ilchrc.
N°. 859.
1885.
Zaterdag 28 November.
STUREN.
mumenten
i den dag
nstbode
Zonen,
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
LET,
Gouda
s 1885.
INING.
BUITENLAND.
1/1 E ID.
SOOS,
gestaan.
)EKEN
r meer!!!
age
Lezer.
6Dpn-
DA,
?n,
)e-
BINNENLAND.
-r—
terstond
LGD:
openings-
wordt th«
boerenlanden
P. J. Dingemansieder met 28
TAN NOOTEN.
4SOM to Alta:
11N G
i volkomen veilig
en van 88 nor-
te GOUDA ver-
8. W. N. VAN
oven zijn voor
feest voorhanden:
geb. f 4,10.
Overzicht.
bjj J. SCHILT
MARMER
billijke prjjzen.
testen Schryflnkt,
kriek van P. L.
ieene geheel
ERIE8, PHOTO-
APHIE-8TAND-
rtikelen, welke op
gezonden worden.
om
len, eene
Koopt
de nieuwe
LONDON,
de beste van
alle bestaande
parfumeHën om
het igrjjze haar
binnen enkele
dagen te? doen
verdwijnen.
coopen en ver-
tegen een pro-
1 -A.,
E WAAG",
Iffecten roor:
<7,
Ion prolongatie-
sche beursvoor-
acons50 Cents,
icons: één gulden,
aar bij de Boek-
VAN NOOTEN.
S. W. >1. VAN HOOTEN te Schoonhoven,
Htgeven.
-
maar naast andf
rgste doet vreezen, rijke hoeveelheid
chillende partijen - sohgnlflkhejd
en de 80
Ier 30 7,;
ven de Acuter-
>r wil zingen,
spTjjk zijn
;een dingen,
een’gen schijn
kunnen geven,
st verstoord;
k hart gedreven,
ichepsel voort;
trouw betalen,
»gd en vriend;
[jns naasten halen,
verdient;
a steeds achten,
nne wensch;
betrachten
>r den mensch;
■uim bedoelen
jeugd;
d bevelen,
nsvreugd
waad te vreezen;
et let,
sanger wezen,
ezet.
20, 5, 18.
Deze Courant wordt des Zaterdag-morgens uitgegeven.
Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco per post
door het geheele ryk/ 0,80. Men kan zich abonneeren bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Prijs der Advertentiön: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco,
uiterlijk tot Vrjjdags-namiddags. Alle binnenlandsche Advertentiën,
waarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden slechts
2 maal in rekening gebracht.
n en f 1,50 per
r. E. M. Driesen,
te Schoonhoven;
H. Huinck FH«.,
J. van Straaten
wen te Kamerik
1887 en 1888 van den provincialen grin
weg van de Meern naar Oudewater. Aa
nemer J. Bouman te IJ sei stein, voor f3700.
Behalve Mr. E. Fokker heeft
ook Mr. W. H. De Beaufort zijne benoe
ming tot hoofdbestuurder van ’t Nut niet
aangenomen.
De volgende tweetallen zijn nu voor deze
vacatures opgemaaktMr. C. H. B. Boot
te Breda en Mr. H. H. G. A. Coenegracht
te Maastricht; Mr. K. M. G. De Meyier te
Arnhem en prof. W. Koster te Utrecht.
Van den laten Januari e. k. af
zullen de retourbiljetten op den Nederland-
schon Rijnspoorweg voor alle afstanden van
40 kilometer en meer 4 dagen geldig zijn,
terwijl voor afstanden van minder dan 40
kilometer die biljetten slechts twee dagen
geldig zijn. Deze laatste zullen evenwel
wanneer zij des Zaterdags genomen worden,
geldig zijn tot den daarop volgenden
Maandag.
„L’Etoile Beige” verneemt, dat
de hoeren Otlot en Wilmart voornemens zijn
den Staat der Nederlanden in ^rechten aan
te spreken om terugbetaling van het waar
borgkapitaal (f 400,000) van de niet uit
gevoerde spoorwegconcessie Rotterdam-
Munster.
In de deze week gehouden
correctioneele terechtzitting van het ge-
word o. a. be
ll., scheepmaker
Gelgk i
geluisterd, maren w
ropeesche politiek in een openings- of slui-
tingsrede samenvatto, zoo wordt thans bij
zondere aandacht geschonken, indien Ehropa’s
oudste Vorst, Keizer Wilhelm, de politiek van
Europa de revue laat passeeren. Hoewel
de rede, waarmede hij heden voor een week
de Dulteche Rijksdag opende, echt Duitsch
aanvangt, met de noodzakelijkheid te be-
toogen eener vorhooging van de uitgaven
voor leger en vloot, maakte zij toch over
het algemeen een weldadigen indruk. Een
krachtig leger wordt nu eenmaal, door hen
die het weten kunnen, den besten waarborg
genoemd tegen verstoring van den vrede,
zoodat de vriendschappelijke betrekkingen
met alle Mogendheden, waarvan de troonrede
gewaagt, met die vermeerderde legeruitga-
ven, aldus beschouwd, wel te rijmen zijn.
Eene beslechting van het verschil met Spanje
is, dank zij ’s Pausen bemiddeling, aan
staande on werkelijk is nader bericht, dat
de onderteekening der overeenkomst te dier
zaken binnen enkele dagen kan worden ver
wacht.
Voorts worden verschillende werken des
vredes aangekondigd, waaronder eene uit
breiding der wet tot verzekering van werk
lieden tegen ongelukken en den aanleg van
een verbindingskanaal tusschen de Noord
en Oostzee eene eerste plaats bekleeden.
Verhooging herziening van sommige
belastingen is het natuurlijk gevolg van
een en ander. Wekte het aanvankelijk be
vreemding, dat geen vernieuwing der soci
alistenwet was aangekondigd, spoedig is die
bevreemding weggenomendaar een der
eerste ontwerpen, bij den Rijksdag ingediend,
was een wet tot verlenging voor één jaar
van den kleinen staat van beleg voor Berlijn,
Hamburg on enkele andere plaatsen, waar
de sociaal-democraten zich het meest weeren.
Eindelijk wordt oono vredelievende oplos
sing van do geschillen op het Balkan-Schier-
eiland als waarschijnlijk voorgesteld en, in
verband hiermede, geen verstoring van den
vrede in Europa gevreesd.
De loop die de zaken gedurende de laatste
week aldaar nam, heeft die hoop op eene
gewenschte oplossing wel eenigszins ge
wettigd.
Van aanvaller is Servië verdediger ge-
worden, en op alle punten verdreven en I
teruggeslagen, staat Koning Milan met zijn
leger nu weder op eigen bodem, waar Vorst
Alexander van Bulgarije gereed staat hem
aan te tasten, zoodat de rollen juist om
gekeerd zijn. Deze heeft intusschen, hetzij
dan zwichtende voor den wil der Mogend
heden, die de noodzakelijkheid uitspraken
van een herstel der vroegere toestanden, wat
Rumelië betreft, hetzij omdat hij de handen
vol had tegenover Servië, zijn hoofd in den
schoot gelegd, Rumelië ontruimd en zijne
ondergeschiktheid aan den Sultan erkend.
Turkije zal nu, in plaats van den afge-
zetten Procureur, een tijdelijk commissaris
gouverneur voor Rumelië benoemen, terwijl
door eene gemengde commissie onderzoek
zal worden gedaan naar de grieven der
bevolking. In de laatste dagen schijnen
echter weder kleine moeieljjk heden gerezen
te zijn tusschen Engeland en de drie keizers,
zoodat de onderhandelingen niet vlotten
gelijk wenschelijk is en in verband waar
mede Vorst Alexander uitstel verzoekt
voor de tenuitvoerlegging der voorloo-
pige besluiten van de conferentie. Deze
zet hare bijeenkomsten nog altijd voort,
terwijl enkele regeeringen bezig zijn om
tusschen de beide oorlogvoerende partijen
herstel van den vrede te bewerken en
Griekenland, dat steeds voortgaat zich ten
strijde toe te rusten, tot kalmte aan te sporen.
Ook in Montenegro begint het te gisten.
Uit Frankrijk bericht men, dat de moeie-
lijkheden met China, over de afbakening
der grenzen in Tonkin, zijn uit den weg
geruimd en dat op Madagascar onderhan-
deliugen zijn aangeknoopt, die een gunstigen
afloop doen verwachten. In verband hier
mede zijn de aanvragen van nieuwe cre-
dieten beperkt. Do verkiezingen in Tarn-et
Garonne zijn wegens inmenging der geeste
lijkheid vernietigd.
Omtrent den uitslag der verkiezingen in
Engeland valt nog niets bepaald mede te
deelen. Hier en daar werd door de ver
schillende partijen een zetel op elkaar be
machtigd. Zoo moest de Minister Churchill
te Birmingham voor John Brigt wijken,
terwijl te Londen de Minister van Oorlog
een liberalen zetel innam. De Ieren zijn,
dank het manifest van het verbond der
lersche nationalen, dat door Parnell wordt
gesteund, duchtig togen do liberalen in de
weer, zoodat doze ook dion steun missen.
De oorlog tegen Birmah loopt ten einde.
De Engelschen makon zich gereed tegen
de hoofdstad Mandalay op te trekken. De
Koning zal dan moeten wijken of toegeven.
Nadat de berichten omtrent don gezond
heidstoestand van Koning Alfonso van
Spanje in de laatste dagen allerongunstigst
geluid hadden, kwam plotseling den 25en
dezer bericht van zijn overlijden. Zijne ziekte,
rechtshof te ’s-Gravenhage
handeld de zaak van J. L_,
te Nieuw-Lekkerland, door de rechtbank
te Rotterdam veroordeeld tot 1 maand cel
straf, ter zake van mishandeling van den
nachtwaker J. B. te Krimpen a/d Lek, in
in den avond van 7 Mei j.l.
De verdediger, Mr. Van Emden, was van
oordeel dat, ook wanneet mocht worden
aangenomen dat bekl. het feit had gepleegd,
hetgeen hij met het oog op de tegenstrijdige
verklaringen van getuigen meende te moeten
betwijfelen, de opgelegde straf te zwaar was
en eene mindere straf moest worden opgelegd.
De Adv.-gen. Mr. Bijleveld eischte de be
vestiging van het vonnis, als zijnde het s. i.
juist gewezen.
Bij de deze week gehouden
akte-examens middelbaar onderwijs is o. a.
toegelaten voor gymnastiek de heer A. C.
Sonneveldt te Sliedrecht.
Het schoolverzuim te Bles-
kensgraaf en Hofwegen bedroeg de vorige
maand slechts ruim 3 pet., waarvan het
grootste gedeelte wegens ziekte. In die
gemeente wordt de gelegenheid opengosteld
voor kosteloos herhalingsonderwijs gedu
rende de vier wintermaanden. Hiervan
wordt gebruik gemaakt door 17 leerlingen,
waarbij 2 meisjes.
Tot predikant bjj de Christe
lijk Gereformeerde gemeente te Bolnes is
beroepen D». L. Loman te Zuilichem c. a.
Ds. E. Van ’tLoo te Sliedrecht
heeft voor het beroep naar de Christelijk
Gereformeerde gemeente te Alblasserdam
bedankt.
GOUDA, 25 Nov. Tot lid van de Kamer
van koophandel en fabrieken alhier is ver
kozen de heer H. Braat, met 25 van de
35 stemmen.
GOUDA, 26Nov. De uitslag der verkie
zing van een lid van den gemeenteraad is
als volgtIngekomen waren 443 stemmen
van onwaarde 8 st., zoodat de volstrekte
meerderheid was 218 st., waarvan de heeren
J. S. Kampo 210 en J. Post van der Burg
208 st. op zich veroenigde. De overige
stemmen waren op verschillende heeren uit
gebracht.
Herstemming dus tusschen de heeren J.
S. Kampo en J. Post van der Burg.
De leden van de Zwarte Bendehet
Flesschentrekkeragild of onder welken naam
men het beruchte clubje oplichters ook
noemeblijven nog steeds met jjver werk
zaam. Ook in deze gemeente zjjn nl. brief
kaarten ontvangen, o. a. bjj een koek- en
banketbakker, van den beruchten H. Schoe-
macherthans wonende „Nieuwe Vogelen
zang 41” te Rotterdam, waarin prijsopgaaf
gevraagd werd van de voorhanden artikelen.
Een ieder zij derhalve gewaarschuwd
GORINCHEM, 25 Nov. Tot predikant
bij de Hersteld Evangelisch Luthersche ge
meente alhier is beroepen Ds. D. Snijder,
predikant bij de Evangelisch Luthersche ge
meente te Bodegraven.
De vergadering der afdeeling Vjjf-
heerenlandende Alblasserwaard en het
Land van Arkel beneden de Zouwe van de
Hollandsche Maatschappij van Landbouw,
Donderdag te 10} uren in de Doelen alhier
gehoudenwerd bijgewoond door den heer
Van Akenvoorzitter der commissie van
dit schattingsdistrict voor de herziening van
de belastbare opbrengst dor ongebouwde
eigendommendie de noodige opheldering
gaf omtrent het te behandelen onderwerp,
namelijk: „de bespreking der typen voor
de grondbelasting?’
Bij de Dinsdag plaats gehad hebbende
verkiezing van twee leden der Kamer van
Koophandel en Fabrieken alhier, waren
ingeleverd 34 roode en evenveel witte bil
jetten. Gekozen zijn do heeren A. F. Van
Benome en p 1 »v:~—- -.a
stemmen.
SGHOOKHOVENSGÏÏE WUIFT
suiker in de stengels. Hoeft men wortels
lang bewaarddan is ook het suikergehalte
minder geworden. Bemesting, èn grond,
èn soort, èn grootte van plant oefenen ook
op het suikergehalte een grooten invloed.
Zoo zullen suikerbeetwortels bij sterke be
mesting weinig suiker bevattenmaar de
hoeveelheid stof zal grooter worden. Meer
suiker wordt ook gevonden in do deelen,
welke in den grond, dan in die, welke er
boven groeien. Daarom teelt men dezulke,
die meer in den grond groeien. Suiker in
de voedingsstoffen maakt het voedsel sma
kelijk en aangenaam en het is zeer werk
zaam bij de ademhaling en gaat ook zeer
gemakkelijk in het bloed over. De pectin-
of planten geleistoffon bevatten veel zuur
stof zwellen in water tot eene doorzichtige
gelei op en zijn gemakkelijk en snel ver
teerbaar. In beetwortelen komen zij voor
en dus ook in de pulpe. De vetten en
oliën zijn een zeer belangrijk bestanddeel
der voedingsstoffenomdat zij zooveel brand
stof bevatten en daardoor een langduriger
ademhalingsmiddel zijn dan de koolhydraten.
Zij zijn voorat werkzaam bij de vetvorming
en behooren zoodoende tot de werkzaamste
beatanddeelen der voederstoffen. Nog zijn
deze stoffen van belang voor de opbouwing
der cellen en voor de vertering der anders
moeieljjk te verteren proteïnstoffen. In alle
deelen der planten komen de vette oliën
voormaar in sommige planten zooals in
beetwortelenaardappelen groenvoeder en
stroo in zeer geringe mate. In lijnzaad en
koolzaad komt wel 50 pet. voor, vandaar
dat de oliekoekenzooals wij vroeger reeds
opmerkten, tot het gewichtigste en goed
koopste krachtvoeder behooren. Hiermee
hebben wij de voornaamste beatanddeelen
der plant, voor de voeding van het dier
noodzakelijkbehandeld en resten nog de
anorganische beatanddeelenwaarmee wij in
een volgend artikel zullen beginnen.
Goudriaau, Nov. 1885. A, KARS.
proteïnstoffen uit eene
olie, welke naar alle waar-
dp proteïnjitoffen innig
verméngd is. Dö overblijfselen van de ge
perste oliezaden bevatten nog het grootste
gedeelte der preteïnstoffen en ook nog een
beetje olie, al naardat de zaden meer of
minder sterk geperst zijn, en ze hebben
dus als voeder veel waarde. Onder de koe
ken komen voord de lijnkoeken bovenaan
te staan, omdat d«ze den scherpen geur mis
sen, welke men wel bij raapkoeken bespeurt
en die veroorzaskt wordt door scherpe,
vluchtige olie, waarvan het vee echter af-
keerig is. De petlgewassen zijn van zeer
groote waarde on haar rijk gehalte aan
kaasstof, waardoorzij tot de rijkste voedings
middelen behooren en onder hen bekleedt
de Lupine een eeiste plaats. In aardappe
len komt ook eiwit voor, maar nog meer
zetmeel. Wordes de aardappelen in de
jenever-stokerijen verwerktdan is het
het zetmeel dat daar dienst doet en de
eiwitstoffen blijven in de afvalproducten,
de zoogenaamde spoeling, achter, die dan
ook daarom niet zonder beteekenis is voor
de boeren, die in despoelingdistricten wonen.
De meat der dieren met spoeling gevoe
derd is ook van groote waarde. Hebben
wij nu de eiwitstoffen beschouwd en bevon
den van groote waarde te zijn, zoo zijn zij
toch alleen voor de dierlijke voeding niet
voldoende. Het dier moet ook stikstofvrije
voederbestanddeelen hebben en deze worden
ook in hot voedsel aangetroffen. Zij dienen
ter onderhouding van de ademhaling, want
zij bestaan voor een deel uit koolstof, die
zich met de zuurstof der ingeademde lucht
verbindt en ah koolzuur wordt uitgeademd.
Onthoudt men een dier dus stikstofvrije
stoffendan zal hetin weerwil dat het
rjjkelijk met eiwitstoffen gevoederd wordt
vermageren en stervenomdat dan de adem
haling geschiedt ten koste van de weefsel-
banden. De stikstofvrye stoffen zjjn voor
namelijk de houtvezelhet zetmeelde
suiker, de gom, hef plantenslijm enz. Allo
bestaan uit koolstof, zuurstof en waterstof
en men noemt ze met één naam koolhydra
ten. Niet alle hebben evenveel waarde
en ook is nog niet genoeg licht verspreid
over hare bijzondere werking. De houtvezel
bestaat uit de stof der cellendie dikker
worden naarmate hun ouderdom toeneemt.
De cellen vormen te zamen vaten die dui
delijk bij sommige planten als zij dwars
worden doorgesnedente zien zijn. Die
cellen kunnen in sommige gevallen zeer
verdikt worden en dan ook veranderingen
ondergaan. Zoo heeft er in de opper
huid vooral van oud gras een verdikking
plaats gehad voornamelijk door kiezelzuur
bewerkstelligd waardoor dit gras dan ook
minder verteerbaar is. Sommige cellen
zooals bij de boomengaan tot hout over
en andere weer tot kurkhetgeen wij bij
den kurkeik kunnen waarnemen, maar ook
bij de schil der aardappelen. Men ziet hier
uit dat het afhangt van den toestand
waarin de cellen voorkomen of de houtvezel
meer of minder verteerbaar is. Het zetmeel
is een wit poederin zuiveren toestand al
thans en dat in de planten in verschillendó
vormen voorkomt en ook in verschillende
hoeveelheden. Zoo heeft men b. v. aardap
pelen met 9 pet. zetmeelmaar er zijn er
ook die wel 27 pet. bevatten. De hoeveel
heid zetmeel in zaden en knollen is niet
standvastig maar hangt af van weetbe
mesting grond en ook van de plant zelf
daar do eene verscheidenheid meer, do an
dere minder zetmeelstoffen bevat. Dat de
bemesting vooral invloed hierop uitoefent
zien wij bij graan dat bij sterke bemes
ting vooral als de mest veel stikstof bevat
minder zetmeel bevat en meer proteïnstoffen
zulk graan noemt men glazig. Verbouwt
men aardappelep op vochtigen, zwaren grond,
die sterk bemest is, dan zjjn de aardappels
van minder zetmeel voorzien en daardoor
gladzoo als men zegt. Het zetmeel is van
groot gewicht voor de ademhaling en daarom
is het van belangdat het in voldoende
hoeveelheid in het voeder voorkomt. In
sommige gevallen treedt de celstof in de
plaats van het zetmeel en dit kan omdat
deze twee stoffen niet van elkander ver
schillen dan alleen in vorm. Vooral bij
de herkauwers treedt in veel gevallen de
celstof in de plaats van het zetmeel. De
celstof ontstaat uit het zetmeelhetwelk
uit celstof en granulose of zetmeelstof be
staat. Nu worden zetmeel en celstof beide
aan do inwerking van het speeksel bloot
gesteld en men heeft bevondendat de
celstof, dus ook de houtvezel, niet zoo
gemakkelijk oplost in het speeksel als het
zetmeel, ja in veel gevallen zelfs onver
teerbaar is. Suiker wordt ook in de meeste
plantondeelen aangetroffen, maar vooral in
de jongere en in de eene plantensoort meer
dan in do andere. In beetwortels en keewor-
wortols komt eene groote hoeveelheid suiker
voorook in do halmen van korenmaïs
enz. zoolang er nog geen zaad vorming plaats
heeft. Hier zien wij dus, dat die stoffen
zich ook naar bet zaad verplaatsen en daarom
een reden te meer om gras jong te maaien
en dus vroegtijdig te hooien; want hoe
ouder de planten wordendes te minder
tering, was dan ook eene ongeneeslijke.
Ofschoon die slag het er£
- - t wat het woelen der verschillende
vroeger met spanning werd toe- betreft,, ging tot nog toe: alles rustig id
1, indien Frankrijks Keizer de Eu- zijn werk. De Koningin nam als regentes
-* voor de 5-jarige Prinses van Asturie, Marie
de las Mercedes, die als Koningin is uitge
roepen, de teugels van het bewind in handen,
terwjjl het Kabinet Canovas zijn ontslag
nam en bereids door een liberaal Kabinet
is opgevolgd, met Sagasta als premier en
Martinez Campos al» Minister van Buiten-
landsche zaken.
In Duitschland vooral maakt men zich
over die onverwachte gebeurtenis zeer
bezorgd.
De voeding van het Rundvee.
Vervolg.
Wij zeiden aan het slot van ons vorige
artikel, dat al de beatanddeelen van het
dierlijk lichaam ook in de planten moeten
voorkomen. Dat is dan ook zoo, en wel
zoo sterk is de overeenkomst in de eerste
beginselen van het organisme bij de planten
en dieren, dat niet alleen de oorsprong bij
beiden een cel is, maar dat ook de stof,
waarvan die cellen gemaakt zijn, eene merk
waardige overeenkomst heeft. De eiwit
stoffen zijn de grondslagen van alle planten-
deelen. Zij vormen het grootste gedeelte
van het protoplasma of de vormmassa,
welke zich als een troebele, geelachtigwitte,
dik vloeibare, korrelige zelfstandigheid voor
doet. Uit deze stof ontstaat een cel. Die
cel gaat door deeling voort zich te verme
nigvuldigen en de plant vormt zich lang
zamerhand. In het protoplasma, dat elke
cel vult, komen dezelfde stoffen voor als
bij de dieren en men merkt er op: planten-
eiwit, dat in water oplosbaar is en bij ver
warming stolt; plantenkaasstof, dat ook in
water oplost, maar stolt niet door verwar
ming evenmin als de dierlijke kaasstof.
Vooral in de zaden der peulgewassen komt
veel kaasstof voor, waaruit men in Japan
vroeger werkelijk eene soort kaas bereidde.
Vorder komt in het protaplasma kleefstof
voor enz.
Al deze stoffen nu zijn de uitsluitende
bron voor de vorming van het dierlijk
lichaam on men noemt ze bloedvormers,
vleeschvormers of, zooals Liebig het wil,
plastische voedingsmiddelen. Nu komen
deze stoffen in betrokkolijk geringe hoe
veelheid voor in do plantenhet dier daaren
tegen heeft groote hoeveelheden er van
noodig. Het is dus noodzakelijk, dat men
wete door chemische onderzoekingen het
gehalte der voedingsstoffen, en omdat ieder
landbouwer niet telkens die onderzoekingen
kan bewerkstelligenheeft men van de
voedergewassen vaste uitkomsten in tabellen
te boek gestold. Dit alles te bespreken
ligt buiten ons doel. Wel is het van be
lang, dat de landman met zulke tabellen
in de hand tot de overtuiging komt, dat
het gehalte van oen plant in verschillende
tijdperken van haren groei niet hetzelfde is.
Hoe jonger, hoe beter gemest en op rijken
grond geteeld, hoe hooger ook het gehalte
aan voedende stoffenof proteïnstoffen, zooals
men ze noemt. Vandaar de groote voeder-
waarde van jong gras, jonge klaver, jonge
maïs enz. Vandaar ook, dat hooi, gewonnen
van jong gras, grooter voederwaarde heeft dan
hooi van uitgebroeid gras. Ook laat het zich
gemakkelijk verklaren, dat beetwortelen op
goede, bemeste gronden meer voederwaarde,
maar minder suikergehalte zullen hebben.
Uit dit alles kan men dus de leering trekken,
dat de waarde der voederstoffen wel degelijk
afhangt van grond, mestkracht, stand en
ontwikkeling, en dat naarmate de voeder
gewassen in voederwaarde stijgen, ook de
meststoffen krachtiger zullen zijn, zoodat de
meerdere moeite en kosten niet te vergeefs
zijn aangewend bij het bearbeiden der gron
den. Nu is er nog iets, waarop wij wijzen
moeten. Heeft zich de plant geheel ont
wikkeld, dan heeft ook in het zaad de op-
hooping der voedingsstoffen plaats, zoodat
dit van grooto beteekenis is voor de voeding.
De zaden der oliegewassen worden geperst
of geslagen en de overblijfselen, de koeken,
dienen tot veevoeder. Graan wordt gemalen,
maar de zemelen wendt men bij de voeding
der dieren aan. Ofschoon nu veel gemist
wordt, toch hebben koeken en zemelen hooge
voederwaarde. De runderen behoeven niet,
zooals de paarden, een geconcentreerd voeder
en het zou dus niet voordeelig zijn gebro
ken koren of oliezaden te voederen. Boven
dien moeten uit den aard der zaak deze
voedingsstoffen groote waarde bezitten, als
men slechts weet, dat de stikstof houdende
verbindingen zóó in de zaden zijn gerang
schikt, dat de grootste hoeveelheid er van
voornamelijk in de cellen gevonden wordt,
die onmiddelljjk onder de zaadschil liggen.
Begrijpelijk zal het nu wel zijn, dat bij
het malen van koren in het meel minder
eiwitstoffen voorkomen dan in de zemels,
die uit de zaadschil met de innig daarmee
verbonden kleefstoflaag bestaat en die kleef-
stoflaag is het, wier cellen uit eiwit bestaan.
Op dezelfde wijze is het overblijfsel van
garst bij het bierbrouwen van groote waarde
te beschouwen als vooderstof. Bij de olie
gewassen bestaat het zaad niet uit eiwit,
Door Z. M. den Koning is Dr.H.
Snellen, hoogleeraar te Utrecht, benoemd
tot ridder in de orde van den Nederland-
schen Leeuw.
Door Z. M. den Koning is, met
ingang van 1 December, benoemd tot kan-
tonrechter-plaatsvervanger in het kanton
Gorinchem, Mr. A. C. Visser, advocaat en
procureur te Gorinchem.
Door Z. M. den Koning is be
noemd tot kadegraaf van den polder Kers-
bergsche en Achthovensche Uiterwaarden
provincie Zuid-Hollandde heer G. S. A.
Stuartte Vianen.
Door Z. M. den Koning is aan
M. Boogaerdt, op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend als Kapitein bij het 5e ba-
taillon rustende schutterij in Zuid-Holland
en zijn bij genoemd bataillon benoemd tot
kapitein J. C. Kersbergen, thans 2e luitenant
en tot 2e luitenant F. J. Mijnlieff, thans
sergeant.
Het Staatsblad n°. 192 bevat
een Koninklijk besluit van den 12den No
vember 1885, tot vaststelling van het be
drag der uit te geven muntbiljetten van
f10 en van f50.
Er zullen worden uitgegeven één millioen
muntbiljetten van tien gulden, vertegen
woordigende een kapitaal van tien millioen
galden en eenhonderd duizend muntbiljetten
van vijftig gulden, vertegenwoordigende een
kapitaal van vijf millioen gulden.
De heer Oldenhuis Gratama
is in zooverre hersteld, dat de zitting der
Tweede Kamer van Woensdag weder door
hem werd bijgewoond.
De kapitein J. Hissink van
het 4e regiment infanterie te Gouda wordt
wegens ziekte non-actief.
Aan het Departement van
Waterstaat te ’s Hage werd Woensdag
aanbesteed:
1°. de verdediging van den rechteroever
van den Botlek bij de Noordgeul, door
middel van grondkribben en bijbehoorend
baggerwerk, een en ander in het belang der
verbetering van de Nieuwe Maas beneden
de oostpunt van Rozenburg. Minste in
schrijvers waren de heeren A. Volker Lz.
en P. A. Bos, te Sliedrecht en Gorinchem
voor f31000.
2°. Het onderhoud van de schutsluizen
en bijbehoorende werken te Nigteveoht,
behoorende tot de werken voor den aanleg
van een kanaal ter verbinding van Amster
dam met de Merwede. Minste inschrijver
was de hoer R. Barneveld, te Vreeswijk,
voor f 2499. En
3°. het onderhoud van het verruimde
gedeelte van den Vaartschen Rjjn onderdo
gemeenten Jutphaas en Vreeswjjk, prov.
Utrecht, gedurende het jaar 1886, behoo
rende tot de werken voor den aanleg van
een kanaal ter verbinding van Amsterdam
met de Merwede. Minste inschrijver was
de hoer D. Barneveld te Vreeswijk,
voor f2895.
—Zaterdag werd aan het gebouw
voor het provinciaal bestuur te Utrecht o. a.
aan besteed hét onderhoud gedurende 1886,
