1,—.
r 95 Cents.
Ier 75 Cents,
alender 60 Cents,
ender f 2,25.
cheurkalender 75 Ct.
r 75 Cents.
er 90 Cents.
1,10.
leurkalender f 1,
ider van N. Beets
i echt verkrijgbaar in
van 2 Gulden, 1
sn 65 Cent, voorzien
venstaand fabriek*
Wed. Wolff 4 Zn.;
olff; Gorinchem bij
recht bjj J. D. den
P. Vlasveld; Lek-
Starre; Oudewater
Stolwijk bjj 0. G.
Overzicht
Uitgenomen het verschil tusschen de begroo-
tings-commissie en de Regeering in Frank
rijk over het cyfer te besteden aan open
bare werken een verschildat hoofdza-
keljjk met het te-kort in betrekking staat
gaat het tot nog toezoowel in den boezem
dier commissie als in de Kamervoorbeel
dig kalin toe. Bjj de behandeling der be
groetingen voor oorlog en marine, gaf de
regeering zeer bevredigende verklaringen
over den toestand van legeren vloot, welke
laatstezoo verzekerde de Minister van
Marine niet bij die van ingeland of Italië
bohoëfdo achter te staan! Eene poging om
het kostbare Hotel des Intahdes op te rui
men mislukte.
Een soort van moordaanslag, naar ’t
schijnten een ongelnk hadden in de joi
week bijna twee invaliden gemaakt,
minister Cochery werd, opweg van
»igd dooi
STATËN-GENERAAL.
In vier gewone en één. avoudzitting (die
van Dinsdag II.) heeft de Tweede Kamer
een korte, maar zeer belangrijke wetsvoor-
dracht behandeld: belangrijk niet alleen
omdat zij een uitgaaf van minstens 13 J
niillioen zal vorderen, maar ook wegens
haar strekking om een eind te maken aan
den onhoudbaren toestand van de Maas,
waardoor een groot deel van Noord-Brabant
jaarlijks gevaar loopt overstroomd te worden.
Wel zijn er onderscheiden bezwaren tegen
menschheid een toekomst heeft?
Ervaringen van vroeger hebben geleerd,
dat in zulke tydperken van overgang, die
de brug vormen tusschen de oude en de
nieuwe denkbeeldende zonderlingste af
wijkingen van den menschelyken geest tot
de waarschijnlijkste dingen behooren. Want
het gemoed, losgemaakt van zijn verlaten
idealen, zoekt terstond een nieuw steun
punt, en hecht zich daarom niet zel
den aan onhoudbare voorstellingen. En wie
van het maatschappelijk leven éen meer
dan oppervlakkige kennis wenscht te ver
krijgen, moet we) een opmerkzamen blik
slaan op dergelijke afwijkingenten einde
ze in het verband van de heerschende of
de elkander bestrijdende begrippen te be
schouwen.
Als een vrucht van het nieuwere pessi
misme wyzen we voornamelijk een plaats
aan het hedendaagse!) bijgeloof, dat in ver
schillende standen onderscheiden vormen
aanneemt, en dat met de wetenschappelijke
waarheid, gegrond op nauwkeurig waarge
nomen feiten den spot drijft. Immers,
van zijn veelsoortige openbaringen zyn wy
als het ware dagelyks getuigenwe zier,
het met toenemende driestheid het hoofd
opsteken, en meningen, die we sinds
lang waanden dat uitsluitend in de mid-
deleeuwen thuis behoorden, worden thans
op nieuw aan den man gebracht. We
zullen met enkele voorbeelden aantoonen,
dat we hier volstrekt met overdrijven,
en zoo mogelyk onderzoeken, door welke
middelen we het kwaad eenigermate kun
nen trachten te bedwingen.
rgeteekende, 4 jaar
nik van eénige flea-
HEN DRUIVEN-
men hersteld van
taandoening.
W. Mungert.
Toen we kinderen waren, hebben onze
ouders hun best gedaan om ons vry te
maken van spokenvrees, en dat is hun zoo
goed gelukt, dat we het later, toen we
zelf kroost om ons héén zagen, het niet
meer noodig achtten het geloof aan spoken
van uen wagon waarin nij gezeten was
werd verbrjjzeld, en Gambetta wondde zich
de banddoor een pistool dat onverwachts
afging. Ofschoon de ex*dictalor al meer
malen ondervonden heeftdat het spelen
met vuur gevaarlijk iskan hij die ge
woonte maar niet afleggen. Nu is hij weer
druk bezig omals de opvolger van Grevy,
die trouwens nog aan geen aftreden denkt,
een zijner Creaturen geniaal Campenon
óp te vijzelen niettegenstaande Brisson de
ire mooning aangewezen man
eventueel op te
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag verzonden.
Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden j 0,70. Franco per post
door het geheele rjjk f 0,80. Men kan zich abonneeren bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
niet in.
Welnu, is het niet verrassend, dat een voor
hedendaagsch Engelsch geleerde durft schrij- l
ven dat hy, die niet aan spok> n gelooft,
niet slechts blyk geeft van verregaande dom
heid, maar, erger, van opzettelijke ver
krachting der waarheid, van willekeurige
onwetendheid?
Op welke gronden de geleerde man zijn
théorie handhaaft, is ons, helaas! onbekend
misschien doet hy hel wel door van zijn
bestryders het wiskunstig beyvys te vor
deren dat zij er niet zyn, even alsof het
niet beslaan van wat ook, ooit bewezen
kan worden.
By ons te lande is het geloot aan i
nog tamelyk wel verbreiddoch uitsl
bij de min ontwikkelde volksklasse, i
in de steden als op het platteland. Niet
lang geleden zyn wij er peraoonlyk getuigen
van gewqestdat eenige avonden achtereen
voor een publiek gebouw, dat ’s nachts
niet bewoond was, ophoopingen van lieden
plaats hadden d'ie styt en sterk beweerden
er een spook te hebben zien zweven
zoo zelfs, dat de politie er by te pas kwam.
Later bleek, dat de verdachte beweging
ontslaan was door het op waaien van een
goidyn, tengevolge van het breken van een
glasruit op' een plaats die niet direct in ’t
lyke hersenen te bestrijdendan het me
nigmaal met goed gevolg tangewende recept:
Bontinaskering”. Alvoreni over te gaan tot
het tweede deel onzer Bfcspreking, de
vijanden -van onze gezondlieid en onze beurs
willen we een gemeenschappelijke!! zucht
doen hooren over de voortreffelijkheid van
Ja negentiende eeuwdW’niot bij machte
schynt te zyn, haar laatje levensjaren vry
te houden van dezen onzin.
laats ten
geloofd.
In Aberdeenshire is een spoorwegbrug
ingestort, op het oogenblik dat een personen
trein er over reed. Een aantal menachen-
levens zijn daarbjj te betreuren.
Westelijk Duitschland wordt door over-
strooming geteisterd. In den dierentuin te
Keulen verdronken enkele kostbare dieren;
te Deutz loopt de gasfabriek gevaar, waar
door de bewoners met voISTageu duisternis
bedreigd worden. Menschen zyn tot nog
toe bijna niet omgekomen, ofschoon de nood
en het gebrek hier en daar groot zijn. Do
regeering beraamt maatregelen tot voor
ziening in den nood.
Heden komt do Rijksdag bijeen; niet
tegenstaande de groote meerderheid het
voorstel tot vaststelling der twée-jaarlijksche
begrootingen verwierp, heeft de regeering
er zulk eene toch maar in gereedheid ge
bracht.
De volksstemming over het bondsbesluit
tot regeling van het staatstoezicht over het
lager onderwys in Zwitserland heeft tot
uitslag gehad dat de regeling met 301.312
tegen 167 221 stemmen is verworpen. Eene
poging om by eene nieuwe volksstemming
eene meerderheid te verkrijgen voor de af
schaffing van de doodstraf schijnt mede
weinig kans van slagen te hebben.
de commissie is algemeen de overtuiging,
dat er te ongeveer 9 uren iets aan boord van
de monitor moet zijn gebeurddat haar on
bekend is gebleven, omdat er wel getuigen
zijndie den ondergang hebben waargeno
men m«or goon hunner de reden daarvan
heeft verklaard.
Er is door het Handolsblad
eergisteren een particulier telegram uit
Penang ontvangen, meldende dat m Atjeh
in drie dagen 23 gewonden en dooden aan
Nederlandsche zijde zijn gevallen en dat
o. a. een kapitein is gesneuveld, wiens naam
niet is overgeseind, evenmin als de dagtee-
kening der gevechten.
De heer Mr. C. J. Sickesz,
voorzitter van het Uitvoerend Comité voor
de internationale landbouw-tentoonstelling
in 1884 te Amsterdam, schreef het volgende
„Nederlanders! Ook de eer van ons volk
is bij het houden dier tentoonstelling be
trokken. Ik vraag het u, zou het geen
schande wezen als het landbouwende Nts*
derland niet zooveel geld kon bijeenbrengen
dat althans eindelijk ook eens in ons eigen
land gebeure, wat wij telken jare by onze
naburen op zoo uitnemende wijze zien tot
stand komen? Zou het Nederlandsche volk
aan het Comité zijn bijdragen onthouden
Het maandblad van de Holl. Maatschappij
van Landbouw voegt hier aan toe:
„Dat groote belangstelling in het tot
stand komen der internationale tentoonstel
ling in ons vaderland bestaatblijkt het
Uitvoerend Comité, dat veler medewerking
ontving; waardoor reeds een aanmerkelijk
kapitaal is bijeengebracht.
Doch zal de tentoonstelling doorgaan
zal de verwachting van den heer Sickesz
niet beschaamd wordendan moeten nog
velo bijdragen inkomen, dan moeten zij, die
tot heden achterbleven, ook hunne bijdragen
offeren.
Het is toch bekend dat met Januari 1883
het besluit moet wordon genomen of de
tentoonstelling zal doorgaan.
Herhaaldelijk is er reeds op gewezen, dat
niet alleen groote bijdragen worden ge
vraagd. Het Comité vraagt aller mede
werking en zoo de deelname algemeen is,
behoeven de giften waarlijk niet groot te
zijn. Al zyn de tijden voor den landbou
wer niet zoo gunstigtoch zal wel geen
enkele beweren, dat hij voor eeno onder
neming, waarop, zoo zij werkelijk tot stand
komt, zooals men zich voorstek, Nederland
trotsch zal mogen zijn, geen f 2,50 of f 1
kan missen!
Dat een ieder, wien het waar belang van
den Nederlandschen landbouwer on vee
houder ter harte gaat, dat vooral hij die
bij den bloei van landbouw en veeteelt be
lang heeft, zich niet langer terughoude,
maar zijne bijdrage aan de bestaande sub
commissie in de gemeente zijner woning
ter hand stelle of wel die bijdrage per
postwissel aan den secretaris van het uit
voerend comité, den heer P. F. L. Waldeck
te Loosduinen bij ’s Gravonhage, overmake.
Met aandrang wijzen wij er op, dat het
zoo prijzenswaardig voornemen alleen uit
gebrek aan geldelijke medewerking nog kan
schipbreuk lijden
Het niet tot stand komen der eerste in
ternationale landbouwtentoonstelling in Ne
derland, deze reeds zoo lang gewenschte
zaak, zoude een schande zijn voor ons Va
derland in het algemeen, doch in het bij
zonder voor hen die hunno bijdragen terug
hielden.
Pen slotte wordt herinnerd dat de com
missie van vertegenwoordiging der maat
schappijen hot besluit heeft genomen, dat
wie minstens f 25 geeft, donateur wordt en
daardoor het recht van toegang erlangt voor
den geheelen duur der tentoonstelling, als
mede voor de plechtige opening, en dat na
1 Januari 1883 geen gelegenheid meer zal
bestaan om als donateur toe te treden.
Omtrent het geschil tusschen
den commissaris des konings en de Gede
puteerde Staten en den griffier van Zuid-
Holland, wordt door den Haagschen corr. der
Nieuwe Groninger Courant gezegd, dat het’
conflict hoofdzakelijk schijnt te zijn ontstaan
tengevolge van eene weigering der gemeente
Woerden om het onderhoud van een jaagpad,
tusschen deze stad en Leiden loopende, voor
gezamenlijke rekening te blyven voortzetten.
Ofschoon die overeenkomst reeds meer dan
200 jaar bestond, schijnt het gemeonte-be-
stuur van Woerden goedgevonden te hebben,
haar op te zeggen. Voor alle aanmaningen
bleef die weerspannige veste doof. Toen
besloten gedeputeerde staten haar te dwin
gen met middelendie hun ten dienste
stonden, en gebruik makende van het recht,
hun door de provinciale wet geschonken,
lieten zij het jaagpad voor rekening der
onwillige stad in goeden staat brengen.
Eene poos daarna werd het mandaat, door
gedeputeerde staten op de stad Woerden
afgegeven, den gemeento-ontvangor aldaar
ter betaling aangeboden. Deze ambtenaar
verklaarde zich ten volle bereid het te vol
doen indien de totaal ledige kas hem dit
niet belette! Men had zich namelijk ginds
geheel en al voorbereid op deze gebeurtenis
en zyne maatregelen zóó goed genomen,
dat er inderdaad geen cent in kas was.
Point d’argent, point de SuissesDaar
stonden de gedeputeerde stateu met hun
op ie vyzeieu
door de openbare meening
zou zyn om den President
volgen.
Tusschen Frankrijk en Engeland schijnen
de zaken niet zoo heel effen te zijn. Althans
sommige mededeelingen en berichten zouden
dit doen vermoeden. Zoo verklaarde do En-
gelsche regeering er niets van te wetendat
de Khedivi de Tajoerabaai aan Frankrijk
zou hebben afgestaan terwijl zij elke in
terpellatie over de Egyptische zaken zeer
stellig tot nader te bepalen tijd blijft af
wijzen op grond van landsbelang. Op
merkelijk is hot ookdat het gezant
schap van Madagascardat bij de Fran-
sche regeering zijn doel miste, te Londen
met open armen ontvangen werd, terwijl
de Minister van Buitenlandsche Zaken aan
een deputatie te kennen gaf, dat hem geen
tractaat bekend waswaarbij aan Frankrijk
het beschermheerschap over dat eiland was
«'igedragen of afgestaan.
In de hoofdstad van Ierland en in de
onmiddellijke omgeving is het weer zoo
dat do onderkoning dóór de dwang-
wot voor een gedeelte op nieuw van kracht
Verschillende
i* ge-
Tot
van de moordenaars van dezen
is een som van 5000 p. St. uit-
het voorstel ingebracht; natuurlijk, anders
behoefde er niet zoo lang over beraadslaagd
te worden. Hier keurde men het plan af,
omdat het geen geheel vormt, en slechts
een fragment ia v«n lutare plannen, waar
omtrent men ten eenenmale in het onzekere
blyft; daar wil inen het beginsel, dat elke
rivier haar eigen uitwatering moet hebben,
consequent zion doorgevoerd en alzoo ook
een beslissing zien genomen aangaande de
Heerewaardensche overlatenginds werd
weder betoogd dat de dichting dier over
laten het waterbezwaar op de Waal zou
vermeerderen, zoodat verzwaring en ver-
hooging der Waaldijken op Rijks kosten
dan noodig zou zijn; elders werd gewezen
op onzen flnanciëelen toestand, die zulke
hooge uitgaven stellig verbiedt. Maar het
ontbrak ook niet aan warme on meer ge
reserveerde voorstanders van het ontwerp,
dat, nadat de Minister van Waterstaat het
over het algemeen op degelijke gronden
had verdedigd, eenigszins gewijzigd werd
aangenomen met 53 tegen 28 stemmen.
Oorspronkelijk luidde het éénig artikel
dezer wet aldus:
„De uitmonding van de rivier de Maas
zal worden verlegd naar den Amer.
„Daarvoor zullen de volgende werken
worden gemaakt:
a. een riviervakaanvangende in de
Maas aan het Heleinde, benoorden Hedik-
huizen, ten Noorden langs Heusden, door
het onbedijkte gebied van het Oude Maasje,
langs Keizersveer, tot de vereeniging met
de Donge;
het normaliseeren van den Amor;
b. het afsluiten yan hot gedeelte van de
rivier de Maas beneden Heusden
c. de kanalen en andere uitwaterings-
werken, noodig voor de afwatering van de
landen, gelegen langs de nieuwe rivier en
in het inundatie-gebied van den Dommel
en de Aa nabij ’s Hertogenbosch
d. de werken tot irrigatie, tot behoud
▼an de gemeenschap met en het herstel
van de gemeenschap over de nieuwe rivier.”
Van de menigte voorgestelde amende
menten zijn slechts drie, die vooraf door den
Minister waren aanvaard maar niet over
genomen, door de Kamer goedgekeurdtwee
van den heer Heijdenrijck, waardoor in de
wet is bepaald dat ook de werken die in
het Noordwesten van Noord-Brabant ge
wenscht zijn, uitgevoerd zullen worden,
en een van de hoeren Roël! en Kool: „Tot
eene geleidelijke beteugeling der Heere
waardensche overlaten zal worden overge
gaan met dien verstande, dat de volledige
afsluiting niet zal plaats hebben dan ge
lijktijdig met de opening van het riviervak,
sub a in dit artikel bedoeld.
Donderdag werden aangenomende sub
sidie voor de Amsterdamsche internationale
tentoonstelling (48 tegen 11 at.), onteige
ningswet voor een stoomtrainverbinding der
Hollandsche spoorweg-maatschappij van Den
Haag naar Scheveningen (43 tegen 9 st.),
en het voorstelRombach tot vervanging
van den verplichten gasmeterijk door een
facultatieven (34 tegen 20 st.)
Z. M. heeft A. L. Thierens,
ontvanger te Workum c. a., benoemd tot
ontvanger der dir. bel. en
Bodegraven o. a.
Ton behoeve der buitengewone
riviercorrespondentie zijn te Vreeswijk en
te Asperen tijdelijk Rijkstelegraafkantoren
geopend. Het gewone tarief voor het bin-
nenlandsoh verkeer is op de telegrafische,
correspondentie met deze kantoren van
toepassing.
Aan het Departement van
Waterstaat, werd Woensdag aanbesteed:
lo. Het maken van twee dwarskribben
onder de gemeenten Houten en Schalk
wijk, prov. Utrecht, aan den rechteroever
der rivier de Lek, tusschen de kilometer-
raaien 70 en 71. Minste inschryver
A. G. Huyskes, te Hedcl, voor f 10.730;
2o. het maken van de aardebaan, de
kunstwerken, den bovenbouw, de overgangs-
on eenige verdere werken voor het gedeelte
Dordrecht—Merwede van den spoorweg
van Dordrecht naar Eist. (Raming
f 1,234,000). Minste inschrijvers A. Vol
ker Lzn. te Sliedrecht en P. A. Bos te
Ginnekeu voor f 1,200,000.
Door den gemeenteraad van
Rotterdam is met 1 December tot directeur
der handelsinrichtingen op Feyenoord be
noemd de heer L. J. Hudig.
Het verslag aan den Koning
door de commissie van onderzoek naar de
vermoedelyko oorzakenwaaraan de zeeramp
van de rammonitor „Adder” moet worden
toegeschreven ziet het licht. Het bevat vier
deelen1°. de beschrijving van de rammo
nitor „Adder”; 2°. het verhaal van de
laatste reis van dat vaartuig, voor zooverre
de commissie door getuigenissen van oogge
tuigen daartoe in staat gesteld word
3°. de vermoedelijke oorzaken van do ramp
en 4°. de leemten, welke het ingesteldo
onderzoek hooft doen kennen.
Naar het eenparig gevoelen der deskun
digen schijnt de waarschijnlijkheid van lich
ting van het schip gering te zijn.
Niemand was in staat de oorzaak van de
ramp aan te gevenverschillende oorzaken
moeten daartoe hebben samengewerkt. Bij
oog viel; maar de lui noemden eenvoudig
die opheldering >eer. doekje voor ’t bloe
den en leefden voort in de stellige over
tuiging »dat het daar niet pluis was.” En
dat geschiedde in het jaar 1882, niet in
een afgelegen gehucht aan den zelfkant des
lands, doch in een onzer aanzienlykste ge
meenten. J.jk
Wie dan ÖOk, afgaande op dë beschaafde
denkbeelden die hy in zijn eigen omgeving
ziet heerschen, het bestaan van die soort
van bijgeloof in twijfel trekt, kent de kaart
des lands niet. Voor velen moet het der
halve een voldoening zijn te vernemen dat
tegenwoordig in de geleerde wereld zich
stemmen verheffen om het lang miskende
geloot aan bovennatuurlijke machten den
troon te doen bestygendien men voor
goed omvergeworpen waande.
Maar ook in de hoogere standenwaar
het niet schynt te ontbieken aan verstan
delijke ontwikkeling, ziet men dingen,
die tot nadenken aansporen.
Een kleine historische herinnering. Onge
veer honderd jaremgeleden heerschte er,
inzonderheid in Duifscliland en in Frankryk,
een soortgelijke verwarring in de gemoede
ren als tegenwoordig Er ontstond tegen
kerkleer en overgèleverde begrippen aan
gaande maatschappelijke verhoudingen, een
reactiedie in het blinde rondtasttedie
sommigen kloeken mannen het rechte spoor aoh«nl on«8!'llt
deed vinden lot het leggen van de grond- w“kt b,J“ ‘WM In™1,,i6n „De
alagen voor nienwemaaïchappelijke en slaat- C“che7 T;8 V*°
kundige beginselen doch zwakke geesten 8’1"' bedretgd door een schot
van de Ze dwaasheid naar de andere .toenworp, waardoor eea der glasrmten
voerde. In die dagen vond een Cagliostro i hij geselen was
aan het hof van Lodewyk XVI een geopend 1
oor, en vormde zich in Duitschland onder
de hooge bescherming van den koning van
Pruisen het genootschap der Rozenkruisers,
die by hun geheime samenkomsten in recht-
streeksche gemeenschap met de geesten we-
reld heetten te staan.
grove sinnelykheid, van ruw eigenbelang herinneren dat de Frai
yerraden, in een,scherper daglicht, en doen daarop gevolgdq politieke gebeurtenissen al
twyfel rijzen of het wel waar is, dat de dat mystiek gefemel als door den adefn van
menschheid een toekomst heeft? den stormwind hebben weggeblazen.
Welnu, een klaar bewijs dat de wereld
historie in veelvuldige herhalingen treedt
vinden we in het feitdat het spiritisme
in onze dagen een gelijke rol speelt. Dat
het nu juist door vorstelyke personen zou
worden in bescherming genomenwillen we
niet beweren, en hier hebben we misschien
al een vooi uitgangongaarne ook zouden
we de profetie wagendat insgelijks thans
een omwenteling noodig zou wezen om de
dwaasheden der geestenzieners te verbannen.
Maar voor het overige, welk een overeen-
stemming! Ook heden een algemeen gevoel
van. onvoldaanheidhier zich uitende in
kloeken stryd voor verbeteringen op elk ge
bied daar in doffe onverschilligheid die
slechts verstrooiing verlangt door middel
van zingenotsomtyds tot volslagen wan
hoop overslaat en in zelfmoord de eenige
redding zoekt uit een onhoudbaren toestand
en temidden van dat alles de spiritist, die °Pj|'
zijn best doet om den menschen het hoofd j onJia(leI
geheel in verwarring te brengen. Doch we 1
nemen alweer een onderscheid waar, dat wel- i
r u. i.. 11 t u j’ wet voor een geueeite op nieuw van Kn
licht een niet bedoelde hulde aan den geest P. m B r
destyd.in .ich.luit; het is bel streven om I hoo% 'nooto“ P"**"’?- Ver.eb.lle
de zoogenaamde spiritistische verschijnselen e"
wetenschappelijk u verklaren, en de poging het ■'"ri'-lld lleU'
c I t V Ab ontdekking van de moordenaars van de
omhen, die het geloof aan de inamfestauén, looU,0„
«o» Rnnn «k
hetzij met het wapen der bespottinghetzy
met een woord van kalinen ernst bestr.jden,
op zijde te dringen door hun te verwyten,
dat zij in hun onwetendheid de klaarblijke-
lykste feilen miskennen.
En welke zyn dan die feiten
Beschrijvingen vun spiritistische samen
komsten hebben we in den laatsten tijd in
voldoenden getale genoten om zelfs zonder
dat we de eer genoten ze by te vvoneher
ons een denkbeeld van te maken. Zy gelij
ken op elkander als twee druppelen water.
De menschen zitten in een zenuwachtige
o ospanning, in een mystiek halfduister en
tot een punt van aanval te maken; open- onder plechtig zwygen een poos by elkander,
slaande deuren trapt men niet in. I en geraken dan, afgescheiden nog van hun
k_. --1 ,i„* «eei beschiktheid voor bedriegelijke indruk-
i kenin een staat van zinsverbijstering
1 waarin rtieh hun de ónmogelijkste dingen
zou kunnen doen zienhooren of voelen.
Ten einde het succes nog grooter te maken
wendt het medium zekere kunstjes aan
waarin hij of zy zich natuurlijk zóó heeft
geoefend dat de voorstelling behoorlijk van
stapel loopt. Gebeurt het somsdiMK er
onder de Bgeloovigen” een paar guiten zyn,
die de soirée doen mislukken, door bijvoor
beeld den Bgeest’1 die hen aanraakt onver
hoeds bij den kraag te pakken, of wel, op
een ongelegen oogenblik plotseling licht
ontsteken —jadan loopt het in de pa
pieren en het medium moet in dei^ regel
een ander looneel voor zyn hartverkwik
kende werkzaamheden zoeken. Dan ver
neemt men ook niet zelden later uit den
mond der »ingewijden”, dat de teleurge
stelde geestenoproeper een bedrieger is ge
weest die de driestheid hadhet goed
recht van het spiritisme in een verdacht
licht te plaatsendoch dat zulks niets bewyst
legen het bestaan der geestenwereldenz.
We hebben geen lust ons verder te ver
diepen in dezen doolhof van bijgeloof en be
drog en weten geen beter middel om de
vyanden van de gezondheid der mensche-
De menschheid in het algemeen, en
elke menschengroep in het byzonder
beweegt zich voorwaarts met schomme
lingen.
Nu eens een paar schredeft^pruit, dan
weer onderhal ven stap achterwaarts, zoo
komen wy toch het iaeaal, de volmaking,
steeds naderbij. Voor hen, die zich een
heldere voorstelling maken van hetgeen de
mensch worden kan en moet., is het gewis
geen bemoedigende gedachte, dat elke over
winning weer door een nederlaag wordt
gevolgd, doch dit mag zijn geloof aan
den vooruitgang niet aan het wankelen
brengen, Legt hy de handen in den schoot
onthoudt hy zióh van verdere deelneming
aan den stryd, dan is hy in de eerste plaats
schuldig aan de teleurstellingen die anderen
met hem ondervinden, en levert hij het
bewijs dat hy plaats nam in de gelederen
zonder voorzien te zyn van de alleront-
beerlykste wapenrusting, v- het geloof.
Er heerscht in onze dagen bij zeerwelen
een soort van pessimistische' levensbeschou
wing, die allerverderfelykste gevolgen moet
hebben voor de zedelyke ontwikkeling van
ons geslacht. Men geraakt er, somtijds on
bewust, geheel door uit c|en koers. Het
is, vertrouwen we, een voorbygaahd 'ver
schijnsel, en vindt zyn grond daarin,, dat
men na het verlies van zyn vroegere be
grippen, volgens welke we Lie- beneden
niets anders te doen hebben dan ons ge
reed maken voor een lateren bestaanstoe-
stand, zich niet thuis gevoelt in die tegen
gestelde opvatting, die ook het aardsche
1 binnen den kring der voortgaande ontwik
keling trekt en daaraan zorgen wil gewijd
zien. Dan treden de feitendie het immer
aanwezig zyn van lage hartstochten, van
grove zinnelijkheid, van ruw eigenbelang