ooo
j-
1883.
Zaterdag 24 November.
N°. 754.
IK
[aatschappij
rborg”,
trecht 1868.
lAfiïïf.
L l C°„
wisselzaak,
3ÜRG.
blland en Utrecht,
Weekblad voor Zuid-I
her a. s.
OLTE Pzo»
STOL.
n Coupons.
146,
D A.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Overzicht
Ook Dierenbescherming.
SURINAME.
ien.
Corbiju.
rallen van pok-
EN, Schoenhoven.
SCHOOfflOVfflS HÏ COURANT.
onder nieuwe
i nieuwe toe^
AN KAPITALEN
•gen zeer gunstige
i premie.
rsloi mi omstreken
iluk de hand!
laar waar de Maat-
iwoordigd.
ten N.fl. 3,60 ets.
1,80
- »'90
na inzending van
rootste opmerk-
ëffectueerd. Het
n muntbiljetten,
•tgemakkelijkate
n. postwissel te
ft een ieder van
i, met het Staats-
halveen kwart-
ij het venenden
odige ambtelijk o
gd en verklaren
ït overeenkomst
Bkking terug te
nden geld te re-
n der bestellers
egisters dadelijk
b trekking ont-
i een lot onop-
e trekkingsljjst.
•rijzen geschiedt
peering. Door
unnen ook de
;e trekking, ter
aars uitbetaald
zijn volgens het
eld.
ide prjjstrekking
raarborgde Geld-
mt van belang is
loterij opgesloten
;een nieten, maar
worden; een ieder
iind der 7 klassen
te vreezen, reeds
9 Nederlandsche
n niet uitgeloot
ende de kans te
bedraagt in het
Hoofdprijs, welke
fer Geldloterij te
foedgekeurd door
aarborgd met het
•n. De llambnr-
ist loo ingericht
dassenlotery, met
t de Hamburger
rijzen bevat, die
m worden en als
ln;
rk 300,000
200,000
100,000
90,000
80,000
70,000
60,000
50,000
30,000
20,000
15,000
10,000
5000
3000
2000
1500
1000
500
2<M)
150
145
100, 94, 67, 40,
d jaars, te-
ty de, mits een halve
luwende.
1000 en daarboven
le fondsen verstrekt.
enz. over
J op do
i Gedepu-
Z. M. heeft benoemd tot kan
tonrechter te Woerden Mr. P. J. Swaving,
thans ambtenaar van het openbaar ministerie
te ’s Hertogenbosch.
De Provinciale Staten van
Zuid-Holland hebben in hunne zitting van
1.1. Dinsdag aangenomen verschillende re
glementen op waterschappen. Het adres
van het bestuur van den grooten West-
labdsohon polder is aan Ged. Staton ge-
ronvooieord. Een subsidie van f1000 is
verleend aan de ambachtsschool te Leidenj
nadat een voorstel der Commissie tot toe
kenning van f2000 was verworpen. De
voorstellen der betrokken Commission en
van Ged. Staten omtrent de vaartverbe-
tering tusschen Rijn en Sohie, zijn aan
genomen. Gedeputeerde Staten zijn ge-
Prijs der Ad verten ti Sn; Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Vrjjdags-namiddags. Alle binnenlandsche Advertentiën
waarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden slechts
2 maal in rekening gebracht.
•ds van het ge-
igd en hebben
id in de laatste
neten uitbetaald
50,000,100,000,
Mark etc.
en dat deze zo
veel deelnemers
ij derhalve, om
i uitvoeren, de
dig mpgelijk in
Dom Courant wordt des Zaterdag-morgens uitgegeven.
Pry's: voor Schoonhoven per drie maanden f 0,70. Franco per post
door het geheele rflk 0,80. Mon kan zich abonneeren bjj alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
het tot nu toe
i en terwyl wij
we verloting ter
n, zal ook ver-
door reëele be
id onzer geëer-
rwerven.
S.‘ W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgever*
Het bezoek van den Duitschen Kroon
prins aan Spanje is het veelbesproken on
derwerp niet alleen der Duitsche en Spaan-
sche, maar ook der Fransche pers. Do
Spaansche republikeinen gevoelen zichveol
meer aangetrokken door de Fransche re
publiek dan door Duitschland en zagen
dan ook met leedwezen de toenadering tot
laatstgenoemd Rijk, die vooral be toeken is
verkreeg door het gebeurde in Frankrjjks
hoofdstad. De Fransche radicalen maken
van die bekende gezindheid gebruik om
do gelykgezinden in Spanje tot eenige ma
nifestatie op te hitsen tegen den te ver
wachten gast en men zegt zelfs, dat hun
dit zóó goed gelukt is, dat het oorspron
kelijk reisplan, hetwelk Barcelona, alwaar
vele Franschen verblijf houden, als landings
plaats aanwees, is gewijzigd en nu aan
Valencia de eer te beurt zal vallen den
hoogen gast in Spanje welkom te heoten.
Ook dóór echter zou oenig vijandig vertoon
niet zoo heel ónmogelijk zijn, daar eene
niet onbeteekenende minderheid van den
gemeenteraad zich tegen de uitgaven tot
ontvangst van den Prins verzette. Een
Spaansch eskader ligt gereed, om den hoo
gen gast bij aankomst te gemoet te stoo-
men, terwijl eene schitterende eerewacht
by de landing zal zyu opgesteld. Te Genua,
waar do Prins aan boord ging, overnachtte
hij, op bijzonder verzoek vap den Koning
van Italië, in diens paleis en ontving daar
de ovaties der bevolking en van de offi
cieren van een Russisch oorlogschip, dat
aan de reede lag.
Dat al die eer beweringen, don gehaton
Duitscher bewezen, eene bittere pil zjjq ^opr
er nog iets tegen, behalve de
voor u en de uwen? Immers
neenUwe koeiendie alle in Februari
Maart of April moeten kalvenliggen daar
nu des nachts opdenkouden, natten grond,
niet eens beschut tegen den snerpenden wind
veel min tegen de regen- en sneeuwbuien.
Ze eten het natte gras, drinken ijskoud wa
ter, zijn somtijds den hcelen dag of nacht
doornat en verkleumen en verstijven daar
door zonder dat ge pogingen aanwendtom
ze een weinig te gemoet te komen. En met
een weinig moeite, of liever, door te breken
met een verkeerde gewoonte en u te verheffen
boven de vooroordeelenkunt ge ze des nachts
een warm en zacht leger en een gezonde rust
bezorgen, die de welvaart van uw vee niet
weinig zal bevorderen. En uw vee maakt toch
een belangrijk deel uit van uwe bezittingen 1
Mij dunkthet is wel der moeite waard hier
over eens na te denken, beter nog, er de
proef van te nemen. Vooral in deze streken,
met zulk een drassigen bodem en vochtige
luchtmag men den invloed van zooveel nat
niet uit het oog verliezen.
ge ze lederen avond bij het damhekwach
tende op uwe komst. Een kleine jongen kan
ze dan wel leidenwant ze kennen spoedig
den weg, en op den stal zal iedere koe ge
trouw haar eigene plaats innemen zoodat ge
slechts behoeft gereed te staanom bet touw
vast te binden.
Weet ge
ongewoonte
winkel.
Aan het Departement vanWa-
terstaat werd Woensdag aanbesteed de
uitvoering van eenige werken tot norma-
liseering van de rivier de Waal onder Eist,
Bemmel, Ubbergen en Nijmegen, provincie
Gelderland, tusschen de kilometerraaien 21
en 25 der herziene rivierkaart. Minste in
schrijver de heer L. A. Van Haaften te
Sliedrecht, voor f92.500.
Voor de Arr. Rechtbank te Rot
terdam is W. C. K., arbeider te Capelle a/ d
IJsel, beklaagd van verwonding, veroor
deeld tot 14 dagen gev. cell.
Door de Arr.- Rechtbank te
Dordrecht zijn veroordeeld: G. v. A., te
Streefkerk, wegens moedwillige mishande
ling tot een dag cell, gevang. B. d. B.
huisvrouw van C. B., te Bloikensgraaf,
wegens moedwillige mishandeling, tot 1
maand cell, gevang., f 8 boete, subs. 1 dag
cell. P. C. v. W.te Sliedrecht, wegens
beleediging met woorden tot f 11 boete,
subs. 7 dagen.
In de week van 14 tot 17 No
vember kwamen te Oud-Beierland 40 ge
vallen van pokken voor en 11 sterfgevallen
aan die ziekte. Het aantal gevallen sedert
het begin der epidemie is 458, dat der
sterfgevallen 127.
Van 11. Zondag tot Dinsdag kwamon
aldaar weder 21 nieuwe ^gevallen van pok
ken voor en 7 sterfgevallen. Ook in do
kom der gemeente Nieuw-Boierland heeft
zich thans een geval van pokken voorge
daan on te Putten, gemeente Hekelingen,
heeft zich een geval van pokken voorge
daan bij een meisje, dat familie te Oud-
Beierland had bezocht.
Bij eene pokken-epidemie in de jaren
1870 en 1871 bleven in de gemeente
Moerkapollo, op eene bevolking van onge
veer 600 zielen, slechts die 5 gezinnen van
do pokkon verschoond, waar voor eene
behoorlijke vaccinatie zorg gedragen was.
De Moerkapellenaren hebben er hun voordeel
mede gedaan, en de tegenstand tegen hot
inenten is er sedert veel verminderd.
Ds. A. Van Veelo te Waardor
is beroepen te Charlois.
Ds. W. Van den Bergh te
Schaarsbergen heeft voor het beroep naar
Amsterdam bedankt
Ds. A. Verheij ie Woerden, i
door do Classikalo commissie in zijn ambt 1
geschorst, hoeft zijn ontslag genomen uit .3
dat ambt en tegelijk uit de Christ. Geref.
kerk in Nederland.
Tot leeraar bjj de Israëliti
sche gemeente te Osch is benoemd de heer
M. Zadoks te Gorinchem.
I Frankrijk laat zich denken, doch maar-
I schalk Serrano, die heden zyno geloofsbrie
ven als Spaansch gezant te Parijs zal aan
bieden, zal die pil wel wal weten te ver
gulden, door het bezoek louter als een
beleefdheidsvorm voor te stellen. Hij zal
waarschijnlijk al dadelijk met een nieuwen
Minister van Buitenlandsche Zaken kennis
maken, daar, zooals zich verwachten liet,
Challemel Lecour zijn ontslag vroeg en,
naar men verzekert, door den premier,
Ferry, zal vervangen worden, die zijne por
tefeuille, onderwijs, aan Fallières zal over
dragen. Die verwisseling van portefeuille
was bijna door een plaats gehad hebbend
incident verijdeld. Ferry heeft namelijk
bloot gestaan aan een aanslag op het leven,
door een socialist, Curien genaamd, die, van
een revolver Voorzien, zich den toegang
tot het Ministerie van Binnenlandsche Za
ken had weten te verschaffen. Zijn toeleg
werd echter tijdig verydeld en het tegen
woordige Kabinet, waarvan de geredde on-
tegenzeggelijk de ziel is, dus voor eene ge
heele ontbinding behoed.
Niettegenstaande de begrooting onderdo
hamer is, blijft de Tonkin-expeditie, waar
voor een nieuw crediet van 9 millioen ge
vraagd is, toch het meest besproken onder
werp. De commissie uit de Kamer acht
het aangevraagde crediet onvoldoende, ter
wyl de regeering, niettegenstaande de oor-
logstoebereidselen van China, zeer optimis
tisch gestemd blijft. Trouwens, na al het
gebeurde, kan zij moeielyk anders handelen.
De beroemde De Lesseps, die dezer dagen
zijn 78e jaar bereikte, blijft altijd nog met
jeugdige kracht de noodzakelijkheid van
het graven van een tweede kanaal, even
wijdig loopende met het Suez-kanaal, be
pleiten. De noodzakelijkheid wordt ook
door niemand betwijfeld, doch de redenen,
die de verwezenlijking van het denkbeeld
tegenhouden, zyn gelegen in de quaestie,
wien het recht tot de daarstelling van dat
kanaal toekomt. De Lesseps eischt dit -
natuurlijk vuur de tegenwoordige Maai- Rotterdai
schappij, doch Turkije en Egypte en onge- Atekuning
twijfeld ook Engeland, dat wel de eerste
belanghebbende is bij de tot standkoming,
zijn van een ander gevoelen. Naar luid
der jongste berichten zou der Egyptische
regeering het benoodigde kapitaal door een
bankierssyndicaat zyn aangeboden. Het
mag betwijfeld worden of de aanleg en
exploitatie van die zijde wel de meest ge-
wenschte zaak was, daar de regeering zon
der Engelands hulp nog niet eens haar
eigen zaken kan besturen. Dit bleek weder
in den laatsten tijd, toen eenige Egyptische
troepen, afgezonden om generaal Hick, over
wiens lot in Soudan men in onzekerheid
verkeert, te hulp te komen, bij het eerste
treffen met den vijand, zich zoo lafhartig
mogelyk gedroegen en dan ook totaal ver
slagen werden.
Toch, hoe onontbeerlijk de Engelsche
troepen in Egypte dus nog blijken te zyn,
bestaat het plan ze met 1 December tot op
de helft nl. op 3000 man' te verminderen.
Do Transvaateche deputatie heeft zich
trachten te zuiveren van de beschuldiging,
dat de inboorlingen door de boeren mis
handeld werden, in een verweerschrift, dat
echter van conservatieve zijde en van de
zyde van twee vereenigingen bestreden
wordt. Als de deputatie haar doel bereikt,
zal zij het zeker voor een goed deel niet
aan de conservatieven te danken hebben,
die eene niet zeer vriendelyke houding
tegenover haar aannemen.
De Pruisische Landdag werd den 20sten
dezer geopend met eene troonrede, waarin
een zeer gunstig tafereel wordt opgehangen
van ’s lands middelen. Het tekort van een
vorig jaar wordt opgewogen door de win
sten, die vooral de Staats-exploitatie der
spoorwegen afwierp, zoodat geene leening
noodig is en alleen eene nieuwe belasting
op kapitaal-rente wordt aangekondigd, als
middel om enkele andere meer drukkende
belastingen te kunnen afschaffen ende be
zoldiging der ambtenaren te verbeteren.
De opstand, die in den laatsten tyd Servië
onrustig maakte, is bezworen en het ver
schil tusschen Rusland en Bulgarije over
de plaats door de Ruesiiche officieren in
het Bulgaarsche leger ingenomen, ook
al oen quaestie der laatste maanden is
door het treffen eener nieuwe overeenkomst
bijgelegd.
maohtjgd het adres der Friewhe Maat
schappij van landbouw, tot het nemen van
afdoende maatregelen tot keering van long
ziekte in het spoelingdistrict, te onder
steunen.
Adressen van landeigenaren
bezwaren tegen de verordening
stoomvaart, zyn in handen van
teerde Staten gesteld.
De najaarsvergadering is daarna gesloten.
—Voor den buitengewonen
dienst en de correspondentie langs de ri
vieren zyn voor dezen winter voor de vol
gende stations nog aangewezen de volgende
ingenieurs en beambten van den waterstaat
Kuilenburg: M. Galand, ingen., A. Koo-
reman, opz.; Schalkwijk; D. Baars, opz.;
Vianen: A. E. Kempees, ing., H. G. F.
Kiehl, bureelbeamb teVreeswijk: Th.
Bleckmann, ingen., J. Van dor Harst, opz.
Ameide: H. J. G. Van Lamoen, bureel-
beambte; Schoonhoven: J. G. Ermerins,
ingen., A. Hougée, hulpbakenmeester; Krim
pen: J. B. J. Loeff, opz.
Woudriohem: Huyzers, opz.; ’a-Graven-
hage, Gorinchem of elders: Mazel, hoofd-
ing.Brak, opz.; Gorinchem: Hubrecht,
ing.Esher, ing., La Fontijn, opz., Thoolen,
bureel beambteAsperen: Kooreman, opz.;
Hardingsveld: Behrens, adsp.-ing.Slie
drecht: Boutense, opz.; Dordrecht: Koore-
vaar, opz.; AlblasserdamDe Graaf Dz.
bakenmeester.
Men meldt, dat de moeilijkhe
den tusschen de RegeéHhg en de Maat
schappij tot Exploitatie van Staatsspoorwe
gen over den spoorweg Gorinchem—Gelder-
malsen, grootendeels uit den weg zijn ge
ruimd zoodat de opening der lijn waar-
schynlyk 1 December zal plaats hebben.
♦—Door de vereeniging vanlJsel-
steen-fabriekanten zal eene algemeene ver
gadering worden gehouden op Dinsdag 4
December a. s., des middags te 12 urenin
het „Poolsche Koffiehuis”, Hoofdsteeg te
2-im. De punten ter behandeling zijn
tekening en verantwoording over 1883.
Benoeming Bestuur. Vaststelling contri
butie voor 1884. Belgische steen. (In te
leiden door den heer P. C. Molenaar.)
Stookloonen. (In te leiden door den heer
P. M. Schelling.) enz.
IJselateenfabriekanten, geen lid der Ver
eeniging zijndeworden uitgenoodigd de
vergadering bij te wonen.
De Staats-courant bevat de
statuten der „Gorinchemsche Vischmaat-
schappij”, te Gorinchem, kapitaal f24.000,
directeuren G. Meulewerf en H. Hoogh-
■worden overwogen om, al zyn de vooruit
zichten nog zoo mooiwerklieden van hier
naar Suriname te kr'ygen, rest er op dit
oogenblik nog niets anders, dan werk-
Jrrachten te vragen uit andere gewesten
die, wat bodem en luchtgesteldheid aangaat,
in ongeveer denzelfden toestand verkeeren
als Suriname zelf. Met andere woorden:
alleen door immigratie uit tropische lan
den, met name uit Zuid-Azië, is voorzie
ning te verkrygen in de behoefte aan ar
beiders op de plantages van suiker en
koffie, van cacao en katoen, altemaal sta-
pelproducten voor den wereldhandel, en
voor welker aanbouw en verwerking Guyana
in het algemeen en het Nederlandsche ge
deelte in het byzonder zoo by uitnemend
heid geschikt is. Sedert een tiental jaren
heeft men ten gevolge van contracten met
het bestuur van Britsch-Indië, arbeiders
van daar verkregenin beperkt getalveel
te gering voor de behoeften: veel geld is
er voor uitgegevenook uit de Neder
landsche schatkist, want met deze uitgaaf
tot haar last kan de kolonie niet zelve in
haar behoeften voorzien. Het resultaat is
altijd beneden de verwachting gebleven
de Britsch-Indische koelies munten niet uit
door overmatigen werklust en zyn meeren-
deels stompzinnig en onverschillig. Ook
schrikken de groote kosten menigeen van
een proefneming of van hervatting der
werkzaamheden afde belanghebbende moet
het traject voor de heen- en terugreis be
talen of, als de koeliewat niet zelden
gebeurt, na afloop van zyn contract verkiest
te blyven waar hij is, dan moet hem een
stuk grond gegeven worden om zich te
vestigen, mitsgaders de middelen om in zyn
eerste behoeften te voorzien. Zeer billijk
zal men zeggen. Juist, maar ook zeer kost
baar, te meer omdat het bedrag aan ar
beid, dat men van den koelie bekomtniet
in evenredigheid is met de geldelyke op
offering. Chineesche koelies, langs den
zelfden weg verkregen, voldeden beter, en
velen ?yn daarom niet zonder grond van
meening, dat de toekomst van Suriname
in China moet worden gezocht. Kon men,
op billijke voorwaardenzonen van het
Hemelsche Rijkdie gaarne naar elders
gaan als er wat te verdienen valtgetuigen
hun pogingen om zich toegang te ver
schaffen in Californië waar men hen graag
kwyt wil zyn, nopen om voor een vasten
tyd in ploegen hun diensten te verkoopen
aan plantagehoudersdan zouden veel thans
woestliggende oorden opnieuw of voor de
eerste maal in rentegevende bezittingen
worden herschapen. Als het gouvernement
zich daar eens ernstig aan liet gelegen
liggen
Arbeiders is nummer één, intellec-
tueele werkkrachten nummer twee. We
zien reeds den eersten dag eens nieuwen
levens voor Suriname aan de kimmen ry-
zennu mannen van invloed er hun schou
ders onder zetten en toonen, veel over te
hebben voor de herleving van de eenmaal
zoo rijke kolonie. Onlangs hebben zich
een zeker aantal jongelieden beschikbaar
gesteld om naar »de West’’ te gaan, ten
einde daar als opzichters op de plantages
en in de fabrieken of als beambten op de
kantoren te worden geplaatst; een gere
gelde stoomvaart verbindt eerlang de ko
lonie aan het moederland, terwyl de po
gingen van de vereeniging voor Suriname
om het openbaar crediet aan de goede zaak
dienstbaar te makenmede met goeden
uitslag worden bekroond. Het geëerbie
digd Hoofd van den Staat gaf bij gelegen
heid van de kiellegging van het eerste
stoomschip dat op Suriname zal varen de
betuiging van Hoogstdeszelfs levendige be
langstelling in den bloei der kolonie, en
het is niet te denken dat Zyne Majesteit
in dit opzicht alleen staat. Wy hebben
dus goeden moed dat Suriname zal ont
waken uit zijn tijdelijke verdooving en zyn
Engelsche zuster eenmaal in belangrykheid
zal op zijde streven.
buien te verdurenEn de gewoonte wordt
eindelijk een tweede natuinO Wel bekome
je zoo’n tweede natuur, 4ie zeker wel een
zeer stijve zal >yr>- Die «gedrongen, maar
gansch niet vrijwillige gewoonte zal den die
ren waarschijnlijk ook niet bijzonder bevallen.
Gelukkig nog zijdie van een wollig dekkleed
voorzien zijn, dat échter wel degelijk wollig
zijn moetom verwarming aan te brengen
want enkel linnenkatoen of zeildoek is
zoodra het nat wordt, meer tot schade dan
tot voordeel. Wol daarentegm broeitook
al is ze nat. Gelukkig ook de dierendie
hier of daar in de weide eeze schuilplaats
hebben om zich bij de ontvangst der gewone
regen-, sneeuw- en hagelbuien een weinig te
beschutten. Gelukkig eindelijk aj, die zich des
nachts niet op den doorweekten bodem eener
laaggelegen weide behoeven neer te vleien
maar ten minste op hooge gronden met goed
doorlatenden bodem mogen verblijven.
Toch is er een nog grooter voorrecht voor
het vee mogelijkeen voorrechtzoowel in
het belang van den landmanals van de
koeien. Maar het eischt mogelijk een weinig
moeite en zeker eene afwijking van den in
deze streken gebruikelijken regel. En dat
laatste is wel het ergstewant men veran
dert niet gaarne, wat men altijd zóó en niet
anders gedaan heeft, ook zelft dèn niet, als
men duidelijk zietdat er een betere weg
openstaat. Zie eens, maar schrik niet
als ge des avonds uwe koeien eens op den stal
haaldetom ze des morgens weer tijdig naar
de groene weide te brengen. Ge kunt ze dan
op den stal melken en ze, zoo noodignog
eenig toevoer gevenwat zeker geen kwaad
zal doen. Ónmogelijk? Waarlijk niet, tenzij
men traag zij en weinig belang stelle in het
welzijn van zijn vee. Geen tijd? Eilieve,
waarmee hebt ge het dan tegenwoordig zoo
bijster druk Bovendien kost het weinig tijd
en moeite meer dan nuwant ge moet im
mers toch tweemaal ’sdaags naarde weide,
om te melken en dat nog wel bij velen met
twee k drie personen. En hebben de koeien
Zag men ten vorigen jare om dezen tijd
slechts uitgestrekte waterplassen en ontvolkte
weiden naast gevulde stallen, thans vindt
mendank zij den schoonen nazomer en den
zachten herfstde steeds groenende weiden
nog bezet met het welgedane veedat zich
vroolijk aan het frisschegeurige gras mag
vergasten. De weiden zijn nog welvoorzien
het weder tot nog toe heel zacht, zoodat
nog geen enkele reden het vee naar den stal
drijft, al zij het ook, dat een tamelijk goede
hóoioogst de tassen behoorlijk heeft gevuld
en de koeien dus rustig en kalm kunnen ver
wacht worden.
Het is echter de vraagwaar het vee nu
beter is: in de weide of op den warmenstal.
Over dag gaat het bij zulk zacht weder wel
goed, maar des nachts! Ga des nachts
maar eens een uurtje in de weide op den
grond zitten, ge zultook al treft ge droog
stil weder, spoedig ontwaren, dat een halve
nacht d^ar dporgebpachtu stijf genoeg zou
makeq om het vplle gebruik uwer ledematen
voor penigen tijd te moeten ontberen. Maar
de koeien zijn, gewoon buiten te zijnden
nac|it liggende op den vochfigen, killen grond
door te brengen, wind,» ,;i^gen- ep sneeuw-
n. siot.
Dat niet door tooverslag o
maatsdtappel^ke vormen zich
standen kunnen ontwikkelen, is zeer dut*
delyk gebleken in de voornaamste onzer
West-Indische koloniën. De oude landbouw
of liever gezegd plantage bouw was geheel
gegrondvest op het stelsel der slavernij
goedkooper werkkracht dan loonarbeid. Het
ongeluk van Suriname is niet geweestdat
men de slavemy afschaftemaar dat men
zoo laat tot dien maatregel overging. Ware
dit by voorbeeld een twintigtal jaren vroeger
geschied, dan zou de kwijning van het over
gangstijdperk dat toch in elk geval komen
moest, dat men met geen mogelijkheid
kon ontgaansamengevallen zyn met een
veel minder scherpe concurrentie van nabu
rige koloniëndie, toen de Nederlandsche
regeering eindelyk tot de allernoodzakelijk
ste hervorming overgingzich reeds vrjjwel
hadden hersteld en daarna met rassche
schreden vooruitgingen.
Het tienjarig tijdperk gedurende hetwelk
de vrijgemaakte slaven nog verbonden ble
ven aan de plantage en daar loonarbeid ver
richtten, zou, meende men, hun wel in
den nieuwen toestand behagen doen vinden,
zoodat zij daarna met genoegen als vrye
werklieden in dienst van hun voormalige
meesters zouden gaan. Deze laatsten maak
ten zich over het algemeen omtrent dit
punt weinig illusieshun verwachting was
geheel anders. Niet weinigen deden in dat
overgangstijdperk hun bezittingen van de
handhetgeen ook al niet strekte om den
reeds minder gunstigen toestand te verbe
teren. Velen van hen, die het niet deden,
waren er later nog slechter aan toeomdat
toen hun eigendommen byna waardeloos
werden en zij ze derhalve eenvoudig in den
steek heten.
Een van de voornaamste oorzaken waarom
de Negers niet te houden warenlag in de
aanwezigheid van de Boschnegenvan wie
we in het vorig artikel hebben gesproken.
Het was wel eenigszins te begrijpendat
zij het vrye en onbezorgde leven van hun
stamgenooten slechts behoefden te leeren
kennen om er zich toe aangetrokken te
gevoelenen inderdaadvoor lui die geen
hooger genot kennen dan veel eten en
drinkenzich opschikken met bonte ver
sierselen ’s avonds dansen en overdag lek
ker luieren, is er in de leefwyze van dat
volkje veel uitlokkends. De groote meer
derheid der vrijen marcheerde eenvoudig
naar het binnenland en vestigde zich daar
heel gemakkelijk. De grond is er zoo ryk
de natuur zoo milddat zy hun vrouwen
niet met overmatigen arbeid behoefden te
kwellen om producten genoeg te krygen
voor eigen onderhoud en voor den kleinen
handel, waarmede zy zich datgene verschaf
ten wat buiten de kolonie gezocht moest
.worden. Nu zyn er in den laatsten tyd
wel eenige sporen van verbetering waarge
nomen de kleine landbouwers beginnen
hier en daar hun rkostgronden” wat beter
te bebouwenennaarmate zij zich meer
in de nabijheid van het beschaafde gedeelte
der kolonie bevindenkomt er wat meer
smaak in den bouw hunner woningenen
in den aanleg hunner tuinen, en leeren zy
behoeften kennenom welke te bevredigen,
zij weleens als daglooners op de plantage
gaan werken. Vooral heeft de vroegere
Gouverneur, Jhr. Van Sypestein, zich veel
moeite gegevenen niet zonder vrucht
om met de zwarte bevolking de welvaart
van Suriname te verhoogen maar gevallen
van arbeidsaanbieding op eenigszins groote
schaal zyn nog te zeldzaam dan dat men
er op zou kunnen wachten. By eenigszins
snellen aanwas van het Negerras zou het
misschien eenmaal zoo ver kunnen komen,
dat het als de voornaamste werknemer op
trad, en dat ware de beste oplossing van
de Surinaamsche quaestie, maar die aan
was is niet byzonder grooter gaan een
betrekkelyk groot aantal zwarte kindertjes
dood uit gebrek aan zorg, by voorbeeld
als moeder liever een deuntje gaat dansen
dan op de kleinen passenof wanneer
bij ongesteldheid, er zoo krachtig en zoo
vreemdsoortig mede wordt gedokterd,
dat zelfs een paard er het hachje by zou
inschieten.
Met de eigenlyke inboorlingen, de Indi-
aansche stammen of zoogenaamde >Bokken”
is in ’t geheel niets te beginnen die heeren
hebben aan werken een buitengewonen
hekel.
In de bosschen, langs de Braziliaansche
grens leven zy van jacht en visschery
benevens van het houtkappen; nu en dan
komen zij met hun houtvlotten de rivieren
afzakken om hun houtvoorraad van de hand
te zetten en voor de opbrengst benoodigd-
heden te koopen, waaronder jachtgereed-
schap een voprnama plaats inneeipt- Op
een tentoonstelling van uitvoerhandel een
paar exemplaren te zien, is niet onaardig;
maar de rol die zy in dé ontwikkelings
geschiedenis der ^kolonie vervullen is een
zeer geringe.
Daqr hqt nu uitgemaal^t is, dat in het
tropische kljmaat een Europeaan ónmoge
lijk veld- of fabrieksarbeid kan verrichten
en 4®, iRogejykheid niet behoeft te