Zaterdag 28 Juli.
1883.
I
LOTEN
EATS
weral
rijg baar.
r 737.
AAGEN,
IEBODE
1LECTUUR
ie van
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
MDEREN,
I
BINNENLAND.
i Coupons,
146,
D A.
'TO.
Naar aanleiding van de
Goudsche troebelen.
BUITENLAND.
Ti
’EN, Schoenhoven.
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgever».
94 ct., 2de qual.
it.; Kalveren: 1ste
f 0,90; Schapen
jm.nl illi'l. hWirinri I II
I JAVA,
[TONALE KOLO-
LLING in geestige
I worden behandeld,
is het goedkoopste
d, voor
sr week
aok eene aflevering
Door Z. M. ia benoemd met
1 Aug.tot burgemeester der gemeente
Vlaardingen Jhr. Mr. B. W. T. Falck, met
toekenning van eervol ontslag als burgemees
ter van Meerkerk, Leerbroek en Nieuwland.
Bij kon. besluit ia ontheffing
verleend van het bepaalde bij art. 74, alinea 1,
weiboter f 1,26
n fl,10 A 1,20 de
Juli. Aangevoerd:
deren, 204 vette-
nnchtere kalveren,
iren, 333 varkens
j«*™> to-
tijde, mita een halve
uwende.
1000 en daarboven
e fondsen verstrekt.
hummen van DE
ratio verkrijgbaar
en den Uitgever
F. VAN ZEYL,
Amsterdam.
vo. Prijs f 5,25.
ouwen roman onder
die een aangenaam
erhoudend boek op
N. VAN NOOTEN
die Boekhandelaren
OP
N JAVA.
in 52 wekeljjkache
>n kolommen text
f 2,30.
bevat Novellen
edichten, Wetens-
jebied van Weten-
inst enz.
an den thans aan-
gang bevat o. m.
getiteld:
evrouw Dupont
ets. per kilo.
8, 2de qual. f54,
lo 60 k 85 ct.
Zeeuwsche, Flakk.
middelbare f8,00
F,90.
aewsche en Overm.
,60 h 6,60.
Flakk. en Overm.
Zomer f 4,50 h 5,30.
inderef 3,00 h 4,20.
9,50.
Op de weekmarkt
I: Kaas, 187 wa-
iks, wegende 63,567
Ische f30 h 33,50,
ieronder 14 wagens
rt f 32,50, 2e soort
merkaas, prijs f 28 h
j. Aangevoerd 24
3.
te brengen. En de lieden die daar het ge
noegen hebben gesmaakt, sen paar avonden
voor «Ons Genoegen” te.Gouda te staan
schreeuwen en steenen vóór argumenten
bezigden, mogen den Burgmeester dank
baar zyn dat hy zoo krachtig is opgetreden
voor een groot beginselde persoonlijke
vryheid, welks handhaving hier niemands
rechten krenkte en niemands belangen in
gevaar bracht.
Deze Oounmt wordt ‘des Zaterdag-morgens uitgegeven.
Prjjs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco per post I
door het geheele rjjk f 0,80. Men kan zich abonneeren bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
toonen voor een paar jaar bezocht hy
insgelijks epnige plaatsen, in geen be
trekking staat tot de lieden van Ober-
amiqergau. Het verschil is zelfs zeer groot.
Terwyl daar ginds alles sanMDwerkt om
een ernstige stemming teweeg te bren
gen - ontwaart men hier weinig of niets
dat het gemoed aandoet en zelfs de ma-
tigste eischen van het kunstgevoel bevre
digt. De voorstelling is'zeer alledaagsch,
de middelen waarvan men zich bedient om
door groepen van levende personen, afge
wisseld door pantomimische voorstellingen,
de hoofdmomenten van het aangrijpend
drama weer te geven, blijven verre bene
den den levendigen indrukdien we sedert
de kinderjaren van diezelfde gebeurtenissen
hebben.
Aan den anderen kant moet erkend wor
den, dat zy ook volstrekt niets ergerlijks
hebben voor den onbevooroordeelden toe
schouwer. Een beschuldiging, als zou er
gespot worden met dierbare, met voor
velen Heilige zaken, is ten eenenmale
val sc h. Die menschen geven wat zy heb
ben en het staat ieder natuurlijk volkomen
vry, of hij er al dan niet gebruik van wil
maken.
stuur voor zooveel het Rijksbestuur is.
Bij art. 1 lift, b stelt de heer Begram
met verwjjzing naar het algemeen gevoelen
in de afdeelingen uitgedrukt voor, de jaar
wedden van de zes leden van Gedép. ötóen
te verhoogen met f 2000 en dus het artikel
te verhoogen met f 12000. Hij onthoudt
zich met het oog op al het vroeger
beurde van nadere uiteenzetting van gr
en beveelt de zaak dringend aan.
voorstel r 11
50 tegen 12 stemmen.
SCHOONHOfflSCHE COURANT.
i ct per half kilo.
II h 23 ct per half
i,85 k 1,35 per week.
I. Lammeren f 12
en f9 k 14. Gras-
jhten wol 80 i 90 ct
Ristarwe f9,25i
k 8,60, witte dito
•gge f6,75 k 7,25.
[aver f 3,50 k 4,25.
ongeveer 150 stuks
den in alle soorten
re kalf koeien f250
0 k 250, dito vaarzen
f 160 k 240, melk
en f75kl20, gras
ere kalveren f 7k 15.
i op levering 52 k
ens van 6 a 8 weken
k. Overloopertjea
Prgs der AdvertentiSn: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco,
uiterlijk tot Vrijdags-namiddags. Alle binnenlandsche Ad verten tiön
waarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden slechts
3 maal in rekening gebracht.
1CHTEN.
1. Boter: le qual.
per half kilo; kaas
23 k 25 ct, over-
;e biggen f5 k 8,
e lammeren f6 k 9,
ets. per half kilo,
per stuk; aardap-
1,00 per Hectoliter,
i stuks.
2.
as. le qual. f 31 k
Noordhollandsche
voerd 146 partijen,
lag.
10 k 1,50, wei- dito
I Dit
wordt daarop aangenomen met
w ~L-j.
Na de mededeeling des voorzitters dat
de benoemde leden der Eerste Kamer kennis
hebben gegeven van de aanneming van hun
mandaat, heeft hij de zomervergadering in
naam des Konings gesloten.
Het Rott. Nieuwsblad maakt
er onder reserve melding vdh, dat de heer
Mr. M. Bichon van IJselmonde voornemens
zou zijn eerlang zijn mandaat als lid der
Tweede Kamer neer te leggen.
Voor de 11. Woensdag aan het
Ministerie van Waterstaat gehouden aanbe
steding van het af breken van de bestaande
en het maken van nieuwe landhoofden voor
de draaibrug over het Zederikkanaal en den
spoorweg van Dordrecht naar Eist, waren
geen inschrjjvingsbiljetten ingekomen.
Te Arnhem is voor het garni
zoen aanbesteed300 HL witte of Zeeuwsche
tarwe. Minste inschrijver de heer M. De Gier
te Gorinohem, k f9,98 per HL.
Aan ’s Rijks veeartsenijschool
te Utrecht is deze week tot rijks-veearts
bevorderd de heer D. Kruijt, van Stolwijk.
De heer A. Meijlink te Vianen
heeft ook het 2e en 3e gedeelte van het
notarieel examen met goeden uitslag af
gelegd.
De feestviering in de Dier
gaarde te Rotterdam, tot herdenking van
haar 25-jarig bestaan, is wegens het on
gunstige weder uitgesteld tot Dinsdag 31
Juli a. s.
In da
den geneeskundigen raad van Zuid-Holland
zijn uitvoerige beraadslagingen gehouden
naar aanleiding van de gevallen van pok-
ziekte, die in do laatste maand zijn voor
gekomen.' Het bleek daarbjj, dat in het
tijdvak van 26 Juni tot 14 Juli jl. in Zuid-
Holland 291 gevallen van pokken zijn voor
gekomen, waarvan 194 te Rotterdam. Er
werd gewezen op het groot belang om by
het eerste ziektegeval terstond krachtig op
te tredenin Rotterdam is de epidemie ver
moedelijk ontstaan, doordat verzuimd is de
eerste gevallen op te geven. Eene com
missie is benoemd, om te overwegen welke
wyzigingen en verbeteringen gewenschtzjjn
bij eventueele herziening van de epidemie-
wet en het Kon. besluit van 17 April 1873
tot uitvoering van die wet.
In de vorige week zijn te Rot
terdam door de pokken aangetast 10 en
aan die ziekte overleden 6 personen.
Daar zich te Oud-Beierland
niemand wil belasten met het ontsmetten
der huizen van poklijders, heeft de politie
aldaar zich genoodzaakt gezien daarvoor een
persoon uit Rotterdam te laten komen.
Men verneemt, dat de zaak te
gen den heer Mr. A. K. J. Van der Drift,
lid van den gemeenteraad van Schiedam,
beschuldigd van valschheid in geschrifte en
hot desbewust gebruik maken van datval-
sche stuk, door de raadkamer van de arron-
dissements-rechtbank aldaar is verwezen
naar den procureur-generaal bij het ge
rechtshof te ’s-Gravenhage.
♦—Bij publieken verkoop van 45
HA. te veld staande granen van den heer
A. S. Van Ommeren in den Zuidplaspolder
werden de volgende prijzen besteed per
hectare: haver van f80 tot f185, boonen
van f90 tot f140, gerst van f 132 tot f 162,
tarwe van f 180 tot f230.
Een onbekende schonk f15.000
aan het Ned. Zendelinggenootschap te Rot
terdam, tot dekking van het tekort over 1882..
In de vorige week bezocht een
inwoner van Berg-Ambacht de Weesinrich-
ting te Neerbosch. Hij bezichtigde de ver
schillende weeshuizen, scholen en werkplaat
sen en stond opgetogen over hetgeen hij
zag. Te huis gekomen deelde hij aan een
vriend mede wat hij te Neerbosch gezien
en gehoord had en deze voelde zich daar
door zoo opgewektdat hij een gift van
f500 aan de Weesinriohting deed tookomen.
Hel Oosten.
De Wageningsche Courant be
vat de volgende advertentie
„Het Burgerlijk Armbestuur te Wagenin-
gen waarschuwt allen die gedurende den
zomer volop werk hebbenvooral hen die
op de steenovens werken, thans wat op te
sparen daar zij aanstaanden winter in geen
geval bedeeling zullen genieten.”
Ds. J. F. De Later te St. Anna-
land heeft voor het beroep naar Wissekerke
bedankt
Ds. J. G. Verhoeff te Bodegra
ven is'beroepen te Harderwijk.
De heer E. Geerdink, pastoor
te Vianen, herdacht deze week zyn 25-jarig
priesterschap. Groot zjjn de blijken van be
langstelling, die den jubilaris ten dool vielen.
der gemeentewet aan den burgemeester van
1 Bodegraven, W. Lotsy, ten einde tot 1 Aug.
i 1884 te Gouda te kunnen wonen.
1 lu dj» LI. Dinsdag gehouden
zitting dor Provinciale Staten van Zuid-
Holland kwamen de navolgende punten in
behandeling
1®. Verordening op het klauwzeer of rot-
kreupel.
Het voorstel der commissie, om die ver
ordening, waartegen bij de Reg. bezwaar
bestondandermaal onveranderd vast te
stellen, werd aangenomen.
2®. Verlenging van den duur der veror
dening, betreffende het leggen van spoor
staven.
Overeenkomstig het voorstelder commis
sie waarmede Ged. Staten zich vereenigen
wordt die verlenging goedgekeurdin dier
voege, dat art. 4 zal behelzen, dat deze
verordening op 16 Oct. 1886 vervalt, gelijk
de commissie had voorgesteld.
3®. Subsidieaanvrage van Delfland ten
behoeve der zeewering.
Volgens de Commissie bestaat er, over
eenkomstig het gevoelen van Ged. Staten,
geene aanleiding om aan het verzoek ge
volg te geven. Tot afwij zing werd besloten
met 65 tegen 5 stemmen.
4®. Subsidie-aanvrage ten behoeve der
Tooneelschool.
Hierop werd met 62 tegen 9 stemmen
afwijzend beschikt.
5®. Het leggen eener brug over de Oude
Maas, ter verbinding van de Hoeksche
Waard met den vasten wal bij Barendrecht,
bruikbaar voor voetgangersvoertuigen en
stoomtram, en globaal begroot op f 1.000.000,
op voorwaarde dat het Rijk J daartoe bij
drage.
Dat voorstel wordt zonder discussie met
algemeene stemmen aangenomen.
6®. De voorstellen tot vaartverbetering in i
Zuid-Holland.
De conclusie der commissie wordt daarop
7». Voorstelling ot aanvulling van art.
137 der reglementen voor de Hoogheem
raadschappen de Alblasserwaard en de Vijf-
Heeren landen.
De heer Vlielander Hein kan zich met
het voorstel van Ged. Staten niet vereeni
gen, niet wat betreft het voorgeschreven
overleg bij buitengewone correspondentie by
I ijsgang en met den eer staan wezenden inge
nieur van ’s Rijks Waterstaat, maar voor
wat aangaat de laatste alinea der wijziging,
luidende„Zyof de hoog- en noodbeem-
raden op de dijkposten aanwezig, zyn aan
de beslissingen daaromtrent van gezegden
ingenieur onderworpen en voeren de beve
len te dier zake met stiptheid uit”. Met
deze bepaling kan hij zich niet vereenigen
en stelt daarom bij amendement voor die
alinea weg te laten. Hy wil alleen over
leg, maar geene ontneming van macht aan
het waterschapscollege en opdracht daaren
tegen aan eene macht, die noch verantwoor
delijk is aan het dijkscollege, noch aan de
provinciedie er ook geene contróle hoege
naamd over heeft. En wie zal dan de ver
antwoordelijkheid dragen voor slechte maat
regelen waarvan zóóveel kan afhangen
Hij meent dat men hier den dijkgraaf maakt
tot polderjongen van den ingenieur. Hij wil
overleg, maar met behoud der zelfstandig
heid van het dijksbestuur.
De heer Begram, ofschoon lid van het
college, dat hierbij betrokken is, verdedigt
niettemin het voorstel van Ged. Staten.
Theoretisch is er veel voor het gevoelen
van den vorigen spreker te zeggen, maar
het is juist de practische toestand die zich
verzet tegen de weglating van de laatste
alinea van het reglement. Het betreft hier
geen zaken van dagelijkschen, maar van
buitengewonen aard en spr. deelt uit zijne
ervaring voorbeelden mede, dat zoowel het
overleg als de uitvoering van de bevolen
maatregelen heilzaam hebben gewerkt. Er
is dan ook alle reden om den bestaanden
toestand te handhaven, terwyl ook de be
paling bij de inundatie van 1855 zeer goed
gewerkt heeft.
Nadat de heer Hein had gerepliceerd en
nader uiteengezet zyn wensch naar zelfstan
dige waterschapsbesturenook in oogen-
blikken van gevaar, dupliceerde de heer
Begram nog kortelijk en schaarde zich de
heer Blussó aan diens zijde. Ook hem
was het meer te doen om practische resul
taten dan om de theorie, welke in gewone
omstandigheden pleitte voor het stelsel van
den heer Hein, maar in gevaarvolle tijden
tot botsing en ongelegenheid kan aanleiding
geven, terwyl de heer Stoop, schoon het
eens zijnde met den heer Hein, echter tegen
het amendement zou stemmenomdat de
Alblasserwaard en de Vijf boerenlanden (de
direct belanghebbenden) zich met het voor
stel van Ged. Staten vereenigd hebben.
Het amendement van den heer Hein wordt
verworpen met 53 tegen 16 stemmen en de
verordening aangenomen met do wijziging
van Gedep. Staten daarop door de Commissie
voorgesteld.
8°. Wijzigingen in of vaststelling van
eenige navolgende polder-reglementen.
9®. Verordening nopens de stoomvaart
op de boezemwateren.welke wordt aange
nomen.
10®. Begroeting, van het Provinciaal be-
Wanneer in een rustige gemeente van
ons rustig vaderland de orde op ernstige
wyze wordt gestoord, het gezag der over
heid miskend, de particuliere eigendom
aangerand en daardoor de tusschenkomst
der gewapende macht noodig gemaakt
wordtdan moeten wel byzonder drin
gende redenen dat verzet hebben uitge
lokt. Het komt ons zelfs voor, dat het
niet voldoende is, by het eindigen der
wanordelijkheden een bericht de wereld in
te zendendat «de rust verder is bewaard
gebleven", en vervolgens de geheele zaak
met den sluier der vergetelheid te bedek
ken. Wel degelijk moeten de oorzaken
worden besproken zoo mede de omstan
digheden onder welke de altijd betreurens-
waardige onlusten plaats grepen opdat
men wysheid putte uit de ervaring, toe
gelicht door de redeneering.
De zoogenaamde «passiespelen”, waar
mede het Goudsch publiek in de derde
week der Juli-maand gelegenheid heeft ge
had kennis te makenzyn alles behalve
nieuw. Reeds in de 11e eeuw voerden de
geestelyken met behulp der koorknapen in
de kerken tafereelen op uit de gewyde
geschiedenismet het doel om aan de
ongeletterde menigte een soort van aan
schouwelijk onderwys te geven in gods
dienstleer en historie. Aanvankelijk waren
het tableaux-vivants en pantomimes: en
wanneer men de geringe ontwikkeling van
het kunstgevoel in die dagen in aanmer
king neemt, dan is het wel te begrypen,
dat de voorstellingen niet door een hoog
gestemd idealisme waren gekenmerkt.
Die vertooningen heetten mysteriën
weldra werden tafereelen uit Het Nieuwe
Testament en uit het leven der Heiligen
de hoofdstoffe. Op de groote Christen
feesten vooral werden zy gegevenen het
spreekt van zelf dat de actualiteit dan de
keuze van het onderwerp bepaalde. Met
Kerstmis zag men dus de geboorte van
Jezus, de vlucht naar Egypte, enz.; met
Paschen episoden uit de lijdensgeschiedenis,
met Pinksteren zinnebeeldige voorstellingen
•aangaande de terugkomst van Christus.
Boven alle andere boeide het roerend drama
van het lyden en sterven des Heilands,
waardoor die tafereelen een afzonderlyke be
naming kregen als «passie-spelen”. In latere
tyden wer.d de indruk verhoogd door toe
voeging van gesproken woorden, eerst in
*t Latijn, vervolgens, toen ook leeken aan
de opvoeringen deel namenin de taal des
lands. By verdere verbreiding ging, vooral
in Frankrykhet werk geheel aan de niet-
geestelyken overdaar vormde zich een
gezelschapdat het land rondreisde met de
vertooning van mysteriën en het daarby
behoorend décoratief, nu niet meer in de
kerkenmaar in de open lucht. Daarom
had deze «confrérie de la passion” ook een
ambulant toonceleen soort van wagen
bestaande uit drie verdiepingenom hemel
aarde en hel voor te stellenterwyl onder
de hel nog een ruimte was om tot kleed
kamer te dienen.
De Hervorming wilde van dergelyke zin
nelijke voorstellingen op kerkelyk gebied
niets weten, en ook in de landen waar het
Katholicisme de overhand behield, geraakten
zy in de tweede helft der zestiende eeuw
geheel in onbruik: in ons land vooral had
den zy reeds honderd jaar vroeger de con
currentie van de «Kameren van Rhetorica”
niet kunnen doorstaan» Elders wendde men
er zich van af, omdat zy door ruwheid de
zeden kwetsten.
In Beieren nochtans hielden zy zich vry
lang staande; eerst op het eind der vorige
eeuw werden zy door den keurvorst Karei
Theodoor verbodenwelk verbod later door
koning Max Jozef I werd bevestigd. Een
uitzondering werd gemaakt voor de passie
spelen te Ober-ammergau, waar zy sinds
1033 van gemeentewege werden opgevoerd.
De overlevering zegt, dat in genoemd jaar
die plaats door een pestziekte was geteis
terd en het gemeentebestuur toenom
van den Hemel afwending van het gevaar
te smeekenbeloofd had het lyden van den
Verlosser te doen dramatiseeren.
Eerst in de laatste jaren hebben de pas
sie-spelen van Ober-ammergau de aandacht
ook buiten Beieren getrokken. Daar zy
slechts om de tien jaar gegeven worden,
is de gelegenheid om ze by te wonen zeer
beperkt; en wanneer zij voorkomt wordt
Beieren door een groot getal vreemdelingen
bezocht. Men heeft bemerktdat die
«Spelen” daar we zullen duidelijkheids
halve den gebruikelyken naam maar be
houden - inderdaad een religieus karakter
dragen: dat op het doorgaand gedrag der
vertooners streng acht wordt gegeven, dat
bet décoratief zeer fraai en ook het spel
der hoofdfiguren indrukwekkend is. Het
tooneel is in de open lucht, op een vlakte,
aan alle zijden door begroeide heuvelen om
geven en voortieffelyke muziekcorpsen ver-
leenen hun medewerking. Nooit gaat een
lid van de vereeniging te Ammergau elders
zijn kunst vertoonen.
Uit het laatste blijkt duidelijk, dat, wat
de heer Schneider hier te lande komt ver-
Oversfcht
De Engelsche regeering is blijkbaar terug
gedeinsd voor de algemtene en hevige be
strijding, die haar ontwerp-overeenkomst
met de Suez kanaalmaatschappij vond. Nau
welijks ingediend, trok Gladstone het voor
stel in, blijkbaar met hetplan om voorloopig
af te w. chten wat de tijd zal brengen. Dat
de vrees voor het benadeelen der vriend
schappelijke verhouding met Frankrijk in
vloed hoeft gehad op ie beslissingblijkt
duidelijk uit de in het Lagerhuis door den
premier afgelegde verk.aringen. De regee-
ring, zoo deelde hij verder mede, zou, hoe
wel zy geen monopolie van De Lesseps
erkende, toch niet van haren oogenblikke-
lykon invloed in Egypte gebruik maken,
om Je rechten der Kanaalmaatschappij te
krenken. Uit een onderhoud, dat de En-
gelsche gevolmachtigde Rivers Wilson met
de gebroeders De Lesseps had, blijkt dat
deze diligent zijn. De aandeelhouders zou
den onmiddellijk geraadpleegd worden om
trent het graven van een tweede kanaal en
tevens zou voorgesteld worden de tarieven
te verlagen, in verhouding tot de behaalde
winsten.
De leider der oppositie in het Lagerhuis
vond in een en ander aanleiding een adres
aan de Koningin voor te stellen, waarin
verzocht wordt de toestemming te onthou
den aan alle verdere onderhandelingen en
stappen betreffende de kanaal-quaestie, een
voorstel, dat klaarblijkelijk v<WMp^nk teu
doel heeft de beraadslagingen over dit
onderwerp nog wat te rekken en de regee-
ring, die niet gelukkig was in deze aan
gelegenheid, in het nauw le jagen. En
alsof de zaak nog geen voldoende afmetin
gen had verkregen, komt nu ook de Porte
een duit in ’t zakje gooien, door do ver
klaring, dat zij niet zal dulden, dat er
buiten haar om verandering wordt gebracht
in de aan De Lesseps verleende concessie.
Met den door Engeland in eere herstelden
Zulukoning, Getaway o, gaat het van kwaad
tot erger. Hij moet thans in den strijd met
het stamhoofd Zibebu een volkomen neder
laag geleden hebbenwaarbij hij zelf ver
wond werd. Meer dan elders waren de El-
gelschen hier wellicht tot tusschenkomst
verplicht.
Bij de verspreiding der cholera in Egypte
loopt het Engelsche expeditiecorps groot ge
vaar. Reeds zijn eenige ziektegevallen onder
de troepen, waarvan enkele met doodely-
ken afloopvoorgekomen. Te Alexandrië
en Suez kwamen enkele gevallen voor. Te
Caïro heerscht de epidemie verschrikkelijk.
Een wijk der stad is van regeeringswege
ontruimd hetgeen natuurlijk gepaard ging
met allertreurigste tooneelen. De van En
gelsche zijde aangeboden raad en hulp is
door de Egyptische regeoring aangenomen
en de Khedive zelf gaf een bewijs van moed
en belangstellingdoor een bezoek te bren
gen aan de zoo zwaar geteisterde stadmet
het .doel om de goede uitvoering der ont
smetting en gezondheidsmaatregelen te ver
zekeren.
De door de regeering voorbereide over
eenkomsten met de verschillende spoorweg
maatschappijen in Frankrijk maken den
hoofdschotel uit van de debatten in de kamer
van afgevaardigden. Ook daarin meonen
sommigen politieke doeleinden te ontdekken,
’t Zou trouwens geen wonder zijnwant in
Frankryk wordt alles aan de staatkunde
dienstbaar* gemaakt. Het gebeurde op Ma
dagascar met den Britsehen consulbljjkt
meer en meer van Engelsche zijde sterk
overdreven te zyn, zoodat het geschil wel
met een sisser zal afloopen.
De weerwraak in Tonkin laat zich nog
altijd wachten. De regeering schijnt eene
botsing met China te vreezen en dus voor
zichtig te willen handelen.
Nadat het eerste artikel van het onder
werp tot verhooging der belasting op de
sterke dranken door de Belgische kamer
verworpen was de stemmen staakten
’t geen als verwerping geldt heeft de
kamer zich mot de volgende artikelen ver
eenigd, zoodat de verwerping nog niet zoo
zeker is. De Antwerpsche drankverkoopers-
bond heeft eene commissie naar Brussel
afgevaardigd om te trachten invloed uit te
oefenen op de regeering en de vertegen
woordiging.
Men kan van meening verschillen over
de vraag, ot dergelyke voorstellingen, al
worden zy in liesloten kring gegeven, ge
past zyn. Wie, gelijk een aantal min of
meer streng-Geref or meerde en Katholieke
landgenootenwier gevoelens we gaarne
eerbiedigen, hierop een ontkennend ant
woord geeftdien kan niemand euvel dui
den, dat hy by de Overheid op een verbod
aandringt. Zelfs hebben wy er niets tegen
dat, al is het ook van den kansel, waar
schuwingen worden uitgesproken om er
niet heen te gaan; de geestelijke voorgan
gers blyyen aan hun roeping getrouwwan
neer zy in die richting invloed uitoefenen.
Verder evenwel mogen noch de geeste
lijken, noch de leden hunner kudde, gaan.
Indien het hoofd van een Gemeentebe
stuur,naar het ons voorkomt op goede
gronden, betoogt dat een verbod niet op
zyn weg ligt, dat de Wet hem daartoe geen
aanleiding geeft en hij veh evenmin ver
plicht gevoelt in het belang der zedelijk
heid de voorstelling te belettendan is
voor het oogenblik het laatste woord ge
sproken tenzy men ziéh nog tot hooger
autoriteit zou willen wenden. Maar de
kerkelyke leiders moeten nu niet gaan wer
ken op de hartstochten der menigte-, zij
weten dat daar verkeerde dingen uit voort-
vloeien.*. Natuurlijk, niet zij zyn het,
die het inwerpen van glazen en het be
dreigen met handtastelijkheden rechtstreeks
uitlokkendoch zij kennen hun volk genoeg
om te weten, tot welke buitensporigheden
hun uitdrukkingen van verontwaardiging
en woede tegen de Overheid moeten leiden.
Niet de hand die den steen slingert, maar
de gedachte die de hand in beweging brengt
is de voornaamste schuldige.
Het spelen op het klavier der volkscon-
sciëntie heeft ook hier zyn uitwerking niet
gemist; otom hetzelfde te zeggen in ter
men, niet ontleend aan het anti-revolutio-
nair woordenboek, de wraakzuchtdoor
het aanwakkeren der booze hartstochten in
het leven geroepenheeft zich krachtig doen
gelden. Aan de vastberaden houding van
Gouda’s burgemeester heeft men het te
danken gehaddat geen ergere dingen zijn
gebeurdniettemin heeft men kunnen zien
dat de volkswoede gernakkelyker wordt aan
geblazen dan gebluscht. Men herinnere zich
wel, dat ook in 1072 het klavier, waarvan
zoo even werd gesprokendruk is bespeeld,
ofschoon men dat toen niet zoo noemde
en het moordtooneel aan de Gevangen
poort in Den Haag, een der afschuwelijkste
passages uit onze vaderiandsche geschiede
nis, is er het gevolg van geweest.
Maar de geestelyken zyn toch alleszins
bevoegd, ja zelfs verplicht, te waken voor
het zieleheil hunner kuddeen toe te zien
op de gevaren waardoor haar godsdienstig
leven wordt bedreigd, te waarschuwen voor
hetgeen te kort zou doen aan den eerbied
voor wat zy leeren als Heilig te beschouwen
Ongetwyfelddoch met dat al late zij de
Overheid zorgenvoor hetgeen tot haar be
voegdheid behoort. Het is nog zooveel eeu
wen niet geledendat in Nederland de pre
dikstoelen rookten van het uitvaren tegen
schouwburgbezoekhet heette toendat wie
een voet zette in een comédie, tegelyk de
eerste schrede had gedaan op den weg naar
de hel. Magistraten die schouwburg-voorstel-
lingen toelieten, werden uitgemaakt voor
al wat leelijk wasen men behoeft niet
te vragen hoe gering de aanspraken van een
acteur op den titel van mensch werden
getaxeerd.
Niet gaarne zouden wy die tyden zien
terugkeerenook wy hebben onze begrippen
van vryheid, die we geëerbiedigd willen zien.
Al waren de passie-spelen van Schneider en
consorten nog tienmaal verder beneden het
peil van het middelmatige, ja, al kon
bewezen worden dat een bloote aai.schou
wing voor ons persoonlyk zieleheil aller-
verderfelykst wastoch kennen wy nie
mand het recht toe ons te beletten er naar
te gaan zienevenmin als wy ons het recht
aanmatigen iemand tegen zyn wil er heen
