Zaterdag 2 Augustus.
N°. 790.
laar meer!!
I
idschoenen
DASSEN
Schoonhoven.
MEDIËRTK.
nieuwe vinding.
klijk geoctrooieerd.
g vernietigt al het
beschadigd niets en
t 6 jaren schriftelijke
oor geheel Nederland
MAKERS!
-
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
GEBODEN
BEIDSLEER,
iNCEN:
prijzen.
van Dantzig,
Schoonhoven.
KAAS,
BUITENLAND.
BINNENLAND.
LOTERIJ.
■-
lotery.
Tan dit Blad is te
W£
HV1DSON A Ce,
No. 10, Rotterdam.
Koopt
de nieuwe
LONDON,
do beste der par-
fumeriën om het
grijze haar sy
ne nztuurlgke
kleur terug te
geren.
itgang
Zietdaar het
zijn algemeenheic
SCHO0NHOVE1M GOMT
anten.
Bandt Co.
inlichtingen en
Gzn., Secretaris.
fabriek,
ster Co.
ikanten.
nbeek Co.
agera, ene.
A. P. Schotel,
ibrikanten,
itratingen, Gebouwen,
der Linden,
dagers.
L. Vliegenthart,
aio soorten van
stemeel.
t. Zwijndrecht.
Dienaars.
iter Co.
iger.
(Toogd.
i Brand, ons.
J. J. B. J. Bouvy.
pers.
J. van Oldenborgh
Zonen-
CORONEL.
)UD.
Ier gezondheid,
roor reinheid.
de lucht rein.
ooreen goede voeding.
een gezonde woning,
arbeidzaam.
ht matigheid.
opgeruimd.
uwe kinderen evon-
op.
oor uwe zieken.
•t uwe jaren niet,
r i,-.
ruime eorteering
whtige
7. N. VAN NOOT EN
ven zijn voorhanden:
Ie NIEUWE
Cabinet-form ut
Cent. Bij 10 stuks,
ieerd, f 5,-.
oon by H. J. VAN
oven; J. DROST ie
IK te Gouda; H. J.
Meerkerk; J. VAN
k en H. MOES te
ter voorkoming na
ie Ntderludraht V«.
ILEUMEL, KAAK-
LASSTREM8EL van
COSTER.
GOUDA.
iaën- lend
e, Trܑ geetelde
t een «ateraUnd
fluet verbonden;
•pen; roorSpoor-
ihem. H Directe
per Stoomboot.
wijsopgaven.
[arine en Oliën.
Linden.
Ilokmaker.
Pzn.
ibrikanton.
der Gijp de longh.
^ketelfabrikanten.
I H. J. Koopman.
Maar hervorming van de Staatsloterij is
iets anders.
Zy mag niet ten doel hebben, de opbrengst
voor den fiscus te verhoogen, maar de af
schaffing voor te bereiden en mogelyk
te maken.
Vooreerst vermindere men het aantal
personen die bij haar instandhouding gel-
delyk belang hebben. Dan zal ook de per-
soonlijke verleiding om >een kansje te
ragen” worden beperkt.
In de tweede plaats zou de kans op
winst tot minder groote geldsommen ge
bracht moeten worden, door vermeerdering
van het aantal prijzen, vermindering van
het bedrag dier prijzen.
Uitroeiing van de speelzucht is niet mo
gelyk; de Regeering beproeve daarom, haar
binnen engere grenzen te brengen.
Daarenboven kan de zaak, en daarmede
ook de administratie, zeer vereenvoudigd
worden, door afschaffing van het klassen
stelsel en invoering van trekkingen in eens.
Ook de splitsing der loten behoort te ver
vallen. Als men heeft loten van niet hooger
bedrag dan drie gulden, en het maximum
der prezen wordt tot duizend gulden ge
bracht; als die loten verkrygbaar worden
gesteld hetzy by de Ryks-ontvangers, hetzij
bij de depóthouders van postzegelsals
de uitloting op bepaalde tyden geschiedt,
en dan telkens het getal prijzen in even
redigheid wordt gebracht met het totaal
van ontvangsten aan verkochte loten na
aftrek van zeker aantal procenten ten be
hoeve van het Ryk; dan, gelooven we, is
een vorm gevonden die misbruiken te keer
gaat en geleidelijke inkrimping niet inden
weg staat.
Die inkrimping geschiede dan niet op
hoog bevel, maar zij het natuurlijk gevolg
van verhoogd zedelijkheidsgevoel, bij het
dieper doordringen van de overtuiging
dat kansspel, ih welken vorm ook, af te
keuren is;. -
Overzicht
De beraadslagingen over het ontwerp
grondwetsherziening zjjn n den Senaat in
vollen gang. Zooals reed} vroeger mede
gedeeld werd en verwacht kon worden, is
het aan geen twyfel onderhevig dat de Se
naat weigeren zal, genoegen to nemen met
het artikel 8, waarbij aan den Senaat de
bevoegdheid wordt ontnomen de begrooting
te besnoeien of te verhoogen, eene bevoegd
heid waarvan dat lichaam tot dusver ruim
schoots gebruik maakte ei die vooral bij
de begrooting aanhoudend tot soms zeer
ernstige botsingen met de Kamer aanleiding
geeft. Nu de regeering aldu staat tegen
over de besliste weigering vin den Senaat
Om van zijn recht afstand te doen, schijnt
ze in strjjd met haar vroeger afgelegde
verklaring evenwel niet ongenegen, ter
wille van den vrede, dit gedeelte van haar
plan prijs te willen geven en aldus het land
te bewaren voor eene crisis, die noch door
de Kamer noch door den Senaat gewen^cht
wordt Want ook de Kamermeerderheid
schijnt in zoodanige beperking der grond
wetsherziening te zullen berusten.
Ook in de derde bijeeskomst der confe
rentie tot regeling van de financieele zaken
van Egypte is geen overeenstemming ver
kregen. Tusschen Frankrijk otf Engeland
bestaat een groot verschil van gevoelen en
Duitschland, dat door Gladstone in den arm
was genomen om bemiddelend op te treden,
verklaardo te weinig belang te hebben bij
de zaak, om als bemiddelaar tusschenbeide
te komen. Men blijft echter hopen, dat
Frankrijk iets van zijn eischen zal laten
vallen en dat de zaak zelve daardoor zal
gered worden.
De demonstratie’* en volksbgeenkomsten
tot afkeuring van de beslissing van het
Hoogerhuis in zake de kieswet blyven nog
altijd aanhouden, en de pogingen der con
servatieven om daartegen contra-demonstra-
tiön op het touw te setten mislukken meestal
deerlijk. Zelfs werd op eene tot dat doel
door de conservatieven belegde vergadering,
door de meerderheid eene conclusie aange
nomen in liberalen zinIntusschen is door
de verwerping der verzoenings-motio in het
Hoogerhuis de zaak voorloopig beslist, en,
daar de regeering parlementsontbinding niet
geraden acht, zal zij aan de eischen van
de Lords tot zekere hoogte te gemoet die
nen te komen.
De mudir van Gondola gaat nog maar
altijd voort de Engelsche autoriteiten in te
lichten omtrent hetgeen in de omstreken
van Khartoum voorvalt en die berichten
luiden in den laatsten tijd minder ongunstig.
Gordon’s positie zou volstrekt niet gevaar
lijk of onrustbarend zijn. Uit het feit, dat
die berichten nog altijd naar Engeland
worden overgeseind en in de bladen opge
nomen, zou men opmaken, dat aan de me-
dedeelingen van dien verrader nog altijd
eenig geloof geschonken wordt
Aan eene Engelsche expeditie tot ontzet
van Khartoum schijnt echter minder dan
ooit gedacht te worden en werkelijk moet
zulk eene onderneming ook minder gera
den zijn. Stanley, van de Congo-streolf
teruggekeerd, ontraadt haar ten sterkste,
omdat het te verwachten resultaat zeer
twijfelachtig is. Hij meent dat Gordon wel
naar Zanzibar of naar Congo zal kunnen
uitwyken.
De cholera is zoowel te Toulon als te
Marseille, zij het ook zeer langzaamaan
het afnemen. Daarentegen is die ziekte
thans ook te Arles uitgebroken. Over de
waarde en den aard der middelen tegen
hare verbreiding aan te wenden, heerscht
nog al verschil van gevoelen, hetgeen aan
leiding geeft tot minder aangename ver
houdingen tusschen sommige aangrenzende
landen.
PrH. der Ad.ortontita: Vul 1 tot 5 regel» 0,50. Iade» regel
meer 0,10. Groote lotton naar plaatoruimto. Innndlng franco,
uiterlyk totVr^dags-namiddags. Alle binnenlandsohe Ad verten ti8n,
waarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden slechts
2 maal in rekening gebracht.
zien of zijn nummer er al uit is; zjjn door,
eenvormigen arbeid en schraal voedsel ver
slapte zenuwen hebben dien prikkel noodig.
En wat het smartelijke der teleurstelling
betreft, deze komt zoo menigvuldig voor,
dat zij niet meer treft. Op zyn hoogst
zal de man, als hij met een niet uitkomt,
de schouders optrekken en zeggen; sfiah,
alweer “mis!” en speelt hy er uit smet
zijn eigen geld,” zooals de gejjkte term
luidt, dan zal hij dat resultaat aanmerken
als een gewenschte vermeerdering van de
kans, om eenmaal zjjn portie van de hon
derdduizend te snappen.
De Génestet heeft terecht gezegd dat
poëzie overal schuilt, als men haar maar
weet te vinden. Dat tal dan ook wel waar
zjjn met de loterij, ofschoon wjj erkennen
moeten een meer dan driedubbele verlichting
noodig te hebben om haar te ontdekken.
De begeerte om vooruit te komen, om sin
goeden doen” te geraken, moest inderdaad
hy onze werklieden wat levendiger zjjn,
maar, met handhaving van Franklin’s stel
ling, die we het économisch ABC van den
werkman zouden mogen noemen: zoo iemand
u zegt dat gij tot welvaart kunt komen,
anders dan door arbeid en spaarzaamheid,
vertrouw hem dan niet, want hij is een
leugenaar! Het spel, ook in zyn minst
schuldigen vorm, is op zyn best genomen
een slecht middel om een goed doel te be
reiken, want het doet, zonder eerlyken
ruilhandel, het geld uit den zak van den
een in dien des anderen overgaan.
Onze financiers hebben voor en na te
kennen gegeven, dat zy geneigd zouden
zyn een voorstel te doen tot opheffing der
Staatsloterij, indien slechts de staat onzer
geldmiddelen veroorloofde de bate te ont*
beren die zij afwerpt. Dat standpunt is
volmaakt onhoudbaar, want het is de on-
zedelykheid zelve. Indien dit het eenig
bezwaar is, dan behoort zy te verdwynen,
en de Regeering moet dan inaar zien hoe
zij aan het geld komt, dat zij door deze
hervorming moet missen.
Wij houden ons echter verzekerd, dat
het loterijspel, zoo de Staat er zich niet
meer mede inliet, volstrekt niet zou ver
minderen. Het ontbreekt niet aan gele
genheden, om zyn geld in dobbelspel kwjjt
te rakende debitanten van buitenlandsche
loten zyn zoo verbazend ijverig, en maken
het den liefhebber zoo gemakkelijk, zij
spiegelen hem zulke prachtige vooruitzichten
voor, dat er wezenlyk een zekere dozisstand
vastigheid noodig is om de verlokking af
te wjjzen.
Bovendien is het menschelyk vernuft er
steeds op uit, de speelzucht de hand te
reiken. Geen tentoonstelling kan er ge
houden worden, of men dekt een deel der
kosten met de bydragen van hen dienaar
een fortuintje snakken, en hoeveel leer
geld het publiek gegeven heeft, de onaan
gename ervaringen van een vorige maal
is men vergeten zoodra de gouden vlinders
weer rondfladderen. Te Scheveningen
speelt men een soort van Jockey-biljart,
dat niets anders is dan een gewoon hazard
spel, waarbjj de inleg een kwartje is en
de winst bestaat uit de ingezette kwartjes
min één dat den bankhouder toekomt voor
zyn amoeite”. Elk spelletje duurt een
paar (minuten, dus in een paar uur kan
men aardig wat verdobbelen.
Hef de Staatsloterij op, en ge zult niet
slechts den vloed van buitenlandsche loten
geweldig doen zwellen, maar ook andere
dobbelspelen schrikbarend doen toenemen.
En we betwijfelen zeer, of de zedelijkheid
daar bate by zou vinden.
Bij Kon. besluit is benoemd
tot ontvanger der directe belastingen en
accijnsen te Oosterhout J. H. Wiersma
thans ontvanger derzelfde middelen te
Leerdam.
Bij Kon. besluit is aan M. J.
Mispel blom Beyer, op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend als essayeur van den waar
borg op de gouden en zilvoren werken te
Arnhem, behoudens aanspraak op pensioen.
Bij Zijner Majesteits besluit
is benoemd tot commissaris van politie te
Nieuwer-Amste), J. De Klopper, thans in
specteur van politie to Amsterdam.
Het Kon. besluit, waarby het
maximum van het over te maken bedrag
per telegraphischen postwissel van f2500
op f 500 is gebracht, schijnt in verband te
staan met een administratieven .maatregel,
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevm.
Dm. Courant yorit de» Z.t.rd.g-morgen. ullgegerai.
Mi voor Schoonhoven por drie niMndm 0,70. Tram per poit
door het goheele ryk 0,80. Men ken zich abonneeren by alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
genomen ten opzichte der gewone postwis
sel^ teneinde fraude, zooals onlangs door
den voortvluohtigen postdirecteur Pieter is
gepleegd, voor het vervolg onmogelgk te
maken. Bij gewone postwissels, een bedrag
van f500 te boven gaande, is het kantoor
van afzending voortaan verplicht om den
wissel vergezeld van het uit te betalen be
drag aan het kantoor van bestemming toe
te zenden.
Bg de Dinsdag in het hoofd
kiesdistrict Haarlem gehouden herstemming
voor een lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal werden 1663 geldige stem
men uitgebraoht. Gekozen is de heer J.
Duyvismet 1023 stemmen. De heer Mr.
J. Kappeyne van de Coppello verkreeg 639
stemmen.
Ter voldoening aan het be
kende, ook in de Tweede Kamer behan
delde bezwaar der algemeene Rekenkamer,
die geen genoegen neemt met quitantiën
voor bedragen van meer dan f 10, ook al
zijn die gesteld op gezegelde declaratiSn,
ten ware afzonderlijk zegelrecht is voldaan,
heeft de Minister van financiën het» vol
gende bepaalda
Tot nader order moet voor de voldaan-
teekening op dergelijke declaration een
plakzegel van 5 cent gebezigd worden.
Ten overvloede wordt opgemerkt dat,
wanneer in eene ten behoeve van ver
schillende personen opgemaakte declaratie,
ieders aandeel afzonderlijk is aangewezen,
het quitantiexegel verschuldigd is voor elk
zoodanig aandeel boven f 10.
De controleurs behooren er op te letten,
dat de bovenstaande voorschriften reeds
zijn toegepast op quitantiën der declaration,
die bij den eerstvolgenden maandstaat
worden overgelegd.
Gedep. Staten van Zuid-Hol-
land hebben den 14. Juli ten opzichte van
een verzoek van de hoeren K. N. Henge-
veld qq. o. s., om de Jan Dorrekenskade
van den legger der wegen en voetpaden
der gemeente Waddingsveen te rooieeren,
beslist, dat er geen termen bestaan om aan
der adressanten verzoek te voldoen.
De opening der jacht op klein
wild .voor dit jaar in de provincie Zuid-
Holland is vastgesteld op Zaterdag 30
Augustus aanstaande, met zonsopgang, met
uitzondering van de jacht op fazanten,
waarvan de opening is vastgesteld op
Woensdag 15 October a. s.
*v'Op Vr|jdag 22 Aug. a.s. zal te
Stolwykersluis eene vereenigde vergadering
gehouden worden van het dijkcollege met
de hoofdingelanden van de Krimpenerwaard
in welke vergadering de rekening van het
Hoogheemraadschap, dienstjaar 18**/l4,
zal worden behandeld.
Burg, en Weth. van Kralingen
hebben bij openbare afkondiging de inge
zetenen gewaarschuwd tegen het gebruik
van schadelijk drinkwater, alsmede tegen
het eten van onrijpe vruchten, ens. Ook
van de zijde van het gemeentebestuur
worden alle maatregelen genomen, die tot
reinheid binnen de gemeente kunnen leiden.
Bij don gemeenteraad van
Dordrecht is ingekomen een voorstel, om
met 1 Jan. a. s. den gasprijs te vermin
deren met 1 cent per M’, en dien mitsdien
te brengen op 8 cents.
Door den gemeenteraad van
Bergen op Zoom is beslotenaan de weduwe
en kinderen van den vermoorden nachtwa
ker T. P. tot 1 Jan. a. s. het salaris van
haren man uit te betalenterwijlzoo noo
dig, bij het opmaken der begrooting voor
het volgende dienstjaar voor eene lijfrente
zal worden gezorgd.
De uitslag der aanbesteding
van het bouwen eener maohinistwoning voor
,de gemeene Boezem vanRapynen, IJssel-
veld, Cattenbroek en Haanwyk”, Maandag
te Linschoten gehouden, is als volgt: Het
getal inschryvingsbiljetten bedroeg 9. Een
moest ongeopend tor zijde worden gelogd,
omdat het te laat was ingekomen. Inge
schreven wasdoor R. Van Guilik voor f 880,
G. Th. Van de Poll voor f944, G. Do
Goederen voor f1077, C. Bodegraven voor
f 1083, P. W. Hardenbol voor f 1290, Joh.
Van Dam voor f1449, C. Fluijt voor f1523
en A. Coterus voor f1585.
De gunning is voorbehouden met het oog
op de nog niet verkregen goedkeuring op
de stichting.
Op het adres van den heer M.
Van der Kuijlte Slikkerveer, aannemer van
don nieuwen gashouder te Kampen, om
terugbetaling van ingehouden boete, heeft
de gemeenteraad aldaar afwijzend beschikt.
Aan den heer A. H. Van Bergen,
te Heiligerlee, is door den Minister van
Marine de levering van 12 brandspuiten
opgedragen.
De harddravery metwedstryd
in het schoontijden, uitgeschreven door de
afdeeling ’s-Gravenhage van de Hollandsche
maatschappij van Landbouw, welke wegens
het ovorljjden van den Kroonprins aan
vankelijk wan uitgesteld, heeft Dinsdag
middag plaats gehad.
Voor den wedstrijd in het schoontijden
waren niet minder dan 34 paarden inge
schreven. Uit desen kende de jury den
len prils, f 150, toe aan den heer Jae. Ds
Vos te Puttenhoek, met sflne zwarte nwrrt»
▼oor de sjees, door hemselven geredende
Ie premie aan den heer Mr. F. H. Göbel
te ’s-Gravenhage, wiens donkerbruine ruin
.Norfolk” bereden werd door den heer
Sterkman, en de 2e premie aan E. L. gr*af
v*n Limburg Stirum to ’s-Gravenhage, met
-Pem”, blauwe moorkop merrie, bereden
door den eigenaar.
Voor het harddraven met inlandsohe paar
den van zessen klaar, gespannen voor Hol
landsche of Friesohe sjeezen, waren 12
paarden ingeschreven. De le prijs, f 300,
werd gewonnen door A. Van Aardenne te
Voorburg, met den bruinen ruin .Vitesse”,
beryder A. De Koning, na swaren kamp
met Jan De Boer. 'De eente en tweede
premiën, f 100, uitgeloofd, door de gemeente
’s-Gravenhageen de inleggelden tót een
maximum van f 50, werden behaald door
A. EL Jurgens te Osch, met den schimmel
.Apollq”, bereden door J. De Boer Jr. en
met de zwarte merrie .Diana”, bereden
door J. De Boer.
Jammer was het, dat het weder zoo voort
durend ongunstig bleef en de eene stortbui
op de andere volgde.
De terreinen en de gebouwen
van de Landbouwtentoonstelling te Am
sterdam verkrygen van dag tot dag een
gezelliger aansien. Ben groot deel van de
stallingen zyn reeds onder dak gebracht.
Het comité heeft wederom moeten besluiten
tot het bijhouwen van een paar paarden
stallen.
In het koloniaal gebouw, waar de zuivel-
en landbouwproducten zullen geexposeerd
worden, zal eene .kaaskamer” worden in
gericht.
Aan een loket kan men dan togen matigen
prijs een bon krijgen, die recht £eeft tot
proeven van die kaassoort, welke men aal
verkiezen. Ten einde de proefgolegenheid
zoo uitgebreid mogolijk te maken, wonlen van
alle kaassoorten ter tentoonstelling aanwezig
en waarvan de inzenders dit wensohen,
monsters in de kaaskamer opgelegd.
Uit Canada wordt eene kaas ingezonden,
die 800 KG. weegt.
Bij de Maandag te Haarlem
gehouden paardenverloting zyn de 22 hoogste
prijzen in volgorde getrokken door de num
mers: 14416, 4972, 20762, 9253, 8242,
11315, 18857, 7364, 1266116771, 5283,
21830, 2817, 7556, 12451 7453, >437,
17798, 23302, 19677, 13572 m 3918.
Aan den heer A. F. Van Re-
□ezse, bierbrouwer te Gorinehem, is tot
wederopzegging vergunning verleend voor
den aanleg en het gebruik van eene elec-
trische geleiding ter verbinding van zyne
beide bierbrouweryen met' zyn woonhuis
alle aldaar.
Aan J. W. Van Loon, ryks-
veldwachter en jachtopziener te Ter Neuzen,
is door de Maatsohappy tot redding van
drenkelingen enz. de bronzen medaille met
loffelijk getuigschrift uitgereikt, wegens de
redding van een meisje aldaar. a
Het gerechtshof te ’sHerto-
genbosch heeft Dinsdag uitspraak gedaan
in zake den diefstal in net postkantoor te
Breda en veroordeeldMoor» tot 8 Bal-
lintijn tot 7 en Van Hal tot 5 jaren tucht
huisstraf.
De Rykspolitie zal in nieuw
model uniform worden gekleed, na|u> het
model der Pruisische gendarmes.
De kleedingstukken zyn bereids uit de
strafgevangenis te Leiden, alwaar ze ver
vaardigd werden, aangekomen, en bestaan
in: lange jas met blinkende knoopen, zon
der kwasten. De verschillende graden wor
den door rechte mouwstrepen aangeduid.
De korte jas vervalt. De helm blijft be
houden doch klein-uniformpetten worden
vervangen door die van Duitsch model.
In de vorige week is te Leiden
1 nieuw geval van pokken aangegeven. Één
lyder aan pokken is daar overleden.
Ook in den Haag heeft zich
een geval van pokken voorgedaan.
De vorige week zyn in 31 huis
gezinnen te Rotterdam nieuwe gevallen van
mazelen voorgekomen.
Ds. S. S. Do Koe, predikant te
Utrechtheeft de benoeming tot hoogleeraar
by de faculteit dor godgeleerdheid aan de
universiteit te Groningen aangenomen.
Het beroep door den kerke-
raad der Herv. gemeente te Middelharnis
uitgebracht op Ds. Ham te Boskoop, is
thans door ’t classicaal bestuur van Brielle
goedgekeurd. Naar men verneemt, is ge
noemd bestuur daartoe gebracht, overwe
gende 1. dat na bekomen inlichtingen ge
bleken is, dat het class, bestuur van Leiden
een met ’t voorgesohreven formulier over
eenstemmend getuigschrift volgens recht en
billijkheid had behooren te geven; 2. dat
eeno onverwylde goedkeuring van het be
roep in ’t belang der gemeente Middelharnis
en naar den wensch des beroepenen is.
Bedankt voor het beroep naar
Harlingen door Ds. De Klerck te Weesp.
Dezer dagen bevatten de couranten het
bericht, dat de Regeering een voorstel in
gereedheid brengt tot nadere regeling van
een onzer prachtigste instellingen; de Staats
lotery. Volgens dat ontwerp zou de bate,
die zy de schatkist oplevert, met f180.000
per jaar worden vermeerderd, deels door
den inlegprys der loten met eenige guldens
te verhoogen; voorts zou aan eiken collec
teur de beschikking over niet meer dan
560 loten worden gegeven, terwyl de functie
van gedelegeerde <ler le klasse zou vervallen.
Het heeft lang genoeg geduurd, eer de
Minister van Financiën toegaf aan den
herhaalden aandrang tot reorganisatie van
dezen »tak van dienst”, en nu de plannen
tpt rijpheid schynen gekomen te zyri, kunnen
we juist niet zeggen dat de hervorming
zoo ver gaat als door velen wordt gewenscht
Het bezwaar dat het meest tegen de lotery
wordt ingébracht is niet, dat zy te weinig
winsten afwerpt, maar dat die winsten
voor een groot deel in handen komen van
enkele personen, en alzoo aan den Staat wordt
onthouden wat deze zonder eenige onbillijk
heid tot zich zou kunnen nemen.
Nu wordt wel aan het laatste eenigszins
te gemoet gekomen door de bovenvermelde
beperking, maar tevens wordt, door een
verhoogden inleg, alweer meer gevergd van
de lieden, die de kracht niet bezitten aan de
verlokkingen van het officiéél dobbelspel
weerstand to bieden. En daar het nu
vooral de mindere man is die >in de
lotery speelt”, ligt de gevolgtrekking voor
de hand, dat elke gelegenheid wordt aan
gegrepen om de lagere volksklasse te be
lasten met de voorziening in onze financieele
behoeften.
De tegenstanders van de lotery zyn vele,
en hun argumenten verdienen met aandacht
te worden gehoord.
Het is den Staat onwaardig, zeggen zy,
voordeelen te halen uit volksondeugden.
Nevens de vraag, of de inkomsten des lands
voldoende zyn om de uitgaven te dekken,
moet ook de andere in aanmerking komen,
uit welke bronnen die inkomsten vloeien.
Elke belasting is af te keuren, waarvan
de heffing schade toebrengt aan het stof
felijk welzyn der ingezetenen, den handel
belemmert, de nyverheid aan banden legt,
de staathuishoudelyke ontwikkeling in den
weg treedt, maar nog veel verwerpelijker
is een belasting die den zedelyken voor
uitgang miskent en tegenwerkt.
grondbeginsel, dat zoo in
id voorzeker bij velen in
stemming zal vinden, en op die stelling is
het zeker niet moeielyk zich tegenstander
te verklaren van jenever-accyns, van opium
pacht, van Staatslotery. Doch wanneer
men daaruit de schynbaar juiste conclusie
trekt: Welnu, dat men dan ook, zonder
te vragen welke de gevolgen zijn zullen,
deze dne heffingen onmiddellyk afschaffe,
dan ontstaat by hem, die de grondstelling on
derschrijven, verschil van meening.
Een staatsman, laat ons dadelijk
zeggen dat we hier onze opvatting ne-
derechryven, een staatsman heeft het
recht niet, tot een hervorming over te
gaan zonder te vragen naar de gevolgen.
Deze moeten hem wel degelijk zeer duidelijk
voor oogen staan. Indien om goede redenen
kan worden verwacht, dat intrekking van
opiumpacht de Indische bevolking met
hartstochtelyke woede zou doen grypen
naar de opiumpijp, dat opheffing van den
jeneveraccyns het drankmisbruik op een
maal tot een ontzettende hoogte zou op
voeren,dan mogen zulke krasse maat
regelen niet worden genomen. Maar wat
wél mag, wat zelfs tot de duurste ver
plichtingen van Regeering en Volksvertegen
woordiging behoort, dat is zulk een maat
regel, dien men zou toejuichen als er geen
gevaren aan verbonden waren, voor de
toekomst mogelyk maken en van het eerste
oogenblik ai voorbereiden. Besturen is
vooruitzien, zegt een welbekend Fransch
spreekwoord, en een regeerder, die alleen
aan den dag van heden denkt en slechts
verantwoording schuldig meent te zyn aan
zijn tydgenooten, miskent het beste deel
zyner roeping.
Laat ons thans trachten een antwoord
te vinden op de vraag, of het bovenstaande
ook van toepassing is op de Staatsloterij.
Om niet van overdry ving beschuldigd te
worden, zullen we ons wèl wachten den
man die »in de lotery speelt” op gelyke
lijn te plaatsen met den drinkebroer en
den opiumschuiver. Er is veel kwaad in
de wereld, maar er zyn ook graden.
Niettemin veroordeelen wij ook het spel.
Niet allen zyn dit met ons eens. liet
leven des workmans, hebben wy weleens
hooren/éeweren, is zoo eentonig, zoo arm
aan illusies, aan poësie, dat we hem van
het beetje dat het bezit niet mogen
berooven. Laat hem zich vermaken met
het denkbeeld, dat ook voor hem de kans
bestaat op een oogenblik een »man in
goeden doen” te worden; ontneem hem
niet het genoegen, eiken dag gedurende de
trekking da couranten op te vatten om te
