I men, 1885. es N, Zaterdag 5 December. Iers, N°. 860. fi ers, st Weekbladvoor Zuid-Holland en Utrecht. ES, Zn. Jr., :n, UHgfraa. IT. d. gen. L BINNENLAND. Wat Indië noodig heeft. J 6”, SGHOOMOVEN8CHB COM »m aan 9-S in den vorm van Zoow Met Ifen: Amsterdam. EN. 'w! so’ S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven, te Bode- Machine die md van de Berlijn tot f 500, 'f 1000, »g> 0, met GE EN, zeer ook een van ge rent teer DE en 8. St. beleefd laartoe 5BAK- der- ,50. alen ,5o’ lijne len. f 1000, ion. van sen. Deze Courant wordt des Zaterdag-morgens uitgegeven. Prjjs: voor Schoonhoven per drie maanden f 0,70. Franco per post door het geheele rijk 0,80. Men kan zich abonneeren bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders. rapen Hom- hier in gebruik te D«> oomen laatste zoo geplaatst, dat zij daar; zij het houtwerk doordringen, koud blijven. vlakte van ca werd geleverd in: IEUW REN, HUIS- nd, dat 3 in di- PEEL- ran af opende ©rd te LLEN, CAR- tot het Desgelijks achten we het van ’t hoogste belang, dat aan de groote landbouwin dustrie de duimschroeven wat minder wor den aangezet. Toen in 1870 de »agrarische Wet” van den Minister De Waal was afgekondigd, verwachtten velen voor Java een tydperk van nieuwen bloei. De bepalingen dier Wet waren vrygevig genoeg. Voortaan zouden woeste gronden in erfpacht gegeven worden tegen betaling van een garingen pachtschat, on een niet bezwarende grondbelasting (onder den naam van verponding). Beide zouden voor het eerst betaald moeten wor den met het zesde jaar na de toekenning van het aangevraagd perceel. De le luit. H. J. Iwes, van het 4e bat. 3e reg. inf. te Vlissingenis over geplaatst bij het 4e reg. inf. te Gouda. De officier van gezondheid 2e klasse bij de zeemacht D. W. 0. Van Dort Kroon, behoorende tot de rol van Zr. Ma. wachtschip te Willemsoord, wordt met 16 dezer overgeplaatst aan boord van Zr. Ms. opleidingsschip „Anna Paulowna.” Door den Minister van Water staat, handel en nijverheid is bepaald, dat de ambtenaar bij de administratie der pos terijen J. Van Nijmegen Sohonegevel zijne ’t Was eigenlijk te vrygevig. .Want wat was het geval? Ér open! -»-»• soort van zwendel in de I r genlui die volstrekt niet van plan waren een onderneming te vestigen, vroegen toch grond, om later hun concessie te kunnen overdoen zonder er een vinger naar te hebben uitgestoken. Immers, vyf jaar lang waren zij toch vry van alle lasten? Voor i de koopers echter werd dat een bezwaar, want zij waren dien tijd van vrijdom ge deeltelijk of geheel kw'yt. En het waren niet juist de minst geschikte stukken, welke op die wyze werden toegekendterwijl de Regeering aanvankelijk, in de eerste jaren van de toepassing der Wet, tamelijk mild was met de vergunningen. Later kwam er een verslapping in. Het duurde al langer en langer, eer op aanvra gen te Batavia een beschikking werd ge nomen. Angstvallig moest worden onder- zocht of het perceel waarop het oog was geslagen, misschien in de toekomst voor de gouvernements-kolfiecultuur in aanmerking zou komen, en of de ligging van een par ticuliere onderneming ook schade kon doen aan de verkrijging van werkkrachten voor de aanplantingen in eigen beheer. Daaruit volgde, dat er een massa tyd verliep tus- schen aanvraag en beschikking, zoodat ve len, die de niet geringe moeite hadden ge daan om zich op de exploitatie van een erfpachtsperceel toe te leggen, het vinden van het benoodigde kapitaal daaronder be grepen I door de langzaamheid der ad ministratie ten eipde raad werden gebracht. Doch eenmaal óp gang, zou men meenen, dat van Regeeringswege al het mogelyke zou gedaan worden om den bloei der jonge ondernemingen te bevorderen? ’t Mocht wat. De belastingdruk werd steeds ver zwaard. Bij de heffing der verponding wordt geen rekening gehouden met de wer kelijke waarde, die natuurlijk afhankelijk is van den op dit oogenblik zeer ongun- stigen économischer! toestand, doch neemt men eenvoudig een fictieve, bespottelijk overdreven waarde als maatstaf aan. Voor beelden zijn bekend, dat ondernemingen bij verkoop in andere handen overgingen voor het tiende gedeelte van de som waarvoor zij bij de grondbelasting zijn aangeslagen. Maar dat is lang niet alles De onder nemers moéten voor eiken arbeider dien zij in dienst hebben jaarlijks vijf gulden hoofdgeld betalen, zoo het heet ter ver goeding van anders door hem te leveren heeren- en dessadiensten. Al is die man nu maar enkele maanden werkzaam, zy loopen, gelyk men weet, nogal eens weg zonder dat d^aar iets tegen te doen schijnt, de twee rijksdaalders moeten toch opge bracht worden. Dan betaalt de landbouw-ondernemer nog patent. Gelijkheid met zyn Nederlandschen vakgenoot, die niet tot de patentplichtigen wordt gerekend, bestaat hier dus ook niet. En eindelijk, om de deur dicht te doen, worden er nog van de voornaamste pro ducten uitvoerrechten geheven. Een voor stel is aanhangig om die onzinnige rech ten niet af te schaffen, maar te vermin deren, onder beding evenwel dat het ver lies voor de schatkist zal worden hersteld door met datzelfde bedrag plus één millioen gulden het tarief van invoerrechten te ver- hoogen. Het aangevoerde zal wel voldoende zijn om te doen uitkomen, dat de particuliere ondernemingen door den fiscus recht stief moederlijk worden behandeld, en het kan geen verwondering baren, dat verscheiden kloeke pioniers, die yol moed daarginds den strijd om het bestaan aanvingen, zich na velerlei teleurstellingen hebben terugge trokken. De hen, die de gouden eieren moest en ook kan leggen, wordt geslacht, en de gevolgen zijn achteruitgang en ver lies van alle vertrouwen in de toekomst. Zal de dag eens aanbreken, dat men zich niet zal vergenoegen met den naam van een liberaal beheer in Indië, maar dat wezen lijke vrijzinnigheid de poorten zal ontslui ten voor de Nederlandsche kapitalen en wërkkrachten Gebeurt dat niet, dan ware het misschien beter dat we geen koloniën hadden. Dat zou het aantal vraagstukken, waarmede we ons hebben bezig te houden, althans met één verminderen, en we konden de Staats huishouding op eenvoudiger voet inrichten. Volgens het nu heerschend'stelsel wordt de algemeene welvaart slechts voor een gering gedeelte bevorderd. men, terwijl de heer C. Ven Drooge Dz. 173 stemmen op zich vereenigde. ♦GORINCHEM, 3 Dec. Zes woonhuizen binnen en in den banne van Gorinchem, met 7,3148 HA hooi-, bouw- en weiland ‘toebehoorénde aan den heer G. De Groot alhier, zijn 11. Maandag, bij publieke veiling in lOpereeelen, ingezet op f20.180. §AMEIDE, 2 Deo. Dopr stemgerechtigde leden dezer gemeente zjjn herbenoemd tot notabelen de heeren P. W. Muijlwijk en KI. Vermaat, terwjjl in plaats van de af tredende notabelen, de heéren G. De Bie en J. De Weijman, zijn gekozen de heeren T. Van Vliet en D. Peterse. Door notabelen werden met algemeene stemmen tot kerkvoogden herkozen de hh. T. Swets, G. Van Dijk en G. Van Es. •BERG AMBACHT, 2 Deo. Tot pre dikant is alhier beroepen Da. G. Klaar hamer te Montfoort. De heer A. Schouten, sedert vele jaren kerkvoogd bij de Ned. Herv. ge meente alhier, heeft, om voortdurende on-> gesteldheid, zijn ontslag aangevraagd. BODEGRAVEN, 2 Dec. Benoemd tot onderwijzer aan de op te richten school voor bouwkundig teekenen alhier de hejer H. J. Jesse architect te Leiden. •HOORNAAR3 Deo. Sedert de vorige week is de prijs der kaas nagenoeg dezelfde gebleven. Door de opkoopers wordt thans hier en in de omstreken f 22 k f 24 en voor zeer zware kaas tot f 25 per 50 KG besteed. Gjsteren is hier door den kerkeraad beroepen de heer R. G. M. Westerbeek van Eerten 'candidaat bij hetprov. kerkbestuur van Zuid-Hollandte Mijdrecht. KRIMPEN a/d IJ BEL,' 30 Nov. Door den heer A. J. Otto, scheepsbouwmeester alhier, wérd Donderdag met goed gevolg te water gelaten eene yzeren zeilaak, groot p. m. 125 last, genaamd „Trio”, gebouwd voor rekening van den heer A. C. Van Baaien te Lobith, en onmiddollijk daarna de kiel gelegd voor eene ijzeren sleepkaan, groot p. m. 400 last, voör rekening van de wed. Herman Baedker te Duisburg. •LANGERAK, 4 Dec. Bij de Vrijdag gehouden stemming voor een lid van den gemeenteraad, ter vervulling van de vaca ture ontstaan door het overljjden van den .heer J. Blom, werden 22 stemmen uitge bracht. Niemfcnd verkreeg 'de volstrekte meerderheidzoodat er eene herstemming moet plaats hebben tusschen de heeren C. De Vries en S. Van Harten, die respectievelijk 11 en 4 stemmen bekwamen. Tot notabelen alhier werden herkozen de heeren W. Goedhard Dz. en A. Slob terwijl gekozen werd in plaats van den heer A. Labee (overleden) de heer C. De Vries. •LEKKERKERK, 3 Dec. Tot notabel alhier is gekozen de heer C. Den Oudsten Hz. .In de tweede leesvergadering van het departement „Lekkerkerk” der maat schappij tot Nut van ’t Algemeen trad alp spreker op de heer S. Velsing van Berg- Ambacht, die tot onderwerp zijner lezing gekozen had „Rust en Roest”. Bijdragen werden geleverd door de heeren J. Tom, J. De Jong, G. Veenman en den spreker. ♦NOORDELOOS, 3 Dec. In de gehou den raadsvergadering zijn de navolgende aandeelen, allen groot, f 250, uitgeloot. Lea ning 1877: Nos. 5, 11; leeningl878: Nos. 7, 14, 15, 22,23,24, 33, 41; leaning 1884: Nos. 16, 37. De heer H. Van Es alhier is in ’t bezit van eene koe, die nu drie achtereen volgende jaren japrljjRs twee kalveren heeft geworpen. Dat zulks een niet te versma den voordeeltje afwerpt, bewjjst wel het feit, dat hij deze de twee eerste jaren heeft verkocht voor f27,50 en f29 en hejn nu te vergeefs f25 is geboden. OUDEWATER, 2 Dec. Tot predikant bij de Hervormde gemeente, alhier is be roepen Ds. F. A. Winkel te Schipluiden, SLIKKERVEER, 1 Dec. Heden is van de werf van den scheepsbouwmeester P. Boele Pz. alhier met goed gevolg te water gelaten hét stalen Rijnschip „Ruhrort 7”, groot circa 375 last, gebouwd voor reke ning v»n de Directie der „Central-Aotien- Gesellschaft für Tauerei und Schleppschif- fahrt to Ruhrort." Onmiddellijk daarna is voor rekening van dezelfde maatschappij de kiel gelegd van een dergelijk schip. •STOLWIJK, 2 Deo. In de Vrijdag ge houden vergadering van de Ijsclub alhier werden als bestuursleden herbenoemd de heeren C. Stoppelenburg Pz., P. Kramer en D. Burger Dz., on in plaats van de heeren Jb. De Stigter en J. W. Bezemer, die als zoodanig bedankt hadden benoemd de hoeren D. Kruit en T. J. Kroon Jr. WERKENDAM, 30 Nov. Bjj de Don derdag gehouden herstemming voor een notabel in de Hervormde gemeente alhier is de heer C. A. Koonings met 50 van dg 97 uitgebraohte stemmen gekozenterwjjl de heer W. Kieboom Czn. 46 stemmen op zich vereenigdo. WOERDEN2 Deo. Op de heden ge houden kaasmarkt waren aangevoerd 23 wagens. Do prijs der Goudsche le soort was f20 a f25. Handel redelijk wel. functie zal nifrMwa» ten ^ostkantore te ïhaarde zich 4 Gouda. - J' érfpachtsaanvta- Tot de expinPi.,© der vennoot schap over 10 jaar zijn de heeren Beijérs uit Utrecht en Dannenfelser uit Amsterdam tot directeuren van het „Nieuws van den Dag” benoemd. Aan het département van wa terstaat, handel en nijverheid te 's Graven- hagë werd Woonsdag aanbestoedhet ver ruimen van de vaargeul in het noordelijk gedeelte der rivier de Noord,, tusschen ki- lometerraai 125 en den noordelijken mond onder de gemeenten Alblasserdam, Nieuw- Lekkerland en Ridderkerk, behoorende tot de werken der Dordtsche waterwegen. Minste inschrijver do heer H. Bennik H.Rzn. te Utrecht, voor f17.000. Aan de Koninklijke Neder landsche grofsmederij te Leiden is opge dragen de vervaardiging van oene stoomboot, geschikt tot vervoer van passagiers, goe deren en vee, bestemd voor de stoomboot maatschappij „Do Vereeniging” graven, directeur J. v, d. Lindon. en ketel worden mede aan dezelfde fabriek vervaardigd. —Aan de firma Willem Smit &Co., te Slikkerveer, is de electrische verlichting van een gedeelte der stad Nijmegen opge dragen. De inrichting zal voorloopig be staan uit 10 booglampen van 2000 kaarsen, welke lampen op bijzonder daarvoor te ver vaardigen tuimel-palen van 7 meter hoog zullen worden geplaatst. De electriciteit zal worden opgewekt in het gebouw der waterleiding-machines en van daaruit worden geleid door ondergrond-kabels naar de Waal- kade, op ongeveer 1200 meter afstand. Professor Harting is Zondag avond door eene beroerte getroffen en sedert bewusteloos geblevende toestand van den zieke is zeer zorgeljjk. De heer J. D: Rijkste Gouda, herdacht gisteren den dagwaarop hijvóór 40 jaren, als opzichter van Rijnland werd aangesteld. Bij die gelegenheid ontving de jubilaris vele bljjkeu van waardeoring. Bij de dezer dagen gehouden examens voor apothekersbedienden is o. a. geslaagd mej. A. W. De Boer van Gouda. Aan belanghebbenden is in de St. Ct. bekend gemaakt, dat, tenzij onvoor ziene omstandigheden het tegendeel vorder den een examen voor leerling-telegrafist bij de rijkstelegraaf in 1886 niet zal worden gehouden. Het gerechtshof to ’s Graven- hage deed Dinsdag uitspraak in de vo rige week behandelde appèlzaak van H. te Nieuw-Lekkerland, door de rechtbank te Rotterdam veroordeeld tot 1 maand celstraf, wegens mishandeling van een nachtwaker te Krimpen a/d Lek, vernietigde het vonnis dor rechtbank, wat den vorm betreft, doch veroordeelde den beklaagde tot dezelfde straf. De Arr. rechtbank te Zutfen heeft afwijzend beschikt op het requisitoir van den officier van justitie bij die recht bank om de beklaagde mevr, de wed. BulkleyKloppers en mej. Schlingemann ter zake van de bekende kinderontvoering te Apeldoornte verwijzen naar de correc tioneel terechtzitting dezer rechtbank en verstaan dat er uit de instructie geene vol doende bezwaren tegen beklaagden zijn ge resulteerd, en bevolen, dat de beide eerste beklaagden die zich te Zutfen in hechtenis bevindenonmiddellijk zullen worden in vrijheid gesteld. Naar echter gemeld wordt, heeft de offi cier van justitie andermaal Verzet daartegen aangeteekend. A Ter herinnering aan het vijf jarig bestaan der Letterlievende Vereeniging „Cremer” te Slikkerveer, werd door eenige dames van Bolnes en Slikkerveer besloten, genoemde vereeniging een vaandel aan te bieden. Er werd een comité gevormd, en, door bijdragen van de dames der kunstlie vende leden geholpenkwam het plan tot uitvoering. Het comité stelt zich voorde aanbieding van het vaandeldat prachtig belooft te zijn, te doen samenvallen met de a. s. winteruit- voering der Vereeniging, op 17 December e.k. Alsdan zal eene der dames van hot comité met een toespraak het vaandel overhandigen. De heer Rosier Faassen heeft .weder een nieuw tooneelspel vervaardigd, dat togen het einde dezer maand te Rotterdam ter opvoering gereed zal zijn en dat geti teld is de „Remplafant.” De beste krachten van het gezelschap van de heeren Le Gras on Haspels zullen in de „Remplayant” voor ’t voetlicht komen. Mon schrijft uit Vlissingen: Naar men verneemt, zou bij do directie der maatschappij „Do Schelde” alhier het voornemen bestaan om, tenzij spoedig be stellingen van eonigen omvang door haar mochten worden ontvangen, aan het éta blissement der maatschappij en voor eigen rekening van dezo, eene zeestoomboot „Ge neral Trader”, van ongeveer 15.0 voet lengte te doen bouwen, toneièdo op dje wijze en in afwachting van ander werk, voorloopig ©enigszins te voorzien in de" tegenwoordig Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels 0,50. Tedere regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco, uiterlijk tot Vrjjdags-namiddags. Alle binnenlandsche Advertentiën, waarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden slechts 2 maal in rekening gebracht. §GOUDA, 2 Dec. De korenbeurs alhier zal worden gesloten. Deze niet te verwarren met het stadsgebouw aan de Haven, het welk sedert verscheidene jaren ongebruikt staat. Eerstgenoemde korenbeurs is par ticulier eigendom, is gelegen aan de Markt, en in huur genomen door den beer Stütte, welke daar ook koffiohuishoudetyis, door welk beroep hij dan ook zijn® kósten, moeite en het verschaffen der gelegenheid moet 4 goed maken. Ofschoon het lokaal niet te groot is, was de ontvangst evenwel goed en bij ongunstig weor en koude werd het gebouw verwarmd, hetwelk zeker voor de bezoekprs niet Onverschillig was. Doch ondank is ’s werelds loon. Doordat verschillende personen aldaar zaken kwa men doen, sommigen, naar men zegt, nog kwamen con^ureerrqn met den bewoner, heeft laatstgenoemde boslotoii, om, daar hij gaarne zijne moeite beloond zag en dit niet scheen te kunnen, de korenbeurs, aan de Markt, te sluiten. GORINCHEM, 2 Deo. Bjj de stemming voor een lid van den Raad dezer gemeente, waren ingeletprd 383 biljetten, waaronder 5 in blanco en 1 van onwaarde. Gekozen is de hoer R. D, Van Sljjp'e met 195 stem- Het bezit van Koloniën kan alleen dan HÜeen Staat t«n-goede komen als er weder- z(jdsche wissefing plaats heeft van arbeids producten. Al hetgeen in den vorm van geregelde baten, uit belastingheffing ver kregen, aan het moederland wordt opge bracht, schenkt geen blyvende voordeelen. De geschiedenis van alle kolonfceerende- Ryken is daar om het te bewyzenen zeer betreuren we het, dat we ook ,in onze eigen historiebladen de bevestiging van deze bewering kunnen vinden. De millioenen, door het cultuurstelsel afgeworpen, zijn voorbijgevlogen zonder duurzamen invloed op den économischen toestand van Neder- deriand uit te oefenen. Een gezonde regel is, dat de koloniën geen zwaarder lasten worden opgelegd dan tot dekking van de kosten van haar eigen bestuur noodig zyn. Opleiding en bezol- diging van burgerlijke en militaire ambte naren voor den Indischen dienst, bestrij ding van uitgaven voor defensie en hand having van de inwendige rust, onderhoud van openbare werken, deze en soortge lijke zaken zyn het, die de inlandsche en Europeesche bevolking van Neêrlandsch- Indië behoort te bekostigen, doch meer ook niet. Voorts moet het streven van elke vryzinnige regeering zyn, het zelfbestuur in Indië, onder contróle van de Wetgevende macht hier te lande, zooveel doenlijk te bevorderen, en de heffing der belastingen zoodanig te regelen, dat de uitoefening der verschillende bedrijven er niet door wordt belemmerd. Hoe vaak is het niet betreurd, dat de ondernemingsgeest niet levendig genoeg was om party te trekken van de schatten, welke de eilanden van den Indischen archipel iu hun schoot dragen 1 Er werd gewezen op de uitgestrekte, nog onaangeroerde gronden van Java en Sumatra, op de minerale schat ten van Sumatra en Borneo. Zeker, elke andere Mogendheid, dat alles tot haar be schikking hebbende, zou er een mild vloeiende bron van welvaart van makende bezitters van kapitaal zouden om strijd de productie steunen, en mannen, met geestkracht en werklust bezield, zouden niet aarzelen zich daarheen te hegeven, waar de vlyt van een rijke ,belooning zeker kan zyn. In Nederland wacht men op »zien ko men.” Vanwaar toch dat treurig verschijnsel? Voor een niet onbelangrijk deel moeten we het toeschryven aan de geringe aan moediging, of laat ons liever zeggen aan de ontmoediging, die de particuliere on dernemingsgeest van den kant der Regeering ondervindt. Men tuurt zich blind op de kentering van den gouden vloedde mil- lioenenstroom is droog geloopeh, de Atjeh- oorlog heeft alle baten verslonden, alle jaren is er te kort, en nu- meent het gouverne- ment door belastingheffing den toestand te verbeteren, met dit gevolg dat hy van jaar tot jaar slechter wordt. Door meer dan één deskundige is op overtuigende wijze aangetoond, dat de thans gevolgde richting niet tot het verwachte resultaat zal leiden. Om de Indische financiën weer in het rechte spoor te brengen, wordt aanbevolen de Indische spoorwegen, die nog voor veel uitbreiding vatbaar zyn, aan particulieren over te dragen; de opbrengst bij verkoop zal voldoende zyn om de tekorten van de laatste jaren te dekken, terwyl de Regeering het in haar hand heeft, de voorwaarden van exploitatie zóó te stellen, dat de be langen van het vervoer niet worden bena deeld. Verder moet, voor den aanleg van openbare vervoermiddelen, aan aanvragers van concessie de meest mogelyke vrijgevig heid worden betoond. Sedert vele jaren is er al door verschillende soliede personen of vennootschappen gevraagd, vergunning te verkrygen voor de ontginning van de Steenkolenbeddingen aan de Ombilien, op Sumatra en de verbinding door middel van een spoorweglijn, met Padang; waarschyn- lyk zou de Indische stoomvaart zich dan op de plaats zelve vai£’de noodige brand stoffen kunnen voorzien, die nu met groote kosten uit Europa moeten worden aange voerd. Maar jaar in jaar uit wordt met een beslissing gewacht, en als de zaak in de Tweede Kamer ter sprake wordt ge bracht, dan klinkt het stereotype antwoord van de Regeeringstafel, dat zy >in on derzoek” is. aan de fabriek heersebende slapte, waarvan aich de treurige gevolgen ook in onze stad meer en méér* doen gevoelen. Gedeputeerde Staten der pro vincie Zuid-Holland hebben hunne goed keuring verleend op het -besluit van den Raad der gemeente Bleskensgraaf en Hof-b wegen, om de jaarwedde van den aan te stellen 2en onderwijzer te brengen van f 500 op f 400. Bij den gemeenteraad van Vi- anen is ter tafel gebracht een adres van tien ingezetenen, houdende verzoek om de gesubsidieerde school voor meisjes te doen blijven bestaan, en tot benoeming van een nieuw hoofd dezer school óver te gaan. Bij de dezer dagen gehouden akte-examens Middelbaar onderwijs is de heer K. Wieringa, te Gorinchem, toegelaten voor geschiedenis. t Bij de -Donderdag gehouden akte-examens Middelbaar Onderwijs is o. a. geslaagd bij de afdeeling wis- en natuur kundige wetenschappen voor de acte K1 (wiskunde) de heer A. Schouten van Gouda. De heer J. E. Van Duynevejdt, onderwijzer te Slied'recht, heeft voor het class, bestuur van Dordrecht met gunstig gevolg examen" afgelegd als godsdienston derwijzer. Tot predikant bij de Hervormde gemeente te Zegveld is beroepen Ds. P, Bartstra te Wassenaar. Ds. T. J. Ringeling te Krii a/d Lek heeft voor het beroep naar merts bedankt. Het bestuur van de Remon- strantsche gemeente te Gouda had reeds voor eenigen tijd besloten de kerk dier gemeente aldaar, met petroleum verlicht, van gaslicht te voorzien, daar de be staande verlichting onvoldoende was. Het bestuur trad derhalve in onderhandeling niet eene firma, die groote gaskronen le verde en was van plan een kroon van zestig open vlammen, 900 Normaalkaarsen lichtsterkte, gasverbruik per uur ±12MS. te nemen, indien de leverancier de schrifte- lijke garantie wilde geven, dat met dit aantal lichten en dit groote gasverbruik, de kerk zoo verlicht zou zijn, dat tot in de uiterste hoeken met gemak fijn schrift kon gelezen worden. Die garantie werd niet gegeven en toen besloot het bestuur, opmerkzaam gemaakt op de goede resul taten der regeneratieve verlichting firma Friedrich Siemens Co. te en na een nauwkeurig onderzoek, laatstgenoemde verlichting over te gaan. Op hunne aanvrage werd gegarandeerd dat een enkele regeneratieve lamp van' ca. 485 Normaalkaarsen, met een gasverbruik van slechts 2.58 Ms. per uur, aan alle ver- eischten zou voldoen, waarop zulk een lamp werd besteld. Het resultaat overtrof de verwachting; het geheele lokaal was schitterend ver licht en door de krachtige ventilatie, die de brander gaf, was de atmospheer voort durend 'eene zeer aangename. Wat de lamp zelve betreft, vond deze ook door sierlijken vorm en nette bewerking alge- meenen bijval, terwijl het geringe gasver bruik, ca 30 èi 35 ets. per uur, volkomen het voordeel van deze verlichting bewees, daar een kroon met ca 60 vlammen, waar schijnlijk onvoldoende licht zullende geven, minstens f 1.10 per uur zou kosten. De brander in de kerk is de grootste door de firma Friedrich Siemens Co., te Berlijn, hier in Nederland geleverd; door gebruik te maken van ontstane lucht- stroomen in de afvoerbuizen, zijn deze w volkomen De kerk heeft eene oppér- 200 M’. Een en ander w en gesteld door den in genieur Gerard Ulrici, Heerengracht -88 te i«rif. rerjr ber iu le >r p 1'opn- >UDA, .ven, De- heb- iden

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1885 | | pagina 1