8 URE,
aenz
lag.)
EN.
JEN
lchiues
N°. 833.
1885.
Zaterdag 30 Mei.
i
EN.
1KT.
■en.
o,so.
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
80S.
Directie.
AAR C/.n.
erdag).
sterdag).
ndige,
inderdijk,
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Geldelijke verhouding.
D
lij zich de gunst
IORT, A 24.
N. VA» NOOTEN
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
uur.
van 6 uur ten
voeren tot loslating van
het stelsel van den heer
“1
ff m OMSTRE-
zaak in
bruik, zijn te ver-
SGHOOÏHOVEUSCH! COURANT.
Uit de
Brouwerij
1 „de Posthoorn”
te
Rotterdam.
Jit de Brouw, „de
i instel”, Amsterdam,
de Brouwerij van
Co., Londen.]
kleine winst kan
;elve franco en geeft
garantie.
m 20 tot 80 gulden
3 Marktprijzen van
ponden, na aftrek
Prijs dor Advertentiën: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco,
uiterlijk tot Vrijdags-namiddags. Alle binnenlandsche Advertentiën,
waarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden slechts
2 maal in rekening gebracht.
Deze Courant wordt des Zaterdag-morgens uitgegeven.
Prjjs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco por post
door het gehoole rijk 0,80. Mon kan zich abonneeren bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
raadsleden word besloten tot het honden
eoner weekmarkt, waarop, behalve genoemde
producten, ook lammeren, varkens, bloemen,
groenten enz. zullen aangevoerd worden.
De raad stelde den Vrijdag vast als den
dag waarop die markt zal gehouden worden
te beginnen op nader te bepalen datum.
Men schrijft uit Vreeswijk aan
het Utr. Dagbd.Do nieuw ingerichte
stoombootdienst van Schoonhoven naar
Vreeswijk, in aansluiting aan don tram,
neemt zoor op. Do communicatie tusschen
Schoonhoven en Utrecht is daardoor zoo
verbeterd, dat do ijvorigo ondernomor, de
heer Van Zessen te Schoonhoven, reeds
plan heeft don dienst uittebreidon. De
dienst tusschen boot en tram is zóó gere
geld, dat voor ovorstappon alleen oen kort
oponthoud te Vreeswijk bestaat. Do vracht-
ten zijn uiterst billijk gesteld.
Do hoor Paul, civiol-ingenienr
te Zevenhuizen, is door den hoer A. K. Van
der Garde to Gouda, die concessie heeft
gevraagd voor oen stoomtram door de Hoek-
8che waard voor het technische gedeelte
aangesteld.
Uit het dezer dagen in de te
’s Hage gehouden vergadering van aan
deelhouders der IJsel Stoomtramweg-maat-
schappij uitgebracht verslag omtrent den
toestand der onderneming blijkt: dat de
voltooiing der lijn Leiden’s Gravenhage
tegen 1 Juni e. k. wordt tegemoet gezien
dat de toestand der lijn UtrechtVrees
wijk bevredigend is;
dat een verzoek tot uitbreiding der lijn
naar Schoonhovenover Stolwijk en Berg-
Ambachtbij Gedeputeerde Staten aan
hangig is;
dat op de lijn Utrecht—Vreeswijk wer
den vervoerd 24.363 personen le kl., 128.402
2e en 3e kl., totaal 152.765; opbrengst
t23.182,35|het goederenvervoer f789 op
bracht on de exploitatiekosten f 5,321 per
dag-kilometer waren
dat op do lijn Gouda—Oudewater werden
vervoerd 14444 personen le kl., 167039 2e
on 3e kl., totaal 181483opbrengst f 19.568,75,
hot goederenvervoer f699 opbracht, en de
exploitatiekosten f3,61 por dag-kilometer
waren.
Hot dividend op de aan doel en
der Gorinchemsche Bank is bepaald op 7 pCt.
of f 175 per aandeel.
Bij de Maandag te Nijmegen
gehouden wedrennen heeft het paard ge
naamd „Rosa II”, van don heer J. De
Bouter te Amoido, zijn te Rotterdam be
haalden roem gehandhaafdbij de nationale
harddraverij won het don derden prjjs, zijnde
de inleggelden en bij de internationale hard
draverij voor paarden van allo landen en
rassen, ingeschreven voor twoo- of vierwie
lige rijtuigen, don eersten prijs, zijnde f500
en der inleggelden en forfeits.
Naar men verneemt zal de ge-
mcente Ilorwijnen tengevolge hot neder-
leggeu zijner betrekking van Dr. Ort, met
1 Augustus a. s. niet van geneeskundige
hulp verstoken zijn, wijl do heer Dr. Van
Geijtenbeek, arts te Gorinchom, voornemens
is zich aldaar te vestigen.
J. II. huisvrouw van F. J., wo
nende te IJselstoin, is door de rechtbank
te Utrecht naar den procureur-genoraal te
Amsterdam verwezen, wegens kindermoord.
In de zitting dor Arrondisse-
ments-Rechtbank te Rotterdam van Dinsdag
worden o. a. de volgende personen ver
oordeeld
A. B. Azn., A. B., C. G. on W. S., werk
lieden te Gouda, beklaagd van geweldda
digheid jegens bedienende beambten aldaar,
tijdens het opkomen voor de Nationale Mi
litie, tot 8 dagen celstraf ieder.
A. B., wonende te Gouda, beklaagd van
hetzelfde feit, tot 8 dagen celstraf.
Vervolgens stond terecht:
W. J. B., schipper, wonende te Wage-
ningen, beklaagd van op 20 April, des
avonds te 8 uren, toen hij met zijn schip
lag in de rivier de Lek onder de gemeente
Schoonhoven, geen licht in do mast te
hebben gehad. Eisch f 1 boete.
Beklaagde, welke zich geen oogenblik
rustig kon houdenwerd uit de rechtszaal
verwijderd.
In bovenstaande zaak over 8 dagen uit
spraak.
Bij de Woensdag te ’s-Gravon-
hage gehouden acte-examons lager onder
wijs zijn o. a. geslaagd voor de acte als
onderwijzeres do dames: A. Steijl, E. Vetter
en II. Van Creveld uit Gouda en J. M. Van
Bochovo uit Moordrecht.
Tot.onderwijzer te Montfoort
is benoemd do heer R. Van Deutekum, te
Heemskerk.
Ds.E. J. Ilomoet te Putten heeft
voor het beroep naar Zegveld bedankt.
Tot predikant bij de Christ.
Gereformeerde gemeente te Bodegraven is
beroepen Ds. K. B. Van Diemen, te Monster.
Ds. A. Van der Zanden te Bol
nes heeft bedankt voor het beroep naar de
Christ. Gereformeerde gemeente te Alblas-
serdam.
Commune, en Dinsdag hebben te Parijs
weder ongeregeldheden plaats gehad, ten
gevolge van manifestaties der communisten.
De politie kwam met krachtige hand tus-
schenbeide. Do Kamer stolde de regee-
ring met 388 togen 10 stemme^in het gelijk.
Aan de overweging van den Duifschen
Bondsraad is een voorstol van den Rijks-
kanselier onderworpen, strekkende om „een
„regeeron, van den Hertog van Cumberland
„als Groot-Uertog van Bronswijk te ver
klaren als niet te zijn over een te brengen
„met don inwendigen vrede en de veilig
heid des Rijks” en van deze verklaring
aan de Brunswijksche vertegenwoordiging
en llegeering mededeoling te doen. Prins
Albrecht van Pruisen wordt als aanstaande
Groot-llertog genoemd.
Do cholera in Valencia (Spanje) is nog
altijd niet geweken.
Door Z. M. den Kon in g is be
noemd bij don gcnoralen staf tot majoor de
kapitein W. Rooseboom van dien staf, thans
op non-activiteit als lid der Tweede Kamer
van do Staten-Generaal. Dientengevolge
heeft de heer Rooseboom zijn mandaat als
lid der Tweede Kamer nodorgelegd en moet
er voor bet kiesdistrict Arnhem eene ver
kiezing plaats hebben.
Door Z. M. den Koning is de
adjudant-onderofficier R. Van Solinge, van
het 2do regiment vosting-artillerie, benoemd
tot 2on luitenant-magazijnmeester bij de artil-
lerio-stapol- en constructicmagazijneu te Delft.
Een bij de Tweede Kamer in
gekomen voorstel van den heer De Sa-
vornin Lohman, tot wijziging der kieswet,
strekt, om als algomoenen regel te stellen
een census van f20. Daarop zullen uit
zonderingen zijn naar gelang van den aan
slag in hot personeel; in dier voege, dat
het censuscijfer, behalve daar waar de regel
van f 20 geldt, zich zal bewegen tusschen
f20 eu vormöodölijk lioogBteus tot f44.
Do hoer Mr. J. Van KuijkCom
missaris dos Konings in Drente, is Woensdag
te Assen overleden.
De overledene was vroeger burgemeester
van Delften had gedurende vele jaren
zitting in de Tweede Kamer der Staten-
Genoraal.
Aan het Departement van
Waterstaat, enz. te ’s-Gravenhage werd
Woensdag aanbesteed: lo de uitvoering
van herstellingen on vernieuwingen aan
do Rij ks-ri vier werken op het Pannerden-
sche kanaal, den Nederryn en de Lek met
het onderhoud dier werken van 1 Julie, k.
tot on met 30 Juni 1886, in 4 perceelen.
Minste inschijver voor het 4e perceel de
heer T. Swets Tzn. te Ameide, voor f24.800.
2o. do uitvoering van herstellingen en
vernieuwingen aan de Rij ks-rivierworken
in do Noord, do Oude Maas, het Mallegat,
do Dordsche Kil en hot Spui, beboerende
tot de werken der Dordsche waterwegen,
met het onderhoud dier werken van 1 Juli
1885 tot en met 30 Juni 1886. Minste
inschrijver de heer G. De Hoog te Gorin-
chem, voor f 24,989.
Den 22 dezer heeft te Gorin
chom do aanbesteding plaats gehad van hot
vernieuwen van rijswerken, steenen bermen,
benevens het zetten van zinkstokken enz. in
de Alblassorwaard. Aannemers worden:
lo perceel J. Van dor Plas, te Hardings
veld voor f 6500 2o pore. S. Van ’t Verlaat,
te Hardingsveldf500; 3e perc. G. Koore-
vaar, te Hardingsveld, f530; 4e pore. C.
Boolbouwor, to Giesendam, f670; 5e perc.
G. Koorevaar, te Hardingsveld, f 1370;
6o perc. P. Zanen Cz., toAmmerstol, f680;
7c perc. P. Zanen Cz., te Ammerstol, f 450;
8e perc. P. Zanen Cz., te Ammerstolf 480
9c perc. J. L. De Jongh, te Ameide, f489;
lOopero. A. II. Do Vrome, te Ameide, f280
He perc. J. Verschoor, te Ammerstol, f680
12epore. C. Streefkerk, te Ameide, f800.
Op Vrijdag 19 Juni a. s. zal te
Stolwijkersluis eene vereenigde vergadering
worden gehouden van Dijkgraaf en Hoog
heemraden met Hoofdingeianden van de
Krimpenorwaardin welke vergadering de
begroeting van het hoogheemraadschap
dienstjaar I88 5/8#, zal worden behandeld
on vastgesteld.
De gowonejaarlijksche St. O d o 1-
phischouw langs do dijken van de Krimpo-
norwaard zal ditmaal gehouden worden op
Maandag 15 on Dinsdag 16 Juni a. s. Zij
zal telkendage te Haastrecht aanvangen on
wel ’s Maandags te 7 uren on ’s Dinsdags te
10 uren des voormiddags.
Zaterdag herdacht de heer G-
Spruijt Az.te Waddingsveen, den dag waar
op hij voor 40 jaren door Z. M. werd be
noemd tot heemraad van den polder Bloe-
mendaal. Het Bestuur en gecommitteerde
ingelanden beden hem bij die gelegenheid
een prachtig geschenk in zilver aan.
In do Vrijdag te Montfoort
gehouden raadsvergadering vond een adres
van enkele ingezetenenwaarin zij hun
wensch te kennen gaven dat er aldaar eene
boter- en kaasmarkt worde opgericht, een
gunstig onthaal. Op voorstel vau een der
quaestie die ons niet behoeft te kwellen,
omdat wij aan geen onrechtdat gepleegd
mocht zijnmeegedaan hebbenzou voor
de toekomst de g.-oSd gelegd zijn voor een
vriendschappelijke verhouding, als die tus
schen twee menschen, die elkander belang
rijke diensten kunnen bewijzen ja, elkander
eigenlijk niet goed kunnen missen.
Wy hopendat het niet-slagen van deze
poging niet moge
het denkbeeld. IJ
Van Dedem is, gelooven we, het systeem
der toekomst.
Overzicht.
’t Begint nu wat te luwen aan den Staat
kundigen hemel. Nadat in het laatst der
vorige week het meerendeel der meest in
vloedrijke organen in Engeland zich vrij
ongunstig over den stand der onderhande-
lingen met Rusland had uitgelaten, en de
regeering, daarover gepolst, tot geenorlei
modcdeeling bereid was gevonden, is de on
rust langzamerhand geweken en is men het
er nu vrij wel over eons, dat er nog wel
kleine geschilpunten bestaan, doch dat deze
niet van die beteekenis zijn, dat de vrede
er door in gevaar zou kunnen worden ge
bracht. Vermoedelijk wil men, alvorens
daarin te beslissen, nog eerst Sir Peter
Lumsden, do Engelsche regeeringscommis-
saris uit Afghanistan, hooren, die Zondag
te Londen verwacht wordt. De keuze van
een scheidsrechter schijnt op de tot stand-
koming der voorloopige regeling te wachten.
IntuBschen heeft Lord Roseberry, lid van
het Engelsche Kabinet, een bezoek gebracht
aan don Duitschen Rijkskanselier en diens
zoon Herbert, dat ook al, naar men ver
zekert, met de hangende quaesties in ver
band staat.
De Duitscho correspondent van do Times
weet dienaangaande mede te doelen, dat
v. Bismarck zou geraden hebben Rusland
in centraal-Azië de vrije hand te laten, doch
alleen do Engelsch-Indische grenzen te ver
zekeren. Voorts was hij voor de daarstel-
ling van oen krachtig, onafhankelijk en
onzijdig bestuur van Egypte, onder een go-
schikton Onderkoning, terwijl aan Turkije
of Italic het bewaren der rust in Soudan
geheel afgescheiden van Egypte zou worden
overgelaten. Do vrije vaart door hot Sucz-
Kanaal zou onder controle der Mogendheden,
in de eerste plaats van Engeland, aan do
Egyptische regeering zijn toevortrouwd.
Eindelijk zou de Rijkskanselier, als waar
borg voor do instandhouding der goede be
trekkingen met Engeland, op handels- en
koloniaal gebied de meestmogelijke vrijheid
en gelijkheid voor Duitschland bedongen
hebben. Werkelijk hebben die medodeo-
lingen eenigen schijn van waarheid als
men let op het feit, dat de Porte inder
daad door Engeland is uitgenoodigd orde
te stellen op de zaken in Soudandaar
anders de bezetting van sommige plaatsen
aan de Roode zee aan eene beschaafde
Mogendheid zou moeten worden overgelaten.
Die beschaafde Mogendheid zou waarschijn
lijk Italië zijn, doch de lust vau hot Itali-
aansche Patlement, om de handen in dat
wespennest te «teken, schijnt niet overgroot
te zijn, daar de Minister van Buitonland-
scho Zaken er reeds ernstig over dacht,
wegens verwerping van sommige begroo-
tingsposten op machtsuitbreiding naar bui
ten betrekking hebbendeontslag te nemen.
Do Turksche regeering nam nog geene
beslissing. Met de ontruiming van Soudan
wordt inmiddels voortgegaan. Reeds is men
gevorderd tot Dongolo. De bevolking vreest
de wraak van den Mahdi.
Frankrijk heeft den dood van een ook
ver buiten de grenzen van dat land bekend
letterkundige te betreuren. Victor Hugo
overleed Zondag jl. op 83-jarigen ouderdom,
aan do gevolgen van eene longaandoening.
Sinds 1843 was hij lid van de Academie.
Op staatkundig gebied deed hij zich kennen
door zijne folie oppositie tegen den coup
d'èhtl van 1851, toen de President Louis
Bonaparte zich tot Keizer verhief. Aan
die oppositie, waaraan hij in vele zijner
geschriften lucht gaf, had hij het te danken,
dat hij vele jaren in ballingschap moest
doorbrengen. Na den val van het tweede
Keizerrijk, in 1870, keerde hij in Frankrijk
terug, waar hij door zijne overdreven procla
mation on vlugschriften nu en dan wel eens
eeu wat al te communistische tint aannam.
Zijne laatste jaren waren echter wat rustiger.
Hoewel hij bij testament het verlangen
had te kenuen gegeven iu den lijkwagen
der armen, en hoewel in God geloovende,
zonder bijstand der kerk begraven te willen
worden zal die begrafenis toch mot een
buitongewonen luister plaats hebben, op
staatskosten. De Kamers stonden tot dat
einde eene som van 20.000 fraucs toe en
het Phantheon, sinds 1851 kerk, gewijd
aan de H. Genovevageworden gelijk
hot vroeger afwisselend meermalen, zal
indien de regeering haar voorstel goedge
keurd ziet, weder in een Pantheon veran
derd worden en het lijk van den grooton
dichter in zijne onderaardsche gewelven
opnemen.
Zondag, de gedenkdag van den val der
Nu doet zich evenwel het bezwaar voor,
dat van die twee deelen des Rijks de be
hoeften niet minder uiteenloopend zyn dan
de grondslagen der belastingheffing. En dat
bezwaar is voor een gemeenschappelijke huis
houding schier onoverkomelijk. De Indische
toestanden zijn nu eenmaal niet met een
woord of pennestreek te veranderen er
ontwikkelt zich daar ginds een maatschappij
die een geheel andere geschiedenis heeft dan
de onze. Waar het staatsgezag dat proces
in de goede richting kan houden door gel-
delijken en zedelijken steungeschiede het
in ruime mate. De behoeften echter zyn
veleen al werd erom een historisch
geworden uitdrukking te bezigen in Indië
nog zoo hard gestookt, velen zouden nog
bang zijn voor ’t gevaar van verkleumen.
Wanneer nu in een deel van ’t Rijk in Europa
de ingezetenen aanspraak meenen te hebben
op meer medewerking van de Regeering
bij het tot stand brengen van datgeen wat
zij voor hun welvaart behoeven dan wordt
in den regel hun Afgevaardigde de tolk
van hun wenschen. Maar Indië zendt geen
afgevaardigden; de mannen, die in de
Tweede Kamer hun belangen behartigen,
doen dit niet krachtens een hun opgedragen
mandaatmaar omdat zij nu eenmaaltoe
valligerwijze door vroegeren werkkring of
door studie met de Indische belangen be
kend zijn. Van een geringe omstandigheid,
waaraan Indië dood onschuldig ishangt
het af of Indië dien verdediger zijner be
langen in ons Parlement zal zien optreden
of niet; en het zou volstrekt geen zeldzaam
heid of ook geen wonder zynals een moedig
strijder van de batige-sloten-politiek zijn
verkiezing had te danken aan het belangrijk
feitdat van eenige kiezersdie anders
voor zyn tegenstander gestemd en dus de
meerderheid verplaatst zouden hebbende
een kiespijn hadde tweede ter bruiloft
moesteen ander vergeten was dat hij
stemmen moestenz.
Indien iemand onder onze lezers meent
dat we in bovenstaande regelenzonder het
bepaald te willen, een van de onvolmaakt
heden van het vertegenwoordigend stelsel
hebben aangei oerd, dan zullen we dat niet
tegenspreken. Maar ons hoofddoel was, te
doen uitkomen dat Indië in elk geval
I niet is vertegenwoordigdomdat het op de
keuze der afgevaardigden niet den minsten
invloed kan uitoefenen, en dat het dus,
bij behoud van de zoogenaamde financiëele
eenheidgeen waarborgen heeft voor een
billijk aandeel in de vruchten van de
Staatszorg.
Het is daarom dat het denkbeeld eerier
scheiding der geldmiddelen meer op den
voorgrond trad.
In de dagen, toen de gedwongen cultures
nog schatten opleverden werd daaraan niet
gedachtmen baadde zich in overvloed, en
hier te lande werden spoorwegen gebouwd
en schulden afgelost, Die gouden tijd,
men mag dat ook wel even in herinnering
brengenis nochtans voorafgegaan door
een periode waarin het bezit van Indië nu
juist geen voordeeltje kon genoemd worden.
Sedert eenige jaren zitten we weer met de
Indische tekorten» te sjouwendie de Re
geering door zuinig administreeren wil
trachten weg te krijgen, om in de toe
komst wellicht weer grootere of kleinere
overschotten te kunnen inzarfielen. Maar
zal, indien dit werkelijk mag gelukken, het
verwijt wel uitblyven, dat Nederland om
te kunnen shalen” al te karig is geweest
met het bevredigen der Indische behoeften
Een ernstige poging, om voortaan elk
deel des Rijks een eigen boekhouding
te geven onder voortdurende contróle der
volksvertegenwoordiging, zóó dat Indië een
voudig aan Nederland een jaarlijksche bij
drage bezorgt, ongeveer gelijkstaande met
hetgeen hier te lande voor Indië wordt uit
gegeven,is mislukt, ondanks de kloeke
verdediging van den voorsteller en de sym
pathie van den Minister van Koloniën. Het
doet ons leed dat liberalen de toepassing
van dat goede beginsel hebben belet, dóor-
dien zij te veel nadruk lieten valleh op
hetgeen slechts een bijkomende omstandig
heid is. Men bepaalt, zoo beweerden
deze heeren, een bydragevan4 millioen,
terwijl er telkenjare een tekort is; waar
moet dat geld vandaan komen? Naar onze
bescheiden meening had men deze quaestie
gerust in het midden kunnen laten
hetzij, door de vaste bydrage nog een of
twee jaar’uit te stellen, hetzy door haar
het eerste jaar slechts tot één millioen op
te voeren, of hoe dan ook. Maar voor het
beginsel hadden alle liberalen pal moeten
staan. Alleen op die wijze zou men kunnen
verkrijgen, dat in Indië met de noodige
nauwgezetheid en zuinigheid wordt gead-
mifiislreerdmen had dan daarginds een
rechtsiekerheid bekomen, die de geest
kracht van .Europeanen en inlanders ver
meerderd en hun gevoel van verantwoor
delijkheid verhoogd en den band tusschen
de beide Ryksdeelen versterkt zou hebben.
Zonder verder veel praatjes te maken over
hetgeen Nederland aan Indië en Indië aan
Nederland schuldig zou wezen, indien de
rekening van een halve eeuw en meer nog
terug, eerlyk werd opgemaakt, een
Buitengewoon gelukkig in het regelen van
deze zal men onze staatsliedenzonder grove
onbillijkheid, wel niet kunnen noemen. De
inkomsten van het Rijk, van het Gewest,
van de Gemeente, loopen door elkander als
de draden van een vlechtwerk, en al de
wysheid des wetgevers schijnt zich samen
te trekken in het begrip sopcenten” voor
dit en idem voor dat; gemeentelijke belas
tingen worden door het Rijk geadminis
treerd en omgekeerd, terwijl naar een bil-
lyken maatstaf van »verdeeling” tot den
huidigen dag te vergeefs wordt gezocht. Dp
verwarring wordt noggrooter, doordien we
de inkomsten van en de uitgaven voor Oost
en West-Indiö ook maar beheerendat gaat
alles in één potje en er wordt uit datzelfde
potje geschept zoolang er wat in is. Ten
einde dat stelsel van stelselloosheid nog een
glimp van beleid by te zetten, noemt men
dat >Gnanciëele eenheid” tusschen het Rijk
in Europa en de koloniënen verheft dit
dan tot den rang van een ^beginsel”.
Nederland is gelukkig in en trotsch op
het bezit van zijn koloniën. Nederlandhoe
klein ook, is de tweede koloniale Mogend
heid van Europa. Indië is de kurkdie
Nederland drijvende houdt.
Deze en dergelijke volzinnen zijn wij nog
al gewoon te gebruikenwe praten ze elkan
der eenvoudig na. Want als men onzen
landgenooten nu eens hoofd voor hoofd
kwam vragenwaarin dan toch eigenlijk
het voordeel van zoodanig bezit steekt,
er zouden soms vry dwaze antwoorden voor
den da^ komen.
Voor het overige heeft dat denkbeeld van
>bezit” ons ook al onjuiste voorstellingen
bezorgd. De vraag is van méér belang dan
velen oppervlakkig vermoedenhoe wij de
staatkundige betrekking tusschen Nederland
en Oost-Indië te beschouwen hebbenis het
laatste een volkplanting, een domein,,een
bezitting, of wat? We zouden eenigszins
uitvoerig moeten worden indien we ons
antwoord: »noch het een, noch het ander”,
moesten gaan toelichtendat blijve voor
nadere gelegenheid bewaard. Wij voor ons
merken Indië aan als een deel des Rijks
evengoed als Zuid-Holland of Limburg; en
we zouden het woord koloniën wel geheel
en al uit het spraakgebruik willen verban- I
neti, indien we moesten vreezendat het
een gezonder opvatting van de wederzijdsche
betrekking voortdurend in den weg zou staan.
Deze voorstelling zou eigenlijk vóór de
financiëele eenheid pleiten.
Maar dan ook voor éénheid in de ver-
deeling der uitgavenen nog voor veel meer.
Het geval i's denkbaar, ener is zelfs geen
byzonder levendige verbeeldingskracht voor
noodigdat de Regeering de opbrengst
van de gezamenlijke belastingen grootendeels
zou willen aanwenden ten behoeve van een
enkel deel des Rijks; dat, bijvoorbeeld
allerlei kostbare werken werden gemaakt
in residentie of hoofdstadterwijl men de
overige gemeenten en streken zelfs het
allernoodigste onthield»omdat er geen
geld was”. In zoodanig geval zou .misschien
het rechtvaardigheidsgevoel der volksverte
genwoordigers in verzet komen. Toen de
Fransche koning Lodewijk XIV voor den
aanleg van zyn paleizen en tuinen te Ver
sailles en voor de verfraaiing van die plaats
Frankryks financiëele krachten uitputte
terwijl in de overige deelen des lands
Parijs en omstreken misschien uitgezonderd,
de wegen in een erbarmelyken toestand ble
ven was er geen macht die den Vorst van
deze onrechtvaardigheid kon terughouden
wantde Staat ben ikwas zijn leus.
Als in onze dagen een Regeering geneigd is
alles ten koste te leggen aan enkele voor
name plaatsendan kan wel voor een poos
aan de klacht daarover het zwijgen opgelegd
worden door de bekende formule, dat de
bloei en welvaart van die stad het geheele
land jen goede komtmaar ten slotte zullen
dan toch ook de Afgevaardigden uit de min
bevoorrechte oordenalthans indien men
als zoodanig mannen heeft gekozen die eenig
hart hebben voor de rechten hunner com
mittenten het omgekeerde van die stelling
gaan betoogen, dat namelijk de voorspoed
der kleine plaatsen bevorderlijk is aan de
belangen van steden die in handel en nij
verheid een voorname stelling innemen.
’t Is zoogeen Regeeringhoe ook voor
rechtvaardigheid gezindkan alles op een
goudschaaltje leggen, evenmin ais zij alle
behoeften tegelijk kan bevredigen. Doch zij
streve zooveel mogplijk naar een behandeling
die de billijkheid niet tot een fictie maakt.
Doch wanneer dat zoo isen voor tegen
spraak op dit punt zijn wy niet beducht,
geldt dan hetzelfde niet ten aanzien van de
betrekking tusschen Nederland en Indië
deelenzooals gezegd isvan één Kyk
Zoo wij aan het begrip financiëele eenheid”
eenige beteekenis willen hechten moet dan
niet, billijkerwijs, uit de gemeenschappelijke
schatkist voorzien worden in de beboetten
van beide deelenen kan er dan wel ooit
sprake zijn van batige sloten of van Indische
tekorten