1
1884.
N’. 776.
ia,
Her,
ekend,
lebben
t voor
gesla-
len en
i Loo-
rlams,
kken
arijen
anden,
irkens-
onden,
meters
■berei-
schap-
wattot
t mijne
e pry-
daijn.
I.
7
Zaterdag 26 April,
L
r
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
BUIT
el,
I'l.l
w.
s
4-
c
IDS,
E
BINNENLAND.
I'
iize
nd
ihahr*
aar
je-
ngen
markt.
klauwzeer onder de
8pCt.
ie der
gedeel-
iotari».
iar.
it
ön.
Ichotel.
ouwen,
nthart.
▼an
it.
Bouvy.
en
iris.
■Pil
leeeren
5
in
Ie
argh
Zonen.
rboven
▼trekt.
longh.
nten.
opman.
iets
rdt
oen
lire
irt.
van
•1885.)
!B,
c
in
ft
L
>t
S. W. N. VAN NOOTEN n Schoonhoven,
üitgWMt.
■t
e
a
ld,
«f,
Ier
CO
land
e» telde
ter«tand
■bonden-,
»r Spoor-
Jirecte
•omboet.
N en
fdagent
Uarel
<M te
■fmpea
▼laad,
WIN-
MANT
LR Cs.
SCHOOfflöfflffl COURANT.
Prfls der AdvertenÜën: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco,
uiterlijk tot Vrijdags-namiddags. Alle binnenlandscbe Ad verten tiön
waarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden slechts
2 maal in rekening gebracht.
in Soudan tot een goed einde te brengen.
Van wege de Engelsche overheden te Suakin
is aan de bevriende Sheikt vrijstelling van
belasting beloofd, indien sjj de wegen naar
Berber en Kassdla weten vrij te maken.
De Oostenrif kscbe Kroonprins en zijne
gemalin brengen een bezoek aan het Turksche
hof, waar sjj met veel hartelijkheid en
luister ontvangen werden en in de onmid-
dellijko nabijheid van des Sultans paleis
verblijf hielden. Onder de merkwaardig
heden die bezichtigd werden, behoorde na
tuurlijk ook de harem.
De republikeinen in Spanje zijn verdeeld.
Het verschil loopt over de vraag of zij al dan
niet aan de verkiezingen zullen deelnemen.
Castelar is voor deelnemingZorilla voor
onthouding.
Z. M. heeft aan den heer F. L.
Geerling, op zijn verzoek, eervol ontslag
verleend ais Minister van Marine, met dank
betuiging voor de gewichtige diensten, door
hem aan den Koning en aan den lande be
wezen en tot Minister van Mariue benoemd
de heer W. F. Van Erp Taalman Kip.
Bij koninklijk besluit is, met
ingang van 16 Juni 1884: lo. aan Jhr. Mr.
A. P. C. Van Karnebeek, op zijn verzoek,
eervol ontslag verleend als commissaris des
Konings in de provincie Zeeland, met dank
betuiging voor de dienstendoor hem aan
den lande bewezen; 2o. tot commissaris des
Konings in de provincie Zeeland benoemd
Jhr. Mr. W. M. De Brauw.
Z. M. heeft Dr. Jan Ten Brink,
leeraar aan de gemeentelijke hoogere bur
gerschool te ’s-Gravenhagebenoemd tot
hoogleeraar in de faculteit der letteren en
wijsbegeerte aan de Rijks-Universiteit te
Leiden, om onderwijs te geven in de Ne-
derlandsche letterkunde.
Het Staatsblad no. 48 bevat
kon. heshiit van den ftdnn April 1984,
houdende verbod van in- en doorvoer van
buiten ’s lands van levende varkens, uit over
weging, dat in naburige landen het be
smettelijk mond- en klauwzeer onder de
varkens voorkomt.
Aangaande de aanstaande reis
van HH. MM. don Koning en de Koningin
naar België, wordt het volgende medege
deeld
In den ochtend van 20 Mei zullen Hunne
Majesteitenvertrekkende van „Oranje-
Nassau-oord”, aan het station Oosterbeek
op den koninklijken trein gaan, welke de
vorstelijke reizigers naar Esschen zal brengen.
Aan het station van die grensplaats vinden
zij ter hunner beschikking het particuliere
salonspoorweg-rijtuig van Z. M. den Koning
der Belgen, waarmede de reis naar Brussel
wordt voortgezet.
Koning Leopold zal HH. MM. ontmoeten
aan het station Stuyvenbergwaar de
militaire macht van het Antwerpsoh garnizoen
zal zijn opgesteld. Onzen Koning zal alsdan
de gelegenheid worden aangeboden om de
eerewacht te inspecteeren.
Van Stuy venberg begeleidt Koning Leopold
zijne gasten rechtstreeks naar Brussel, waar
HH. MM. eveneens plechtstatig zullen worden
ontvangen en tot 23 Mei denken te blijven,
om daarna naar het Loo terug te keeren.
Naar men meldt, zullen op verzoek van
onzen Koning volstrekt geene feestelijkheden
plaats hebben.
Aan het gebouw van het Pro
vinciaal bestuur te ’s Hage werd Maandag
aanbesteedhet bestorten van de Hoornsche
hoofden aan den Oudenhoornschen zeedijk
behoorende tot de zeewerken in de provincie
Zuid-Holland. Minste inschrijver de heer
C. Roskam te Sliedrechtvoor f 8630.
Uitslag der door dijkgraaf en
hoogheemraden van de Alblasserwaard met
Arkel beneden de Zouwe, op 16 dezer te
Gorinchem gehouden aanbesteding van aar
dewerken enz., in 15 perceelen:
Perceel 1 aan P. Sterk te Spijk f7900.—
Perceel 2 aan G. Koorovaar te Hardings
veld f590. Perceel 3 aan M. Van Rees
te Sliedrecht f 395. Perceel 4 aan H.
Kampsteeg te Giesendam f 2030. Perceel
5 aan H. Kampsteeg te Giesendam f300.
Perceel 6 aan J. De Jong te Ammerstol
f 1740. Perceel 7 aan J. Elshout te Giesen
f600. Perceel 8 aan 0. Zanen te Am
merstol f 840. Perceel 9 aan C. Ooms te
Ammerstol f2190. -- Perceel 10 aan C.
Zanen te Ammerstol f240. Perceel 11
aan G. Do Haas te Hardingsveld f3780.
Perceel 12 aan 0. Zanen te Ammerstol
f970. Perceel 13 aan C. Streefkerk te
Ameide f879. Perceel 14 aan O. Streef
kerk te Ameide f987. Perceel 15 aan
G. Maskamp te Leerdam f7473.
Het vervoeren en verspreiden van grind en
het onderhouden van den geheelen Lekdijk
onder Nieuw-Lekkerland, Streefkerk, Groot-
Ammers, Langerak, Tienhoven en Ameide
gegund'aan J. Kortland Jr. te Streefkerk
voor f880.
Uitslag van de door Burg, en
Weth. van Rotterdam op den 23sten April
gehouden openbare aanbesteding van het
maken van vier gaskuipen met bij behoorende
rwerken, ten behoeve van de gemeente-gas-
die hem in staat zouden stellen de zaken I fabriek aan den Oostzeedijk te Rotterdam
Deze Courant wordt des Zaterdag-morgens uitgegeven.
Prjjz: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco per post
door het geheele rijk 0,80. Men kan zich abonneeren bp alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Niet wat men neemt, maar wat men
«eeft houdt de maatschpppü in stand en
brengt haar tot hooger ontwikkeling.
Wé hebben weleens de leer hooren
verkondigen, dat zelfzucht de spil is om
welke alles zicht beweegt. In de planten
en in de dierenwereld zien wij bij elke
schrede den strijd om hel bestaan zich
openbaren; de individuen en de soorten
betwisten elkander de plaats die zij in
nemen, de overwinnaar van gisteren
moet heden zelf het onderspit delven en
bezwykt in den kamp. Is het bij onze
medemenschen wel veel anders? Zonder
nog te spreken van den natuurstaat ons
slechts door overlevering of door het aan
schouwen van verwijderde volken bekend,
en waarin men elkander uit den weg ruimt
op de meest naieve wijze, als iets dat ge
heel alledaagsch is, beroepen wy ons
slechts op de oorlogen, die ieder verwenscht
maar die we toch aanvaarden zoodra de
gelegenheid er toe dryftl of wil men
meer voor de hand liggende voorbeelden,
op de mededinging, die niet vraagt of het
eigen welslagen ook geschiedt ten koste
van het levensgeluk van den man die met
ons het renperk betrad, maar wiens krachten
door eigen toedoen of door omstandigheden
buiten hem, te kort schieten. En let wel
op, dat wy in de meeste gevallen niet af-
keerig zijn van een of ander middeltje,
dat geschikt is om zijn gang onder het
loopen wat te vertragen; dat is voor ons
weer zóóveel gewonnen.
Maar de zelfzucht, als grondslag van het
maatschappelijk en zedelijk leven, heeft ver
dedigers die niet licht zijn te schatten. Zy
verdienen in elk geval met ernst aange
hoord te worden.
De hoogste wet voor den redelyken
mensch, zeggen zy, is dezeWees gelukkig.
Daar het nu niet mogelijk is, aan die wet
te voldoen zoolang men niet het bewust
zijn heeft anderen m zijn omgeving ten
zegen te zyn, ligt daarin tevens opgesloten
dat men zich niet binnen den kring van
zyn bloot persoonlyke belangen zal terug
trekken, maar wel degelijk al het mogelijke
doen om aan alle zyden den gelukstaat van
anderen te vermeerderen. Daar het geluk
onbestaanbaar is met het verslaafd zyn aan
grove ondeugden, toegeven aan booze nei
gingen, geketend zyn door verkeerde ge
woonten en hebbelijkheden, spreekt het wel
vanzelf dat in die aanbeveling: Wees ge
lukkig I” een gansch gestel van zedelijkheid
verscholen ligt.
Terecht wordt gezegd, dat het er in
verscholen ligt. Want voor *t grypen is
het zeker niet.
Sommige diepgevoelende denkers mogen
zich een voorstelling maken van zeker ver
fijnd egoïsme, dat een afkeer heeft van
slechte handelingen orndat zij de gemoeds
rust verstoren, dat behoefte heeft aan
hulpbetoondewyl het een weldadig be
wustzijn van zelfvoldoening wekt; we willen
zelfs de mogelijkheid aannemen dat eenmaal
de menschheid met die enkele zedewetzal
kunnen volstaandie voortvloeit uit een juist
inzicht in hetgeen we persoonlijk voor ons
geluk noodig hebben, by den tegen-
woordigen stand der beschaving zouden
we er niet gerust onder zyn, indien dit de
eenige maatschappelijke band ware. Het
tekort aan zedelijkheid is nog zoo oneindig
groot, dat buitengewone bijdragen tot den
algemeenen vooruitgang niet kunnen gemist
worden.
Noem het een valsche opvatting zoo
veel ge wilt, een feit is het toch, dat
de groote massa onzer medemenschen,
en laten wy onszelven er gerust^ bij reke
nen, de zelfzucht niet op den voorgrond
plaatsen in den boven aangeduiden ver
edelden zin.
In de honderden gevallen, waarin we
staan voor de keus van het oogenblikkelyk
grof en stoflelyk genot, en de hoogere
bevrediging die het gevolg zou zyn als we
van het aangeboden genot afstand deden
ten genoege van anderen, kiezen we het
eerste. We nemen van twee goede dingeh,
die ons worden aangeboden, eenvoudig het
minst goede, omdat we het andere nog
niet behoorlyk kunnen waardeeren.
Loopt eigenlyk de geheele hedendaagsche
maatschappelijke strijd niet op dit punt
samen
Het geroep om hervorming, om ver
betering van den socialen toestand zou niet
gehoord worden, indien elk meer door
drongen was van de noodzakelijkheid, offers
te brengen,indien er, om een vaak mis
bruikt woord nog eenmaal te bezigen, meer
toewijding was.
Denken bijvoorbeeld zy, die zich zoo
luid beklagen over de ongelijkmatige ver
deling der goederen, en die ze daarom
maar liefst in handen van »den Staat” of
van eenige andere vereeniging zouden willen
brengen opdat ze verder ten algemeenen
nutte, zoo het heet, zouden worden aan
gewend, denken die menschen er wel
aan, dat de ongeiyke lotsbedeeling meestal
zyn oorsprong vindt in het feit dat A de
.zedelyke kracht bezit om het voor de hand
De aandrang ,o0^»nd9»Uhenpening in
de Fransehe Kamer schijnt toch door de
regeering te zyn aan gemerkt als eene her
innering om aan dat gedeelte van haar pro
gramma uitvoering te geven. De manifes
tatie bij de onthulling van het standbeeld
voor Gambetta, waaraan de regeeriig zulk
een ijverig deel nam, is misschien weleenigs-
zins te beschouwen als eene voorbereiding
tot het gewichtige werk der herziening, die
zonder eensgezindheid onder de republi
keinen geen kans van slagen heeft. In
den Senaat althans kan geen stem gemist
worden, daar de herziening, naar hetgeen
er dezer dagen van gemeld wordt, bijna
uitsluitend de beperking van de bevoegd
heden van dat staatslichaam geldt. Het
levenslange mandaat zou worden afgeschaft;
in de wijze van verkiezing der Senatoren
verandering gebracht, en hunne bevoegd
heid op financieel gebied beperkt worden.
Voorts zal worden voorgesteld de verouderde
en in menig opzicht heiligsehennende ge
woonte om de zittingen met een openbaar
gebed te openen vaarwel te zeggen. Dit
laatste zal voorzeker de geestelijkheid op
nieüw aanleiding geven tegen de republiek
te velde te trekken. Zelfs zij, die haar niet
ongenegen zyn, wachten er zich wel voor
daarvoor uit te komen. Zoo haastte zich
de Bissohop van Gabors, wien de dagbladen
eenige voor de republiek gunstige woorden
hadden in den mond gelegd, om die me-
dedeeling door zijn Vicaris te doen logen
straffen. Die tegenzin der kerk tegen de
tegenwoordige staatsinstellingen van Frank
rijk is eene voortdurende bedreiging voor
de rust des lands. Twee bataillons infan-
.terie benevens eenige artillerie zullen eerst
daags naar Huó vertrekken om de hoofd
stad van Amram voor goed te bezetten. De
troepen hebben, door den ingevallen regen
tijd tok r«ok gedoemd, hnano winterkwar
tieren bezet. Het hoofdkwartier is te Hanoy
gevestigd.
Paus Leo heeft van uit Italiês hoofdstad
wederom eene scherpe encycliek uitgevaar
digd tegen de vrij metselaarsorde, de moeder
van socialisme en revolutie.
Het gerucht dat de bissohop van Posen,
Ledochowski, door Z. H. daartoe aange
maand, zijn ontslag zou gevraagd en ver
kregen hebben, en zoodoende aan Duitsch-
land wederkeerig een bewijs van verzoenings
gezindheid zou gegeven zijn, is gebleken
onjuist, althans voorbarig te zijn. Dit is te
meer te bejammeren omdat die toenadering
vormoedelijk eene groote verbetering zou
gebracht hebben in de verhoudingen tus-
sohen staat en kerk.
Slechts schoorvoetende schijnt Keizer
Wilhelm er toe te kunnen besluiten den
Rijkskanselier, overeenkomstig diens wensch,
van een gedeelte zyner staatsbemoeiingen
te ontslaan. Toch duidt een en ander aan
dat er gehandeld wordt over ingrijpende
wijzigingen in het Pruisisch Kabinet en de
daarmede in verband staande instelling van
een Staatsraad onder presidium van den
Kroonprins.
De verjaardag van Lord Beaoonsfields
overlijden heeft den conservatieven in Enge
land, voorgegaan door de Koningin, die een
bloemkrans liet leggen op zijn graf, aan
leiding gegeven tot tal van demonstraties.
Vooral thans, nu de conservatieve candida-
ten weer meer en meer „in trek” komen,
zag men te Londen en elders tal van per
sonen, met een primula vent getooid, hunne
sympathie voor den overleden staatsman te
kennen geven.
De Lord-mayor van Londen, Fowler, stelt,
zooals te denken is, alles in het werk om
de hervorming van het Londensch gemeente
bestuur tegen te gaan. Op denzelfden dag
dat Minister Harcourt die hervorming te
Leeds aanprees, presideerde Fowler eene
bijeenkomst om daartegen te protesteeren.
In de oostelijke graafschappen van En
geland, voornamelijk te Ipswich en Colches
ter, zyn eenige vrij hevige schokken van
aardbeving waargenomen, die vooral in
laatstgenoemde plaats heel wat verwoes
ting hebben aangericht.
De Egyptische financiën zullen weldra
het onderwerp uitmaken eener conferentie
van de Mogendheden, die bij de schadeloos
stellingen wegens do ongeregeldheden te
Alexandrië betrokken zijn.
Baring en Graham zijn naar Londen ontbo
den, om de regeering in te lichten omtrent
den stand van zaken in Egypte. Hoewel
de berichten zeer tegenstrijdig zijn en nu
eens Gordons toestand als wanhopig voor
stellen, dan weer melden dat hij goedmoeds
is en mot vertrouwen den loop der omstan
digheden afwacht, is het een feit, dat totr
dusver Engelands optreden in Soudan nog
niets goeds heeft uitgeworkt en dat Gordon
te Khartoum opgesloten zit, omringd door
vyandige stammen. Wel begrijpende dat hij
op geen hulp van Engeland, of van Egyp
tische zyde te rekenen heeft, moet hij dan
ook reeds een beroep hebben gedaan op
de Engelsche en Amerikaansche millionairs
tor verkrijging eener som van 200.000 pd.st.,
waarmede hij de hulp van 2 il 3000 Otto-
maansche Nizams denkt te kunnen koopeu
on i
waarvoor werd ingeschreven door: Jan
SmitVII, te Slikkerveer, voor f279.000;
H. Stelwagen, te Rotterdam, f299.500;
A. Van der Meyden Aan., te Hardingsveld
f264.938; O. Hagendoorn Kzd., te Giesen
dam f274.000; G. Kefj/te Rotterdam,
f256.500; M. L. v. Spanje, te ’sGravenhage,
f327.750; L. Brand Dzn. D. P. Seret, te
Giesendam en Sliedrecht, f 294.840J. Koog,
te Amsterdam f 324.600H. Degenste
Dordrechtf319.943 J. J. Van Sluisdam
te id., f 319.800J- J. Bekker A, D. Van
Beters Co., te Lent en Nijmegenf 286.000;
S. H. Ternimte Amsterdam, f391.900;
P. Vlasmante Bodegraven, f312.400.
Door het bestuur van het wa
terschap Snelrewaard Zuid-Linsohoten
Schagen en den Engh is voorloopig vast
gesteld de rekening over het dienstjaar 1883,
in ontvangst op f6888,14 en in uitgaaf op
f6798,04», alzoo aanwijzende een batig slot
van f90,09».
Door stemgerechtigde ingelanden van het
waterschap Mastwijk en Achthoven is de
rekening over 1883 vastgesteld met een voor-
deelig saldo van f54,81».
Door het bestuur van het waterschap Cat-
tenbroek is voorloopig de rekening van ge
meld waterschap vastgesteldin ontvangst
op f3571,12 en in uitgaaf op f3431,10
zoodat ze met een voordeelig saldo sluit
van f 140,02.
De heer Mr. D, Veegens, oud-
griffier van de Tweede Kamer der Btaten-
Generaalis Zaterdag in bijna 84-jarigeu
ouderdom te ’s Hage overleden.
In den Haag is overleden de
heer Mr. Wynaendts, oud-burgemeester
van Gorinchem.
Na het einde van deze maand
zal er geen gelegenheid meer zijn om oude
koperen centen bij de betaalmeesters in te
wisselen. Wy meenen het publiek daaraan
nogmaals te moeten herinneren.
De Transvaalsche deputatie
is in Deigle met groote geestdrift ontvangen.
Generaal Smit bezocht Zondag 11. het slag
veld van Waterloo. Dinsdag kwam de de
putatie te Parijs aan en werd aan het station
opgewaoht door een aantal der aldaar wo
nende Hollanders.
—Gedurende de vorige week zijn
in Zuid-Holland de volgende gevallen van
pokken voorgekomenMaassluis één, Lei
den vier.
Waarschijnlijk als protest te
gen overdreven toepassing van de afma-
kingsmethodedeelt de N. Schied. Ct. mede
dat van den heer A. Van der Burg te Schie
dam, negen en negentig stuks afgemaakt
zyn, waarvan gebleken is, dat niet éón
enkel beest ziek was.
Wij ontvingen dezer dagen
het eerste nommor van „De Echo”, Mail-
editie voor Oost- en West-Indië (Amsterdam,
Holdert Co.). In beknopten vorm levert
dit weekblad overzichten van ’t binnen- en
buitenlandsoh nieuws, Londensohe en Pa-
rijsche brieven, kunst- en letternieuws, mo-
deberichten, boekaankondigingen, allerlei
enz. enz. Uit de kennismaking met dit
eerste nummer, dat er keurig uitziet, bleek
ons dat de redactie den tact bezit, het zoo
uitgebreide menu smakelijk gereed te maken.
Eenige vellen van een nieuwen roman wor
den bij elk nummer gevoegd, terwijl dit
eerste nummer ook nog van een muziek
stukje vergezeld gaat. Wij meenen aan deze
familie-courant in onze Indiën een gunstig
onthaal te mogen voorspellen.
Medio Mei zal te Hellevoet-
sluis het jaarlyksch toelatingsexamen wor
den gehouden voor adspirant-loerlingen
machinist 2e kl. Tot leden dier commissie
zijn benoemd de hoeren: De Vries, luit, ter
zee le klasse; Jonghees, Officier-machinist
le klasse; Van der Laar, luit, ter zeö 2e
klasse; D. L. Hardeman, hoofdonderwijzer
en J. Th. Fauel, machinist le klasse.
De eindexamens der Hoogere
Burgerscholen in de provincie Zuid-Holland
zullen dit jaar afgenomen worden te Schie
dam. In de commissie zijn o. a. tot leden
benoemd de heeren H. W. F. Bonte en J.
H. Van der Voort, leeraars aan de Rijks
Hoogere Burgerschool te Gouda en J. De
Vries eu P. Munk, leeraren aan de Hoogere
Burgerschool te Gorinchem.
De heer E. A. Van Put, hoofd
der school te Zijderveld, hoopt den 2. Mei a. s.
den dag te herdenkenwaarop bij 25 jaren
geleden daar in functie trad.
Tot onderwijzer aan de school
met den bjjbel te IJselmonde is benoemd
de heer S. De Jong, te IJlst
De regeling der vacatuurs-
beurten in den ring Schoonhoven wordt
met 27 April eenigszins gewijzigd, door
dat alsdan Krimpen a/d Lek en Krimpen
a/d IJsel weder bezet zullen zijn. De hulp
van den ring Gouda vervalt. In de vacaturen
te Schoonhoven (2e pl.) en Berg-Ambaoht
zal voorzien worden door de predikanten
van Schoonhoven (le pl)Willige-Langerak,
Ammerstol en Lekkerkerk; in dietoGouderak
en te Ouderkerk door de predikanten dor
beide Krimpens, Stolwijk on Haastrecht,
terwijl te Berkonwoude de dienst door al
de beschikbare predikanten zal worden
waargenomen.
liggend genot van het oogenblik op te offeren
voor een minder zeker voordeel in de toe
komst, vaak in een toekomst die men
zelf niet zal beleven, terwyl B. heel een
voudig neemt, wat hem wordt aangeboden
zonder zich om iets anders te bekommeren
Neem in plaats van A. en B. twee huis
vaders uit den werkenden stand, en in
zooveel mogelijk gelijke omstandigheden;
beiden zyn gezond en sterk, ijverig en be
kwaam, beiden hebben, misschien onder
meer kinderen, een zoon voor wiens toe
komst allereerst moet gezorgd worden. A.
neemt dat nog al luchtig op. Hij is van
de leer dat een werkman zich een geoorloofd
genoegen niet behoeft te ontzeggen; dat,
wie zooveel uren daags gearbeid heeft, recht
heeft op eenige uitspanning, enz. altemaal
dingen die niemand hem zal kunnen be
twisten. Maar door zich zoo stevig aan
die beginselen vast te klemmen, kan hij
weinig doen aan het werk van de opvoeding
zyner kinderen; en de zoon van wien
hierboven sprake is, gaat dan ook, zoodra
hij den leeftyd van twaalf jaar heeft bereikt,
met vader te \»erk, wordt, gelijk hij, een
geschikt werkman, kortom, neemt op den
maatschappelijken ladder geen lager, maar
volstrekt ook geen hooger standpunt is.
Men vergunne ons hier te doen opmerken,
dat we geen sombere kleuren hebben ge
bezigd om onze stelling te bewijzen; onze
werkman A. is een heel gewone, die zich
aan geen uitspattingen schuldig maakt, wien
niemand iets kan verwyten, die het leven
opvat gelyk het is en, als er niets byzonders
gebeurt, heel wel door de wereld zal komen.
B. daarentegen ontzegt zich dat genot
bepaaldelijk, hetwelk voor A. een soort van
behoefte is geworden. Niet, uit overdreven
gestrengheid voor zichzelvenwogen de be
langen van zyn gezin bij hem niet zoo
zwaarhij zou zich eenige uitspanning ge
rust gunnen. Maar zyn streven is, zyn
zoon en later als ’t hem gelukken mag ook
zyn andere kinderen, beter teegeruet het
worstelperk des levens te doen binnentreden
dan hyzelf zich bevond toen hij op eigen
wieken moest dry ven. Het is hem minder
te doen, dien knaap uit zijn stand te brengen,
dan wel hem in zijn stand een der eersten
te doen zijn. En daarom moet die jongen
onderwezen wordenheeft hij boeken en
werktuigen noodig, is er geen sprake van
hem in de eerste jaren cijnsbaar te maken
voor de kosten der huishouding. Maar om
diezelfde reden is ook vader gedwongen,
en wie het niet weet bij ervaring, kan ón
mogelijk begrijpen met hoeveel wezenlijk
genot hy zich aan dien dwang onderwerpt!
oin nog te arbeiden als anderen zich aan
de rust of aan het vermaak overgeven.
Hy geeft, de ander, neemt; wel niet
meer dan hem rechtens toekomtmaar toch
hy neemt zijn aandeel in de materiëele ge
nietingen van het oogenblik.
Laat ons nu even verder zien. Wanneer
beide zonen, die van A. en van B., mannen
zyn geworden, aangenomen dat zij gezond
zyn gebleven, als eerlijke lieden zijn opge
groeid, enz. zullen zij dan niet een voor
beeld van ongelijke lotsbedeeling aanbieden
En laat dit proces nu eens worden voort
gezet over eenige opvolgende geslachten;
iaat de jonge B blijven doen wat hij zyn
vader zag doen, en zich in dit opzicht
weer opnieuw van zyn eigen lotgenooten
onderscheiden zal dan niet eindelyk een
onmetelyke afstand bestaan tusschen de na
komelingen van die beide werklieden En
als onder die van A. nu eens een zeker
aantal socialisten of zoogenaamde collecti-
visten zitten, die, wijzende op de welvaart
van de familie B. die zich gelijk het heet
»in weelde baadt” is dat alleen wel een
bewys, dat de maatschappelijke inrichting
niet deugt? Wij zouden integendeel juist
dat »niet deugen” erkennen, als de offers,
gebracht door hen die er zedelyk sterk
genoeg voor zyn, geen vruchten droegen.
Het beweren dat niet de minder bedeelden
de schuld hebben dat zij die hen vooraf
gingen zich niet om de toekomst bekreunden,
gaat niet op: elke daad is oorzaak van
bepaalde gevolgen, en in het verband tus
schen beide kan geen stelselfabrikant ver
andering brengen.
Wy willen volstrekt niet beweren, en
onze lezers behoeven die verzekering niet
van ons te ontvangen, dat de maatschappij
geen ernstige kwalen en gebreken vertoont.
Het is zelfs geen bijzondere kunst, die aan
te wyzen en met aandoenlyke trekken te
schetsen. Doch niemand vermag daarmee
het bewys te leveren, dat haar inrichting
op andere grondslagen dan de eeuwige
wet van oorzaak en gevolg moet gevestigd
worden. Met ruw geweld zou men haar
misschien een zwaren schok kunnen toe
brengen die voor langen tyd haar ontwik
keling stremt, maar indien de wonde, door
roekelooze verstoorders der orde toegebracht,
door den tyd en den arbeid van wélgezinder!
weder geheeld was, men zou haar eenvoudig
weer dezelfde richting zien volgen.
Wie inderdaad de maatschappy ver
beteren, vooruitbrengen, gelukkiger maken
zullen, dat zyn zy die offers aanbieden, zy
die, overeenkomstig de gewyde leer dat
geven zaliger is dan ontvangen, niet met
woorden, maar met hun persoon betalen
voor het voorrecht, mensch te zyn.