Zaterdag 17 Juli.
N°. 892.
n
8
Wit
Zonen,
IH
laatst
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
laastrecht.
rk,
A,
WAAG”,
jsito
BUITENLAND.
:8
100. 5
5
5
5
9.
tand. 5
6
3
3
3
BINNENLAND.
Een Proefneming.
•J
SCHOOMHOVENSCHE COURAKT
I
89}
122}
12 Juli
is
al*
lang
S. W. VAjN NOOTEN te Schoonhoven,
j Uitgevers.
Ie qual. 77 ot,
65 ct.; kalveren
65 ct.; aohapeu
60 et, alles per
12 ct., 2e qual.
licht soort 19 A
101*
67H
67 J
68j
68»
49fi
100}
89||
102}
101}
iooyr
981
98}
82|
57J
55}
14?,
14
71
'ehad, dat namelijk
ut genomen met het
een
gezag
ïrnoeit met
Delden.
elEerwaarden
>t.
f6,- A 8.
00 A f6,00.
elEerwaarden
tuks.
|ual. f 23 a 26,
Ihollandsche f 20
lartyen.
1 1,80, wei- dito
50 tot f 500,
igbaar;
>00 tot f 1000,
psegging
f 1000, met
K‘“8i
boven f1000,
15}
12
95
62 A
123
100}
98
101}
101}
loq
64
114
110
104}
100}
97
100
105
HU
134
142}
133»
44
9 Juli.
74
89}
mpne rechtsgeleerde raads-
nu myne saak, die de saak ia
neren, te verdedigen, maar wat
4
1854.
I860.
L864.
100.
3
ÏHTEN.
st. per half kilo,
«tarwe f 7,10 A
6,85, witte dito
e f 5,75 k 5,90.
i. Prijsen: aware
calfvaarien f 120
200, vaarkoeien
«en f 110 k 130,
>0, pinken f 60
A 40, nuchtere
)p do weekmarkt
Kaas, 195 wagens,
wegende 78.734
kof 22,-k 25,00,
hieronder 22 wa-
soort f21 k 23,
18 wagens Edam-
f22 k 26,50, 2e
matig.
VAN NOOTEN.
Boter: le qual.
per half kilo;
De lezer, die onze beschouwing over
deze buitenlandsche quaestie heeft willen
volgen zal het gevoelen deelendat we
hier met een met onbelangrijke bladzijde
sociale geschiedenis te doen hebben. We
zullen ten slotte nog even in herinnering
brengendat het stelsel van coöperatieve
productie alles behalve nieuw isen met
betrekkelyk goed gevolg sinds lang in toe
passing wordt gebracht. Om het te zien
werken zouden we eventjes moeten over
steken naar onze Oosten wel naar de
goud-ontginningen der Chineezen op West-
Borneo. (Het is inderdaad merkwaardig,
dat onze socialisten allerlei dingen door
hen als voortreffelijk aangeprezen in Indië
zouden kunnen vinden I)
De Chineesche arbeiders van het district
ver-
dat aldaar in den
9 hoeveelheid
niet zonder zwaren
i in het droge
wo worden verkregen. Dik-
wyls komen er nieuwelingen uit Chinaen
dezen nemen aan den arbeid deel zonder
een penning te bezittende lui die na een
zeker aantal jaren eenig vermogen verza
melden die zich niet te zeer hebben laten
verleiden door de aanlokselen van opiumkit
en dobbelhuis, gaan gewoonlyk in den han
del waaraan zy het baantje van geldschie-
ten to<
irwe. Viaamsche,
rm. de beste f 7,00
f,60 k 6,90.
eren122 vette-
ohtero kalveren,
>n, 879 varkens.
3 vette runderen,
en graskalveron,
schapen of lam-
I Montrado houden zich bezig met het
genoeg zyn om ue uitkomsten uer proei- i zamelen van siufguud dat a‘
neming al te wachten? Maar daarby vin- bodem in niet onbelangrijke
den zy hun rekening niet. Er moet, het I voorhanden is, maar niet zo
koste wat het wilbeweging zyn en on- arbeiden dan nog wel alleen
lust; een kalme maatschappelyke ontwik- jaargetyde, kan worden verk
kelmg is het allerminst aan hun plannen
bevordeilyk. Spoedig hebben zy er dan
ook weer jets op gevonden, om de mis
lukking van het coopeiatie-denkbeeld in de
hand te weiken en voor le bereiden.
In de eerste plaats, zeggen zy, hebben
de arbeiders geen geld. Dat is waar, maar
daai voor diukt hun ook niet de last der
rentebetaling. Of zou men wellicht mee-
nen, dat de mynmaatschappyen maar de
viye beschikking hebben over zooveel ka
pitaal als zy verlangen? In de laatste jaren
hebben de eigenaars der concessie met zeer
gering voordeel, dikweif ook met nadeel
gewerkt; de aandeelhouders ontvingen ol
geen uitdeehng van winst of een zoo ge
ringe, dat zy ter nauwernood dien naam
kan dragen. Nu spreekt het vanzelf dat
Dom Courant wordt des Zaterdag-morgens uitgegeven.
Prfls: voor Schoonhoven per drie maanden f 0,70. Franco per post
door hot geheele rgk f 0,80. Men kan zich abonneeren by allo
BoekhandelarenPostdirecteuren en Brievengaarders.
waaraan zy het
.oevoegen.
De arbeiders vereenigen zich, tot het
Ohtgbnen van een goudhoudend terrein
in groepen kongsi's geheetendie groepen
blyven bijeen totdat het werkfceizoen
gesloten. Allen hebben gelyke rechten, op
een paar uitzonderingen na; er moeten
namelijk voorschotten zyn om een gezamen
lijk huis te bouwen en eenigen mondvoor
raad op te doenzy die het verschellen
OveraiehL
Eiken dag toont duidelijker aan dat Glad
stones beroep op de Brlteche natie vergeefs
is geweest. De kiestra hebben de Home
Rule beslist afgewezen. Van de 607 ver-
kozenen behooren sfeohts 240 tot de voor
standers van den maatregel. 297 conser
vatieven en 70 liberalen zyn er tegen. Wat
deze dan wel willen is minder duidelijk en
het laat zich dus aanzien, dat de verwar
ring !n het nieuwe parlement grooter dan
ooit zijn zal, indien niet de verschillende
partyen, of eene meerderheid daaruit, zich
verstaan omtrent de gedragslijn, die thans
ten aanzien van Ierland zal dienen gevolgd
te worden. Hoogstwaarschijnlijk zal Glad
stone thans de portefeuille nederleggen ten
behoeve van do conservatieven, die de meer
derheid bobben. Bost mogelijk dat deze,
die er niet zoo geheel afkeerig van zjjn
om Ierland eene zekere mate van zelfbe
stuur te gevon, thans eene aanmerkelijk
minder ver strekkende Home-Rule-wot zul
len indienen.
De gemoederen zijn nog steeds zeer op
gewonden. Te Belfast kwamen, naar aan
leiding van de viering van don gedenkdag
van den slag aan de Boyne (1690), weder
ernstige ongeregeldheden voor tusschon Ka
tholieken en Protestanten, waarbij de wapens
gebezigd werden en twee dooden en vele
gekwetsten vielen.
Hupland's eigendunkelyke handelwijze ten
aanzien van Batum, waarvan we in het
jongste overzicht melding maakten, wordt
nog steeds, vooral in Engeland, allerongun
stigst beoordeeld. Reeds meldde een ge
rucht, dat Engeland zich thans ook niet
langer aan het artikel van het Berlijnsche
traktaat zou gebonden achten, waarbjj de
Dardanellen voor vreemde oorlogschepen
ontoegankelijk verklaard werden, doch het
is niet waarschijnlijk, dat men verder zal
gaan, dan tot een beleefd, zij het ook drin
gend protest.
Ook de Korte is hierin niet achter ge
bleven en daar heeft men te meer recht
om protest aan te teekenen tegen schending
van hot traktaat, omdat juist Rusland de
eerste was om tegen Vorst Alexander’s conp-
d'état ten aanzien van Ooat-Hunielië op te
komen en herstel van het ilattii quo te
•ischen.
In ieder geval zal de Vorst van Bulgarije
zich nu minder bezwaard gevoelen over de
vrijheden, die hij zich veroorloofde bij zjjno
eerste ontmoeting met de volksvertegen
woordigers en waarover Rusland zich by
de Porie beklaagde.
De Kervtech Bulgaareche oorlog heeft
volgens de ambtelfjke opgaven aan Servië
het verlies van 744 man gekost, terwjjl 4570
man gewond werden. De Hertog van Au-
male in Frankrijk, die van den Minister ,P“der do schapen,
van Oorlog de aanzegging ontving, dat zyn Hen voorstel van
naam van de ranglyst der officieren is ge- J‘
schrapt, komt tegen dat besluit in verzet
by den staatsraad. legelijkertijd richtte
hij oen schryven aan den President der
Republiek, van den volgenden inhoud
,Voor drie jaren hebt gij mij zonder voor
wendsel en zonder dat vroeger ooit iets
dergelgks gebeurd was, met de zwaarste
dor disciplinaire struffon getroffen. Ik be
waarde toen het stilzwygen, maar nu, nu
gij mijn naam van de ranglyst verwjjdert,
raakt gij aan de rechten van het leger,
zonder rekening te houden met de aan
spraken, die ik in den oorlog verworven
heb. Uwe Ministers treffen mannon zonder
blaam, die zich eervol hebben onderscheiden
door hunne diensten en hunne toewijding
aan het vaderland.
„Ik laat aan
lieden over, n
van alle offiuii
mij zei ven, de oudste van den generalen
krygen by de winstverdeefc» een evenredig
gedeelte vooruit. Ook «noemen zij voor
den tyd van een seizoen een opzichter en
een kok de eerste wordt stiptelyk gehoor
zaamd de laatste krijgt ookals blyk van
waardeei ingiets vooruit op de winst.
De maaltyden worden gemeenschappelyk
gehouden. Het kongsi-huis strekt allen tot
eetzaal en slaapplaats.
Son.tyds gebeurt hetdat de campagne
onvoordeelig is geweest, zoozeer zelfs, dat
de opgenomen gelden niet kunnen worden
terugbetaald. Dan wordt ook de vereeni-
ging niet ontbonden maar werkt een vol
gend jaar door om de schulden aan te
zuiveren.
Inmenging van autoriteiten heeft geen
plaats. De Chineezen van Montrado staan
onder Nederlandsche souvereiniteit
luitenant-Chinees oefent het politiek
uitdat zich echter nooit bei.,^?.
zaken den arbeid betreffende.
Oppervlakkig beschouwdheeft de hier
in hoofdtrekken geschetste regeling wel iets
voor/ Doch het leven der Chineezen in de
gouddistricten van Borneo is verbazend
eentonigen hetzelfde zou vreezen we
het gevolg zyn als hm économische be
ginselen op Westersclien bodem werdeij
overgeplant.
•taf, betreft, my komt het recht toe om a
dus generaal Henri van Orleans. Hertog
van Aumale.” Ook de Hertog van Chartres,
wiens naam als officier mede geschrapt
werd, komt daartegen in verzet.
De regeering heeft naar aanleiding van
dien brief besloten ook den Hertog van
Anmalo het langer verblijf in Frankryk te
verbieden. In den Senaat verklaarde zij,
dat de door de genoemde Hertogen ver
kregen graad, bljjkens de staten van dienst
onwettig verkregen was, zoodat de re
geering bevoegd was te doen wat zo deed.
Mot 375 togen 168 stemmen kourde de
Senaat die handelingen der regeoring goed.
Te Aosta in Ifallfi is een gedenkteeken
voor Victor Emanuel onthuld. De cholera
breidt in Italië steeds uit, ofschoon de
sterfgevallen aanmerkelijk minder zyn dan
vroeger. Zoowel door de autoriteiten ais
door particuliere personen en vereenigingen
worden maatregelen genomen tot voorko
ming van de ziekte en leniging van don nood.
Bedankt voor het bsro-1
Zegveld (ol. Utreoht) door Da. C.
manste Barneveld.
Z. H. Paus Leo XIII aal op 3 1
Deo. 1887 zyn gouden priester-jubilé vieren.
Allerwege bereidt men zich voor om deel te
nemen aan dit feest Ook in Nederland is
een hoofdoomitó met dat doel gevormd.
Dit hoofdcomité roept nu zyne Katholieke
laudgenooten in de „Tyd” opom grooten
en kleinen, ieder tuur zyn vermogenallen
eendrachtig saam te werken tot de uitvoe
ring van de volgende plannen
1. Aan Z. H. den Paus op zyn gouden
priester-jubilé eene feeatgift te bieden in
geld byeengebracht door de liefde en offer
vaardigheid van al zyne kinderen in Ne
derland.
2. Het Katholieke Nederland zoo luister
rijk mogelyk te doen vertegenwoordigen op
de beraamde tentoonstelling in het Vaticaau.
Naar deze tentoonstelling zullen de Katho
lieken van geheel de wereld zenden voort*
brengselen van hunne kunst en hunne ny-
verheid den paus ten geschenkevoorna
me lyk voorwerpen bestemd tot den hei
ligen dienstdie Z. II. in staat zullen stellen
om te voorzien in de veelvuldige behoeften
der missiën en andere hulpbehoevende ker
ken en godsdienstige instellingen.
3. Een album saam te stellen van de
Katholieke vereenigingen en inrichtingen
gewyd aan godsdienstliefdadigheidwe-
tvöachapkunst enz., hetwelk Z. II. zal
worden aangeboden als eene getuigenis van
do ontwikkeling en den bloei van het Ka
tholieke leven in ons vaderland.
4. Eene bedevaart naar Rome te organi
seren, welke aan Z. H. den Paus de gevoe
lens van de Nederlandsche Katholieken ver
tolken tal. Het comité mocht de vorbiydend*
toezegging ontvangen dat de pelgrims de
graven der apostelen zullen bezoekenond< r
gelelde van een of meer leden van het Nt-
derlandache episcopaat
Over de wy» van uitvoering van d<,w
plannen aullen weldra naoare hijzo HcrljD |OI1
1 wurdou bu&uuu gemaakt.
1TEN.
pO.
2}
3
4
4
5
ov. 5
ug. 5
uli. 5
)ct. 5
3
5
5
>00. 5
>00. 5
5
5
5
..st. 4} 97}
(69. 4
.4} 94
4 n‘"
4
4
reg.
4
5
4
4} 109*
5 99*
4} 100}
6
5
5. R. 5
Door Z. M. den Koning is .de
kapitein van het 4e regiment infanterie
F. H. A. Sabron, in zyn rang overgeplaatst
by den generalen staf.
Door Z. M. den Koning is be
noemd tot burgemeester van Arneide en
van Tienhoven A. P. H. A. De Klejjn,
secretaris dier gemeenten.
De volgende opzichters by
de fortificatiën zyn o. a. verplaatst: de
opzichters le klasse Kersbergen van Lei
den naar Woerden, De Rooij, van Woerden
naar Gouda; de opzichter 2e klasse Van
Rooyen van Gouda naar Utrecht.
By Koninklyk Besluit van
12 Juli is aan den burgemeester der ge
meente Bodegraven, W. Lots ij, vergund
tot 1 Augustus 1887 te Gouda te blijven
wonen.
Op Woensdag 28 Juli 1886,
des voormiddags te 11 uren, zal aan het
gebouw van het Departement van Water
staat, Handel en Nijverheid te 's Graven
ha ge worden aanbesteed
Het maken van het zuidolyk deel der
werken binnen den Merwededijk te Gorin-
chembehoorende tot de werken voor don
aanleg ven een kanaal ter verbinding van
Amsterdam met do Mcrwode. (Raming
f 1.585.000.)
De heer M. De Gier, Van
Gorinchemis voor f7,50 per Hectoliter
de minste jnsebryver voor de levering vkn
600 Hectoliter witte tarwe, ton dienste
der garnizoen*- bakkerij te Utreeht.
Het bouwen van een water-
toren f ketelhuis enz., op de grens der ge
meente Loosduinen en Monster, ten behoeve
van de Delftsche waterleiding, is aangeno
men door den heer H. J. Neder horst te
Gouda, voor f 115.000, laagste inschryvor.
De hoogste inschrijving voor dit werk liep
tot f193 000.
Op Zaterdag 31 Juli a. s. zal
te Stolwykorsluis eene vereeuigde vergade
ring worden gehouden ran dykgraaf en
hoogheemraden met boofdingelanden van de
Knmpenerwaard. In deze vergadering zal
de jaarrekening ovar 1885/86 worden be
handeld en vastgesteld.
DeGoudacho harddraverjj- en
schoourydery-vereeniging Eendracht maakt
macht" beult een harddraverij uitgeachreven
tegen Vrijdag 30 Juli e. k.
De 49ste algemeene vergade
ring der Hollandache Maatschappij van Land
bouw zal gehouden worden op Vrijdag 10
September e. k., des voormiddags te 11 uren,
zooala reeds vroeger bepaald was, te Gorin
chem (in den Doelen).
De punten van baachry ving bevatten on
der meer een voorstel der afdeeling Assen
delft, om van wege bet hoofdbestuur der
Maatschappij een onderzoek in te stellen
naar de werking der in de provinciën Noord
en Zuid-Holland geldende provinciale veror
deningen tot beteugeling van het rotkreupel
Een voorstel van het hoofdbestuur om aan
de Vereeniging tot ontwikkeling van dun
landbouw in Hollands Noorderkwartier, te
rsrleetisn eene bydrage van hoogstens f IOOO,
in de kosten voor bekendmaking der kaas
bereiding volgens het systeem-Boukel
Voorstel om, ingeval de oprichting van
vakscholen voor zuivelbereiding in Noord
en Zuid-ilolland nog niet binnenkort mocht
kunnen tot stand komenhet uitgetrokken
bedrag by de begroeting voor subsidie dier
vakscholen te gebruiken tot vorming van
een geschikt practisoh en wetenschappelijk
directeur leeraar aan eene op te richten
vakschool.
Behandeling der vraag: Welk is het nut
van coöperatieve vereenigingen vso deo
landbouw? Wat kan de Maatschappy doen
om coöperatie te bevorderen t
- V oor de rechtban k te Rotterdam
stond Vrijdag terecht de 27-jarige 8. A.,
huishoudster van beroep, laatst wonende
te Waddingsveen. Deze beklaagd» bukouds,
zooals haar ook wna ten laste gelegd, tus-
tegen eea Joon van f 90 per jaar, benevens
kost en inwoning, in dienst was van den
manufacturier G. aldaar, op verschillende
dagen verscheidene goederen uit diens win
kel te hebben ontvreemd, welke gedeeltelijk
nog in hare kist, staande bij G., gedeel
telijk bij hare ouders, wonende te Winkel,
werden teruggevonden. Op den 29. Juni
nam beklaagde ook weg een bedrag van
60 cents, uit verschillende geldstukken be
staande, welke door haren meester waren
gemerkt, omdat zy door hem van diefstal
werd verdacht. De geldstukken werden op
dien dag in haar bezit gevonden, en deze
laatste diefstal bracht al het overige aan'
het licht.
Beklaagde gaf op gedurende haar voor
melden diensttijd een bedrag van ongeveer
f25 haren meester te hebben ontvreemd.
Zucht tot opschik was de drjjfveer geweest
tot deze diefstallen.
Togen deze beklaagde, die over het door
haar gepleegde berouw scheen ie hebben,
eischto het Openbaar Ministerie vier maan
den celstraf.
Do rechtbank, Dinsdag jl. uitspraak doende,
veroordeelde haar tot den door het Openbaar
Ministerie geëischte straf.
Nog werd dien dag veroordeeld F. F. De G.,
bouwman, woaende te Jaarsveld, beklaagd
van mishandelingtot drie dagen celstraf.
Vervolgens stond torpcht W. d. J., arbei
der te Waddingsveem, beklaagd van belee-
diging van den onbezoldigden ryksveldwaeh-
ter aldaar, welke bij hem kwam om een
onderzoek in te stellen naar vermiste bloem
bollen. Eisch f8 boete.
Op de Ijjn DordrechtGorin
chem —Geldermatsen van de Maatschappy
tot exploitatie van staatsspoorwegen zal
oen locaaldienst worden ingevoerd, waardoor
de talrijke bloeiende gemeenten, aan die lyn
gelegen, niet weinig gebaat zullen zijn. Zoo-
als men weet, stoppen de locale treinen niet
alléén aan alle stations, doch ook aan de
voornaamste en meest bezochte overwegen.
De postambtenaren de heeren
B II. Millenaar en A. P. Van der Zande,
beiden geagreëerd klerk te Gorinchem heb
ben met voldoenden uitslag examen in den
telegraafdienst afgelegd.
Voor de akte als hoofdonder-
wjjzer zyn Woensdag te ’s Gravenhage o. a.
geslaagd de hoeren D. Ven te uit Zeven
huizen en W. J. Van ’t Bant uit Wad-
dingsveen.
De heer A. B. Kooyman, te
Vianen is Dinsdag te ’s Gravenhage ge
slaagd voor de akte in de gymnastiek.
Deheer P. Vander Heek, hoofd
•ener school to Krimpen a/d Lek, behoort
tot de acht heerendie doelnamon aan het
tweede gedeelte van het examen voor hoofd
eener openbare school te Botterdam.
Do staatscourant van 18 Juli
bevat o. a. de statuien van de vareeni-
ging tot instandhouding en stichting van
scholen met deu bijbel te Kapelle a/d Usel.
roep naar
C. L Leen-
Prfls der AdvertontiënVan 1 tot 5 regels 0,50. lodore regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco,
uiterlgk tot Vrndage-namiddags. Alle binnenïandsche Advertentiën
waarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden slechts
maal in rekening gebracht.
iemand, die peraoonlyk eigenaar ie, en
door eigen oogen kan zien, zelf aan den
arbeid deelneemt, zelf alles regelt, met
geringer onkosten kan werken dan een
vennootschap, welker directeuren niet zoo
sterke drangredenen tot bezuiniging hebben
in dit opzicht zyn dus de arbeiders in voor
deeliger conditie. Evenwel, het ontginnen
eener myn kan niet geschieden zonder ka
pitaal voor den aankoop en het onderhoud
van gereedschappen en werktuigenmaar
zou het werkelyk, indien het een proefne
ming geldt die eenigszins verwachtingen
van goede resultaten oplevert, zoo moeielijk
zijn om eenig kapitaal in leening te krygen
Het is waar, de arbeiders hebben de
paarden achter den wagen gespannen; zy
hadden moeten beginnen met de vorming
van kapitaaldat de grondslag had kunnen
zyn voor het bekomen van crediet. Men
zegge niet dat zulks onmogelyk is. De
Fransche werklieden hebben belangrüke
sommen roekeloos verknoeid niet slechts
door gedurende een lang tydsverloop alle
werkzaamheden te laten varen maar ook
vóór dien tyddoor hun ongebonden levens
wijze hadden zy thans dat geld ter hunner
beschikking, zy zouden in geen enkel op
zicht verlegen behoeven te zyn. Wy ver
oorloven ons op deze bijzonderheid de aan
dacht te vestigenomdat het hier een
vraagstuk geldt, dat niet uitsluitend voor
de sociale verhoudingen in Frankryk waarde
heeft. Het denkbeeld van productieve coö
peratie bevat een krachtig element van
levensvatbaarheid, en het is niet onmoge-
lykdat het de voortbrengingsvorm der
toekomst wordt, gelyk reeds door Schulzq-
Delitsch is beweerd. Maar het kan niet in
werking gebracht wordenzonder dat daar
aan kapitaalsvorming is voorafgegaanen
deze hangt geheel af van de zedelyke qp
maatschappelijke ontwikkeling der arbei
dende klasse. Om slechte iets tc noemen
een der eischen van de sociaal-democniten
is, dat de fabrieksgebouwen en machine
rieën eigendom worden van de werklieden
zoo die hun niet goedschiks worden over
geleverd zouden zy die wel door geweld
willen veroveren. Op dien onzinnigen eisch
geeft een statisticus het antwoord datzoo
de werklieden zich gedurende een tijdperk
van twintig jaren konden onthouden van
het gebruik van sterke dranken, en het
geld 't welk daarvoor wordt weggeworpen,
rentegevend belegdenzij in dien tyd genoeg
louden hebben byeengebracht om al de fa
brieken en werktuigen te koopen.
Een tweede bedenking van de radicalen
betreft de concurrentie der mijnmaatschap-
pyen dezen zullen wel al het mogelyke
doen om den geassociëerden arbejders de
mededinging ondoenlyk te maken. Doch
dunkt onsdat kunnen zy niet doen
zonder er baar nu reeds zoo uiterst geringe
winsten geheel by in te schieten of zelfs
met verlies te gaan werken en er is geen
maatschappijhoe machtig ookdie daar
lang pleizier in heeft Het eind van de
geschiedenis zou zynz dat zy zouden moeten
liquideeren en dan kwa/n voor de arbei
ders de gelegenheid open om hun stelsel
dat zij trouwens zelf hebben aangeprezen
door het veiieenen van concessie aan ven
nootschappen van kapitalisten te bestrijden
up uitgebreide schaal in toepassing te
brengen.
De naam der gemeente Decazeville, ge
legen in het Fransche departement Aveyron,
heeft maanden achtereen een plaats inge
nomen in de buitenlandsche berichten en
overzichten der dag- en weekbladen. Daar
werd een heftige strijd gevoerd tusschen
de twee groote factoren der voortbrenging,
den arbeid en het kapitaal de eerste ver
tegenwoordigd door de zeer talryke groep
der mijnwerkers, die om verschillende re
denen het twerk hadden gestaakt en den
tegenstand lang konden volhouden, dank
zy de geldelijke ondersteuning, hun van
onderscheiden kanten toegevloeidhet
laatste door de machtige maatschappijen,
aan wie de Staat de exploitatie der steen
kolenmijnen heeft verleend.
Eigenlyk was het geen zuiver sociale
Btryd die te Decazevilie werd gevoerd; ook
de politiek had er een ruim aandeel in;
daardoor werd het karakter der worsteling
wel eenigszins verbasterd. Eerzuchtigen
van allerlei slag, die het op den val der
tegenwoordige regeering hadden toegelegd,
stelden zich in betrekking tot de arbeiders,
onder het voorwendsel van hun belangen
te verdedigenen de laatsten werden alzoo
gemaakt tot werktuigen in de hand van
egoïstische volksmenners.
Onder deze mogen wy niet rekenen den
Afgevaardigde en ingenieur Laur. Deze
eerljjke republikein heeft van den aan vang
af zyn best gedaan om een schikking te
bewerkstelligen, waardoor de vrede tusschen
beide partyen op vaste grondslagen geves
tigd zou worden. Aan zün bemoeiingen
is men het verschuldigd, dat eindeiyk de
arbeid is hervat, nadat de gezinnen der
werklieden, als natuurlijk gevolg van de
gróve, onnoemelijke schade hadden geleden.
Over het algemeen kan men zeggen, dat
de beweging haar doel heeft gemist; de
geringe loonsverbetering, door de mijnwer
kers verkregen, weegt in de verste verte
niet op tegen de geleden schade. Maar één
gevolg heeft zij toch geh J J*'
een ernstige proef wordt
coöperatief stelsel.
De woordvoerders der werklieden hebben
er de regeering een griet van gemaakt, dat
zy de exploitatie der mynen geheel in han
den der kapitalisten geeft, zoodat dezen
steeds meester blyven van den toestand, en
den arbeiders alle voorwaarden kunnen op
leggen waaraan de laatsten zich wel moeten
onderwerpen. Waarom die niet gegeven
aan werklieden-vereenigingen? Dezen kun
nen dan de geheele winstvrucht van den
arbeid, aan zich houden; zy behoeven geen
hooge bezoldigingen te betalen aan direc
teuren, geen dividenden uit te keeren aan
aandeelhoudersen kunnenzoo werd er
althans geredeneerd, de hulp van het ka
pitaal ontberen.
Toevallig bood zich juist een geschikte
gelegenheid aan om de productieve coöpe
ratie te beproeven. Een der mynen, door
een vroegere maatschappij ontgonnen, was
sedert geruimen tyd verlaten en door de
eigenaars der tegenwoordige concessie niet
binnen den kring hunner werkzaamheden
getrokken. Een ingesteld onderzoek had
doen zien, dat deze n^jn in hoedanigheid
niet by de overige achter stonden een
vereeniging van mynwerkers verzocht den
heer Laur, voor haar de concessie aan de
regeering te vragen. De Afgevaardigde was
terstond bereid, met dat gevolg dat die
groep van arbeiders als mededingers van
de kapitalisten optreedt. Het karakter van
deze proefneming wordt door den heer Laur
in een brief aan den prefect van het de
partement Aveyron aldus omschreven Men
kan nu op vredelievende wyze, zonder ie
mands eigendomsrechten te schenden, de
werking nagaan van het ontginnen eener
myn voor rekening van arbeiders. Die
proef zal óf een hersenschim doen verdwy-
nen, óf een nieuwen staat van zaken ves
tigen. Ik ben vóór de proefondervindelyke
methode.
Of nu de radicalen, zy die de ontevre
denheid der arbeiders aanwakkeren om
daaruit politieke munt leslaan, verstandig
genoeg zyn om de uitkomsten der proef- zamelen van stofgoud
li fl
I