1.
0.
N°. 848.
1885.
len,
E,
KG
Zaterdag 12 September.
Weekblad voor Zuid*Holland en Utrecht
1
I
n
DEN,
l,
ll
1j
-
BINNENLAND.
IN AFWACHTING.
BUITENLAND.
S”,
f 500,
tegen
te ver-
de.
zijde
i
io ven.
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgeven.
en, 80-
enegen
oor de
ier Ko-
tering-
motto
iskens-
ibliek
men
Dat
Jen en
franco,
an bo
edel ijk
platte-
KOCH
net te
EE te
vraagt
beroep
TER
i Rijs-
uwjaar
te tre-
nj een
na
feest-
t
iwe
ON,
3 van
taande
iën om
3 haar
enkele
doen
jn.
ROE
KEEN,
in zeer
in ook
zes en
m van
en ge-
Agent
Heer
tter Z,
sgraaf.
>nper
gebaat,
'en een
>0 per
ten te
;J.H.
louda;
J. van
Istein.
f 1000,
g;
met
SGBOOIfHOVENSGÏÏE COURAJT.
-d -tv*»*'
I 1
volksvertegenwoordiging, en dan zullen al
uw wenschen wordenjfavredigd. Werken
brood veel brood*weinig werk zal u
als een rijpe vrucht in den schoot vallen
Hoe zielsgaarne we vsor een groot aantal
onzer landgenooten, die in moeielijke le
vensomstandigheden verkeeren, een beter
lot zouden wenschen, zij jagen een droom
beeld nawanneer zij dit verwachten van
het allemansstemrecht. Of zijn in Duitsch-
land en in Frankrijk, watr ieder man kiezer
is, de nijverheidstoestanden zooveel beter
dan bij ons?
Nu de dag nadert, dat de voorgenomen
ndemonstratie” zal plaats hebben, en in
afwachting van de groote gebeurtenissen
die men alsdan te gemoet ziet, meenen we
met een enkel woord op deze dwaling te
moeten wjjzen.
Prijs der Advertentifin: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco,
uiterlijk tot Vrijdags-namiddags. Alle binnenlandsche Adverteniiën
waarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden slechts
2 maal in rekening gebracht.
Deze Courant wordt des Zaterdag-morgens uitgegeven.
Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco per post
door het geheele rjjk 0,80. Men kan zich abonneeren by alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
in den stal neder,
bonden te zijn, ’s
overleden. Toen 1
Scheveningen was
slechts eon lijk.
Nu werden allerwego ook de bloedvlek-
een vinnige aanval op de republikeinsche
regeering, „die ’s lands financiën, den han
del, de nijverheid en den landbouw te gronde
richt." De Ministers doen hun uiterste best,
om, zoo dikwijls de gelegenheid zich aan
biedt, de Republiek van al die beschuldi
gingen te zuiveren.
De Russische Czar vertoeft thans to Ko
penhagen. Vóór zijn vertrek had men nog
weer eens een complot ontdekt, dat aan
velen de vrijheid kostte. De cholera is
gelukkig zoowel in Spanje als elders aan
het afnemen.
geleide te doenvoor ’t gemak kunnen die
er dan bij gerekend wordenom zoodoende
een mooi cyfer te krjjgen, dat klinkt in
de kolommen van »Recht voor allen."
>Algemeen kies- en stemrecht”, is de
leus van het bond. De leden willen dus
niet slechts opgenomen worden in het kie
zerspersoneel maar bovendien ook de eind
beslissing, by volksstemming, hebben over
de ontwerpen van wet die door de volks
vertegenwoordiging zijn aangenomen. Wie
iets weet, van de werking van dat systeem
in Zwitserland, zal niet erg begeerig zijn
om het ook hier ingevoerd te zien.
waarbij zij wegeus het ontvreemden van een
stukje vleesch en een weinig thee veroor
deeld ia.
Naar de openbare terechtzit
ting van het Gerechtshof te ’s Hage is
dezer dagen verwezen Jacob Nelemaat, een
boerenknecht, die den 15. Juli jl. nabij
's Gravenhage een arbeider, Van Spronsen,
idde, terwijl deze
stervende in het
aan verbloeding
Naar men verneemt is Z. M. de
Koning voornemens de zitting der Kamers
in persoon te openen.
Z. M. heeft aan den hoogleer-
aar Dr. J. J. De Hollander, hoofd van on
derwijs in de letterkunde aan do Kon. Milit.
Academie te Breda, op verzoek, onder dank
betuiging voor do door hem gedurende vele
jaren aan den lande bewezen diensten, eer
vol ontslag verleend, behoudens aanspraak
op pensioen, en zulks met ingang van 1
October 1885.
Door Z. M. den Koning is be-
parades
den ge
paald dat voortaan geen groote
meer zullen gehouden worden op
boortodag van H. K. H. Mevr, de Prinses
van Saxen Altenburg, weleer Douairière
van Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden.
Te rekenen van 7 dezer zal
het Rijkstelegraaf kantoor te Leerdam op
werkdagen open zijn van 8 tot 12 uren
voor- en van 1 tot 3 en 6 tot 8 uren
middags. De diensturen op Zon- en
dagen blijven onveranderd.
Op 10 dezer wordt te Kralin-
gen en te Boven-Hardingsveld een Rijks
telegraaf kantoor voor het algemeen verkeer
geopendhet laatstgenoemde met vereen-
De diensturen zijn vastgesteld als volgt:
voor Kralingen, op werkdagen van 9 uren
voor- tot 3 uren namiddags; op Zon- en
feestdagen van 9 tot 10 uren voor- en van
12 tot 1 en 4 tot 5 uren namiddagsvoor
Boven-Hardingsveld, op werkdagen van 8
tot 11 uren voor- en van 12} tot 1}, 2}
tot 4} on 6} tot 8} uur namiddags, op
Zon- en feestdagen van 8 tot 9 uren voor-
en van 12} tot 2 en 7 tot 8} uur namiddags.
Op het verkeer van deze met alle ove
rige telegraafkantoren in Nederland is het
uniformtarief van f 0,15 per telegram, ver
meerderd met f 0,01 per woordvan toe
passing.
Het bestaande kantoor te Hardingsveld
heet voortaan: „Beneden-Hardingsveld”.
De afdeeling Waddingsveen,
Zevenhuizen en omstreken der Hollandsche
Maatschappij van landbouw heeft besloten,
een adres te richten aan den Minister van
binnenlandschö zaken, ter verkrijgingeener
zoodanige wijziging van de vogelonwet, dat
de vervolging van sommige vogelsoorten
welke thans door hun groot aantal scha
delijk voor den landbouw zijn, niet langer
strafbaar is.
Voor de algemeene tentoon
stelling der Hollandsche Maatschappij van
Landbouw, die van 1620 September te
Purmorond zal gehouden worden, zijn vele
inzendingen van voortbrengselen en van
tuinbouw en zuivelbereiding aangegeven.
Ook de paarden- en veetentoonstelling
op 18 dezer belooft belangrijk te zijn;
een 17-tal hengsten zijn aangegeven en
niet minder dan 100 stieren.
Talrijk zijn de opgaven van inzending van
ander rundvee en ook van schapen.
In de zitting van den raad der
gemeente Zalt-Bommel kwam dezer dagen
een voorstel van het raadslid P. H. Den
Ouden aan de ordevan den volgenden
inhoud
„Een commissie te benoemen, die onder
zoekt of er redenen bestaanmet het oog
op het vischwator dor gemeente, waaruit
deze aanzienlijke voordoelen trekt, die het
harerzijds wenschelijk maken, aan de Tweede
Kamer een adres te richtenstrekkende om
aan te dringen op aanneming van het trak
taat, door de regeering met de Rijnoever-
staten betrekkelijk de uitoefening derzalm-
visscherij gesloten.”
De heer Den Ouden wees er tot toelich
ting van zijn voorstel op, dat zich reeds op
vele visschersplaatsen een ernstig verzet
tegen dat traktaat begint te ontwikkelen
ja zelfs, dat men hier en daar het traktaat
beschouwt als een concessie aan buitenland-
sche mogendheden.
Thans is ook het militair ver
voer geregeld in do 3e klasse rijtuigen op
de stoomtramlijn Utrecht—Vreeswijk, het-
vroeger alleen voor de le en 2e klasse
geldig was. Hierdoor is het vervoer van
militairenvooral uit Schoonhoven
stoomboot en verder per tram, zeer g
omdat zij nu op vlugge wijze on teg(
zeer laag tarief Utrecht en het station van
den Rijnspoorweg kunnen bereiken.
De voormalige dienstbode van
don advocaat-generaal De Savornin Lohman
is in hooger beroep gekomen van het vonnis,
Groote dingen zyn aanstaande.
Ten dage, als opnieuw, de wettig
kozen vertegenwoordigen
schen volks met de Lan<
samenkomenten einde met
ten en
schoonen arbeid der wetgeving te hervat
en, op dien gewichtigen dag, als de
latie met verlangen uitziet naar de nimmer
Jonen en toezeggingenvan den
haar nederdalende als een mal-
iwikkende regen, op dien dag
zal er in de re-
1 en gede-
;rs des Nederland-
.adsregeering zullen
irissche krach-
onverminderde opgewektheid den
arbeid der wetgeving te hervat
ten, op dien gewichtigen dag, als de
ns*!--
falende beloften
troon op
sche verat w
en reeds daags te voren, zal er
sidentie worden gemanifesteerd
monstreerd.
Een groote vergadering van voorstanders
van het algemeen stemrecht zal Den Haag
met haar moties en resoluties in verbazing
brengen. De heeren wilden eerst in de
Maliebaan, in ’t open veld, byeenkomen;
zeker zou dat meer grootscheeps zyn ge
weest, zoo op zyn Engelsch, met hier
en daar een spreekgestoelte, feestelyken
opmarsch, met praalwagens en banieren
naar de plaats der meeting, luidruchtige
uitdrukkingen van ingenomenheid met het
doel der byeenkomst, muziek niet te kort
en misschien een kloppartijtje op den koop
toe. Dan helaas, onze Regeering schijnt
van die buitenlandsche nieuwigheden niets
te willen wetenop het verzoek van het
bestuur van den >Nederlandschen bond ter
verkrijging van algemeen kies- en stem
recht" om voor een meeting op 20 Sep
tember gebruik te mogen maken van de
Maliebaanwerd bericht dat er geen termen
bestaan om op die aanvraag gunstig te
beschikken.
Die >geen termen” zyn in het admini
stratief beleid van ons dierbaar ;vaderland
spreekwoordelijk geworden. In plaats van
een kort en bondig >neen"dat precies
hetzelfde uitdrukt en in geen enkel opzicht
minder beleefd kan genoemd worden
komt men altijd met dien leelijken volzin
op de proppen.
Maar waarom dan >neent’’ Ziet men mis
schien de stemrechtmannen voor een soort
van landverraders aanP Denkt men wel
licht, dat zy op de Maliebaan, zoo vaak
het tooneel van een hartverheffend militair
vertoon, strijdkrachten met kanonnen en
mitrailleuses zullen bijeenbrengenom door
een stouten greep zich van het hoogst ge
zag meester te maken
Wy weten niet, waar die stermen” be
trekking op hebben. Waarschynlyk is het
alleen de vrees voor standjes die tot een
afwijzing noopte. Demonstraties zyn bij
ons niet inheemschen het zou wel kun
nen zyn dat een vertooning van roode
doeken op zeker gedeelte van het pul
een soortgelijke uitwerking had als
weleens by kalkoenen waarneemt,
pleit, zal men zeggenniet ten gunste van
dat publiek, en het zou niet kwaad zijn,
als het zich wat kon oefenen in de kunst,
de vryheid van anderen te eerbiedigen.
Doch de overheid moet rekening houden
met den feitelyken toestand. Waarom is
het houden van kerkelyke processies aan
wettelyke beperkingen onderworpen? Zeker
niet, omdat daar iets kwaads in steekt
Dewijl het echter aanleiding kan geven tot
rustverstoring, en straatgevechten zooveel
mogelyk voorkomen dienen te wordenis
het verbod in deze genoegzaam gewettigd.
Welnu, hetzelfde geldt van politieke >be-
toogingen”; gebroken ruiten, platgeslagen
hoeden en gebuilde aangezichten zijn geen
dingen waaraan de bevolking zonder be
paalde noodzakelykheid kan worden bloot
gesteld.
Er is ook nog aan het gemeentebestuur
gevraagd, of men dan Zondagmorgen om
elf uur een optocht door de stad mag hou
den. Neen, was het antwoord, want dat
zou stoornis teweegbrengen in de gods
dienstoefeningen. Dan om twaalf uur,
vroegen de Bondsbestuurdersals de
kerken uit zyn Nu jadat mag. De
heeren kunnen aan hun gemeenschappelijke
wandeling door de stad het hart ophalen,
als ze maar geen muziek meenemen. Willen
zy vlaggetjes opsteken, roode of andere,
dat zij hun gang gaan. Verder mogen zy
in optocht loopen waar zij willen, op voor
waarde van nergens anders te gaan dan in
de routehun door de politie aangewezen.
Wij geloovendat deze oplossing van de
ïbelangryke quaestie” van den stemrecht-
optocht op die manier zeer bevredigend is
geregeld.
Zoo’n demonstratie gaat hier waarlijk niet
van een leien dakje. Maanden lang is er
reeds in sommige bladen over geschreven,
en de voorbereidende maatregelen hebben
heel wat voeten in de aard. Overal waar
afdeelingen van het bond bestaan, moet
men afgevaardigden naar Den Haag sturen
voor de groote pret; dezen moeten in hun
woonplaats door een groot aantal geestver
wanten naar het station hunner woonplaats
begeleid wordenopdat zy zeggen kunnen
Ziet, wy zyn maar met ons beidjes, maar
we tellen voor zevenhonderd. Misschien
kan men er nog wel wat kijkers en leeg-
loopers bij krijgen, om den gezanten uit-
s Gravenhage een arbeider,
met een dolkmes verwondde
den volgenden ochtend
land werd gevonden en
is gestorven.
Nelemaat en Van Spronsen beiden waren
in dienst bij den landbouwer Gerrit Boon-
stoppel, de eerste als knecht, de tweede
als vaste arbeider. Nelemaat woonde bij
zijn meester in, Van Spronsen woonde af
zonderlijk. Gerrit Boonstoppel had beide
personen tijdelijk afgestaan aanzijn broeder
Willemwonende op „Groot Zorgvliet”,
om dezen behulpzaam te zijn bij het bin-
nenbrengen van het hooi. Overeenkomstig
het gebruik tracteerde ’s avonds na afloop
van den hooioogst de landbouwer zijn knechts.
Zoowel de bovengenoemde als andere knechts
dronken 4 A 5 borrels bitter, zonder dat
beschonkenheid bleek en daarna kwam Ne
lemaat met een ander werkman, Van der
Kleij, op het denkbeeld om een paar meis
jes op te zoeken, die zij meenden dat in de
buurt waren. Zij vonden die niet en toen
zij na korte afwezigheid aan de hoeve te
rugkwamen, merkte Nelemaat dat Van
Spronsen inmiddels naar hun beider meester
met den boerenwagen was teruggereden, om
dezen en diens dochtertje, dat bij haar oom
Willem was geweest en naar bed moest,
terug te brengen. Het feit, dat Van Spronsen,
die slechts arbeider was, dit had gedaan in
plaats van hij, Nelemaat, die inwonende
knecht was bij Gerrit Boonstoppel, wekte
in hooge mate de gramschap op van Ne
lemaat. Knarsetandende zeide hij tot Willem
Boonstoppel i^jjk ben knecht en hij is ar-
krijgen.” En zonder te hooren wat de land
bouwer verder zeide, trok hij zijn kiel en
vest aan en zeide tot Kleij„ga eens mee:
ik zal hom wel. krijgen." Deze ging een
eindwegs mede, maar wilde toen niet ver
der, waarop beschuldigde alleen is doorge
gaan, blijkbaar steeds zeer kwaad, flink
doorstappende in de richting van Gerrit
Boonstoppel’s woning.
Daar aangekomen is hij naar zijn kamer
gegaanheeft een dolkmes gehaalddat hij
vroeger alleen voor de aardigheid had ge
kocht is naar beneden geloopen en is in
do gang der woning in een boenhok, van
Spronsendie korten tijd vroeger in huis
was gekomendaarmede te lijf gegaan. Ver
schillende getuigen hebben dit gezienaller
eerst do huisvrouw van Gerrit Boonstoppel
dietoen besch. boven op zolder wasaan
Van Spronsen, die bij het boenhok stond,
vroeg wat er boven te doen waswaarop
Van Spronsen antwoordde: „laat hem maar
gaan’t is om mij te doen. Toen zij besch.
daarop Van Spronsen zag aanvatten en een
mes in zijn hand zag, riep zij om hulphet
eerst M. Snoek, opzichter te 'sGravenhage
(die met zijn vrouw bij Boonstoppel inwoonde)
en deze sprong tusschen aanvaller en aan
gevallene gaf Van Spronsen een duw ter
zijde, zoodat deze op den grond viel en
ontrukte met behulp van een ander persoon,
C. Verheul, aannemer te Hardingsveld, ^aan
besch. het mesdat .deze hoog boven Van
Spronsen had opgehevonterwijl daarna
nog toeschoten Gerrit Boonstoppel zelf en
Gerrit Vlotook aannemer te Hardingsveld,
die allen voor de woning zaten. Met ge
meenschappelijke hulp werd besch. alzoo
ontwapend en door Snoek naar bed gebracht.
Deze zag hem voor goed dronken aanal
ontkende besch. ditterwijl hij eenige me
ters kaarsrecht ging loopen. Hij heeft hem
de trap naar boven moeten ophelpen, en toen
besch. te bed lag hoorde hij hem zeggen,
dat hij zijn scheermes uit zijn kist wilde
halen, want hij „zou hem toch wel krijgen
als hij bjj hem te bed kwam". Van Spronsen
bleef namelijk als ’t druk was bij zyn
meester slapen en deelde dan de legerstede
met besch. Snoek voegde hem toe, dat van
Spronsen dien nacht zeker niet bij hem zou
slapen, maar desniettemin haalde besch. zijn
scheermes uit zijn kist en viel er op bed in
zijn hand mede in slaap. Later ontnam
Snoek hem dat scheermes.
Alle aandacht was dus aan besch. gewijd
geweest Toen men aan Van Spronsen
dacht, vond men hem nergens meer in de
nabijheid en hield men zich overtuigd dat
hij naar zijn eigen woning was gaan slapen.
Zoo ging de nacht voorbij en teen den vol
genden ochtend ten 3} ure Gerrit Boonstop
pel met beschuldigde het veld inging, vonden
zij ongeveer 50 meters van de woning, van
Sprongen in ’t aardappelveldjiggeftr Öeze
kon zijn hand nog opstoken, maar niet meer
spreken. Toen eerst bemerkte men dat
Van Spronsen een wond aan den hals had
Zij namen den gewonde op on legden hem
waar deze, zonder ver-
i ochtends half zeven is
Dr. Van der Mandele uit
geroepenvond deze
Daar zyn menschen die kippenvel krygen
als zij van ^algemeen stemrecht" laat
ons dat woord nu maar in zyn gewone be-
teekenis gebruiken, hooren gewagen. Zij
meenen dat er niets meer en niets minder
uit zal voortvloeien dan de Commune, inge
leid door het verryzen van barricades, be
krachtigd door het omverwerpen van den
troon.
Wat ons betreft, we zyn er zoo erg be
nauwd niet voor, evenmin als wij er de
dringende noodzakelijkheid van inzien. Het
gevolg zou wellicht wezen, dat een of twee
partyen, welker beginselen de onze niet
zyn, een paar mandaten als lid der Tweede
Kamer veroverdenin den algemeenen toe
stand zou dat niet zooveel verandering te
weegbrengen als sommigen verwachten an
deren duchten.
Het eenige wat wy er tegen hebben is
dat men een taak op zou drageneen
verplichting opleggen aan menschen die er
volstrekt geen besef van hebben. Bij het
tegenwoordig kiesstelsel zijn onbekwame kie
zers ook niet buitengesloten, en dat is wel
licht de grootste schaduwzijde die het sy
steem van den census vertoont. Doch dat
zelfde kwaad zou zich in oneindig hoogere
mate voordoen, wanneer klakkeloos aan
iedereen een stembiljet -weid uIi^ocikl,
want hoe lager men daalt op den maatschap-
pelijken ladder, des te grooter wordt het
betrekkelijk aantal volstrekt onwetenden.
In een klein land als het onze behoeft
hét waarlyk zooveel moeite niet te kosten,
een kiesstelsel te vinden dat aan alle bil
lijke eischen voldoet; men kan den kring
zoo wijd nemen, dat het algemeen stem
recht vanzelf ontstaat, bij trapsgewijze ver
standelijke ontwikkeling. Wij zijn nooit
van meening geweest, dat er bijzondere be
kwaamheden voor noodig zyn om tot de
stembus te worden toegelaten, te meer
omdat geen enkele wet aan het vervullen
van een mandaat als afgevaardigde byzondere
eischen stelt. Wanneer de meerderheid in
een district goedvindt, het domste manneke
naar Den Haag te sturen dat er maar te
vinden is, dan bestaat er geen wetsartikel
dat hem den toegang tot ’s lands verga
derzaal afsluit. De practyk heeft echter
dat bezwaar als volkomen hersenschimmig
aangetoond; en hoewel we niet gaarne aan
elk der gekozen volksvertegenwoordigers
zonder voorbehoud den titel van Staatsman
zouden durven toekennen, behoeven we ons
toch, wat het gemiddeld peil van ontwik
keling van ons Lagerhuis betreft, niet voor
andere natiën te schamen. Wij gelooven
dat de uitkomst ongeveer dezelfde zou zijn,
als elk meerderjarig Nederlander stem uit
bracht, mits dat geschiedde ter plaatse
waar de verkiezing geschiedt, met eigen
handig ingevulde biljetten, en met toepas
sing van alle maatregelen van voorzorg,
die inbreuk op de vryheid der verkiezing
kunnen tegengaan.
Hetgeen evenwel den stryd voor alge
meen stemrecht hier te lande onzuiver
maakt, is vooreerst, dat de ijveraars het
niet met elkander eens zyn waar de vraag
wordt gesteld, wat men daaronder te verstaan
heeftten tweede, dat men er geen politieke,
maar een sociale bedoeling mee heeft.
Sommigen willen van geenerlei beperking
weten, anderen zouden veroordeelden,
idioten en bedeelden willen uitsiuiten. Nog
zyn er, die bovendien het stemrecht wen
schen te onthouden aan de lui die niet
lezen en schrijven kunnen. Op die laatste
manier zouden we mogelijk tot een ver
gelijk kunnen komen, en in de toekomst
de voornaamste reden van uitsluiting gaan
deweg zien verdwijnen. Maar of men tot
die algemeen making van het stemrecht wil
komen langs'dezen weg, of langs den ande
ren, die de geleidelijke ontwikkeling van den
bestaanden toestand mag heeten, door uit
breiding van het stemrecht tot immer wy-
dere kringen, maakt in den grond der zaak
weinig uit. Alleen zouden we aan het
laatste de voorkeur willen geven, dewijl het
de natuurlijke gang is, die zonder schokken
kan worden gevolgd, als onze wetgevers
maar acht believen te slaan op de tee-
kenen der tijden.
Door aan de quaestie een sociaal karakter
te geven, hebben de leiders velen in de be
weging getrokken die er anders volmaakt
koel onder gebleven zouden zijn. Aan de
lieden die met of zonder reden ontevreden
zijn over hun lotsbedeeling, heeft men ge
zegd Indien ge verandering wenscht, sluit
u dan bij ons aanhet algemeen stemrecht
moet ons wel de meerderheid geven in de
Overzicht.
Ter nauwernood was het jongste overzicht
onder de oogen onzer lezers gekomen, toen
een onverwachte gebeurtenis tot een vrede
breuk tussohen Duitschland on Spanje
dreigde aanleiding te geven. Te midden
der onderhandelingen die tussohen beide
regeeringen gevoerd werden over het bezit
recht der Carolinen-eilanden, kwam eens
klaps het bericht, dat een Duitsche kanon
neerboot de „Itlis" aan een der voornaamste
eilanden Yap geland was en dat door den
bevelhebber de Duitsche vlag aldaar ge
plant was en dit in ’t gezicht van eenige
Spaansche schepen, die juist waren uitge
zonden om er de Spaansche vldg te hyschen.
Dit bericht werkte als een donderslag op
de Spaansche autoriteiten, zoowel als op
het gepeupel. De Ministers kwamen on-
middollijk bijeen en de Koning kwam da
delijk over om den raad zelf te presideeren;
aan een buitengewone bijeenroeping der
Oviiv. gedacht
nalen kwam alles in beweging.
Intusschen ging het volk, aangehitst door
de pers, die eene onmiddellijke oorlogs
verklaring eischte, op zijn manier aan het
werk. Te middernacht, tusschen Vrijdag
en Zaterdag jl. trok eene groote menigte
in optocht naar het gebouw der Duitsche
ambassade, sloeg daar do vensters stuk,
haalde de vlag naar beneden en scheurde
die in flarden. Vervolgens begaf men zich
naar het hótel van den Minister-president
en eischte daardat zonder dralen aan
Duitschland de oorlog zou worden verklaard.
Ook elders uitte zich de nationale trotsch
op dergelijke wijze, o. a. te Saragossa en
te Valencia, terwijl Spaansche officieren,
die in het bezit waren van een Duitsch
eereteoken, dat met een alles behalve vlijend
schrijven terugzonden. Een en ander zou
onder gewone omstandigheden zeker reeds
voldoende zyn om tot een vredebreuk aan
leiding te geven, doch de kalme en waardige
houding der Duitsche regeeringdie ook
de pers in toom wist te houden, voorkwam
het gevaar. Zij beduidde de Spaansche
regeering, dat do landing te Yap allerminst
had plaats gehad ingevolge een recht-
streeksch bevel uit Berlijn, doch alleen ge
schied was krachtens een vroeger gegeven
order om daar waar een onbezet eiland
gevonden werd de Duitsche vlag te planten.
Deze verklaring werd, luidens de jongste
berichten, nog gevolgd door een telegram
van den Keizer aan Koning Alphonse,
waarin de verzekering gegeven wordt dat
het geenszins de bedoeling is geweest Spanjes
rechten aan te tasten en dat de regeering
bereid is het eiland te ontruimen, ja zelfs
Spanjes souvereiniteit over de eilanden
groep te erkennen, mits die eilanden dan
ook werkelijk in bezit-worden genomen.
Die verstandige en alleszins billijke hou
ding heeft de Spaansche regeering de be
zinning weer gegeven en de hartstochten
van het volk doen bedaren, zoodat op dit
oogenblik de kansen voor eene vredelie
vende oplossing zeer waarschijnlijk zijn,
ongetwijfeld tot groote ergernis der repu
blikeinen, die steeds eene aanleiding zoeken
om de Monarchie omver te werpen en dan
ook reeds de oogen naar Frankrijk geslagen
hadden, om daar oude grieven tegen Duitsch-
land wakker te roepen.
Ook hot geschil tusschen Rusland on
Engeland is, indien men do verzekering
van de Standard mag gelooven, zoo goed
als beëindigd. Gelijk reeds uit eene staat
kundige redevoering van Minister Lord
Raudolph Churchill, te Sheffield gehouden,
mocht worden opgomaakt, heeft Rusland de
voorstellen omtrent de Afghaansche grens
scheiding en meer bepaald betreffende het
bezit van den Zulfikarpas, goedgekeurd en
blijft dus alleen nog maar over, het over-
eengekomene op papier te brengen.
Bevestigt zich dit bericht, dan zullen de
conservatieven uit deze proeve van beleid
harer regeeringsmannen zeker munt trachten
te slaan voor de ophanden zijnde verkiezingen.
In Frankrijk maakt men zich ook ijverig
gereed voor de verkiezingen, die blijkens
eene ambteiijke mededeeling den 4. October
zuilen plaats hebben. De Rechterzijde heeft
haar verkiezingsmanifest reeds uitgevaar
digd. Zooals verwacht kon worden is het
geen
geld'
militairer